WEBVTT

00:00:08.243 --> 00:00:12.673
گەورەترین بەردی گورچیلەی تۆمارکراو
کێشی زیاتر لە کیلۆگرامێک بوو

00:00:12.673 --> 00:00:16.765
و ١٧ سانتیمەتر لە تیرەدا بووە.

00:00:16.765 --> 00:00:20.643
نەخۆشەکە لە ڕاستی بەردێکی لە
قەبارەی گوێزی ھیندی قووت نەدا.

00:00:20.643 --> 00:00:23.464
بەردی گورچیلە لە ناو لەش دروست دەبێت ،

00:00:23.464 --> 00:00:28.704
بەڵام بەداخەوە، ئەوان زۆر
بە ئازارە بۆ دەردان.

00:00:28.704 --> 00:00:33.245
بەردی گورچیلە بارستەیەکی سەختە لە
کریستاڵەکان کە لە گورچیلەکان دروست دەبێت،

00:00:33.245 --> 00:00:34.345
بۆڕی میز،

00:00:34.345 --> 00:00:35.254
میزڵدان،

00:00:35.254 --> 00:00:36.846
یان میزەڕۆ،

00:00:36.846 --> 00:00:39.595
میز پێکهاتە لەخۆ دەگرێت 
کە لە کالیسیۆم پێکهاتووە،

00:00:39.595 --> 00:00:40.485
سۆدیۆم،

00:00:40.485 --> 00:00:41.387
پۆتاسیۆم،

00:00:41.387 --> 00:00:42.406
ئۆکسەلات،

00:00:42.406 --> 00:00:43.476
ترشی میز،

00:00:43.476 --> 00:00:45.487
و فۆسفات.

00:00:45.487 --> 00:00:48.327
ئەگەر ئاستەکانی ئەم
گەردیلانە، زۆر بەرز بن

00:00:48.327 --> 00:00:51.275
یان ئەگەر میز زۆر ترش
بێت یان تفت،

00:00:51.275 --> 00:00:56.635
تەنەکەکان دەتوانن پێکەوە
بنووسێن و ببن بە کریستاڵ.

00:00:56.635 --> 00:00:58.316
مەگەر کێشەکە چارەسەر بکرێت،

00:00:58.316 --> 00:01:03.907
کریستاڵەکان وردە وردە گەشە دەکەن لە ماوەی
چەند هەفتەیەک، مانگ یان تەنانەت ساڵیش،

00:01:03.907 --> 00:01:08.116
دروست کردنی بەردێکی بینراو.

00:01:08.116 --> 00:01:12.214
کالسیۆم ئۆکسالات باوترین جۆری
کریستاڵە بۆ پێکهێنانی ئەم ڕێگایە،

00:01:12.214 --> 00:01:16.657
وە هەژمار دەکەن بۆ 
٨٠٪‏ بەردەکانی گورچیلە.

00:01:16.657 --> 00:01:21.938
بەردی گورچیلەی کەمتر دروست دەبێت
لە فۆسفاتی کالیسیۆم، یان ترشی یوریک.

00:01:21.938 --> 00:01:23.777
جۆرێکی کەمێک جیاواز لە بەرد

00:01:23.777 --> 00:01:27.528
لە کانزای مەگنیسیۆم دروست کراوە
یان فۆسفاتی ئەممۆنیۆم یان ستروڤایت،

00:01:27.528 --> 00:01:31.258
دەکرێت بەهۆی ھەوکردنی بەکتریاوە بێت.

00:01:31.258 --> 00:01:35.169
تەنانەت بەردی دەگمەنیش دەتوانێت
لە ئەنجامی ناڕێکی بۆماوەییەوە بێت

00:01:35.169 --> 00:01:38.489
یان دەرمانی دیاریکراو.

00:01:38.489 --> 00:01:44.099
بەردی گورچیلە دەتوانێت نەبینراو بێت
تا ئەو کاتەی دەست بە جوڵە دەکات.

00:01:44.099 --> 00:01:47.428
کاتێک بەرد لە ڕێگەی
گورچیلەوە بۆ میزەڕۆ دەڕوات،

00:01:47.428 --> 00:01:52.469
لێوارە تیژەکانی
دیوارەکانی میزەڕۆ دەڕوشێنێت.

00:01:52.469 --> 00:01:57.481
کۆتاییەکانی دەمار لە ناو ئەم شانەی چەسپاوە
بۆ گواستنەوەی نیشانەی ئازار

00:01:57.481 --> 00:01:59.802
لە ناو کۆئەندامی تووڕەبووندا.

00:01:59.802 --> 00:02:04.142
و ڕووشانەکان دەتوانن خوێن
بنێرن بۆ ناو میز.

00:02:04.142 --> 00:02:06.892
ئەمە دەکرێت لەگەڵ 
بە نیشانەکانی دڵتێکەڵھاتن

00:02:06.892 --> 00:02:07.734
ڕشانەوە،

00:02:07.734 --> 00:02:11.144
و هەستێکی سوتاوی لەکاتی میزکردن.

00:02:11.144 --> 00:02:14.594
ئەگەر بەرد بە تەواوی گەورە بێت بۆ
ئەوەی بە ڕاستی ڕێی لە لێشاوی میز بگرێت،

00:02:14.594 --> 00:02:17.472
دەتوانێت ھەوکردن دروست بکات
یان گەڕانەوەی میز،

00:02:17.472 --> 00:02:21.253
و زیان بە گورچیلەکان خۆیان دەبەن.

00:02:21.253 --> 00:02:24.124
بەڵام زۆربەی بەردی گورچیلە 
بەو شێوەیە ترسناک نابن،

00:02:24.124 --> 00:02:27.353
یان تەنانەت پێویستی بە چارەسەری زۆر هەیە.

00:02:27.353 --> 00:02:30.157
بارستایی کەمتر لە پێنج
ملیمەتر لە تیرە

00:02:30.157 --> 00:02:33.685
بە زۆری بۆخۆی لە لەش دەردەچێت.

00:02:33.685 --> 00:02:37.415
پزیشک زۆر بە سادەیی پێشنیاری
خواردنەوەی بڕێکی زۆر لە ئاو دەکات

00:02:37.415 --> 00:02:39.895
بۆ یارمەتیدان لە خێراکردنی پڕۆسەکە،

00:02:39.895 --> 00:02:43.385
وە لەوانەیە هەندێک ئازار شکێن بخۆین.

00:02:43.385 --> 00:02:47.165
ئەگەر بەردەکە کەمێک گەورەتر بێت،
دەرمانەکان وەک بلۆکەرەکانی ئەلفا

00:02:47.165 --> 00:02:50.326
دەتوانێت یارمەتی بدات بە 
خاوکردنەوەی ماسولکەکان لە میزدا

00:02:50.326 --> 00:02:54.126
و ئاسانکردنی بۆ
ئەوەی بەردەکە بێتەدەر.

00:02:54.126 --> 00:02:56.406
دەرمانێکی تر بەناوی
پۆتاسیۆم سیترایت

00:02:56.406 --> 00:03:02.987
دەتوانێت یارمەتی هەڵوەشاندنی بەردەکان بدات
بە دروستکردنی میزێکی کەمتر ترش.

00:03:02.987 --> 00:03:06.197
بۆ بەردی قەبارە مامناوەند تا
نزیکەی دە ملیمەتر.

00:03:06.197 --> 00:03:10.577
یەک هەڵبژاردە شلەکردن ئەوان
لەگەڵ شەپۆلی دەنگدا.

00:03:10.577 --> 00:03:16.226
شەپۆلی شۆکی ئێکسترکۆرپۆڕیاڵ
لێدانی زۆر بە گوڕ بەکار دەهێنێت

00:03:16.226 --> 00:03:21.708
لە وزەی ئولترا سۆنیاکی کە
ڕاستەوخۆ ئامانجەکەی بەردەکە بوو.

00:03:21.708 --> 00:03:25.369
ترپەکەکان لە ناوەوە لەرینە دروست
دەکەن لە نێو بەردەکە خۆی

00:03:25.369 --> 00:03:29.149
و بڵقی بچووکیش دەجوڵێنێت.

00:03:29.149 --> 00:03:33.127
ئەمە وادەکات بەردەکە بشکێندرێت
بۆ پارچەی وردتر

00:03:33.127 --> 00:03:37.389
دەتوانن زۆر ئاسانتر بێنە دەرەوە.

00:03:37.389 --> 00:03:40.108
بەڵام شکاندنی بەرد بەم
شێوەیەش کار ناکات

00:03:40.108 --> 00:03:42.565
ئەگەر زۆر گەورە بێت.

00:03:42.565 --> 00:03:47.050
بۆیە، ھەندێک جار
چارەسەری زیاتر پێویستە.

00:03:47.050 --> 00:03:53.071
بۆڕیەکی ڕەق پێی دەگوترێت قالب
دەتوانێت لە ناو میز دابنرێت بۆ فراوانکردن.

00:03:53.071 --> 00:03:57.550
ڕیشاڵە تیشکییەکان دەتوانن لێدانی لەیزەری
پێبگەیەنن بۆ شکاندنی بەردەکە.

00:03:57.550 --> 00:04:00.980
هەروەها بەردیش دەتوانرێت بە نەشتەرگەری
لاببرێت لە ڕێگەی جیابوونەوەیەک

00:04:00.980 --> 00:04:04.489
لە پشتی نەخۆشەکە یان سەرەوەی ڕانی.

00:04:04.489 --> 00:04:07.901
ئەی بۆ خۆلادان لە بەردی گورچیلە
لە یەکەم شوێندا؟

00:04:07.901 --> 00:04:09.821
بۆ خەڵکی کە خۆیان پێیان ڕائەچون،

00:04:09.821 --> 00:04:12.470
دکتۆرەکانیان لەوانەیە زۆر
خواردنەوەی ئاو پێشنیار بکەن،

00:04:12.470 --> 00:04:15.651
کالسیۆم ئۆکسالایت کەم
دەکات و پێکهاتەکانی تر

00:04:15.651 --> 00:04:20.615
لە کۆتایدا دروست دەبێت 
بۆ بەردی ئازاربەخش.

00:04:20.615 --> 00:04:21.878
خواردنەکان وەک
چپسی پەتاتە،

00:04:21.878 --> 00:04:22.932
سپێناخ،

00:04:22.932 --> 00:04:23.744
ڕێواس،

00:04:23.744 --> 00:04:26.280
و چەوەندەر بەرزن لە ئۆکسەلات،

00:04:26.280 --> 00:04:29.847
بۆ ئەوەی پزیشکەکان ئامۆژگاری
کەمکردەوەیان دەکەن.

00:04:29.847 --> 00:04:32.432
هەرچەندە کالسیۆم زۆر
جار لە بەرد دەدۆزرێتەوە،

00:04:32.432 --> 00:04:36.281
کالسیۆم لە خواردن و خواردنەوەکان
لە ڕاستیدا دەتوانێت یارمەتی بدات

00:04:36.281 --> 00:04:39.101
بە بەستنەوە بۆ ئۆکسالات 
لە کۆئەندامی هەرسکردن

00:04:39.101 --> 00:04:43.143
پێش ئەوەی بتوانرێت هەڵمژێت
و بگاتە گورچیلەکان.

00:04:43.143 --> 00:04:46.222
ئەگەربەردی گورچیلەت ھەیە
تۆ بە تەنها نییت.

00:04:46.222 --> 00:04:48.913
داتاکان وا نیشان دەدات
کە رێژەکان بەرز دەبنەوە،

00:04:48.913 --> 00:04:52.852
بەڵام ئەو تۆمارە جیهانیە لەوانەیە
بەم زووانە نەشکێندرێت.