0:00:01.200,0:00:02.400
Democratie.

0:00:02.960,0:00:07.926
In het Westen maken we[br]de kolossale fout haar voor lief te nemen.

0:00:08.286,0:00:09.576
We zien democratie

0:00:09.600,0:00:13.470
niet als de fragiele bloem[br]die het in werkelijkheid is,

0:00:13.490,0:00:16.960
maar we zien haar als deel[br]van ons maatschappelijk interieur.

0:00:17.960,0:00:21.960
We beschouwen het meestal[br]als een onaantastbaar gegeven.

0:00:22.680,0:00:27.896
We geloven abusievelijk dat kapitalisme[br]onvermijdelijk leidt tot democratie.

0:00:27.920,0:00:29.256
Dat is niet zo.

0:00:29.280,0:00:33.656
Lee Kuan Yew in Singapore[br]en zijn grote imitatoren in Peking

0:00:33.680,0:00:36.270
hebben onomstotelijk aangetoond

0:00:36.300,0:00:40.340
dat het heel goed mogelijk is[br]om een bloeiend kapitalisme

0:00:40.360,0:00:42.190
en spectaculaire groei

0:00:42.210,0:00:46.016
te combineren met politiek[br]die vrij is van enige democratie.

0:00:46.040,0:00:48.970
Sterker nog: democratie is op haar retour

0:00:48.990,0:00:51.786
in onze eigen contreien, hier in Europa.

0:00:52.160,0:00:55.456
Eerder dit jaar, toen ik[br]Griekenland vertegenwoordigde --

0:00:55.480,0:00:58.020
de nieuw gekozen Griekse regering --

0:00:58.040,0:01:00.936
in de Eurogroep,[br]als Minister van Financiën,

0:01:00.960,0:01:05.896
werd mij onomwonden verteld[br]dat ons nationale democratische proces --

0:01:05.920,0:01:07.230
onze verkiezingen --

0:01:07.250,0:01:10.296
niet in de weg mocht staan[br]van het economische beleid

0:01:10.316,0:01:12.480
dat in Griekenland werd geïmplementeerd.

0:01:13.120,0:01:14.916
Op dat moment had ik het gevoel

0:01:14.926,0:01:18.040
dat Lee Kuan Yew[br]en de Chinese Communistische Partij

0:01:18.060,0:01:20.216
volledig in het gelijk werden gesteld,

0:01:20.240,0:01:23.976
evenals enkele recalcitrante vrienden[br]die mij voortdurend vertelden

0:01:24.000,0:01:28.460
dat democratie verboden zou worden[br]zodra ze iets zou dreigen te veranderen.

0:01:29.640,0:01:32.560
Ik wil hier vanavond een lans breken

0:01:32.590,0:01:36.080
voor de economische noodzaak[br]van authentieke democratie.

0:01:36.600,0:01:41.456
Ik wil jullie vragen om samen met mij[br]weer te gaan geloven

0:01:41.480,0:01:43.590
dat Lee Kuan Yew,

0:01:44.230,0:01:45.856
de Chinese Communistische Partij

0:01:45.880,0:01:47.256
en ook de Eurogroep

0:01:47.280,0:01:50.920
fout zitten in hun aanname[br]dat democratie overboord kan;

0:01:51.600,0:01:55.336
dat we een authentieke,[br]levendige democratie nodig hebben.

0:01:55.360,0:01:58.070
Zonder democratie

0:01:58.090,0:02:01.030
zijn onze samenlevingen onplezieriger,

0:02:01.050,0:02:03.070
ziet onze toekomst er grauw uit

0:02:03.090,0:02:06.216
en zijn al onze geweldige[br]nieuwe technologieën niet veel waard.

0:02:06.240,0:02:07.596
Dat is zonde.

0:02:07.616,0:02:09.150
Net als het volgende:

0:02:09.160,0:02:13.096
er is een interessante paradox[br]die momenteel onze economieën bedreigt.

0:02:13.120,0:02:15.416
Ik noem het de twin peaks paradox.

0:02:15.440,0:02:18.386
Een piek daarvan kent iedereen:

0:02:18.400,0:02:23.300
dat is de berg schulden[br]die zijn lange schaduw werpt

0:02:23.320,0:02:26.160
over de Verenigde Staten,[br]Europa, de hele wereld.

0:02:26.180,0:02:28.200
Die schuldenberg herkent iedereen.

0:02:28.880,0:02:33.000
Weinig mensen ontwaren echter[br]zijn tweelingbroertje.

0:02:33.640,0:02:36.510
Een berg sluimerend kapitaal

0:02:36.530,0:02:40.340
van rijke spaarders en van bedrijven,

0:02:40.780,0:02:43.696
die te bang zijn dit te investeren

0:02:43.720,0:02:47.016
in de productieve activiteiten[br]die de inkomens kunnen genereren

0:02:47.040,0:02:50.096
waarmee je de schuldenberg teniet kan doen

0:02:50.120,0:02:54.096
en die alle dingen produceren[br]die de mensheid hard nodig heeft,

0:02:54.120,0:02:55.806
zoals groene energie.

0:02:55.816,0:02:57.830
Ik geef je twee cijfers.

0:02:57.850,0:02:59.496
Gedurende de afgelopen 3 maanden

0:02:59.520,0:03:02.446
hebben we in de VS,[br]Groot Britannië en de Eurozone

0:03:02.456,0:03:06.736
gezamenlijk 3,1 biljoen euro geïnvesteerd

0:03:06.760,0:03:09.556
in alle welvaart brengende goederen --

0:03:09.566,0:03:14.706
dingen als fabrieken, machines,[br]kantoorgebouwen, scholen,

0:03:14.726,0:03:17.640
wegen, spoorlijnen, machines, enzovoort.

0:03:17.640,0:03:20.640
3,1 biljoen euro lijkt veel geld

0:03:20.640,0:03:24.496
tot je het vergelijkt[br]met de 4,7 biljoen euro

0:03:24.520,0:03:29.056
die in diezelfde landen lag te sluimeren[br]in onze financiële instellingen,

0:03:29.080,0:03:32.580
waar het gedurende die periode[br]geen enkele functie had

0:03:33.060,0:03:38.296
behalve hete lucht pompen[br]in de aandelenbeurzen en de huizenmarkt.

0:03:38.320,0:03:43.576
Je hebt dus een berg schulden[br]en een berg sluimerend geld,

0:03:43.600,0:03:47.296
twee pieken die verzuimen[br]elkaar op te heffen

0:03:47.320,0:03:50.136
door de normale werking van de markten.

0:03:50.160,0:03:53.090
Dit resulteert in stagnerende lonen,

0:03:53.120,0:03:59.016
ruim een kwart van de 25- tot 54-jarigen[br]in Amerika, Japan en Europa

0:03:59.040,0:04:00.536
zit zonder werk.

0:04:00.560,0:04:03.156
Als gevolg is er een geringe totale vraag,

0:04:03.176,0:04:08.856
wat in een vicieuze cirkel[br]het pessimisme voedt van investeerders,

0:04:08.880,0:04:12.906
die uit angst voor een geringe vraag[br]deze voeden door niet te investeren --

0:04:12.926,0:04:15.396
net als de vader van Oedipus,

0:04:15.426,0:04:18.146
die bang geworden[br]door de voorspelling van het orakel

0:04:18.176,0:04:20.540
dat zijn zoon hem later zal vermoorden,

0:04:20.560,0:04:22.656
ongewild de voorwaarden schept

0:04:22.680,0:04:25.680
waardoor zijn zoon Oedipus[br]hem later inderdaad vermoordt.

0:04:26.570,0:04:28.760
Dit is mijn probleem met kapitalisme.

0:04:29.200,0:04:31.020
Het is zo zonde

0:04:31.040,0:04:32.856
dat al dit sluimerende geld

0:04:32.880,0:04:36.440
niet benut wordt om levens te verbeteren,

0:04:36.460,0:04:38.466
menselijk talent te ontwikkelen

0:04:38.476,0:04:41.216
en alle technologie te financieren,

0:04:41.240,0:04:42.496
groene technologieën,

0:04:42.520,0:04:45.740
die absoluut noodzakelijk zijn[br]om onze planeet te redden.

0:04:46.280,0:04:49.310
Heb ik gelijk als ik denk[br]dat democratie de oplossing is?

0:04:49.330,0:04:50.560
Dat geloof ik,

0:04:50.580,0:04:52.116
maar voordat we verder gaan:

0:04:52.126,0:04:54.020
wat bedoelen we met democratie?

0:04:54.520,0:04:59.126
Aristoteles definieerde democratie[br]als een structuur

0:04:59.156,0:05:02.880
waarin de vrije en arme mensen --[br]die de meerderheid uitmaken --

0:05:02.900,0:05:04.490
bepalen wie er regeert.

0:05:05.000,0:05:08.296
Nu sloot de Atheense democratie[br]te veel mensen buiten.

0:05:08.320,0:05:11.360
Vrouwen, migranten en uiteraard de slaven.

0:05:12.040,0:05:13.296
Maar het zou fout zijn

0:05:13.320,0:05:16.896
om het belang te negeren[br]van de oude Atheense democratie,

0:05:16.920,0:05:18.920
op basis van wie zij uitsloot.

0:05:19.680,0:05:24.826
Wat relevanter was en is[br]aan de oude Atheense democratie,

0:05:24.840,0:05:28.336
is de inclusie van de werkende armen.

0:05:28.360,0:05:33.056
Zij wonnen niet alleen[br]het recht op vrije meningsuiting,

0:05:33.080,0:05:35.336
maar belangrijker, en cruciaal:

0:05:35.360,0:05:40.386
zij wonnen het recht op politieke meningen[br]die serieus werden genomen

0:05:40.406,0:05:44.056
in de besluitvorming[br]inzake staatskwesties.

0:05:44.080,0:05:47.136
Nu duurde de Atheense democratie[br]natuurlijk niet lang.

0:05:47.160,0:05:51.576
Als een fel brandende kaars[br]doofde zij spoedig uit.

0:05:51.600,0:05:54.306
Onze liberale democratieën[br]vandaag de dag

0:05:54.336,0:05:57.096
hebben hun wortels dan ook niet[br]in het oude Athene.

0:05:57.120,0:05:59.456
Zij wortelen in de Magna Carta,

0:05:59.480,0:06:02.736
in de Roemrijke Omwenteling van 1688

0:06:02.760,0:06:04.976
en ook in de Amerikaanse grondwet.

0:06:05.000,0:06:10.016
Waar de Atheense democratie[br]gericht was op de vrije burger

0:06:10.040,0:06:12.890
en het emanciperen van de werkende armen,

0:06:12.910,0:06:17.250
steunen onze liberale democratieën[br]op de traditie van de Magna Carta,

0:06:17.270,0:06:20.436
dat immers een handvest was voor heersers.

0:06:20.786,0:06:23.810
Liberale democratie[br]stak dan ook pas de kop op

0:06:23.840,0:06:28.736
toen het mogelijk was de politieke sfeer[br]volledig te scheiden van de economische,

0:06:28.750,0:06:33.816
opdat het democratische proces [br]geheel beperkt werd tot de politieke sfeer

0:06:33.840,0:06:35.696
en de economische sfeer --

0:06:35.720,0:06:37.656
de zakenwereld, zo je wil --

0:06:37.680,0:06:40.620
een democratie-vrije zone werd.

0:06:41.720,0:06:44.696
Toen in onze huidige democratieën

0:06:44.720,0:06:50.156
deze scheiding begon[br]van de economische en de politieke sfeer,

0:06:50.176,0:06:54.816
ontketende dit een onvermijdelijke,[br]epische strijd tussen deze twee,

0:06:54.840,0:06:58.056
waarin de economische sfeer[br]de politieke sfeer koloniseerde

0:06:58.080,0:07:00.060
en diens macht deels overnam.

0:07:00.450,0:07:04.540
Heb je je ooit afgevraagd waarom politici[br]niet meer zijn wat ze ooit waren?

0:07:04.560,0:07:06.976
Dat is niet omdat hun dna[br]gedegenereerd is.

0:07:07.000,0:07:08.616
(Gelach)

0:07:08.640,0:07:13.256
Dat is omdat men tegenwoordig[br]kan regeren zonder de macht te hebben:

0:07:13.280,0:07:16.606
de macht is verplaatst van de politieke[br]naar de economische sfeer,

0:07:16.626,0:07:18.060
die er los van staat.

0:07:19.160,0:07:23.056
Ik had het over mijn probleem[br]met het kapitalisme.

0:07:23.080,0:07:25.046
Dat kun je zo zien:

0:07:25.066,0:07:28.080
het is als een populatie roofdieren

0:07:28.820,0:07:34.150
die zo succesvol zijn in het decimeren[br]van de prooi die hun voedsel is,

0:07:34.180,0:07:36.276
dat ze uiteindelijk verhongeren.

0:07:36.630,0:07:38.986
Op vergelijkbare wijze[br]heeft de economische sfeer

0:07:39.006,0:07:41.656
de politieke sfeer[br]gekoloniseerd en gekannibaliseerd,

0:07:41.680,0:07:44.430
zozeer dat ze zichzelf ondermijnt

0:07:44.450,0:07:46.816
en economische crisis veroorzaakt.

0:07:46.840,0:07:48.936
De macht van bedrijven neemt toe,

0:07:48.960,0:07:51.176
politieke goederen dalen in waarde,

0:07:51.200,0:07:53.016
ongelijkheid neemt toe,

0:07:53.040,0:07:54.616
totale vraag neemt af

0:07:54.640,0:08:00.760
en CEO's van bedrijven durven het geld[br]van hun bedrijven niet te investeren.

0:08:01.520,0:08:07.980
Hoe meer dus het kapitalisme[br]de demos uit democratie weet te halen,

0:08:08.010,0:08:09.716
des te hoger de twee pieken

0:08:09.726,0:08:13.096
en des te groter de verspilling[br]van menselijke hulpbronnen

0:08:13.120,0:08:14.800
en menselijke welvaart.

0:08:15.640,0:08:18.496
Het is duidelijk: als dit klopt,

0:08:18.520,0:08:21.576
moeten we de politieke[br]en economische sferen herenigen

0:08:21.600,0:08:25.096
maar dan wel[br]met een demos aan de macht,

0:08:25.120,0:08:28.056
zoals in het oude Athene,[br]maar dan zonder de slaven

0:08:28.080,0:08:31.260
en de buitensluiting[br]van vrouwen en migranten.

0:08:32.120,0:08:33.856
Dit is geen origineel idee.

0:08:33.880,0:08:36.655
De Marxisten hadden[br]dit idee 100 jaar geleden

0:08:36.679,0:08:38.360
en dat verliep niet zo geweldig.

0:08:38.840,0:08:42.256
De les die wij kunnen trekken[br]uit het Sovjet-debacle,

0:08:42.280,0:08:48.616
is dat enkel door een wonder[br]de armen geëmancipeerd kunnen worden

0:08:48.640,0:08:50.616
zoals in het oude Athene,

0:08:50.640,0:08:54.400
zonder nieuwe vormen[br]van wreedheid en verspilling te scheppen.

0:08:54.960,0:08:56.760
Maar er is een oplossing:

0:08:56.790,0:08:58.720
elimineer de werkende armen.

0:08:59.360,0:09:00.616
Het kapitalisme doet het

0:09:00.640,0:09:05.520
door arbeiders te vervangen[br]door automaten, androids en robots.

0:09:07.080,0:09:08.296
Het probleem is

0:09:08.320,0:09:11.536
dat zolang de economische[br]en politieke sferen gescheiden zijn,

0:09:11.560,0:09:16.180
automatisering ervoor zorgt[br]dat de twee pieken groeien,

0:09:16.200,0:09:18.400
de verspilling toeneemt,

0:09:18.400,0:09:20.636
en de sociale conflicten verergert,

0:09:20.646,0:09:23.720
inclusief -- spoedig, denk ik --

0:09:23.740,0:09:25.810
in landen als China.

0:09:26.720,0:09:29.136
We moeten dus herconfigureren.

0:09:29.160,0:09:32.816
We moeten de economische[br]en politieke sferen weer bijeen brengen,

0:09:32.840,0:09:38.216
maar dan wel door de herenigde sfeer[br]te democratiseren,

0:09:38.240,0:09:43.950
anders hebben we straks[br]een hyper-autocratische surveillancestaat

0:09:43.970,0:09:47.976
die de film De Matrix[br]een documentaire doet lijken.

0:09:48.000,0:09:49.576
(Gelach)

0:09:49.600,0:09:52.010
De vraag is dus niet of het kapitalisme

0:09:52.030,0:09:55.360
de technologische innovaties[br]die het voortbrengt, zal overleven.

0:09:55.960,0:10:00.546
Interessanter is de vraag[br]wat er volgt op kapitalisme:

0:10:00.556,0:10:03.336
een Matrix-achtige dystopie,

0:10:03.360,0:10:07.776
óf iets dat lijkt[br]op een Star Trek-samenleving,

0:10:07.800,0:10:10.176
waarin machines mensen dienen

0:10:10.200,0:10:14.616
en de mensen hun energie stoppen[br]in het verkennen van het universum

0:10:14.640,0:10:18.936
en zich verliezen in lange debatten[br]over de zin van het leven,

0:10:18.960,0:10:22.960
in een soort oud-Atheense high tech-agora.

0:10:24.360,0:10:27.800
Ik denk dat we optimistisch mogen zijn.

0:10:29.400,0:10:30.696
Maar wat is ervoor nodig,

0:10:30.720,0:10:32.696
hoe zou dat eruit zien,

0:10:32.720,0:10:37.600
om zo'n Star Trek-achtige utopie te hebben[br]in plaats van de Matrix-dystopie?

0:10:38.240,0:10:39.496
Praktisch gezien --

0:10:39.520,0:10:42.536
laat ik even een paar voorbeelden geven.

0:10:42.990,0:10:44.856
Op het niveau van de onderneming --

0:10:44.880,0:10:47.216
stel je een kapitaalmarkt voor

0:10:47.240,0:10:49.920
waarin je door te werken kapitaal verdient

0:10:50.880,0:10:56.216
en waar je kapitaal je volgt[br]van de ene baan naar de volgende,

0:10:56.240,0:10:57.736
van bedrijf tot bedrijf,

0:10:57.760,0:10:59.016
en het bedrijf --

0:10:59.040,0:11:02.496
hetgeen waarbij je op dat moment werkt --

0:11:02.520,0:11:06.840
is volledig eigendom van hen[br]die daar op dat moment werken.

0:11:07.400,0:11:12.096
Alle inkomens vloeien dan voort[br]uit kapitaal, uit winst,

0:11:12.120,0:11:16.496
en het hele concept[br]van loondienst is dan achterhaald.

0:11:16.520,0:11:18.500
Geen scheiding meer

0:11:18.530,0:11:23.130
tussen wie het bedrijf bezit[br]maar er niet werkt,

0:11:23.160,0:11:26.416
en zij die er werken[br]maar het bedrijf niet bezitten.

0:11:26.440,0:11:29.640
Geen getouwtrek meer[br]tussen kapitaal en arbeid;

0:11:30.440,0:11:34.576
geen grote kloof[br]tussen investeren en sparen;

0:11:34.600,0:11:37.840
en géén twee torenhoge pieken.

0:11:38.600,0:11:41.096
Op het niveau van[br]de mondiale politieke economie --

0:11:41.116,0:11:43.026
stel je even voor

0:11:43.046,0:11:47.936
dat onze nationale munten[br]een vrij zwevende wisselkoers hebben

0:11:47.960,0:11:51.736
met een universele,[br]mondiale, digitale munt

0:11:51.760,0:11:55.776
die wordt uitgegeven[br]door het Internationale Monetaire Fonds,

0:11:55.800,0:11:57.016
de G-20,

0:11:57.040,0:11:59.576
ten behoeve van de gehele mensheid.

0:11:59.600,0:12:01.036
Stel je verder voor

0:12:01.056,0:12:05.176
dat alle internationale handel[br]plaatsvindt in deze munt --

0:12:05.200,0:12:07.126
laten we haar 'de cosmos' noemen --

0:12:07.146,0:12:08.510
in eenheden van cosmos.

0:12:09.720,0:12:14.096
Verder stort elke regering[br]in een gezamenlijk fonds

0:12:14.120,0:12:19.656
een aantal eenheden cosmos[br]ter hoogte van hun handelstekort

0:12:19.680,0:12:23.080
of juist hun nationale handelsoverschot.

0:12:23.720,0:12:28.936
Stel je voor dat dit fonds wordt benut[br]om te investeren in groene technologieën,

0:12:28.960,0:12:34.280
met name in delen van de wereld[br]waar men weinig te investeren heeft.

0:12:34.840,0:12:36.416
Dit is geen nieuw idee.

0:12:36.440,0:12:39.776
Het is feitelijk wat John Maynard Keynes

0:12:39.800,0:12:43.350
in 1944 voorstelde[br]op de Bretton Woods-conferentie.

0:12:43.980,0:12:45.476
Destijds was het probleem

0:12:45.496,0:12:48.766
dat ze de technologie niet hadden[br]om het te implementeren.

0:12:48.786,0:12:51.526
Nu hebben we die wel,[br]vooral in de context

0:12:51.546,0:12:55.800
van een herenigde[br]politiek-economische sfeer.

0:12:56.640,0:12:59.056
De wereld die ik je beschrijf,

0:12:59.080,0:13:01.536
is tegelijkertijd libertair,

0:13:01.560,0:13:06.136
want ze benadrukt[br]de macht van het individu,

0:13:06.160,0:13:10.476
Marxistisch, want ze verwijst[br]de scheiding van kapitaal en arbeid

0:13:10.506,0:13:13.096
naar de geschiedkundige prullenmand,

0:13:13.126,0:13:14.880
en tevens Keynesiaans ...

0:13:15.320,0:13:16.800
... mondiaal Keynesiaans.

0:13:18.120,0:13:20.566
Maar bovenal is het een wereld

0:13:20.586,0:13:25.010
waarin we ons een authentieke democratie[br]zullen kunnen voorstellen.

0:13:25.760,0:13:27.780
Komt zo'n wereld eraan?

0:13:28.400,0:13:32.526
Of dalen we af[br]in een Matrix-achtige dystopie?

0:13:32.920,0:13:37.040
Het antwoord ligt in de politieke keuze[br]die wij gezamenlijk gaan maken.

0:13:37.720,0:13:39.336
Het is onze keuze,

0:13:39.360,0:13:41.900
en die kunnen we[br]maar beter democratisch maken.

0:13:42.280,0:13:43.536
Dank je wel.

0:13:43.560,0:13:47.710
(Applaus)

0:13:49.480,0:13:51.140
Bruno Giussani: Yanis ...

0:13:51.880,0:13:56.930
Je beschreef jezelf in je bio[br]als een libertaire Marxist.

0:13:58.220,0:14:01.550
Welke relevantie hebben[br]de analyses van Marx tegenwoordig?

0:14:01.590,0:14:04.680
Yanis Varoufakis: Als wat ik zojuist zei[br]enige relevantie had,

0:14:04.700,0:14:05.970
dan is Marx relevant.

0:14:05.990,0:14:10.096
De hele gedachte achter hereniging[br]van het politieke en het economische is:

0:14:10.120,0:14:11.506
als we het niet doen,

0:14:11.516,0:14:15.936
zal technologische innovatie[br]de totale vraag zozeer doen afnemen --

0:14:15.960,0:14:20.736
wat Larry Summers noemt:[br]'seculaire stagnatie'.

0:14:20.760,0:14:23.616
Een crisis die over de wereld migreert,

0:14:23.640,0:14:25.176
zoals nu het geval is,

0:14:25.200,0:14:27.780
zal niet alleen[br]onze democratieën destabiliseren,

0:14:27.800,0:14:29.310
maar zelfs de opkomende landen,

0:14:29.330,0:14:32.160
die niet zo happig zijn[br]op liberale democratie.

0:14:32.160,0:14:35.976
Dus als deze analyse hout snijdt,[br]is Marx zeker relevant.

0:14:36.000,0:14:37.736
Maar Hayek ook,

0:14:37.760,0:14:39.576
daarom ben ik een liberaal Marxist.

0:14:39.600,0:14:40.816
En Keynes ook ...

0:14:40.840,0:14:42.736
... daarom ben ik totaal in de war.

0:14:42.760,0:14:43.976
(Gelach)

0:14:44.000,0:14:46.056
BG: Juist ... en wij mogelijk nu ook.

0:14:46.080,0:14:47.376
(Gelach)

0:14:47.400,0:14:49.376
(Applaus)

0:14:49.400,0:14:52.176
YV: Als je niet verward bent,[br]denk je niet na, oké?

0:14:52.200,0:14:55.296
BG: Dat klinkt precies[br]als een oude Griekse filosoof --

0:14:55.320,0:14:56.976
YV: Dat was Einstein, trouwens --

0:14:57.000,0:14:59.616
BG: Gedurende je talk[br]noemde je Singapore en China,

0:14:59.640,0:15:01.696
en gisteravond tijdens het sprekersdiner

0:15:01.720,0:15:06.896
had je een heel sterke mening[br]over hoe het Westen naar China kijkt.

0:15:06.920,0:15:08.496
Wil je die eens herhalen?

0:15:08.520,0:15:10.680
YV: Nou, er heerst veel hypocrisie.

0:15:11.400,0:15:15.696
In onze liberale democratieën[br]hebben we iets dat op democratie lijkt.

0:15:15.710,0:15:19.770
We hebben de democratie volledig[br]begrensd tot de politieke sfeer,

0:15:19.800,0:15:23.616
terwijl we de sfeer waarin[br]alle bedrijvigheid plaatsvindt,

0:15:23.640,0:15:24.856
de economische sfeer,

0:15:24.880,0:15:26.910
volledig democratie-loos houden.

0:15:27.280,0:15:28.536
In zekere zin --

0:15:28.560,0:15:30.760
als ik even mag provoceren --

0:15:31.750,0:15:36.296
lijkt China tegenwoordig meer[br]op Groot Brittannië in de 19e eeuw.

0:15:36.320,0:15:37.410
Bedenk immers ...

0:15:37.430,0:15:40.026
dat we liberalisme meestal[br]met democratie associëren,

0:15:40.046,0:15:41.546
klopt historisch gezien niet.

0:15:41.566,0:15:44.016
Liberalisme --[br]dat is als John Stuart Mill.

0:15:44.040,0:15:48.736
Die was bijzonder sceptisch[br]over het democratische proces.

0:15:48.760,0:15:54.136
Wat je nu in China ziet,[br]is een proces dat erg lijkt

0:15:54.160,0:15:57.336
op wat we hadden in Engeland[br]gedurende de Industriële Revolutie,

0:15:57.360,0:16:00.336
met name de transitie[br]van de eerste naar de tweede.

0:16:00.360,0:16:03.440
En om China te verwijten

0:16:03.460,0:16:06.816
dat het doet wat het Westen[br]deed in de 19e eeuw,

0:16:06.840,0:16:08.350
riekt naar hypocrisie.

0:16:09.520,0:16:12.790
BG: Veel mensen zullen hier[br]benieuwd zijn naar je ervaringen

0:16:12.810,0:16:15.936
als Minister van Financiën[br]van Griekenland, eerder dit jaar.

0:16:15.960,0:16:17.471
YV: Ik wist dat dit ging komen.

0:16:18.185,0:16:22.486
BG: Hoe kijk je zes maanden later[br]terug op de eerste helft van het jaar?

0:16:23.600,0:16:26.616
YV: Buitengewoon spannend,[br]vanuit een persoonlijk perspectief,

0:16:26.626,0:16:27.916
en zeer teleurstellend,

0:16:27.936,0:16:31.736
want we hadden de gelegenheid[br]tot een herstart van de Eurozone.

0:16:31.760,0:16:33.856
Niet alleen Griekenland, de Eurozone.

0:16:33.880,0:16:36.816
Om afstand te nemen[br]van de zelfgenoegzaamheid

0:16:36.840,0:16:39.296
en de voortdurende ontkenning

0:16:39.320,0:16:42.176
dat er een enorme breuklijn zat, en zit,

0:16:42.200,0:16:44.376
in de architectuur van de Eurozone,

0:16:44.400,0:16:48.816
die een groot gevaar vormt[br]voor het hele proces van de Europese Unie.

0:16:48.840,0:16:52.016
We hadden een kans[br]op basis van het Griekse programma --

0:16:52.040,0:16:54.690
dat overigens het eerste programma was

0:16:54.710,0:16:57.340
waarin deze ontkenning[br]zich manifesteerde --

0:16:57.360,0:16:58.860
om dit te verhelpen.

0:16:58.880,0:17:02.726
Helaas koos de gevestigde macht[br]van de Eurogroep ervoor

0:17:02.746,0:17:05.779
om deze ontkenning te laten voortbestaan.

0:17:05.799,0:17:07.466
Maar je weet hoe het gaat.

0:17:07.486,0:17:09.415
Dit is de ervaring van de Sovjet Unie.

0:17:09.440,0:17:13.145
Als je tracht om een economisch systeem[br]in leven te houden,

0:17:13.165,0:17:16.280
dat qua architectuur niet kan overleven,

0:17:16.290,0:17:18.790
door politieke wil en door autoritarisme,

0:17:18.820,0:17:21.026
verleng je misschien de levensduur ervan,

0:17:21.036,0:17:22.925
maar de verandering die komt

0:17:22.945,0:17:24.976
zal dan abrupt en catastrofaal zijn.

0:17:25.000,0:17:27.007
BG: Wat voor soort verandering voorzie je?

0:17:27.031,0:17:28.285
YV: Het staat buiten kijf

0:17:28.309,0:17:31.066
dat als we de architectuur[br]van de Eurozone niet veranderen,

0:17:31.096,0:17:32.895
de Eurozone geen toekomst heeft.

0:17:32.920,0:17:35.816
BG: Maakte je wel eens fouten[br]als Minister van Financiën?

0:17:35.840,0:17:37.056
YV: Elke dag.

0:17:37.080,0:17:39.616
BG: Bijvoorbeeld?[br]YV: Iedereen die terugblikt --

0:17:39.640,0:17:41.720
(Applaus)

0:17:44.120,0:17:45.496
Nee, maar serieus.

0:17:45.520,0:17:49.096
Elke Minister van Financiën,[br]of van eender wat trouwens,

0:17:49.120,0:17:51.396
die je na zes maanden in dat ambt,

0:17:51.406,0:17:54.380
vooral in zo'n stressvolle situatie,

0:17:54.400,0:17:57.560
vertelt dat hij geen fouten maakte,[br]is een gevaarlijk iemand.

0:17:57.560,0:17:59.096
Natuurlijk maakte ik fouten.

0:17:59.120,0:18:01.936
De grootste fout was[br]om de aanvraag te tekenen

0:18:01.960,0:18:04.056
voor de verlenging[br]van een leenovereenkomst,

0:18:04.080,0:18:05.480
eind februari.

0:18:05.500,0:18:08.836
Ik vooronderstelde dat de creditoren[br]oprecht geïnteresseerd waren

0:18:08.850,0:18:11.216
in het vinden van[br]een gemeenschappelijke basis.

0:18:11.240,0:18:12.456
Dat waren ze niet.

0:18:12.480,0:18:14.780
Zij wilden onze overheid vermorzelen,

0:18:14.800,0:18:16.956
enkel omdat ze niet bereid waren

0:18:16.966,0:18:21.560
iets te doen aan de breuklijnen[br]in de architectuur van de Eurozone

0:18:21.580,0:18:24.286
en omdat ze niet wilden toegeven[br]dat ze al vijf jaar

0:18:24.296,0:18:27.256
een catastrofaal programma[br]uitvoerden in Griekenland.

0:18:27.280,0:18:30.176
We verloren eenderde van ons nominale BBP.

0:18:30.200,0:18:32.136
Dat is erger dan de Grote Depressie.

0:18:32.160,0:18:34.586
En niemand van de troika van geldschieters

0:18:34.596,0:18:36.496
die dit beleid opgedrongen heeft,

0:18:36.516,0:18:39.376
heeft nog toegegeven[br]dat dit een kolossale fout was.

0:18:39.400,0:18:40.726
BG: Ondanks dat alles,

0:18:40.736,0:18:42.976
en ondanks de agressie van de discussie,

0:18:43.000,0:18:45.416
lijk je nog steeds erg pro-Europees.

0:18:45.440,0:18:46.656
YV: Absoluut.

0:18:46.680,0:18:50.816
Kijk, mijn kritiek op de EU en de Eurozone

0:18:50.840,0:18:54.880
komt van iemand die Europa[br]in zijn bloed heeft zitten.

0:18:55.680,0:18:59.256
Mijn grootste angst is[br]dat de Eurozone niet zal overleven.

0:18:59.280,0:19:00.896
Want als het misgaat,

0:19:00.906,0:19:05.010
zullen de centrifugale krachten[br]die dan vrijkomen, demonisch zijn,

0:19:05.040,0:19:07.180
en ze zullen de Europese Unie vernietigen.

0:19:07.210,0:19:09.730
Dat zal niet alleen[br]voor Europa catastrofaal zijn,

0:19:09.740,0:19:11.566
maar voor de hele mondiale economie.

0:19:11.576,0:19:15.536
Wij zijn waarschijnlijk[br]'s werelds grootste economie.

0:19:15.560,0:19:17.406
Als we toestaan dat we afglijden

0:19:17.416,0:19:20.296
naar een postmoderne versie[br]van de dertiger jaren,

0:19:20.316,0:19:22.816
en daar lijkt het op,

0:19:22.840,0:19:24.656
dan zal dat schadelijk zijn

0:19:24.680,0:19:27.940
voor de toekomst van zowel[br]Europeanen als non-Europeanen.

0:19:27.960,0:19:30.536
BG: Wij hopen vurig[br]dat je het op dat punt mis hebt.

0:19:30.560,0:19:32.256
Yanis, dank je wel voor je komst.

0:19:32.280,0:19:33.300
YV: Dank je wel.

0:19:33.320,0:19:37.663
(Applaus)