[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:10.22,0:00:13.65,Default,,0000,0000,0000,,Lecąc przez noc,\Nczuwam nad miastem
Dialogue: 0,0:00:13.65,0:00:21.23,Default,,0000,0000,0000,,cichy strażnik, czujny obrońca,\Nmroczny rycerz, to ja...
Dialogue: 0,0:00:22.60,0:00:25.88,Default,,0000,0000,0000,,Okej, no dobra, nie jestem Batmanem.\NJestem zwykłym nietoperzem.
Dialogue: 0,0:00:25.88,0:00:28.90,Default,,0000,0000,0000,,Ale jak Batman, \Nbywam często niezrozumiany.
Dialogue: 0,0:00:28.90,0:00:31.71,Default,,0000,0000,0000,,Uważa się, że jestem przerażający,\Ndziwny i niebezpieczny.
Dialogue: 0,0:00:31.71,0:00:36.77,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby jednak znali mnie lepiej,\Nbyłbym traktowany jak bohater.
Dialogue: 0,0:00:36.77,0:00:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy widzimy nietoperze,
Dialogue: 0,0:00:38.28,0:00:41.60,Default,,0000,0000,0000,,to wielu z nas widzi wampiry,\Nktóre chcą wyssać naszą krew.
Dialogue: 0,0:00:41.60,0:00:44.46,Default,,0000,0000,0000,,Ale prawda jest taka,\Nże spośród 1200 gatunków
Dialogue: 0,0:00:44.46,0:00:47.50,Default,,0000,0000,0000,,tylko trzy to nietoperze wampiry.
Dialogue: 0,0:00:47.50,0:00:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Z tych trzech, tylko jeden\Npreferuje krew ssaków,
Dialogue: 0,0:00:50.68,0:00:54.46,Default,,0000,0000,0000,,i nawet te nietoperze\Nkarmią się głównie bydłem.
Dialogue: 0,0:00:54.46,0:00:56.42,Default,,0000,0000,0000,,Może to wciąż nie jest świetne,
Dialogue: 0,0:00:56.42,0:01:00.54,Default,,0000,0000,0000,,ale nietoperze wampiry\Nsą pomocne dla ludzi.
Dialogue: 0,0:01:00.54,0:01:04.51,Default,,0000,0000,0000,,Desmoteplaza, substancja chemiczna\Nobecna w ślinie nietoperzy
Dialogue: 0,0:01:04.51,0:01:06.52,Default,,0000,0000,0000,,pomaga w usuwaniu skrzepów krwi
Dialogue: 0,0:01:06.52,0:01:10.92,Default,,0000,0000,0000,,i jest testowana \Nwśród pacjentów po udarach.
Dialogue: 0,0:01:10.92,0:01:16.34,Default,,0000,0000,0000,,Spośród pozostałych ponad 1000 gatunków,\Nokoło 70% karmi się owadami.
Dialogue: 0,0:01:16.34,0:01:19.01,Default,,0000,0000,0000,,Te nietoperze pomagają kontrolować\Nprawdziwe wampiry:
Dialogue: 0,0:01:19.01,0:01:22.38,Default,,0000,0000,0000,,komary, których paskudne ugryzienia\Nnie tylko są irytujące,
Dialogue: 0,0:01:22.38,0:01:25.71,Default,,0000,0000,0000,,ale też roznoszą choroby\Njak wirus zachodniego Nilu.
Dialogue: 0,0:01:25.71,0:01:29.96,Default,,0000,0000,0000,,Pojedynczy mały, brązowy nietoperz\Nmoże zjeść 1000 owadów co godzinę,
Dialogue: 0,0:01:29.96,0:01:34.59,Default,,0000,0000,0000,,a kolonia molosów meksykańskich\Nmoże pożreć kilka ton ciem
Dialogue: 0,0:01:34.59,0:01:36.42,Default,,0000,0000,0000,,w jedną noc.
Dialogue: 0,0:01:36.42,0:01:37.73,Default,,0000,0000,0000,,Tylko w USA
Dialogue: 0,0:01:37.73,0:01:41.56,Default,,0000,0000,0000,,nietoperze dostarczają \Nwartej ponad 3.7 miliarda dolarów
Dialogue: 0,0:01:41.56,0:01:44.07,Default,,0000,0000,0000,,dezynsekcji owadów dla rolników,
Dialogue: 0,0:01:44.07,0:01:47.55,Default,,0000,0000,0000,,co daje korzyści każdemu,\Nkto zjada ich plony.
Dialogue: 0,0:01:47.55,0:01:51.23,Default,,0000,0000,0000,,Rudawki wielkie, nazwane tak \Nze względu na ogromny rozmiar,
Dialogue: 0,0:01:51.23,0:01:54.66,Default,,0000,0000,0000,,grają ważną rolę w zapylaniu roślin.
Dialogue: 0,0:01:54.66,0:01:58.14,Default,,0000,0000,0000,,Podróżując między kwiatami,\Nodżywiają się nektarem i owocami
Dialogue: 0,0:01:58.14,0:02:02.79,Default,,0000,0000,0000,,a także transportują pyłek i nasiona \Npomagając roślinom w rozmnażaniu.
Dialogue: 0,0:02:02.79,0:02:04.40,Default,,0000,0000,0000,,W Azji Południowo-Wschodniej
Dialogue: 0,0:02:04.40,0:02:09.40,Default,,0000,0000,0000,,nietoperz rudawkowaty jest jedynym\Nzapylaczem owocu durian.
Dialogue: 0,0:02:09.40,0:02:11.72,Default,,0000,0000,0000,,Inne nietoperze zapylają\Nbrzoskwinie, banany
Dialogue: 0,0:02:11.72,0:02:15.13,Default,,0000,0000,0000,,i rośliny agawy, z której\Nprodukuje się tequile.
Dialogue: 0,0:02:15.13,0:02:15.88,Default,,0000,0000,0000,,Bez nich,
Dialogue: 0,0:02:15.88,0:02:20.21,Default,,0000,0000,0000,,wiele naszych roślin byłoby niezdolnych\Ndo wydania owoców, które tak kochamy.
Dialogue: 0,0:02:20.21,0:02:25.82,Default,,0000,0000,0000,,Jako herosi ekosystemu, nietoperze \Nmają zestaw przydatnych gadżetów.
Dialogue: 0,0:02:25.82,0:02:29.24,Default,,0000,0000,0000,,Nietoperze były źródłem inspiracji\Ndla latających robotów,
Dialogue: 0,0:02:29.24,0:02:32.30,Default,,0000,0000,0000,,a nawet energooszczędnych\Nsamolotów szpiegowskich,
Dialogue: 0,0:02:32.30,0:02:38.02,Default,,0000,0000,0000,,jako, że są jedynymi ssakami\Nzdolnymi do samodzielnego lotu.
Dialogue: 0,0:02:39.15,0:02:44.52,Default,,0000,0000,0000,,Echolokacja, rodzaj biologicznego sonaru,\Njest używana jako sposób nawigowania
Dialogue: 0,0:02:44.52,0:02:46.80,Default,,0000,0000,0000,,i szukania ofiar nocą.
Dialogue: 0,0:02:46.80,0:02:49.67,Default,,0000,0000,0000,,Panuje błędne przekonanie,\Nże nietoperze są ślepe,
Dialogue: 0,0:02:49.67,0:02:52.54,Default,,0000,0000,0000,,bo prawdą jest, że wszystkie gatunki\Nposiadają zmysł wzroku.
Dialogue: 0,0:02:52.54,0:02:57.49,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre posiadają nawet ogromne oczy\Nby lepiej widzieć w słabym świetle.\N
Dialogue: 0,0:02:57.49,0:03:00.37,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie martwią się, że mogą\Nbyć zarażeni przez nietoperze
Dialogue: 0,0:03:00.37,0:03:04.26,Default,,0000,0000,0000,,choć jak inne zwierzęta, mogą one \Nprzenosić choroby takie jak wścieklizna.
Dialogue: 0,0:03:04.26,0:03:09.52,Default,,0000,0000,0000,,W rzeczywistości, mniej niż 0.5% \Nnietoperzy to nosiciele.
Dialogue: 0,0:03:09.81,0:03:13.22,Default,,0000,0000,0000,,To takie samo prawdopodobieństwo\Njak wyrzucenie reszki
Dialogue: 0,0:03:13.22,0:03:16.58,Default,,0000,0000,0000,,osiem razy z rzędu.
Dialogue: 0,0:03:18.98,0:03:21.17,Default,,0000,0000,0000,,Wyobrażenie, że nietoperze\Nsą nosicielami
Dialogue: 0,0:03:21.17,0:03:23.32,Default,,0000,0000,0000,,może wywodzić się z tego,\Nże chore nietoperze
Dialogue: 0,0:03:23.32,0:03:26.81,Default,,0000,0000,0000,,mogą się dziwnie zachowywać:\Nwyłaniają się w ciągu dnia,
Dialogue: 0,0:03:26.81,0:03:28.67,Default,,0000,0000,0000,,bądź są niezdolne do lotu
Dialogue: 0,0:03:28.67,0:03:31.41,Default,,0000,0000,0000,,przez co mogą szybciej \Nnapotkać ludzi.
Dialogue: 0,0:03:31.41,0:03:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Więc dobrym sposobem na ochronę\Njest ochrona samych nietoperzy,
Dialogue: 0,0:03:34.97,0:03:37.33,Default,,0000,0000,0000,,należy dbać o ich zdrowie\Noraz środowisko
Dialogue: 0,0:03:37.33,0:03:40.100,Default,,0000,0000,0000,,redukując ryzyko przeniesienia\Njakiejś choroby.
Dialogue: 0,0:03:40.100,0:03:44.34,Default,,0000,0000,0000,,W Ameryce Północnej nietoperzom\Nzagraża wyniszczająca choroba
Dialogue: 0,0:03:44.34,0:03:46.76,Default,,0000,0000,0000,,zwana zespołem białego nosa.
Dialogue: 0,0:03:46.76,0:03:49.29,Default,,0000,0000,0000,,To zakażenie grzybiczne\Nbudzi nietoperze
Dialogue: 0,0:03:49.29,0:03:51.47,Default,,0000,0000,0000,,podczas ich hibernacji zimą.
Dialogue: 0,0:03:51.47,0:03:54.57,Default,,0000,0000,0000,,Niezdolne do znalezienia jedzenia,\Ntracą one duże ilości energii,
Dialogue: 0,0:03:54.57,0:03:57.06,Default,,0000,0000,0000,,i w końcu umierają z głodu.
Dialogue: 0,0:03:57.06,0:04:00.38,Default,,0000,0000,0000,,Zespół białego nosa wyniszczył\Ncałe jaskinie nietoperzy
Dialogue: 0,0:04:00.38,0:04:04.16,Default,,0000,0000,0000,,z umieralnością przekraczającą 90%.
Dialogue: 0,0:04:04.16,0:04:05.94,Default,,0000,0000,0000,,Zmiany klimatyczne\Ni niszczenie habitatów
Dialogue: 0,0:04:05.94,0:04:08.78,Default,,0000,0000,0000,,są także poważnym zagrożeniem\Ndla populacji nietoperzy.
Dialogue: 0,0:04:08.78,0:04:13.54,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład, w styczniu 2014 r.\Nrekordowe upały nawiedziły Australię
Dialogue: 0,0:04:13.54,0:04:18.10,Default,,0000,0000,0000,,powodując śmierć ponad\N100,000 nietoperzy.
Dialogue: 0,0:04:18.10,0:04:20.62,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy ludzie chcą\Nwidzieć świat w płomieniach,
Dialogue: 0,0:04:20.62,0:04:25.05,Default,,0000,0000,0000,,a nietoperze i ich siedliska \Nna całym świecie,
Dialogue: 0,0:04:25.05,0:04:26.65,Default,,0000,0000,0000,,m.in. bagna namorzynowe,
Dialogue: 0,0:04:26.65,0:04:28.28,Default,,0000,0000,0000,,pierwotne lasy
Dialogue: 0,0:04:28.28,0:04:30.94,Default,,0000,0000,0000,,i oczywiście jaskinie są zagrożone.
Dialogue: 0,0:04:31.21,0:04:35.64,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo tego, że jestem bohaterem \Ntej historii, to potrzebuję ratunku.
Dialogue: 0,0:04:35.64,0:04:37.42,Default,,0000,0000,0000,,A skoro już znacie\Nprawdę o nas,
Dialogue: 0,0:04:37.48,0:04:40.99,Default,,0000,0000,0000,,możecie nauczyć się\Njak pomagać tak dzielnym zwierzętom.
Dialogue: 0,0:04:40.99,0:04:44.22,Default,,0000,0000,0000,,Zainstalujcie poprawnie\Nzaprojektowany ''bat box'',
Dialogue: 0,0:04:44.22,0:04:47.39,Default,,0000,0000,0000,,to najłatwiejszy sposób,\Naby dać schronienie nietoperzom.
Dialogue: 0,0:04:47.39,0:04:50.44,Default,,0000,0000,0000,,Sprzeciwiajcie się pestycydom,\Nktóre szkodzą nietoperzom,
Dialogue: 0,0:04:50.44,0:04:54.45,Default,,0000,0000,0000,,kiedy karmimy się owadami,\Nktórych chcecie się pozbyć.
Dialogue: 0,0:04:54.45,0:04:57.97,Default,,0000,0000,0000,,Unikajcie wchodzenia do jaskiń,\Ngdzie możecie przeszkodzić w hibernacji
Dialogue: 0,0:04:57.97,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,i zawsze odkażajcie sprzęt\Npo wizycie w jaskini.
Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.92,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli macie niechciane nietoperze\Nna strychu bądź w stodole
Dialogue: 0,0:05:04.92,0:05:09.23,Default,,0000,0000,0000,,to skontaktujcie się z władzami,\Naby nas bezpiecznie przenieść.
Dialogue: 0,0:05:09.23,0:05:12.62,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli natkniecie się na nietoperza,\Nto nie próbujcie niczego sami,
Dialogue: 0,0:05:12.62,0:05:16.93,Default,,0000,0000,0000,,tylko wezwijcie odpowiednie służby.
Dialogue: 0,0:05:16.93,0:05:19.77,Default,,0000,0000,0000,,Batman miał na uwadze\Nswoją sekretną tożsamość,
Dialogue: 0,0:05:19.77,0:05:23.73,Default,,0000,0000,0000,,ale najlepszym sposobem by pomóc\Nsą badania nad nietoperzami
Dialogue: 0,0:05:23.73,0:05:27.43,Default,,0000,0000,0000,,i szerzenie wiedzy \No ich bohaterstwie,
Dialogue: 0,0:05:27.43,0:05:30.85,Default,,0000,0000,0000,,nawet jeśli ich dobre czyny\Numykają naszej uwadze.