0:00:00.000,0:00:03.000
Üç kuşaktan kadının bağlarını,

0:00:03.000,0:00:06.000
bu bağların şaşırtıcı gücünün 30 yıldan uzun süre önce

0:00:06.000,0:00:09.000
Çin Denizindeki küçük bir gemide 5 gün ve gece boyunca

0:00:09.000,0:00:11.000
küçük kız kardeşi,

0:00:11.000,0:00:13.000
annesi ve büyükannesi

0:00:13.000,0:00:15.000
ile birlikte sıkışıp kalan 14 yaşındaki

0:00:15.000,0:00:17.000
bir kızın hayatında nasıl kök saldığını,

0:00:17.000,0:00:19.000
şu an San Francisco'da yaşayan

0:00:19.000,0:00:21.000
ve bugün size bir konuşma yapan

0:00:21.000,0:00:24.000
o küçük kızın

0:00:24.000,0:00:26.000
hayatında kök salan ve

0:00:26.000,0:00:29.000
asla koparmadığı

0:00:29.000,0:00:31.000
bağları 10 dakika içinde nasıl

0:00:31.000,0:00:34.000
anlatabilirim?

0:00:34.000,0:00:37.000
Bu bitmiş bir hikaye değil.

0:00:37.000,0:00:40.000
Bu parçaları hala bir araya getirilmekte olan bir yapboz.

0:00:40.000,0:00:44.000
Size bu parçaların birkaçını anlatayım.

0:00:44.000,0:00:46.000
İlk parçayı hayal edin:

0:00:46.000,0:00:49.000
bir adam hayatının işini yakıp kül ediyor.

0:00:49.000,0:00:52.000
O bir şair, bir oyun yazarı,

0:00:52.000,0:00:54.000
tüm hayatı ülkesinin birliği

0:00:54.000,0:00:56.000
ve özgürlüğü umuduyla

0:00:56.000,0:00:59.000
dengelenmiş bir adam.

0:00:59.000,0:01:02.000
Onu Saigon'a giren bir komunist olarak hayal edin,

0:01:02.000,0:01:04.000
hayatının tamamen bir

0:01:04.000,0:01:06.000
zaman kaybı olduğu gerçeğiye yüzleşen.

0:01:06.000,0:01:09.000
Kelimeler, uzun süredir dostu olanlar, artık onunla alay ediyordu.

0:01:09.000,0:01:12.000
Sessizliğe gömülmüştü.

0:01:12.000,0:01:16.000
Tarihin ihaneti yüzünden kahrından ölmüştü.

0:01:16.000,0:01:18.000
O adam benim büyükbabam.

0:01:18.000,0:01:22.000
Onu tanıma şansım olmadı.

0:01:22.000,0:01:26.000
Ama hayatlarımız anılarımızdan çok daha fazlasıdır.

0:01:26.000,0:01:29.000
Büyükannem onun yaşamını unutmama asla izin vermedi.

0:01:29.000,0:01:32.000
Görevim onun yok olmasına izin vermemekti

0:01:32.000,0:01:34.000
ve çıkarmam gereken ders şunu öğrenmekti:

0:01:34.000,0:01:37.000
evet, tarih bizi yok etmeye çalıştı

0:01:37.000,0:01:39.000
ama biz buna göğüs gerdik.

0:01:39.000,0:01:41.000
Yapbozun diğer parçası

0:01:41.000,0:01:43.000
şafak vakti açık denizde

0:01:43.000,0:01:46.000
sessizce süzülen bir gemiye ait.

0:01:46.000,0:01:48.000
Annem, Mai, babası

0:01:48.000,0:01:50.000
öldüğünde 18 yaşındaydı --

0:01:50.000,0:01:52.000
çoktan görücü usulü ile evlenmiş

0:01:52.000,0:01:55.000
ve iki kız çocuğu dünyaya getirmişti.

0:01:55.000,0:01:58.000
Onun için, hayat tek bir görevden ibaretti:

0:01:58.000,0:02:00.000
ailesinin kaçışı ve

0:02:00.000,0:02:03.000
Avustralya'da yeni bir yaşam.

0:02:03.000,0:02:05.000
Başaramayacak olması onun için

0:02:05.000,0:02:07.000
akıl almaz birşeydi.

0:02:07.000,0:02:10.000
Hayale karşı koyan dört yıllık bir efsaneden sonra,

0:02:10.000,0:02:12.000
balıkçı teknesi süsü verilmiş

0:02:12.000,0:02:15.000
bir gemi denize açıldı.

0:02:15.000,0:02:18.000
Tüm yetişkinler risklerin farkındaydı.

0:02:18.000,0:02:20.000
En büyük korku korsanlar,

0:02:20.000,0:02:22.000
tecavüz ve ölümdü.

0:02:22.000,0:02:24.000
Gemideki bir çok yetişkin gibi,

0:02:24.000,0:02:28.000
annem de yanında küçük bir şişe zehir taşırdı.

0:02:28.000,0:02:31.000
Yakalansaydık, önce kız kardeşim ve ben

0:02:31.000,0:02:35.000
sonra o ve büyükannem içecekti.

0:02:35.000,0:02:37.000
İlk anılarım gemide geçirdiğim zamandan --

0:02:37.000,0:02:39.000
motorun sabit ritmi,

0:02:39.000,0:02:42.000
her dalgaya çarpan pruva,

0:02:42.000,0:02:45.000
uçsuz bucaksız ufuk.

0:02:45.000,0:02:48.000
Defalarca saldıran ama gemideki

0:02:48.000,0:02:50.000
adamların meydan okumasıyla

0:02:50.000,0:02:52.000
püskürtülen korsanları ya da

0:02:52.000,0:02:54.000
motorun bozulduğunu

0:02:54.000,0:02:57.000
ve altı saat boyunca çalışmadığını hatırlamıyorum.

0:02:57.000,0:02:59.000
Malezya sahili açıklarındaki petrol kulesinin

0:02:59.000,0:03:01.000
ışıklarını ve denize düşüp

0:03:01.000,0:03:04.000
ölen genç adamı hatırlıyorum,

0:03:04.000,0:03:07.000
yolculuk onun için sona ermişti,

0:03:07.000,0:03:09.000
ve yediğim ilk elmayı hatırlıyorum,

0:03:09.000,0:03:12.000
kuledeki adamlar vermişti.

0:03:12.000,0:03:15.000
Hiçbir elmanın tadı birbirine benzemiyordu.

0:03:17.000,0:03:19.000
Mülteci kampındaki üç aydan sonra,

0:03:19.000,0:03:21.000
Melbourne'de karaya çıktık.

0:03:21.000,0:03:23.000
Yapbozun diğer parçası ise

0:03:23.000,0:03:26.000
üç kuşaktan dört kadının birlikte yeni bir hayat

0:03:26.000,0:03:29.000
kurması hakkında.

0:03:29.000,0:03:31.000
Footscray'ye yerleştik,

0:03:31.000,0:03:33.000
demografisi göçmen tabakasından

0:03:33.000,0:03:36.000
oluşan bir işçi sınıfı banliyösüydü.

0:03:36.000,0:03:38.000
Varlığından bihaber olduğum

0:03:38.000,0:03:40.000
yerleşik orta sınıf banliyölerinin aksine

0:03:40.000,0:03:43.000
Footscray'de hak sahibi olmak diye bir şey yoktu.

0:03:43.000,0:03:46.000
Dükkan kapılarından yayılan kokular dünyanın geri kalanından geliyordu.

0:03:46.000,0:03:48.000
Ve çat pat söylenen İngilizce kelimeler

0:03:48.000,0:03:50.000
tek ortak noktaları hayata tekrar

0:03:50.000,0:03:52.000
başlamak olan insanların

0:03:52.000,0:03:55.000
arasında değiş tokuş ediliyordu.

0:03:55.000,0:03:57.000
Annem çiftliklerde çalıştı,

0:03:57.000,0:03:59.000
sonra da altı gün, çift vardiyalı

0:03:59.000,0:04:01.000
araba montaj hattında.

0:04:01.000,0:04:04.000
Bir şekilde İngilizce çalışmaya zaman buldu

0:04:04.000,0:04:06.000
ve bilgi teknolojilerinde yeterlilik kazandı.

0:04:06.000,0:04:08.000
Fakirdik.

0:04:08.000,0:04:10.000
Tüm dolarlar bir kenara ayrılmıştı

0:04:10.000,0:04:12.000
ve eksik olan şeylere bakılmaksızın bütçemiz

0:04:12.000,0:04:14.000
ek İngizce ve matematik

0:04:14.000,0:04:17.000
derslerine göre ayarlanmıştı,

0:04:17.000,0:04:19.000
bu eksikler genelde yeni kıyafetlerdi,

0:04:19.000,0:04:21.000
her zaman ikinci el giyerdik.

0:04:21.000,0:04:24.000
Okulda giymek için herbiri diğerindeki

0:04:24.000,0:04:26.000
delikleri saklamaya yarayan iki çift çorap.

0:04:26.000,0:04:28.000
Bileklere kadar inen bir okul forması,

0:04:28.000,0:04:32.000
çünkü altı yıl boyunca giymeliydik.

0:04:32.000,0:04:34.000
Ve çok nadiren de olsa "çekik gözlü"

0:04:34.000,0:04:36.000
nidaları ve

0:04:36.000,0:04:38.000
ara sıra da duvar yazıları vardı:

0:04:38.000,0:04:40.000
"Asyalı, evine git."

0:04:40.000,0:04:42.000
Neredeki eve?

0:04:42.000,0:04:45.000
İçimde birşey pekişiyordu.

0:04:45.000,0:04:47.000
Bir karar yığını vardı ve kısık bir ses

0:04:47.000,0:04:51.000
şöyle diyordu: "Seni görmezden geleceğim."

0:04:51.000,0:04:53.000
Annem, kız kardeşim ve ben

0:04:53.000,0:04:56.000
aynı yatakta uyurduk.

0:04:56.000,0:04:58.000
Annem her gece çok yorgun olurdu ama yine de

0:04:58.000,0:05:00.000
birbirimize günümüzün nasıl geçtiğini anlatır,

0:05:00.000,0:05:02.000
büyükannemin evde dolaşırken

0:05:02.000,0:05:04.000
çıkardığı sesleri dinlerdik.

0:05:04.000,0:05:06.000
Annem geceleri gemiyle ilgili

0:05:06.000,0:05:09.000
kabuslar görürdü.

0:05:09.000,0:05:12.000
Ve benim işim o kabuslar görmeye başladığında uyandırmak için

0:05:12.000,0:05:15.000
uyanık kalmaktı.

0:05:15.000,0:05:17.000
Bir bilgisayar dükkanı açtı sonra da

0:05:17.000,0:05:19.000
güzellik uzmanı olmak için eğitim aldı

0:05:19.000,0:05:21.000
ve başka bir kurdu.

0:05:21.000,0:05:23.000
Ve kadınlar beraberlerinde hikayelerini de getirdi,

0:05:23.000,0:05:25.000
uyum sağlamayı başaramadıkları için kızgın ve

0:05:25.000,0:05:27.000
inatçı olan erkeklerin

0:05:27.000,0:05:30.000
ve iki dünya arasında kalan sorunlu çocukların hikayelerini.

0:05:30.000,0:05:33.000
Yardımlar ve sponsorlar arandı.

0:05:33.000,0:05:35.000
Merkezler kuruldu.

0:05:35.000,0:05:37.000
Paralel dünyalarda yaşadım.

0:05:37.000,0:05:41.000
Birinde, kendinden beklentilerinde acımasız

0:05:41.000,0:05:44.000
olan Asyalı klasik bir öğrenciydim.

0:05:44.000,0:05:47.000
Diğerindeyse, vahşetin, uyuşturucunun ve dışlanmanın

0:05:47.000,0:05:49.000
trajik bir şekilde iz bıraktığı

0:05:49.000,0:05:52.000
hayatların ağına düşmüştüm.

0:05:52.000,0:05:54.000
Ama yıllar boyunca çoğuna yardım edildi.

0:05:54.000,0:05:57.000
Ve bu iş sayesinde, hukuk öğrenciliğimin son yılında,

0:05:57.000,0:06:00.000
yılın genç Avustralyalısı olarak seçildim.

0:06:00.000,0:06:02.000
Ve yapbozun bir parçasından

0:06:02.000,0:06:04.000
diğerine fırlatıldım ve parçaların kenarları

0:06:04.000,0:06:06.000
birbirine uymadı.

0:06:06.000,0:06:08.000
İsimsiz Footscray sakini Tan Le artık

0:06:08.000,0:06:12.000
mülteci ve sosyal eylemci olan, konuşma yapmak için

0:06:12.000,0:06:15.000
daha önce adını hiç duymadığı yerlere ve

0:06:15.000,0:06:17.000
varlığını tahmin bile edemeyeceği

0:06:17.000,0:06:19.000
evlere davet edilen Tan Le idi.

0:06:19.000,0:06:21.000
Protokolleri bilmiyordum.

0:06:21.000,0:06:24.000
Çatal bıçak kullanmayı bilmiyordum.

0:06:24.000,0:06:27.000
Şarap hakkında nasıl konuşulur bilmiyordum.

0:06:27.000,0:06:31.000
Hiçbir şey hakkında nasıl konuşulduğunu bilmiyordum.

0:06:31.000,0:06:34.000
Bilinmeyen bir banliyödeki hayatın rutinine

0:06:34.000,0:06:37.000
ve rahatlığına dönmek istedim --

0:06:37.000,0:06:40.000
hergünü neredeyse 20 yıldır aynı şekilde

0:06:40.000,0:06:43.000
birbirimize günümüzün nasıl geçtiğini anlatıp,

0:06:43.000,0:06:45.000
uykuya dalarak bitiren bir büyükanne, bir anne

0:06:45.000,0:06:47.000
ve iki kızın hayatına,

0:06:47.000,0:06:51.000
üçümüzün hala aynı yatakta uyuduğu hayata.

0:06:51.000,0:06:55.000
Anneme bunu yapamayacağımı söyledim.

0:06:55.000,0:06:58.000
Bana onun gemiye bindiğimiz zamankiyle aynı yaşta

0:06:58.000,0:07:01.000
olduğumu hatırlattı.

0:07:01.000,0:07:04.000
"Hayır" hiçbir zaman bir seçenek olmamıştı.

0:07:04.000,0:07:06.000
"Sadece yap" dedi,

0:07:06.000,0:07:09.000
"ve olduğundan başka biri gibi olma."

0:07:09.000,0:07:12.000
Böylece gençlerin işsizliği ile eğitimi ve ötekileştirilmişlerin

0:07:12.000,0:07:15.000
ve haklarını kaybetmişlerin göz ardı edilmesini dile getirdim.

0:07:15.000,0:07:17.000
Ve ben daha içten konuştukça,

0:07:17.000,0:07:20.000
daha çok konuşma yapmam istendi.

0:07:20.000,0:07:23.000
Her kesimden insanla tanıştım,

0:07:23.000,0:07:25.000
büyük kısmı sevdikleri işi yapıyordu,

0:07:25.000,0:07:28.000
ihtimallerle dolu bir hayatları vardı.

0:07:28.000,0:07:31.000
Ve okulu dereceyle bitirmeme rağmen

0:07:31.000,0:07:34.000
hukuk alanında bir kariyer istemediğimi farkettim.

0:07:34.000,0:07:37.000
Yapbozun başka bir parçası olması gerekiyordu.

0:07:37.000,0:07:40.000
Ve aynı zamanda yabancı olmanın,

0:07:40.000,0:07:42.000
yeni gelmiş olmanın,

0:07:42.000,0:07:44.000
sahneye yeni çıkmış olmanın

0:07:44.000,0:07:46.000
iyi birşey olduğunu farkettim --

0:07:46.000,0:07:48.000
ve sadece iyi de değil,

0:07:48.000,0:07:50.000
aynı zamanda müteşekkir olunması gereken birşey,

0:07:50.000,0:07:53.000
belki de gemiden gelen bir hediye.

0:07:53.000,0:07:55.000
Çünkü içerden biri olmak

0:07:55.000,0:07:57.000
kolayca ufku daraltmak anlamına gelebilir,

0:07:57.000,0:07:59.000
uzmanlık alanınızın

0:07:59.000,0:08:02.000
ihtimallerini kolayca kabul etmek anlamına gelebilir.

0:08:02.000,0:08:05.000
Güvenli bölgemden şunu bilecek kadar dışarı çıktım:

0:08:05.000,0:08:07.000
evet, dünya birbirinden ayrılıyor

0:08:07.000,0:08:10.000
ama korkuğunuz şekilde değil.

0:08:10.000,0:08:12.000
İzin verilmeyecek olan ihtimaller olağandışı bir şekilde

0:08:12.000,0:08:14.000
cesaretlendiriliyordu.

0:08:14.000,0:08:16.000
Orada bir enerji vardı,

0:08:16.000,0:08:18.000
yatıştırılamaz bir iyimselik,

0:08:18.000,0:08:21.000
tevazu ve gözüpekliğin garip bir karışımı vardı.

0:08:21.000,0:08:23.000
Ve iç güdülerimi takip ettim.

0:08:23.000,0:08:26.000
"Başarılabilir" sözünü karşı konulamaz bir

0:08:26.000,0:08:28.000
oluşan küçük bir takım oluşturdum.

0:08:28.000,0:08:31.000
oluşan küçük bir takım oluşturdum.

0:08:31.000,0:08:33.000
Bir yıl boyunca hiç para kazanamadık.

0:08:33.000,0:08:35.000
Her günün sonunda, hepimizin paylaştığı koca bir

0:08:35.000,0:08:37.000
kase çorba yapardım.

0:08:37.000,0:08:40.000
Her gece geç saate kadar çalışırdık.

0:08:40.000,0:08:42.000
Fikirlerimizin çoğu çılgıncaydı

0:08:42.000,0:08:44.000
ama ufak bir kısmı ise dahiceydi

0:08:44.000,0:08:47.000
ve büyük çıkışımızı yaptık.

0:08:47.000,0:08:49.000
Tek bir geziden sonra A.B.D'ye taşınma

0:08:49.000,0:08:51.000
kararı aldım.

0:08:51.000,0:08:53.000
Yine içgüdülerimi dinledim.

0:08:53.000,0:08:55.000
Üç ay sonra taşınmıştım ve

0:08:55.000,0:08:58.000
macera devam ediyordu.

0:08:58.000,0:09:00.000
Bitirmeden önce size

0:09:00.000,0:09:03.000
büyükannemden bahsedeyim.

0:09:03.000,0:09:05.000
Konfüçyüsçülüğün

0:09:05.000,0:09:07.000
sosyal norm ve önemli olan kişinin

0:09:07.000,0:09:10.000
Mandarin(Çin'de yüksek memur) olduğu zamanda büyümüştü.

0:09:10.000,0:09:13.000
Hayat yüzyıllardır değişmemişti.

0:09:13.000,0:09:17.000
Babası o doğduktan kısa süre sonra ölmüştü.

0:09:17.000,0:09:20.000
Annesi onu tek başına büyütmüştü.

0:09:20.000,0:09:23.000
17 yaşında bir Mandarin'in ikinci eşi olmuştu,

0:09:23.000,0:09:26.000
kocasının annesi ona şiddet uygulamıştı.

0:09:26.000,0:09:28.000
Kocasından hiç destek görmediği için,

0:09:28.000,0:09:31.000
onu mahkemeye vererek ve kendi davasını

0:09:31.000,0:09:33.000
savunarak bir sansasyon yarattı

0:09:33.000,0:09:36.000
ve kazandığında ise daha büyük bir sansasyon yarattı.

0:09:36.000,0:09:38.000
(Kahkaha)

0:09:38.000,0:09:42.000
(Alkış)

0:09:42.000,0:09:46.000
"Başarılamaz" sözünün yanlış olduğu ortaya çıktı.

0:09:48.000,0:09:51.000
600 mil uzakta Melbourne'de hayata gözlerini yumduğunda

0:09:51.000,0:09:53.000
ben Sydney'deki bir

0:09:53.000,0:09:56.000
otel odasında duş alıyordum.

0:09:56.000,0:09:58.000
Duşakabinden dışarı bakıtığımda

0:09:58.000,0:10:01.000
onu diğer tarafta dururken gördüm.

0:10:01.000,0:10:03.000
Veda etmek için geldiğini biliyordum.

0:10:03.000,0:10:06.000
Dakikalar sonra annem aradı.

0:10:06.000,0:10:08.000
Birkaç gün sonra,

0:10:08.000,0:10:10.000
Footscary'deki bir Budist tapınağına gittik

0:10:10.000,0:10:12.000
ve tabutunun çevresine oturduk.

0:10:12.000,0:10:14.000
Hikayelerini anlattık

0:10:14.000,0:10:17.000
ve onun hala bizimle beraber olduğundan emin olmasını istedik.

0:10:17.000,0:10:20.000
Gece yarısı keşiş gelip

0:10:20.000,0:10:23.000
tabutu kapatması gerektiğini söyledi.

0:10:23.000,0:10:26.000
Annem büyükannemin elini tutmamızı istedi.

0:10:26.000,0:10:28.000
Keşişe,

0:10:28.000,0:10:30.000
"Neden geri kalanı bu kadar soğukken

0:10:30.000,0:10:33.000
eli çok sıcak?" diye sordu.

0:10:33.000,0:10:37.000
"Sabahtan beri tuttuğunuz için," dedi,

0:10:37.000,0:10:40.000
"Gitmesine izin vermediniz."

0:10:42.000,0:10:44.000
Eğer ailemizde bir enerji varsa,

0:10:44.000,0:10:46.000
bu kadınlar arasında geçiş yapar.

0:10:46.000,0:10:49.000
Kim olduğumuzu ve hayatın bizi nasıl şekillendirdiğini bildiğimiz için,

0:10:49.000,0:10:51.000
hayatlarımıza

0:10:51.000,0:10:53.000
girmiş olabilecek erkelerin bizi engelleyeceklerini

0:10:53.000,0:10:55.000
artık görebiliyorduk.

0:10:55.000,0:10:58.000
Çok kolay bir şekilde yenilecektik.

0:10:58.000,0:11:00.000
Şimdi kendi çocuklarım olsun istiyorum

0:11:00.000,0:11:03.000
ve gemiyi düşünüyorum.

0:11:03.000,0:11:06.000
Kim çocukları için böyle birşeyi ister ki?

0:11:06.000,0:11:08.000
Yine de ayrıcalıktan,

0:11:08.000,0:11:10.000
serbestlikten,

0:11:10.000,0:11:12.000
yardımdan korkuyorum.

0:11:12.000,0:11:14.000
Hayatlarında her dalgaya cesurca

0:11:14.000,0:11:17.000
dalabilecekleri bir pruvayı, motorun

0:11:17.000,0:11:20.000
hiç değişmeyen ritmini ve hiçbir şey garanti etmeyen

0:11:20.000,0:11:22.000
geniş bir ufku

0:11:22.000,0:11:24.000
verebilir miyim?

0:11:24.000,0:11:26.000
Bilemiyorum.

0:11:26.000,0:11:28.000
Ama bunu verip

0:11:28.000,0:11:30.000
yine de güvende olacakları görseydim,

0:11:30.000,0:11:33.000
yapardım.

0:11:33.000,0:11:45.000
(Alkış)

0:11:45.000,0:11:48.000
Trevor Neilson: Ve ayrıca, Tan'ın annesi şu an aramızda

0:11:48.000,0:11:51.000
dördüncü ya da beşinci sırada.

0:11:51.000,0:11:55.000
(Alkış)