WEBVTT

00:00:01.200 --> 00:00:02.400
Демократија.

00:00:02.960 --> 00:00:04.296
Овде на Запад,

00:00:04.320 --> 00:00:08.256
правиме огромна грешка кога
ја земаме здраво за готово.

00:00:08.280 --> 00:00:09.576
На демократија гледаме

00:00:09.600 --> 00:00:14.096
не како на најкревкото цвеќе
кое таа навистина е,

00:00:14.120 --> 00:00:16.960
туку ја гледаме како дел од
мебелот на нашето општество.

00:00:17.960 --> 00:00:21.960
На неа гледаме како на нешто
што ни е дадено за навек.

00:00:22.680 --> 00:00:27.896
Погрешно веруваме дека капитализмот
неизбежно води до демократија.

00:00:27.920 --> 00:00:29.256
Не е така.

NOTE Paragraph

00:00:29.280 --> 00:00:33.656
Сингапурецот Ли Куан Ју и неговите
имитатори од Пекинг

00:00:33.680 --> 00:00:36.616
недвосмислено покажаа

00:00:36.640 --> 00:00:40.536
дека може да имаш развиен капитализам,

00:00:40.560 --> 00:00:42.160
спектакуларен раст,

00:00:42.960 --> 00:00:46.016
а политиката да не биде демократска.

00:00:46.040 --> 00:00:50.456
Навистина, демократијата ни ја снемува

00:00:50.480 --> 00:00:52.056
токму овде во Европа.

NOTE Paragraph

00:00:52.080 --> 00:00:55.456
На стартот од оваа година,
додека ја претставував Грција --

00:00:55.480 --> 00:00:57.900
новоизбраната Грчка влада --

00:00:57.900 --> 00:01:00.720
во Еврогрупата како нејзин 
Министер за Финансии,

00:01:00.720 --> 00:01:02.820
ми беше кажано доста директно

00:01:02.820 --> 00:01:05.896
дека демократските процеси на
нашата земја --

00:01:05.920 --> 00:01:06.992
нашите избори --

00:01:06.992 --> 00:01:08.064
не смеат да влијаат

00:01:08.064 --> 00:01:12.776
врз економските политики кои
се имплементираат во Грција.

00:01:12.776 --> 00:01:14.550
Во тој момент,

00:01:14.550 --> 00:01:17.266
помислив дека Ли Куан Ју и Кинеската
Комунистичка партија

00:01:17.266 --> 00:01:19.339
биле потполно во право.

00:01:19.339 --> 00:01:21.412
Дека биле потполно во право

00:01:21.412 --> 00:01:23.826
моите тврдоглави пријатели
кои постојано ми велеа

00:01:23.826 --> 00:01:30.016
дека демократијата ќе биде забранета
доколку се обиде да промени нешто.

00:01:30.016 --> 00:01:32.680
Вечерва, овде, сакам да ви претставам

NOTE Paragraph

00:01:32.680 --> 00:01:36.176
економски причини зошто
ни треба автентична демократија.

00:01:36.176 --> 00:01:38.650
Сакам заедно сите да докажеме

00:01:38.650 --> 00:01:42.676
дека Ли Куан Ју,

00:01:42.676 --> 00:01:46.110
Кинеската Комунистичка Партија

00:01:46.110 --> 00:01:47.626
и секако Еврогрупата

00:01:47.636 --> 00:01:50.666
грешат кога велат дека не 
ни треба демократија.

00:01:50.666 --> 00:01:54.940
Напротив, ни треба автентична
и жестока демократија.

00:01:54.940 --> 00:01:57.056
А без демократија,

00:01:57.056 --> 00:02:00.406
нашите општества ќе бидат погнасни,

00:02:00.406 --> 00:02:02.846
нашата иднина ќе биде мрачна,

00:02:02.846 --> 00:02:05.336
а новите технологии бесмислени.

00:02:06.186 --> 00:02:07.786
Кога сме кај бесмисленоста,

NOTE Paragraph

00:02:07.786 --> 00:02:10.186
дозволете ми да ви посочам 
интересен парадокс

00:02:10.186 --> 00:02:13.095
кој им се заканува на нашите
економии во моментов.

00:02:13.095 --> 00:02:15.626
Јас го нарекувам парадоксот на 
планините близначки.

00:02:15.626 --> 00:02:16.756
Едната планина

00:02:16.756 --> 00:02:18.536
ви е добро позната.

00:02:18.536 --> 00:02:20.736
Тоа е огромната планина од долгови која

00:02:20.736 --> 00:02:25.930
надвисна над Соединетите 
Држави, Европа и целиот свет.

00:02:25.930 --> 00:02:28.270
На сите добро ни е позната.

00:02:28.270 --> 00:02:32.870
Но многу малку луѓе знаат дека 
таа има близначка.

00:02:32.870 --> 00:02:35.850
Планина од неактивни пари

00:02:35.850 --> 00:02:39.870
која им припаѓа на богатите 
штедачи и корпорациите.

00:02:39.870 --> 00:02:43.260
Ним им е страв да ги инвестираат овие пари

00:02:43.260 --> 00:02:46.870
во продуктивни активности 
што би можеле да создадат приходи

00:02:46.870 --> 00:02:49.410
со кои ќе можеме да ја
намалиме планината од долгови.

00:02:49.410 --> 00:02:51.670
Со овие пари можеме да ги создадеме

00:02:51.670 --> 00:02:54.186
сите оние нешта што му требаат
на човештвото,

00:02:54.186 --> 00:02:56.176
како што е зелената енергија

00:02:56.176 --> 00:02:57.786
Сега слушнете ги овие две бројки.

NOTE Paragraph

00:02:57.786 --> 00:02:59.440
Во текот на изминативе три месеци,

00:02:59.440 --> 00:03:02.006
во Соединетите Држави, во 
В.Британија и во Еврозоната,

00:03:02.006 --> 00:03:05.756
имаме инвестирано 3.4 трилиони долари

00:03:05.756 --> 00:03:09.156
за унапредување на економијата.

00:03:09.156 --> 00:03:11.336
За изградба на фабрики, машини,

00:03:11.336 --> 00:03:14.336
канцелариски згради, училишта,

00:03:14.336 --> 00:03:16.446
патишта, железница итн.

00:03:17.586 --> 00:03:20.466
3.4 трилиони долари звучи како многу пари

00:03:20.466 --> 00:03:24.196
сè додека не ги споредите со 
оние 5.1 трилиони долари

00:03:24.196 --> 00:03:27.166
што кружат во истите овие земји,

00:03:27.166 --> 00:03:29.076
во нашите финансиски институции,

00:03:29.076 --> 00:03:31.376
каде не прават апсолутно ништо

00:03:31.376 --> 00:03:37.740
освен што ги дуваат берзанските
акции и ги креваат цените на куќите.

00:03:38.490 --> 00:03:43.046
Значи планината од долгови и 
планината од неактивни пари

NOTE Paragraph

00:03:43.046 --> 00:03:47.486
се близначки кои не умеат 
да соработуваат меѓусебе

00:03:47.486 --> 00:03:50.006
во контекст на нормалните пазарни процеси.

00:03:50.006 --> 00:03:52.766
Резултатот е стагнација на платите


NOTE Paragraph

00:03:52.766 --> 00:03:56.690
и висока невработеност на луѓето 
од Америка, Јапонија и Европа,

00:03:56.690 --> 00:04:00.160
кои се на возраст од 25 до 54 години.

00:04:00.160 --> 00:04:03.140
Како последица на ова, имаме 
ниска агрегатна побарувачка,

00:04:03.140 --> 00:04:04.306
која преку магичен круг,

00:04:04.306 --> 00:04:07.756
го зајакнува песимизмот на инвеститорите,

00:04:07.756 --> 00:04:11.780
кои, плашејќи се од ниска
побарувачка, само ја влошуваат

00:04:11.780 --> 00:04:13.130
со тоа што не инвестираат --

00:04:13.130 --> 00:04:14.886
исто како татко му на Едип,

00:04:14.886 --> 00:04:17.676
кој, плашејќи се од пророштвото
на оракулот

00:04:17.676 --> 00:04:20.115
дека ќе биде убиен од неговиот син,

00:04:20.115 --> 00:04:22.716
несакајќи создал токму таква ситуација

00:04:22.716 --> 00:04:25.586
која довела до тоа да биде убиен од Едип.

00:04:26.606 --> 00:04:28.770
Ете зошто сум скаран со капитализмот.

NOTE Paragraph

00:04:29.290 --> 00:04:31.220
Зборуваме за огромно расипништво,

00:04:31.220 --> 00:04:32.660
сите овие неактивни пари,

00:04:32.660 --> 00:04:36.396
треба да се искористат за подобрување 
на животот,

00:04:36.796 --> 00:04:38.630
за развој на човечките таленти,

00:04:38.630 --> 00:04:40.896
и за финансирање на сите овие технологии,

00:04:40.896 --> 00:04:42.380
зелени технологии

00:04:42.380 --> 00:04:45.456
кои се апсолутно суштински за 
спас на планетата Земја.

00:04:46.096 --> 00:04:49.350
Дали сум во право кога велам 
дека демократијата е одговорот?

NOTE Paragraph

00:04:49.350 --> 00:04:50.480
Верувам дека да,

00:04:50.480 --> 00:04:51.890
но пред да продолжиме,

00:04:51.890 --> 00:04:53.946
да видиме што подразбираме 
под демократија?

00:04:54.106 --> 00:04:56.660
Аристотел ја дефинирал демократијата

00:04:56.660 --> 00:05:01.446
како облик на управување во
кое слободните и сиромашните,

00:05:01.446 --> 00:05:04.100
кои се мнозинство, ја 
контролираат владата.

00:05:04.580 --> 00:05:08.310
Се разбира, Атинската демократија им
го ускратувала правото на многумина.

NOTE Paragraph

00:05:08.310 --> 00:05:11.226
Жените, мигрантите и секако робовите.

00:05:12.196 --> 00:05:13.220
Но погрешно е

00:05:13.220 --> 00:05:15.506
доколку врз основа на ова ја отфрлиме

00:05:15.506 --> 00:05:16.896
Атинската демократија.

00:05:19.780 --> 00:05:21.730
Она што е поважно

NOTE Paragraph

00:05:21.730 --> 00:05:25.476
е дека древната Атинска демократија

00:05:25.476 --> 00:05:27.996
ги вклучувала сиромашните работници,

00:05:27.996 --> 00:05:32.716
кои не само што имале право на 
слободен говор,

00:05:33.076 --> 00:05:35.046
туку и уште поважно, најважно,

00:05:35.046 --> 00:05:37.716
е дека имале право на политички ставови.

00:05:37.716 --> 00:05:40.356
Нивните ставови имале еднаква важност

00:05:40.356 --> 00:05:43.786
кога се донесувале одлуки поврзани
со државни прашања.

00:05:44.146 --> 00:05:46.746
Се разбира, Атинската демократија 
не траела долго.

00:05:46.746 --> 00:05:51.010
Како свеќа која свети силно, изгоре брзо.

00:05:51.540 --> 00:05:52.290
И навистина,

00:05:52.290 --> 00:05:56.946
нашите денешни либерални 
демократии не потекнуваат од древна Атина.

00:05:56.946 --> 00:05:59.166
Нивните корени се во Магна Карта,

00:05:59.166 --> 00:06:02.746
во Славната Револуција од 1688.

00:06:02.746 --> 00:06:04.650
Тие потекнуваат од Американскиот устав.

00:06:04.650 --> 00:06:09.756
Атинската демократија била насочена
кон слободните граѓани.

00:06:09.756 --> 00:06:12.320
Таа им давала моќ на 
сиромашните работници.

00:06:13.470 --> 00:06:15.780
Нашите либерални демократии
се базирани

00:06:15.780 --> 00:06:17.510
на традицијата на Магна Карта,

00:06:17.510 --> 00:06:19.976
која во основа е повелба за господарите.

00:06:20.526 --> 00:06:23.000
Либералната демократија 
изникнала тогаш кога

00:06:23.000 --> 00:06:25.710
настанало целосно одвојување на

00:06:25.710 --> 00:06:28.900
политичката од економската сфера.

00:06:28.900 --> 00:06:33.346
Демократските процеси биле 
целосно ограничени на политичката сфера,

00:06:33.506 --> 00:06:35.586
оставајќи ја економската сфера --

00:06:35.586 --> 00:06:37.366
корпоративниот свет, ако сакате --

00:06:37.366 --> 00:06:40.066
како зона без демократија.

00:06:42.066 --> 00:06:44.640
Кога почна да се одвојува

NOTE Paragraph

00:06:44.640 --> 00:06:49.756
економската од политичката 
сфера, помеѓу нив

00:06:49.756 --> 00:06:52.116
веднаш започна една

00:06:52.116 --> 00:06:54.926
незапирлива и епска битка.

00:06:54.926 --> 00:06:58.196
Економската сфера почна да
ја колонизира политичката сфера,

00:06:58.196 --> 00:07:00.000
почна да ја разјадува.

00:07:00.000 --> 00:07:03.860
Сте се запрашале ли зошто 
политичарите не се она што беа?

NOTE Paragraph

00:07:04.790 --> 00:07:07.050
Не е затоа што им дегенерираше ДНКта.

00:07:07.050 --> 00:07:08.010
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:07:08.310 --> 00:07:13.356
Туку затоа што денес може да имаш
влада ама да немаш моќ,

NOTE Paragraph

00:07:13.356 --> 00:07:16.756
оти моќта мигрираше од политичката
во економската сфера,

00:07:16.756 --> 00:07:17.816
а тие се различни.

00:07:17.816 --> 00:07:19.760
Навистина,

NOTE Paragraph

00:07:19.760 --> 00:07:23.006
зборував за мојата караница
со капитализмот.

00:07:23.006 --> 00:07:24.436
Ако размислите,

00:07:24.436 --> 00:07:27.766
тој е како група на предатори,

00:07:28.366 --> 00:07:33.540
кои се толку успешни во убивањето
на пленот од кој се хранат,

00:07:34.730 --> 00:07:36.490
што на крај умираат од глад.

00:07:36.490 --> 00:07:37.850
Слично,

NOTE Paragraph

00:07:37.850 --> 00:07:41.836
економската сфера ја колонизираше 
и ја разјадуваше политичката сфера

00:07:41.836 --> 00:07:44.776
до тој степен што и самата се поткопа,

00:07:44.776 --> 00:07:46.546
предизвикувајќи економска криза.

00:07:46.546 --> 00:07:48.636
Моќта на корпорациите се зголемува,

00:07:48.636 --> 00:07:50.896
политичките средства губат вредност,

00:07:50.896 --> 00:07:52.746
нееднаквоста расте,

00:07:52.746 --> 00:07:54.736
агрегатната побарувачка опаѓа,

00:07:54.736 --> 00:08:00.480
а директорите на корпорациите
се премногу исплашени за да инвестираат.

00:08:01.050 --> 00:08:04.266
Па така, како што капитализмот

00:08:04.266 --> 00:08:07.980
му ја одзема демократијата
на народот,

NOTE Paragraph

00:08:07.980 --> 00:08:09.960
така и се зголемуваат планините близначки

00:08:09.960 --> 00:08:12.956
и толку повеќе се уништуваат 
човечките ресурси

00:08:12.956 --> 00:08:14.356
и богатството на човештвото.

00:08:15.796 --> 00:08:17.970
Очигледно, ако ова е точно,

NOTE Paragraph

00:08:17.970 --> 00:08:21.146
ќе мораме одново да ја
споиме политичката со економската сфера

00:08:21.146 --> 00:08:25.006
така што народот ќе ја има контролата,

00:08:25.006 --> 00:08:27.786
исто како во древна Атина, но овојпат
без робови и

00:08:27.786 --> 00:08:30.850
без исклучување на жените и мигрантите.

00:08:32.500 --> 00:08:33.900
Оваа идеја не е нова.

NOTE Paragraph

00:08:33.900 --> 00:08:36.506
Левите Марксисти ја дале оваа
идеја пред 100 години

00:08:36.506 --> 00:08:38.269
и не им успеа баш, така?

00:08:38.889 --> 00:08:41.669
Лекцијата што ја научивме од 
Советскиот распад

00:08:42.169 --> 00:08:45.100
е дека треба чудо да се деси

NOTE Paragraph

00:08:45.100 --> 00:08:48.816
за сиромашните работници да ја
имаат моќта

00:08:48.816 --> 00:08:50.360
што ја имале во древна Атина,

00:08:50.360 --> 00:08:54.456
а без притоа да се создаваат 
дополнителни страдања и штети.

00:08:54.646 --> 00:08:56.230
Но, постои решение:

NOTE Paragraph

00:08:56.620 --> 00:08:58.740
ослободете се од сиромашните работници.

00:08:59.340 --> 00:09:00.828
Капитализмот тоа го постигнува

00:09:00.828 --> 00:09:02.797
така што ги заменува ниско-платените

00:09:02.797 --> 00:09:05.416
работници со автомати, андроиди и роботи.

00:09:07.306 --> 00:09:08.280
Проблемот е што

00:09:08.280 --> 00:09:11.116
сè додека економската сфера е 
одвоена од политичката,

00:09:11.116 --> 00:09:15.840
автоматизацијата ги прави
планините близначки повисоки,

00:09:16.820 --> 00:09:18.280
штетата се поголема,

00:09:18.280 --> 00:09:20.436
а социјалните конфликти сè подлабоки.

00:09:20.436 --> 00:09:21.536
Ова верувам

00:09:21.536 --> 00:09:23.510
набргу ќе се случи

00:09:23.510 --> 00:09:25.206
на места како Кина.

00:09:26.826 --> 00:09:28.890
Значи ни треба промена,

NOTE Paragraph

00:09:28.890 --> 00:09:32.466
потребно е одново да ги обединиме 
во едно економската и политичката сфера,

00:09:32.986 --> 00:09:37.946
но тоа треба да биде така што ќе
ја демократизираме оваа нова сфера,

00:09:38.336 --> 00:09:43.526
да не би завршиле како 
хипер-автократија гладна за надзор

00:09:43.986 --> 00:09:47.976
наспроти која Матрикс, филмот, 
би изгледал како документарец.

00:09:47.976 --> 00:09:49.020
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:09:49.360 --> 00:09:52.876
Оттука, прашањето не е 
дали капитализмот ќе ги преживее

NOTE Paragraph

00:09:52.876 --> 00:09:55.376
технолошките иновации што ги создава.

00:09:55.956 --> 00:09:57.450
Позанимливото прашање

00:09:57.450 --> 00:10:03.036
е дали капитализмот ќе биде наследен
од нешто налик на Матрикс дистопија

00:10:03.376 --> 00:10:07.746
или пак од општество што наликува
на Ѕвездени Патеки,

00:10:07.746 --> 00:10:09.930
каде машините ги служат луѓето,

00:10:09.930 --> 00:10:14.266
а луѓето ја трошат својата 
енергија истражувајќи го универзумот

00:10:14.266 --> 00:10:18.610
и водејќи долги дебати за смислата
на животот

00:10:18.610 --> 00:10:22.826
во некаква си древна, како во
Атина, високо технолошка агора.

00:10:24.456 --> 00:10:27.680
Мислам дека можеме да бидеме оптимистични.

NOTE Paragraph

00:10:29.460 --> 00:10:30.800
Но што е потребно,

00:10:30.800 --> 00:10:32.216
како би изгледало

00:10:32.216 --> 00:10:37.616
да живееш во утопијата Ѕвездени
Патеки наместо во дистопијата Матрикс?

00:10:38.166 --> 00:10:39.390
На практично ниво,

NOTE Paragraph

00:10:39.390 --> 00:10:40.986
дозволете ми накратко да споделам

00:10:40.986 --> 00:10:42.336
неколку примери.

00:10:43.046 --> 00:10:44.800
На ниво на претпријатие,

NOTE Paragraph

00:10:44.800 --> 00:10:46.836
замислете пазар на капитал,

00:10:47.096 --> 00:10:49.996
каде заработувате капитал работејќи,

00:10:50.576 --> 00:10:56.250
а вашиот капитал ве следи како 
што се движите од една работа на друга,

00:10:56.250 --> 00:10:57.810
од една компанија во друга,

00:10:57.810 --> 00:10:58.670
а компанијата --

00:10:58.670 --> 00:11:02.266
за која работите во моментот --

00:11:02.266 --> 00:11:06.686
е во сопственост само на оние
кои работат во неа во тој момент.

00:11:07.506 --> 00:11:11.830
Тогаш сиот приход потекнува
од капиталот, од профитите,

00:11:12.130 --> 00:11:16.020
а самиот концепт 
"работник за плата" станува излишен.

00:11:16.560 --> 00:11:19.120
Повеќе нема да има јаз помеѓу оние

00:11:19.120 --> 00:11:22.836
кои ја поседуваат, но не работат
во фирмата

00:11:23.086 --> 00:11:25.796
и оние кои работат, но не ја
поседуваат фирмата.

00:11:25.796 --> 00:11:29.586
Повеќе нема да има натегања 
помеѓу капиталот и трудот.

00:11:30.506 --> 00:11:34.320
Нема да има голем јаз 
помеѓу инвестирањето и штедењето.

00:11:34.650 --> 00:11:37.856
Навистина, нема да има високи
планини близначки.

00:11:38.546 --> 00:11:40.990
На ниво на глобалната политичка економија,

NOTE Paragraph

00:11:40.990 --> 00:11:42.280
замислете за момент

00:11:42.790 --> 00:11:47.916
дека нашите национални валути 
имаат слободен флуктуирачки курс,

00:11:47.916 --> 00:11:51.456
со одредена универзална, 
глобална, дигитална валута,

00:11:51.456 --> 00:11:55.816
која ќе ја издава
Меѓународниот Монетарен Фонд,

00:11:55.816 --> 00:11:57.070
групата Г-20,

00:11:57.070 --> 00:11:59.136
во име на целото човештво.

00:11:59.136 --> 00:12:00.970
И замислете понатаму

00:12:00.970 --> 00:12:05.266
дека сите меѓународни тргувања
одат преку оваа валута --

00:12:05.266 --> 00:12:06.976
да ја наречеме "космос,"

00:12:06.976 --> 00:12:08.596
во единица космос --

00:12:09.356 --> 00:12:13.820
при што секоја влада ќе се согласи
да уплаќа во еден заеднички фонд,

00:12:13.820 --> 00:12:15.880
одредена сума на космоси

00:12:15.880 --> 00:12:19.586
пропорционална на трговскиот
дефицит на земјата,

00:12:19.586 --> 00:12:23.236
или на трговскиот суфицит.

00:12:23.906 --> 00:12:28.390
И замислете дека тој фонд се користи
за инвестирање во зелени технологии,

00:12:28.390 --> 00:12:34.416
особено во делови од светот 
каде инвестициите се ретки.

00:12:35.036 --> 00:12:36.410
Ова не е нова идеја.

NOTE Paragraph

00:12:36.410 --> 00:12:39.786
Ова, всушност, го предложил Џон 
Мејнард Кејнс

00:12:39.786 --> 00:12:43.016
во 1944 на Бретон Вудс Коннференцијата.

00:12:43.776 --> 00:12:44.870
Проблемот бил

00:12:44.870 --> 00:12:48.646
што тогаш ја немале 
потребната технологија.

00:12:48.646 --> 00:12:49.505
Сега ја имаме

00:12:49.505 --> 00:12:51.230
особено во контекст на

00:12:51.230 --> 00:12:55.686
одново обединетата 
политичко-економска сфера.

00:12:56.606 --> 00:12:58.470
Светот за кој ви говорам

NOTE Paragraph

00:12:59.190 --> 00:13:01.266
е истовремено либертаријански,

00:13:01.266 --> 00:13:05.686
оти во прв план ја става моќта
на индивидуата,

00:13:06.086 --> 00:13:06.980
Марксистички,

00:13:06.980 --> 00:13:10.316
зашто ќе ја испрати во заборав

00:13:10.316 --> 00:13:12.686
поделбата помеѓу капиталот и трудот,

00:13:13.376 --> 00:13:14.396
и Кејнезијански,

00:13:15.496 --> 00:13:16.840
глобално Кејнезијанство.

00:13:18.170 --> 00:13:19.580
Но пред сè,

00:13:19.840 --> 00:13:24.706
тоа е свет во кој ќе имаме
автентична демократија.

00:13:25.836 --> 00:13:27.700
Ќе нè огрее ли таков свет?

NOTE Paragraph

00:13:28.260 --> 00:13:32.310
Или ќе потонеме во дистопија
налик на Матрикс?

00:13:33.020 --> 00:13:37.156
Одговорот лежи во политичките
одлуки кои ќе ги донесеме како колектив.

00:13:37.916 --> 00:13:39.520
Тоа е наша одлука,

00:13:39.520 --> 00:13:42.226
и подобро да ја направиме демократски.

00:13:42.226 --> 00:13:43.330
Ви благодарам.

NOTE Paragraph

00:13:43.330 --> 00:13:47.946
(Аплауз)

NOTE Paragraph

00:13:49.566 --> 00:13:52.200
Бруно Џусани: Јанис ...

NOTE Paragraph

00:13:52.200 --> 00:13:55.900
во твојата биографија ти самиот се
опиша како либертаријански Марксист.

00:13:58.600 --> 00:14:00.900
Каква релевантност имаат идеите
на Маркс денес?

00:14:01.500 --> 00:14:04.920
Јанис Варуфакис: Ако барем нешто од
ова што го кажав беше релевантно,

NOTE Paragraph

00:14:04.920 --> 00:14:06.360
тогаш Маркс е релевантен.

00:14:06.360 --> 00:14:08.040
Бидејќи главната поента за

00:14:08.040 --> 00:14:10.576
одново обединување на политичкото
и економското е --

00:14:10.576 --> 00:14:12.010
ако не го направиме тоа,

00:14:12.010 --> 00:14:14.116
тогаш технолошката иновација ќе создаде

00:14:14.116 --> 00:14:16.256
огромен пад на агрегатната побарувачка,

00:14:16.256 --> 00:14:20.106
она што Лери Самерс го
нарекува секуларна стагнација.

NOTE Paragraph

00:14:20.106 --> 00:14:23.806
Кризава движејќи се од 
еден на друг крај од светот,

00:14:23.806 --> 00:14:24.990
како во моментов,

00:14:24.990 --> 00:14:27.996
ќе ги дестабилизира не само
нашите демократии,

00:14:27.996 --> 00:14:31.926
туку и земјите во развој кои не ѝ се
баш наклонети на либералната демократија.

00:14:31.926 --> 00:14:36.046
Ако анализава држи вода, тогаш 
Маркс е апсолутно релевантен.

00:14:36.046 --> 00:14:37.046
Но и Хајек,

00:14:37.046 --> 00:14:39.276
затоа сум либертаријански Марксист,

00:14:39.276 --> 00:14:40.230
а и Кејнс,

00:14:40.230 --> 00:14:42.816
па затоа сум и целосно збунет.

00:14:42.816 --> 00:14:43.826
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:14:43.826 --> 00:14:46.006
БЏ: Навистина, веројатно и ние сме.

NOTE Paragraph

00:14:46.006 --> 00:14:46.996
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:14:46.996 --> 00:14:49.556
(Аплауз)

NOTE Paragraph

00:14:49.556 --> 00:14:51.436
ЈВ: Ако не си збунет, значи дека
не мислиш, ОК?

NOTE Paragraph

00:14:51.436 --> 00:14:54.646
БЏ: Звучи како Грчки филозоф да го
кажал --

NOTE Paragraph

00:14:54.646 --> 00:14:56.596
ЈВ: Всушност, Ајнштајн го кажал --

NOTE Paragraph

00:14:56.596 --> 00:14:58.966
БЏ: За време на говорот ги 
спомна Сингапур и Кина,

NOTE Paragraph

00:14:58.966 --> 00:15:01.376
а синоќа за време на вечерата,

00:15:01.376 --> 00:15:06.096
изрази свое видување за тоа како
Западот гледа на Кина.

00:15:06.746 --> 00:15:08.296
Ќе сакаш ли да го споделиш тоа?

00:15:08.296 --> 00:15:10.726
ЈВ: Има голема хипокризија тука.

NOTE Paragraph

00:15:11.066 --> 00:15:15.340
Во нашите либерални демократии 
имаме лажна демократија.

00:15:15.530 --> 00:15:18.256
Тоа е така затоа што ја ограничивме, 
како што веќе кажав,

00:15:18.256 --> 00:15:20.046
демократијата на политичката сфера,

00:15:20.046 --> 00:15:23.726
а другата сфера каде е вистинската
акција --

00:15:23.726 --> 00:15:24.910
економската сфера --

00:15:24.910 --> 00:15:26.616
ја оставивме без демократија.

00:15:26.616 --> 00:15:28.090
На некој начин,

NOTE Paragraph

00:15:28.090 --> 00:15:30.726
ако смеам да бидам провокативен,

00:15:31.726 --> 00:15:35.790
Кина денес наликува на Британија 
од 19от век.

00:15:35.790 --> 00:15:37.510
Бидејќи како што реков,

00:15:37.510 --> 00:15:39.796
ние го поврзуваме либерализмот
со демократија --

00:15:39.796 --> 00:15:41.340
тоа е грешка, историски гледано.

00:15:41.340 --> 00:15:43.866
Либерализам, либерален, е како
Џон Стјуарт Мил.

00:15:43.866 --> 00:15:48.336
Џон Стјуарт Мил беше особено 
скептичен кон демократските процеси.

00:15:48.676 --> 00:15:53.676
Она што сега го гледате во Кина е 
многу сличен процес

00:15:53.676 --> 00:15:57.176
на оној кој го имавме во Британија
за време на Индустриската Револуција,

00:15:57.176 --> 00:16:00.336
особено при преминот од првата 
кон втората индустриска револуција.

00:16:00.336 --> 00:16:04.516
Да ја обвинувате Кина бидејќи прави

00:16:04.516 --> 00:16:06.836
нешто што Западот го правел во 19от век,

00:16:06.836 --> 00:16:08.240
наликува на хипокризија.

00:16:09.090 --> 00:16:12.980
БЏ: Сигурен сум дека многу луѓе 
овде ги интересира твоето искуство

NOTE Paragraph

00:16:12.980 --> 00:16:15.996
како Министер за Финансии на Грција
на почетокот од оваа година.

00:16:15.996 --> 00:16:17.506
ЈВ: Знаев дека ќе ме прашате.

NOTE Paragraph

00:16:17.506 --> 00:16:18.441
БЏ: Да

NOTE Paragraph

00:16:18.441 --> 00:16:20.036
БЏ: Шест месеци подоцна,

NOTE Paragraph

00:16:20.036 --> 00:16:22.346
како гледаш на првата половина
од годината?

00:16:23.866 --> 00:16:26.510
ЈВ: Крајно возбуден од лична гледна точка,

NOTE Paragraph

00:16:26.510 --> 00:16:28.090
но и многу разочаран,

00:16:28.090 --> 00:16:31.486
затоа што имавме прилика 
да ја рестартираме Еврозоната.

00:16:31.486 --> 00:16:33.686
Не само Грција, туку и Еврозоната.

00:16:33.686 --> 00:16:36.896
Да ја надминеме самобендисаноста

00:16:36.896 --> 00:16:38.856
и постојаното негирање на фактот

00:16:38.856 --> 00:16:42.696
дека постои голема тектонска линија

00:16:42.696 --> 00:16:43.640
во Еврозоната,

00:16:43.640 --> 00:16:48.596
која им се заканува на сите 
процеси во Европската Унија.

00:16:48.596 --> 00:16:51.736
Имавме прилика преку 
грчката програма,

NOTE Paragraph

00:16:51.736 --> 00:16:52.906
која патем,

00:16:52.906 --> 00:16:57.656
беше првата програма преку која се
манифестираше тоа негирање,

00:16:57.656 --> 00:16:59.280
да ги исправиме работите.

00:16:59.280 --> 00:17:00.656
И, за несреќа,

00:17:00.656 --> 00:17:02.256
моќниците во Еврозоната,

00:17:02.256 --> 00:17:03.466
во Еврогрупата,

00:17:03.466 --> 00:17:05.930
избраа да живеат во негирање.

00:17:05.930 --> 00:17:07.439
Но, знаете што се случува.

NOTE Paragraph

00:17:07.439 --> 00:17:09.546
Ваква беше ситуацијата со 
Советскиот Сојуз.

00:17:09.546 --> 00:17:11.995
Кога се обидуваш да одржуваш во живот

00:17:11.995 --> 00:17:15.695
економски систем кој во својата 
суштина е неодржлив,

00:17:16.385 --> 00:17:18.929
и тоа преку политичка волја
и авторитарност,

00:17:18.929 --> 00:17:21.055
можеби ќе успееш да му го 
продолжиш животот,

00:17:21.055 --> 00:17:22.706
но кога промените ќе се случат,

00:17:22.706 --> 00:17:25.295
тие се случуваат нагло и катастрофално.

00:17:25.295 --> 00:17:26.766
БЏ: Какви промени предвидуваш?

NOTE Paragraph

00:17:26.766 --> 00:17:28.361
ЈВ: Нема сомнежи

NOTE Paragraph

00:17:28.361 --> 00:17:30.975
дека ако не ја промениме 
архитектурата на Еврозоната,

00:17:30.975 --> 00:17:32.886
за неа ќе нема иднина.

00:17:32.886 --> 00:17:35.525
БЏ: Правеше ли грешки додека
беше министер за финансии?

NOTE Paragraph

00:17:35.525 --> 00:17:37.376
ЈВ: Секој ден.

NOTE Paragraph

00:17:37.376 --> 00:17:39.136
БЏ: На пример?
ЈВ: Ако се навратиме --

NOTE Paragraph

00:17:39.136 --> 00:17:44.286
(Аплауз)

NOTE Paragraph

00:17:44.286 --> 00:17:45.200
Не, озбилно.

NOTE Paragraph

00:17:45.200 --> 00:17:48.666
Ако некој министер за финансии или
за било што друго,

00:17:48.666 --> 00:17:51.426
после шест месеци работа и

00:17:51.426 --> 00:17:54.136
соочување со секакви стресни ситуации,

00:17:54.136 --> 00:17:57.510
ви каже дека не направил грешка, 
тогаш си имате работа со опасен човек.

00:17:57.510 --> 00:17:58.950
Се разбира дека правев грешки.

00:17:58.950 --> 00:18:01.926
Најголемата грешка е тоа
што ја потпишав апликацијата

NOTE Paragraph

00:18:01.926 --> 00:18:03.966
за продолжување на договорот за заем

00:18:03.966 --> 00:18:05.526
на крајот на Февруари.

00:18:05.526 --> 00:18:06.676
Мислев дека

00:18:06.676 --> 00:18:09.046
доверителите имаат искрена намера

00:18:09.046 --> 00:18:11.156
да постигнеме заеднички договор.

00:18:11.156 --> 00:18:12.136
Но немаа.

00:18:12.136 --> 00:18:14.886
Нив единствено ги интересираше
да ја сломат нашата влада,

00:18:14.886 --> 00:18:16.606
само затоа што не сакаа

00:18:16.606 --> 00:18:19.226
да се занимаваат со фундаменталните

00:18:19.226 --> 00:18:21.580
проблеми на Еврозоната.

00:18:21.580 --> 00:18:23.400
И затоа што не сакаа да признаат

00:18:23.400 --> 00:18:24.380
дека веќе пет години

00:18:24.380 --> 00:18:27.036
имплементираат катастрофална
програма во Грција.

00:18:27.036 --> 00:18:29.886
Изгубивме една-третина од 
нашиот номинален БДП.

00:18:29.886 --> 00:18:31.786
Тоа е полошо и од Големата Депресија.

00:18:31.786 --> 00:18:34.476
И ниту еден од тројцата кредитори

00:18:34.476 --> 00:18:36.576
кои стоеја зад оваа политика не сакаа

00:18:36.576 --> 00:18:39.056
да признаат и да речат, 
"Ова беше огромна грешка."

00:18:39.056 --> 00:18:40.500
БЏ: И покрај сево ова,

NOTE Paragraph

00:18:40.500 --> 00:18:42.476
и покрај жестоката дискусија,

00:18:42.476 --> 00:18:45.156
се чини дека и понатаму со про-Европски.

00:18:45.156 --> 00:18:46.680
ЈВ: Апсолутно.

NOTE Paragraph

00:18:46.680 --> 00:18:50.336
Види, мојата критика кон 
Европската Унија и Еврозоната

00:18:50.336 --> 00:18:54.826
доаѓа од особа која живее и 
дише за Европа.

00:18:54.826 --> 00:18:59.090
Мојот најголем страв е дека 
Еврозоната нема да преживее.

00:18:59.090 --> 00:19:00.856
Зашто ако не преживее,

00:19:00.856 --> 00:19:02.666
ќе се створат такви

00:19:02.666 --> 00:19:05.070
демонски центрифугални сили,

00:19:05.070 --> 00:19:07.110
што ќе ја уништат Европската Унија.

00:19:07.110 --> 00:19:09.616
А тоа ќе биде катастрофално не 
само за Европа

00:19:09.616 --> 00:19:11.486
туку и за целата глобална екномија.

00:19:11.486 --> 00:19:15.116
Ние сме веројатно најголемата 
економија во светот.

NOTE Paragraph

00:19:15.116 --> 00:19:16.510
И ако си дозволиме

00:19:16.510 --> 00:19:20.236
да тргнеме по патот на постмодерните 30ти,

00:19:20.236 --> 00:19:22.506
каде мислам веќе сме и тргнати,

00:19:22.506 --> 00:19:24.650
тоа ќе биде погубно

00:19:24.650 --> 00:19:27.946
како за иднината на Европејците 
така и за иднината на останатите.

00:19:27.946 --> 00:19:30.166
БЏ: Искрено се надеваме дека нема
да биде така.

NOTE Paragraph

00:19:30.166 --> 00:19:32.016
Јанис, ти благодарам што дојде на TED.

00:19:32.016 --> 00:19:32.956
ЈВ: Ти благодарам.

NOTE Paragraph

00:19:32.956 --> 00:19:37.866
(Аплауз)