1
00:00:01,200 --> 00:00:02,400
Демократија.

2
00:00:02,960 --> 00:00:04,296
Овде на Запад,

3
00:00:04,320 --> 00:00:08,256
правиме огромна грешка кога
ја земаме здраво за готово.

4
00:00:08,280 --> 00:00:09,576
На демократија гледаме

5
00:00:09,600 --> 00:00:14,096
не како на најкревкото цвеќе
кое таа навистина е,

6
00:00:14,120 --> 00:00:16,960
туку ја гледаме како дел од
мебелот на нашето општество.

7
00:00:17,960 --> 00:00:21,960
На неа гледаме како на нешто
што ни е дадено за навек.

8
00:00:22,680 --> 00:00:27,896
Погрешно веруваме дека капитализмот
неизбежно води до демократија.

9
00:00:27,920 --> 00:00:29,256
Не е така.

10
00:00:29,280 --> 00:00:33,656
Сингапурецот Ли Куан Ју и неговите
имитатори од Пекинг

11
00:00:33,680 --> 00:00:36,616
недвосмислено покажаа

12
00:00:36,640 --> 00:00:40,536
дека може да имаш развиен капитализам,

13
00:00:40,560 --> 00:00:42,160
спектакуларен раст,

14
00:00:42,960 --> 00:00:46,016
а политиката да не биде демократска.

15
00:00:46,040 --> 00:00:50,456
Навистина, демократијата ни ја снемува

16
00:00:50,480 --> 00:00:52,056
токму овде во Европа.

17
00:00:52,080 --> 00:00:55,456
На стартот од оваа година,
додека ја претставував Грција --

18
00:00:55,480 --> 00:00:57,900
новоизбраната Грчка влада --

19
00:00:57,900 --> 00:01:00,720
во Еврогрупата како нејзин 
Министер за Финансии,

20
00:01:00,720 --> 00:01:02,820
ми беше кажано доста директно

21
00:01:02,820 --> 00:01:05,896
дека демократските процеси на
нашата земја --

22
00:01:05,920 --> 00:01:06,992
нашите избори --

23
00:01:06,992 --> 00:01:08,064
не смеат да влијаат

24
00:01:08,064 --> 00:01:12,776
врз економските политики кои
се имплементираат во Грција.

25
00:01:12,776 --> 00:01:14,550
Во тој момент,

26
00:01:14,550 --> 00:01:17,266
помислив дека Ли Куан Ју и Кинеската
Комунистичка партија

27
00:01:17,266 --> 00:01:19,339
биле потполно во право.

28
00:01:19,339 --> 00:01:21,412
Дека биле потполно во право

29
00:01:21,412 --> 00:01:23,826
моите тврдоглави пријатели
кои постојано ми велеа

30
00:01:23,826 --> 00:01:30,016
дека демократијата ќе биде забранета
доколку се обиде да промени нешто.

31
00:01:30,016 --> 00:01:32,680
Вечерва, овде, сакам да ви претставам

32
00:01:32,680 --> 00:01:36,176
економски причини зошто
ни треба автентична демократија.

33
00:01:36,176 --> 00:01:38,650
Сакам заедно сите да докажеме

34
00:01:38,650 --> 00:01:42,676
дека Ли Куан Ју,

35
00:01:42,676 --> 00:01:46,110
Кинеската Комунистичка Партија

36
00:01:46,110 --> 00:01:47,626
и секако Еврогрупата

37
00:01:47,636 --> 00:01:50,666
грешат кога велат дека не 
ни треба демократија.

38
00:01:50,666 --> 00:01:54,940
Напротив, ни треба автентична
и жестока демократија.

39
00:01:54,940 --> 00:01:57,056
А без демократија,

40
00:01:57,056 --> 00:02:00,406
нашите општества ќе бидат погнасни,

41
00:02:00,406 --> 00:02:02,846
нашата иднина ќе биде мрачна,

42
00:02:02,846 --> 00:02:05,336
а новите технологии бесмислени.

43
00:02:06,186 --> 00:02:07,786
Кога сме кај бесмисленоста,

44
00:02:07,786 --> 00:02:10,186
дозволете ми да ви посочам 
интересен парадокс

45
00:02:10,186 --> 00:02:13,095
кој им се заканува на нашите
економии во моментов.

46
00:02:13,095 --> 00:02:15,626
Јас го нарекувам парадоксот на 
планините близначки.

47
00:02:15,626 --> 00:02:16,756
Едната планина

48
00:02:16,756 --> 00:02:18,536
ви е добро позната.

49
00:02:18,536 --> 00:02:20,736
Тоа е огромната планина од долгови која

50
00:02:20,736 --> 00:02:25,930
надвисна над Соединетите 
Држави, Европа и целиот свет.

51
00:02:25,930 --> 00:02:28,270
На сите добро ни е позната.

52
00:02:28,270 --> 00:02:32,870
Но многу малку луѓе знаат дека 
таа има близначка.

53
00:02:32,870 --> 00:02:35,850
Планина од неактивни пари

54
00:02:35,850 --> 00:02:39,870
која им припаѓа на богатите 
штедачи и корпорациите.

55
00:02:39,870 --> 00:02:43,260
Ним им е страв да ги инвестираат овие пари

56
00:02:43,260 --> 00:02:46,870
во продуктивни активности 
што би можеле да создадат приходи

57
00:02:46,870 --> 00:02:49,410
со кои ќе можеме да ја
намалиме планината од долгови.

58
00:02:49,410 --> 00:02:51,670
Со овие пари можеме да ги создадеме

59
00:02:51,670 --> 00:02:54,186
сите оние нешта што му требаат
на човештвото,

60
00:02:54,186 --> 00:02:56,176
како што е зелената енергија

61
00:02:56,176 --> 00:02:57,786
Сега слушнете ги овие две бројки.

62
00:02:57,786 --> 00:02:59,440
Во текот на изминативе три месеци,

63
00:02:59,440 --> 00:03:02,006
во Соединетите Држави, во 
В.Британија и во Еврозоната,

64
00:03:02,006 --> 00:03:05,756
имаме инвестирано 3.4 трилиони долари

65
00:03:05,756 --> 00:03:09,156
за унапредување на економијата.

66
00:03:09,156 --> 00:03:11,336
За изградба на фабрики, машини,

67
00:03:11,336 --> 00:03:14,336
канцелариски згради, училишта,

68
00:03:14,336 --> 00:03:16,446
патишта, железница итн.

69
00:03:17,586 --> 00:03:20,466
3.4 трилиони долари звучи како многу пари

70
00:03:20,466 --> 00:03:24,196
сè додека не ги споредите со 
оние 5.1 трилиони долари

71
00:03:24,196 --> 00:03:27,166
што кружат во истите овие земји,

72
00:03:27,166 --> 00:03:29,076
во нашите финансиски институции,

73
00:03:29,076 --> 00:03:31,376
каде не прават апсолутно ништо

74
00:03:31,376 --> 00:03:37,740
освен што ги дуваат берзанските
акции и ги креваат цените на куќите.

75
00:03:38,490 --> 00:03:43,046
Значи планината од долгови и 
планината од неактивни пари

76
00:03:43,046 --> 00:03:47,486
се близначки кои не умеат 
да соработуваат меѓусебе

77
00:03:47,486 --> 00:03:50,006
во контекст на нормалните пазарни процеси.

78
00:03:50,006 --> 00:03:52,766
Резултатот е стагнација на платите


79
00:03:52,766 --> 00:03:56,690
и висока невработеност на луѓето 
од Америка, Јапонија и Европа,

80
00:03:56,690 --> 00:04:00,160
кои се на возраст од 25 до 54 години.

81
00:04:00,160 --> 00:04:03,140
Како последица на ова, имаме 
ниска агрегатна побарувачка,

82
00:04:03,140 --> 00:04:04,306
која преку магичен круг,

83
00:04:04,306 --> 00:04:07,756
го зајакнува песимизмот на инвеститорите,

84
00:04:07,756 --> 00:04:11,780
кои, плашејќи се од ниска
побарувачка, само ја влошуваат

85
00:04:11,780 --> 00:04:13,130
со тоа што не инвестираат --

86
00:04:13,130 --> 00:04:14,886
исто како татко му на Едип,

87
00:04:14,886 --> 00:04:17,676
кој, плашејќи се од пророштвото
на оракулот

88
00:04:17,676 --> 00:04:20,115
дека ќе биде убиен од неговиот син,

89
00:04:20,115 --> 00:04:22,716
несакајќи создал токму таква ситуација

90
00:04:22,716 --> 00:04:25,586
која довела до тоа да биде убиен од Едип.

91
00:04:26,606 --> 00:04:28,770
Ете зошто сум скаран со капитализмот.

92
00:04:29,290 --> 00:04:31,220
Зборуваме за огромно расипништво,

93
00:04:31,220 --> 00:04:32,660
сите овие неактивни пари,

94
00:04:32,660 --> 00:04:36,396
треба да се искористат за подобрување 
на животот,

95
00:04:36,796 --> 00:04:38,630
за развој на човечките таленти,

96
00:04:38,630 --> 00:04:40,896
и за финансирање на сите овие технологии,

97
00:04:40,896 --> 00:04:42,380
зелени технологии

98
00:04:42,380 --> 00:04:45,456
кои се апсолутно суштински за 
спас на планетата Земја.

99
00:04:46,096 --> 00:04:49,350
Дали сум во право кога велам 
дека демократијата е одговорот?

100
00:04:49,350 --> 00:04:50,480
Верувам дека да,

101
00:04:50,480 --> 00:04:51,890
но пред да продолжиме,

102
00:04:51,890 --> 00:04:53,946
да видиме што подразбираме 
под демократија?

103
00:04:54,106 --> 00:04:56,660
Аристотел ја дефинирал демократијата

104
00:04:56,660 --> 00:05:01,446
како облик на управување во
кое слободните и сиромашните,

105
00:05:01,446 --> 00:05:04,100
кои се мнозинство, ја 
контролираат владата.

106
00:05:04,580 --> 00:05:08,310
Се разбира, Атинската демократија им
го ускратувала правото на многумина.

107
00:05:08,310 --> 00:05:11,226
Жените, мигрантите и секако робовите.

108
00:05:12,196 --> 00:05:13,220
Но погрешно е

109
00:05:13,220 --> 00:05:15,506
доколку врз основа на ова ја отфрлиме

110
00:05:15,506 --> 00:05:16,896
Атинската демократија.

111
00:05:19,780 --> 00:05:21,730
Она што е поважно

112
00:05:21,730 --> 00:05:25,476
е дека древната Атинска демократија

113
00:05:25,476 --> 00:05:27,996
ги вклучувала сиромашните работници,

114
00:05:27,996 --> 00:05:32,716
кои не само што имале право на 
слободен говор,

115
00:05:33,076 --> 00:05:35,046
туку и уште поважно, најважно,

116
00:05:35,046 --> 00:05:37,716
е дека имале право на политички ставови.

117
00:05:37,716 --> 00:05:40,356
Нивните ставови имале еднаква важност

118
00:05:40,356 --> 00:05:43,786
кога се донесувале одлуки поврзани
со државни прашања.

119
00:05:44,146 --> 00:05:46,746
Се разбира, Атинската демократија 
не траела долго.

120
00:05:46,746 --> 00:05:51,010
Како свеќа која свети силно, изгоре брзо.

121
00:05:51,540 --> 00:05:52,290
И навистина,

122
00:05:52,290 --> 00:05:56,946
нашите денешни либерални 
демократии не потекнуваат од древна Атина.

123
00:05:56,946 --> 00:05:59,166
Нивните корени се во Магна Карта,

124
00:05:59,166 --> 00:06:02,746
во Славната Револуција од 1688.

125
00:06:02,746 --> 00:06:04,650
Тие потекнуваат од Американскиот устав.

126
00:06:04,650 --> 00:06:09,756
Атинската демократија била насочена
кон слободните граѓани.

127
00:06:09,756 --> 00:06:12,320
Таа им давала моќ на 
сиромашните работници.

128
00:06:13,470 --> 00:06:15,780
Нашите либерални демократии
се базирани

129
00:06:15,780 --> 00:06:17,510
на традицијата на Магна Карта,

130
00:06:17,510 --> 00:06:19,976
која во основа е повелба за господарите.

131
00:06:20,526 --> 00:06:23,000
Либералната демократија 
изникнала тогаш кога

132
00:06:23,000 --> 00:06:25,710
настанало целосно одвојување на

133
00:06:25,710 --> 00:06:28,900
политичката од економската сфера.

134
00:06:28,900 --> 00:06:33,346
Демократските процеси биле 
целосно ограничени на политичката сфера,

135
00:06:33,506 --> 00:06:35,586
оставајќи ја економската сфера --

136
00:06:35,586 --> 00:06:37,366
корпоративниот свет, ако сакате --

137
00:06:37,366 --> 00:06:40,066
како зона без демократија.

138
00:06:42,066 --> 00:06:44,640
Кога почна да се одвојува

139
00:06:44,640 --> 00:06:49,756
економската од политичката 
сфера, помеѓу нив

140
00:06:49,756 --> 00:06:52,116
веднаш започна една

141
00:06:52,116 --> 00:06:54,926
незапирлива и епска битка.

142
00:06:54,926 --> 00:06:58,196
Економската сфера почна да
ја колонизира политичката сфера,

143
00:06:58,196 --> 00:07:00,000
почна да ја разјадува.

144
00:07:00,000 --> 00:07:03,860
Сте се запрашале ли зошто 
политичарите не се она што беа?

145
00:07:04,790 --> 00:07:07,050
Не е затоа што им дегенерираше ДНКта.

146
00:07:07,050 --> 00:07:08,010
(Смеа)

147
00:07:08,310 --> 00:07:13,356
Туку затоа што денес може да имаш
влада ама да немаш моќ,

148
00:07:13,356 --> 00:07:16,756
оти моќта мигрираше од политичката
во економската сфера,

149
00:07:16,756 --> 00:07:17,816
а тие се различни.

150
00:07:17,816 --> 00:07:19,760
Навистина,

151
00:07:19,760 --> 00:07:23,006
зборував за мојата караница
со капитализмот.

152
00:07:23,006 --> 00:07:24,436
Ако размислите,

153
00:07:24,436 --> 00:07:27,766
тој е како група на предатори,

154
00:07:28,366 --> 00:07:33,540
кои се толку успешни во убивањето
на пленот од кој се хранат,

155
00:07:34,730 --> 00:07:36,490
што на крај умираат од глад.

156
00:07:36,490 --> 00:07:37,850
Слично,

157
00:07:37,850 --> 00:07:41,836
економската сфера ја колонизираше 
и ја разјадуваше политичката сфера

158
00:07:41,836 --> 00:07:44,776
до тој степен што и самата се поткопа,

159
00:07:44,776 --> 00:07:46,546
предизвикувајќи економска криза.

160
00:07:46,546 --> 00:07:48,636
Моќта на корпорациите се зголемува,

161
00:07:48,636 --> 00:07:50,896
политичките средства губат вредност,

162
00:07:50,896 --> 00:07:52,746
нееднаквоста расте,

163
00:07:52,746 --> 00:07:54,736
агрегатната побарувачка опаѓа,

164
00:07:54,736 --> 00:08:00,480
а директорите на корпорациите
се премногу исплашени за да инвестираат.

165
00:08:01,050 --> 00:08:04,266
Па така, како што капитализмот

166
00:08:04,266 --> 00:08:07,980
му ја одзема демократијата
на народот,

167
00:08:07,980 --> 00:08:09,960
така и се зголемуваат планините близначки

168
00:08:09,960 --> 00:08:12,956
и толку повеќе се уништуваат 
човечките ресурси

169
00:08:12,956 --> 00:08:14,356
и богатството на човештвото.

170
00:08:15,796 --> 00:08:17,970
Очигледно, ако ова е точно,

171
00:08:17,970 --> 00:08:21,146
ќе мораме одново да ја
споиме политичката со економската сфера

172
00:08:21,146 --> 00:08:25,006
така што народот ќе ја има контролата,

173
00:08:25,006 --> 00:08:27,786
исто како во древна Атина, но овојпат
без робови и

174
00:08:27,786 --> 00:08:30,850
без исклучување на жените и мигрантите.

175
00:08:32,500 --> 00:08:33,900
Оваа идеја не е нова.

176
00:08:33,900 --> 00:08:36,506
Левите Марксисти ја дале оваа
идеја пред 100 години

177
00:08:36,506 --> 00:08:38,269
и не им успеа баш, така?

178
00:08:38,889 --> 00:08:41,669
Лекцијата што ја научивме од 
Советскиот распад

179
00:08:42,169 --> 00:08:45,100
е дека треба чудо да се деси

180
00:08:45,100 --> 00:08:48,816
за сиромашните работници да ја
имаат моќта

181
00:08:48,816 --> 00:08:50,360
што ја имале во древна Атина,

182
00:08:50,360 --> 00:08:54,456
а без притоа да се создаваат 
дополнителни страдања и штети.

183
00:08:54,646 --> 00:08:56,230
Но, постои решение:

184
00:08:56,620 --> 00:08:58,740
ослободете се од сиромашните работници.

185
00:08:59,340 --> 00:09:00,828
Капитализмот тоа го постигнува

186
00:09:00,828 --> 00:09:02,797
така што ги заменува ниско-платените

187
00:09:02,797 --> 00:09:05,416
работници со автомати, андроиди и роботи.

188
00:09:07,306 --> 00:09:08,280
Проблемот е што

189
00:09:08,280 --> 00:09:11,116
сè додека економската сфера е 
одвоена од политичката,

190
00:09:11,116 --> 00:09:15,840
автоматизацијата ги прави
планините близначки повисоки,

191
00:09:16,820 --> 00:09:18,280
штетата се поголема,

192
00:09:18,280 --> 00:09:20,436
а социјалните конфликти сè подлабоки.

193
00:09:20,436 --> 00:09:21,536
Ова верувам

194
00:09:21,536 --> 00:09:23,510
набргу ќе се случи

195
00:09:23,510 --> 00:09:25,206
на места како Кина.

196
00:09:26,826 --> 00:09:28,890
Значи ни треба промена,

197
00:09:28,890 --> 00:09:32,466
потребно е одново да ги обединиме 
во едно економската и политичката сфера,

198
00:09:32,986 --> 00:09:37,946
но тоа треба да биде така што ќе
ја демократизираме оваа нова сфера,

199
00:09:38,336 --> 00:09:43,526
да не би завршиле како 
хипер-автократија гладна за надзор

200
00:09:43,986 --> 00:09:47,976
наспроти која Матрикс, филмот, 
би изгледал како документарец.

201
00:09:47,976 --> 00:09:49,020
(Смеа)

202
00:09:49,360 --> 00:09:52,876
Оттука, прашањето не е 
дали капитализмот ќе ги преживее

203
00:09:52,876 --> 00:09:55,376
технолошките иновации што ги создава.

204
00:09:55,956 --> 00:09:57,450
Позанимливото прашање

205
00:09:57,450 --> 00:10:03,036
е дали капитализмот ќе биде наследен
од нешто налик на Матрикс дистопија

206
00:10:03,376 --> 00:10:07,746
или пак од општество што наликува
на Ѕвездени Патеки,

207
00:10:07,746 --> 00:10:09,930
каде машините ги служат луѓето,

208
00:10:09,930 --> 00:10:14,266
а луѓето ја трошат својата 
енергија истражувајќи го универзумот

209
00:10:14,266 --> 00:10:18,610
и водејќи долги дебати за смислата
на животот

210
00:10:18,610 --> 00:10:22,826
во некаква си древна, како во
Атина, високо технолошка агора.

211
00:10:24,456 --> 00:10:27,680
Мислам дека можеме да бидеме оптимистични.

212
00:10:29,460 --> 00:10:30,800
Но што е потребно,

213
00:10:30,800 --> 00:10:32,216
како би изгледало

214
00:10:32,216 --> 00:10:37,616
да живееш во утопијата Ѕвездени
Патеки наместо во дистопијата Матрикс?

215
00:10:38,166 --> 00:10:39,390
На практично ниво,

216
00:10:39,390 --> 00:10:40,986
дозволете ми накратко да споделам

217
00:10:40,986 --> 00:10:42,336
неколку примери.

218
00:10:43,046 --> 00:10:44,800
На ниво на претпријатие,

219
00:10:44,800 --> 00:10:46,836
замислете пазар на капитал,

220
00:10:47,096 --> 00:10:49,996
каде заработувате капитал работејќи,

221
00:10:50,576 --> 00:10:56,250
а вашиот капитал ве следи како 
што се движите од една работа на друга,

222
00:10:56,250 --> 00:10:57,810
од една компанија во друга,

223
00:10:57,810 --> 00:10:58,670
а компанијата --

224
00:10:58,670 --> 00:11:02,266
за која работите во моментот --

225
00:11:02,266 --> 00:11:06,686
е во сопственост само на оние
кои работат во неа во тој момент.

226
00:11:07,506 --> 00:11:11,830
Тогаш сиот приход потекнува
од капиталот, од профитите,

227
00:11:12,130 --> 00:11:16,020
а самиот концепт 
"работник за плата" станува излишен.

228
00:11:16,560 --> 00:11:19,120
Повеќе нема да има јаз помеѓу оние

229
00:11:19,120 --> 00:11:22,836
кои ја поседуваат, но не работат
во фирмата

230
00:11:23,086 --> 00:11:25,796
и оние кои работат, но не ја
поседуваат фирмата.

231
00:11:25,796 --> 00:11:29,586
Повеќе нема да има натегања 
помеѓу капиталот и трудот.

232
00:11:30,506 --> 00:11:34,320
Нема да има голем јаз 
помеѓу инвестирањето и штедењето.

233
00:11:34,650 --> 00:11:37,856
Навистина, нема да има високи
планини близначки.

234
00:11:38,546 --> 00:11:40,990
На ниво на глобалната политичка економија,

235
00:11:40,990 --> 00:11:42,280
замислете за момент

236
00:11:42,790 --> 00:11:47,916
дека нашите национални валути 
имаат слободен флуктуирачки курс,

237
00:11:47,916 --> 00:11:51,456
со одредена универзална, 
глобална, дигитална валута,

238
00:11:51,456 --> 00:11:55,816
која ќе ја издава
Меѓународниот Монетарен Фонд,

239
00:11:55,816 --> 00:11:57,070
групата Г-20,

240
00:11:57,070 --> 00:11:59,136
во име на целото човештво.

241
00:11:59,136 --> 00:12:00,970
И замислете понатаму

242
00:12:00,970 --> 00:12:05,266
дека сите меѓународни тргувања
одат преку оваа валута --

243
00:12:05,266 --> 00:12:06,976
да ја наречеме "космос,"

244
00:12:06,976 --> 00:12:08,596
во единица космос --

245
00:12:09,356 --> 00:12:13,820
при што секоја влада ќе се согласи
да уплаќа во еден заеднички фонд,

246
00:12:13,820 --> 00:12:15,880
одредена сума на космоси

247
00:12:15,880 --> 00:12:19,586
пропорционална на трговскиот
дефицит на земјата,

248
00:12:19,586 --> 00:12:23,236
или на трговскиот суфицит.

249
00:12:23,906 --> 00:12:28,390
И замислете дека тој фонд се користи
за инвестирање во зелени технологии,

250
00:12:28,390 --> 00:12:34,416
особено во делови од светот 
каде инвестициите се ретки.

251
00:12:35,036 --> 00:12:36,410
Ова не е нова идеја.

252
00:12:36,410 --> 00:12:39,786
Ова, всушност, го предложил Џон 
Мејнард Кејнс

253
00:12:39,786 --> 00:12:43,016
во 1944 на Бретон Вудс Коннференцијата.

254
00:12:43,776 --> 00:12:44,870
Проблемот бил

255
00:12:44,870 --> 00:12:48,646
што тогаш ја немале 
потребната технологија.

256
00:12:48,646 --> 00:12:49,505
Сега ја имаме

257
00:12:49,505 --> 00:12:51,230
особено во контекст на

258
00:12:51,230 --> 00:12:55,686
одново обединетата 
политичко-економска сфера.

259
00:12:56,606 --> 00:12:58,470
Светот за кој ви говорам

260
00:12:59,190 --> 00:13:01,266
е истовремено либертаријански,

261
00:13:01,266 --> 00:13:05,686
оти во прв план ја става моќта
на индивидуата,

262
00:13:06,086 --> 00:13:06,980
Марксистички,

263
00:13:06,980 --> 00:13:10,316
зашто ќе ја испрати во заборав

264
00:13:10,316 --> 00:13:12,686
поделбата помеѓу капиталот и трудот,

265
00:13:13,376 --> 00:13:14,396
и Кејнезијански,

266
00:13:15,496 --> 00:13:16,840
глобално Кејнезијанство.

267
00:13:18,170 --> 00:13:19,580
Но пред сè,

268
00:13:19,840 --> 00:13:24,706
тоа е свет во кој ќе имаме
автентична демократија.

269
00:13:25,836 --> 00:13:27,700
Ќе нè огрее ли таков свет?

270
00:13:28,260 --> 00:13:32,310
Или ќе потонеме во дистопија
налик на Матрикс?

271
00:13:33,020 --> 00:13:37,156
Одговорот лежи во политичките
одлуки кои ќе ги донесеме како колектив.

272
00:13:37,916 --> 00:13:39,520
Тоа е наша одлука,

273
00:13:39,520 --> 00:13:42,226
и подобро да ја направиме демократски.

274
00:13:42,226 --> 00:13:43,330
Ви благодарам.

275
00:13:43,330 --> 00:13:47,946
(Аплауз)

276
00:13:49,566 --> 00:13:52,200
Бруно Џусани: Јанис ...

277
00:13:52,200 --> 00:13:55,900
во твојата биографија ти самиот се
опиша како либертаријански Марксист.

278
00:13:58,600 --> 00:14:00,900
Каква релевантност имаат идеите
на Маркс денес?

279
00:14:01,500 --> 00:14:04,920
Јанис Варуфакис: Ако барем нешто од
ова што го кажав беше релевантно,

280
00:14:04,920 --> 00:14:06,360
тогаш Маркс е релевантен.

281
00:14:06,360 --> 00:14:08,040
Бидејќи главната поента за

282
00:14:08,040 --> 00:14:10,576
одново обединување на политичкото
и економското е --

283
00:14:10,576 --> 00:14:12,010
ако не го направиме тоа,

284
00:14:12,010 --> 00:14:14,116
тогаш технолошката иновација ќе создаде

285
00:14:14,116 --> 00:14:16,256
огромен пад на агрегатната побарувачка,

286
00:14:16,256 --> 00:14:20,106
она што Лери Самерс го
нарекува секуларна стагнација.

287
00:14:20,106 --> 00:14:23,806
Кризава движејќи се од 
еден на друг крај од светот,

288
00:14:23,806 --> 00:14:24,990
како во моментов,

289
00:14:24,990 --> 00:14:27,996
ќе ги дестабилизира не само
нашите демократии,

290
00:14:27,996 --> 00:14:31,926
туку и земјите во развој кои не ѝ се
баш наклонети на либералната демократија.

291
00:14:31,926 --> 00:14:36,046
Ако анализава држи вода, тогаш 
Маркс е апсолутно релевантен.

292
00:14:36,046 --> 00:14:37,046
Но и Хајек,

293
00:14:37,046 --> 00:14:39,276
затоа сум либертаријански Марксист,

294
00:14:39,276 --> 00:14:40,230
а и Кејнс,

295
00:14:40,230 --> 00:14:42,816
па затоа сум и целосно збунет.

296
00:14:42,816 --> 00:14:43,826
(Смеа)

297
00:14:43,826 --> 00:14:46,006
БЏ: Навистина, веројатно и ние сме.

298
00:14:46,006 --> 00:14:46,996
(Смеа)

299
00:14:46,996 --> 00:14:49,556
(Аплауз)

300
00:14:49,556 --> 00:14:51,436
ЈВ: Ако не си збунет, значи дека
не мислиш, ОК?

301
00:14:51,436 --> 00:14:54,646
БЏ: Звучи како Грчки филозоф да го
кажал --

302
00:14:54,646 --> 00:14:56,596
ЈВ: Всушност, Ајнштајн го кажал --

303
00:14:56,596 --> 00:14:58,966
БЏ: За време на говорот ги 
спомна Сингапур и Кина,

304
00:14:58,966 --> 00:15:01,376
а синоќа за време на вечерата,

305
00:15:01,376 --> 00:15:06,096
изрази свое видување за тоа како
Западот гледа на Кина.

306
00:15:06,746 --> 00:15:08,296
Ќе сакаш ли да го споделиш тоа?

307
00:15:08,296 --> 00:15:10,726
ЈВ: Има голема хипокризија тука.

308
00:15:11,066 --> 00:15:15,340
Во нашите либерални демократии 
имаме лажна демократија.

309
00:15:15,530 --> 00:15:18,256
Тоа е така затоа што ја ограничивме, 
како што веќе кажав,

310
00:15:18,256 --> 00:15:20,046
демократијата на политичката сфера,

311
00:15:20,046 --> 00:15:23,726
а другата сфера каде е вистинската
акција --

312
00:15:23,726 --> 00:15:24,910
економската сфера --

313
00:15:24,910 --> 00:15:26,616
ја оставивме без демократија.

314
00:15:26,616 --> 00:15:28,090
На некој начин,

315
00:15:28,090 --> 00:15:30,726
ако смеам да бидам провокативен,

316
00:15:31,726 --> 00:15:35,790
Кина денес наликува на Британија 
од 19от век.

317
00:15:35,790 --> 00:15:37,510
Бидејќи како што реков,

318
00:15:37,510 --> 00:15:39,796
ние го поврзуваме либерализмот
со демократија --

319
00:15:39,796 --> 00:15:41,340
тоа е грешка, историски гледано.

320
00:15:41,340 --> 00:15:43,866
Либерализам, либерален, е како
Џон Стјуарт Мил.

321
00:15:43,866 --> 00:15:48,336
Џон Стјуарт Мил беше особено 
скептичен кон демократските процеси.

322
00:15:48,676 --> 00:15:53,676
Она што сега го гледате во Кина е 
многу сличен процес

323
00:15:53,676 --> 00:15:57,176
на оној кој го имавме во Британија
за време на Индустриската Револуција,

324
00:15:57,176 --> 00:16:00,336
особено при преминот од првата 
кон втората индустриска револуција.

325
00:16:00,336 --> 00:16:04,516
Да ја обвинувате Кина бидејќи прави

326
00:16:04,516 --> 00:16:06,836
нешто што Западот го правел во 19от век,

327
00:16:06,836 --> 00:16:08,240
наликува на хипокризија.

328
00:16:09,090 --> 00:16:12,980
БЏ: Сигурен сум дека многу луѓе 
овде ги интересира твоето искуство

329
00:16:12,980 --> 00:16:15,996
како Министер за Финансии на Грција
на почетокот од оваа година.

330
00:16:15,996 --> 00:16:17,506
ЈВ: Знаев дека ќе ме прашате.

331
00:16:17,506 --> 00:16:18,441
БЏ: Да

332
00:16:18,441 --> 00:16:20,036
БЏ: Шест месеци подоцна,

333
00:16:20,036 --> 00:16:22,346
како гледаш на првата половина
од годината?

334
00:16:23,866 --> 00:16:26,510
ЈВ: Крајно возбуден од лична гледна точка,

335
00:16:26,510 --> 00:16:28,090
но и многу разочаран,

336
00:16:28,090 --> 00:16:31,486
затоа што имавме прилика 
да ја рестартираме Еврозоната.

337
00:16:31,486 --> 00:16:33,686
Не само Грција, туку и Еврозоната.

338
00:16:33,686 --> 00:16:36,896
Да ја надминеме самобендисаноста

339
00:16:36,896 --> 00:16:38,856
и постојаното негирање на фактот

340
00:16:38,856 --> 00:16:42,696
дека постои голема тектонска линија

341
00:16:42,696 --> 00:16:43,640
во Еврозоната,

342
00:16:43,640 --> 00:16:48,596
која им се заканува на сите 
процеси во Европската Унија.

343
00:16:48,596 --> 00:16:51,736
Имавме прилика преку 
грчката програма,

344
00:16:51,736 --> 00:16:52,906
која патем,

345
00:16:52,906 --> 00:16:57,656
беше првата програма преку која се
манифестираше тоа негирање,

346
00:16:57,656 --> 00:16:59,280
да ги исправиме работите.

347
00:16:59,280 --> 00:17:00,656
И, за несреќа,

348
00:17:00,656 --> 00:17:02,256
моќниците во Еврозоната,

349
00:17:02,256 --> 00:17:03,466
во Еврогрупата,

350
00:17:03,466 --> 00:17:05,930
избраа да живеат во негирање.

351
00:17:05,930 --> 00:17:07,439
Но, знаете што се случува.

352
00:17:07,439 --> 00:17:09,546
Ваква беше ситуацијата со 
Советскиот Сојуз.

353
00:17:09,546 --> 00:17:11,995
Кога се обидуваш да одржуваш во живот

354
00:17:11,995 --> 00:17:15,695
економски систем кој во својата 
суштина е неодржлив,

355
00:17:16,385 --> 00:17:18,929
и тоа преку политичка волја
и авторитарност,

356
00:17:18,929 --> 00:17:21,055
можеби ќе успееш да му го 
продолжиш животот,

357
00:17:21,055 --> 00:17:22,706
но кога промените ќе се случат,

358
00:17:22,706 --> 00:17:25,295
тие се случуваат нагло и катастрофално.

359
00:17:25,295 --> 00:17:26,766
БЏ: Какви промени предвидуваш?

360
00:17:26,766 --> 00:17:28,361
ЈВ: Нема сомнежи

361
00:17:28,361 --> 00:17:30,975
дека ако не ја промениме 
архитектурата на Еврозоната,

362
00:17:30,975 --> 00:17:32,886
за неа ќе нема иднина.

363
00:17:32,886 --> 00:17:35,525
БЏ: Правеше ли грешки додека
беше министер за финансии?

364
00:17:35,525 --> 00:17:37,376
ЈВ: Секој ден.

365
00:17:37,376 --> 00:17:39,136
БЏ: На пример?
ЈВ: Ако се навратиме --

366
00:17:39,136 --> 00:17:44,286
(Аплауз)

367
00:17:44,286 --> 00:17:45,200
Не, озбилно.

368
00:17:45,200 --> 00:17:48,666
Ако некој министер за финансии или
за било што друго,

369
00:17:48,666 --> 00:17:51,426
после шест месеци работа и

370
00:17:51,426 --> 00:17:54,136
соочување со секакви стресни ситуации,

371
00:17:54,136 --> 00:17:57,510
ви каже дека не направил грешка, 
тогаш си имате работа со опасен човек.

372
00:17:57,510 --> 00:17:58,950
Се разбира дека правев грешки.

373
00:17:58,950 --> 00:18:01,926
Најголемата грешка е тоа
што ја потпишав апликацијата

374
00:18:01,926 --> 00:18:03,966
за продолжување на договорот за заем

375
00:18:03,966 --> 00:18:05,526
на крајот на Февруари.

376
00:18:05,526 --> 00:18:06,676
Мислев дека

377
00:18:06,676 --> 00:18:09,046
доверителите имаат искрена намера

378
00:18:09,046 --> 00:18:11,156
да постигнеме заеднички договор.

379
00:18:11,156 --> 00:18:12,136
Но немаа.

380
00:18:12,136 --> 00:18:14,886
Нив единствено ги интересираше
да ја сломат нашата влада,

381
00:18:14,886 --> 00:18:16,606
само затоа што не сакаа

382
00:18:16,606 --> 00:18:19,226
да се занимаваат со фундаменталните

383
00:18:19,226 --> 00:18:21,580
проблеми на Еврозоната.

384
00:18:21,580 --> 00:18:23,400
И затоа што не сакаа да признаат

385
00:18:23,400 --> 00:18:24,380
дека веќе пет години

386
00:18:24,380 --> 00:18:27,036
имплементираат катастрофална
програма во Грција.

387
00:18:27,036 --> 00:18:29,886
Изгубивме една-третина од 
нашиот номинален БДП.

388
00:18:29,886 --> 00:18:31,786
Тоа е полошо и од Големата Депресија.

389
00:18:31,786 --> 00:18:34,476
И ниту еден од тројцата кредитори

390
00:18:34,476 --> 00:18:36,576
кои стоеја зад оваа политика не сакаа

391
00:18:36,576 --> 00:18:39,056
да признаат и да речат, 
"Ова беше огромна грешка."

392
00:18:39,056 --> 00:18:40,500
БЏ: И покрај сево ова,

393
00:18:40,500 --> 00:18:42,476
и покрај жестоката дискусија,

394
00:18:42,476 --> 00:18:45,156
се чини дека и понатаму со про-Европски.

395
00:18:45,156 --> 00:18:46,680
ЈВ: Апсолутно.

396
00:18:46,680 --> 00:18:50,336
Види, мојата критика кон 
Европската Унија и Еврозоната

397
00:18:50,336 --> 00:18:54,826
доаѓа од особа која живее и 
дише за Европа.

398
00:18:54,826 --> 00:18:59,090
Мојот најголем страв е дека 
Еврозоната нема да преживее.

399
00:18:59,090 --> 00:19:00,856
Зашто ако не преживее,

400
00:19:00,856 --> 00:19:02,666
ќе се створат такви

401
00:19:02,666 --> 00:19:05,070
демонски центрифугални сили,

402
00:19:05,070 --> 00:19:07,110
што ќе ја уништат Европската Унија.

403
00:19:07,110 --> 00:19:09,616
А тоа ќе биде катастрофално не 
само за Европа

404
00:19:09,616 --> 00:19:11,486
туку и за целата глобална екномија.

405
00:19:11,486 --> 00:19:15,116
Ние сме веројатно најголемата 
економија во светот.

406
00:19:15,116 --> 00:19:16,510
И ако си дозволиме

407
00:19:16,510 --> 00:19:20,236
да тргнеме по патот на постмодерните 30ти,

408
00:19:20,236 --> 00:19:22,506
каде мислам веќе сме и тргнати,

409
00:19:22,506 --> 00:19:24,650
тоа ќе биде погубно

410
00:19:24,650 --> 00:19:27,946
како за иднината на Европејците 
така и за иднината на останатите.

411
00:19:27,946 --> 00:19:30,166
БЏ: Искрено се надеваме дека нема
да биде така.

412
00:19:30,166 --> 00:19:32,016
Јанис, ти благодарам што дојде на TED.

413
00:19:32,016 --> 00:19:32,956
ЈВ: Ти благодарам.

414
00:19:32,956 --> 00:19:37,866
(Аплауз)