We staan voor een ecologisch raadsel.
Het begint met
een schijnbaar onbeduidend detail
dat een ramp onthult van mondiale grootte.
Je merkt dat de honing
die je 's ochtends op je boterham smeert
duurder is geworden.
In plaats van over te schakelen op jam,
onderzoek je de reden
voor de prijsstijging.
Wat je ontdekt, is schokkend.
Het aantal gedomesticeerde honingbijen
in de VS
neemt in een alarmerend tempo af.
Deze afname lijkt te groot
om alleen te worden verklaard door
de gebruikelijke oorzaken van bijensterfte:
ziekte, parasieten of verhongering.
Bij een typische plaats delict zie je
geen volwassen bij meer in de korf,
behalve misschien een eenzame koningin
en een paar andere overlevenden.
Het zit vol met onaangeroerde
voedselvoorraden en ongeboren larven,
wat suggereert dat de volwassenen
verhuisden zonder dat ze uitkwamen.
Maar wat bijzonder griezelig is:
we vinden geen massa dode
of stervende bijen in de buurt.
Ofwel zijn ze de weg
naar de korf vergeten,
ofwel zijn ze simpelweg verdwenen.
Deze mysterieuze verdwijningen
zijn niet nieuw.
Mensen verzamelen al eeuwenlang honing.
Toen de Europese kolonisten
van de 17e eeuw
de nieuwe ondersoort
Apis mellifera introduceerden,
begonnen we bijen te domesticeren.
Vanaf de 19e eeuw
hebben imkers af te toe bericht
over grootschalige verdwijningen
met raadselachtige namen
als bijenverdwijnziekte,
voorjaarsafnameziekte,
en herfstinstorting.
Maar toen in 2006
de verliezen zich uitbreidden
naar meer dan de helft
van de korven in de VS,
kreeg het fenomeen een nieuwe naam:
colony collapse disorder
Het meest enge aan dit mysterie
is niet dat we terug moeten
naar gewone suiker in onze thee.
We houden bijen om hun honing,
maar ze bestuiven ook onze gewassen,
wat zo een derde deel van de
Amerikaanse voedselproductie oplevert.
Hoe vinden we de boosdoener
achter deze ramp?
Hier zijn drie mogelijke daders.
Bewijsstuk A: ziekte en plagen.
Het meest berucht is de Varroamijt,
een minuscuul rood ongedierte dat
kolonies aanvalt en zich voedt aan bijen,
maar ook ziekteverwekkers levert
die de groei van bijen belemmert
en hun levensduur beperkt.
Bewijsstuk B: Genetica.
De koningin is de kern
van een gezond bijenvolk.
Tegenwoordig zijn miljoenen koninginnen
in commerciƫle korven gefokt uit
maar een paar oorspronkelijke koninginnen.
De zorg over het gebrek
aan genetische diversiteit neemt toe.
Dit kan de weerstand van bijen tegen
ziekteverwekkers en parasieten verminderen.
Bewijsstuk C: Chemische stoffen.
Pesticiden gebruikt bij zowel commerciƫle
bijenkorven als op landbouwgewassen,
kunnen in het voedsel en water komen
dat honingbijen tot zich nemen.
Onderzoekers hebben ontdekt
dat sommige pesticiden
het richtingsgevoel van bijen
kunnen aantasten.
We hebben een dossier
vol met aanwijzingen
maar geen duidelijke leidraad.
In werkelijkheid zijn wetenschappers,
de echte rechercheurs in deze zaak,
het niet eens over
wat colony collapse disorder veroorzaakt.
Voorlopig nemen we aan dat verschillende
factoren bijdragen aan de oorzaak.
Honingbijen worden niet
per se bedreigd met uitsterven.
Minder bijen betekent in het algemeen
minder bestuiving en hogere voedselprijzen.
Het is cruciaal dat wetenschappers de zaak
van de verdwijnende bijen oplossen.
Want hoe vervelend
minder honing ook zou zijn,
voedselschaarste is iets
dat echt zou steken.