1
00:00:06,983 --> 00:00:11,265
Dünya’da ki bir avuç tür
gizemli gibi görünen bir şeyi paylaşırlar:

2
00:00:11,265 --> 00:00:13,132
adet döngüsünü.

3
00:00:13,132 --> 00:00:15,012
Biz de bu seçilmiş azınlığın içindeyiz.

4
00:00:15,012 --> 00:00:17,945
Maymunlar, insansı maymunlar, 
yarasalar, insanlar

5
00:00:17,945 --> 00:00:19,545
ve büyük ihtimalle fil fareleri

6
00:00:19,545 --> 00:00:22,758
Dünya’da regl olan tek memeli türleri.

7
00:00:22,758 --> 00:00:25,556
Ayrıca insanlar bunu diğer 
hayvanlardan daha sık yaparlar.

8
00:00:25,556 --> 00:00:29,509
Her ne kadar besinleri boşa harcama 
ve fiziksel zorluk anlamına gelse de.

9
00:00:29,509 --> 00:00:33,329
Peki bu pek yaygın olmayan 
biyolojik sürecin ne mantığı var?

10
00:00:33,329 --> 00:00:35,968
Cevap hamilelik ile başlıyor.

11
00:00:35,968 --> 00:00:39,563
Bu süreçte, vücudun kaynakları fetüs için

12
00:00:39,563 --> 00:00:42,297
uygun bir ortam oluşturacak 
şekilde kullanılır.

13
00:00:42,297 --> 00:00:46,920
Annenin büyüyen çocuğu besleyebilmesi 
için bir iç sığınak oluşturulur.

14
00:00:46,920 --> 00:00:50,427
Bu açıdan hamilelik 
inanılmaz bir süreçtir.

15
00:00:50,427 --> 00:00:53,312
Ama bu hikayemizin sadece yarısı.

16
00:00:53,312 --> 00:00:56,074
Diğer yarısına baktığımızda
hamileliğin anne ve çocuğu

17
00:00:56,074 --> 00:00:58,294
garip durumlara soktuğunu görüyoruz.

18
00:00:58,294 --> 00:01:00,193
Bütün yaratıklar gibi

19
00:01:00,193 --> 00:01:03,787
insan vücudu da genlerinin yayılımını 
arttıracak şekilde evrimleşmiştir.

20
00:01:03,787 --> 00:01:06,805
Bu, anne için bütün yavrularına

21
00:01:06,805 --> 00:01:09,048
eşit şekilde besin 
sağlamak demektir.

22
00:01:09,048 --> 00:01:13,042
Ama anne ve fetüs tam olarak 
aynı genleri paylaşmazlar.

23
00:01:13,042 --> 00:01:15,672
Fetüs babasından da gen almıştır.

24
00:01:15,672 --> 00:01:19,201
Ve bu genler kendi hayatta kalma 
şanslarını arttırmak için

25
00:01:19,201 --> 00:01:23,065
annenin kaynaklarından paylarına 
düşenden fazlasını almaya çalışırlar.

26
00:01:23,065 --> 00:01:26,825
Bu evrimsel çatışma 
anneyi ve doğmamış çocuğu

27
00:01:26,825 --> 00:01:28,735
rahimde gerçekleşen

28
00:01:28,735 --> 00:01:32,372
biyolojik bir halat çekme yarışına sokar.

29
00:01:32,372 --> 00:01:36,049
Bu boğuşmaya katkısı olan 
şeylerden biri de plasenta.

30
00:01:36,049 --> 00:01:39,488
Plasenta fetüs büyürken onu besleyen,

31
00:01:39,488 --> 00:01:42,129
annenin kan akımına bağlı 
olan fetal organdır.

32
00:01:42,129 --> 00:01:43,927
Bir çok memelide plasenta 


33
00:01:43,927 --> 00:01:47,777
anneye ait hücrelerin arkasında 
hapsolmuş haldedir.

34
00:01:47,777 --> 00:01:49,349
Anneye ait bu hücre duvarı

35
00:01:49,349 --> 00:01:52,349
fetüse giden besinleri 
annenin kontrol etmesini sağlar.

36
00:01:52,349 --> 00:01:54,503
Ama insanlarda ve birkaç başka türde

37
00:01:54,503 --> 00:01:58,731
plasenta, annenin dolaşım sistemine

38
00:01:58,731 --> 00:02:01,716
yani kan akışına direkt bağlıdır.

39
00:02:01,716 --> 00:02:05,323
Plasentası aracılığı ile fetüs 
annesinin atardamarına hormon salgılar.

40
00:02:05,323 --> 00:02:07,548
Bu hormonlar damarları açık tutarak 


41
00:02:07,548 --> 00:02:10,548
daimi bir besin oranı yüksek 
kan akışı sağlar.

42
00:02:10,548 --> 00:02:14,386
Böyle sınırsız bir erişime sahip fetüs, 
annenin kan şekerini arttıracak

43
00:02:14,386 --> 00:02:17,796
hormonlar üreterek, 
annenin atardamarlarını genişletir,

44
00:02:17,796 --> 00:02:20,425
kan basıncını yükseltir.

45
00:02:20,425 --> 00:02:22,916
Bir çok memeli anne 
gerekli olduğu takdirde

46
00:02:22,916 --> 00:02:25,676
embriyoları atabilir 
ya da absorbe edebilir.

47
00:02:25,676 --> 00:02:29,326
Ama insanlarda fetüs 
bir kere kan akışına bağlandı mı,

48
00:02:29,326 --> 00:02:33,252
bu bağlantıyı bozmak kanamaya,
kan kaybına sebep olabilir.

49
00:02:33,252 --> 00:02:35,825
Eğer fetüs iyi bir şekilde 
gelişemezse ya da ölürse

50
00:02:35,825 --> 00:02:38,581
annenin sağlığı tehlikeye girer.

51
00:02:38,581 --> 00:02:42,487
Fetüs büyüdükçe artan 
kaynak ihtiyaçları, annede

52
00:02:42,487 --> 00:02:45,138
yoğun yorgunluk
yüksek kan basıncı,

53
00:02:45,138 --> 00:02:49,022
diyabet ve pre-eklampsi gibi 
durumlara yol açabilir.

54
00:02:49,022 --> 00:02:50,465
Bütün bu riskler yüzünden

55
00:02:50,465 --> 00:02:55,194
hamilelik her zaman çok büyük 
ve bazen de tehlikeli bir yatırımdır.

56
00:02:55,194 --> 00:02:58,512
İşte bu yüzden vücudun 
embriyoları dikkatlice gözden geçirmesi

57
00:02:58,512 --> 00:02:59,912
ve hangisinin bu zorluklara 


58
00:02:59,912 --> 00:03:01,511
değeceğine bakması çok mantıklı.

59
00:03:01,511 --> 00:03:04,059
İşte burada menstürasyon devreye giriyor.

60
00:03:04,059 --> 00:03:06,889
Hamilelik yerleştirme denilen 
bir süreçle başlıyor.

61
00:03:06,889 --> 00:03:09,049
Bu süreçte embriyo, rahim içini saran 


62
00:03:09,049 --> 00:03:11,729
endometriyum yani 
dölyatağı iç zarına kendini gömer.

63
00:03:11,729 --> 00:03:15,234
Endometriyum yerleştirme sürecini 
zorlaştıracak şekilde evrimleşmiştir.

64
00:03:15,234 --> 00:03:19,084
Böylelikle sadece yeterince sağlıklı 
embriyolar hayatta kalabilir.

65
00:03:19,084 --> 00:03:20,560
Böyle yaparak

66
00:03:20,560 --> 00:03:24,783
aynı zamanda en istilacı 
embriyoyu da seçmiş olur

67
00:03:24,783 --> 00:03:27,929
ve evrimsel geri besleme döngüsü yaratır.

68
00:03:27,929 --> 00:03:32,811
Ebriyo karmaşık ve zamanlanmış 
hormonal bir diyaloğa girer

69
00:03:32,811 --> 00:03:37,560
bu sayede endometriyum 
yerleştirmeye izin verir.

70
00:03:37,560 --> 00:03:40,613
Peki, embriyo testi geçemezse ne olur?

71
00:03:40,613 --> 00:03:42,755
Kendini tutturmayı hatta belki

72
00:03:42,755 --> 00:03:45,764
endometriyuma 
biraz gömülmeyi bile başarabilir.

73
00:03:45,764 --> 00:03:49,524
Yavaşça ölürken ise 
anneyi enfeksiyonlara açık hale getirir

74
00:03:49,524 --> 00:03:55,849
ve belki de annenin dokularını bozacak
şekilde hormonal sinyaller gönderebilir.

75
00:03:55,849 --> 00:04:00,832
Vücut bu gibi problemlerden 
olabilecek her riski yok ederek kaçıyor.

76
00:04:00,832 --> 00:04:04,594
Yumurtlamanın sağlıklı bir hamilelikle 
sonuçlanmadığı her seferde

77
00:04:04,594 --> 00:04:07,779
rahim, endometriyal doku ile birlikte

78
00:04:07,779 --> 00:04:09,816
döllenmemiş yumurtalardan 


79
00:04:09,816 --> 00:04:12,816
hasta, ölmekte olan ya da 
ölü embriyolardan kurtuluyor.

80
00:04:12,816 --> 00:04:16,127
Korumaya yönelik bu sürece
menstrüasyon deniyor.

81
00:04:16,127 --> 00:04:19,109
Bu da adet döngüsüne sebep oluyor.

82
00:04:19,109 --> 00:04:22,316
Bu biyolojik özellik,
her ne kadar garip de olsa

83
00:04:22,316 --> 00:04:26,621
bizi insan ırkının devamına hazırlıyor.