A, C, E, D, B, K.
Nee, dit is geen willekeurige
volgorde van het alfabet.
Dit zijn vitamines die,
zoals letters woorden maken,
de bouwstenen zijn
die het lichaam draaiende houden.
Vitamines zijn organische verbindingen
die we in kleine beetjes moeten innemen
om te blijven functioneren.
Zij bouwen, verdedigen
en onderhouden het lichaam.
Ze helpen spieren en botten maken,
voedingsstoffen gebruiken,
energie vasthouden en gebruiken
en wonden genezen.
Wil je overtuigd worden
van de waarde van vitamines,
denk dan aan de benarde situatie
van zeelieden van vroeger.
Zij hadden geen verse producten
die rijk waren aan vitamines.
Zij kregen scheurbuik.
Maar vitamine C,
dat veel in groenten en fruit zit,
was de remedie tegen deze ziekte.
Terwijl bacteriën, schimmels en planten
hun eigen vitamines maken,
kan ons lichaam dat niet, dus moeten
we deze uit andere bronnen halen.
Hoe krijgt ons lichaam vitamines binnen?
Dat hangt af van de vorm
van deze verbindingen.
Er zijn twee soorten vitamines:
vetoplosbare en wateroplosbare.
Het verschil bepaalt hoe het lichaam
vitamines vervoert en opslaat,
en hoe het overtollige
vitamines uitscheidt.
Wateroplosbaar zijn
vitamines C en B-complex,
die uit acht verschillende delen bestaan,
die allemaal iets unieks doen.
Ze bevinden zich in waterige delen
van groente, fruit en granen,
en hun reis door het lichaam
is redelijk rechttoe rechtaan.
Eenmaal in ons systeem
wordt het voedsel verteerd.
De vitamines worden meteen
door de bloedsomloop opgenomen.
Omdat bloedplasma een waterbasis heeft,
kunnen de wateroplosbare vitamines
C en B direct meedrijven
en zich vrijelijk
door het lichaam bewegen.
Voor vetoplosbare vitamines,
die oplossen in vet en die je vindt
in melkproducten, boter en oliën,
is de reis naar het bloed
avontuurlijker.
Deze vitamines gaan
door de maag en de darmen,
waar een zure substantie, gal,
vanuit de lever wordt toegevoegd,
die het vet opbreekt en klaarmaakt
om door de darmwand opgenomen te worden.
Vetoplosbare vitamines kunnen
het waterige bloed niet gebruiken.
Zij hebben iets anders nodig
om hen te vervoeren,
en wel eiwitten die aan de vitamines
hechten en die als koerier fungeren.
Zij vervoeren de vetoplosbare vitamines
naar het bloed en door het lichaam.
Dit verschil tussen wateroplosbare
en vetoplosbare vitamines
bepaalt dus hoe ze in het bloed komen.
Het bepaalt ook hoe ze in het lichaam
worden opgeslagen of afgevoerd.
Dat wateroplosbare vitamines zo makkelijk
in de bloedsomloop kunnen circuleren
betekent dat een teveel ervan makkelijk
via de nieren kan worden afgescheiden.
Daarom moeten we de meeste
wateroplosbare vitamines
dagelijks aanvullen
door het voedsel dat we eten.
Vetoplosbare vitamines
hebben uithoudingsvermogen.
Zij kunnen in de lever
en in vetcellen opgeslagen worden.
Het lichaam gebruikt dit als provisiekast
om vitamines op te slaan
en te gebruiken wanneer nodig.
Maar we moeten er
niet teveel van binnen krijgen,
omdat het lichaam vaak
een goede voorraad heeft.
Nu we eenmaal weten
hoe ze vervoerd en opgeslagen worden,
kunnen de vitamines het werk
gaan doen waarvoor ze kwamen.
Sommige, zoals veel B-vitamines,
maken co-enzymen,
wier taak het is om enzymen te helpen
energie uit voedsel vrij te geven.
Andere B-vitamines helpen het lichaam
deze energie te gebruiken.
Uit vitamine C haal je weerbaarheid
tegen infecties en het maakt collageen,
een weefsel nodig voor botten en tanden
en dat wonden heelt.
Vitamine A helpt de aanmaak
van witte bloedlichaampjes,
onmisbaar voor onze weerbaarheid,
helpt botten vormen en verbetert het zicht
door de oogcellen
onder controle te houden.
Vitamine D verzamelt
calcium en fosfor om bot te maken.
Vitamine E werkt als anti-oxidant,
het voert elementen af
die cellen kunnen beschadigen.
Tot slot, door vitamine K
kan ons bloed stollen,
want het helpt
de eiwitten maken die dit doen.
Zonder deze variëteit aan vitamines
kunnen mensen tekorten krijgen
die diverse problemen kunnen veroorzaken,
zoals vermoeidheid,
zenuwschade, hartproblemen
Engelse ziekte en scheurbuik.
Anderzijds kunnen teveel vitamines
giftigheid in het lichaam veroorzaken.
Dat ontkracht de mythe dat het goed is
om veel supplementen te slikken.
Waar het wel om draait,
is het vinden van de juiste balans
om die vitamine-jackpot te winnen.