WEBVTT

00:00:07.124 --> 00:00:11.328
Năm 1997, trong một trận đấu giữa 
Brazil và Pháp,

00:00:11.328 --> 00:00:14.387
một cầu thủ trẻ người Braxin 
Roberto Carlos

00:00:14.387 --> 00:00:17.502
đã thực hiện một cú sút phạt thành bàn
ở khoảng cách 35m.

00:00:17.502 --> 00:00:19.554
Vì không có đường bay thẳng vào gôn

00:00:19.554 --> 00:00:23.859
nên Carlos quyết định thực hiện điều
dường như không tưởng này.

00:00:23.859 --> 00:00:27.068
Cú sút của anh đưa quả bóng 
bay vòng qua các cầu thủ hàng rào

00:00:27.068 --> 00:00:30.960
nhưng ngay khi chuẩn bị ra ngoài, 
nó ngoặt sang bên trái

00:00:30.960 --> 00:00:33.082
và liệng vào khung thành

00:00:33.082 --> 00:00:35.877
Theo định luật 1 về chuyển động của Newton

00:00:35.877 --> 00:00:39.246
một vật thể sẽ giữ nguyên hướng và vận tốc

00:00:39.246 --> 00:00:42.077
cho đến khi có lực tác dụng lên nó

00:00:42.077 --> 00:00:45.931
Khi Carlos sút bóng, 
anh tạo cho nó hướng di chuyển và vận tốc

00:00:45.931 --> 00:00:48.696
nhưng lực nào ngoặt quả bóng đi

00:00:48.696 --> 00:00:53.577
và tạo ra một trong những
bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử bóng đá

00:00:53.577 --> 00:00:55.828
Câu trả lời là sự xoáy.

00:00:55.828 --> 00:00:59.515
Carlos đá vào góc phải dưới của quả bóng,

00:00:59.515 --> 00:01:05.142
làm nó bay lên cao và về bên phải
đồng thời cũng quay quanh trục của nó.

00:01:05.142 --> 00:01:08.223
Qủa bóng bắt đầu bay theo một đường
dường như là thẳng

00:01:08.223 --> 00:01:12.053
với luồng không khí ở cả hai phía 
làm nó chậm lại

00:01:12.053 --> 00:01:16.989
Một bên, luồng không khí chạy ngược chiều
với vòng xoáy của quả bóng,

00:01:16.989 --> 00:01:18.890
làm tăng áp lực,

00:01:18.890 --> 00:01:23.036
nhưng ở bên kia, luồng không khí di chuyển
cùng chiều với vòng xoáy,

00:01:23.036 --> 00:01:26.114
tạo ra một không gian áp lực thấp hơn.

00:01:26.114 --> 00:01:30.929
Sự chênh lệch đó đá khiến quả bóng
hướng về phía có áp lực thấp hơn.

00:01:30.929 --> 00:01:34.302
Hiện tượng này là hiệu ứng Magnus

00:01:34.302 --> 00:01:37.673
Kiểu đá này,
thường được gọi là kiểu trái chuối

00:01:37.673 --> 00:01:39.529
thường được thực hiện rất nhiều,

00:01:39.529 --> 00:01:43.581
và là một trong những điều làm trận đấu
trở nên hấp dẫn hơn.

00:01:43.581 --> 00:01:45.932
Nhưng,
lái quả bóng với sự chính xác cần thiết

00:01:45.932 --> 00:01:51.061
để bay vòng qua hàng rào và 
bay trở lại gôn là rất khó.

00:01:51.061 --> 00:01:53.314
Nếu đá quá cao, nó bay vút ra ngoài

00:01:53.314 --> 00:01:56.587
Quá thấp, nó chạm đất trước khi bay vòng.

00:01:56.587 --> 00:01:59.093
Quá rộng, nó không thể vươn tới gôn.

00:01:59.093 --> 00:02:02.591
Quá hẹp và hậu vệ sẽ cản được nó.

00:02:02.591 --> 00:02:06.068
Quá chậm, 
nó cong quá sớm hoặc không kịp cong.

00:02:06.068 --> 00:02:09.088
Quá nhanh, nó cong quá muộn.

00:02:09.088 --> 00:02:10.978
Vật lý học khả thi hóa việc thực hiện

00:02:10.978 --> 00:02:14.386
một bàn thắng khác thoạt nhìn 
tưởng như là không thể:

00:02:14.386 --> 00:02:17.504
phạt góc.

00:02:17.504 --> 00:02:21.032
Hiệu ứng Magnus được chứng minh bởi
ngài Issac Newton

00:02:21.032 --> 00:02:26.261
sau khi ông ấy để ý 
khi đang chơi tennis năm 1670

00:02:26.261 --> 00:02:30.217
Nó cũng đúng với gôn, dĩa hay bóng chày.

00:02:30.217 --> 00:02:33.138
Ở mỗi trường hợp, mọi việc xảy ra như nhau

00:02:33.138 --> 00:02:37.634
Quả bóng xoáy tạo ra sự chênh lệch áp lực 
của các luồng khí quanh nó

00:02:37.634 --> 00:02:40.651
và bẻ cong đường đi của nó
theo chiều của vòng xoáy

00:02:40.651 --> 00:02:41.972
Và câu hỏi ở đây là

00:02:41.972 --> 00:02:44.448
về mặt lý thuyết, 
liệu bạn có thể sút bóng đủ mạnh

00:02:44.448 --> 00:02:48.292
để nó vòng lại ngay chỗ bạn không?

00:02:48.292 --> 00:02:50.139
Tiếc thay, không thể

00:02:50.139 --> 00:02:52.672
Thậm chí nếu quả bóng không bị ảnh hưởng,

00:02:52.672 --> 00:02:54.311
hay bị ngăn cản,

00:02:54.311 --> 00:02:55.786
khi không khí làm chậm quả bóng

00:02:55.786 --> 00:02:58.897
góc chệch sẽ tăng dần

00:02:58.897 --> 00:03:02.658
làm bóng bay theo những vòng tròn nhỏ dần

00:03:02.658 --> 00:03:05.287
cho tới khi dừng hằn.

00:03:05.287 --> 00:03:07.026
Và để làm được điều đó

00:03:07.026 --> 00:03:11.103
bạn phải đá bóng quay nhanh gấp 15 lần

00:03:11.103 --> 00:03:13.904
cú sút huyền thoại của Carlos

00:03:13.904 --> 00:03:16.215
Vậy nên, chúc may mắn.