1
00:00:01,577 --> 00:00:03,573
Htela bih sa vama da podelim

2
00:00:03,573 --> 00:00:07,410
priču o jednoj mojoj pacijentkinji 
po imenu Selin.

3
00:00:07,410 --> 00:00:10,563
Selin je domaćica
i živi u ruralnom okrugu

4
00:00:10,563 --> 00:00:13,635
Kameruna u zapadnom delu
Centralne Afrike.

5
00:00:13,635 --> 00:00:17,322
Pre šest godina, u vreme
kad joj je otkriven HIV

6
00:00:17,322 --> 00:00:20,323
bila je regrutovana da učestvuje 
u kliničkim ispitivanjima

7
00:00:20,323 --> 00:00:23,394
koja su sprovođena, u to vreme, 
u njenom zdrastvenom okrugu.

8
00:00:23,394 --> 00:00:27,098
Kada sam prvi put srela Selinu, 
pre malo više od godinu,

9
00:00:27,098 --> 00:00:28,782
prošla je 18 meseci

10
00:00:28,782 --> 00:00:31,069
bez ikakve antiretrovirusne terapije

11
00:00:31,069 --> 00:00:33,806
i bila je veoma bolesna.

12
00:00:33,806 --> 00:00:36,204
Rekla mi je da je prestala
da dolazi u bolnicu

13
00:00:36,204 --> 00:00:37,755
kada se ispitivanje završilo,

14
00:00:37,755 --> 00:00:40,466
jer nije imala novca za autobusku kartu

15
00:00:40,466 --> 00:00:44,194
i bila je previše bolesna da bi pešačila 
razdaljinu od 35 kilometara.

16
00:00:44,194 --> 00:00:45,938
U toku kliničkog ispitivanja,

17
00:00:45,938 --> 00:00:50,323
dobijala je antiretrovirusne lekove besplatno

18
00:00:50,323 --> 00:00:52,354
i troškovi prevoza

19
00:00:52,354 --> 00:00:54,961
su bili pokriveni istraživačkim fondom.

20
00:00:54,961 --> 00:00:58,315
Sve ovo se završilo
kada je istraživanje završeno,

21
00:00:58,315 --> 00:01:01,307
ostavljajući Selin bez alternative.

22
00:01:01,307 --> 00:01:03,983
Nije mogla da mi kaže imena lekova

23
00:01:03,983 --> 00:01:06,010
koje je primala u toku istraživanja

24
00:01:06,010 --> 00:01:08,767
ili čak u vezi sa čim je istraživanje bilo.

25
00:01:08,767 --> 00:01:12,316
Nisam se trudila da je pitam 
koji su bili rezultati istraživanja,

26
00:01:12,316 --> 00:01:16,723
jer mi je bilo očigledno
da ona to ne bi znala.

27
00:01:16,723 --> 00:01:18,992
Ipak, ono što me je najviše zbunjivalo

28
00:01:18,992 --> 00:01:22,099
bio je njen pristanak

29
00:01:22,099 --> 00:01:25,931
da bude deo istraživanja, 
iako ona očigledno nije razumjela

30
00:01:25,931 --> 00:01:28,401
koje su implikacije ako je učesnik

31
00:01:28,401 --> 00:01:32,810
ili šta će joj se desiti
kada istraživanje bude gotovo.

32
00:01:32,810 --> 00:01:36,205
Podelila sam ovu priču sa vama, kao primer

33
00:01:36,205 --> 00:01:39,134
šta se dešava učesnicima
bolničkih istraživanja

34
00:01:39,134 --> 00:01:41,593
kada su loše sprovedena.

35
00:01:41,593 --> 00:01:45,458
Možda je ovo konkretno istraživanje iznedrilo
uzbudljive rezultate.

36
00:01:45,458 --> 00:01:49,147
Možda je čak i objavljeno u uglednom
naučnom časopisu.

37
00:01:49,147 --> 00:01:51,954
Možda je informisalo bolnice širom sveta

38
00:01:51,954 --> 00:01:57,489
o tome kako da se poboljša klinički tretman
prema HIV pacijentima.

39
00:01:57,489 --> 00:02:00,275
Ali sve bi to bilo urađeno po ceni

40
00:02:00,275 --> 00:02:03,222
stotina pacijenata koji su, kao Selina,

41
00:02:03,222 --> 00:02:05,466
bili prepušteni sami sebi,

42
00:02:05,466 --> 00:02:08,537
kada je istraživanje završeno.

43
00:02:08,537 --> 00:02:11,875
Ja ne stojim ovde da kažem,
na bilo koji način,

44
00:02:11,875 --> 00:02:13,888
da je sprovođenje HIV kliničkih istraživanja

45
00:02:13,888 --> 00:02:16,103
u državama u razvoju loše.

46
00:02:16,103 --> 00:02:20,470
Naprotiv, klinička istraživanja 
su veoma korisne alatke

47
00:02:20,470 --> 00:02:22,768
i veoma potrebna da se obrati pažnja na teret

48
00:02:22,768 --> 00:02:25,239
bolesti u državama u razvoju.

49
00:02:25,239 --> 00:02:28,098
Međutim, nejednakosti koje postoje između

50
00:02:28,098 --> 00:02:31,800
bogatih država i država u razvoju, 
u pogledu finansiranja

51
00:02:31,800 --> 00:02:34,957
predstavlja stvarnu opasnost za eksploataciju,

52
00:02:34,957 --> 00:02:38,842
posebno u kontekstu
spoljno-finansiranog istraživanja.

53
00:02:38,842 --> 00:02:41,448
Nažalost, ostaje činjenica

54
00:02:41,448 --> 00:02:45,432
da dosta istraživanja koja su sprovođena 
u zemljama u razvoju,

55
00:02:45,432 --> 00:02:48,008
nisu mogla da budu odobrena 
u bogatijim zemljama

56
00:02:48,008 --> 00:02:50,256
koja finansiraju ta istraživanja.

57
00:02:50,256 --> 00:02:52,503
Sigurna sam da se pitate,

58
00:02:52,503 --> 00:02:54,419
šta čini zemlje u razvoju,

59
00:02:54,419 --> 00:02:56,963
pogotovu one u podsaharaskoj Africi,

60
00:02:56,963 --> 00:03:00,530
toliko privlačnim za HIV istraživanja?

61
00:03:00,530 --> 00:03:03,802
Pa, da bi klinička istraživanja proizvela

62
00:03:03,802 --> 00:03:06,918
validne i široko primjenjive rezultate,

63
00:03:06,918 --> 00:03:10,918
ona moraju biti sprovedena sa velikim 
brojem učesnika

64
00:03:10,918 --> 00:03:13,561
i poželjno, na populaciji

65
00:03:13,561 --> 00:03:17,342
sa velikom incidencijom novih HIV zaraženih.

66
00:03:17,342 --> 00:03:20,813
Podsaharaska Afrika u velikoj meri 
odgovara ovom opisu,

67
00:03:20,813 --> 00:03:24,015
sa 22 miliona ljudi koji žive sa HIV-om,

68
00:03:24,015 --> 00:03:27,655
što je 70 posto od 30 miliona ljudi

69
00:03:27,655 --> 00:03:30,136
koji su zaraženi u svetu.

70
00:03:30,136 --> 00:03:32,566
Takođe, istraživanje unutar kontinenta

71
00:03:32,566 --> 00:03:36,678
je mnogo lakše da se izvede zbog
rasprostranjenog siromaštva,

72
00:03:36,678 --> 00:03:40,529
endemskih bolesti i neadekvatnog sistema
zdrastvene zaštite.

73
00:03:40,529 --> 00:03:43,318
Bolničko istraživanje koje se smatra

74
00:03:43,318 --> 00:03:46,068
potencijalno korisnim za populaciju

75
00:03:46,068 --> 00:03:48,375
je verovatnije da bude odobreno,

76
00:03:48,375 --> 00:03:51,175
a u nedostatku dobrog sistema
zdrastvene zaštite,

77
00:03:51,175 --> 00:03:54,129
skoro svaka ponuda medicinske pomoći

78
00:03:54,129 --> 00:03:57,047
je prihvatljivija nego nikakva.

79
00:03:57,047 --> 00:03:59,633
Još problematičniji razlozi uključuju

80
00:03:59,633 --> 00:04:01,920
manji rizik suđenja,

81
00:04:01,920 --> 00:04:04,387
manje rigorozne etičke kritike

82
00:04:04,387 --> 00:04:06,943
i populacije koje žele da učestvuju

83
00:04:06,943 --> 00:04:11,607
u bilo kojem istraživanju koje
nagoveštava lek.

84
00:04:11,607 --> 00:04:15,232
Kako se finansiranje HIV istraživanja

85
00:04:15,232 --> 00:04:17,488
povećava u zemljama u razvoju

86
00:04:17,488 --> 00:04:21,495
i etičke kritike u bogatim zemljama
postaju strožije,

87
00:04:21,495 --> 00:04:23,580
možete videti kako ovaj kontekst postaje

88
00:04:23,580 --> 00:04:26,141
veoma, veoma atraktivan.

89
00:04:26,141 --> 00:04:29,821
Visok porast HIV-a tera istraživače

90
00:04:29,821 --> 00:04:34,305
da izvode istraživanja koja su 
ponekad naučno prihvatljiva,

91
00:04:34,305 --> 00:04:37,584
ali u mnogo pogleda etički diskutablna.

92
00:04:37,584 --> 00:04:41,023
Kako onda možemo osigurati to da 
u našim traganjima za lek,

93
00:04:41,023 --> 00:04:43,343
ne iskoristimo nepravednu prednost

94
00:04:43,343 --> 00:04:46,847
od onih koji su već najviše
pogođeni pandemijom?

95
00:04:46,847 --> 00:04:50,703
Pozivam vas da razmotrite četiri oblasti na koje 
mislim da možemo da se fokusiramo

96
00:04:50,703 --> 00:04:54,278
u cilju unapređenja načina
na koji se stvari rade.

97
00:04:54,278 --> 00:04:57,105
Prvi od tih je informisani pristanak.

98
00:04:57,105 --> 00:04:59,473
Da bi kliničko istraživanje bilo

99
00:04:59,473 --> 00:05:03,154
razmatrano kao etički prihvatljivo,

100
00:05:03,154 --> 00:05:05,978
učesnicima moraju biti date važne informacije

101
00:05:05,978 --> 00:05:08,413
na način na koji oni mogu da razumeju

102
00:05:08,413 --> 00:05:12,630
i moraju slobodno pristati da učestvuju
u istraživanju.

103
00:05:12,630 --> 00:05:15,308
Ovo je posebno bitno u zemljama u razvoju,

104
00:05:15,308 --> 00:05:18,210
gdje dosta učesnika prihvati istraživanje

105
00:05:18,210 --> 00:05:20,898
jer veruju da je to jedini način na koji

106
00:05:20,898 --> 00:05:24,468
oni mogu dobiti medicinsku brigu 
i druge pogodnosti.

107
00:05:24,468 --> 00:05:27,435
Procedure saglasnosti koje se koriste 
u bogatijm zemljama

108
00:05:27,435 --> 00:05:30,237
su često neprikladne ili neefikasne

109
00:05:30,237 --> 00:05:32,590
u dosta zemalja u razvoju.

110
00:05:32,590 --> 00:05:35,563
Na primer, nelogično je dati

111
00:05:35,563 --> 00:05:38,562
nepismenom učesniku, kao Selin,

112
00:05:38,562 --> 00:05:41,889
da potpiše poduži obrazac za saglasnost,
koji on ne može da pročita,

113
00:05:41,889 --> 00:05:43,996
a kamoli razume.

114
00:05:43,996 --> 00:05:47,076
Lokalne zajednice
moraju biti više uključene

115
00:05:47,076 --> 00:05:50,349
u postavljanju kriterijuma
za regrutovanje učesnika

116
00:05:50,349 --> 00:05:55,050
u kliničkim istraživanjima, 
kao i kod podsticaja za učestvovanje.

117
00:05:55,050 --> 00:05:56,866
Informacije o ovim istraživanjima

118
00:05:56,866 --> 00:05:59,817
moraju biti date potencijalnim učesnicima

119
00:05:59,817 --> 00:06:04,245
u jezički i kulturno prihvatljivom formatu.

120
00:06:04,245 --> 00:06:07,066
Sledeća stvar koju bih želela da razmotrite

121
00:06:07,066 --> 00:06:09,504
je standard zaštite koji je obezbeđen

122
00:06:09,504 --> 00:06:12,450
učesnicima kliničkih istraživanja.

123
00:06:12,450 --> 00:06:16,147
Ovo je predmet mnogih debata i kontraverze.

124
00:06:16,147 --> 00:06:19,128
Treba li kontrolnoj grupi 
u medicinskim istraživanjima

125
00:06:19,128 --> 00:06:22,401
dati trenutno najbolji tretman koji postoji

126
00:06:22,401 --> 00:06:24,481
bilo gde u svetu?

127
00:06:24,481 --> 00:06:27,449
Ili im treba dati alternativni standard brige,

128
00:06:27,449 --> 00:06:30,337
koje je trenutno najbolji tretman, 
koji je dostupan

129
00:06:30,337 --> 00:06:33,649
u zemlji u kojoj se istraživanje izvodi?

130
00:06:33,649 --> 00:06:36,989
Da li je fer proceniti režim lečenja

131
00:06:36,989 --> 00:06:40,065
koji nije novčano moguć ili dostupan

132
00:06:40,065 --> 00:06:44,035
učesnicima kada je istraživanje završeno?

133
00:06:44,035 --> 00:06:47,776
U situaciji gde je trenutno najbolja terapija

134
00:06:47,776 --> 00:06:50,415
jeftina i jednostavna za isporuku,

135
00:06:50,415 --> 00:06:52,443
odgovor je jasan.

136
00:06:52,443 --> 00:06:55,593
Međutim, trenutno najbolju dostupnu terapiju

137
00:06:55,593 --> 00:06:58,480
bilo gde u svetu je često veoma teško

138
00:06:58,480 --> 00:07:01,167
obezbediti u zemljama u razvoju.

139
00:07:01,167 --> 00:07:04,719
Važno je proceniti potencijalne rizike i benefite

140
00:07:04,719 --> 00:07:07,496
standarda brige koja je obezbeđena

141
00:07:07,496 --> 00:07:09,977
učesnicima u bilo kom bolničkom istraživanju

142
00:07:09,977 --> 00:07:15,425
i uspostaviti one koje su relevantni
u kontekstu studije

143
00:07:15,425 --> 00:07:18,922
i najkorisniji za učesnike u istraživanju.

144
00:07:18,922 --> 00:07:22,173
To nas dovodi do treće stvari, 
o kojoj želim da razmislite:

145
00:07:22,173 --> 00:07:25,024
etičke kritike istraživanja.

146
00:07:25,024 --> 00:07:28,823
Efikasan sistem za razmatranje
etičke ispravnosti

147
00:07:28,823 --> 00:07:32,951
bolničkih istraživanja je primaran
za zaštitu učesnika

148
00:07:32,951 --> 00:07:35,064
u okviru bilo kog istraživanja.

149
00:07:35,064 --> 00:07:37,976
Nažalost, ovo često nedostaje

150
00:07:37,976 --> 00:07:41,504
ili je neefikasno u dosta zemalja u razvoju.

151
00:07:41,504 --> 00:07:45,867
Lokalne vlade bi trebalo
da postave efikasne sisteme

152
00:07:45,867 --> 00:07:48,744
za razmatranje etičkih problema 
oko kliničkih istraživanja

153
00:07:48,744 --> 00:07:52,661
koja su ovlašćena u zemljama u razvoju

154
00:07:52,661 --> 00:07:54,935
i moraju da urade ovo postavljajući

155
00:07:54,935 --> 00:07:57,445
odbore za razmatranje,
koji su nezavisni

156
00:07:57,445 --> 00:08:00,830
od vlade i sponzora istraživanja.

157
00:08:00,830 --> 00:08:03,240
Javna odgovornost
mora da bude promovisana

158
00:08:03,240 --> 00:08:06,473
kroz transparentno i nezavisno razmatranje

159
00:08:06,473 --> 00:08:09,512
od strane nevladinih i međunarodnih organizacija

160
00:08:09,512 --> 00:08:11,083
kao što priliči.

161
00:08:11,083 --> 00:08:14,593
Poslednja stvar koju želim 
da razmotrite večeras

162
00:08:14,593 --> 00:08:17,816
je šta se dešava sa učesnicima 
kliničkog ispitivanja

163
00:08:17,816 --> 00:08:20,591
kada je ono završeno.

164
00:08:20,591 --> 00:08:24,065
Mislim da je potpuno pogrešno 
da istraživanje počne

165
00:08:24,065 --> 00:08:26,577
bez jasnog plana

166
00:08:26,577 --> 00:08:28,656
šta će se desiti sa učesnicima

167
00:08:28,656 --> 00:08:31,096
onda kada se istraživanje završi.

168
00:08:31,096 --> 00:08:36,224
Istraživači bi trebalo da se potrude 
da obezbede

169
00:08:36,224 --> 00:08:39,208
da je intervencija
koja se pokazala korisnom

170
00:08:39,208 --> 00:08:40,940
tokom kliničkog ispitivanja,

171
00:08:40,940 --> 00:08:44,552
dostupna učesnicima istraživanja

172
00:08:44,552 --> 00:08:47,100
onda kada se istraživanje završi.

173
00:08:47,100 --> 00:08:50,624
Pored toga, trebalo bi da budu u stanju 
da razmotre mogućnost

174
00:08:50,624 --> 00:08:54,225
upoznavanja i održavanja efikasnih tretmana

175
00:08:54,225 --> 00:08:58,066
širim zajednicama kada se istražvanje završi.

176
00:08:58,066 --> 00:09:01,489
Ako, iz bilo kog razloga, oni smatraju 
da to ne bi bilo moguće,

177
00:09:01,489 --> 00:09:04,456
onda mislim da bi trebalo
etički da opravdaju

178
00:09:04,456 --> 00:09:08,483
zašto kliničko istraživanje i treba
uopšte da bude sprovedeno.

179
00:09:08,483 --> 00:09:10,799
Sada, srećom za Selin,

180
00:09:10,799 --> 00:09:13,474
naš sastanak se nije završio
u mojoj kancelariji.

181
00:09:13,474 --> 00:09:17,848
Bila sam u mogućnosti da je upišem 
na besplatni HIV tretman

182
00:09:17,848 --> 00:09:19,236
bliže njenoj kući

183
00:09:19,236 --> 00:09:23,010
i sa grupom za podršku 
da joj pomogne da se izbori.

184
00:09:23,010 --> 00:09:25,344
Njena priča ima pozitivan kraj,

185
00:09:25,344 --> 00:09:29,047
ali ima na hiljade drugih
u sličnim situacijama

186
00:09:29,047 --> 00:09:31,344
koji su mnogo manje srećni.

187
00:09:31,344 --> 00:09:33,768
Iako možda ona ne zna ovo,

188
00:09:33,768 --> 00:09:37,633
moj susret sa Selin je totalno promenio način

189
00:09:37,633 --> 00:09:41,904
na koji sam posmatrala HIV klinička istraživanja 
u zemljama u razvoju

190
00:09:41,904 --> 00:09:45,624
i učinilo me odlučnijom
da budem deo pokreta

191
00:09:45,624 --> 00:09:48,481
koji menja način na koji se stvari rade.

192
00:09:48,481 --> 00:09:50,849
Verujem da svaka osoba

193
00:09:50,849 --> 00:09:55,224
koja me sluša večeras
može biti deo promene.

194
00:09:55,224 --> 00:09:57,821
Ako ste istraživači, pozivam vas

195
00:09:57,821 --> 00:10:00,391
na veće standarde moralne savesti,

196
00:10:00,391 --> 00:10:02,818
da zadržite etiku u vašim istraživanjima

197
00:10:02,818 --> 00:10:06,306
i ne ugrožavate dobrobit ljudi 
u potrazi za odgovorom.

198
00:10:06,306 --> 00:10:09,984
Ako radite za agencije za finansiranje
ili farmaceutske kompanije,

199
00:10:09,984 --> 00:10:13,014
izazivam vas da navodite svoje poslodavce

200
00:10:13,014 --> 00:10:16,189
da finansiraju samo istraživanja 
koja su etički ispravna.

201
00:10:16,189 --> 00:10:19,375
Ako dolazite iz zemlje u razvoju kao ja,

202
00:10:19,375 --> 00:10:22,447
podstičem vas da navodite svoju vladu

203
00:10:22,447 --> 00:10:25,063
na detaljnije razmatranje kliničkih istraživanja

204
00:10:25,063 --> 00:10:27,976
koja su odobrena u vašoj zemlji.

205
00:10:27,976 --> 00:10:31,644
Da, postoji potreba da nađemo lek za HIV,

206
00:10:31,644 --> 00:10:34,296
da se nađe efikasnija vakcina za malariju,

207
00:10:34,296 --> 00:10:38,138
da se nađe dijagnostički instrument 
za tuberkulozu,

208
00:10:38,138 --> 00:10:41,713
ali ja verujem da onima koji voljno

209
00:10:41,713 --> 00:10:45,768
i nesebično prihvataju da učestvuju 
u tim kliničkim istraživanjima,

210
00:10:45,768 --> 00:10:47,994
dugujemo da uradimo ovo na human način.

211
00:10:47,994 --> 00:10:50,321
Hvala vam.