1
00:00:09,056 --> 00:00:10,516
Wat is je sterrenbeeld?

2
00:00:10,516 --> 00:00:12,006
In de Westerse astrologie

3
00:00:12,006 --> 00:00:16,386
wordt dat bepaald door de dag en maand
waarop je bent geboren.

4
00:00:16,386 --> 00:00:19,897
Maar volgens de Chinese astrologie,
of shēngxiào,

5
00:00:19,897 --> 00:00:24,387
is het je shǔxiàng, ofwel het dier
wat hoort bij je geboortejaar.

6
00:00:24,387 --> 00:00:28,458
Van de vele mythen die deze dierentekens
en hun ordening uitleggen,

7
00:00:28,458 --> 00:00:32,188
is die van de Grote Wedstrijd
nog het meest blijvend.

8
00:00:32,188 --> 00:00:36,358
Het verhaal vertelt dat Yù Dì,
de Jade Keizer, Heerser van de Hemel,

9
00:00:36,358 --> 00:00:41,348
een manier wou vinden om tijd te meten,
dus organiseerde hij een wedstrijd.

10
00:00:41,348 --> 00:00:43,928
De eerste twaalf dieren
die de rivier over kwamen,

11
00:00:43,928 --> 00:00:48,028
zouden een plek krijgen op de dierenriem
in de volgorde waarop ze aankwamen.

12
00:00:48,028 --> 00:00:50,679
De rat stond bij zonsopgang op
om er vroeg bij te zijn,

13
00:00:50,679 --> 00:00:52,078
maar op weg naar de rivier

14
00:00:52,078 --> 00:00:54,989
kwam hij het paard,
de tijger en de os tegen.

15
00:00:54,989 --> 00:00:57,809
Omdat de rat heel klein was
en niet goed kon zwemmen,

16
00:00:57,809 --> 00:01:00,138
vroeg hij de grotere dieren om hulp.

17
00:01:00,138 --> 00:01:01,909
Toen de tijger
en het paard weigerden,

18
00:01:01,909 --> 00:01:05,389
hielp de vriendelijke os 
de rat naar de overkant.

19
00:01:05,389 --> 00:01:08,370
Toen ze bijna
bij de overkant aankwamen,

20
00:01:08,370 --> 00:01:13,109
sprong de rat van de os
en behield zijn eerste plaats.

21
00:01:13,109 --> 00:01:14,509
De os werd tweede

22
00:01:14,509 --> 00:01:16,979
met de sterke tijger net achter hem.

23
00:01:16,979 --> 00:01:19,129
Het konijn, te klein voor de stroming,

24
00:01:19,129 --> 00:01:22,541
hupte vaardig over de stenen
en stronken en werd vierde.

25
00:01:22,541 --> 00:01:25,619
Daarna kwam de draak,
die direct had kunnen komen aanvliegen,

26
00:01:25,619 --> 00:01:29,199
maar was gestopt 
om anderen te helpen.


27
00:01:29,199 --> 00:01:32,609
Na haar kwam het paard 
langs de rivier gegaloppeerd,

28
00:01:32,609 --> 00:01:36,100
maar juist toen ze er bijna was,
kwam de slang aangegleden.

29
00:01:36,100 --> 00:01:40,480
Het geschrokken paard steigerde
en liet de slang zesde worden.

30
00:01:40,480 --> 00:01:42,400
De Jade Keizer keek uit over de rivier

31
00:01:42,400 --> 00:01:46,420
en zag het schaap, de aap
en de haan samen op een vlot

32
00:01:46,420 --> 00:01:49,060
zich door de gewassen werken.

33
00:01:49,060 --> 00:01:50,391
Bij aankomst aan de kant

34
00:01:50,391 --> 00:01:53,020
gaven ze de achtste plek aan het schaap,

35
00:01:53,020 --> 00:01:55,660
die het meest bemoedigend van hun was,

36
00:01:55,660 --> 00:01:58,330
gevolgd door de aap en de haan.

37
00:01:58,330 --> 00:02:01,391
Hierna kwam de hond aan wal geklauterd.

38
00:02:01,391 --> 00:02:02,510
Hij kon goed zwemmen,

39
00:02:02,510 --> 00:02:07,180
maar speelde zolang in het water
dat hij maar elfde werd.

40
00:02:07,180 --> 00:02:09,381
De laatste plaats was voor het varken,

41
00:02:09,381 --> 00:02:11,750
die onderweg was gestopt
voor eten en een dutje

42
00:02:11,750 --> 00:02:14,881
voor hij eindelijk
over de finish waggelde.

43
00:02:14,881 --> 00:02:19,561
Zo is ieder jaar verbonden 
aan een dier in die volgorde,

44
00:02:19,561 --> 00:02:22,645
met een cyclus
die iedere 60 jaar herstart.

45
00:02:22,645 --> 00:02:24,461
Waarom 60 en niet twaalf?

46
00:02:24,461 --> 00:02:29,371
De Chinese kalender
bestaat uit twee overlappende delen.

47
00:02:29,371 --> 00:02:32,281
De tekens van de dierenriem
zijn verbonden met de zogeheten

48
00:02:32,281 --> 00:02:36,891
Twaalf Aardse Takken, of shí'èrzhī.

49
00:02:36,891 --> 00:02:41,101
Een ander deel,
de Tien Hemelse Stammen, of tiãngãn,

50
00:02:41,101 --> 00:02:43,562
zijn verbonden met de vijf
klassieke elementen

51
00:02:43,562 --> 00:02:45,292
van metaal, xìn,

52
00:02:45,292 --> 00:02:46,864
hout, mù,

53
00:02:46,864 --> 00:02:48,602
water, shuì,

54
00:02:48,602 --> 00:02:50,212
vuur, huõ,

55
00:02:50,212 --> 00:02:52,252
en aarde, tù.

56
00:02:52,252 --> 00:02:55,521
Elk element hoort bij yìn of yáng,

57
00:02:55,521 --> 00:02:57,581
die vormen samen een tien-jarige cyclus.

58
00:02:57,581 --> 00:02:59,853
Wanneer de twaalf dieren
van de Aardse Takken

59
00:02:59,853 --> 00:03:02,032
worden verbonden met de vijf elementen

60
00:03:02,032 --> 00:03:04,693
en met de yìn of yáng
van de Hemelse Stammen,

61
00:03:04,693 --> 00:03:07,614
ontstaat er iedere 60 jaar
een nieuwe combinatie,

62
00:03:07,614 --> 00:03:11,424
bekend als een
60-jarige cyclus, of gànzhí.

63
00:03:11,424 --> 00:03:16,390
Dus iemand geboren in 1980
heeft als teken yáng-metaal-aap,

64
00:03:16,390 --> 00:03:20,903
terwijl iemand geboren in 2007
een yìn-vuur-varken heeft.

65
00:03:20,903 --> 00:03:24,913
Je kunt zelfs een innerlijk dier hebben
gebaseerd op de geboortemaand,

66
00:03:24,913 --> 00:03:27,962
het ware dier op je geboortedag,

67
00:03:27,962 --> 00:03:31,773
en een geheim dier 
gebaseerd op je geboorte-uur.

68
00:03:31,773 --> 00:03:34,196
Het was de Grote Wedstrijd die bepaalde

69
00:03:34,196 --> 00:03:36,813
welke dieren werden gebruikt
in de Chinese dierenriem,

70
00:03:36,813 --> 00:03:39,094
maar toen het systeem
zich door Azië verspreidde,

71
00:03:39,094 --> 00:03:42,463
maakte andere culturen wijzigingen
om het binnen hun cultuur te passen.

72
00:03:42,463 --> 00:03:44,803
Dus als je naar de 
Vietnamese dierenriem kijkt,

73
00:03:44,803 --> 00:03:47,684
kom je erachter dat je
een kat bent en geen konijn,

74
00:03:47,684 --> 00:03:49,353
en als je in Thailand bent,

75
00:03:49,353 --> 00:03:53,284
is de draak vervangen
door Naga, een mythische slang.

76
00:03:53,284 --> 00:03:55,844
Dus of je nu gelooft in wat de dierenriem

77
00:03:55,844 --> 00:03:57,744
over jou als individu beweert of niet,

78
00:03:57,744 --> 00:04:00,644
het zegt zeker iets over de cultuur
waar het vandaan komt.