0:00:01.388,0:00:03.001
Ben öldüğümde,

0:00:03.025,0:00:08.108
bedenimi açıkta bıraksınlar ki[br]hayvanlar tarafından yensin.

0:00:09.100,0:00:13.811
Bedenin böyle hayvanlara yem[br]edilmesi her yiğidin harcı değildir.

0:00:13.835,0:00:14.868
(Kahkahalar)

0:00:14.892,0:00:18.845
Belki de çoktan ailenizle ölüm[br]sonrasını konuşmuşsunuzdur.

0:00:18.869,0:00:22.589
Belki de, ne bileyim,[br]yakılmakta karar kılmışsınızdır.

0:00:23.013,0:00:25.579
Daha açık konuşmak gerekirse

0:00:25.603,0:00:31.591
ölü bedenim için önerim[br]şu anda pek de yasal sayılmaz

0:00:31.615,0:00:33.606
ama örnekleri de yok sayılmaz.

0:00:34.104,0:00:37.692
İnsanlık tarihi boyunca[br]ölülerimizi açıkta bırakıyoruz.

0:00:37.716,0:00:39.785
Buna teşhir defni denir.

0:00:40.276,0:00:44.356
Aslında daha konuşurken gerçekleşiyordur.

0:00:44.864,0:00:47.095
Tibet'in dağlık bölgelerinde mesela.

0:00:47.119,0:00:49.183
Onlarda adı "gökyüzü defni"dir.

0:00:49.207,0:00:53.098
Bedenin akbabalara yem edildiği bir tören.

0:00:53.725,0:00:58.951
Hindistan'ın Mumbai şehrinde[br]Parsi dini mensupları

0:00:58.975,0:01:03.252
ölülerini "Sessizlik Kuleleri"[br]dedikleri yapılara koyarlar.

0:01:03.667,0:01:06.211
Bunlar ufak genel kültür bilgileri

0:01:06.235,0:01:10.683
ama yine de Batı'da yaygın değiller.

0:01:10.707,0:01:12.407
Bize uyan şeyler değiller.

0:01:13.158,0:01:18.188
Amerika'da cenaze merasimi [br]kimyasal mumyalama

0:01:18.212,0:01:21.593
ve ardından yerel bir[br]mezarlığa definden ibarettir

0:01:21.617,0:01:23.937
ya da son zamanlarda yakılma.

0:01:25.023,0:01:28.286
Ben yeni vejetaryen oldum.

0:01:28.310,0:01:31.929
Yani hayatımın yaklaşık ilk 30 yılını

0:01:31.953,0:01:34.160
elime geçen hayvanı afiyetle[br]

0:01:34.184,0:01:36.162
yutarak geçirdim.

0:01:36.886,0:01:41.466
O zaman ben öldüğümde [br]neden sıra onlara geçmesin?

0:01:41.490,0:01:43.257
(Kahkahalar)

0:01:43.281,0:01:45.161
Ben de bir hayvan değil miyim?

0:01:45.185,0:01:49.949
Biyolojik bakımdan, bu odadaki[br]herkes hayvan değil mi?

0:01:51.129,0:01:53.781
Hepimizin hayvan olduğu[br]gerçeğini kabullenmek

0:01:53.805,0:01:56.936
korkunç sonuçlar doğurabilir.

0:01:57.400,0:02:01.428
Bunun anlamı, hepimizin[br]yeryüzündeki diğer canlılar gibi

0:02:01.452,0:02:04.694
ölüp çürüyeceğimizi kabullenmektir.

0:02:06.256,0:02:09.870
Son dokuz yıldır [br]cenaze işinde çalışıyorum.

0:02:09.894,0:02:12.025
Önce ceset yakma fırını operatörü oldum,

0:02:12.049,0:02:13.527
sonra cenaze levazımatçısı.

0:02:13.551,0:02:16.663
Son zamanlarda da kendi[br]cenaze evimi açtım.

0:02:17.342,0:02:19.074
Ve iyi haberlerim var:

0:02:19.098,0:02:24.670
Eğer "ölüp çürüme" meselesini [br]göz ardı etmek isterseniz

0:02:24.694,0:02:28.910
cenaze evleri size bu konuda her türlü

0:02:28.934,0:02:30.711
yardımı sağlar.

0:02:31.820,0:02:33.985
Bu milyon dolarlık bir iş sahası.

0:02:34.009,0:02:36.993
Ekonomik olarak model[br]aldığı şey ise cesedin

0:02:37.017,0:02:42.496
korunması, temizlenmesi[br]ve güzelleştirilmesi ilkesi.

0:02:43.610,0:02:45.782
Niyetleri ne olursa olsun

0:02:45.806,0:02:50.299
cenaze endüstrisi insanların [br]istisna sayılması ilkesini destekler.

0:02:50.816,0:02:52.458
Ne kadar süreceği,

0:02:52.482,0:02:53.774
neye mal olacağı,

0:02:53.798,0:02:55.756
çevreye etkileri önemli değildir.

0:02:55.780,0:02:59.053
Bunu yapacağız, çünkü buna değeriz!

0:02:59.947,0:03:01.535
Ölümün yıkıcı [br][br]

0:03:01.559,0:03:06.646
ve karmaşık bir doğası[br]olduğunu görmezden geliriz.

0:03:06.670,0:03:09.214
Çürümenin güzelliğini de.

0:03:09.238,0:03:13.651
Geldiğimiz yere, toprağa [br]dönüşün güzelliğini de.

0:03:15.180,0:03:17.096
Şimdi yanlış anlamayın beni.

0:03:17.120,0:03:20.107
Cenaze töreninin önemini[br]kesinlikle anlıyorum,

0:03:20.131,0:03:23.232
özellikle de sevdiklerimiz [br]söz konusu olduğunda.

0:03:23.256,0:03:26.791
Fakat bu töreni çevremize zarar vermeden

0:03:26.815,0:03:28.596
gerçekleştirmemiz gerekiyor.

0:03:28.620,0:03:31.559
Bu yüzden yeni seçeneklere [br]ihtiyacımız var.

0:03:32.415,0:03:37.455
Yine koruma, temizlik ve güzellik[br]kavramlarına dönelim.

0:03:37.479,0:03:39.255
Ölü bir bedenle başlayalım.

0:03:39.852,0:03:42.871
Cenaze endüstrisi cenazenizi[br]

0:03:42.895,0:03:47.736
kauçuk yalıtkanlı metal veya [br]ahşap bir tabutla

0:03:47.760,0:03:49.639
defnetmenizi önerecektir.

0:03:50.263,0:03:53.834
Mezarlıkta, defin günü bu tabut[br]aşağıya, içi metal döşeli

0:03:53.858,0:03:56.995
bir mezara indirilecek.

0:03:57.753,0:04:01.677
Beton, metal ve ahşap gibi[br]bütün bu kaynakları harcayıp

0:04:01.701,0:04:05.466
ölülerimizi dev yeraltı kalelerinde [br]muhafaza ediyoruz.

0:04:06.300,0:04:08.848
Mezarlıkta defni seçtiyseniz

0:04:08.872,0:04:14.165
naaşınız etraftaki toprağa değmez bile.

0:04:14.750,0:04:16.304
Bedeniniz kurda kuşa yem olmaz,

0:04:16.328,0:04:17.505
toprağa karışmaz.

0:04:18.657,0:04:23.476
Dahası, cenaze endüstrisi,[br]bir çeşit mumyalama tekniğiyle

0:04:23.500,0:04:25.701
bedeninizi kimyasal olarak korur.

0:04:26.306,0:04:28.240
Bu işlemde vücuttaki kan boşaltılır,

0:04:28.264,0:04:32.566
yerine toksik, kanserojen [br]formaldehid koyulur.

0:04:33.649,0:04:35.992
Toplum sağlığı için[br]yaptıklarını söylerler,

0:04:36.016,0:04:38.866
çünkü ölü beden tehlikeli olabilir.

0:04:38.890,0:04:41.389
Ama etrafta bir doktor olsa,

0:04:41.413,0:04:44.167
bu iddia ancak ölen,

0:04:44.191,0:04:49.107
Ebola tarzı bulaşıcı bir [br]hastalık taşırsa mümkün der.

0:04:50.021,0:04:53.260
Dürüst olmak gerekirse,[br]oldukça nahoş ve kötü kokulu

0:04:53.284,0:04:56.274
bir süreç olan bedenin çürümesi

0:04:56.298,0:04:58.041
bile gayet güvenlidir.

0:04:58.795,0:05:03.303
Hastalığa yol açan bakterinin,[br]çürüyen bedendeki ile

0:05:03.327,0:05:05.301
alakası yoktur.

0:05:06.656,0:05:10.596
Son olarak, cenaze endüstrisi[br]cesedi güzelleştirir.

0:05:11.181,0:05:15.070
Size, annenizin ya da babanızın[br]ölü bedeninin bu hâliyle

0:05:15.094,0:05:17.178
yeterince iyi olmadığını söylerler.

0:05:17.665,0:05:19.393
Cesede makyaj yaparlar.

0:05:19.417,0:05:21.208
Bir takım elbiseye sokarlar.

0:05:21.232,0:05:25.171
Hatta daha canlı görünsün[br]diye boya enjekte ederler.

0:05:25.195,0:05:26.481
Huzur içinde dinlensin.[br]

0:05:27.672,0:05:29.938
Mumyalama da işin aldatmacası.

0:05:29.962,0:05:34.359
Ölüm ve sonrası çürümenin bu[br]gezegendeki organik hayatın,

0:05:34.383,0:05:37.268
doğal bir sonucu olmadığı[br]yanılsaması için.

0:05:38.609,0:05:43.627
Şimdi, bu güzelleştirme,[br]temizlik, koruma sistemi

0:05:43.651,0:05:45.844
size uymuyorsa

0:05:45.868,0:05:47.267
yalnız değilsiniz.

0:05:47.830,0:05:49.806
Daha çevre dostu bir ölüm şeklini

0:05:49.830,0:05:52.794
bulmaya çalışan bir sürü[br]cenaze evi sahibi,

0:05:52.818,0:05:56.629
tasarımcı ve çevreci var.

0:05:57.381,0:05:59.863
Bu insanlara göre ölüm illa ki

0:05:59.887,0:06:04.079
el değmemiş, purda mavisi[br]bir takımla makyajdan ibaret değil.

0:06:04.746,0:06:06.144
Şüphe yok ki

0:06:06.168,0:06:10.095
defin sürecimiz pek de [br]sürdürülebilir değil.

0:06:10.119,0:06:13.755
Kaynakların harcanması ve [br]kimyasallara bağımlılığımıza bir bakın.

0:06:14.498,0:06:15.840
Cesedi yakmak bile

0:06:15.864,0:06:19.408
genelde çevre dostu bir [br]seçenek diye bilinir,

0:06:19.408,0:06:26.768
fakat ceset başına 800 km'lik araba[br]yolculuğuna denk yakıt harcar.

0:06:27.928,0:06:30.482
Peki, şimdi ne yapalım?

0:06:31.368,0:06:34.720
Geçen yaz Kuzey Karolina dağlarındaydım.

0:06:34.744,0:06:38.091
Güneşin alnında kovalarca[br]çalı çırpı taşıdım.

0:06:38.741,0:06:42.930
Western California Üniversitesi'nin[br]"Ceset Çiftliği"nde,

0:06:42.954,0:06:46.786
daha doğru bir tabirle, bir[br]"vücut çürüme tesisi"ndeydim.

0:06:47.794,0:06:50.039
Bilime bağışlanmış[br]bedenler buraya getirilir

0:06:50.063,0:06:54.337
ve adli tıp adına bunların[br]çürümesi incelenir.

0:06:54.602,0:07:00.703
O gün, 12 vücut çürümenin çeşitli[br]evrelerinde açıkta bırakılmıştı.

0:07:00.727,0:07:03.008
Bazıları iskelete dönmüştü.

0:07:03.032,0:07:05.404
Bir tanesinin mor pijaması vardı.

0:07:05.428,0:07:08.164
Birinin de yüzünde hâlâ sarı sakalı vardı.

0:07:09.210,0:07:12.119
Adli tıp gerçekten büyüleyicidir,

0:07:12.143,0:07:14.539
ama orada olma nedenim başkaydı.

0:07:14.563,0:07:17.825
Ordaydım çünkü Katrina Spade[br]adında bir meslektaşım

0:07:17.849,0:07:22.189
bedeni yakmak yerine [br]doğaya gübre olarak

0:07:22.213,0:07:24.163
kazandırmak üzerine çalışıyor.

0:07:24.925,0:07:27.443
Bunun adına, "bedenin[br]yeniden kazanımı" diyor.

0:07:27.467,0:07:31.139
Yıllardır bunu sığırlarla[br]yapıyoruz aslında.

0:07:31.645,0:07:33.169
Hayalindeki tesiste,

0:07:33.193,0:07:35.819
aile gelip sevdiklerinin bedenini[br]besin değeri yüksek

0:07:35.843,0:07:40.274
bir karışımın içine bırakabilir,[br]bu karışım da 4-6 hafta içinde

0:07:40.298,0:07:43.902
bedeni, kemikler de dâhil,[br]toprağa dönüştürebilir.

0:07:44.802,0:07:46.247
Bu 4-6 hafta içinde

0:07:46.271,0:07:48.729
molekülleriniz başka moleküllere çevrilir,

0:07:48.753,0:07:50.491
resmen dönüşüm geçirirsiniz.

0:07:51.706,0:07:54.759
Bir sürü insanın bir ağacın altına

0:07:54.783,0:07:56.385
gömülmeyi veya ağaç olmak istediği

0:07:56.409,0:07:57.914
bir dünyada,

0:07:57.938,0:07:59.999
bu mümkün mü?

0:08:00.710,0:08:04.240
Geleneksel bir ceset fırınında[br]geriye küller kalır.

0:08:04.264,0:08:06.250
Organik olmayan kemik parçaları,

0:08:06.274,0:08:08.525
kalın, kirecimsi bir tabakaya dönüşür.

0:08:08.549,0:08:11.772
Bu küller toprağa doğru yayılmazsa

0:08:11.796,0:08:14.973
bir ağacın gelişimine[br]zarar bile verebilir.

0:08:15.552,0:08:18.857
Ama bedeniniz yeniden toğrağa dönerse[br]yani gerçekten toprak olursa

0:08:18.881,0:08:20.415
ağacı da besleyebilirsiniz

0:08:20.439,0:08:24.128
ve istediğiniz gibi, ölümünüzden[br]sonra da doğaya yararınız dokunur.

0:08:24.152,0:08:25.945
Hak ettiğiniz şey budur.

0:08:26.818,0:08:30.161
Şimdi yakılmaya alternatif [br]bir seçenek bu.

0:08:30.185,0:08:32.570
Peki ya mezarlıkların geleceği?

0:08:33.112,0:08:37.177
Bir sürü kişi bunlara dahi [br]gerek olmadığını savunuyor.

0:08:37.201,0:08:39.690
Çünkü kullanılabilir [br]toprak alanını daraltıyorlar.

0:08:39.977,0:08:42.190
Peki ya bunun çerçevesini değiştirirsek

0:08:42.214,0:08:44.819
ve ceset, toprağın düşmanı değil,

0:08:44.843,0:08:47.052
potansiyel koruyucusu hâline gelse?

0:08:47.805,0:08:50.358
Çevre korumaya yönelik [br]definden bahsediyorum.

0:08:50.382,0:08:54.441
Büyük arazilerin bir vakıfça alınıp

0:08:55.274,0:09:00.104
içine birkaç naaş gömüldükten sonra

0:09:00.128,0:09:03.146
dokunulmaz ve üzerine imar[br]yapılmaz hâle getirilmesinden.

0:09:03.170,0:09:05.968
Bu yüzden adına "çevre korumaya[br]yönelik defin" deniyor.

0:09:05.992,0:09:09.874
Kendinizi öldükten sonra bir ağaca [br]zincirlemeniz gibi bir şey.

0:09:09.898,0:09:12.362
"Hayır, gitmeyeceğim!

0:09:12.386,0:09:15.431
Gerçekten, gidemem.[br]Şuracıkta çürüyeceğim.

0:09:15.455,0:09:16.550
(Kahkahalar)

0:09:16.574,0:09:18.895
Ailenin mezarlığa verdiği tüm para

0:09:18.919,0:09:22.428
bu arazinin bakımı[br]ve korunmasına harcanır.

0:09:23.376,0:09:27.775
Ne bir mezar taşı, ne de [br]bildiğimiz türden bir mezar var.

0:09:27.799,0:09:29.946
Mezarlar araziye yayılmış.

0:09:29.970,0:09:31.530
Narin tümsekler hâlinde.

0:09:31.554,0:09:35.235
Üzerlerinde bir kaya ya da metal bir levha

0:09:35.259,0:09:38.157
ya da sadece GPS'le ulaşılabilir hâlde.

0:09:38.743,0:09:40.417
Ne mumyalama var,

0:09:40.441,0:09:42.640
ne ağır, metal tabut.

0:09:43.300,0:09:45.505
Benim cenaze evimde de tabutlar var.

0:09:45.529,0:09:49.281
Söğüt ve bambudan yapılmış.

0:09:49.305,0:09:53.028
Ama açıkçası aile üyelerimizin çoğu[br]basit bir kefen seçiyor sadece.

0:09:53.979,0:09:57.819
Bir sürü mezarlıkta sırf peyzaja[br]uysun diye zorunluluk olan[br]

0:09:57.843,0:10:01.162
büyük duvarlı mezarlar yok.

0:10:02.101,0:10:05.633
Aileler buraya gelip doğanın[br]keyfini çıkarabilir,

0:10:05.657,0:10:08.334
hatta bir ağaç ya da çalı dikebilirler.

0:10:08.358,0:10:11.360
Gerçi sadece bölge iklimine[br]uygun bitkilere izin var.

0:10:12.054,0:10:15.793
Ölüler de kolayca doğaya karışır böylece.

0:10:16.259,0:10:19.410
Bu tür mezarlıklar umut vaat ediyor.

0:10:20.091,0:10:24.913
Hem kentsel, hem kırsal[br]bölgeler için yeşil alan sağlıyor.

0:10:25.747,0:10:30.109
Bölge bitkilerinin ve hayvanlarının[br]bölgeye tekrar kazandırılmasını da.

0:10:30.922,0:10:32.895
Ayrıca yürüyüş yolları,

0:10:32.919,0:10:34.967
manevi ibadet alanları,

0:10:34.991,0:10:38.106
ders ve etkinlik alanları

0:10:38.130,0:10:41.282
ve doğa ile yasın buluşmasını sağlıyor.

0:10:42.451,0:10:45.847
Her şeyden önemlisi, yine bir çukurda

0:10:45.871,0:10:50.998
çürüme şansını sağlıyor.

0:10:51.966,0:10:53.355
Haberiniz olsun,

0:10:53.379,0:10:55.047
toprak

0:10:55.071,0:10:56.600
bizi özlüyor.

0:10:57.155,0:10:59.187
Birçok insan

0:10:59.211,0:11:00.808
cenaze endüstrimizin

0:11:00.832,0:11:05.141
kendileri için çalışmadığını[br]anlamaya başlıyor.

0:11:06.298,0:11:07.488
Birçoğumuz için

0:11:07.512,0:11:11.923
temizlenip güzelleştirilmek[br]aslında bizi yansıtmaz.

0:11:11.947,0:11:15.176
Hayattaki yerimizi yansıtmaz.

0:11:16.014,0:11:19.933
Ölülerimizi defnetme yolumuzu değiştirmek[br]iklim değişikliğini bitirir mi?

0:11:20.449,0:11:21.599
Hayır.

0:11:22.052,0:11:24.077
Ama cesur bir adım olur.

0:11:24.101,0:11:27.631
Bu gezegenin birer vatandaşı [br]olduğumuzu görmemizi sağlar.

0:11:28.654,0:11:33.262
Daha sade ve bilinçli bir ölüm için

0:11:33.286,0:11:35.786
bir şansımız olur en azından.

0:11:36.232,0:11:37.476
Teşekkürler.

0:11:37.500,0:11:40.741
(Alkışlar)