1
00:00:08,180 --> 00:00:11,112
Şeker sizinle saklambaç oynuyor.

2
00:00:11,112 --> 00:00:13,417
Gazozları, dondurmayı, şekerlemeyi ve üstünde

3
00:00:13,417 --> 00:00:14,833
şekerf ibaresi olan büyük beyaz paketleri

4
00:00:14,833 --> 00:00:19,847
düşününce, oyunu kazanmanın kolay olduğunu düşünebilirsiniz.

5
00:00:19,847 --> 00:00:21,683
İnsanlar, ilave şekerlerin yarısını bu içeceklerden

6
00:00:21,683 --> 00:00:23,219
ve abur cuburdan alıyor,

7
00:00:23,219 --> 00:00:24,943
o nedenle şeker yalnızca

8
00:00:24,943 --> 00:00:26,443
görünürde saklanıyormuş gibi gelebilir,

9
00:00:26,443 --> 00:00:28,289
fakat şahit koruma programındaki kişi gibi,

10
00:00:28,289 --> 00:00:33,089
diğer yarısı en az şüpheleneceğiniz yerlerde saklanıyor.

11
00:00:33,089 --> 00:00:34,680
Ketçapın, sosisin, makarna sosunun, soya sütünün,

12
00:00:34,680 --> 00:00:38,067
spor içeceklerin, parmak balıkların ve yer fıstığı ezmesinin

13
00:00:38,067 --> 00:00:40,356
içeriklerini bir kontrol edin.

14
00:00:40,356 --> 00:00:43,115
Bu ürünlerin çoğunda gizlenmis şeker bulacaksınız.

15
00:00:43,115 --> 00:00:45,016
Hatta, marketlerdeki

16
00:00:45,016 --> 00:00:48,030
600,000 ürünün dörtte üçünde ilave şeker

17
00:00:48,030 --> 00:00:50,284
bulabilirsiniz.

18
00:00:50,284 --> 00:00:52,094
Peki şeker nasıl gizleniyor?

19
00:00:52,094 --> 00:00:54,131
Ürünlerin etiketine bakmak yetmez mi?

20
00:00:54,131 --> 00:00:55,700
O kadar kolay değil.

21
00:00:55,700 --> 00:00:57,301
Aynı arkadaşınız Robert'a

22
00:00:57,301 --> 00:01:00,512
Bob, Robby, Bobby veya Roberto diye seslenebileceğiniz gibi

23
00:01:00,512 --> 00:01:02,966
ilave şekerin de bir sürü takma ismi vardır.

24
00:01:02,966 --> 00:01:05,412
Çok derken, 5 ya da 6 taneden bahsetmiyoruz,

25
00:01:05,412 --> 00:01:06,775
56 tane desek.

26
00:01:06,775 --> 00:01:09,975
Kahverengi pirinç şurubu, arpa maltı,

27
00:01:09,975 --> 00:01:12,797
demerara, Florida Kristalleri, muscovado (kahverengi şeker),

28
00:01:12,797 --> 00:01:15,396
ve tabii ki yüksek fruktozlu mısır şurubu var,

29
00:01:15,396 --> 00:01:19,399
bazen HFCS veya mısır şurubu olarak da adlandırılır.

30
00:01:19,399 --> 00:01:23,107
Şekerin aldatıcı takma adlarının bile takma adları var.

31
00:01:23,107 --> 00:01:25,661
Üzüm veya elma konsantrasyonu da, 55 şeker ikizi gibi

32
00:01:25,661 --> 00:01:27,911
vücudunuzda benzer etkiye sahiptir.

33
00:01:27,911 --> 00:01:31,120
Buharlaştırılmış organik şeker kamışı suyu kulağa sağlıklı da gelse

34
00:01:31,120 --> 00:01:32,595
siz onu buharlaştırdığınızda,

35
00:01:32,595 --> 00:01:34,045
şeker elde edersiniz!

36
00:01:34,045 --> 00:01:36,437
Kimyasalligi olarak degerlendirdigimizde, hepsi aynı.

37
00:01:36,437 --> 00:01:37,652
Daha da aldatıcı tarafı,

38
00:01:37,652 --> 00:01:39,336
bir üründe çeşitli ilave şekerler

39
00:01:39,336 --> 00:01:41,046
kullanıldığı zaman,

40
00:01:41,046 --> 00:01:44,067
ürünün uzun içindekiler listesinde kaybolurlar,

41
00:01:44,067 --> 00:01:46,470
böylece şeker içeriği sorun değilmiş gibi görünebilir,

42
00:01:46,470 --> 00:01:47,925
ama hepsini biraraya koydugunuzda

43
00:01:47,925 --> 00:01:51,015
şeker başlı başına en büyük içerik olabilir.

44
00:01:51,015 --> 00:01:53,310
şu anda, FDA (Gida ve ilac kurulu), günlük tavsiye edilen

45
00:01:53,310 --> 00:01:55,329
şeker tüketimine dair bir limit vermiyor,

46
00:01:55,329 --> 00:01:58,228
bu nedenle bir şişe gazozun içindeki 65 gram şekerin

47
00:01:58,228 --> 00:02:00,398
az mı çok mu olduğunu söylemek zor.

48
00:02:00,398 --> 00:02:02,677
Ama Dünya Sağlık Örgütü günlük şeker tüketim

49
00:02:02,677 --> 00:02:05,981
limitinin, toplan kalorinizin %5'i ya da toplamda

50
00:02:05,981 --> 00:02:08,146
25 gram olması gerektiğini söylüyor.

51
00:02:08,146 --> 00:02:12,121
Yani 65 gram bu değerin iki katından fazla.

52
00:02:12,121 --> 00:02:14,204
Peki, şeker nedir?

53
00:02:14,204 --> 00:02:17,907
Glikozla fruktoz arasında fark nedir?

54
00:02:17,907 --> 00:02:19,730
İkisi de karbonhidrattır

55
00:02:19,730 --> 00:02:21,297
ve karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan

56
00:02:21,297 --> 00:02:23,647
aynı kimyasal bileşime sahiptir.

57
00:02:23,647 --> 00:02:25,714
Ama ikisi de farklı yapıya sahiptir

58
00:02:25,714 --> 00:02:28,258
ve vücudumuzda çok farklı etki gösterirler.

59
00:02:28,258 --> 00:02:30,681
Glikoz, yeryüzündeki nerdeyse tüm canlılar için

60
00:02:30,681 --> 00:02:33,155
en iyi enerji kaynağıdır.

61
00:02:33,155 --> 00:02:36,018
Vücuttaki tüm organlar tarafından metabolize edilebilir.

62
00:02:36,018 --> 00:02:38,103
Diğer yandan fruktoz,

63
00:02:38,103 --> 00:02:40,815
başlıca karaciğer tarafından metabolize edilir

64
00:02:40,815 --> 00:02:42,775
ve karaciğeriniz bu tatlı, tatlı fruktozla

65
00:02:42,775 --> 00:02:44,422
aşırı yüklendiğinde,

66
00:02:44,422 --> 00:02:47,562
fazlalıklar yağa çevrilir.

67
00:02:47,562 --> 00:02:49,824
Taze meyveler de aslında fruktoz içerir,

68
00:02:49,824 --> 00:02:51,479
fakat dogaldirlar,

69
00:02:51,479 --> 00:02:53,170
ve meyvede bulunan fiberin hazmı yavaşlatması

70
00:02:53,170 --> 00:02:55,732
sayesinde aşırı yüklenmeye sebep olmazlar.

71
00:02:55,732 --> 00:02:57,816
Bu da karaciğerinize, işini yapması için gereken

72
00:02:57,816 --> 00:02:59,421
zamanı verir.

73
00:02:59,421 --> 00:03:01,545
Kurabiyeleri sert, şekerlemeleri kıtır

74
00:03:01,545 --> 00:03:03,506
yapan şey şekerdir.

75
00:03:03,506 --> 00:03:06,408
Ekmek kabuğuna bile güzel rengini veren şekerdir.

76
00:03:06,408 --> 00:03:08,468
Aynı zamanda harika bir koruyucudur;

77
00:03:08,468 --> 00:03:10,345
çürümez veya buharlaşmaz,

78
00:03:10,345 --> 00:03:12,100
böylece eklendiği yiyecekler, daha kolay

79
00:03:12,100 --> 00:03:13,974
saklanır, uzun yolculuklara dayanır

80
00:03:13,974 --> 00:03:15,998
ve daha ucuz olmaya yatkındır.

81
00:03:15,998 --> 00:03:18,483
İşte bu nedenle şeker her yerde gizleniyor.

82
00:03:18,483 --> 00:03:21,333
Aslında, ilave şekerin konmadigi yiyeceklerin

83
00:03:21,333 --> 00:03:23,480
listesini yapmak çok daha kolay:

84
00:03:23,480 --> 00:03:25,858
Bunlar sebzeler, yumurtalar, etler,

85
00:03:25,858 --> 00:03:29,963
balık, meyve, çiğ fındık, evyeniz bile.

86
00:03:29,963 --> 00:03:33,366
Basitçe gazoz ve spor içecekleri yerine su tercih etmek

87
00:03:33,366 --> 00:03:35,938
gizli ilave şekerden kaçınmak için harika bir yoldur.

88
00:03:35,938 --> 00:03:37,586
En azından,

89
00:03:37,586 --> 00:03:39,219
yiyecek etiketlerine dikkat etmeyi deneyin,

90
00:03:39,219 --> 00:03:42,587
böylece şeker alımınızı sağlıklı bir düzeyde tutabilirsiniz.

91
00:03:42,587 --> 00:03:44,856
Çünkü bu saklambaç oyununda,

92
00:03:44,856 --> 00:03:46,980
her ilave şeker görmeyişinizde,

93
00:03:46,980 --> 00:03:48,965
siz kazanırsınız!