Sokrates’in zamanına kadar gittiğimizde,

bazı toplumlarda belirli suçların

halkın bir kısmına duyurulması
gerektiğinin düşünüldüğünü görürüz.

Birkaç yüzyıl sonra jüri sistemi
İngiltere'ye geldi.

Hükûmetin kontrolünü sağlayarak ve
halkı karar alma sürecine dâhil ederek

yasal sistemin temel bir parçası
hâline geldi.

Jüriler davalıların mahkemeye
çıkıp çıkmayacağına,

sanıkların suçlu olup olmadığına

ve para ile ilgili meselelerin çözümlerine
karar verdiler.

Amerikan kolonileri İngiltere'nin
egemenliğinden çıktıktan sonra da

jüri geleneğini devam ettirdiler.

Amerikan Anayasası ceza davalarının
işleme koyulması için büyük jüriler,

meclis soruşturması hariç tüm suçlar için

ve tüm hukuk davaları için
jüriler atamıştır.

Ama günümüzde Amerika'da 
büyük jüriler genelde toplanılmıyor

ve suç mahkemelerinin %4,

hukuk mahkemelerinin %1'inden azına
jüriler bakıyor.

Bu sırada diğer ülkelerdeki
jüri sistemleri yaygınlık kazanıyor.

Peki Amerika'da ne oldu?

Cevabın bir kısmı Yargıtay'ın 
Anayasa'yı nasıl yorumladığında yatıyor.

Bu durum ceza pazarlığına yol açtı

ve çoğu ceza mahkemesinde karşılaşılıyor.

Olay şu şekilde oluyor:

Savcı sanığa suçunu
kabul edip etmediğini soruyor.

Kabul ederse dava jürinin önüne gitmiyor.

Ama jürili bir mahkemede alacağından
daha hafif bir ceza alıyor.

Daha ağır bir ceza alma riski

masum bir sanığın bile suçlu olduğunu
kabul etmesine yol açabilir.

19. ve 21. yüzyıllar arasında

suç kabul etme oranı
%20'lerden %90'lara çıktı

ve bu oran gittikçe büyümeye devam ediyor.

Yargıtay jüri sistemi ile çatışan

duruşmasız sorgulama yöntemine izin verdi.

Duruşmasız sorgulama ile yargıçlar

davacının yetersiz kanıtı olduğu

hukuk davalarını iptal edebilirdi.

Bunun sadece hiçbir mantıklı yargıcın

farklı düşünmeyeceği durumlarda 
kullanılması istenmişti.

Tabi ki bu karar vermesi zor bir durum.

Ve duruşmasız sorgulamalar bazılarını

suistimal olduğunu düşündürecek 
noktalara kadar gelmiştir.

Örneğin yargıçlar iş verenlerin

istihdam ayrımcılığıyla alakalı
davalarının geri çekilmesi taleplerinin

%70'ini kısmen ya da
tamamen onaylıyorlar.

Başka durumlarda ise hem davacı hem davalı
mahkemeye çıkma haklarından vazgeçerek

profesyonel arabulucularla problemlerini
çözüme kavuşturuyorlar.

Bunlar genelde avukatlar, profesörler
veya eski hakimler oluyorlar.

Arabuluculuk mahkeme prosedürlerinden
kaçınmak için doğru bir karar olabilir

fakat bu insanlara iş başvurularında
ve tüketici sözleşmelerinde

fark ettirilmeden yaptırılabiliyor.

Bu problem hâline gelebiliyor.

Örneğin bazı arabulucular

kendilerine dava veren firmaları
tutuyor olabilirler.

Bunlar jüriler olmadığında
gerçekleşebilecek bazı durumlar.

Peki jürilerin yokluğu
iyi bir şey olabilir mi?

Aslında jüriler de mükemmel değiller.

Para alıyorlar, süreci yavaşlatıyorlar
ve hata yapabilirler.

Her zaman da gerekli değiller.

Mesela insanlar kolayca
aralarındaki problemleri çözebildiğinde.

Ama avantajları da yok değil.

İyi bir şekilde seçildiklerinde
halkın tamamını daha iyi temsil ederler

ve tekrar seçilmek ya da terfi almak gibi
savcıları, milletvekillerini ve hakimleri

etkileyecek teşvikleri yoktur.

Amerika Birleşik Devletleri'nin 
kurucuları devlet organlarının kontrolünde

halkın tarafsız kesimlerinin
bilgeliğine güvenmişlerdir.

Ve jüri mahkemeleri sıradan vatandaşlara

sosyal dinamiği korumada
önemli bir görev vermiş oldu.

Peki jüri sistemi ilerleyen yıllarda
Amerika'da devam edecek mi?