WEBVTT

00:00:10.218 --> 00:00:13.647
Lecąc przez noc,
czuwam nad miastem

00:00:13.647 --> 00:00:21.226
cichy strażnik, czujny obrońca,
mroczny rycerz, to ja...

00:00:22.596 --> 00:00:25.884
Okej, no dobra, nie jestem Batmanem.
Jestem zwykłym nietoperzem.

00:00:25.884 --> 00:00:28.903
Ale jak Batman, 
bywam często niezrozumiany.

00:00:28.903 --> 00:00:31.712
Uważa się, że jestem przerażający,
dziwny i niebezpieczny.

00:00:31.712 --> 00:00:36.771
Gdyby jednak znali mnie lepiej,
byłbym traktowany jak bohater.

00:00:36.771 --> 00:00:38.276
Kiedy widzimy nietoperze,

00:00:38.276 --> 00:00:41.602
to wielu z nas widzi wampiry,
które chcą wyssać naszą krew.

00:00:41.602 --> 00:00:44.459
Ale prawda jest taka,
że spośród 1200 gatunków

00:00:44.459 --> 00:00:47.500
tylko trzy to nietoperze wampiry.

00:00:47.500 --> 00:00:50.678
Z tych trzech, tylko jeden
preferuje krew ssaków,

00:00:50.678 --> 00:00:54.462
i nawet te nietoperze
karmią się głównie bydłem.

00:00:54.462 --> 00:00:56.425
Może to wciąż nie jest świetne,

00:00:56.425 --> 00:01:00.540
ale nietoperze wampiry
są pomocne dla ludzi.

00:01:00.540 --> 00:01:04.506
Desmoteplaza, substancja chemiczna
obecna w ślinie nietoperzy

00:01:04.506 --> 00:01:06.517
pomaga w usuwaniu skrzepów krwi

00:01:06.517 --> 00:01:10.925
i jest testowana 
wśród pacjentów po udarach.

00:01:10.925 --> 00:01:16.339
Spośród pozostałych ponad 1000 gatunków,
około 70% karmi się owadami.

00:01:16.339 --> 00:01:19.014
Te nietoperze pomagają kontrolować
prawdziwe wampiry:

00:01:19.014 --> 00:01:22.384
komary, których paskudne ugryzienia
nie tylko są irytujące,

00:01:22.384 --> 00:01:25.706
ale też roznoszą choroby
jak wirus zachodniego Nilu.

00:01:25.706 --> 00:01:29.955
Pojedynczy mały, brązowy nietoperz
może zjeść 1000 owadów co godzinę,

00:01:29.955 --> 00:01:34.587
a kolonia molosów meksykańskich
może pożreć kilka ton ciem

00:01:34.587 --> 00:01:36.423
w jedną noc.

00:01:36.423 --> 00:01:37.727
Tylko w USA

00:01:37.727 --> 00:01:41.559
nietoperze dostarczają 
wartej ponad 3.7 miliarda dolarów

00:01:41.559 --> 00:01:44.072
dezynsekcji owadów dla rolników,

00:01:44.072 --> 00:01:47.547
co daje korzyści każdemu,
kto zjada ich plony.

00:01:47.547 --> 00:01:51.231
Rudawki wielkie, nazwane tak 
ze względu na ogromny rozmiar,

00:01:51.231 --> 00:01:54.656
grają ważną rolę w zapylaniu roślin.

00:01:54.656 --> 00:01:58.138
Podróżując między kwiatami,
odżywiają się nektarem i owocami

00:01:58.138 --> 00:02:02.791
a także transportują pyłek i nasiona 
pomagając roślinom w rozmnażaniu.

00:02:02.791 --> 00:02:04.402
W Azji Południowo-Wschodniej

00:02:04.402 --> 00:02:09.396
nietoperz rudawkowaty jest jedynym
zapylaczem owocu durian.

00:02:09.396 --> 00:02:11.716
Inne nietoperze zapylają
brzoskwinie, banany

00:02:11.716 --> 00:02:15.131
i rośliny agawy, z której
produkuje się tequile.

00:02:15.131 --> 00:02:15.880
Bez nich,

00:02:15.880 --> 00:02:20.214
wiele naszych roślin byłoby niezdolnych
do wydania owoców, które tak kochamy.

00:02:20.214 --> 00:02:25.821
Jako herosi ekosystemu, nietoperze 
mają zestaw przydatnych gadżetów.

00:02:25.821 --> 00:02:29.245
Nietoperze były źródłem inspiracji
dla latających robotów,

00:02:29.245 --> 00:02:32.297
a nawet energooszczędnych
samolotów szpiegowskich,

00:02:32.297 --> 00:02:38.016
jako, że są jedynymi ssakami
zdolnymi do samodzielnego lotu.

00:02:39.146 --> 00:02:44.520
Echolokacja, rodzaj biologicznego sonaru,
jest używana jako sposób nawigowania

00:02:44.520 --> 00:02:46.798
i szukania ofiar nocą.

00:02:46.798 --> 00:02:49.670
Panuje błędne przekonanie,
że nietoperze są ślepe,

00:02:49.670 --> 00:02:52.539
bo prawdą jest, że wszystkie gatunki
posiadają zmysł wzroku.

00:02:52.539 --> 00:02:57.489
Niektóre posiadają nawet ogromne oczy
by lepiej widzieć w słabym świetle.


00:02:57.489 --> 00:03:00.374
Ludzie martwią się, że mogą
być zarażeni przez nietoperze

00:03:00.374 --> 00:03:04.260
choć jak inne zwierzęta, mogą one 
przenosić choroby takie jak wścieklizna.

00:03:04.260 --> 00:03:09.523
W rzeczywistości, mniej niż 0.5% 
nietoperzy to nosiciele.

00:03:09.813 --> 00:03:13.216
To takie samo prawdopodobieństwo
jak wyrzucenie reszki

00:03:13.216 --> 00:03:16.585
osiem razy z rzędu.

00:03:18.985 --> 00:03:21.169
Wyobrażenie, że nietoperze
są nosicielami

00:03:21.169 --> 00:03:23.323
może wywodzić się z tego,
że chore nietoperze

00:03:23.323 --> 00:03:26.813
mogą się dziwnie zachowywać:
wyłaniają się w ciągu dnia,

00:03:26.813 --> 00:03:28.672
bądź są niezdolne do lotu

00:03:28.672 --> 00:03:31.408
przez co mogą szybciej 
napotkać ludzi.

00:03:31.408 --> 00:03:34.966
Więc dobrym sposobem na ochronę
jest ochrona samych nietoperzy,

00:03:34.966 --> 00:03:37.334
należy dbać o ich zdrowie
oraz środowisko

00:03:37.334 --> 00:03:40.997
redukując ryzyko przeniesienia
jakiejś choroby.

00:03:40.997 --> 00:03:44.338
W Ameryce Północnej nietoperzom
zagraża wyniszczająca choroba

00:03:44.338 --> 00:03:46.760
zwana zespołem białego nosa.

00:03:46.760 --> 00:03:49.293
To zakażenie grzybiczne
budzi nietoperze

00:03:49.293 --> 00:03:51.474
podczas ich hibernacji zimą.

00:03:51.474 --> 00:03:54.571
Niezdolne do znalezienia jedzenia,
tracą one duże ilości energii,

00:03:54.571 --> 00:03:57.064
i w końcu umierają z głodu.

00:03:57.064 --> 00:04:00.376
Zespół białego nosa wyniszczył
całe jaskinie nietoperzy

00:04:00.376 --> 00:04:04.161
z umieralnością przekraczającą 90%.

00:04:04.161 --> 00:04:05.935
Zmiany klimatyczne
i niszczenie habitatów

00:04:05.935 --> 00:04:08.780
są także poważnym zagrożeniem
dla populacji nietoperzy.

00:04:08.780 --> 00:04:13.535
Na przykład, w styczniu 2014 r.
rekordowe upały nawiedziły Australię

00:04:13.535 --> 00:04:18.095
powodując śmierć ponad
100,000 nietoperzy.

00:04:18.095 --> 00:04:20.619
Niektórzy ludzie chcą
widzieć świat w płomieniach,

00:04:20.619 --> 00:04:25.054
a nietoperze i ich siedliska 
na całym świecie,

00:04:25.054 --> 00:04:26.647
m.in. bagna namorzynowe,

00:04:26.647 --> 00:04:28.284
pierwotne lasy

00:04:28.284 --> 00:04:30.944
i oczywiście jaskinie są zagrożone.

00:04:31.214 --> 00:04:35.636
Pomimo tego, że jestem bohaterem 
tej historii, to potrzebuję ratunku.

00:04:35.636 --> 00:04:37.421
A skoro już znacie
prawdę o nas,

00:04:37.476 --> 00:04:40.992
możecie nauczyć się
jak pomagać tak dzielnym zwierzętom.

00:04:40.992 --> 00:04:44.218
Zainstalujcie poprawnie
zaprojektowany ''bat box'',

00:04:44.218 --> 00:04:47.388
to najłatwiejszy sposób,
aby dać schronienie nietoperzom.

00:04:47.388 --> 00:04:50.438
Sprzeciwiajcie się pestycydom,
które szkodzą nietoperzom,

00:04:50.438 --> 00:04:54.451
kiedy karmimy się owadami,
których chcecie się pozbyć.

00:04:54.451 --> 00:04:57.967
Unikajcie wchodzenia do jaskiń,
gdzie możecie przeszkodzić w hibernacji

00:04:57.967 --> 00:05:02.000
i zawsze odkażajcie sprzęt
po wizycie w jaskini.

00:05:02.000 --> 00:05:04.917
Jeśli macie niechciane nietoperze
na strychu bądź w stodole

00:05:04.917 --> 00:05:09.233
to skontaktujcie się z władzami,
aby nas bezpiecznie przenieść.

00:05:09.233 --> 00:05:12.615
A jeśli natkniecie się na nietoperza,
to nie próbujcie niczego sami,

00:05:12.615 --> 00:05:16.934
tylko wezwijcie odpowiednie służby.

00:05:16.934 --> 00:05:19.768
Batman miał na uwadze
swoją sekretną tożsamość,

00:05:19.768 --> 00:05:23.727
ale najlepszym sposobem by pomóc
są badania nad nietoperzami

00:05:23.727 --> 00:05:27.432
i szerzenie wiedzy 
o ich bohaterstwie,

00:05:27.432 --> 00:05:30.854
nawet jeśli ich dobre czyny
umykają naszej uwadze.