1
00:00:08,857 --> 00:00:10,825
Một hoạt động bí ẩn của tự nhiên

2
00:00:10,825 --> 00:00:13,285
bắt đầu với một chi tiết
tưởng như tầm thường

3
00:00:13,285 --> 00:00:18,146
hé lộ thảm hoạ 
của sự mất cân bằng toàn cầu.

4
00:00:18,146 --> 00:00:20,761
Một ngày, bạn để ý thấy mật ong
để phết bánh mỳ sáng

5
00:00:20,761 --> 00:00:22,177
có giá đắt hơn rất nhiều.

6
00:00:22,177 --> 00:00:24,063
Thay vì chuyển sang dùng mứt,

7
00:00:24,063 --> 00:00:26,823
bạn điều tra lý do 
của sự leo thang giá cả.

8
00:00:26,823 --> 00:00:28,555
Điều bạn phát hiện thật quá sốc!

9
00:00:28,555 --> 00:00:30,951
Số lượng mật ong nội địa tại Mỹ

10
00:00:30,951 --> 00:00:34,799
đã giảm tới mức báo động.

11
00:00:34,799 --> 00:00:36,666
Sự sụt giảm này là quá lớn

12
00:00:36,666 --> 00:00:39,824
so với các nguyên nhân
thông thường :

13
00:00:39,824 --> 00:00:42,961
bệnh dịch, ký sinh hoặc đói kém.

14
00:00:42,961 --> 00:00:46,347
Một hiện trường điển hình : gần như
không có chú ong nào trong tổ

15
00:00:46,347 --> 00:00:50,085
ngoại trừ, ong chúa 
và vài con sống sót khác.

16
00:00:50,085 --> 00:00:54,013
Thức ăn vẫn còn đầy đủ và
còn cả ấu trùng chưa sinh ,

17
00:00:54,013 --> 00:00:57,531
có vẻ những con lớn đã bỏ đi
mà không chờ lũ ong con nở ra.

18
00:00:57,531 --> 00:01:00,809
Nhưng điều đặc biệt kỳ lạ là

19
00:01:00,809 --> 00:01:04,569
ong không hề chết hàng loạt
ở khu vực lân cận.

20
00:01:04,569 --> 00:01:07,202
Chúng đã quên đường về tổ,

21
00:01:07,202 --> 00:01:10,534
hay chỉ đơn giản là biến mất.

22
00:01:10,534 --> 00:01:13,075
Những mất tích bí ẩn này
không phải mới .

23
00:01:13,075 --> 00:01:15,786
Con người đã thu thập
mật ong hàng thế kỷ nay .

24
00:01:15,786 --> 00:01:18,853
Nhưng phải đến khi người châu Âu
định cư, những năm 1600

25
00:01:18,853 --> 00:01:21,440
giới thiệu các phân loài ,
Apis mellifera ,

26
00:01:21,440 --> 00:01:23,809
loài người mới bắt đầu 
thuần hóa chúng .

27
00:01:23,809 --> 00:01:25,160
Từ thế kỷ 19 ,

28
00:01:25,161 --> 00:01:28,335
những vụ ong bị mất tích hàng loạt
thường xuyên được ghi nhận

29
00:01:28,335 --> 00:01:29,985
dưới những cái tên bí ẩn

30
00:01:29,985 --> 00:01:33,493
như Căn bệnh biến mất ,
Mùa xuân cạn kiệt

31
00:01:33,493 --> 00:01:35,515
hay Không còn mùa thu.

32
00:01:35,515 --> 00:01:38,149
Vào năm 2006, sự biến mất này
đã được phát hiện

33
00:01:38,149 --> 00:01:40,443
tại hơn một nửa các tổ ong 
ở Mỹ,

34
00:01:40,443 --> 00:01:42,524
hiện tượng này có một cái tên mới :

35
00:01:42,524 --> 00:01:45,441
Rối loạn suy giảm bầy đàn diện rộng

36
00:01:45,441 --> 00:01:47,489
Điều đáng sợ nhất
của bí ẩn này

37
00:01:47,489 --> 00:01:50,994
không phải là việc 
phải dùng đường để pha trà

38
00:01:50,994 --> 00:01:52,857
Chúng ta nuôi ong 
để lấy mật,

39
00:01:52,857 --> 00:01:56,323
nhưng chúng cũng giúp thụ phấn 
cho cây trồng công nghiệp ,

40
00:01:56,323 --> 00:02:00,962
tạo ra hơn 1/3 
lượng lương thực tại Mỹ.

41
00:02:00,962 --> 00:02:03,940
Làm thế nào để tìm ra
thủ phạm đằng sau thảm họa này ?

42
00:02:03,940 --> 00:02:06,690
Dưới đây là ba nghi can.

43
00:02:06,690 --> 00:02:10,782
Nghi can A : Sâu bệnh.

44
00:02:10,782 --> 00:02:12,710
Nổi tiếng nhất là loài rận varroa ,

45
00:02:12,710 --> 00:02:16,663
loài sâu bệnh nhỏ màu đỏ 
xâm nhập đất đai, làm thịt loài ong,

46
00:02:16,663 --> 00:02:19,877
và truyền mầm bệnh
ngăn chặn sự tăng trưởng

47
00:02:19,877 --> 00:02:21,917
và rút ngắn tuổi thọ của loài ong.

48
00:02:21,917 --> 00:02:24,672
Nghi can B : Di truyền.

49
00:02:24,672 --> 00:02:26,924
Ong chúa là cốt lõi 
của một tổ ong khỏe.

50
00:02:26,924 --> 00:02:29,794
Nhưng ngày nay, hàng triệu
ong chúa được phân phối

51
00:02:29,794 --> 00:02:33,795
trong thương mại, lại bắt nguồn 
chỉ từ vài con ong chúa ban đầu ,

52
00:02:33,795 --> 00:02:36,638
điều này làm gia tăng 
sự thiếu đa dạng di truyền

53
00:02:36,638 --> 00:02:40,545
làm suy yếu khả năng chống lại 
tác nhân gây bệnh và sâu bệnh .

54
00:02:40,545 --> 00:02:43,398
Nghi can C : Hóa chất .

55
00:02:43,398 --> 00:02:45,772
Thuốc trừ sâu được sử dụng
cả trên tổ ong thương mại

56
00:02:45,772 --> 00:02:48,286
lẫn cây trồng nông nghiệp

57
00:02:48,286 --> 00:02:51,629
có thể lẫn vào thực phẩm
và nước cho ong mật .

58
00:02:51,629 --> 00:02:54,355
Nghiên cứu cho thấy
một số thuốc trừ sâu

59
00:02:54,355 --> 00:02:58,259
gây tổn hại đến khả năng 
lần đường về của loài ong.

60
00:02:58,259 --> 00:03:02,026
Chúng ta đã có tập hợp các đầu mối 
nhưng còn nhiều nghi ngờ.

61
00:03:02,026 --> 00:03:05,480
Các nhà khoa học bất đồng

62
00:03:05,480 --> 00:03:08,613
về nguyên nhân
của rối loạn suy giảm diện rộng.

63
00:03:08,613 --> 00:03:12,900
một số yếu tố 
đã được cho là nguyên nhân .

64
00:03:12,900 --> 00:03:15,932
Ong mật không hẳn
trong nguy cơ tuyệt chủng ,

65
00:03:15,932 --> 00:03:20,265
nhưng cùng với nó là suy giảm thụ phấn 
và tăng giá thức ăn,

66
00:03:20,265 --> 00:03:24,238
vì vậy, đây là một vấn đề quan trọng 
cần được giải quyết.

67
00:03:24,238 --> 00:03:27,559
Bởi vì, có ít mật ong hơn
có thể chỉ là tiếng vo ve,

68
00:03:27,559 --> 00:03:31,559
nhưng thiếu lương thực 
sẽ là một cú chích nhức nhối.