WEBVTT

00:00:00.691 --> 00:00:02.036
Pre oko godinu dana,


00:00:02.036 --> 00:00:04.897
moja tetka je počela da oseća
bol u leđima.

00:00:04.897 --> 00:00:06.262
Otišla je kod lekara

00:00:06.262 --> 00:00:08.511
gde su joj rekli
da je to uobičajena povreda

00:00:08.511 --> 00:00:10.102
za nekoga ko je igrao tenis

00:00:10.102 --> 00:00:11.580
skoro 30 godina.

00:00:12.190 --> 00:00:14.158
Preporučili su joj terapiju,

00:00:14.158 --> 00:00:17.253
ali posle nekog vremena
nije se osećala bolje

00:00:17.253 --> 00:00:20.593
pa su lekari odlučili
da urade druge testove.

00:00:20.593 --> 00:00:21.592
Uradili su rendgen

00:00:21.592 --> 00:00:23.681
i otkrili povredu u njenim plućima,

00:00:23.681 --> 00:00:25.238
za koju su tada smatrali

00:00:25.238 --> 00:00:26.796
da je istegnuće mišića i tetiva

00:00:26.796 --> 00:00:27.966
između njenih rebara.

00:00:27.966 --> 00:00:29.735
Ali nakon nekoliko nedelja lečenja,

00:00:29.735 --> 00:00:33.793
i dalje nije bilo napretka.

00:00:33.793 --> 00:00:37.483
Stoga su odlučili da urade biopsiju

00:00:37.483 --> 00:00:38.700
i posle dve nedelje,

00:00:38.700 --> 00:00:41.443
dobili smo rezultate.

00:00:41.443 --> 00:00:46.212
Imala je rak pluća u trećem stadijumu.

NOTE Paragraph

00:00:46.212 --> 00:00:49.114
Uglavnom je vodila zdrav način života.

00:00:49.114 --> 00:00:50.847
Nikada nije pušila,

00:00:50.847 --> 00:00:52.613
nikada nije pila alkohol,

00:00:52.613 --> 00:00:53.715
i skoro polovinu života

00:00:53.715 --> 00:00:55.897
se bavila sportom.

00:00:55.897 --> 00:00:59.073
Možda im je zbog toga trebalo 
skoro šest meseci

00:00:59.073 --> 00:01:02.197
za tačnu dijagnozu.

NOTE Paragraph

00:01:02.197 --> 00:01:04.300
Moja priča je verovatno, nažalost,

00:01:04.300 --> 00:01:06.539
poznata većini vas.

00:01:06.539 --> 00:01:09.240
Jednoj od tri osobe koje sede u publici

00:01:09.240 --> 00:01:12.166
biće dijagnostikovana neka vrsta raka,

00:01:12.166 --> 00:01:13.312
i jedna od četiri

00:01:13.312 --> 00:01:16.910
će od toga umreti.

00:01:16.910 --> 00:01:18.992
Dijagnoza raka nije samo promenila

00:01:18.992 --> 00:01:20.859
život naše porodice,

00:01:20.859 --> 00:01:22.872
već je zbog tog procesa

00:01:22.872 --> 00:01:25.480
stalnog testiranja,

00:01:25.480 --> 00:01:27.248
različitih lekara i opisa simptoma

00:01:27.248 --> 00:01:30.420
kao i odbacivanja dijagnoza 
iznova i iznova

00:01:30.420 --> 00:01:32.800
bio stresan i frustrirajući,

00:01:32.800 --> 00:01:34.712
posebno za moju tetku.

00:01:34.712 --> 00:01:37.423
To je način na koji se radi dijagnoza raka

00:01:37.423 --> 00:01:40.043
od početka istorije.

00:01:40.063 --> 00:01:42.609
Imamo savremene
medicinske metode i lekove

00:01:42.609 --> 00:01:44.172
za lečenje raka,

00:01:44.172 --> 00:01:47.234
ali su procedure i procesi
za dijagnozu raka zastareli,

00:01:47.234 --> 00:01:50.862
ako uopšte i postoje.

NOTE Paragraph

00:01:50.862 --> 00:01:53.486
Danas, većina nas
mora da čeka na pojavu simptoma

00:01:53.486 --> 00:01:55.953
da bi se utvrdilo da nešto nije u redu.

00:01:55.953 --> 00:01:58.470
Većina ljudi danas, nema pristup


00:01:58.470 --> 00:02:00.888
metodima ranog otkrivanja raka,

00:02:00.888 --> 00:02:02.260
iako znamo

00:02:02.260 --> 00:02:04.184
da je rano otkrivanje raka

00:02:04.184 --> 00:02:05.647
najbliža stvar koju imamo

00:02:05.647 --> 00:02:09.127
efikasnom leku protiv raka.

00:02:09.127 --> 00:02:11.608
Znamo da ovo možemo da uradimo za života,

00:02:11.608 --> 00:02:13.160
i zato smo moj tim i ja

00:02:13.160 --> 00:02:15.354
odlučili da započnemo ovo putovanje,

00:02:15.354 --> 00:02:17.860
putovanje koje je pokušaj da
otkrivanje raka


00:02:17.860 --> 00:02:19.405
u ranim stadijumima

00:02:19.405 --> 00:02:22.557
i posmatranje odgovarajućih indikatora 
na molekularnom nivou

00:02:22.557 --> 00:02:26.819
bude lakše, jeftinije, pametnije

00:02:26.819 --> 00:02:30.276
i dostupnije više nego ikad.

NOTE Paragraph

00:02:30.276 --> 00:02:31.648
U kontekstu,

00:02:31.648 --> 00:02:33.191
živimo u vremenu

00:02:33.191 --> 00:02:34.680
u kojem tehnologija veoma brzo

00:02:34.680 --> 00:02:36.107
menja našu sadašnjost,

00:02:36.107 --> 00:02:39.117
i oblast biologije nije izuzetak.

00:02:39.117 --> 00:02:41.547
Kažu da biotehnologija danas napreduje

00:02:41.547 --> 00:02:43.842
bar šest puta brže od stope rasta

00:02:43.842 --> 00:02:46.218
moći obrade računara.

00:02:46.218 --> 00:02:47.530
Napredak u biotehnologiji

00:02:47.530 --> 00:02:49.170
je ne samo ubrzan,

00:02:49.170 --> 00:02:51.216
već i demokratizovan.

00:02:51.216 --> 00:02:54.428
Dok su lični računari,


00:02:54.428 --> 00:02:56.879
internet ili pametni telefoni
izjednačili mogućnosti

00:02:56.879 --> 00:02:59.736
u preduzetništvu, 
politici ili obrazovanju,

00:02:59.736 --> 00:03:03.156
skorašnji pomak je isto ovo uradio
za napredak biotehnologije.

00:03:03.156 --> 00:03:04.449
To je omogućavanje

00:03:04.449 --> 00:03:06.564
multidisciplinarnim timovima
kao što je naš

00:03:06.564 --> 00:03:09.219
da se pozabave i sagledaju ove probleme

00:03:09.219 --> 00:03:11.570
drugačijim pristupima.

NOTE Paragraph

00:03:11.570 --> 00:03:14.193
Mi smo tim naučnika i tehnologa

00:03:14.193 --> 00:03:17.183
iz Čilea, Paname,

00:03:17.183 --> 00:03:20.570
Meksika, Izraela i Grčke,

00:03:20.570 --> 00:03:23.192
i na osnovu nedavnih naučnih otkrića

00:03:23.192 --> 00:03:24.574
mislimo da smo pronašli

00:03:24.574 --> 00:03:27.375
pouzdan i tačan način

00:03:27.375 --> 00:03:29.577
otkrivanja više tipova raka
u ranim stadijumima

00:03:29.577 --> 00:03:32.275
preko uzorka krvi.

00:03:32.275 --> 00:03:35.223
Ovo smo postigli otkrivanjem
grupe veoma sitnih molekula

00:03:35.223 --> 00:03:36.892
koji se slobodno kreću u krvotoku

00:03:36.892 --> 00:03:39.688
i nazivaju se mikroRNK.

NOTE Paragraph

00:03:39.688 --> 00:03:41.999
Kako bismo objasnili šta je mikroRNK

00:03:41.999 --> 00:03:44.214
i njenu značajnu ulogu za rak

00:03:44.214 --> 00:03:45.607
moram da krenem od proteina,

00:03:45.607 --> 00:03:48.160
jer kad je rak prisutan u našem telu

00:03:48.160 --> 00:03:49.781
posmatra se modifikacija proteina

00:03:49.781 --> 00:03:51.202
u svim kancerogenim ćelijama.

00:03:51.202 --> 00:03:52.575
Kao što već možda znate,

00:03:52.575 --> 00:03:54.850
proteini su veliki biološki molekuli

00:03:54.850 --> 00:03:57.190
koji obavljaju
različite funkcije unutar tela

00:03:57.190 --> 00:03:59.505
kao što je katalizacija 
metaboličkih reakcija,

00:03:59.505 --> 00:04:01.121
reagovanje na nadražaje

00:04:01.121 --> 00:04:02.923
ili replikacija DNK,

00:04:02.933 --> 00:04:04.943
ali pre ekspresije i stvaranja proteina

00:04:05.883 --> 00:04:07.364
bitni delovi 


00:04:07.364 --> 00:04:09.513
genetičkog koda
koji su prisutni u DNK

00:04:09.513 --> 00:04:13.482
se kopiraju u transportnu RNK,

00:04:13.482 --> 00:04:15.392
kako bi transportna RNK

00:04:15.392 --> 00:04:19.106
imala instrukcije 
za građenje odeđenog proteina

00:04:19.106 --> 00:04:21.706
i mogla da izgradi stotine proteina

00:04:21.706 --> 00:04:24.303
ali ona koja govori kad da ih grade

00:04:24.303 --> 00:04:26.632
i koliko

00:04:26.632 --> 00:04:29.070
je mikroRNK.

00:04:29.070 --> 00:04:30.900
MikroRNK se sastoji od malih molekula

00:04:30.900 --> 00:04:33.100
koji regulišu ekspresiju gena.

00:04:33.100 --> 00:04:35.485
Za razliku od DNK, 
koja je uglavnom nepromenljiva,

00:04:35.485 --> 00:04:37.464
mikroRNK može da varira bilo kad


00:04:37.464 --> 00:04:40.321
u zavisnosti od unutrašnjih
i spoljašnjih uslova,

00:04:40.321 --> 00:04:43.775
i govori nam koji geni aktivno
učestvuju u ekspresiji u tom trenu.

00:04:43.775 --> 00:04:45.194
Zato je mikroRNK

00:04:45.194 --> 00:04:47.495
tako obećavajući biomarker za rak,

00:04:47.495 --> 00:04:49.377
jer kao što znate,

00:04:49.377 --> 00:04:53.190
rak je bolest promenjene ekspresije gena.

00:04:53.190 --> 00:04:56.744
Ono je nekontrolisana regulacija gena.

00:04:56.744 --> 00:04:58.448
Još jedna bitna stvar za razmatranje

00:04:58.448 --> 00:05:00.817
je da nijedna dva raka nisu ista,

00:05:00.817 --> 00:05:03.865
ali na nivou mikroRNK, postoje šabloni.

00:05:03.865 --> 00:05:06.115
Nekoliko naučnih istraživanja su pokazala

00:05:06.115 --> 00:05:09.456
da nivo abnormalne ekspresije mikroRNK

00:05:09.456 --> 00:05:12.571
varira i stvara
jedinstveni i specifični šablon

00:05:12.571 --> 00:05:14.259
za svaki tip raka,

00:05:14.259 --> 00:05:15.991
čak i u ranim stadijumima,

00:05:15.991 --> 00:05:17.881
i time prikazuje napredak bolesti

00:05:17.881 --> 00:05:19.782
i da li reaguje na lečenje

00:05:19.782 --> 00:05:20.990
ili je u remisiji,

00:05:20.990 --> 00:05:23.123
što čini mikroRNK savršenim,

00:05:23.123 --> 00:05:26.727
vrlo osetljivim biomarkerom.

NOTE Paragraph

00:05:26.727 --> 00:05:29.401
Problem sa mikroRNK
je što ne možemo koristiti

00:05:29.401 --> 00:05:31.950
postojeću tehnologiju
koja je zasnovana na DNK

00:05:31.950 --> 00:05:34.563
kako bismo ih otkrili na pouzdan način,

00:05:34.563 --> 00:05:37.353
zato što su one 
veoma kratki nizovi nukleotida

00:05:37.353 --> 00:05:39.535
mnogo manji od DNK.

00:05:39.535 --> 00:05:42.550
Takođe, sve mikroRNK
su međusobno jako slične,

00:05:42.550 --> 00:05:44.597
sa jako malim razlikama.

00:05:44.597 --> 00:05:47.117
Zamislite da treba da razlikujete
dva izuzetno slična

00:05:47.117 --> 00:05:50.311
i veoma mala molekula.

NOTE Paragraph

00:05:50.311 --> 00:05:53.217
Mislimo da smo pronašli način 
da to uradimo,

00:05:53.217 --> 00:05:55.966
i ovo je prvi put 
da ga prikazujemo u javnosti.

00:05:55.966 --> 00:05:58.467
Demonstriraću vam.

00:05:58.467 --> 00:06:00.908
Zamislite 
da sledeći put kad odete kod lekara

00:06:00.908 --> 00:06:02.831
i uradite vašu standardnu analizu krvi,

00:06:02.831 --> 00:06:05.183
laborant izoluje totalnu RNK,

00:06:05.183 --> 00:06:07.106
nešto što je veoma jednostavno danas,

00:06:07.106 --> 00:06:09.988
i stavi je u mikroploču
sa 96 determinacija, kao što je ova.

00:06:09.988 --> 00:06:11.565
Svaka determinacija ovih ploča

00:06:11.565 --> 00:06:14.204
sadrži biohemiju koju smo mi odredili,

00:06:14.204 --> 00:06:16.544
koja traži određenu mikroRNK

00:06:16.544 --> 00:06:18.323
i ponaša se kao zamka koja se zatvara

00:06:18.323 --> 00:06:20.680
tek onda kad je mikroRNK 
prisutna u uzorku,

00:06:20.680 --> 00:06:23.801
u tom trenutku, zasvetli zelenom bojom.

00:06:23.801 --> 00:06:24.954
Da bi pokrenuli reakciju

00:06:24.954 --> 00:06:28.040
ploču stavite u uređaj kao što je ovaj,

00:06:28.040 --> 00:06:31.930
a zatim na vrh i svoj pametni telefon.

00:06:31.930 --> 00:06:34.670
Nek kamera zumira ovde

00:06:34.670 --> 00:06:37.378
kako biste videli moj ekran.

00:06:37.378 --> 00:06:39.774
Pametan telefon je umrežen računar

00:06:39.774 --> 00:06:41.383
ali i fotoaparat,

00:06:41.383 --> 00:06:43.531
dovoljno dobar za naše namere.

00:06:47.431 --> 00:06:49.411
Telefon fotografiše,

00:06:49.411 --> 00:06:50.755
i kada se reakcija završi,

00:06:50.755 --> 00:06:51.798
poslaće slike

00:06:51.798 --> 00:06:54.112
u našu bazu podataka na internetu
radi obrade

00:06:54.112 --> 00:06:55.730
i tumačenja podataka.

00:06:55.730 --> 00:06:58.455
Ceo proces traje otprilike 60 minuta,

00:06:58.455 --> 00:07:00.300
ali kada se završi,

00:07:00.300 --> 00:07:03.325
determinacije koje sijaju
poklapaju se sa određenim mikroRNK

00:07:03.325 --> 00:07:05.969
i analiziraju se u pogledu toga koliko su
i koliko brzo

00:07:05.969 --> 00:07:07.218
zasijale.

00:07:07.218 --> 00:07:11.486
Kada se ceo taj proces završi,

00:07:11.486 --> 00:07:13.944
ovo se desi.

00:07:13.944 --> 00:07:16.541
Tabela pokazuje određene mikroRNK

00:07:16.541 --> 00:07:17.976
prisutne u uzorku

00:07:17.976 --> 00:07:20.388
i njihovu reakciju tokom vremena.

00:07:20.388 --> 00:07:22.890
Ako uzmemo ovaj određeni šablon mikroRNK

00:07:22.890 --> 00:07:24.296
iz uzorka ove osobe

00:07:24.296 --> 00:07:27.272
i uporedimo ga sa postojećom 
naučnom dokumentacijom

00:07:27.272 --> 00:07:29.220
koja povezuje šablone mikroRNK

00:07:29.220 --> 00:07:34.501
sa prisutnošću određene bolesti,

00:07:34.501 --> 00:07:37.950
ovako izgleda rak pankreasa.

00:07:37.950 --> 00:07:40.607
Unutra je pravi uzorak

00:07:40.607 --> 00:07:43.926
gde smo upravo otkrili rak pankreasa.

NOTE Paragraph

00:07:43.926 --> 00:07:48.365
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:07:52.086 --> 00:07:54.444
Još jedan važan aspekat ovog pristupa

00:07:54.444 --> 00:07:56.783
je skupljanje i skadištenje informacija
u oblaku

00:07:56.783 --> 00:07:58.926
kako bismo dobili rezultate 
u realnom vremenu

00:07:58.926 --> 00:08:01.863
i onda ih analizirali 
sa postojećom dokumentacijom.

00:08:01.863 --> 00:08:03.341
Ako hoćemo bolje da razumemo

00:08:03.341 --> 00:08:05.456
i dekodiramo bolesti kao što je rak

00:08:05.456 --> 00:08:06.986
moramo prestati da ih tretiramo

00:08:06.986 --> 00:08:09.348
kao akutne, izolovane slučajeve

00:08:09.348 --> 00:08:10.912
i uzmemo u obzir i izmerimo sve

00:08:10.912 --> 00:08:15.220
što trajno utiče na naše zdravlje.

00:08:15.220 --> 00:08:19.506
Cela ova platforma je radni prototip.

00:08:19.506 --> 00:08:22.971
Koristi najsavremeniju 
molekularnu biologiju,

00:08:22.971 --> 00:08:25.717
jeftini uređaj za štampanje u 3D-u

00:08:25.717 --> 00:08:27.679
i nauku o podacima

00:08:27.679 --> 00:08:31.594
kako bi pokušala da pobedi 
jedan od najvećih izazova za čovečanstvo.

00:08:31.594 --> 00:08:33.596
Zato što mislimo da rano otkrivanje raka


00:08:33.596 --> 00:08:35.384
treba da bude demokratizovano,

00:08:35.384 --> 00:08:37.769
celo ovo rešenje košta bar 50 puta manje

00:08:37.769 --> 00:08:39.770
od trenutno dostupnih metoda,

00:08:39.770 --> 00:08:41.503
i znamo da nam zajednica može pomoći

00:08:41.503 --> 00:08:42.988
da ovo ubrzamo,

00:08:42.988 --> 00:08:44.923
te je dizajn ovog uređaja

00:08:44.923 --> 00:08:47.400
otvorenog tipa.

NOTE Paragraph

00:08:47.400 --> 00:08:50.994
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:08:55.944 --> 00:08:57.541
Hoću samo da naznačim

00:08:57.541 --> 00:08:59.276
da smo tek u ranim fazama,

00:08:59.276 --> 00:09:01.257
ali za sad smo uspeli

00:09:01.257 --> 00:09:03.866
da uspešno identifikujemo šablon mikroRNK

00:09:03.866 --> 00:09:07.128
raka pankreasa, raka pluća,

00:09:07.128 --> 00:09:10.188
raka dojke i raka jetre.

00:09:10.188 --> 00:09:13.370
Trenutno obavljamo kliničko ispitivanje

00:09:13.370 --> 00:09:16.249
u saradnji sa
Nemačkim centrom za istaživanje raka

00:09:16.249 --> 00:09:19.840
sa 200 žena, za rak dojke.

NOTE Paragraph

00:09:19.840 --> 00:09:23.448
(Aplauz)

00:09:23.448 --> 00:09:26.162
Ovo je jedini neinvanzivni

00:09:26.162 --> 00:09:28.904
tačan i pristupačan test

00:09:28.904 --> 00:09:31.150
koji ima potencijal da drastično promeni

00:09:31.150 --> 00:09:32.960
način na koji se rade

00:09:32.960 --> 00:09:34.780
procedure i dijagnoze raka.

00:09:34.780 --> 00:09:36.397
Zato što tražimo šablone mikroRNK

00:09:36.397 --> 00:09:38.962
u vašoj krvi u bilo kom trenutku,

00:09:38.962 --> 00:09:40.858
nema potrebe da znate koji rak tražite.

00:09:40.858 --> 00:09:43.025
Ne morate da imate nikakve simptome.

00:09:43.025 --> 00:09:45.833
Treba vam samo mililitar krvi

00:09:45.833 --> 00:09:49.343
i prilično jednostavan izbor instrumenata.

NOTE Paragraph

00:09:49.343 --> 00:09:52.155
Danas se dijagnoza raka radi uglavnom

00:09:52.155 --> 00:09:54.240
kada se pojave simptomi.

00:09:54.240 --> 00:09:56.869
Odnosno u 3. ili 4. stadijumu,

00:09:56.869 --> 00:09:58.793
i mislim da je tada prekasno.

00:09:58.793 --> 00:10:00.941
Preskupo je za naše porodice.

00:10:00.941 --> 00:10:03.393
Preskupo je za čovečanstvo.

00:10:03.393 --> 00:10:06.340
Ne smemo da izgubimo rat protiv raka.

00:10:06.340 --> 00:10:08.230
Ne samo da nas košta milijarde dolara,

00:10:08.230 --> 00:10:11.152
već i ljudi koje volimo.

00:10:11.152 --> 00:10:14.650
Moja tetka se hrabro bori

00:10:14.650 --> 00:10:17.560
i prolazi kroz ovaj proces
sa veoma pozitivnim stavom.

00:10:17.560 --> 00:10:20.138
Ali ja hoću da ovakve bitke

00:10:20.138 --> 00:10:21.761
postanu jako retke.

00:10:21.761 --> 00:10:22.888
Hoću da dočekam dan

00:10:22.888 --> 00:10:24.815
kada se rak lako leči

00:10:24.815 --> 00:10:26.967
jer se rutiniski može dijagnostikovati

00:10:26.967 --> 00:10:28.924
u dosta ranim stadijumima,

00:10:28.924 --> 00:10:30.016
i siguran sam da će se

00:10:30.016 --> 00:10:32.152
u veoma bliskoj budućnosti

00:10:32.152 --> 00:10:33.450
zbog ovoga

00:10:33.450 --> 00:10:34.690
i drugih otkrića


00:10:34.690 --> 00:10:36.713
koje vidimo svakog dana u naukama života,

00:10:36.713 --> 00:10:38.345
naš pogled na rak

00:10:38.345 --> 00:10:40.336
drastično promeniti.

00:10:40.336 --> 00:10:42.800
Imaćemo priliku da ga otkrijemo rano,

00:10:42.800 --> 00:10:44.565
bolje razumemo,

00:10:44.565 --> 00:10:46.801
i pronađemo lek.

NOTE Paragraph

00:10:46.801 --> 00:10:48.480
Hvala vam mnogo.

NOTE Paragraph

00:10:48.480 --> 00:10:56.688
(Aplauz)