Năm 1997, trong một trận đấu giữa
Brazil và Pháp,
một cầu thủ trẻ người Braxin
Roberto Carlos
đã thực hiện một cú sút phạt thành bàn
ở khoảng cách 35m.
Vì không có đường bay thẳng vào gôn
nên Carlos quyết định thực hiện điều
dường như không tưởng này.
Cú sút của anh đưa quả bóng
bay vòng qua các cầu thủ hàng rào
nhưng ngay khi chuẩn bị ra ngoài,
nó ngoặt sang bên trái
và liệng vào khung thành
Theo định luật 1 về chuyển động của Newton
một vật thể sẽ giữ nguyên hướng và vận tốc
cho đến khi có lực tác dụng lên nó
Khi Carlos sút bóng,
anh tạo cho nó hướng di chuyển và vận tốc
nhưng lực nào ngoặt quả bóng đi
và tạo ra một trong những
bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử bóng đá
Câu trả lời là sự xoáy.
Carlos đá vào góc phải dưới của quả bóng,
làm nó bay lên cao và về bên phải
đồng thời cũng quay quanh trục của nó.
Qủa bóng bắt đầu bay theo một đường
dường như là thẳng
với luồng không khí ở cả hai phía
làm nó chậm lại
Một bên, luồng không khí chạy ngược chiều
với vòng xoáy của quả bóng,
làm tăng áp lực,
nhưng ở bên kia, luồng không khí di chuyển
cùng chiều với vòng xoáy,
tạo ra một không gian áp lực thấp hơn.
Sự chênh lệch đó đá khiến quả bóng
hướng về phía có áp lực thấp hơn.
Hiện tượng này là hiệu ứng Magnus
Kiểu đá này,
thường được gọi là kiểu trái chuối
thường được thực hiện rất nhiều,
và là một trong những điều làm trận đấu
trở nên hấp dẫn hơn.
Nhưng,
lái quả bóng với sự chính xác cần thiết
để bay vòng qua hàng rào và
bay trở lại gôn là rất khó.
Nếu đá quá cao, nó bay vút ra ngoài
Quá thấp, nó chạm đất trước khi bay vòng.
Quá rộng, nó không thể vươn tới gôn.
Quá hẹp và hậu vệ sẽ cản được nó.
Quá chậm,
nó cong quá sớm hoặc không kịp cong.
Quá nhanh, nó cong quá muộn.
Vật lý học khả thi hóa việc thực hiện
một bàn thắng khác thoạt nhìn
tưởng như là không thể:
phạt góc.
Hiệu ứng Magnus được chứng minh bởi
ngài Issac Newton
sau khi ông ấy để ý
khi đang chơi tennis năm 1670
Nó cũng đúng với gôn, dĩa hay bóng chày.
Ở mỗi trường hợp, mọi việc xảy ra như nhau
Quả bóng xoáy tạo ra sự chênh lệch áp lực
của các luồng khí quanh nó
và bẻ cong đường đi của nó
theo chiều của vòng xoáy
Và câu hỏi ở đây là
về mặt lý thuyết,
liệu bạn có thể sút bóng đủ mạnh
để nó vòng lại ngay chỗ bạn không?
Tiếc thay, không thể
Thậm chí nếu quả bóng không bị ảnh hưởng,
hay bị ngăn cản,
khi không khí làm chậm quả bóng
góc chệch sẽ tăng dần
làm bóng bay theo những vòng tròn nhỏ dần
cho tới khi dừng hằn.
Và để làm được điều đó
bạn phải đá bóng quay nhanh gấp 15 lần
cú sút huyền thoại của Carlos
Vậy nên, chúc may mắn.