0:00:13.918,0:00:16.862 Moja opowieść zaczyna się w Zimbabwe, 0:00:16.862,0:00:19.397 od Orpheusa, odważnego strażnika parku 0:00:19.397,0:00:21.507 i rannej bawolicy. 0:00:22.522,0:00:26.781 Orpheus patrzy na bawolicę leżącą na ziemi, [br]a potem na mnie. 0:00:26.781,0:00:31.146 W oczach naszej trójki jest niewysłowiony ból. 0:00:31.146,0:00:35.901 To żyjące na wolności stworzenie [br]jest piękne i niewinne. 0:00:35.901,0:00:41.862 Orpheus przystawia jej lufę strzelby do ucha. (Strzał) 0:00:42.079,0:00:46.188 W tej chwili ona zaczyna rodzić. 0:00:46.896,0:00:51.296 Życie uchodzi z wcześniaka, [br]a my oceniamy jej obrażenia. 0:00:51.296,0:00:55.822 Złapała się tylną nogą we wnyki. 0:00:55.822,0:00:58.995 Walczyła o wolność tak usilnie i długo, 0:00:58.995,0:01:02.168 że rozerwała miednicę na pół. 0:01:02.168,0:01:05.342 W końcu była wolna. 0:01:05.421,0:01:09.415 Dziś czuję się zobowiązany, 0:01:09.415,0:01:13.643 aby mówić w imieniu tych, którzy nie mogą. 0:01:14.366,0:01:18.442 Ich cierpienie sprawia mi ból,[br]ale też mnie motywuje. 0:01:20.826,0:01:25.620 Słowa Martina Luthera Kinga [br]najlepiej podsumują mój zew bojowy: 0:01:25.620,0:01:29.539 "Czasem trzeba przyjąć postawę, [br]która nie jest ani bezpieczna, 0:01:29.539,0:01:32.371 ani dyplomatyczna, ani popularna. 0:01:32.371,0:01:37.962 Ale trzeba ją przyjąć, bo tak każe sumienie". 0:01:38.114,0:01:42.185 Bo tak nakazuje mu sumienie. 0:01:43.154,0:01:46.422 Pod koniec prelekcji zadam wam pytanie. 0:01:46.422,0:01:50.864 Tylko po to przyjechałem tu z afrykańskiej sawanny. 0:01:51.168,0:01:53.850 To pytanie oczyściło mi duszę. 0:01:54.157,0:01:58.680 Odpowiedź poznacie tylko wy. 0:01:59.004,0:02:02.341 Jako dzieciak oglądałem film [br]"Czarnoksiężnik z Krainy Oz". 0:02:02.341,0:02:06.128 Nigdy nie bałem się czarownicy [br]ani latających małp. 0:02:06.313,0:02:11.144 Bałem się, że gdy dorosnę [br]będę jak Tchórzliwy Lew. 0:02:11.359,0:02:14.907 Dorastając zadawałem sobie pytanie, [br]czy będę kiedyś odważny. 0:02:15.445,0:02:19.305 Wiele lat po powrocie Dorotki do Kansas 0:02:19.305,0:02:21.135 i odnalezieniu odwagi przez Lwa, 0:02:21.135,0:02:23.981 kazałem sobie wytatuować słowa: 0:02:23.981,0:02:27.391 "Znaleźć i Zniszczyć" na piersi. 0:02:27.622,0:02:30.414 Myślałem, że będę przez to wielki i dzielny. 0:02:30.661,0:02:33.878 Ale dorośnięcie do tych słów [br]zajęło mi prawie 10 lat. 0:02:33.940,0:02:37.063 Mając 20 lat byłem nurkiem [br]w marynarce wojennej. 0:02:37.184,0:02:40.817 Kończąc 25 lat byłem snajperem [br]podczas operacji specjalnych. 0:02:40.817,0:02:44.564 Wiedziałem, jak idealnie nastawić [br]kąt uniesienia lufy, 0:02:44.564,0:02:48.300 żeby trafić w głowę ruchomego celu [br]z odległości 700 m. 0:02:48.899,0:02:51.541 Dokładnie wiedziałem, ile potrzeba [br]materiału wybuchowego, 0:02:51.541,0:02:54.062 żeby przebić opancerzone, [br]stalowe drzwi z odległości kilku metrów, 0:02:54.062,0:02:57.732 nie wysadzając przy tym siebie i swoich ludzi. 0:02:57.902,0:03:02.479 Wiedziałem, że Bagdad to parszywe miejsce[br]i że gdy coś wybucha, 0:03:02.479,0:03:04.241 umierają ludzie. 0:03:04.503,0:03:07.396 Nie miałem pojęcia, czym zajmują się ekolodzy, 0:03:07.396,0:03:11.661 prócz obejmowania drzew [br]i wkurzania wielkich korporacji. (Śmiech) 0:03:11.661,0:03:16.561 Wiedziałem, że noszą dredy i palą trawkę. (Śmiech) 0:03:16.638,0:03:19.312 W nosie miałem środowisko, bo niby czemu nie? 0:03:19.312,0:03:24.662 Byłem idiotą, który wciska gaz do dechy, [br]żeby uderzyć ptaki na jezdni. 0:03:24.662,0:03:27.700 Moje życie toczyło się z dala od ekologii. 0:03:27.700,0:03:29.500 Spędziłem 9 lat robiąc rzeczy, 0:03:29.500,0:03:33.025 o których użytkownikom Playstation [br]nawet się nie śniło. 0:03:34.009,0:03:40.481 Po 12 wyjazdach do Iraku [br]w charakterze najemnika umiałem jedno: 0:03:40.496,0:03:43.720 byłem zaprogramowany, żeby niszczyć. 0:03:44.721,0:03:49.312 Patrząc teraz na to, co robiłem,[br]na miejsca, w których byłem, 0:03:49.312,0:03:53.781 tylko raz dokonałem prawdziwie odważnego czynu. 0:03:54.211,0:03:57.900 To był prosty wybór, kwestia "tak" lub "nie". 0:03:58.130,0:04:01.137 Ale ten jeden czyn całkowicie mnie określa 0:04:01.137,0:04:07.169 i zapewnia, że już nie będzie się różnić [br]to, kim jestem od tego, co robię. 0:04:07.278,0:04:09.459 Po wyjeździe z Iraku byłem zagubiony. 0:04:09.459,0:04:12.858 Nie miałem pojęcia, dokąd zmierzam, 0:04:12.858,0:04:16.767 ani gdzie się podziać. [br]W 2009 r. przyjechałem do Afryki. 0:04:16.860,0:04:19.536 Miałem wtedy 29 lat. 0:04:19.536,0:04:22.297 Jakoś zawsze wiedziałem, [br]że pośród chaosu znajdę swój cel. 0:04:22.297,0:04:24.257 I tak się stało, choć nie wiedziałem, 0:04:24.257,0:04:29.926 że znajdę go w odległym buszu Zimbabwe. 0:04:29.943,0:04:32.844 Raz podczas patrolu zobaczyliśmy w górze sępy. 0:04:32.844,0:04:38.463 Podeszliśmy, a w powietrzu, [br]jak gęsta mgła, uniósł się odór śmierci, 0:04:38.463,0:04:41.269 który wysysał nam tlen z płuc. 0:04:41.407,0:04:45.140 Znaleźliśmy ogromnego samca słonia, 0:04:45.014,0:04:49.513 leżącego na boku z odciętym pyskiem. 0:04:49.513,0:04:52.229 Świat się dla mnie zatrzymał. 0:04:53.107,0:04:56.646 Pochłonął mnie głęboki i przejmujący smutek. 0:04:56.646,0:05:00.150 Widok mordu niewinnych stworzeń [br]dotknął mnie jak nic dotąd. 0:05:00.319,0:05:04.741 Jako nastolatek sam kłusowałem [br]i wezmę te wspomnienia do grobu. 0:05:04.741,0:05:09.575 Czas mnie odmienił, nie byłem taki, jak dawniej. 0:05:09.726,0:05:13.446 I nigdy już taki nie będę. 0:05:13.859,0:05:18.303 Zapytałem siebie: "Czy słoń potrzebuje pyska 0:05:18.303,0:05:21.380 bardziej niż jakiś Azjata jego ciosów na biurku?". 0:05:21.380,0:05:25.081 Cholera, oczywiście, że tak. 0:05:25.081,0:05:27.401 Wówczas liczyło się jedno: [br]czy mam dość odwagi 0:05:27.432,0:05:33.228 na rezygnację z własnego życia, [br]żeby powstrzymać cierpienie zwierząt? 0:05:33.260,0:05:35.662 To był kluczowy moment w moim życiu: 0:05:35.662,0:05:38.192 Tak czy nie? 0:05:38.577,0:05:42.661 Następnego dnia skontaktowałem się z rodziną[br]i zacząłem sprzedawać wszystkie domy. 0:05:42.661,0:05:46.862 Rozważny najemnik tak właśnie lokuje [br]dochody z wojny. 0:05:46.862,0:05:52.611 Za oszczędności życia założyłem i rozwinąłem [br]International Anti-Poaching Foundation. 0:05:52.611,0:05:57.421 IAPF jest organizacją [br]bezpośredniego reagowania i ścigania. 0:05:57.513,0:06:01.742 Od technologi dronów [br]po międzynarodowe kwalifikacje strażników, 0:06:01.742,0:06:04.501 co dzień stosujemy rozwiązania wojskowe 0:06:04.501,0:06:07.502 do walki z kłusownikami. 0:06:08.457,0:06:11.413 Może i moja historia jest wyjątkowa, 0:06:11.552,0:06:15.145 ale nie posłużę się nią [br]w opowiadaniu o mojej organizacji, 0:06:15.145,0:06:18.856 choć pewnie pomogłaby w zbieraniu funduszy. 0:06:18.856,0:06:24.341 (Śmiech i brawa) 0:06:26.541,0:06:32.431 Dzisiaj chodzi o pytanie, [br]które zadam wam na końcu. 0:06:32.523,0:06:36.145 Nie mógłbym mówić [br]tylko o ratowaniu dzikiej przyrody, 0:06:36.145,0:06:42.810 bo wiem, że dobro zwierząt [br]to dużo większy problem społeczny. 0:06:43.119,0:06:47.010 Kilka lat po tamtym słoniu [br]wstałem raz wcześnie rano. 0:06:47.303,0:06:50.780 Już znałem odpowiedź na pytanie, [br]które miałem sobie zadać, 0:06:50.964,0:06:55.003 ale po raz pierwszy ubrałem je w słowa: 0:06:55.944,0:07:01.865 Czy krowa więcej ceni życie [br]niż ja potrawę z grilla? 0:07:04.757,0:07:08.597 Do tej chwili byłem winny [br]tak zwanej "dyskryminacji gatunkowej". 0:07:08.889,0:07:12.371 Dyskryminacja ta przypomina rasizm czy seksizm. 0:07:12.541,0:07:17.740 Przypisuje inny zestaw wartości, [br]praw czy przywilejów jednostkom, 0:07:17.740,0:07:21.420 w oparciu wyłącznie o to, kim lub czym są. 0:07:21.821,0:07:23.843 Uświadomienie sobie elastycznej moralności, 0:07:23.843,0:07:27.875 którą dopasowywałem do własnych wygód, [br]wzbudziło we mnie odrazę. 0:07:27.875,0:07:32.780 Ochoczo winiłem Azję za nienasycony popyt [br]na kość słoniową i róg nosorożca 0:07:32.780,0:07:35.029 oraz to, że przez ich wzrost gospodarczy 0:07:35.029,0:07:39.103 dramatycznie wzrósł nielegalny handel zwierzętami. 0:07:39.260,0:07:41.341 Tamtego ranka uświadomiłem sobie, 0:07:41.341,0:07:45.092 że choć poświęcam życie ochronie zwierząt, 0:07:45.153,0:07:47.331 rozumuję nie lepiej od kłusownika, 0:07:47.501,0:07:50.416 czy faceta z kłem słoniowym na biurku. 0:07:51.739,0:07:59.021 Jako "mięsożerny konsument", [br]nazywałem niektóre zwierzęta "bestiami". 0:07:59.021,0:08:04.337 Tak naprawdę bestią byłem ja:[br]destruktywnie posłuszny, 0:08:04.337,0:08:09.418 niewolnik przyzwyczajeń, [br]ozięble traktujący własne sumienie. 0:08:10.342,0:08:13.502 Wszyscy mamy styczność ze zwierzętami. 0:08:13.502,0:08:17.136 Nie możemy zaprzeczyć, że każde z nich ma uczucia 0:08:17.152,0:08:19.976 i zdolność odczuwania bólu i samotności. 0:08:19.976,0:08:21.988 I strachu. 0:08:22.221,0:08:26.141 Tak jak my, zwierzę potrafi się cieszyć, 0:08:26.387,0:08:31.778 utworzyć rodzinę i dążyć do zaspokojenia [br]podstawowych instynktów i pragnień. 0:08:31.778,0:08:34.190 Wielu z nas w tym miejscu 0:08:34.190,0:08:36.511 zatrzymuje działanie wyobraźni, 0:08:36.511,0:08:40.294 zanim prawda nie zagrozi naszym nawykom. 0:08:41.048,0:08:43.421 Rozbieżność pomiędzy konsumpcją produktu 0:08:43.421,0:08:47.145 a tym, jak znalazł się on na rynku, [br]jest fenomenem samym w sobie. 0:08:47.145,0:08:50.777 Zwierzęta traktowane są jak towary i własność. 0:08:50.777,0:08:55.504 Zabicie człowieka to "morderstwo", [br]ale opieramy legalny i nielegalny przemysł 0:08:55.504,0:08:58.179 na czymś, co w przypadku ludzi[br]nazwalibyśmy torturami. 0:08:58.240,0:09:04.154 Płacimy komuś za takie traktowanie zwierząt,[br]na jakie sami byśmy się nie zdobyli. 0:09:04.229,0:09:09.539 To, że nie widzimy tego z bliska, nie znaczy, [br]że nie ponosimy odpowiedzialności. 0:09:09.659,0:09:13.421 Popularyzator terminu "dyskryminacja gatunkowa", [br]Peter Singer napisał: 0:09:13.713,0:09:17.782 "Choć istnieją różnice między zwierzętami i ludźmi, 0:09:17.782,0:09:20.620 łączy ich zdolność odczuwania cierpienia. 0:09:20.620,0:09:25.101 Musimy to cierpienie rozpatrywać [br]w jednakowy sposób. 0:09:25.101,0:09:29.100 Odmienne traktowanie podobnych przypadków 0:09:29.100,0:09:33.454 odbiega od dopuszczalnych norm moralnych". 0:09:34.101,0:09:40.020 W tym roku na fermach świata[br]zostanie zabitych 65 miliardów zwierząt. 0:09:40.020,0:09:44.261 Życie ilu zwierząt [br]jest warte życia jednego człowieka? 0:09:44.261,0:09:50.493 Przeciętny mięsożerca na sali [br]zje przez życie średnio 8 tys. zwierząt. 0:09:50.740,0:09:53.820 Zanieczyszczenie oceanów,[br]globalne ocieplenie i wylesienie 0:09:53.820,0:09:56.787 doprowadzą nas do kolejnego masowego wyginięcia, 0:09:56.787,0:10:01.853 a głównym czynnikiem tych zjawisk [br]jest przemysł mięsny. 0:10:02.191,0:10:06.610 Nielegalny handel zwierzętami [br]to największy przemysł przestępczy na świecie, 0:10:06.610,0:10:09.728 wraz z przemytem narkotyków, [br]broni i handlem ludźmi. 0:10:09.914,0:10:11.740 Powstrzymanie tego spustoszenia 0:10:11.740,0:10:13.780 wiąże się z gotowością [br]międzynarodowej społeczności 0:10:13.780,0:10:17.304 do podjęcia kroków, żeby uchronić [br]wymierający światowy skarb. 0:10:18.814,0:10:21.242 Eksperymentowanie na zwierzętach... 0:10:21.242,0:10:24.835 Jeśli zwierzęta przypominają nas tak, [br]że zastępujemy nimi ludzi, 0:10:24.835,0:10:27.605 to z pewnością mają te same cechy, 0:10:27.605,0:10:31.960 czyli trzeba je chronić przed krzywdą. 0:10:32.504,0:10:37.071 Fermy, eksport żywych zwierząt, [br]kłusownictwo, handel futrami 0:10:37.071,0:10:40.672 to logicznie rzecz biorąc to samo. 0:10:41.227,0:10:43.171 Cierpienie jest cierpieniem, 0:10:43.171,0:10:45.059 a morderstwo morderstwem. 0:10:45.060,0:10:47.021 A im bardziej bezbronna jest ofiara, 0:10:47.021,0:10:49.750 tym bardziej przerażająca jest zbrodnia. 0:10:50.781,0:10:54.926 Gdy miłośnik zwierząt wyda wam się zbyt uczuciowy, 0:10:54.926,0:10:57.301 zbyt oddany, czy trochę stuknięty, to pamiętajcie, 0:10:57.301,0:11:01.331 że my widzimy pewne rzeczy inaczej. 0:11:02.622,0:11:05.821 Za parę dni urodzi mi się syn. 0:11:06.082,0:11:10.201 Zastanawiam się, na jaki przychodzi świat. 0:11:10.524,0:11:14.942 Czy nasze pokolenie [br]doprowadzi do upadku naszego gatunku? 0:11:15.018,0:11:17.695 Nasze pokolenie zostanie osądzone 0:11:17.695,0:11:21.363 na podstawie moralnej odwagi [br]do ochrony tego, co dobre. 0:11:21.363,0:11:26.038 Każde istotne działanie wymaga poświęceń. 0:11:26.147,0:11:30.740 Oferuję siebie zwierzętom bez żadnych zastrzeżeń. 0:11:30.740,0:11:35.063 Pozbywając się rzeczy materialnych 0:11:35.232,0:11:37.930 widzę, że ja też jestem zwierzęciem. 0:11:38.315,0:11:43.180 Stanowimy rodzinę. Razem, na jednej planecie. 0:11:43.180,0:11:45.062 Spośród 5 milionów gatunków na tej planecie 0:11:45.062,0:11:49.460 tylko jeden jest w mocy określać [br]dopuszczalny poziom cierpienia 0:11:49.460,0:11:52.970 dla wszystkich czujących istot. 0:11:53.586,0:11:55.600 Ograniczając spożycie mięsa, 0:11:55.600,0:11:59.194 wspierając walkę z kłusownictwem [br]czy mówiąc w imieniu pozbawionych głosu, 0:11:59.194,0:12:00.984 wszyscy mamy wybór. 0:12:00.984,0:12:06.103 Małe zmiany w naszym życiu [br]dużo zmienią w życiu innych. 0:12:06.341,0:12:08.213 A teraz wróćmy do początku. 0:12:08.413,0:12:12.178 Jestem tu, żeby zadać wam pytanie. 0:12:12.178,0:12:16.811 Czy przy następnej okazji, by pomóc zwierzętom, 0:12:16.904,0:12:18.502 starczy wam odwagi? 0:12:18.502,0:12:20.141 Tak czy nie? 0:12:20.141,0:12:22.640 Dziękuję bardzo.