0:00:00.917,0:00:04.085
กัวเตมาลา กำลังฟื้นจาก 36 ปีของความขัดแย้ง

0:00:04.085,0:00:06.616
ความขัดแย้งที่ฟาดฟันกัน ในช่วงสงครามเย็น

0:00:06.616,0:00:10.669
จริงๆมันเป็นแค่การก่อความไม่สงบ[br]เล็กๆของฝ่ายซ้าย

0:00:10.669,0:00:13.836
และการตอบโต้แบบทำลายล้าง ของฝ่ายรัฐบาล

0:00:13.836,0:00:16.678
ผลที่เราได้รับก็คือ เหยื่อที่เป็นพลเรือน[br]2 แสนคน

0:00:16.678,0:00:20.332
ในจำนวนนั้น 160,000 คน ถูกฆ่าตายในชุมชน

0:00:20.332,0:00:24.428
มีทั้งเด็กเล็ก ผู้ชาย หญิง แม้กระทั่งคนแก่

0:00:24.428,0:00:27.858
แล้วก็มีคนอื่นๆราว 40,000 คน ที่สูญหายไป

0:00:27.858,0:00:30.178
คนที่เรายังคงค้นหาอยู่ ทุกวันนี้

0:00:30.178,0:00:32.738
เราเรียกพวกเขาว่า เดสะพะเรซิโดส

0:00:32.738,0:00:35.603
ปัจจุบัน 83% ของเหยื่อนั้น เป็นชาวมายัน

0:00:35.603,0:00:38.008
เหยื่อซึ่งเป็นผู้สืบเชื้อสาย

0:00:38.008,0:00:40.744
ผู้ที่อยู่อาศัยในอเมริกากลางมาแต่ดั้งเดิม

0:00:40.744,0:00:44.251
เพียง 17% เท่านั้น สืบเชื้อสายมาจากยุโรป

0:00:44.251,0:00:46.308
แต่สิ่งที่สำคัญตรงนี้ ก็คือ

0:00:46.308,0:00:52.329
คนที่ควรต้องมาพิทักษ์ปกป้องเรา[br]เช่น ตำรวจ ทหาร

0:00:52.329,0:00:54.995
คือคนที่ก่ออาชญากรรมส่วนใหญ่ในครั้งนั้น

0:00:56.035,0:00:59.327
ครับ ครอบครัวเหล่านั้น พวกเขาต้องการข้อมูล

0:00:59.335,0:01:00.902
พวกเขาต้องการรู้ว่า เกิดอะไรขึ้น

0:01:00.902,0:01:03.092
พวกเขาต้องการศพของคนที่พวกเขารัก

0:01:03.092,0:01:06.339
แต่ที่สำคัญที่สุด สิ่งที่พวกเขาต้องการคือ[br]พวกเขาต้องการ "คุณ"

0:01:06.339,0:01:10.395
ต้องการให้ทุกๆท่านรู้ว่า[br]คนที่พวกเขารักนั้น ไม่ได้ทำอะไรผิด

0:01:11.515,0:01:16.824
ครับ ในกรณีของผมนั้น คือ คุณพ่อของผม[br]ถูกขู่จะฆ่า ในปี 1980

0:01:17.203,0:01:18.583
เราก็เลยหนีออกมา

0:01:18.583,0:01:20.337
เราทิ้งกัวเตมาลา และเรามาที่นี่

0:01:20.337,0:01:21.543
ผมจึงโตขึ้นมาในนิวยอร์ค

0:01:21.543,0:01:25.323
ผมโตขึ้นมาในบรุคลิน, จริงๆแล้ว, [br]ไปเรียนที่โรงเรียนมัธยม อูเทร็ชท์

0:01:25.323,0:01:27.141
และสำเร็จการศึกษาที่ บรุคลินคอลเลจ

0:01:27.141,0:01:28.707
อย่างเดียวเท่านั้น ก็คือ

0:01:28.707,0:01:32.578
ผมไม่รู้จริงๆว่ากำลังเกิดอะไรในตอนนั้น [br]ในกัวเตมาลา

0:01:32.578,0:01:35.447
ผมไม่สนใจมัน มันเจ็บปวดเหลือเกิน

0:01:35.447,0:01:39.754
เป็นอย่างนั้น จนกระทั่งปี 1995 ที่ผมตัดสิน[br]ทำบางอย่างเกี่ยวกับเรื่องนี้

0:01:39.754,0:01:40.908
ผมจึงกลับไป

0:01:40.908,0:01:44.488
ผมกลับไปที่กัวเตมาลา เพื่อค้นหาศพผู้ตาย

0:01:44.488,0:01:48.961
เพื่อให้เข้าใจว่า ได้เกิดอะไรขึ้น[br]และเพื่อค้นหาบางส่วนของผมด้วย

0:01:50.051,0:01:53.414
วิธีที่เราทำงานก็คือ เราให้ข้อมูลกับผู้คน

0:01:53.414,0:01:56.384
เราพูดคุยกับสมาชิกของครอบครัว [br]แล้วให้พวกเขาเลือก

0:01:56.384,0:01:59.614
เราให้พวกเขาตัดสินใจ ที่จะเล่าเรื่องราว

0:01:59.614,0:02:01.466
บอกเราว่า พวกเขาได้เห็นอะไร

0:02:01.466,0:02:03.594
บอกเราเกี่ยวกับคนที่เขารัก

0:02:03.594,0:02:04.880
และที่สำคัญยิ่งกว่านั้น

0:02:04.880,0:02:08.878
เราให้พวกเขาเลือกที่จะให้เรา[br]ชิ้นส่วนหนึ่งของตัวเอง

0:02:08.878,0:02:11.354
ชิ้นส่วนสำคัญแก่นแท้ ว่าเขาเป็นใคร

0:02:11.354,0:02:13.611
และดีเอ็นเอนั้น คือ สิ่งที่เราจะนำมา[br]เปรียบเทียบ

0:02:13.611,0:02:16.331
กับดีเอ็นเอที่มาจากโครงกระดูก

0:02:16.331,0:02:19.386
ในระหว่างที่เรากำลังทำเรื่องนั้นอยู่[br]เราก็กำลังค้นหาศพไปด้วย

0:02:19.386,0:02:21.374
และพวกนี้คือ โครงกระดูก จนถึงเดี๋ยวนี้

0:02:21.374,0:02:24.280
อาชญากรรมเหล่านี้ส่วนใหญ่ [br]เกิดขึ้น 32 ปีมาแล้ว

0:02:24.280,0:02:25.526
เมื่อเราพบหลุมศพ

0:02:25.526,0:02:29.656
เราขุดดินออกไป และสุดท้ายก็ทำความสะอาดศพ[br]บันทึกเป็นหลักฐานไว้ และขุดศพขึ้นมา

0:02:29.656,0:02:33.095
จริงๆแล้ว เรานำโครงกระดูกขึ้นมาจากพื้นดิน

0:02:33.095,0:02:37.237
ทันทีที่เราได้ศพเหล่านั้นมา เราก็เอามัน[br]กลับมาในเมือง ไปที่ห้องแล็บของเรา

0:02:37.237,0:02:40.321
แล้วก็เริ่มกระบวนการเพื่อพยายามเข้าใจ[br]สิ่งสำคัญ 2 อย่าง

0:02:40.321,0:02:42.614
อย่างหนึ่ง คือ เขาตายอย่างไร

0:02:42.614,0:02:45.718
ตรงนี้ คุณเห็นรอยแผลจากกระสุนปืน [br]ตรงหลังศีรษะ

0:02:45.718,0:02:48.367
หรือรอยแผลจากการฟัน เป็นตัวอย่าง

0:02:48.367,0:02:51.693
อีกอย่างหนึ่งที่เราต้องการจะรู้ คือ [br]เขาเป็นใคร

0:02:51.693,0:02:55.152
เป็นเด็กอ่อนใช่มั๊ย

0:02:55.152,0:02:56.809
หรือเป็นผู้ใหญ่

0:02:56.809,0:02:58.949
เป็นผู้หญิงหรือผู้ชาย

0:02:58.949,0:03:00.732
แต่เมื่อเราวิเคราะห์เรื่องนั้นได้แล้ว

0:03:00.732,0:03:03.458
สิ่งที่เราจะทำ ก็คือ เราจะเศษชิ้นส่วนเล็กๆ[br]ของกระดูก

0:03:03.458,0:03:06.272
และจะสกัดเอา ดีเอ็นเอ ออกมา

0:03:06.272,0:03:07.367
เราจะเอา ดีเอ็นเอนั้น

0:03:07.367,0:03:12.127
แล้วเอามาเปรียบเทียบกับ ดีเอ็นเอ [br]ของครอบครัว แน่นอนครับ

0:03:12.127,0:03:15.771
วิธีดีที่สุด เพื่ออธิบายเรื่องนี้ต่อท่าน[br]ก็คือ แสดงให้ชม 2 กรณี

0:03:15.771,0:03:18.318
รายแรก เป็นกรณีบันทึกประจำวันของทหาร

0:03:18.318,0:03:22.993
ครับ นี่เป็นเอกสาร ที่ลักลอบเอาออกมาจาก[br]ที่ใดที่หนึ่ง ในปี 1999

0:03:22.993,0:03:27.673
ที่คุณเห็นตรงนั้น คือ รัฐบาล[br]ติดตามคนเป็นรายบุคคล

0:03:27.673,0:03:31.604
คนที่ เหมือนๆกับท่านทั้งหลาย [br]ที่ต้องการจะเปลี่ยนแปลงประเทศของเขา

0:03:31.604,0:03:34.484
และพวกเขาก็จดบันทึกทุกๆอย่างลงไป

0:03:34.484,0:03:38.734
และสิ่งหนึ่งที่พวกเขาเขียนลงไป คือ [br]เวลาที่พวกเขาถูกฆ่า

0:03:38.734,0:03:41.715
ในสี่เหลี่ยมผืนผ้าสีเหลืองนั่น[br]คุณจะเห็นรหัส

0:03:41.715,0:03:44.026
เป็นรหัสลับ: 300

0:03:44.026,0:03:45.523
แล้วคุณก็เห็นวันที่

0:03:45.523,0:03:49.196
ตัวเลข 300 หมายถึง "สังหารแล้ว"[br]และวันที่ หมายถึง วันเวลาที่ถูกฆ่า

0:03:49.196,0:03:52.584
ครับ กิจกรรมนั้นจะส่งผล ในอีกประเดี๋ยว

0:03:53.064,0:03:56.689
สิ่งที่เราทำ คือ ทำการขุดศพขึ้นมา ปี 2003

0:03:56.689,0:04:01.530
ซึ่งเราขุดขึ้นมาได้ 220 ศพ จาก 53 หลุม[br]ในฐานทัพทหาร

0:04:02.640,0:04:06.635
อย่างไรก็ตาม หลุมที่ 9 เข้ากันได้กับ[br]ครอบครัวเซอจิโอ โซล ลิแนร์

0:04:06.635,0:04:09.361
ครับ เซอจิโอ เป็นศาสตราจารย์ มหาวิทยาลัย

0:04:09.361,0:04:11.752
เขาสำเร็จการศึกษาจาก มหาวิทยาลัยรัฐไอโอว่า

0:04:11.752,0:04:14.129
แล้วกลับไปกัวเตมาลา เพื่อเปลี่ยนแปลงประเทศ

0:04:14.129,0:04:18.003
เขาถูกจับ วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 1984

0:04:18.003,0:04:22.092
ถ้าคุณเห็นตรงนั้น เขาถูกสังหาร[br]วันที่ 29 มีนาคม 1984

0:04:22.092,0:04:23.658
ซึ่งไม่น่าเชื่อ

0:04:23.658,0:04:26.680
เราได้ศพของเขามา เราได้ข้อมูลของครอบครัว[br]และ ดีเอ็นเอ ของพวกเขา

0:04:26.680,0:04:30.026
และขณะนี้ เรามีเอกสารที่บอกเราตรงกันว่า[br]เกิดอะไรขึ้น

0:04:30.026,0:04:33.129
แต่ที่สำคัญที่สุด คือ ราวสองสัปดาห์ต่อมา

0:04:33.129,0:04:35.816
เราก็ได้ศพมาอีกหนึ่งราย อีกหนึ่งราย[br]ที่ดีเอ็นเอเข้ากันได้

0:04:35.816,0:04:40.617
จากหลุมศพเดียวกัน ศพของ อแมนซิโอ วิลลาโทโร

0:04:40.617,0:04:43.363
ดีเอ็นเอ ของศพนั้น เข้ากันได้กับ [br]ดีเอ็นเอของครอบครัวนั้น

0:04:43.363,0:04:46.732
และเราก็สังเกตเห็นว่า[br]เขาก็อยู้ในสมุดบันทึกนั้นด้วย

0:04:46.732,0:04:51.903
น่าแปลกใจ ที่เห็นว่า เขาก็ถูกสังหาร[br]ในวันที่ 29 มีนาคม 1984 ด้วย

0:04:51.903,0:04:55.749
สิ่งนั้นจึงทำให้เราคิดว่า เอ้อ มีกี่ศพนะ [br]ในหลุมนั้น

0:04:56.226,0:04:57.413
หกศพ

0:04:57.413,0:05:04.090
เราก็เลยบอกว่า คนกี่คนถูกสังหาร[br]ในวันที่ 29 มีนาคม 1984?

0:05:06.716,0:05:09.034
ถูกต้องแล้ว มีอยู่หกคน

0:05:09.034,0:05:14.726
เราจึงได้ ฮวน เดอ ดิออส ฮูโก กับ[br]มอยเซส และ ซอยโล

0:05:14.726,0:05:18.574
ทั้งหมดนั้นถูกสังหารในวันเดียวกัน[br]ทั้งหมดถูกจับมาจากที่ต่างๆ

0:05:18.574,0:05:20.328
และในช่วงเวลาต่างๆกัน

0:05:20.328,0:05:21.492
ทั้งหมดถูกฝังในหลุมนั้น

0:05:21.492,0:05:24.636
อีกสิ่งเดียวที่เราต้องการตอนนั้น คือ[br]ดีเอ็นเอ ทั้งสี่ครอบครัวนั้น

0:05:24.636,0:05:27.881
เราจึงไปตามหาพวกเขา และก็พบ

0:05:27.881,0:05:31.844
เราระบุศพทั้ง 6 ศพนั้น [br]และคืนให้กับครอบครัวพวกเขาไป

0:05:32.344,0:05:34.783
อีกกรณีหนึ่ง ที่ผมต้องการจะเล่าให้คุณฟัง

0:05:34.783,0:05:38.871
คือ ฐานทัพทางการทหาร เรียกว่า เกรอมปาซ

0:05:38.871,0:05:43.482
จริงๆแล้วแปลว่า "เชื่อในสันติภาพ" [br]แต่อักษรย่อจริงๆ หมายความว่า

0:05:43.482,0:05:46.501
ศูนย์สั่งการปฏิบัติการรักษาความสงบ[br]ระดับภูมิภาค

0:05:46.501,0:05:51.491
ที่นี่เป็นสถานที่ทหารกัวเตมาลา ฝึกผู้รักษา[br]ความสงบ จากประเทศอื่นๆ

0:05:51.491,0:05:54.332
ผู้ที่ไปปฏิบัติการกับสหประชาชาติ

0:05:54.332,0:05:57.095
และไปยังประเทศอย่างเช่น ไฮติ และคองโก

0:05:57.095,0:06:00.608
ครับ เรามีพยานที่บอกว่า ภายในฐานทัพนี้

0:06:00.608,0:06:02.713
มีศพ มีหลุมศพ

0:06:02.713,0:06:06.568
เราจึงเข้าไปที่นั่น พร้อมกับหมายค้น[br]และประมาณสองชั่วโมง หลังจากที่เราเข้าไป

0:06:06.568,0:06:12.192
เราก็พบหลุมศพชุดแรก 84 หลุม ฝังไว้ 533 ศพ

0:06:12.192,0:06:14.829
ทีนี้ ถ้าเราคิดถึงว่า

0:06:14.829,0:06:18.166
ผู้รักษาความสงบถูกฝึก อยู่บนทรากศพ

0:06:18.166,0:06:19.965
มันช่างน่าเย้ยหยันเสียจริงๆ

0:06:21.545,0:06:26.802
แต่ศพเหล่านั้น--หน้าควํ่า[br]ส่วนใหญ่แล้วถูกมัดมือไขว้หลัง

0:06:26.802,0:06:29.426
ถูกผ้าผูกตา ทุกรูปแบบของแผลบาดเจ็บ

0:06:29.426,0:06:32.505
คนเหล่านี้ เป็นผู้ที่ป้องกันตัวเองไม่ได้[br]จึงถูกสังหาร

0:06:32.505,0:06:36.530
คนที่ 533 ครอบครัว กำลังค้นหา

0:06:36.530,0:06:39.142
เราจึงจะเน้นไปที่หลุมศพที่ 15

0:06:39.142,0:06:42.838
หลุมศพที่ 15 สิ่งที่เราสังเกตเห็น คือ[br]เป็นหลุมที่เต็มไปด้วยผู้หญิงและเด็ก

0:06:42.838,0:06:45.041
มีทั้งหมด 63 ศพ

0:06:45.041,0:06:48.269
และนั่นทำให้ผมคิดได้ทันที

0:06:48.269,0:06:50.544
อะไรกันเนี้ย ที่ไหนมีเรื่องแบบนี้มั๊ยเนี้ย

0:06:50.544,0:06:53.237
เมื่อผมไปที่กัวเตมาลาในปี 1995

0:06:53.237,0:06:57.888
ได้ยินได้ฟังกรณีการฆ่าหมู่[br]ที่เกิดเมื่อ 14 พฤษภาคม1982

0:06:57.888,0:07:01.021
ที่ทหารเข้ามา แล้วฆ่าพวกผู้ชาย

0:07:01.021,0:07:05.256
แล้วเอาผู้หญิงและเด็กขึ้นเฮลิคอปเตอร์ [br]ไปยังที่ๆไม่มีใครรู้

0:07:06.026,0:07:06.968
ครับ เดาซิว่าอะไร?

0:07:06.968,0:07:11.161
เสื้อผ้าจากหลุมศพนี้ ตรงกับเสื้อผ้า[br]จากภูมิภาคนั้น

0:07:11.161,0:07:12.891
ที่คนเหล่านี้ถูกพาตัวมา

0:07:12.891,0:07:15.274
ที่ผู้หญิงและเด็กเหล่านี้ ถูกพาตัวมา

0:07:15.274,0:07:17.746
เราจึงทำการวิเคราะห์ ดีเอ็นเอ[br]และเดาซิครับ?

0:07:18.767,0:07:21.034
เราระบุตัว มาร์ติน่า โรจาส และมานูเอล เช็น

0:07:21.034,0:07:24.109
ทั้งสองหายตัวไป ในเหตุการณ์นั้น [br]และตอนนี้ เราพิสูจน์ได้แล้ว

0:07:24.109,0:07:27.119
เรามีหลักฐานทางกายภาพ ที่พิสูจน์ว่า[br]สิ่งนี้ได้เกิดขึ้น

0:07:27.119,0:07:29.860
และผู้คนเหล่านั้น ถูกนำตัวมาที่ฐานทัพนี้

0:07:29.860,0:07:33.118
ครับ มานูเอล เช็น อายุสามขวบ

0:07:33.118,0:07:37.985
แม่ของเขาไปที่แม่นํ้า เพื่อไปซักผ้า [br]และทิ้งเขาไว้กับเพื่อนบ้าน

0:07:37.985,0:07:39.689
นั่นเป็นตอนที่ทหารมา

0:07:39.689,0:07:43.029
และนั่นเป็นตอนที่ เขาถูกเอาตัวไปใน[br]เฮลิคอปเตอร์ และไม่มีใครพบเห็นอีกเลย

0:07:43.029,0:07:45.008
จนกระทั่ง เรามาพบเขาในหลุมที่ 15

0:07:45.008,0:07:50.726
ดังนั้น พร้อมกับวิทยาศาสตร์ กับโบราณคดี[br]กับมานุษยวิทยา กับพันธุศาสตร์

0:07:50.726,0:07:53.960
สิ่งที่เรากำลังทำคือ เรากำลังส่งเสียงร้อง[br]ให้กับผู้ที่ไร้เสียง

0:07:53.960,0:07:55.645
แต่เรากำลังทำมากกว่านั้น

0:07:55.645,0:07:57.810
จริงๆ เรากำลังพิสูจน์หลักฐาน[br]เพื่อการพิจารณาคดีในศาล

0:07:57.810,0:08:01.331
เช่น การพิจารณาคดีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์[br]ที่เกิดขึ้นปีที่แล้ว ในกัวเตมาลา

0:08:01.332,0:08:06.142
เมื่อ นายพล ริออส มอนทท์ ถูกพบว่ามีความผิด[br]ฐานฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ และถูกจำคุก 80 ปี

0:08:06.142,0:08:09.786
ผมจึงมาพูดที่นี่ เพื่อบอกคุณในวันนี้ว่า[br]สิ่งนี้กำลังเกิดขึ้นในทุกๆที่--

0:08:09.787,0:08:12.511
กำลังเกิดขึ้นในเม็กซิโก[br]ตรงข้างหน้าเรานี้แหละ ในวันนี้--

0:08:12.511,0:08:14.451
และเราให้มันดำเนินการต่อไป ไม่ได้อีกแล้ว

0:08:14.451,0:08:17.352
ตอนนี้ เราต้องมาร่วมกัน และตัดสินใจ

0:08:17.352,0:08:19.573
ว่า เราจะไม่ให้มีการสูญหาย อีกต่อไป

0:08:19.573,0:08:20.765
ไม่มีการสูญหายของผู้คนอีก

0:08:20.765,0:08:23.476
ตกลงครับ ไม่มีการสูญหายอีก

0:08:23.476,0:08:24.719
ขอบคุณครับ

0:08:24.719,0:08:27.935
(เสียงปรบมือ)