0:00:00.000,0:00:03.000
Ik wil vandaag praten over geld en geluk.

0:00:03.000,0:00:05.000
Dat zijn twee dingen

0:00:05.000,0:00:07.000
waar velen van ons vaak aan denken,

0:00:07.000,0:00:10.000
om ze te verdienen of om ze te laten toenemen.

0:00:10.000,0:00:12.000
Velen van ons vinden weerklank bij deze zin.

0:00:12.000,0:00:14.000
We leren uit religies en zelfhulpboeken

0:00:14.000,0:00:16.000
dat geld niet gelukkig maakt.

0:00:16.000,0:00:19.000
Vandaag suggereer ik dat dat in feite onjuist is.

0:00:19.000,0:00:21.000
(Gelach)

0:00:21.000,0:00:23.000
Ik werk op een business school, dus dat is wat we doen.

0:00:23.000,0:00:26.000
Het is onjuist, en als je denkt van niet,

0:00:26.000,0:00:28.000
geef je gewoon je geld verkeerd uit.

0:00:28.000,0:00:30.000
Dus in plaats van je gebruikelijke uitgaven,

0:00:30.000,0:00:32.000
zou het misschien met wat veranderingen

0:00:32.000,0:00:34.000
een beetje beter kunnen werken.

0:00:34.000,0:00:37.000
Voor ik je vertel hoe geld je gelukkiger kan maken,

0:00:37.000,0:00:39.000
kijken we naar hoe we het meestal besteden,

0:00:39.000,0:00:41.000
wat ons niet gelukkiger maakt.

0:00:41.000,0:00:43.000
We hadden een klein spontaan experiment.

0:00:43.000,0:00:46.000
CNN schreef een tijdje geleden dit interessante artikel

0:00:46.000,0:00:49.000
over wat er gebeurt met mensen als ze de loterij winnen.

0:00:49.000,0:00:52.000
Mensen denken dat hun leven geweldig gaat worden.

0:00:52.000,0:00:54.000
Dit artikel gaat over hoe hun levens geruïneerd worden.

0:00:54.000,0:00:56.000
Als mensen de loterij winnen,

0:00:56.000,0:00:59.000
geven ze ten eerste al het geld uit en steken zich in de schulden,

0:00:59.000,0:01:02.000
en ten tweede vallen al hun vrienden en bekenden

0:01:02.000,0:01:04.000
hen lastig om geld.

0:01:04.000,0:01:06.000
Dat ruïneert in feite hun sociale relaties.

0:01:06.000,0:01:08.000
Dus ze krijgen meer schuld en slechtere vriendschappen

0:01:08.000,0:01:10.000
dan vóórdat ze de loterij wonnen.

0:01:10.000,0:01:12.000
Interessant aan het artikel was,

0:01:12.000,0:01:15.000
dat lezers commentaar gaven.

0:01:15.000,0:01:17.000
In plaats van te praten over

0:01:17.000,0:01:19.000
hoe het hen liet beseffen dat geld niet gelukkig maakt,

0:01:19.000,0:01:21.000
zei iedereen onmiddellijk:

0:01:21.000,0:01:23.000
"Weet je wat ik zou doen als ik de loterij had gewonnen...?"

0:01:23.000,0:01:25.000
en fantaseerde erop los.

0:01:25.000,0:01:28.000
Hier zijn twee interessante voorbeelden om over na te denken.

0:01:28.000,0:01:31.000
Eén persoon schreef: "Als ik win, koop ik mijn eigen berg

0:01:31.000,0:01:33.000
met een huisje er bovenop."

0:01:33.000,0:01:35.000
(Gelach)

0:01:35.000,0:01:38.000
En een andere persoon schreef: "Ik zou een grote badkuip vullen met geld,

0:01:38.000,0:01:40.000
erin gaan liggen met een dikke sigaar

0:01:40.000,0:01:42.000
en nippen van een glas champagne."

0:01:42.000,0:01:44.000
Erger nog: "Dan laat ik een foto nemen

0:01:44.000,0:01:46.000
en laat tientallen afdrukken maken.

0:01:46.000,0:01:48.000
Iedereen die om geld bedelt of me probeert af te persen,

0:01:48.000,0:01:51.000
ontvangt een afdruk van die foto en niets anders."

0:01:51.000,0:01:54.000
(Gelach)

0:01:54.000,0:01:56.000
Veel commentaren waren precies van dit type.

0:01:56.000,0:01:58.000
Mensen die geld kregen

0:01:58.000,0:02:00.000
en in feite asociaal werden.

0:02:00.000,0:02:03.000
Ik zei al dat het levens ruïneert en dat vrienden geld willen.

0:02:03.000,0:02:05.000
Geld maakt ons ook vaak egoïstisch.

0:02:05.000,0:02:07.000
We doen dingen alleen voor onszelf.

0:02:07.000,0:02:09.000
Misschien maakt geld ons niet gelukkig

0:02:09.000,0:02:11.000
omdat we het altijd aan de verkeerde dingen uitgeven,

0:02:11.000,0:02:14.000
en in het bijzonder: aan onszelf.

0:02:14.000,0:02:16.000
Wij dachten: "Wat zou er gebeuren

0:02:16.000,0:02:18.000
als we mensen geld laten besteden aan anderen?"

0:02:18.000,0:02:21.000
Dus in plaats van asociaal,

0:02:21.000,0:02:23.000
wat socialer met je geld omgaan.

0:02:23.000,0:02:25.000
We dachten: "Laten we kijken wat er gebeurt."

0:02:25.000,0:02:27.000
Sommige mensen laten we, zoals gewoonlijk,

0:02:27.000,0:02:29.000
geld uitgeven aan zichzelf,

0:02:29.000,0:02:31.000
en anderen laten we geld weggeven.

0:02:31.000,0:02:34.000
En dan kijken we of ze gelukkiger worden.

0:02:34.000,0:02:36.000
Als eerste deden we het volgende.

0:02:36.000,0:02:38.000
Op een ochtend in Vancouver gingen we de campus op

0:02:38.000,0:02:40.000
van de Universiteit van British Columbia.

0:02:40.000,0:02:42.000
We vroegen mensen: "Wil je meedoen aan een experiment?"

0:02:42.000,0:02:44.000
Ze zeiden: "Ja."

0:02:44.000,0:02:47.000
We vroegen hen hoe gelukkig ze waren en gaven ze dan een envelop.

0:02:47.000,0:02:49.000
Eén van de enveloppen gaf de opdracht:

0:02:49.000,0:02:52.000
"Besteed vóór 17:00 uur dit geld aan jezelf."

0:02:52.000,0:02:55.000
En we gaven wat suggesties.

0:02:55.000,0:02:57.000
Anderen kregen de opdracht:

0:02:57.000,0:03:00.000
"Geef vóór 17:00 uur dit geld uit aan iemand anders."

0:03:00.000,0:03:02.000
In de envelop zat ook geld.

0:03:02.000,0:03:04.000
Verschillende hoeveelheden.

0:03:04.000,0:03:07.000
Sommigen kregen vijf dollar.

0:03:07.000,0:03:10.000
Anderen kregen 20 dollar.

0:03:10.000,0:03:13.000
Ze deden die dag wat ze wilden.

0:03:13.000,0:03:16.000
We controleerden hoe het geld besteed was.

0:03:16.000,0:03:18.000
We belden hen 's avonds op en vroegen hen:

0:03:18.000,0:03:20.000
"Waaraan heb je het besteed, en hoe gelukkig voel je je nu?"

0:03:20.000,0:03:22.000
Waar ze het aan uitgegeven hadden?

0:03:22.000,0:03:24.000
Dit waren studenten, dus veel bestedingen

0:03:24.000,0:03:26.000
waren dingen zoals oorbellen en make-up.

0:03:26.000,0:03:29.000
Een vrouw kocht een knuffeldier voor haar nichtje.

0:03:29.000,0:03:31.000
Mensen gaven geld aan de daklozen.

0:03:31.000,0:03:34.000
Een enorm effect van Starbucks hier.

0:03:34.000,0:03:36.000
(Gelach)

0:03:36.000,0:03:39.000
Vijf dollar doet studenten aan koffie denken.

0:03:39.000,0:03:42.000
Ze rennen naar Starbucks en spenderen het zo snel ze kunnen.

0:03:42.000,0:03:45.000
Sommigen kochten koffie voor zichzelf, zoals gewoonlijk,

0:03:45.000,0:03:47.000
maar anderen voor iemand anders.

0:03:47.000,0:03:49.000
Dus dezelfde aankoop,

0:03:49.000,0:03:51.000
alleen bestemd voor jezelf,

0:03:51.000,0:03:53.000
of bestemd voor iemand anders.

0:03:53.000,0:03:55.000
Wat ontdekten we toen we ze 's avonds belden?

0:03:55.000,0:03:57.000
Mensen die geld aan anderen uitgaven, werden gelukkiger.

0:03:57.000,0:03:59.000
Bij mensen die geld aan zichzelf uitgaven, was niets gebeurd.

0:03:59.000,0:04:02.000
Ze waren niet mínder gelukkig, maar het deed hen weinig.

0:04:02.000,0:04:05.000
Ook zagen we dat de hoeveelheid geld niet veel uitmaakt.

0:04:05.000,0:04:08.000
Mensen dachten dat 20 dollar veel beter zou zijn dan 5 dollar,

0:04:08.000,0:04:11.000
maar in feite speelt de hoeveelheid geen rol.

0:04:11.000,0:04:13.000
Wel belangrijk is dat je het besteedt

0:04:13.000,0:04:15.000
aan een ander.

0:04:15.000,0:04:17.000
We zien dit telkens weer

0:04:17.000,0:04:20.000
als we mensen geld laten besteden aan anderen in plaats van aan zichzelf.

0:04:20.000,0:04:22.000
Natuurlijk zijn dit studenten in Canada --

0:04:22.000,0:04:24.000
niet de meest representatieve bevolking ter wereld.

0:04:24.000,0:04:27.000
Ze zijn ook vrij rijk en welvarend en zo.

0:04:27.000,0:04:30.000
We wilden weten of dit overal ter wereld geldt

0:04:30.000,0:04:32.000
of alleen in rijke landen.

0:04:32.000,0:04:34.000
Dus deden we in Oeganda een vergelijkbaar experiment.

0:04:34.000,0:04:36.000
Dus in Canada vroegen we:

0:04:36.000,0:04:39.000
"Wanneer besteedde je recent geld aan jezelf of anderen?

0:04:39.000,0:04:41.000
Beschrijf het. Hoe gelukkig maakte het je?"

0:04:41.000,0:04:43.000
Of in Oeganda: "Wanneer besteedde je recent

0:04:43.000,0:04:46.000
geld aan jezelf of aan anderen en beschrijf dat."

0:04:46.000,0:04:48.000
En dan: "Hoe gelukkig ben je?"

0:04:48.000,0:04:50.000
Wat we zagen, is verbazingwekkend,

0:04:50.000,0:04:52.000
want je ziet iets universeel menselijks bij uitgaven

0:04:52.000,0:04:55.000
maar eveneens echte culturele verschillen.

0:04:55.000,0:04:57.000
Dus bijvoorbeeld,

0:04:57.000,0:04:59.000
een man uit Oeganda zei dit:

0:04:59.000,0:05:01.000
"Ik belde een meisje dat ik begeerde."

0:05:01.000,0:05:03.000
Ze hadden samen een date,

0:05:03.000,0:05:06.000
maar uiteindelijk had hij haar niet kunnen "bereiken".

0:05:06.000,0:05:09.000
Hier is een jongen uit Canada.

0:05:09.000,0:05:11.000
Iets soortgelijks.

0:05:11.000,0:05:13.000
"Ik nodigde mijn vriendin uit voor diner.

0:05:13.000,0:05:15.000
We gingen naar een film, we vertrokken vroeg,

0:05:15.000,0:05:19.000
en gingen toen naar haar kamer voor..." een stukje cake -- alleen cake.

0:05:19.000,0:05:21.000
Universeel menselijk -- je geeft

0:05:21.000,0:05:23.000
geld uit aan anderen.

0:05:23.000,0:05:25.000
Misschien heb je iets in gedachten, misschien niet.

0:05:25.000,0:05:27.000
Maar dan zien we buitengewone verschillen.

0:05:27.000,0:05:29.000
Kijk naar deze twee.

0:05:29.000,0:05:31.000
Dit is een vrouw uit Canada.

0:05:31.000,0:05:33.000
Wij: "Hoe heb je geld aan iemand anders besteed?"

0:05:33.000,0:05:35.000
Zij: "Ik kocht een cadeau voor mijn moeder.

0:05:35.000,0:05:37.000
Ik reed naar het winkelcentrum en kocht een cadeautje. "

0:05:37.000,0:05:39.000
Perfect aardig om te doen.

0:05:39.000,0:05:41.000
Het is goed om cadeautjes te kopen voor mensen die je kent.

0:05:41.000,0:05:43.000
Vergelijk dat met deze vrouw uit Oeganda.

0:05:43.000,0:05:45.000
"Tijdens het wandelen ontmoette ik een oude vriendin

0:05:45.000,0:05:47.000
wiens zoon leed aan malaria.

0:05:47.000,0:05:50.000
Ze hadden geen geld, ze gingen naar een kliniek en ik gaf haar het geld."

0:05:50.000,0:05:53.000
Dit is geen $10.000, het is de lokale valuta.

0:05:53.000,0:05:55.000
Dus is het eigenlijk een heel klein bedrag.

0:05:55.000,0:05:57.000
Maar de motieven verschillen enorm.

0:05:57.000,0:05:59.000
Dit is echt een medische noodzaak.

0:05:59.000,0:06:01.000
Letterlijk een levensreddende donatie.

0:06:01.000,0:06:03.000
Boven is het gewoon een cadeau voor haar moeder.

0:06:03.000,0:06:05.000
Wat we weer wel zien

0:06:05.000,0:06:07.000
is dat hóe je aan andere mensen geeft

0:06:07.000,0:06:09.000
minder belangrijk is

0:06:09.000,0:06:11.000
dan het feit dát je aan andere mensen geeft,

0:06:11.000,0:06:13.000
om gelukkig te worden.

0:06:13.000,0:06:15.000
Dat is echt heel belangrijk.

0:06:15.000,0:06:18.000
Dus je hoeft geen verbazingwekkende dingen te doen met je geld om jezelf gelukkig te maken.

0:06:18.000,0:06:21.000
Je kunt kleine, triviale dingen doen en er toch de voordelen van ervaren.

0:06:21.000,0:06:23.000
Dit zijn slechts twee landen.

0:06:23.000,0:06:26.000
We wilden ook breder kijken, liefst naar alle landen van de wereld,

0:06:26.000,0:06:29.000
om de relatie tussen geld en geluk te zien.

0:06:29.000,0:06:31.000
We kregen gegevens van de Gallup-organisatie,

0:06:31.000,0:06:34.000
bekend van alle politieke opiniepeilingen van de laatste tijd.

0:06:34.000,0:06:36.000
Ze vroegen mensen: "Hebt u onlangs geld gedoneerd?"

0:06:36.000,0:06:39.000
en: "Hoe gelukkig bent u met uw leven in het algemeen?"

0:06:39.000,0:06:41.000
En we kunnen zien wat de relatie is tussen die twee zaken.

0:06:41.000,0:06:44.000
Zijn ze positief gecorreleerd? Geld geven maakt je gelukkig.

0:06:44.000,0:06:46.000
Of zijn ze negatief gecorreleerd?

0:06:46.000,0:06:48.000
Op deze kaart betekent groen dat ze positief zijn gecorreleerd

0:06:48.000,0:06:51.000
en rood negatief.

0:06:51.000,0:06:53.000
Je ziet dat de wereld krankzinnig groen is.

0:06:53.000,0:06:55.000
In bijna elk land ter wereld

0:06:55.000,0:06:57.000
waar we deze gegevens van hebben,

0:06:57.000,0:06:59.000
zijn mensen die geld aan liefdadigheid geven, gelukkiger

0:06:59.000,0:07:01.000
dan mensen die geen geld geven.

0:07:01.000,0:07:04.000
Ik weet dat jullie allemaal kijken naar dat rode land in het midden.

0:07:04.000,0:07:06.000
Het zou flauw zijn als ik je niet vertelde wat het is.

0:07:06.000,0:07:08.000
Het is de Centraal-Afrikaanse Republiek.

0:07:08.000,0:07:10.000
Je kunt verhalen verzinnen waarom het daar anders is.

0:07:10.000,0:07:12.000
Maar rechts ernaast ligt Rwanda

0:07:12.000,0:07:14.000
dat verbazingwekkend groen is.

0:07:14.000,0:07:16.000
Dus bijna overal waar we kijken,

0:07:16.000,0:07:18.000
zien we dat het geld weggeven je gelukkiger maakt

0:07:18.000,0:07:20.000
dan het voor jezelf houden.

0:07:20.000,0:07:23.000
Hoe zit het op je werk, waar je tijd doorbrengt

0:07:23.000,0:07:25.000
weg van de mensen die je kent?

0:07:25.000,0:07:28.000
We besloten om te infiltreren bij bedrijven en iets soortgelijks te doen.

0:07:28.000,0:07:30.000
Dit zijn verkoopteams in België.

0:07:30.000,0:07:32.000
Ze werken in teams; ze bezoeken artsen

0:07:32.000,0:07:34.000
en proberen hen medicijnen te verkopen.

0:07:34.000,0:07:37.000
We kunnen kijken hoe goed ze dingen verkopen

0:07:37.000,0:07:39.000
als lid van een team.

0:07:39.000,0:07:41.000
In sommige teams geven we de mensen wat geld

0:07:41.000,0:07:43.000
en zeggen: "Besteed het maar aan jezelf,"

0:07:43.000,0:07:45.000
net als bij de studenten in Canada.

0:07:45.000,0:07:47.000
Maar in andere teams zeggen we: "Hier is 15 euro.

0:07:47.000,0:07:49.000
Geef het uit aan een teamgenoot.

0:07:49.000,0:07:52.000
Koop een geschenk voor diegene."

0:07:52.000,0:07:55.000
We hebben nu teams die aan zichzelf uitgeven

0:07:55.000,0:07:57.000
en we hebben sociale teams

0:07:57.000,0:07:59.000
die we geld geven om het team beter te maken.

0:07:59.000,0:08:01.000
Die stomme piñata staat daar

0:08:01.000,0:08:03.000
omdat één team van hun geld een piñata kocht,

0:08:03.000,0:08:06.000
het ding samen kapotsloeg, waarna alle snoep eruit viel.

0:08:06.000,0:08:08.000
Iets heel doms en triviaals om te doen,

0:08:08.000,0:08:11.000
maar denk aan het verschil met een team dat dat helemaal niet deed.

0:08:11.000,0:08:13.000
Die kregen 15 euro, stopten het in hun zak,

0:08:13.000,0:08:15.000
kochten misschien voor zichzelf een koffie,

0:08:15.000,0:08:17.000
of de teams die deze sociale ervaring hadden

0:08:17.000,0:08:20.000
waar ze samen iets te kochten en een groepsactiviteit hadden.

0:08:20.000,0:08:23.000
Wat we zien is, dat de teams die sociaal zijn, meer spullen verkopen

0:08:23.000,0:08:25.000
dan de teams die alleen geld voor zichzelf kregen.

0:08:25.000,0:08:27.000
Een conclusie die je hieruit kunt trekken,

0:08:27.000,0:08:29.000
is dat als je 15 euro aan mensen geeft voor zichzelf,

0:08:29.000,0:08:32.000
ze die in hun zak steken en niets anders doen dan voorheen.

0:08:32.000,0:08:34.000
Je verdient daar geen geld mee.

0:08:34.000,0:08:37.000
Je verliest eigenlijk geld, omdat het hen niet motiveert om beter te presteren.

0:08:37.000,0:08:39.000
Maar als ze 15 euro besteden aan hun teamgenoten,

0:08:39.000,0:08:41.000
functioneren de teams zo veel beter

0:08:41.000,0:08:44.000
dat je eigenlijk een enorme winst behaalt op die investering.

0:08:44.000,0:08:46.000
En ik besef dat jullie waarschijnlijk denken:

0:08:46.000,0:08:48.000
"Dit is allemaal prima,

0:08:48.000,0:08:50.000
maar context is ongelooflijk belangrijk bij openbare beleid

0:08:50.000,0:08:52.000
en hier zou het vast niet werken.

0:08:52.000,0:08:54.000
Als hij niet aantoont dat het hier werkt,

0:08:54.000,0:08:56.000
geloof ik niet wat hij zei."

0:08:56.000,0:08:59.000
Ik weet dat jullie allemaal denken aan trefbalteams.

0:08:59.000,0:09:01.000
(Gelach)

0:09:01.000,0:09:03.000
Dit was een enorme kritiek die we kregen:

0:09:03.000,0:09:06.000
"Als je het niet met trefbalteams kunt weergeven, is het onzin

0:09:06.000,0:09:08.000
Dus gingen we op zoek naar deze trefbalteams

0:09:08.000,0:09:10.000
en we infiltreerden er.

0:09:10.000,0:09:12.000
We deden precies hetzelfde als eerder.

0:09:12.000,0:09:15.000
In sommige teams gaven we mensen geld om aan zichzelf te besteden.

0:09:15.000,0:09:17.000
In andere teams gaven we hen geld

0:09:17.000,0:09:19.000
om te besteden aan hun trefbal-teamgenoten.

0:09:19.000,0:09:21.000
De teams die geld aan zichzelf uitgaven,

0:09:21.000,0:09:23.000
hadden winstpercentages als voorheen.

0:09:23.000,0:09:25.000
De teams die we geld gaven om aan elkaar te besteden,

0:09:25.000,0:09:27.000
worden andere teams.

0:09:27.000,0:09:29.000
Ze domineren de Liga tegen de tijd dat ze klaar zijn.

0:09:29.000,0:09:31.000
In al deze verschillende contexten --

0:09:31.000,0:09:33.000
je persoonlijke leven, werkzaam leven,

0:09:33.000,0:09:35.000
zelfs bij rare dingen zoals intramurale sport --

0:09:35.000,0:09:37.000
zien we dat uitgaven aan anderen een groter rendement opleveren

0:09:37.000,0:09:40.000
dan de uitgaven aan jezelf.

0:09:40.000,0:09:42.000
Dus zeg ik: "Als je denkt dat geld niet gelukkig maakt,

0:09:42.000,0:09:44.000
dan geef je het verkeerd uit."

0:09:44.000,0:09:47.000
De implicatie is niet dat je dit in plaats van dat product moet kopen

0:09:47.000,0:09:49.000
om jezelf gelukkiger te maken.

0:09:49.000,0:09:51.000
In feite moet je ophouden met nadenken

0:09:51.000,0:09:53.000
welk product je moet kopen voor jezelf,

0:09:53.000,0:09:56.000
en iets geven aan andere mensen.

0:09:56.000,0:09:59.000
Gelukkig hebben we een kans voor jou.

0:09:59.000,0:10:01.000
DonorsChoose.org is een non-profit organisatie

0:10:01.000,0:10:04.000
voor voornamelijk leraren op achtergestelde openbare scholen.

0:10:04.000,0:10:06.000
Zij dienen projecten in,

0:10:06.000,0:10:08.000
bijvoorbeeld: "Ik wil Huckleberry Finn leren aan mijn klas maar we hebben geen boeken",

0:10:08.000,0:10:10.000
of "Ik wil een microscoop voor natuurkundelessen,

0:10:10.000,0:10:12.000
maar we hebben geen microscoop."

0:10:12.000,0:10:14.000
Jij en ik kunnen die kopen voor hen.

0:10:14.000,0:10:17.000
De leraar schrijft je een bedankje. De kinderen schrijven je een bedankje.

0:10:17.000,0:10:19.000
Soms krijg je foto's van als ze de microscoop gebruiken.

0:10:19.000,0:10:21.000
Het is iets buitengewoons.

0:10:21.000,0:10:23.000
Ga naar de website en begin minder

0:10:23.000,0:10:26.000
te denken: "Hoe kan ik geld uitgeven aan mezelf?"

0:10:26.000,0:10:29.000
en meer: "Hoe kan ik met vijf dollar of 15 dollar

0:10:29.000,0:10:31.000
andere mensen te laten profiteren?"

0:10:31.000,0:10:34.000
Want zo zul je ontdekken dat je zelf veel meer profiteert.

0:10:34.000,0:10:36.000
Dankjewel.

0:10:36.000,0:10:38.000
(Applaus)