WEBVTT

00:00:00.880 --> 00:00:03.616
Religie is meer dan geloof.

00:00:03.640 --> 00:00:06.456
Het is macht en het is invloed.

00:00:06.480 --> 00:00:09.096
Die invloed raakt ons allemaal,

00:00:09.120 --> 00:00:12.976
iedere dag, wat je ook gelooft.

00:00:13.000 --> 00:00:17.056
Ondanks de enorme invloed
van religie op de wereld,

00:00:17.080 --> 00:00:20.856
hanteren we voor religie andere maten
van nauwkeurigheid en aansprakelijkheid

00:00:20.880 --> 00:00:23.936
dan in andere sectoren
van onze maatschappij.

00:00:23.960 --> 00:00:28.376
Als er bijvoorbeeld vandaag de dag

00:00:28.400 --> 00:00:31.606
een internationale organisatie,
een overheid of een bedrijf zou zijn

00:00:31.636 --> 00:00:35.736
waar geen enkele vrouw
een managementpositie kon krijgen,

00:00:35.760 --> 00:00:39.856
waar geen enkele vrouw
beslissingsbevoegd kon zijn,

00:00:39.880 --> 00:00:43.736
waar geen enkele vrouw
zich met de financiën mocht bemoeien,

00:00:43.760 --> 00:00:45.136
zou iedereen woedend zijn.

00:00:45.160 --> 00:00:46.816
Ze zouden worden vervolgd.

00:00:46.840 --> 00:00:52.376
Toch is dit de normale gang van zaken
bij bijna elke wereldreligie.

NOTE Paragraph

00:00:52.400 --> 00:00:54.816
We accepteren dingen
in ons religieuze leven

00:00:54.840 --> 00:00:57.936
die we niet accepteren
in ons seculiere leven.

00:00:57.960 --> 00:01:02.016
Ik weet dit omdat ik het 
drie decennia lang heb gedaan.

00:01:02.040 --> 00:01:06.536
Ik was vroeger zo'n meisje dat inging
tegen elke vorm van seksediscriminatie.

00:01:06.560 --> 00:01:10.576
Ik speelde basketbal met de jongens
en drong mezelf op.

00:01:10.600 --> 00:01:14.036
Ik wou de eerste vrouwelijke president
van Amerika worden.

00:01:14.060 --> 00:01:16.496
Ik heb me ingezet
voor de wet gelijke behandeling,

00:01:16.520 --> 00:01:18.976
die nu al 40 jaar dood is.

00:01:19.000 --> 00:01:22.136
Ik ben de eerste vrouw
aan beide kanten van mijn familie

00:01:22.160 --> 00:01:26.336
die buitenshuis werkt
en hoger onderwijs heeft gevolgd.

NOTE Paragraph

00:01:26.360 --> 00:01:31.176
Ik heb nooit geaccepteerd dat ik dingen
niet mocht omdat ik een vrouw was.

00:01:31.200 --> 00:01:33.376
Behalve in mijn geloof.

00:01:33.400 --> 00:01:34.776
Gedurende al die tijd

00:01:34.800 --> 00:01:39.096
was ik lid van een zeer patriarchische
orthodoxe mormonenkerk.

00:01:39.120 --> 00:01:41.806
Ik ben opgegroeid
in een heel traditioneel gezin.

00:01:41.830 --> 00:01:44.256
We waren met acht kinderen,
moeder was altijd thuis.

00:01:44.276 --> 00:01:47.280
Mijn vader is zelfs religieus leider
in de gemeente.

00:01:48.160 --> 00:01:53.016
Ik ben opgegroeid in een wereld waarin
ik geloofde dat mijn waarde en reputatie

00:01:53.040 --> 00:01:57.096
lag in het volgen van de regels
die ik mijn hele leven had gekend.

00:01:57.120 --> 00:01:59.936
Je gaat als maagd het huwelijk in,
je drinkt geen alcohol,

00:01:59.960 --> 00:02:02.336
je rookt niet,
doet altijd aan liefdadigheid,

00:02:02.360 --> 00:02:04.336
je bent een braaf kind.

00:02:04.360 --> 00:02:07.936
Sommige van de regels
die we hadden waren streng,

00:02:07.960 --> 00:02:10.576
maar je volgde de regels,
want je hield van de mensen

00:02:10.600 --> 00:02:13.256
en je hield van de religie
en je was gelovig.

NOTE Paragraph

00:02:13.280 --> 00:02:16.096
De mormoonse leer bepaalde alles:
wat voor kleren je droeg,

00:02:16.120 --> 00:02:18.316
met wie je uitging
en met wie je ging trouwen.

00:02:18.336 --> 00:02:20.390
Het bepaalde wat voor ondergoed je droeg.

00:02:21.040 --> 00:02:24.096
Ik hoorde bij een religie
waar iedereen die ik kende

00:02:24.120 --> 00:02:27.496
10 procent van zijn inkomsten
aan de kerk gaf,

00:02:27.520 --> 00:02:28.736
en dat deed ik zelf ook.

00:02:28.760 --> 00:02:32.696
Ik doneerde 10 procent
van mijn krantenwijk en mijn oppasbaantje.

00:02:32.720 --> 00:02:35.776
Ik hoorde bij een religie
waar ouders tegen hun kinderen zeiden,

00:02:35.800 --> 00:02:39.416
voordat ze voor twee jaar
op zendingsmissie gingen,

00:02:39.440 --> 00:02:41.976
dat ze liever hadden
dat hun kinderen stierven

00:02:42.000 --> 00:02:45.216
dan dat ze zondigden
en terug zouden komen zonder eer.

00:02:45.240 --> 00:02:47.696
Ik hoorde bij een religie

00:02:47.720 --> 00:02:51.176
waar ieder jaar opnieuw
kinderen zelfmoord plegen

00:02:51.200 --> 00:02:55.536
omdat ze doodsbang zijn
de gemeente te vertellen dat ze homo zijn.

00:02:55.560 --> 00:02:57.576
Maar ik hoorde ook bij een religie

00:02:57.600 --> 00:03:00.136
waar het niet uitmaakte
waar ter wereld ik woonde,

00:03:00.160 --> 00:03:03.936
ik vond altijd vriendschap,
onmiddellijke onderlinge hulp.

00:03:03.960 --> 00:03:08.176
Ik voelde me er veilig.
Dit leven bood zekerheid en duidelijkheid.

00:03:08.200 --> 00:03:10.456
Ik had hulp bij het opvoeden
van mijn dochter.

00:03:10.480 --> 00:03:15.376
Daarom accepteerde ik zonder meer
dat alleen mannen leidinggeven

00:03:15.400 --> 00:03:17.446
en accepteerde ik zonder twijfel

00:03:17.470 --> 00:03:20.986
dat vrouwen God's spirituele autoriteit
hier niet kunnen vertegenwoordigen,

00:03:21.016 --> 00:03:22.136
dus geen priesterschap.

00:03:22.160 --> 00:03:26.656
Ik stond toe dat mannen en vrouwen
ongelijk behandeld werden in budgetten,

00:03:26.680 --> 00:03:30.056
disciplinaire raden,
in besluitvormende functies --

00:03:30.080 --> 00:03:33.216
ik liet mijn religie haar gang gaan

00:03:33.240 --> 00:03:35.096
omdat ik ervan hield.

NOTE Paragraph

00:03:35.120 --> 00:03:37.096
Totdat ik er eens bij stilstond

00:03:37.120 --> 00:03:40.736
en me realiseerde
dat ik mezelf had laten gebruiken

00:03:40.760 --> 00:03:45.656
ter ondersteuning
van het echte werk van de mannen.

00:03:45.680 --> 00:03:48.056
Ik zag deze tegenstelling
in mijzelf onder ogen

00:03:48.080 --> 00:03:50.816
en sloot me aan bij activisten
binnen de gemeenschap.

00:03:50.840 --> 00:03:55.216
We hebben meer dan een decennium
heel erg hard gewerkt.

NOTE Paragraph

00:03:55.240 --> 00:03:57.454
We hebben eerst gewerkt aan bewustwording.

00:03:57.478 --> 00:03:59.946
Je kunt niet veranderen
wat je niet kunt zien.

00:03:59.970 --> 00:04:03.606
We maakten video's online beschikbaar,
gingen bloggen en artikelen schrijven.

00:04:03.626 --> 00:04:05.776
Ik heb lijstjes gemaakt
van honderden manieren

00:04:05.800 --> 00:04:08.816
waarop mannen en vrouwen
in onze gemeenschap ongelijk zijn.

NOTE Paragraph

00:04:08.840 --> 00:04:12.336
Vervolgens organiseerden we
belangenorganisaties.

00:04:12.360 --> 00:04:16.296
We probeerden dingen te doen
die niet genegeerd konden worden,

00:04:16.320 --> 00:04:20.880
zoals in een broek naar de kerk
of naar een bijeenkomst voor mannen gaan.

00:04:21.800 --> 00:04:24.296
Dit lijken eenvoudige zaken,

00:04:24.320 --> 00:04:28.536
maar voor ons, de organisatoren,
waren ze enorm waardevol.

00:04:28.560 --> 00:04:31.816
We raakten relaties kwijt,
we raakten banen kwijt.

00:04:31.840 --> 00:04:33.896
We ontvingen elke dag haatmail.

00:04:33.920 --> 00:04:37.256
We werden aangevallen
op sociale media en in de landelijke pers.

00:04:37.280 --> 00:04:38.976
We ontvingen doodsbedreigingen.

00:04:39.000 --> 00:04:43.216
We verloren aanzien binnen de gemeenschap,
sommigen werden geëxcommuniceerd.

00:04:43.240 --> 00:04:46.136
De meesten moesten
voor een tuchtcommissie komen

00:04:46.160 --> 00:04:49.296
en werden verstoten
uit de gemeentes waar we van hielden,

00:04:49.320 --> 00:04:53.320
omdat we ze beter wilden maken,
want we geloofden er in dat dat kon.

NOTE Paragraph

00:04:54.480 --> 00:04:57.736
Ik begon deze reactie
van mijn eigen mensen te verwachten.

00:04:57.760 --> 00:05:03.616
Ik weet hoe het voelt als iemand probeert
om je te veranderen of je bekritiseert.

00:05:03.760 --> 00:05:07.896
Maar wat ik echt schokkend vond
is dat ik in die hele periode

00:05:07.920 --> 00:05:12.120
evenveel venijn ontving
uit de seculiere linkse hoek.

00:05:13.400 --> 00:05:17.096
Dezelfde felheid
als vanuit de religieuze rechtse.

00:05:17.120 --> 00:05:20.976
Wat mijn seculiere vrienden niet begrepen,
was dat vijandigheid tegen religie,

00:05:21.000 --> 00:05:25.136
die uitspraken als:
"Alle gelovigen zijn gek of dom",

00:05:25.160 --> 00:05:27.216
"Besteed geen aandacht aan religie",

00:05:27.240 --> 00:05:30.576
"Het zijn allemaal
homohaters en sexisten."

00:05:30.600 --> 00:05:32.656
Ze begrepen niet

00:05:32.680 --> 00:05:37.240
dat dat soort vijandigheid
religieus extremisme niet tegengaat,

00:05:37.280 --> 00:05:40.616
maar religieus extremisme juist voedt.

00:05:40.640 --> 00:05:44.056
Die argumenten werken niet
en dat weet ik, want ik kan me herinneren

00:05:44.080 --> 00:05:48.120
dat iemand me stom noemde
omdat ik mormoons was.

00:05:49.800 --> 00:05:53.656
Mijn reactie was het verdedigen
van mijzelf en mijn mensen

00:05:53.680 --> 00:05:57.160
en alles waar we in geloven,
want we zijn niet gek.

NOTE Paragraph

00:05:58.720 --> 00:06:03.496
Dus kritiek en vijandigheid werkt niet
en ik luisterde niet naar die argumenten.

00:06:03.520 --> 00:06:06.216
Hoor ik zoiets, dan staan
mijn haren nog steeds overeind,

00:06:06.240 --> 00:06:07.896
want ik heb familie en vrienden.

00:06:07.920 --> 00:06:10.616
Ik hoor bij die mensen
en ik zal ze altijd verdedigen,

00:06:10.640 --> 00:06:12.656
maar het is wel een gevecht.

00:06:12.680 --> 00:06:16.456
Hoe kunnen we iemands
religieuze overtuigingen respecteren

00:06:16.480 --> 00:06:19.776
en ze tegelijkertijd aanspreken
op het leed of de schade

00:06:19.800 --> 00:06:22.096
die hun overtuigingen kunnen aanrichten?

00:06:22.120 --> 00:06:24.896
Moeilijke vraag.
Ik heb nog geen perfect antwoord.

00:06:24.920 --> 00:06:29.056
Mijn ouders en ik proberen hierin
al tien jaar lang een balans te vinden.

00:06:29.080 --> 00:06:31.816
Ze zijn intelligent, ze zijn lief.

00:06:31.840 --> 00:06:35.736
Misschien kan ik jullie helpen
om hun perspectief te begrijpen.

00:06:35.760 --> 00:06:38.736
Mormonen geloven dat je na je dood,

00:06:38.760 --> 00:06:42.096
als je je aan alle voorschriften houdt
en alle rituelen volgt,

00:06:42.120 --> 00:06:45.216
weer samen met je gezin kunt zijn.

00:06:45.240 --> 00:06:47.656
Mijn ouders vinden dat iets kleins,

00:06:47.680 --> 00:06:51.056
zoals dit topje zonder mouwen,
dat ik blote schouders heb,

00:06:51.080 --> 00:06:52.856
mij oneervol maakt.

00:06:52.880 --> 00:06:56.216
Ik zal niet tot in de eeuwigheid
samen met mijn familie zijn.

00:06:56.240 --> 00:07:00.416
Maar sterker nog, ik had een broer
die op zijn 15de is overleden

00:07:00.440 --> 00:07:04.696
en iets kleins als dit betekent
dat we niet als gezin samen zullen zijn.

00:07:04.720 --> 00:07:08.296
Mijn ouders begrijpen niet


00:07:08.320 --> 00:07:11.416
waarom ik iets kleins,
zoals mode of vrouwenrechten,

00:07:11.440 --> 00:07:14.136
verkies boven een weerzien met mijn broer.

00:07:14.160 --> 00:07:16.896
Dat is de instelling
waar het hier over gaat

00:07:16.920 --> 00:07:20.016
en kritiek kan die niet veranderen.

00:07:20.040 --> 00:07:22.736
Dus mijn ouders en ik
proberen een balans te vinden,

00:07:22.760 --> 00:07:25.696
ons eigen standpunt uit te leggen,
elkaar te respecteren,

00:07:25.720 --> 00:07:29.696
maar eigenlijk ontkrachten we
elkaars fundamentele overtuigingen

00:07:29.720 --> 00:07:33.056
door de manier waarop we leven
en dat is heel moeilijk geweest.

00:07:33.080 --> 00:07:35.536
Het is ons gelukt

00:07:35.560 --> 00:07:38.066
door elkaar te ontmoeten
achter dat defensieve schild

00:07:38.100 --> 00:07:42.016
en de zachte kern te zien
van die tegengestelde overtuigingen,

00:07:42.040 --> 00:07:46.656
met respect voor elkaar,
terwijl we de grenzen helder houden.

NOTE Paragraph

00:07:46.680 --> 00:07:51.136
Nog iets wat zowel seculier links,
atheïsten, orthodoxen

00:07:51.160 --> 00:07:55.176
en religieus rechts
allemaal niet begrepen,

00:07:55.200 --> 00:07:58.056
was: waarom maak je je eigenlijk
druk om religieus activisme?

00:07:58.080 --> 00:08:01.136
Honderden mensen zeiden:

00:08:01.160 --> 00:08:03.776
"Als je niet van religie houdt,
ga dan gewoon weg."

00:08:03.800 --> 00:08:06.140
"Waarom zou je iets proberen te veranderen?"

00:08:06.880 --> 00:08:09.317
Omdat wat er op sabbatdag
wordt verkondigd,

00:08:09.342 --> 00:08:12.376
doordringt tot onze politiek,
ons gezondheidsbeleid,

00:08:12.400 --> 00:08:14.256
tot het geweld in de wereld.

00:08:14.280 --> 00:08:17.976
Het dringt door tot het onderwijs,
het leger, fiscale besluitvorming.

00:08:18.000 --> 00:08:21.296
Deze wetten worden juridisch
en cultureel gecodificeerd.

00:08:21.320 --> 00:08:26.256
Mijn eigen religie heeft zelfs
een enorme invloed op dit land gehad.

00:08:26.280 --> 00:08:30.856
Tijdens het Prop 8-referendum haalde
mijn kerk meer dan 22 miljoen dollar op

00:08:30.880 --> 00:08:34.159
voor het verzet tegen
het homohuwelijk in Californië.

00:08:34.840 --> 00:08:39.056
Veertig jaar geleden --
politieke historici zullen zeggen

00:08:39.080 --> 00:08:42.936
dat zonder de mormoonse oppositie
tegen de wet gelijke behandeling,

00:08:42.960 --> 00:08:46.776
er nu een wet gelijke behandeling
in onze grondwet zou zijn.

00:08:46.800 --> 00:08:49.960
Hoeveel levens heeft dat beïnvloed?

00:08:50.800 --> 00:08:53.576
We kunnen onze tijd
besteden aan het vechten

00:08:53.600 --> 00:08:56.736
tegen iedere afzonderlijke wet en regel,

00:08:56.760 --> 00:08:58.336
of we kunnen onszelf afvragen:

00:08:58.360 --> 00:09:04.536
waarom is sekseongelijkheid
de standaard over de hele wereld?

00:09:04.560 --> 00:09:07.216
Waarom is dat het uitgangspunt?

NOTE Paragraph

00:09:07.240 --> 00:09:13.176
Omdat religie niet alleen
zorgt voor de wortels van moraliteit,

00:09:13.200 --> 00:09:17.256
maar ook voor de kiem van normaliteit.

00:09:17.280 --> 00:09:20.616
Religie kan bevrijden of onderwerpen,

00:09:20.640 --> 00:09:23.856
kan versterken of uitbuiten,
kan troosten of vernietigen,

00:09:23.880 --> 00:09:28.416
en degenen die de nadruk leggen
op ethiek en moraal

00:09:28.440 --> 00:09:31.576
zijn meestal niet de baas.

00:09:31.600 --> 00:09:34.496
Religies kunnen niet
worden verworpen of genegeerd.

00:09:34.520 --> 00:09:37.416
We moeten ze serieus nemen.

00:09:37.440 --> 00:09:41.976
Het is niet eenvoudig een religie
te beïnvloeden, dat heb ik al gezegd.

NOTE Paragraph

00:09:42.000 --> 00:09:44.216
Maar ik zal vertellen
wat wij hebben gedaan.

00:09:44.240 --> 00:09:46.336
We zijn maar met een paar honderd,

00:09:46.360 --> 00:09:48.736
maar we hebben een enorme impact gehad.

00:09:48.760 --> 00:09:51.776
Op dit moment hangen er foto's
van vrouwen naast die van mannen,

00:09:51.800 --> 00:09:53.016
voor het eerst.

00:09:53.040 --> 00:09:55.776
Vrouwen mogen nu bidden
in bijeenkomsten met de hele kerk,

00:09:55.800 --> 00:09:58.816
dat mocht eerder nooit
bij de algemene samenkomsten.

00:09:58.840 --> 00:10:01.376
Vorige week was er
een historische ontwikkeling

00:10:01.400 --> 00:10:04.726
toen drie vrouwen werden gevraagd
voor posities in leidinggevende raden

00:10:04.746 --> 00:10:06.576
die toezien op de gehele kerk.

00:10:06.600 --> 00:10:09.416
Er is een verschuiving
van opvattingen bij de mormonen

00:10:09.440 --> 00:10:11.936
waardoor sekseongelijkheid
bespreekbaar is geworden.

00:10:11.960 --> 00:10:15.336
Er is ruimte gecreëerd,
ook al was er minachting,


00:10:15.360 --> 00:10:19.256
voor conservatieve vrouwen om mee te doen
en bij te dragen aan verandering.

00:10:19.280 --> 00:10:24.136
De woorden 'vrouw' en 'priesterschap'
kunnen nu in een adem worden genoemd.

00:10:24.160 --> 00:10:26.776
Dat is echt nieuw voor mij.

00:10:26.800 --> 00:10:31.376
Mijn dochter en mijn nichtjes erven
een religie die ik nooit hebt gekend,

00:10:31.400 --> 00:10:34.160
een van meer gelijkheid --
we hebben resultaat geboekt.

NOTE Paragraph

00:10:35.400 --> 00:10:38.296
Het was niet eenvoudig
om in de rij te staan

00:10:38.320 --> 00:10:41.496
om bij de bijeenkomsten
voor mannen binnen te komen.

00:10:41.520 --> 00:10:43.696
We waren met honderden,

00:10:43.720 --> 00:10:46.336
en een voor een,
als we bij de deur kwamen,

00:10:46.360 --> 00:10:50.016
kregen we te horen: "Sorry,
deze bijeenkomst is alleen voor mannen."

00:10:50.040 --> 00:10:53.990
We moesten aan de kant gaan

00:10:54.020 --> 00:10:56.970
en zien hoe jongens van 12 jaar oud

00:10:57.000 --> 00:11:01.056
naar binnen werden geleid
en ons in die rij voorbijliepen.

00:11:01.080 --> 00:11:03.816
Geen enkele vrouw in die rij
zal die dag ooit vergeten

00:11:03.840 --> 00:11:07.800
en geen enkel jongetje
dat ons voorbij liep zal die dag vergeten.

NOTE Paragraph

00:11:09.520 --> 00:11:15.136
Als dit gebeurd zou zijn bij een regering
of een internationaal bedrijf

00:11:15.160 --> 00:11:16.776
was iedereen woedend geweest,

00:11:16.800 --> 00:11:19.216
maar we zijn maar een religie.

00:11:19.240 --> 00:11:22.200
We zijn allemaal alleen maar
onderdeel van religies.

00:11:23.120 --> 00:11:25.810
We kunnen niet langer
zo naar religie blijven kijken,

00:11:25.820 --> 00:11:28.736
want het gaat niet alleen over mij,
maar ook over mijn dochter

00:11:28.760 --> 00:11:31.736
en jullie dochters
en de kansen die zij krijgen,

00:11:31.760 --> 00:11:34.013
hun kleding, wie ze mogen
liefhebben en trouwen,

00:11:34.038 --> 00:11:37.136
of ze toegang krijgen
tot reproductieve gezondheidszorg.

00:11:37.160 --> 00:11:40.496
We moeten in een seculiere context
het morele besef terugeisen

00:11:40.520 --> 00:11:42.776
voor een ethische verantwoordelijkheid

00:11:42.800 --> 00:11:44.976
van religies in de hele wereld,

00:11:45.000 --> 00:11:48.136
maar we moeten het doen
op een respectvolle manier

00:11:48.160 --> 00:11:51.376
die aanmoedigt tot samenwerking
en niet tot extremisme.

00:11:51.400 --> 00:11:55.456
Dat kan door middel van dappere daden
die niet kunnen worden genegeerd,

00:11:55.480 --> 00:11:58.816
op de bres staan voor sekseongelijkheid.

NOTE Paragraph

00:11:58.840 --> 00:12:01.336
Het wordt tijd dat de helft
van de wereldbevolking

00:12:01.360 --> 00:12:04.296
een stem en gelijkheid krijgt
binnen onze wereldreligies,

00:12:04.320 --> 00:12:08.856
in kerken, synagoges, moskeeën
en heiligdommen over de hele wereld.

00:12:08.880 --> 00:12:10.900
Ik ben ermee bezig in mijn eigen kring.

00:12:10.903 --> 00:12:13.403
Wat doe jij binnen de jouwe?

00:12:13.498 --> 00:12:16.438
(Applaus)