1
00:00:08,243 --> 00:00:12,673
Viên sỏi thận to nhất từng được ghi nhận
nặng hơn một kilogram

2
00:00:12,673 --> 00:00:16,765
và có đường kính 17 cm.

3
00:00:16,765 --> 00:00:20,643
Bệnh nhân thật ra không hề nuốt viên sỏi
có kích cỡ của một quả dừa.

4
00:00:20,643 --> 00:00:23,464
Sỏi thận hình thành bên trong cơ thể,

5
00:00:23,464 --> 00:00:28,704
nhưng không may là rất đau đớn
để chúng có thể ra ngoài.

6
00:00:28,704 --> 00:00:33,245
Sỏi thận là một khối tinh thể cứng
có thể hình thành trong thận,

7
00:00:33,245 --> 00:00:34,345
niệu quản,

8
00:00:34,345 --> 00:00:35,254
bàng quang,

9
00:00:35,254 --> 00:00:36,846
hay niệu đạo.

10
00:00:36,846 --> 00:00:39,595
Nước tiểu chứa các hợp chất
có thành phần canxi,

11
00:00:39,595 --> 00:00:40,485
natri,

12
00:00:40,485 --> 00:00:41,387
kali,

13
00:00:41,387 --> 00:00:42,406
oxalat,

14
00:00:42,406 --> 00:00:43,476
axit uric,

15
00:00:43,476 --> 00:00:45,487
và photphat.

16
00:00:45,487 --> 00:00:48,327
Nếu mật độ của những hạt này quá cao,

17
00:00:48,327 --> 00:00:51,275
hay nước tiểu trở nên
axit hoặc bazơ hóa quá nhiều,

18
00:00:51,275 --> 00:00:56,635
các hạt này sẽ tạo khối và kết tinh.

19
00:00:56,635 --> 00:00:58,316
Nếu vấn đề không được để ý,

20
00:00:58,316 --> 00:01:03,907
các tinh thể sẽ dần phát triển qua
vài tuần, vài tháng hay thậm chí vài năm,

21
00:01:03,907 --> 00:01:08,116
tạo thành viên sỏi có thể nhận ra.

22
00:01:08,116 --> 00:01:12,214
Canxi oxalat là tinh thể phổ biến nhất
được hình thành theo cách này,

23
00:01:12,214 --> 00:01:16,657
và chiếm khoảng 80% lượng sỏi thận.

24
00:01:16,657 --> 00:01:21,938
Số ít sỏi thận được tạo từ canxi phốtphát
hoặc axit uric.

25
00:01:21,938 --> 00:01:23,777
Một loại khác của sỏi

26
00:01:23,777 --> 00:01:27,528
tạo bởi chất khoáng 
magie amoni photphat, hay strutive,

27
00:01:27,528 --> 00:01:31,258
có thể gây ra bởi sự lây nhiễm vi khuẩn.

28
00:01:31,258 --> 00:01:35,169
Và thậm chí sỏi hiếm gặp hơn là kết quả
từ sự rối loạn di truyền

29
00:01:35,169 --> 00:01:38,489
hay việc dùng thuốc nào đó.

30
00:01:38,489 --> 00:01:44,099
Sỏi thận không thể bị phát hiện
cho tới khi nó bắt đầu di chuyển.

31
00:01:44,099 --> 00:01:47,428
Khi viên sỏi đi qua thận và vào niệu quản,

32
00:01:47,428 --> 00:01:52,469
cạnh sắc của nó cào thành của đường tiết niệu.

33
00:01:52,469 --> 00:01:57,481
Mút thần kinh gắn ở mô này sẽ truyền
tín hiệu của cơn đau nhức nhối

34
00:01:57,481 --> 00:01:59,802
qua hệ thần kinh.

35
00:01:59,802 --> 00:02:04,142
Và vết xước chảy máu
trôi vào trong nước tiểu.

36
00:02:04,142 --> 00:02:06,892
Kèm theo đó là các triệu chứng buồn nôn,

37
00:02:06,892 --> 00:02:07,734
nôn mửa,

38
00:02:07,734 --> 00:02:11,144
và cảm giác nóng buốt khi đi tiểu.

39
00:02:11,144 --> 00:02:14,594
Nếu viên sỏi đủ to để chặn được
dòng chảy của nước tiểu,

40
00:02:14,594 --> 00:02:17,472
nó có thể gây nhiễm trùng, trào ngược,

41
00:02:17,472 --> 00:02:21,253
và làm hư hại thận.

42
00:02:21,253 --> 00:02:24,124
Nhưng hầu hết sỏi thận không trở nên
nghiêm trọng tới vậy,

43
00:02:24,124 --> 00:02:27,353
hay yêu cầu sự điều trị xâm lấn.

44
00:02:27,353 --> 00:02:30,157
Khối có đường kính nhỏ hơn năm milimet

45
00:02:30,157 --> 00:02:33,685
thường sẽ tự ra ngoài cơ thể.

46
00:02:33,685 --> 00:02:37,415
Bác sĩ thường sẽ đề nghị bạn
uống thật nhiều nước

47
00:02:37,415 --> 00:02:39,895
để giúp tăng tốc quá trình,

48
00:02:39,895 --> 00:02:43,385
và có thể nhận vài liều thuốc giảm đau.

49
00:02:43,385 --> 00:02:47,165
Nếu sỏi lớn hơn một chút,
việc cấp thuốc như thuốc ức chế alpha

50
00:02:47,165 --> 00:02:50,326
giúp thư giãn cơ ở niệu quản

51
00:02:50,326 --> 00:02:54,126
và khiến sỏi đi qua dễ dàng hơn.

52
00:02:54,126 --> 00:02:56,406
Một loại thuốc khác là kali citrate

53
00:02:56,406 --> 00:03:02,987
giúp phân huỷ sỏi bằng cách
tạo ít nước tiểu axit hơn.

54
00:03:02,987 --> 00:03:06,197
Với sỏi kích cỡ trung bình
tới khoảng mười milimet,

55
00:03:06,197 --> 00:03:10,577
một lựa chọn là nghiền chúng
bằng sóng âm.

56
00:03:10,577 --> 00:03:16,226
Tán sỏi ngoài cơ thể sử dụng
các xung cường độ cao

57
00:03:16,226 --> 00:03:21,708
từ năng lượng siêu âm hội tụ
nhắm vào trực tiếp tại viên sỏi.

58
00:03:21,708 --> 00:03:25,369
Các xung tạo nên dao động
ngay bên trong sỏi

59
00:03:25,369 --> 00:03:29,149
và các bọt khí nhỏ sẽ chen vào nó.

60
00:03:29,149 --> 00:03:33,127
Các lực kết hợp này nghiền
sỏi thành các mảnh nhỏ hơn

61
00:03:33,127 --> 00:03:37,389
có thể đi qua cơ thể dễ dàng.

62
00:03:37,389 --> 00:03:40,108
Nhưng việc hạ gục viên sỏi
với sóng âm cũng không hiệu quả

63
00:03:40,108 --> 00:03:42,565
nếu đơn giản là nó quá lớn.

64
00:03:42,565 --> 00:03:47,050
Do đó đôi lúc cần thêm các ca
điều trị xâm lấn.

65
00:03:47,050 --> 00:03:53,071
Một ống cứng được gọi là stent được đặt
trong niệu quản để mở rộng nó.

66
00:03:53,071 --> 00:03:57,550
Sợi quang sẽ giải phóng 
xung la-ze để đập vỡ viên sỏi.

67
00:03:57,550 --> 00:04:00,980
Sỏi cũng được phẫu thuật loại bỏ
thông qua đường rạch

68
00:04:00,980 --> 00:04:04,489
ở lưng hoặc háng bệnh nhân.

69
00:04:04,489 --> 00:04:07,901
Vậy còn phòng tránh sỏi thận
ngay từ ban đầu?

70
00:04:07,901 --> 00:04:09,821
Với những người dễ mắc phải chúng,

71
00:04:09,821 --> 00:04:12,470
các bác sĩ của họ hay đề nghị
uống nhiều nước,

72
00:04:12,470 --> 00:04:15,651
giúp làm loãng canxi oxalat
và các hợp chất khác

73
00:04:15,651 --> 00:04:20,615
mà có thể phát triển thành
những viên sỏi đầy đau đớn.

74
00:04:20,615 --> 00:04:21,878
Thức ăn như khoai tây chiên,

75
00:04:21,878 --> 00:04:22,932
rau chân vịt,

76
00:04:22,932 --> 00:04:23,744
cây đại hoàng,

77
00:04:23,744 --> 00:04:26,280
và củ cải đường sẽ có nhiều oxalat,

78
00:04:26,280 --> 00:04:29,847
do đó các bác sĩ khuyên nên hạn chế chúng.

79
00:04:29,847 --> 00:04:32,432
Mặc dù canxi thường được
tìm thấy trong sỏi,

80
00:04:32,432 --> 00:04:36,281
canxi trong thức ăn và đồ uống
thực tế có thể hỗ trợ

81
00:04:36,281 --> 00:04:39,101
bằng cách liên kết với oxalat
trong đường tiêu hoá

82
00:04:39,101 --> 00:04:43,143
trước khi nó có thể được hấp thu
và tới được thận.

83
00:04:43,143 --> 00:04:46,222
Nếu kết cục bạn bị sỏi thận,
bạn không hề đơn độc.

84
00:04:46,222 --> 00:04:48,913
Dữ liệu cho thấy rằng tỷ lệ đang gia tăng,

85
00:04:48,913 --> 00:04:52,852
nhưng có thể kỉ lục thế giới đó sẽ
không thể bị phá vỡ nữa.