1
00:00:01,200 --> 00:00:03,020
Δημοκρατία.

2
00:00:03,020 --> 00:00:06,256
Στη Δύση κάνουμε το κολοσσιαίο λάθος

3
00:00:06,256 --> 00:00:08,456
να τη θεωρούμε δεδομένη.

4
00:00:08,456 --> 00:00:10,156
Δεν βλέπουμε τη δημοκρατία

5
00:00:10,156 --> 00:00:14,146
ως το πιο εύθραυστο από τα λουλούδια,
που πραγματικά είναι,

6
00:00:14,146 --> 00:00:16,960
αλλά τη βλέπουμε ως μέρος 
της επίπλωσης της κοινωνίας.

7
00:00:17,960 --> 00:00:22,310
Έχουμε την τάση να τη θεωρούμε
δεδομένη και αναπόσπαστη.

8
00:00:22,680 --> 00:00:24,870
Κάνουμε το λάθος να πιστεύουμε

9
00:00:24,870 --> 00:00:27,900
ότι ο καπιταλισμός γεννά
αναπόφευκτα τη δημοκρατία.

10
00:00:27,900 --> 00:00:29,156
Δεν είναι έτσι.

11
00:00:29,518 --> 00:00:32,090
Ο Λι Κουάν Γιού της Σιγκαπούρης 


12
00:00:32,090 --> 00:00:34,268
και οι μεγάλοι μιμητές του στο Πεκίνο

13
00:00:34,268 --> 00:00:36,869
έχουν αποδείξει, πέραν πάσης αμφιβολίας,

14
00:00:36,869 --> 00:00:40,241
ότι είναι απολύτως δυνατόν 
να έχεις καπιταλισμό που ανθεί,

15
00:00:40,241 --> 00:00:42,496
να έχεις εντυπωσιακή ανάπτυξη,

16
00:00:42,496 --> 00:00:46,276
χωρίς να έχεις δημοκρατία στην πολιτική.

17
00:00:46,276 --> 00:00:49,973
Η δημοκρατία απομακρύνεται 
και από τη γειτονιά μας,

18
00:00:49,973 --> 00:00:51,903
εδώ στην Ευρώπη.

19
00:00:51,903 --> 00:00:55,170
Νωρίτερα αυτή τη χρονιά, 
ενώ εκπροσωπούσα την Ελλάδα,

20
00:00:55,170 --> 00:00:58,176
την νεοεκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση,

21
00:00:58,176 --> 00:01:01,304
ως Υπουργός Οικονομικών στο Γιούρογκρουπ,

22
00:01:01,304 --> 00:01:03,400
μου είπαν ξεκάθαρα,

23
00:01:03,400 --> 00:01:05,920
ότι στη δημοκρατική διαδικασία 
της χώρας μας,

24
00:01:05,920 --> 00:01:07,383
στις εκλογές μας,

25
00:01:07,383 --> 00:01:10,550
δεν θα της επιτραπεί να παρέμβει 
στην οικονομική πολιτική

26
00:01:10,550 --> 00:01:12,886
που εφαρμόζονταν στην Ελλάδα.

27
00:01:13,266 --> 00:01:18,293
Εκείνη τη στιγμή, ένιωσα ότι αυτή ήταν
η μεγαλύτερη δικαίωση του Λι Κουάν Γιού,

28
00:01:18,293 --> 00:01:20,216
του Κινέζικου Κομμουνιστικού Κόμματος,

29
00:01:20,220 --> 00:01:23,970
και κάποιοι απείθαρχοι φίλοι μου 
που μου έλεγαν

30
00:01:23,970 --> 00:01:28,540
ότι η δημοκρατία θα απαγορευτεί 
αν ποτέ απειλήσει πως θα επιφέρει αλλαγές.

31
00:01:29,640 --> 00:01:32,840
Απόψε, εδώ, θέλω να σας παρουσιάσω

32
00:01:32,840 --> 00:01:36,160
την οικονομική περίπτωση 
μιας αυθεντικής δημοκρατίας.

33
00:01:36,600 --> 00:01:41,546
Θέλω να ζητήσω, εσείς όπως κι εγώ, 
να πιστέψετε ξανά,

34
00:01:41,546 --> 00:01:43,480
ότι ο Λι Κουάν Γιού,

35
00:01:44,060 --> 00:01:47,226
το Κινέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα 
και το Γιούρογκρουπ

36
00:01:47,226 --> 00:01:49,132
κάνουν λάθος που πιστεύουν 


37
00:01:49,132 --> 00:01:51,442
ότι μπορούμε να βάλουμε 
στην άκρη τη δημοκρατία.

38
00:01:51,442 --> 00:01:55,332
Ότι χρειαζόμαστε μια αυθεντική, 
θορυβώδη δημοκρατία

39
00:01:55,332 --> 00:01:58,420
και ότι χωρίς τη δημοκρατία,

40
00:01:58,420 --> 00:02:01,106
οι κοινωνίες μας θα χειροτερέψουν,

41
00:02:01,106 --> 00:02:03,416
το μέλλον μας θα είναι ζοφερό,

42
00:02:03,416 --> 00:02:06,406
και οι σπουδαίες, νέες τεχνολογίες μας
θα είναι άχρηστες.

43
00:02:06,426 --> 00:02:07,586
Λέγοντας άχρηστες,

44
00:02:07,586 --> 00:02:10,355
επιτρέψτε μου να σημειώσω 
ένα ενδιαφέρον παράδοξο

45
00:02:10,355 --> 00:02:13,136
που απειλεί τις οικονομίες μας 
καθώς μιλάμε.

46
00:02:13,136 --> 00:02:15,496
Tο αποκαλώ το παράδοξο 
των δίδυμων κορυφών.

47
00:02:15,496 --> 00:02:18,496
Τη μία κορυφή την καταλαβαίνετε, 
την ξέρετε, την αναγνωρίζετε.

48
00:02:18,496 --> 00:02:23,200
Eίναι το βουνό των χρεών 
που σκεπάζει με τη σκιά του

49
00:02:23,200 --> 00:02:26,336
τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη,
ολόκληρο τον κόσμο.

50
00:02:26,336 --> 00:02:28,440
Όλοι αναγνωρίζουμε το βουνό των χρεών.

51
00:02:28,880 --> 00:02:33,260
Όμως λίγοι άνθρωποι 
διακρίνουν το δίδυμό του.

52
00:02:33,640 --> 00:02:36,890
Ένα βουνό μετρητών σε αχρηστία,

53
00:02:36,890 --> 00:02:40,820
που ανήκει σε πλούσιους αποταμιευτές 
και σε επιχειρήσεις,

54
00:02:40,820 --> 00:02:43,736
που φοβούνται πολύ να το επενδύσουν

55
00:02:43,736 --> 00:02:47,066
σε παραγωγικές διαδικασίες που μπορούν 
να παράγουν τα εισοδήματα

56
00:02:47,066 --> 00:02:50,126
μέσω των οποίων μπορεί
να διαγραφεί το βουνό των χρεών

57
00:02:50,126 --> 00:02:54,116
και που μπορεί να παράγει όλα αυτά 
που απεγνωσμένα χρειάζεται η ανθρωπότητα,

58
00:02:54,120 --> 00:02:55,816
όπως την πράσινη ενέργεια.

59
00:02:55,816 --> 00:02:58,176
Επιτρέψτε μου να σας δώσω δύο αριθμούς.

60
00:02:58,176 --> 00:02:59,656
Τους τελευταίους τρεις μήνες,

61
00:02:59,656 --> 00:03:02,486
στις Ηνωμένες Πολιτείες,
στη Βρετανία και στην Ευρωζώνη,

62
00:03:02,486 --> 00:03:06,776
έχουμε επενδύσει συλλογικά, 
3,4 τρισεκατομμύρια δολάρια

63
00:03:06,776 --> 00:03:09,456
σε όλα τα πλουτοπαραγωγικά αγαθά.

64
00:03:09,456 --> 00:03:14,736
Πράγματα όπως βιομηχανικές εγκαταστάσεις,
μηχανήματα, κτίρια γραφείων, σχολεία,

65
00:03:14,736 --> 00:03:17,876
δρόμους, σιδηροδρόμους, 
μηχανήματα και τα λοιπά.

66
00:03:17,880 --> 00:03:20,716
Τα 3,4 τρισεκατομμύρια ακούγονται πολλά,

67
00:03:20,716 --> 00:03:24,520
μέχρι να τα συγκρίνει κανείς 
με τα 5,1 τρισεκατομμύρια

68
00:03:24,520 --> 00:03:27,210
που περιφέρονται σε αυτές τις χώρες,

69
00:03:27,210 --> 00:03:29,276
στα χρηματοοικονομικά μας ιδρύματα,

70
00:03:29,276 --> 00:03:32,650
χωρίς να κάνουν απολύτως τίποτα 
στο διάστημα αυτό,

71
00:03:33,440 --> 00:03:36,256
εκτός από το να διογκώνουν 
τις τιμές στα χρηματιστήρια

72
00:03:36,256 --> 00:03:38,406
και να αυξάνουν τις τιμές των ακινήτων.

73
00:03:38,406 --> 00:03:43,127
Έτσι, ένα βουνό χρέους 
κι ένα βουνό μετρητών σε αχρηστία,

74
00:03:43,127 --> 00:03:47,326
σχηματίζουν δίδυμες κορυφές, 
που η μία δεν μπορεί να ακυρώσει την άλλη

75
00:03:47,326 --> 00:03:50,186
μέσω της φυσιολογικής λειτουργίας 
των αγορών.

76
00:03:50,186 --> 00:03:53,300
Το αποτέλεσμα είναι στάσιμοι μισθοί,

77
00:03:53,300 --> 00:03:57,371
ανεργία σε πάνω από το ένα τέταρτο
του πληθυσμού στις ηλικίες 25 έως 54

78
00:03:57,371 --> 00:04:00,586
στην Αμερική, την Ιαπωνία και την Ευρώπη,

79
00:04:00,586 --> 00:04:02,976
και συνεπώς, χαμηλή συνολική ζήτηση,

80
00:04:02,976 --> 00:04:05,186
που μέσα σε έναν ατέρμονα φαύλο κύκλο,

81
00:04:05,186 --> 00:04:08,770
ενισχύει την απαισιοδοξία των επενδυτών

82
00:04:08,770 --> 00:04:12,766
που φοβούμενοι τη χαμηλή ζήτηση,
την αναπαράγουν με το να μην επενδύουν.

83
00:04:12,766 --> 00:04:15,456
Ακριβώς όπως ο πατέρας του Οιδίποδα,

84
00:04:15,456 --> 00:04:18,425
που τρομοκρατημένος 
από την προφητεία του μαντείου,

85
00:04:18,425 --> 00:04:20,816
ότι ο γιος του θα τον σκότωνε 
όταν θα μεγάλωνε,

86
00:04:20,816 --> 00:04:22,796
άθελά του προετοίμασε τις συνθήκες

87
00:04:22,796 --> 00:04:26,020
που εξασφάλισαν ότι ο Οιδίποδας, 
ο γιος του, θα τον σκότωνε.

88
00:04:26,560 --> 00:04:28,850
Αυτή είναι η διαφωνία μου
με τον καπιταλισμό.

89
00:04:29,200 --> 00:04:31,286
Η γενική σπατάλη,

90
00:04:31,286 --> 00:04:32,956
όλα αυτά τα μετρητά σε αχρηστία,

91
00:04:32,956 --> 00:04:36,329
θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται 
για να βελτιώσουν ζωές,

92
00:04:36,329 --> 00:04:38,406
για να αναπτύξουν τα ταλέντα των ανθρώπων,

93
00:04:38,406 --> 00:04:41,256
και για να χρηματοδοτήσουν
όλες αυτές τις τεχνολογίες,

94
00:04:41,256 --> 00:04:42,566
τις πράσινες τεχνολογίες,

95
00:04:42,566 --> 00:04:45,640
που είναι απολύτως απαραίτητες
για να σωθεί ο πλανήτης Γη.

96
00:04:46,280 --> 00:04:49,480
Έχω δίκιο που πιστεύω ότι η δημοκρατία 
μπορεί να είναι η απάντηση;

97
00:04:49,480 --> 00:04:50,846
Πιστεύω πως ναι,

98
00:04:50,846 --> 00:04:52,476
αλλά προτού προχωρήσουμε,

99
00:04:52,476 --> 00:04:54,530
τι εννοούμε με τον όρο δημοκρατία;

100
00:04:54,530 --> 00:04:56,976
Ο Αριστοτέλης όρισε τη δημοκρατία

101
00:04:56,976 --> 00:05:01,330
ως το πολίτευμα στο οποίο 
οι ελεύθεροι και οι φτωχοί,

102
00:05:01,330 --> 00:05:04,390
καθώς είναι η πλειοψηφία, 
ελέγχουν την κυβέρνηση.

103
00:05:05,000 --> 00:05:08,346
Φυσικά, η αθηναϊκή δημοκρατία 
απέκλειε πάρα πολλούς.

104
00:05:08,346 --> 00:05:11,700
Τις γυναίκες, τους μετανάστες 
και φυσικά τους σκλάβους.

105
00:05:12,040 --> 00:05:13,986
Όμως θα ήταν λάθος να απορρίψουμε

106
00:05:13,986 --> 00:05:16,936
τη σημασία της αρχαίας 
αθηναϊκής δημοκρατίας

107
00:05:16,936 --> 00:05:19,250
λόγω εκείνων που απέκλειε.

108
00:05:19,680 --> 00:05:22,236
Αυτό που ήταν πιο σημαντικό, 
και συνεχίζει να είναι,

109
00:05:22,236 --> 00:05:24,866
σε σχέση με την αρχαία 
αθηναϊκή δημοκρατία,

110
00:05:24,866 --> 00:05:28,366
είναι ότι συμπεριλάμβανε 
τους φτωχούς εργαζόμενους,

111
00:05:28,366 --> 00:05:33,076
οι οποίοι δεν είχαν μόνο 
το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου,

112
00:05:33,080 --> 00:05:35,376
αλλά το πιο σημαντικό και πιο κρίσιμο,

113
00:05:35,376 --> 00:05:38,436
είχαν το δικαίωμα 
να παίρνουν πολιτικές αποφάσεις

114
00:05:38,436 --> 00:05:40,370
που είχαν ίση βαρύτητα

115
00:05:40,370 --> 00:05:44,126
στη διαδικασία λήψης αποφάσεων 
για θέματα του κράτους.

116
00:05:44,126 --> 00:05:47,156
Φυσικά, η αθηναϊκή δημοκρατία 
δεν κράτησε πολύ.

117
00:05:47,160 --> 00:05:51,606
Σαν ένα φωτεινό κερί, κάηκε γρήγορα.

118
00:05:51,900 --> 00:05:55,130
Και πράγματι, 
οι φιλελεύθερες δημοκρατίες μας σήμερα,

119
00:05:55,130 --> 00:05:57,524
δεν έχουν τις ρίζες τους 
στην αρχαία Αθήνα.

120
00:05:57,524 --> 00:05:59,544
Τις έχουν στη Μάγκνα Κάρτα,

121
00:05:59,544 --> 00:06:02,713
στην Ένδοξη Επανάσταση του 1688,

122
00:06:02,713 --> 00:06:05,009
και στο Σύνταγμα της Αμερικής.

123
00:06:05,009 --> 00:06:09,479
Ενώ η Αθηναϊκή Δημοκρατία 
εστίαζε στον ελεύθερο πολίτη

124
00:06:09,479 --> 00:06:12,466
και έδινε εξουσία στον εργαζόμενο φτωχό,

125
00:06:12,466 --> 00:06:17,342
οι φιλελεύθερες δημοκρατίες μας ιδρύθηκαν 
πάνω στην παράδοση της Μάγκνα Κάρτα,


126
00:06:17,342 --> 00:06:20,369
που ήταν στην ουσία,
ένα καταστατικό αφεντικών.

127
00:06:20,369 --> 00:06:23,193
Η φιλελεύθερη δημοκρατία εμφανίστηκε

128
00:06:23,193 --> 00:06:26,221
μόνο όταν η πολιτική σφαίρα 
μπόρεσε να διαχωριστεί πλήρως

129
00:06:26,221 --> 00:06:28,801
από την οικονομική σφαίρα,

130
00:06:28,801 --> 00:06:33,250
έτσι ώστε οι δημοκρατικές διαδικασίες 
να περιοριστούν μόνο στην πολιτική σφαίρα,

131
00:06:33,250 --> 00:06:35,520
αφήνοντας την οικονομική σφαίρα,

132
00:06:35,520 --> 00:06:37,781
τον κόσμο των επιχειρήσεων,

133
00:06:37,781 --> 00:06:41,240
ως μια ζώνη χωρίς δημοκρατία.

134
00:06:42,710 --> 00:06:45,284
Στις δημοκρατίες μας σήμερα,

135
00:06:45,284 --> 00:06:48,143
ο διαχωρισμός της οικονομικής
από την πολιτική σφαίρα,

136
00:06:48,143 --> 00:06:50,398
από τη στιγμή που ξεκίνησε,

137
00:06:50,398 --> 00:06:54,847
οδήγησε σε μια ανένδοτη 
επική διαμάχη μεταξύ τους,

138
00:06:54,847 --> 00:06:57,895
με την οικονομική σφαίρα 
να αποικεί στην πολιτική σφαίρα

139
00:06:57,895 --> 00:07:00,272
και να της αφαιρεί τη δύναμή της.

140
00:07:00,744 --> 00:07:04,230
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί οι πολιτικοί
δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε;

141
00:07:04,519 --> 00:07:07,485
Δεν είναι επειδή
έχει εκφυλιστεί το DNA τους.

142
00:07:07,485 --> 00:07:08,790
(Γέλια)

143
00:07:08,790 --> 00:07:12,096
Είναι επειδή κάποιος σήμερα 
μπορεί να είναι στην κυβέρνηση,

144
00:07:12,096 --> 00:07:13,658
αλλά να μην έχει εξουσία,

145
00:07:13,658 --> 00:07:17,293
επειδή η εξουσία έχει μεταναστεύσει
από την πολιτική στην οικονομική σφαίρα,

146
00:07:17,293 --> 00:07:18,728
που είναι ξεχωριστή.

147
00:07:19,248 --> 00:07:22,987
Μίλησα για τη διαμάχη μου 
με τον καπιταλισμό.

148
00:07:22,987 --> 00:07:24,921
Αν το σκεφτείτε,

149
00:07:24,921 --> 00:07:28,389
είναι σαν ένας πληθυσμός αρπακτικών,

150
00:07:28,389 --> 00:07:34,726
που κατάφερε να αποδεκατίσει 
τα θηράματα που τον θρέφουν

151
00:07:34,726 --> 00:07:36,667
και τελικά θα λιμοκτονήσει.

152
00:07:36,667 --> 00:07:37,781
Παρόμοια,

153
00:07:37,781 --> 00:07:41,905
η οικονομική σφαίρα έχει αποικίσει 
και κανιβαλίσει την πολιτική σφαίρα

154
00:07:41,905 --> 00:07:45,143
σε τέτοιο βαθμό,
που να υπονομεύει τον εαυτό της

155
00:07:45,143 --> 00:07:47,248
και να προκαλεί οικονομική κρίση.

156
00:07:47,248 --> 00:07:49,422
Η δύναμη των επιχειρήσεων αυξάνεται,

157
00:07:49,422 --> 00:07:51,580
τα πολιτικά αγαθά υποτιμούνται,

158
00:07:51,580 --> 00:07:53,477
η ανισότητα αυξάνεται,

159
00:07:53,477 --> 00:07:55,038
η συνολική ζήτηση μειώνεται,

160
00:07:55,038 --> 00:07:57,075
και οι διευθυντές των επιχειρήσεων 


161
00:07:57,075 --> 00:08:01,630
φοβούνται να επενδύσουν τα μετρητά 
των επιχειρήσεών τους.

162
00:08:03,820 --> 00:08:08,069
Όσο ο καπιταλισμός αποκλείει
τον δήμο από τη δημοκρατία,

163
00:08:08,069 --> 00:08:10,390
τόσο περισσότερο ανυψώνονται 
οι δίδυμες κορυφές

164
00:08:10,390 --> 00:08:13,289
και τόσο μεγαλύτερη είναι η σπατάλη 
του ανθρώπινου δυναμικού

165
00:08:13,289 --> 00:08:15,713
και του πλούτου της ανθρωπότητας.

166
00:08:15,713 --> 00:08:18,070
Φυσικά, αν ισχύει αυτό,

167
00:08:18,070 --> 00:08:21,340
πρέπει να ενώσουμε ξανά 
την πολιτική με την οικονομική σφαίρα,

168
00:08:21,340 --> 00:08:25,140
και είναι καλύτερο να το κάνουμε 
με τον δήμο να έχει τον έλεγχο,

169
00:08:25,140 --> 00:08:27,658
όπως στην αρχαία Αθήνα,
όμως χωρίς τους σκλάβους

170
00:08:27,658 --> 00:08:31,472
και χωρίς να εξαιρούνται
οι γυναίκες και οι μετανάστες.

171
00:08:32,262 --> 00:08:34,567
Αυτή δεν είναι μια πρωτότυπη ιδέα.

172
00:08:34,567 --> 00:08:37,106
Οι μαρξιστές είχαν αυτή την ιδέα 
πριν από 100 χρόνια

173
00:08:37,106 --> 00:08:39,304
και δεν πήγε πολύ καλά, έτσι δεν είναι;

174
00:08:39,304 --> 00:08:42,308
Το μάθημα που πήραμε 
από τη Σοβιετική κατάρρευση,

175
00:08:42,308 --> 00:08:46,717
είναι ότι μόνο με ένα θαύμα 
θα αποκτήσουν οι εργαζόμενοι φτωχοί

176
00:08:46,717 --> 00:08:50,211
τη δύναμη που είχαν στην αρχαία Αθήνα,

177
00:08:50,211 --> 00:08:54,435
χωρίς να δημιουργηθούν νέες μορφές 
βαναυσότητας και σπατάλης.

178
00:08:55,175 --> 00:08:57,301
Όμως υπάρχει λύση:

179
00:08:57,301 --> 00:08:59,452
Να βγει από τη μέση ο εργαζόμενος φτωχός.

180
00:08:59,862 --> 00:09:03,072
Ο καπιταλισμός το κάνει αυτό 
αντικαθιστώντας τους χαμηλόμισθους

181
00:09:03,072 --> 00:09:06,205
με αυτόματα μηχανήματα, ανδροειδή, ρομπότ.

182
00:09:07,045 --> 00:09:09,285
Το πρόβλημα είναι 
ότι όσο η οικονομική σφαίρα

183
00:09:09,285 --> 00:09:11,272
παραμένει διαχωρισμένη από την πολιτική,

184
00:09:11,272 --> 00:09:16,362
ο αυτοματισμός ψηλώνει κι άλλο 
τις δίδυμες κορυφές,

185
00:09:16,362 --> 00:09:18,474
αυξάνει τα ελλείμματα,

186
00:09:18,474 --> 00:09:20,686
και βαθαίνει τις κοινωνικές συγκρούσεις,

187
00:09:20,686 --> 00:09:23,879
και σ' αυτό συμπεριλαμβάνονται
-σύντομα πιστεύω-

188
00:09:23,879 --> 00:09:26,155
μέρη όπως η Κίνα.

189
00:09:27,556 --> 00:09:29,669
Πρέπει λοιπόν να κάνουμε επανασχεδιασμό,

190
00:09:29,669 --> 00:09:32,431
πρέπει να ενώσουμε την οικονομική 
με την πολιτική σφαίρα,

191
00:09:32,431 --> 00:09:35,073
όμως είναι καλύτερα να το κάνουμε αυτό

192
00:09:35,073 --> 00:09:38,303
εκδημοκρατίζοντας την ενοποιημένη σφαίρα,

193
00:09:38,303 --> 00:09:43,565
αλλιώς θα καταλήξουμε
με μια αυστηρά ελεγκτική υπερ-αυταρχία

194
00:09:43,565 --> 00:09:47,893
που θα κάνει την ταινία Μάτριξ
να μοιάζει με ντοκιμαντέρ.

195
00:09:47,893 --> 00:09:50,067
(Γέλια)

196
00:09:50,067 --> 00:09:53,033
Οπότε το ερώτημα δεν είναι 
αν θα επιβιώσει ο καπιταλισμός 


197
00:09:53,033 --> 00:09:55,837
με τις τεχνολογικές καινοτομίες που γεννά.

198
00:09:55,837 --> 00:09:59,911
Το πιο ενδιαφέρον ερώτημα είναι 
αν θα διαδεχθεί τον καπιταλισμό

199
00:09:59,911 --> 00:10:03,263
κάτι που θα μοιάζει 
με μια δυστοπία του Μάτριξ,

200
00:10:03,263 --> 00:10:07,733
ή κάτι που θα μοιάζει περισσότερο 
με την κοινωνία του Σταρ Τρεκ,

201
00:10:07,733 --> 00:10:10,618
όπου τα μηχανήματα είναι
στην υπηρεσία των ανθρώπων

202
00:10:10,618 --> 00:10:13,354
και οι άνθρωποι χρησιμοποιούν 
την ενέργειά τους

203
00:10:13,354 --> 00:10:15,426
για να εξερευνήσουν το διάστημα

204
00:10:15,426 --> 00:10:18,657
και για να κάνουν μακροσκελείς συζητήσεις 
για το νόημα της ζωής,

205
00:10:18,657 --> 00:10:23,425
σε μια Αγορά υψηλής τεχνολογίας 
που μοιάζει με την αρχαία αθηναϊκή.

206
00:10:24,265 --> 00:10:28,167
Νομίζω πως μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι.

207
00:10:29,537 --> 00:10:32,127
Όμως τι χρειάζεται,

208
00:10:32,127 --> 00:10:35,682
πώς θα ήταν να έχουμε 
την ουτοπία του Σταρ Τρεκ

209
00:10:35,682 --> 00:10:38,019
αντί της δυστοπίας του Μάτριξ;

210
00:10:38,019 --> 00:10:39,665
Με πρακτικούς όρους,

211
00:10:39,665 --> 00:10:42,999
επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας 
μερικά παραδείγματα.

212
00:10:42,999 --> 00:10:44,866
Στο επίπεδο των επιχειρήσεων,

213
00:10:44,866 --> 00:10:47,178
φανταστείτε μια κεφαλαιαγορά,

214
00:10:47,178 --> 00:10:50,697
όπου θα μπορείτε να αποκτήσετε
κεφάλαια καθώς εργάζεστε,

215
00:10:50,697 --> 00:10:53,318
και όπου τα κεφάλαιά σας

216
00:10:53,318 --> 00:10:56,474
θα σας ακολουθούν 
από τη μία εργασία στην άλλη,

217
00:10:56,474 --> 00:10:58,445
από τη μία εταιρία στην άλλη,

218
00:10:58,445 --> 00:10:59,382
και όπου η εταιρία

219
00:10:59,382 --> 00:11:02,730
-όποια κι αν είναι εκείνη 
όπου εργάζεστε εκείνη την περίοδο-

220
00:11:02,730 --> 00:11:07,353
θα ανήκει μόνο σε εκείνους 
που εργάζονται εκεί εκείνη την περίοδο.

221
00:11:07,677 --> 00:11:10,824
Έτσι, όλα τα εισοδήματα 
θα προέρχονται από το κεφάλαιο,

222
00:11:10,824 --> 00:11:12,314
από τα κέρδη,

223
00:11:12,314 --> 00:11:16,271
και η έννοια της μισθωτής εργασίας
θα είναι πλέον παρωχημένη.

224
00:11:16,271 --> 00:11:18,291
Δεν θα υπάρχει πλέον διαχωρισμός

225
00:11:18,291 --> 00:11:22,663
ανάμεσα σε όσους τους ανήκει η εταιρία
αλλά δεν εργάζονται σ' αυτήν,

226
00:11:22,663 --> 00:11:26,318
και σε όσους εργάζονται εκεί
αλλά δεν τους ανήκει η εταιρία.

227
00:11:26,318 --> 00:11:28,308
Δεν θα υπάρχουν πλέον διαμάχες

228
00:11:28,308 --> 00:11:30,851
μεταξύ του κεφαλαίου 
και του εργατικού δυναμικού.

229
00:11:30,851 --> 00:11:32,645
Δεν θα υπάρχει πλέον μεγάλο κενό

230
00:11:32,645 --> 00:11:35,048
μεταξύ των επενδύσεων 
και των αποταμιεύσεων.

231
00:11:35,048 --> 00:11:38,664
Για την ακρίβεια, δεν θα υπάρχουν πια 
πανύψηλες δίδυμες κορυφές.

232
00:11:38,664 --> 00:11:41,101
Στο επίπεδο της παγκόσμιας 
πολιτικής οικονομίας,

233
00:11:41,101 --> 00:11:43,216
φανταστείτε για μια στιγμή,

234
00:11:43,216 --> 00:11:47,787
να είχαν τα εθνικά μας νομίσματα
μια ελεύθερα κυμαινόμενη ισοτιμία

235
00:11:47,787 --> 00:11:51,504
με ένα παγκόσμιο ψηφιακό νόμισμα,

236
00:11:51,504 --> 00:11:55,812
που θα εκδίδεται 
από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,

237
00:11:55,812 --> 00:11:56,970
την G-20,

238
00:11:56,970 --> 00:11:59,550
εκ μέρους ολόκληρης της ανθρωπότητας.

239
00:11:59,550 --> 00:12:01,298
Και φανταστείτε επίσης,

240
00:12:01,298 --> 00:12:05,361
πως όλο το διεθνές εμπόριο 
θα γίνεται με αυτό το νόμισμα

241
00:12:05,361 --> 00:12:07,271
-ας το αποκαλέσουμε «κόσμο»-

242
00:12:07,271 --> 00:12:09,524
σε μονάδες «κόσμου»,

243
00:12:09,524 --> 00:12:13,711
όπου κάθε κυβέρνηση θα συμφωνεί 
να καταθέτει σε ένα κοινό ταμείο

244
00:12:13,711 --> 00:12:16,433
ένα πόσο από μονάδες «κόσμου»,

245
00:12:16,433 --> 00:12:19,712
ανάλογο με το εμπορικό έλλειμμα της χώρας,

246
00:12:19,712 --> 00:12:23,910
ή με το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας.

247
00:12:23,910 --> 00:12:26,295
Φανταστείτε επίσης, ότι το ταμείο αυτό

248
00:12:26,295 --> 00:12:29,342
θα χρησιμοποιείται για επενδύσεις 
στην πράσινη τεχνολογία,

249
00:12:29,342 --> 00:12:34,458
ιδιαίτερα στα μέρη του κόσμου 
όπου σπανίζουν οι επενδύσεις.


250
00:12:34,938 --> 00:12:37,103
Αυτή δεν είναι μια καινούργια ιδέα.

251
00:12:37,103 --> 00:12:41,360
Την είχε προτείνει
ο Τζον Μέιναρντ Κέινς το 1944,

252
00:12:41,360 --> 00:12:43,890
στη Σύνοδο του Μπρέτον Γουντς.

253
00:12:43,890 --> 00:12:46,024
Το πρόβλημα είναι ότι τότε 


254
00:12:46,024 --> 00:12:48,681
δεν είχαν την τεχνολογία
για να την εφαρμόσουν.

255
00:12:48,681 --> 00:12:50,030
Τώρα την έχουμε,

256
00:12:50,030 --> 00:12:56,114
ιδιαίτερα στο πλαίσιο μιας επανενωμένης 
πολιτικοοικονομικής σφαίρας.

257
00:12:56,854 --> 00:12:59,067
Ο κόσμος που σας περιγράφω,

258
00:12:59,067 --> 00:13:01,463
είναι ταυτόχρονα φιλελεύθερος,

259
00:13:01,463 --> 00:13:06,047
υπό την έννοια ότι δίνει προτεραιότητα 
στη δύναμη του ατόμου,

260
00:13:06,047 --> 00:13:07,567
μαρξιστικός,

261
00:13:07,567 --> 00:13:10,391
δεδομένου ότι θα έχει κλείσει
στο χρονοντούλαπο της ιστορίας

262
00:13:10,391 --> 00:13:13,047
τoν διαχωρισμό του κεφαλαίου 
από το εργατικό δυναμικό,

263
00:13:13,047 --> 00:13:14,830
και κεϋνσιανός,

264
00:13:14,830 --> 00:13:17,445
παγκοσμίως κεϋνσιανός.

265
00:13:18,411 --> 00:13:20,001
Όμως πάνω απ' όλα,

266
00:13:20,001 --> 00:13:23,372
θα είναι ένας κόσμος στον οποίο 
όλοι θα μπορούμε να φανταστούμε

267
00:13:23,372 --> 00:13:25,304
την αυθεντική δημοκρατία.

268
00:13:26,014 --> 00:13:28,501
Θα ξημερώσει ένας τέτοιος κόσμος

269
00:13:28,501 --> 00:13:32,539
ή θα βυθιστούμε σε μια δυστοπία 
όπως αυτή του Μάτριξ;

270
00:13:33,162 --> 00:13:35,564
Η απάντηση βρίσκεται 
στην πολιτική επιλογή

271
00:13:35,564 --> 00:13:37,745
που θα κάνουμε συλλογικά.

272
00:13:37,745 --> 00:13:39,729
Είναι δική μας η επιλογή,

273
00:13:39,729 --> 00:13:42,161
και καλύτερα να την κάνουμε δημοκρατικά.

274
00:13:42,161 --> 00:13:43,711
Σας ευχαριστώ.

275
00:13:43,711 --> 00:13:47,266
(Χειροκρότημα)

276
00:13:49,039 --> 00:13:50,985
Μπρούνο Τζιουσάνι: Γιάνη,

277
00:13:51,875 --> 00:13:56,313
στο βιογραφικό σου περιέγραψες 
τον εαυτό σου ως φιλελεύθερο μαρξιστή.

278
00:13:58,739 --> 00:14:01,489
Ποια σχέση έχει η μαρξιστική ανάλυση 
με το σήμερα;

279
00:14:02,474 --> 00:14:05,121
Γιάνης Βαρουφάκης:
Αν κάτι έχει σχέση με όσα μόλις είπα,

280
00:14:05,121 --> 00:14:06,414
τότε αυτό είναι ο Μαρξ,

281
00:14:06,414 --> 00:14:10,132
επειδή ο στόχος της επανένωσης 
της πολιτικής με την οικονομία

282
00:14:10,132 --> 00:14:13,087
είναι πως αν δεν το κάνουμε αυτό, 
οι τεχνολογικές καινοτομίες

283
00:14:13,087 --> 00:14:16,529
θα δημιουργήσουν μια τεράστια πτώση 
της συνολικής ζήτησης.

284
00:14:16,529 --> 00:14:20,200
Αυτό που ο Λάρι Σάμερς αναφέρει 
ως μόνιμη στασιμότητα,

285
00:14:20,879 --> 00:14:23,755
όπου η κρίση που μεταναστεύει 
από το ένα μέρος του κόσμου,

286
00:14:23,755 --> 00:14:25,340
όπως γίνεται τώρα,

287
00:14:25,340 --> 00:14:27,977
θα αποσταθεροποιήσει
όχι μόνο τις δημοκρατίες μας,

288
00:14:27,977 --> 00:14:29,878
αλλά ακόμα και τον αναπτυσσόμενο κόσμο

289
00:14:29,878 --> 00:14:32,828
που δεν ενθουσιάζεται ιδιαίτερα 
με τη φιλελεύθερη δημοκρατία.

290
00:14:32,828 --> 00:14:36,336
Οπότε αν αυτή η ανάλυση είναι σωστή,
τότε ο Μαρξ είναι απολύτως σχετικός.

291
00:14:36,336 --> 00:14:39,800
Αλλά το ίδιο και ο Χάγιεκ,
και γι' αυτό είμαι φιλελεύθερος μαρξιστής,

292
00:14:39,800 --> 00:14:43,529
και το ίδιο και ο Κέινς,
και γι' αυτό είμαι εντελώς μπερδεμένος.

293
00:14:43,529 --> 00:14:44,621
(Γέλια)

294
00:14:44,621 --> 00:14:47,363
ΜΤ: Πράγματι. 
Και πιθανώς τώρα να είμαστε κι εμείς.

295
00:14:47,363 --> 00:14:48,684
(Γέλια)

296
00:14:48,684 --> 00:14:49,984
(Χειροκρότημα)

297
00:14:49,984 --> 00:14:52,098
ΓΒ: Αν δεν μπερδεύεσαι, δεν σκέφτεσαι.

298
00:14:52,098 --> 00:14:55,171
ΜΤ: Ακούγεται σαν κάτι 
που θα έλεγε ένας Έλληνας φιλόσοφος.

299
00:14:55,171 --> 00:14:57,181
ΓΒ: Για την ακρίβεια, το είπε ο Αϊνστάιν.

300
00:14:57,181 --> 00:15:00,056
ΜΤ: Στην ομιλία σου αναφέρθηκες 
στη Σιγκαπούρη και την Κίνα,

301
00:15:00,056 --> 00:15:02,642
και χτες το βράδυ,
στο δείπνο των ομιλητών,

302
00:15:02,642 --> 00:15:06,684
έξεφρασες μια πολύ έντονη άποψη 
για το πώς βλέπει η Δύση την Κίνα.

303
00:15:06,684 --> 00:15:08,920
Θα ήθελες να το μοιραστείς αυτό;

304
00:15:08,920 --> 00:15:12,034
ΓΒ: Υπάρχει μεγάλη υποκρισία.

305
00:15:12,034 --> 00:15:15,543
Στις φιλελεύθερες δημοκρατίες μας 
έχουμε κάτι που μοιάζει με δημοκρατία.

306
00:15:15,543 --> 00:15:17,925
Επειδή, όπως είπα και στην ομιλία μου,

307
00:15:17,925 --> 00:15:20,551
έχουμε περιορίσει τη δημοκρατία 
στην πολιτική σφαίρα,

308
00:15:20,551 --> 00:15:23,731
και έχουμε αφήσει τη σφαίρα 
όπου γίνεται όλη η δράση,

309
00:15:23,731 --> 00:15:25,326
την οικονομική σφαίρα,

310
00:15:25,326 --> 00:15:27,611
να είναι μια ζώνη χωρίς δημοκρατία.

311
00:15:27,611 --> 00:15:28,838
Με μια έννοια,

312
00:15:28,838 --> 00:15:32,053
αν μου επιτρέπεται να γίνω προκλητικός,

313
00:15:32,053 --> 00:15:36,368
η σημερινή Κίνα μοιάζει περισσότερο 
με τη Βρετανία του 19ου αιώνα.

314
00:15:36,368 --> 00:15:37,980
Θυμηθείτε ότι έχουμε την τάση

315
00:15:37,980 --> 00:15:40,458
να συνδέουμε τον φιλελευθερισμό 
με τη δημοκρατία.

316
00:15:40,458 --> 00:15:41,793
Αυτό ιστορικά είναι λάθος.

317
00:15:41,793 --> 00:15:44,405
Οι φιλελεύθεροι είναι
σαν τον Τζον Στιούαρτ Μιλ,

318
00:15:44,405 --> 00:15:48,825
ο οποίος ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός
για τη δημοκρατική διαδικασία.

319
00:15:48,825 --> 00:15:52,274
Οπότε, αυτό που βλέπετε τώρα στην Κίνα

320
00:15:52,274 --> 00:15:55,763
είναι μια παρόμοια διαδικασία 
με αυτή της Βρετανίας

321
00:15:55,763 --> 00:15:58,014
κατά τη βιομηχανική επανάσταση,

322
00:15:58,014 --> 00:16:00,798
ειδικά στη μετάβαση 
από την πρώτη στη δεύτερη.

323
00:16:00,798 --> 00:16:03,338
Και να επιπλήττουμε την Κίνα,

324
00:16:03,338 --> 00:16:06,908
επειδή κάνει αυτό που έκανε
η Δύση τον 19ο αιώνα,

325
00:16:06,908 --> 00:16:08,933
είναι τουλάχιστον υποκριτικό.

326
00:16:09,463 --> 00:16:12,784
ΜΤ: Είμαι σίγουρος ότι πολλοί εδώ 
αναρωτιούνται για τις εμπειρίες σου

327
00:16:12,784 --> 00:16:15,745
ως Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, 
νωρίτερα φέτος.

328
00:16:15,745 --> 00:16:16,968
ΓΒ: Το περίμενα αυτό.

329
00:16:16,968 --> 00:16:18,043
ΜΤ: Ναι.

330
00:16:18,043 --> 00:16:19,160
(Γέλια)

331
00:16:19,160 --> 00:16:22,641
ΜΤ: Έξι μήνες μετά,
πώς βλέπεις το πρώτο μισό της χρονιάς;

332
00:16:23,577 --> 00:16:26,741
ΓΒ: Ως εξαιρετικά ενδιαφέρον, 
από προσωπική άποψη,

333
00:16:26,741 --> 00:16:28,569
και εξαιρετικά απογοητευτικό,

334
00:16:28,569 --> 00:16:31,788
επειδή είχαμε μια ευκαιρία 
να επανεκκινήσουμε την Ευρωζώνη.

335
00:16:31,788 --> 00:16:33,999
Όχι μόνο την Ελλάδα, την Ευρωζώνη.

336
00:16:33,999 --> 00:16:36,752
Να απομακρυνθούμε από τον εφησυχασμό

337
00:16:36,752 --> 00:16:40,059
και τη διαρκή άρνηση 
πως υπήρχε και υπάρχει

338
00:16:40,059 --> 00:16:44,056
ένα τεράστιο σχεδιαστικό λάθος
που διαπερνά την Ευρωζώνη

339
00:16:44,056 --> 00:16:48,287
και απειλεί ολόκληρη τη διαδικασία 
της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

340
00:16:48,287 --> 00:16:51,720
Είχαμε μια ευκαιρία, 
με βάση το ελληνικό πρόγραμμα-

341
00:16:51,720 --> 00:16:54,870
το οποίο παρεμπιπτόντως, 
ήταν το πρώτο πρόγραμμα

342
00:16:54,870 --> 00:16:57,613
στο οποίο εκδηλώθηκε αυτή η άρνηση-

343
00:16:57,613 --> 00:16:59,319
να το κάνουμε σωστά.

344
00:16:59,319 --> 00:17:01,980
Και δυστυχώς, οι δυνάμεις στην Ευρωζώνη,

345
00:17:01,980 --> 00:17:03,606
στο Γιούρογκρουπ,

346
00:17:03,606 --> 00:17:06,245
επέλεξαν να παραμείνουν στην άρνηση.

347
00:17:06,245 --> 00:17:07,731
Όμως ξέρετε τι γίνεται;

348
00:17:07,731 --> 00:17:10,077
Αυτή είναι η εμπειρία μας 
από τη Σοβιετική Ένωση.

349
00:17:10,077 --> 00:17:13,143
Όταν προσπαθείς να κρατήσεις ζωντανό 
ένα οικονομικό σύστημα

350
00:17:13,143 --> 00:17:16,374
το οποίο σχεδιαστικά 
δεν μπορεί να επιβιώσει,

351
00:17:16,374 --> 00:17:19,309
μέσω της πολιτικής βούλησης 
και μέσω της απολυταρχίας,

352
00:17:19,309 --> 00:17:21,595
μπορεί να κατορθώσεις να το παρατείνεις,

353
00:17:21,595 --> 00:17:23,147
αλλά όταν θα γίνει η αλλαγή,

354
00:17:23,147 --> 00:17:25,272
θα γίνει απότομα και καταστροφικά.

355
00:17:25,272 --> 00:17:27,137
ΜΤ: Τι είδους αλλαγή προβλέπεις;

356
00:17:27,137 --> 00:17:28,711
ΓΒ: Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία,

357
00:17:28,711 --> 00:17:31,256
πως αν δεν αλλάξουμε 
τον σχεδιασμό της Ευρωζώνης,

358
00:17:31,256 --> 00:17:33,047
η Ευρωζώνη δεν έχει μέλλον.

359
00:17:33,047 --> 00:17:35,769
ΜΓ: Έκανες λάθη ως Υπουργός Οικονομικών;

360
00:17:35,769 --> 00:17:37,071
ΓΒ: Καθημερινά.

361
00:17:37,071 --> 00:17:38,425
ΜΤ: Για παράδειγμα;

362
00:17:38,425 --> 00:17:40,503
ΓΒ: Όποιος κοιτάξει πίσω --

363
00:17:40,503 --> 00:17:43,083
(Χειροκρότημα)

364
00:17:44,627 --> 00:17:45,968
ΓΒ: Σοβαρά τώρα.

365
00:17:45,968 --> 00:17:49,422
Αν υπάρξει κάποιος υπουργός οικονομικών 
ή οποιοσδήποτε άλλος υπουργός,

366
00:17:49,422 --> 00:17:51,637
που θα σας πει μετά από έξι μήνες 
σε μια θέση,

367
00:17:51,637 --> 00:17:55,050
ειδικά σε μια τόσο έντονη κατάσταση,
ότι δεν έχει κάνει λάθη,

368
00:17:55,050 --> 00:17:57,363
τότε ο άνθρωπος αυτός είναι επικίνδυνος.

369
00:17:57,363 --> 00:17:58,663
Φυσικά και έχω κάνει λάθη.

370
00:17:58,663 --> 00:18:01,876
Το μεγαλύτερο απ' όλα ήταν 
που υπέγραψα την αίτηση

371
00:18:01,876 --> 00:18:04,477
για την επιμήκυνση της συμφωνίας δανεισμού

372
00:18:04,477 --> 00:18:06,569
στα τέλη του Φεβρουαρίου.

373
00:18:06,569 --> 00:18:08,725
Φανταζόμουν πως
από την πλευρά των δανειστών

374
00:18:08,725 --> 00:18:11,272
υπήρχε πραγματικό ενδιαφέρον
να βρεθεί κοινό έδαφος.

375
00:18:11,272 --> 00:18:12,502
Και δεν υπήρχε.

376
00:18:12,502 --> 00:18:14,999
Τους ενδιέφερε απλά 
να διαλύσουν την κυβέρνησή μας,

377
00:18:14,999 --> 00:18:19,308
μόνο και μόνο επειδή δεν ήθελαν 
να αντιμετωπίσουν τα σχεδιαστικά λάθη

378
00:18:19,308 --> 00:18:21,637
που υπάρχουν στην Ευρωζώνη

379
00:18:21,637 --> 00:18:24,467
και επειδή δεν ήθελαν να παραδεχτούν 
πως επί πέντε χρόνια

380
00:18:24,467 --> 00:18:26,947
εφάρμοζαν ένα καταστροφικό 
πρόγραμμα στην Ελλάδα.

381
00:18:26,947 --> 00:18:30,077
Χάσαμε το ένα τρίτο του Α.Ε.Π.

382
00:18:30,077 --> 00:18:32,414
Αυτό είναι χειρότερο 
και από τη Μεγάλη Ύφεση.

383
00:18:32,414 --> 00:18:36,320
Και κανείς από την τρόικα των δανειστών 
που επέβαλαν αυτή την πολιτική,

384
00:18:36,320 --> 00:18:39,687
δεν έχει παραδεχτεί ότι αυτό
ήταν ένα κολοσσιαίο σφάλμα.

385
00:18:39,687 --> 00:18:42,972
ΜΤ: Πέρα απ' όλα αυτά, 
και πέρα από την ένταση της συζήτησης,

386
00:18:42,972 --> 00:18:45,605
φαίνεται πως παραμένεις υπέρ της Ευρώπης.

387
00:18:45,605 --> 00:18:46,584
ΓΒ: Απολύτως.

388
00:18:46,584 --> 00:18:50,725
Κοίτα, η κριτική που κάνω 
στην Ευρωπαική Ένωση και στην Ευρωζώνη,

389
00:18:50,725 --> 00:18:55,209
προέρχεται από έναν άνθρωπο 
που ζει και αναπνέει για την Ευρώπη.

390
00:18:55,829 --> 00:18:59,446
Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι 
ότι δεν θα επιβιώσει η Ευρωζώνη.

391
00:18:59,446 --> 00:19:01,210
Κι αν δεν επιβιώσει,

392
00:19:01,210 --> 00:19:03,699
οι φυγόκεντρες δυνάμεις 
που θα ελευθερωθούν,

393
00:19:03,699 --> 00:19:07,620
θα είναι δαιμονικές και θα καταστρέψουν
την Ευρωπαϊκή Ένωση.

394
00:19:07,620 --> 00:19:10,376
Και αυτό δεν θα είναι καταστροφικό 
μόνο για την Ευρώπη,

395
00:19:10,376 --> 00:19:12,772
αλλά και για την παγκόσμια οικονομία.

396
00:19:12,772 --> 00:19:15,412
Είμαστε, μάλλον, 
η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο,

397
00:19:15,412 --> 00:19:20,097
κι αν επιτρέψουμε να πάμε
σε μια μεταμοντέρνα δεκαετία του 1930,

398
00:19:20,097 --> 00:19:22,450
που αυτό μου φαίνεται πως κάνουμε,

399
00:19:22,450 --> 00:19:26,415
τότε αυτό θα είναι καταστροφικό 
για το μέλλον των Ευρωπαίων,

400
00:19:26,415 --> 00:19:28,429
αλλά και των μη Ευρωπαίων.

401
00:19:28,429 --> 00:19:30,476
ΜΤ: Ελπίζουμε πως κάνεις λάθος σ' αυτό.

402
00:19:30,476 --> 00:19:32,400
Γιάνη, σ' ευχαριστώ που ήρθες στο TED.

403
00:19:32,400 --> 00:19:33,449
ΓΒ: Σας ευχαριστώ.

404
00:19:33,449 --> 00:19:36,539
(Χειροκρότημα)