WEBVTT

00:00:08.243 --> 00:00:12.673
ကျောက်ကပ်ထဲ တွေ့ခဲ့ရတဲ့ စံချိန်တင်
ကျောက်ဟာ တစ်ကီလိုဂရမ်ကျော် လေးခဲ့ပါတယ်

00:00:12.673 --> 00:00:16.765
၎င်းရဲ့အချင်းဟာ ၁၇ စင်တီမီတာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

00:00:16.765 --> 00:00:20.643
အုန်းသီးအရွယ်ရှိတဲ့ အဲဒီလို ကျောက်ကို
လူနာဟာ မျိုချခဲ့တာ မဟုတ်ပါ။

00:00:20.643 --> 00:00:23.464
ကျောက်ကပ် ကျောက်တွေဟာ
ခန္ဓာကိုယ် အတွင်းမှာ ပေါ်လာတတ်ပါတယ်၊

00:00:23.464 --> 00:00:28.704
၎င်းတို့ကို ထုတ်ယူရေးကိစ္စဟာ
သိပ်ကို နာကျင်တတ်ပါတယ်။

00:00:28.704 --> 00:00:33.245
ကျောက်ကပ် ကျောက်ဆိုတာက ကျောက်ကပ်၊
ဆီးလမ်းကြောင်း၊ ဆီးအိမ်၊

00:00:33.245 --> 00:00:34.345
ဆီးထွက်ရာ၊

00:00:34.345 --> 00:00:35.254
စတဲ့နေရာတွေမှာ

00:00:35.254 --> 00:00:36.846
ပေါ်လာပြီး တည်နေနိုင်ပါတယ်။

00:00:36.846 --> 00:00:39.595
ဆီးထဲမှာ ကယ်လစီယမ်၊ ဆိုဒီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယံ

00:00:39.595 --> 00:00:40.485
oxalate၊

00:00:40.485 --> 00:00:41.387
ပိုတက်စီယမ်,

00:00:41.387 --> 00:00:42.406
oxalate,

00:00:42.406 --> 00:00:43.476
uric acid နဲ့

00:00:43.476 --> 00:00:45.487
ဖော့စဖိတ် စတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

00:00:45.487 --> 00:00:48.017
အဲဒီလို အမှုန်တွေရဲ့ ပါဝင်မှုနှုန်းက
သိပ်မြင့်မလားမယ်၊

00:00:48.017 --> 00:00:51.725
ဒါမှမဟုတ် ဆီးထဲ အက်စစ်ဓာတ် ပြင်းလာမယယ် 
ဒါမှမဟုတ် အခြေခံသဘောကို ဆောင်လာပါက၊

00:00:51.725 --> 00:00:56.635
အဲဒီအမှုန်တွေဟာ ပေါင်းစည်းလျက်
ဓာတ်ဆားပွင့် ဖြစ်လာနိုင်ကြပါတယ်။

00:00:56.635 --> 00:00:58.316
အဲဒီပြဿနာကို မကုစားဖြစ်လျှင်၊

00:00:58.316 --> 00:01:03.907
အဲဒီဓာတ်ဆားပွင့်တွေဟာ ရက်သတ္တပါတ်များ၊
လများ ဒါမှမဟုတ် နှစ်တွေ အကြာတွင်၊

00:01:03.907 --> 00:01:08.116
ရှာတွေ့လို့ရနိုင်တဲ့ 
ကျောက်တုံး ဖြစ်လာပါတယ်။

00:01:08.116 --> 00:01:12.214
Calcium oxalate ဟာ အဲဒီလိုနည်းဖြင့်
အများဆုံး ပေါ်လာတတ်တဲ့ ကျောက်မျိုးပါ။

00:01:12.214 --> 00:01:16.657
ကျောက်ကပ် ကျောက်တွေ အားလုံးအနက်
၈၀% က အဲဒါမျိုးတွေပါ။

00:01:16.657 --> 00:01:21.708
ပိုတွေ့ခဲတဲ့ ဒီ့ပြင်ကျောက်ကပ် ကျောက်တွေက
ကယ်လစီယမ်ဖော့စဖိတ်၊ ယူရစ်အက်စစ် ကျောက်ပါ။

00:01:21.708 --> 00:01:23.777
နည်းနည်း ပုံစံမတူတဲ့ 
ကျောက်တစ်မျိုးကျတော့

00:01:23.777 --> 00:01:27.528
မဂ္ဂနီဆီယမ် အမိုနီယံ ဖော့စဖိတ် ဒါမှမဟုတ်
struvite ဒြပ်ပေါင်းစုမှ ပေါ်လာတတ်ပြီး

00:01:27.528 --> 00:01:31.258
ဘက်တီးရီးယား ရောဂါပိုးကူးစက်မှုကြောင့်
ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။

00:01:31.258 --> 00:01:35.169
ရှားရှားပါးပါး ကျောက်တစ်ချို့ဆိုရင်
မျိုးရိုးဗီဇ ပြဿနာတွေကြောင့် နဲ့ အချို့သော

00:01:35.169 --> 00:01:38.489
သောက်ဆေးတွေကြောင့် ပေါ်လာနိုင်ကြပါတယ်။

00:01:38.489 --> 00:01:44.099
ကျောက်ကပ် ကျောက် မရွေ့မချင်း
ရှာမတွေ့တတ်ပါဘူး။

00:01:44.099 --> 00:01:47.428
ကျောက် တစ်ခုက ကျောက်ကပ်နဲ့
ဆီးလမ်းကြောင်းကို ဖြတ်သွားတဲ့ အခါမှာ၊

00:01:47.428 --> 00:01:52.469
၎င်းရဲ့ ချွန်ထက်တဲ့ အနားတွေက
ဆီးလမ်းကြောင်းရဲ့ နံရံတွေကို ခြစ်တတ်ပါတယ်။

00:01:52.469 --> 00:01:57.481
အဲဒီ တစ်သျှူးတွေထဲက အာရုံကြောတွေက
အရမ်းကို နာကျင်နေတဲ့ အချက်ပြမှုတွေကို

00:01:57.481 --> 00:01:59.802
အာရုံကြောစနစ်ထံသို့ စေလွှတ်ကြပါတယ်။

00:01:59.802 --> 00:02:03.582
ပြီးတော့ အဲဒီလို ခြစ်ရာတွေကြောင့်
ဆီးထဲမှာ သွေးတွေပါလာနိုင်ပါတယ်။

00:02:03.582 --> 00:02:06.892
အဲဒီတချိန်တည်းမှာ မအီမသာဖြစ်မှု
လက္ခဏာတွေ၊ ပျို့အန်ချင်တဲ့ လက္ခဏာတွေ

00:02:06.892 --> 00:02:07.734
တွေ့နိုင်ပါတယ်။

00:02:07.734 --> 00:02:11.144
ပြီးတော့ ဆီးသွားရင်
စပ်ဖျဉ်းဖျဉ်း နာကျင်တာ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

00:02:11.144 --> 00:02:14.594
အဲဒီလို ကျောက်ဟာ ကြီးလွန်းလို
ဆီးလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ဆို့မိလိုက်ပါက၊

00:02:14.594 --> 00:02:17.472
ကူးစက်ရောဂါ ဒါမှမဟုတ် နောက်ပြန်
စီးဆင်းမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး

00:02:17.472 --> 00:02:21.253
ကျောက်ကပ်များ ကိုယ်၌ကို 
ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။

00:02:21.253 --> 00:02:24.124
ဒါပေမဲ့ ကျောက်ကပ် ကျောက်အများစုက
ပြဿနာကို မဖန်တီးကြသလို

00:02:24.124 --> 00:02:27.353
စွက်ဖက် ကုသပေးရန် မလိုတတ်ပါ။

00:02:27.353 --> 00:02:30.157
အချင်း ငါးမီလီမီတာထက် သေးတဲ့
ထုထယ်မျိုးဆိုရင်

00:02:30.157 --> 00:02:33.685
သူတို့ဘာသာသူတို့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက
နေပြီး ထွက်သွားကြမှာပါ။

00:02:33.685 --> 00:02:37.415
အဲဒီလို ထွက်သွားမှု မြန်ဆန်လာစေရန်
ဆရာဝန်က ရေကို တအားသောက်ပေးရန်

00:02:37.415 --> 00:02:39.895
အကြံပေးတတ်ပြီး နာကျင်မှု

00:02:39.895 --> 00:02:43.385
သက်သာစေရန် ဆေးတချို့ကို 
သောက်ခိုင်းနိုင်ပါတယ်။

00:02:43.385 --> 00:02:47.165
ကျောက်က နည်းနည်းလေး ပိုကြီးရင်၊
alpha blocker ကဲ့သို့ ဆေးတွေက

00:02:47.165 --> 00:02:50.326
ဆီးလမ်းကြောင်း တလျှောက် ကြွက်သားတွေကို
ပြေလျော့လာစေခြင်းဖြင့်

00:02:50.326 --> 00:02:54.126
၎င်းတို့ကို လွယ်ကူစွာ ထွက်သွားအောက်
ထောက်ကူပေးနိုင်ကြပါတယ်။

00:02:54.126 --> 00:02:56.406
potassium citrate ဆိုတဲ့ နောက်ဆေး
တစ်မျိုးကျတော့

00:02:56.406 --> 00:03:02.987
ဆီးရဲ့ အက်စစ်ဓာတ်ကို လျှော့ချပေးခြင်းဖြင့်
ကျောက်တွေ ကျေပျက်သွားစေနိုင်ပါတယ်။

00:03:02.987 --> 00:03:06.197
တစ်ဆယ်မီလီမီတာအထိ ရှိကြတဲ့ အလတ်စား
ကျောက်များကိစ္စမျိုးမှာ၊

00:03:06.197 --> 00:03:10.577
တစ်ခုလုပ်နိုင်တာက အသံလှိုင်းများဖြင့်
ချေဖျက်ပစ်မှု ဖြစ်ပါတယ်။

00:03:10.577 --> 00:03:16.226
ကျောက်ဆီကို တိုက်ရိုက် ဦးတည်ပေးထားတဲ့
အသံလွန်စွမ်းအင်တွေရဲ့

00:03:16.226 --> 00:03:21.708
Extracorporeal shock wave lithotripsy
ကို သုံးရနိုင်ပါတယ်။

00:03:21.708 --> 00:03:25.369
အဲဒါက ကျောက်ကိုယ်၌ထဲမှာကို
တုန်ခါမှုကို ဖန်တီးပေးလျက်

00:03:25.369 --> 00:03:29.149
ပူဖောင်းလေးတွေဖြင့် ထိုးဆွပေးပါတယ်။

00:03:29.149 --> 00:03:33.127
အဲဒီလို စွမ်းအားတွေကို ပေါင်းစပ်လိုက်မှုက
ကျောက်ကို သေးအောင် ကျိတ်ခွဲပစ်ပါတယ်။

00:03:33.127 --> 00:03:37.149
၎င်းတို့ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကနေပြီး
ပိုလွယ်ကူစွာ ထွက်သွားနိုင်ကြမှာပါ။

00:03:37.149 --> 00:03:40.108
ဒါပေမဲ့ ကျောက်က သိပ်ကိုကြီးနေရင်
အသံနည်းဖြင့် ကျိတ်ခွဲနည်းဟာ

00:03:40.108 --> 00:03:42.565
အလုပ်ကောင်းကောင်း မဖြစ်နိုင်ပါ။

00:03:42.565 --> 00:03:47.050
အဲဒါကြောင့် တခါတရံတွင်
ဆေးကုသမှုများဖြင့် ကူးပေးရန် လိုပါမယ်။

00:03:47.050 --> 00:03:53.071
စတင့်ခေါ် အမာစားပြွန်လေးကို ဆီးလမ်း
ကြောင်းမှာ ထည့်ပေးပြီး ချဲ့ပေးနိုင်ပါတယ်။

00:03:53.071 --> 00:03:57.550
ကျောက်ကို ခွဲစိတ်ပစ်ရန် optical အမျှင်နဲ့
လေဆာစေ့ဆော်ချက်ကို ပို့လွှတ်နိုင်ပါတယ်။

00:03:57.550 --> 00:04:00.980
ကျောက်တွေကို ခွဲစိတ်နည်းဖြင့်လည်း
ထုတ်ယူပေးလို့ ရနိုင်ပါသေးတယ်။

00:04:00.980 --> 00:04:04.489
လူနာရဲ့ နောက်ကျော ဒါမှဟမုတ် ပေါင်ခြံထဲမှ
ခွဲစိတ်ရနိုင်ပါတယ်။

00:04:04.489 --> 00:04:07.991
အဲဒီလို ကျောက်ကပ် ကျောက်တွေ ဖြစ်မလာ
အောင် ရှောင်ရှားလို့ကို မရနိုင်ဘူးလား။

00:04:07.991 --> 00:04:09.821
အဲဒီလို ဖြစ်ဖို့ အလားအလာရှိပုံရသူကို

00:04:09.821 --> 00:04:12.600
ဆရာဝန်တွေက ရေကို များများ
သောက်ပေးဖို့ အကြံပြုပါလိမ့်မယ်၊

00:04:12.600 --> 00:04:15.651
နာကျင်ဖွယ်ရာ ကျောက်တွေကို
ဖန်တီးပေးကြတဲ့ calcium oxalate နဲ့

00:04:15.651 --> 00:04:20.615
အခြားဒြပ်ပေါင်းတွေထဲ ရေကို
ထည့်ရောပေးကြပါလိမ့်မယ်။

00:04:20.615 --> 00:04:21.878
အာလူးကြော်၊

00:04:21.878 --> 00:04:22.932
ဟင်းနုနွယ်ရွက်၊

00:04:22.932 --> 00:04:23.744
ရူဗတ်၊

00:04:23.744 --> 00:04:26.280
နဲ့ သကြားမုန်လာ လိုအရာများထဲမှာ
oxalate များတတ်လို့၊

00:04:26.280 --> 00:04:29.847
ဆရာဝန်တွေက စားသုံးမှု
ကန့်သတ်ရန် အကြံပေးပါလိမ့်မယ်။

00:04:29.847 --> 00:04:32.432
ခုနက ကျောက်တွေထဲမှာ ကယ်လစီယမ်ကို
မကြာခဏ တွေ့ရတတ်ပေမဲ့၊

00:04:32.432 --> 00:04:36.281
အစားအစာနဲ့ ယမကာများထဲက
ကယ်လစီယမ်ကျတော့ လက်တွေ့တွင်

00:04:36.281 --> 00:04:39.101
အစားလမ်းကြောင်း တလျှောက်မှာ
oxalate အနေနဲ့

00:04:39.101 --> 00:04:42.593
ကျောက်ကပ်ဆီကို မရောက်မီတွင်
စုပ်ယူပစ်ခြင်းဖြင့် ကူပေးနိုင်ပါတယ်။

00:04:42.593 --> 00:04:46.222
ခင်ဗျားဆီမှာ ကျောက်ကပ် ကျောက် တွေ့ရလျှင်
ခင်ဗျားဟာ တစ်ယောက်တည်း မဟုတ်ပါဘူး။

00:04:46.222 --> 00:04:49.163
ကျောက်တည်မှုနှုန်းဟာ မြင့်တက်လာနေကြောင်း
ဒေတာက ထောက်ပြနေပေမဲ့၊

00:04:49.163 --> 00:04:53.602
ကမ္ဘာ့စံချိန်ကိုတော့ အနီးဆုံး အနာဂတ်တွင်
ရိုက်ချိုးဖြစ်မယ်လို့ မထင်ရပါဘူး။