0:00:08.857,0:00:10.825
We staan voor een ecologisch raadsel.

0:00:10.825,0:00:13.285
Het begint met[br]een schijnbaar onbeduidend detail

0:00:13.285,0:00:17.796
dat een ramp onthult van mondiale grootte.

0:00:17.796,0:00:20.891
Je merkt dat de honing[br]die je 's ochtends op je boterham smeert

0:00:20.891,0:00:22.177
duurder is geworden.

0:00:22.177,0:00:24.063
In plaats van over te schakelen op jam,

0:00:24.063,0:00:26.823
onderzoek je de reden[br]voor de prijsstijging.

0:00:26.823,0:00:28.555
Wat je ontdekt, is schokkend.

0:00:28.555,0:00:30.951
Het aantal gedomesticeerde honingbijen[br]in de VS

0:00:30.951,0:00:34.799
neemt in een alarmerend tempo af.

0:00:34.799,0:00:36.366
Deze afname lijkt te groot

0:00:36.366,0:00:40.354
om alleen te worden verklaard door[br]de gebruikelijke oorzaken van bijensterfte:

0:00:40.354,0:00:42.961
ziekte, parasieten of verhongering.

0:00:42.961,0:00:46.347
Bij een typische plaats delict zie je[br]geen volwassen bij meer in de korf,

0:00:46.347,0:00:50.085
behalve misschien een eenzame koningin[br]en een paar andere overlevenden.

0:00:50.085,0:00:54.013
Het zit vol met onaangeroerde[br]voedselvoorraden en ongeboren larven,

0:00:54.013,0:00:58.759
wat suggereert dat de volwassenen[br]verhuisden zonder dat ze uitkwamen.

0:00:58.759,0:01:00.685
Maar wat bijzonder griezelig is:

0:01:00.685,0:01:04.569
we vinden geen massa dode[br]of stervende bijen in de buurt.

0:01:04.569,0:01:07.202
Ofwel zijn ze de weg [br]naar de korf vergeten,

0:01:07.202,0:01:10.534
ofwel zijn ze simpelweg verdwenen.

0:01:10.534,0:01:13.075
Deze mysterieuze verdwijningen[br]zijn niet nieuw.

0:01:13.075,0:01:15.786
Mensen verzamelen al eeuwenlang honing.

0:01:15.786,0:01:18.853
Toen de Europese kolonisten[br]van de 17e eeuw

0:01:18.853,0:01:21.440
de nieuwe ondersoort[br]Apis mellifera introduceerden,

0:01:21.440,0:01:23.809
begonnen we bijen te domesticeren.

0:01:23.809,0:01:25.160
Vanaf de 19e eeuw

0:01:25.161,0:01:28.335
hebben imkers af te toe bericht[br]over grootschalige verdwijningen

0:01:28.335,0:01:29.985
met raadselachtige namen

0:01:29.985,0:01:33.493
als bijenverdwijnziekte,[br]voorjaarsafnameziekte,

0:01:33.493,0:01:35.515
en herfstinstorting.

0:01:35.515,0:01:38.149
Maar toen in 2006[br]de verliezen zich uitbreidden

0:01:38.149,0:01:40.443
naar meer dan de helft[br]van de korven in de VS,

0:01:40.443,0:01:42.524
kreeg het fenomeen een nieuwe naam:

0:01:42.524,0:01:45.441
colony collapse disorder

0:01:45.441,0:01:47.489
Het meest enge aan dit mysterie

0:01:47.489,0:01:50.994
is niet dat we terug moeten[br]naar gewone suiker in onze thee.

0:01:50.994,0:01:52.857
We houden bijen om hun honing,

0:01:52.857,0:01:56.123
maar ze bestuiven ook onze gewassen,

0:01:56.123,0:02:00.962
wat zo een derde deel van de[br]Amerikaanse voedselproductie oplevert.

0:02:00.962,0:02:03.940
Hoe vinden we de boosdoener[br]achter deze ramp?

0:02:03.940,0:02:06.690
Hier zijn drie mogelijke daders.

0:02:06.690,0:02:10.782
Bewijsstuk A: ziekte en plagen.

0:02:10.782,0:02:12.710
Het meest berucht is de Varroamijt,

0:02:12.710,0:02:16.663
een minuscuul rood ongedierte dat[br]kolonies aanvalt en zich voedt aan bijen,

0:02:16.663,0:02:19.877
maar ook ziekteverwekkers levert[br]die de groei van bijen belemmert

0:02:19.877,0:02:21.917
en hun levensduur beperkt.

0:02:21.917,0:02:24.672
Bewijsstuk B: Genetica.

0:02:24.672,0:02:26.924
De koningin is de kern[br]van een gezond bijenvolk.

0:02:26.924,0:02:29.794
Tegenwoordig zijn miljoenen koninginnen

0:02:29.794,0:02:33.795
in commerciële korven gefokt uit[br]maar een paar oorspronkelijke koninginnen.

0:02:33.795,0:02:36.738
De zorg over het gebrek[br]aan genetische diversiteit neemt toe.

0:02:36.738,0:02:40.545
Dit kan de weerstand van bijen tegen[br]ziekteverwekkers en parasieten verminderen.

0:02:40.545,0:02:43.398
Bewijsstuk C: Chemische stoffen.

0:02:43.398,0:02:48.152
Pesticiden gebruikt bij zowel commerciële[br]bijenkorven als op landbouwgewassen,

0:02:48.152,0:02:51.796
kunnen in het voedsel en water komen[br]dat honingbijen tot zich nemen.

0:02:51.796,0:02:54.719
Onderzoekers hebben ontdekt[br]dat sommige pesticiden

0:02:54.719,0:02:58.295
het richtingsgevoel van bijen[br]kunnen aantasten.

0:02:58.295,0:03:00.209
We hebben een dossier[br]vol met aanwijzingen

0:03:00.209,0:03:01.751
maar geen duidelijke leidraad.

0:03:01.751,0:03:04.836
In werkelijkheid zijn wetenschappers,[br]de echte rechercheurs in deze zaak,

0:03:04.836,0:03:08.710
het niet eens over[br]wat colony collapse disorder veroorzaakt.

0:03:08.710,0:03:13.213
Voorlopig nemen we aan dat verschillende[br]factoren bijdragen aan de oorzaak.

0:03:13.213,0:03:16.140
Honingbijen worden niet[br]per se bedreigd met uitsterven.

0:03:16.140,0:03:20.102
Minder bijen betekent in het algemeen[br]minder bestuiving en hogere voedselprijzen.

0:03:20.102,0:03:24.355
Het is cruciaal dat wetenschappers de zaak[br]van de verdwijnende bijen oplossen.

0:03:24.355,0:03:26.898
Want hoe vervelend[br]minder honing ook zou zijn,

0:03:26.898,0:03:30.319
voedselschaarste is iets[br]dat echt zou steken.