Cung Hoàng đạo của bạn là gì? Trong Chiêm tinh học phương Tây, đó là một chòm sao được quyết định bởi ngày sinh của bạn. Nhưng theo 12 con giáp của trung Quốc, hay shēngxiào, đó là shǔxiàng, nghĩa là con giáp cầm tinh năm sinh của bạn. Và trong số những truyền thuyết giải thích sự hình thành của 12 con giáp, câu chuyện lâu đời nhất nói về một cuộc đua. Truyền thuyết kể rằng, Ngọc Hoàng, người đứng đầu Thiên Đàng, muốn tìm ra cách để tính toán thời gian nên đã tổ chức một cuộc đua. Mười hai con vật đầu tiên vượt qua được dòng sông sẽ có một vị trí trong lịch hoàng đạo theo thứ tự mà chúng về đích. Con chuột thức dậy lúc mặt trời mọc để xuất phát sớm nhưng trên đường đến dòng sông, nó gặp ngựa, hổ và bò đực. Vì chuột nhỏ và không thể bơi tốt, nó đã nhờ các con vật lớn hơn giúp đỡ. Trong khi hổ và ngựa từ chối thì chú bò tốt bụng đã đồng ý chở chuột qua sông. Tuy nhiên, khi chúng chuẩn bị đến bờ bên kia, chuột nhảy khỏi người bò và về nhất. Bò về thứ nhì và hổ về thứ ba. Thỏ vì quá nhỏ bé để chống lại dòng nước xiết nên đã nhảy qua đá và khúc cây để về thứ tư. Tiếp đến là rồng, tuy có thể bay thẳng qua sông, nhưng nó đã dừng lại để giúp những con vật khác mà nó gặp trên đường. Sau rồng là ngựa, nó đang phi thật nhanh qua sông. Thế nhưng, khi ngựa chuẩn bị đến đích thì rắn trườn qua. Ngựa giật mình dừng lại, để cho rắn bò vào vị trí thứ sáu. Ngọc Hoàng nhìn ra dòng sông và thấy cừu, khỉ, gà đang ở trên một cái bè và cùng nhau đẩy nó ra khỏi đám rong rêu. Khi chúng đến bờ bên kia, cả ba quyết định nhường vị trí thứ tám cho cừu, con vật hiền hòa nhất trong bọn, sau đến khỉ và gà trống. Tiếp đến là chó, đang cố bò lên bờ sông. Chó là một tay bơi giỏi, nhưng do mải chơi đùa dưới nước nên chỉ đến đích ở vị trí thứ mười một. Vị trí cuối cùng thuộc về lợn, nó vì đói nên đã dừng lại để ăn và ngủ một giấc ngắn trước khi bì bõm qua sông về đích. Từ đó, mỗi năm được cai trị bởi một con giáp theo thứ tự trên, tạo thành một chu kì bắt đầu lại mỗi 60 năm. Tại sao lại là 60 mà không phải là 12? Bởi lịch Trung Hoa cổ được hình thành từ 2 hệ thống chồng chéo lên nhau. 12 con giáp gắn liền với một hệ thống gọi là Thập Nhị Chi, hay shí'èrzhī. Một hệ thống khác, Thập Thiên Can, còn gọi là tiāngān, được tạo thành bởi năm nguyên tố Ngũ Hành là Kim, xīn, Mộc, mù, Thủy, shuǐ, Hỏa, huǒ, và Thổ, tǔ. Mỗi nguyên tố được ghép với âm hay dương, tạo thành một chu kì 10 năm. Khi 12 con giáp của Thập Nhị Chi được ghép với một nguyên tố trong Ngũ Hành và Âm hay Dương của Thiên Can, nó tạo thành 60 năm từ các tổ hợp khác nhau, gọi là Lục thập hoa giáp, hay Can Chi. Vậy nên, một người sinh vào năm 1980 sẽ mang tuổi Canh Thân trong khi một người sinh năm 2007 sẽ mang tuổi Đinh Hợi. Trong thực tế, bạn còn có thể có một con giáp ẩn dựa vào tháng sinh, một con giáp thực sự theo ngày sinh, và một con giáp bí mật theo giờ sinh của mình. Cuộc đua đó được xem như đã quyết định những con vật được tôn thờ trong lịch Hoàng đạo của Trung Hoa, nhưng khi hệ thống này được phổ biến khắp châu Á, những nước khác đã thay đổi vái nét để phản ánh văn hóa của mình. Vì thế, khi xem xét lịch Hoàng Đạo của Việt Nam, bạn có thể phát hiện rằng mình cầm tinh con mèo thay vì thỏ, và nếu như bạn ở Thái Lan, một con rắn thần tên là Naga sẽ thay thế con rồng. Vậy nên, dù bạn có tin vào những gì 12 con giáp nói về bản thân mình hay không, nó chắc chắn bộc lộ nhiều thứ về nền văn hóa xuất thân của nó.