آیا گیاهان میتوانند باهم صحبت کنند؟
قطعا این طور به نظر نمیرسد.
گیاهان برخلاف جانوران
دارای حواس پیچیده یا سیستم عصبی نیستند،
و بسیار منفعل به نظر میرسند،
حمام آفتاب میگیرند،
و به طور غریزی به ورودیهایی
مثل نور و آب پاسخ میدهند.
اما با اینکه عجیب به نظر میرسد،
گیاهان میتوانند باهم ارتباط برقرار کنند.
درست مانند جانوران، گیاهان هم میتوانند
انواع علامتهای شیمیایی را
در واکنش به محیط زیستشان تولید کنند،
و آنها میتوانند این علائم را
با هم به اشتراک بگذارند،
مخصوصا وقتی که مورد حمله قرار بگیرند.
این علامتها از دو راه منتقل میشوند:
از راه هوا،
و از راه خاک.
وقتی که برگ گیاهان آسیب ببیند،
چه توسط حشرات گرسنه و
یا یک ماشین چمن زن مهاجم،
آنها از خود گاز خارج میکنند
یا مواد شیمیایی را بخار میکنند.
آنها عواملی هستند که بوی
علف تازه کوتاه شده را به وجود میآورند.
گونههای خاصی از گیاهان،
مثل برنجاسف و لوبیای لیما،
میتوانند آن پیامهای هوایی را بگیرند
و ترکیب شیمیایی داخلی خود را
با توجه به آنها تنظیم کنند.
در یک آزمایش، به برگهای برنجاسف
تعمداً توسط حشرات
یا با قیچی توسط دانشمندان آسیب وارد شد.
در طول تابستان،
سایر شاخههای همان گیاه برنجاسف
بوسیله حشرات سرگردان کمتر خورده شد،
و همینطور هم شاخههای بوتههای همسایه،
که نشان میدهد آنها دفاع
ضد حشره خود را تقویت کردهاند.
حتی جابجایی هوای بالای یک
گیاه خورده شده به بالای یک گیاه دیگر
مقاومت گیاه دوم را
در برابر حشرات بالا برد.
این نشانههای هوایی احتمال
بقای جوانهها را افزایش میدهد،
و باعث میشود گیاهان بالغ
شاخهها و گلهای بیشتری تولید کنند.
اما چرا یک گیاه به همسایگانش اخطار میدهد،
مخصوصا وقتی که بر سر منابع
با هم در نزاع هستند؟
خوب، ممکن است این یک پیامد تصادفی
از مکانیزم دفاع شخصی گیاه باشد.
گیاهان نمیتوانند اطلاعات را
در بدنشان به راحتی ما انتقال دهند،
علی الخصوص وقتی آب کم باشد.
پس گیاهان بر آن
مواد شیمیایی هوایی تکیه میکنند
تا پیغامی را از یک بخش گیاه
به بخش دیگر مخابره کنند.
گیاهان هم جوار هم میتوانند
آن پیامها را استراق سمع کنند،
مثل اینکه شما صدای عطسه همسایه را
بشنوید و قرص سرماخوردگی بخورید.
گیاهان مختلف آن اخطارها را با زبان
مواد شیمیایی مختلف انتقال میدهند.
گیاهان برنجاسف متفاوت در یک علفزار
علائم شیمیایی را اندکی
متفاوت از هم ارسال میکنند.
محتویات این ترکیب در
تاثیرگذاری ارتباط موثر است.
هرچه دو گیاه اثر انگشت
شیمیایی مشابه تری داشته باشند،
روانتر میتوانند با هم
ارتباط برقرار کنند.
یک گیاه از همه بیشتر نسبت به پیامهای
ارسال شده از برگهای خودش حساس است.
اما از آنجا که به نظر میرسد
این مواد شیمیایی موروثی باشند،
مثل گروه خونی انسانها،
گیاهان برنجاسف هم ارتباط موثرتری
با خویشاوندان خود نسبت به غریبهها دارند.
اما گاهی اوقات٬ حتی سایر
گونهها هم میتوانند بهره ببرند.
بوتههای گوجه فرنگی و تمباکو هردو قادر
هستند پیغامهای برنجاسف را رمزگشایی کنند.
گیاهان لازم نیست تنها به
این ارتباط هوایی تکیه کنند.
علامتها میتوانند
از طریق خاک هم منتقل شوند.
بیشتر گیاهان با نوعی قارچ
رابطه همزیستی دارند،
که به آنها کمک میکند ریشههایشان را
جابجا کنند و آب و املاح را جذب کنند.
این تارهای قارچ شبکهای وسیع را شکل میدهد
که میتواند گیاهان مجزا را
به هم ارتباط دهد،
و یک بزرگراه زیرزمینی عظیم
برای انتقال پیامهای شیمیایی ایجاد کند.
زمانی که یک بوته گوجه فرنگی
با فعال کردن ژنها و آنزیمهای
ضدبیماری با آفت مقابله میکند،
مولکولهای برقراری ارتباطی
که بوسیله سیستم امنیتی آن ایجاد میشوند
میتوانند به یک گیاه سالم منتقل شوند
و آن را هم به روشن کردن
سیستم ایمنیاش ترغیب کنند.
این پیامهای خطر پیشرفته
احتمال بقای گیاه را افزایش میدهند.
بوتههای لوبیا همچنین سلامت یکدیگر را
بوسیله این مجاری قارچی بررسی میکنند.
و هجوم آفات به یک گیاه
همسایگان را به تولید ترکیباتی تحریک میکند
که آفات را دفع و
حشرات آفت خوار را جذب میکنند.
اگر به ارتباط به عنوان
تبادل اطلاعات نگاه کنید،
به نظر میرسد گیاهان
ارتباط برقرار کنندگان فعالی هستند.
آنها علامتها را ارسال و دریافت میکنند
و به آنها واکنش نشان میدهند
بدون اینکه صدایی تولید کنند،
و بدون داشتن مغز، بینی،
فرهنگ لغت، یا اینترنت.
و اگر ما بتوانیم ارتباط با آنها را
به روش خودشان یاد بگیریم،
میتوانیم به ابزاری قدرتمند برای حفاظت از
محصولات و سایر گونهها دست پیدا کنیم.
همه اینها شما را کنجکاو میکند که
دیگر چه چیزهایی را از قلم انداختهایم؟