WEBVTT

00:00:01.436 --> 00:00:04.643
Sıcak bir Ekim sabahı

00:00:04.667 --> 00:00:07.377
Mandalay'da

00:00:07.401 --> 00:00:08.559
gece treninden indim,

00:00:08.583 --> 00:00:11.701
Burma'nın eski kraliyet merkezi,

00:00:11.725 --> 00:00:13.142
şimdi Myanmar.

00:00:13.660 --> 00:00:17.858
Caddeye çıkınca 
bisikletlerinin başında bekleyen

00:00:17.882 --> 00:00:21.775
bir grup kaba saba adama rastladım.

00:00:21.799 --> 00:00:23.169
İçlerinden biri yaklaşıp

00:00:23.193 --> 00:00:25.375
bana etrafı gezdirmeyi teklif etti.

00:00:26.615 --> 00:00:29.279
Talep ettiği fiyat şok ediciydi.

00:00:29.832 --> 00:00:33.820
Kendi ülkemde bir kalıp çikolataya 
verdiğimden daha azdı.

NOTE Paragraph

00:00:33.844 --> 00:00:36.985
Üç tekerli bisikletine bindim

00:00:37.009 --> 00:00:42.880
ve sarayların ve tapınakların arasında 
yavaşça pedal çevirmeye başladı.

00:00:43.972 --> 00:00:49.271
Yolda giderken köyünden şehre
nasıl geldiğinden bahsetti.

00:00:49.295 --> 00:00:51.674
Matematik okumuştu.

00:00:51.698 --> 00:00:54.025
Hayali öğretmen olmaktı.

00:00:54.445 --> 00:00:59.257
Tabii askeri diktatörlüğün 
altında yaşam zordu

00:00:59.281 --> 00:01:03.401
ve şimdilik geçimini 
sağlayabileceği tek yol buydu.

00:01:04.796 --> 00:01:08.737
Çoğu geceler üç tekerli
bisikletinde uyuduğunu,

00:01:08.761 --> 00:01:13.147
böylece gece treninden ilk inenleri
yakalayabildiğini anlattı.

NOTE Paragraph

00:01:15.543 --> 00:01:19.392
Çok geçmeden birçok açıdan

00:01:19.416 --> 00:01:21.132
ortak yönlerimiz olduğunu keşfettik;

00:01:21.132 --> 00:01:22.967
ikimiz de 20 yaşındaydık,

00:01:22.991 --> 00:01:26.203
yabancı kültürlere ilgi duyuyorduk

00:01:26.734 --> 00:01:28.658
ve beni eve davet etti.

NOTE Paragraph

00:01:30.056 --> 00:01:33.863
Sonra geniş, kalabalık caddelerden geçip

00:01:33.887 --> 00:01:38.097
taşlı, ıssız dar yollarda sarsıla sarsıla
yol almaya başladık.

00:01:38.121 --> 00:01:40.469
Her yerde derme çatma gecekondular vardı.

00:01:40.493 --> 00:01:43.335
Nerede olduğumu gerçekten bilmiyordum,

00:01:44.136 --> 00:01:47.818
o an başıma bir şey
gelebileceğini fark ettim.

00:01:47.842 --> 00:01:50.284
Soyulabilir ya da uyuşturulabilirdim,

00:01:50.308 --> 00:01:51.624
daha kötüsü de olabilirdi.

00:01:51.648 --> 00:01:53.032
Kimse de bilmezdi.

NOTE Paragraph

00:01:54.309 --> 00:01:58.006
Sonunda durdu ve beni
tek bir odadan ibaret olan

00:01:58.030 --> 00:02:01.354
bir kulübeye doğru götürdü.

00:02:02.228 --> 00:02:04.405
Eğildi ve

00:02:04.429 --> 00:02:06.371
yatağın altına uzandı.

00:02:07.608 --> 00:02:09.786
İçimde bir şeyler donup kaldı.

00:02:12.046 --> 00:02:14.746
Ne çıkaracağını görmeyi bekledim.

00:02:15.361 --> 00:02:18.371
Sonunda bir kutu çıkardı.

00:02:19.295 --> 00:02:24.226
İçinde yurt dışından gelenlerden aldığı

00:02:24.250 --> 00:02:26.291
mektuplar vardı,

00:02:27.001 --> 00:02:29.103
birkaç tanesinin üzerine

00:02:29.127 --> 00:02:32.518
yeni yabancı arkadaşlarının
siyah-beyaz küçük

00:02:32.542 --> 00:02:34.746
şipşak fotoğraflarını yapıştırmıştı.

NOTE Paragraph

00:02:36.387 --> 00:02:40.014
Vedalaştığımız gece

00:02:40.038 --> 00:02:42.625
bana seyahatin püf noktasını

00:02:42.649 --> 00:02:44.959
gösterdiğini de fark ettim;

00:02:44.983 --> 00:02:47.039
dışa olduğu kadar

00:02:47.063 --> 00:02:49.755
içe doğru,

00:02:49.779 --> 00:02:52.294
başka türlü hiç gidemediğiniz
yerlere gitmek,

00:02:52.990 --> 00:02:55.498
belirsizliği,

00:02:55.928 --> 00:02:57.101
bilinmezliği,

00:02:57.498 --> 00:02:58.840
hatta korkuyu göze almaktı.

NOTE Paragraph

00:03:00.298 --> 00:03:02.737
Kendi ülkemizde olayların

00:03:02.761 --> 00:03:04.971
üstünde olduğumuzu sanmak
korkunç kolaydır.

00:03:05.810 --> 00:03:09.822
Dış dünyada ise, öyle olmadığı
her an hatırlatılır

00:03:10.309 --> 00:03:12.855
ve olayların temelini dahi bulamazsınız.

NOTE Paragraph

00:03:14.235 --> 00:03:17.137
Ralph Waldo Emerson'un 
dediği şeyi hatırlayalım:

00:03:17.161 --> 00:03:19.440
"İnsanlar kararlı olmak ister,

00:03:19.464 --> 00:03:22.140
ancak yalnız, kararsız olduğumuzda

00:03:22.164 --> 00:03:23.850
bizim için bir umut vardır."

NOTE Paragraph

00:03:24.891 --> 00:03:27.318
Bu konferansta keyif verici yeni fikirler

00:03:27.342 --> 00:03:30.795
ve buluşlar duyacak kadar şanslıyız,

00:03:30.819 --> 00:03:32.575
gerçekten de bilginin

00:03:32.599 --> 00:03:35.922
hızla ilerlediğini görüyoruz.

00:03:36.797 --> 00:03:40.026
Fakat bir noktada bilgi tükeniyor.

00:03:40.802 --> 00:03:42.026
İşte o an,

00:03:42.050 --> 00:03:44.685
hayatınızın tümüne karar verildiği andır:

00:03:45.825 --> 00:03:47.507
Aşık olursunuz,

00:03:48.093 --> 00:03:49.928
arkadaşınızı kaybedersiniz,

00:03:50.893 --> 00:03:52.465
karanlıkta kalırsınız.

00:03:53.000 --> 00:03:58.014
Kaybolduğunuz veya huzursuz olduğunuz
veya kendiniz olmadığınız o an,

00:03:58.038 --> 00:04:00.200
kim olduğunuzu keşfettiğiniz andır.

NOTE Paragraph

00:04:02.224 --> 00:04:05.552
Bilmemenin mutluluk olduğuna inanmıyorum.

00:04:06.193 --> 00:04:09.324
Bilim hiç tartışmasız hayatlarımızı

00:04:09.348 --> 00:04:11.816
daha parlak, uzun ve 
sağlıklı hale getirdi.

00:04:12.825 --> 00:04:17.652
Bana fizik kurallarını ve üç kere üçün 
dokuz yaptığını gösteren öğretmenlerime

00:04:17.676 --> 00:04:21.189
sonsuza kadar minnettarım.

00:04:21.678 --> 00:04:24.503
Gece veya gündüz olsun bunu

00:04:24.527 --> 00:04:26.869
parmak hesabıyla yapabiliyorum.

00:04:28.802 --> 00:04:30.414
Fakat bir matematikçi

00:04:30.438 --> 00:04:33.961
bana eksi üç kere eksi üçün
dokuz ettiğini söylediği an,

00:04:33.985 --> 00:04:38.854
mantıksal olarak sanki 
güven gibi bir şey hissettiriyor.

NOTE Paragraph

00:04:40.674 --> 00:04:44.435
Bilginin zıttı, her zaman 
bilgisizlik demek değildir.

00:04:44.948 --> 00:04:46.098
Merak etmek olabilir.

00:04:46.482 --> 00:04:47.632
Ya da gizem.

00:04:47.964 --> 00:04:49.147
İhtimal.

00:04:49.894 --> 00:04:53.731
Kendi hayatımda, beni yükselten
ve ileri götüren şeylerin

00:04:53.755 --> 00:04:56.434
bildiğim şeylerdense 
bilmediklerim olduğunu

00:04:56.458 --> 00:04:59.026
fark ettim.

00:05:00.222 --> 00:05:02.021
Ayrıca, beni çevremdeki insanlara

00:05:02.045 --> 00:05:05.439
daha çok yaklaştıran da 
bilmediğim şeylerdi.

NOTE Paragraph

00:05:06.549 --> 00:05:08.549
Son sekiz yıldır kasım aylarında

00:05:08.573 --> 00:05:13.001
Dalai Lama'yla beraber 
Japonya'yı geziyorum.

00:05:14.001 --> 00:05:17.101
Her gün söylediği şeylerden birisi de

00:05:17.125 --> 00:05:20.672
insanlara güven ve rahatlık veren şeyin

00:05:20.696 --> 00:05:22.754
"Bilmiyorum." demek olduğuydu.

NOTE Paragraph

00:05:24.325 --> 00:05:26.202
"Tibet'e ne olacaktı?"

00:05:27.226 --> 00:05:30.206
"Ne zaman dünyaya barış getireceğiz?"

00:05:30.765 --> 00:05:32.826
"Çocuk yetiştirmenin en iyi yolu neydi?"

NOTE Paragraph

00:05:34.134 --> 00:05:37.205
"Açıkçası..." derdi bu bilge adam;

00:05:37.229 --> 00:05:38.466
"Bilmiyorum."

NOTE Paragraph

00:05:40.117 --> 00:05:43.818
Nobel ödüllü ekonomist Daniel Kahneman

00:05:43.842 --> 00:05:48.345
insan davranışlarını araştırmaya 
60 yıldan fazlasını vermiş

00:05:48.369 --> 00:05:50.401
ve vardığı sonuç ise

00:05:50.425 --> 00:05:55.039
her zaman bildiğimizi 
düşündüğümüz şeylerden

00:05:55.063 --> 00:05:56.788
olması gerekenden daha fazla eminiz.

00:05:56.812 --> 00:05:59.471
Her zaman hatırlattığı gibi

00:05:59.495 --> 00:06:03.699
"bilgisizliğimizi göz ardı etmek
gibi sınırsız bir yeteneğimiz" var.

00:06:04.849 --> 00:06:09.936
Tırnak içinde söylüyorum,
"bu hafta sonu takımımız kazanacak"

00:06:09.960 --> 00:06:12.129
ve biz bu bilgiyi sadece

00:06:12.153 --> 00:06:14.502
haklı çıktığımız nadir
zamanlarda hatırlayacağız.

00:06:15.582 --> 00:06:18.425
Çoğu zaman karanlıktayız.

00:06:19.319 --> 00:06:22.794
Gerçek yakınlık işte orada yatar.

NOTE Paragraph

00:06:24.580 --> 00:06:27.513
Sevgilinizin yarın ne yapacağını
biliyor musunuz?

00:06:28.673 --> 00:06:29.946
Bilmek istiyor musunuz?

NOTE Paragraph

00:06:31.621 --> 00:06:34.434
Bazılarının dediği gibi,
hepimizin anne babası

00:06:34.458 --> 00:06:35.617
Adem ile Havva

00:06:35.641 --> 00:06:39.799
hayat ağacının meyvesini 
yemeseydi ölmeyecekti.

00:06:40.631 --> 00:06:42.829
Fakat iyi ve kötünün kökleri olan

00:06:42.853 --> 00:06:45.435
bilgi ağacının meyvesini ısırdıkları an

00:06:45.459 --> 00:06:47.263
masumiyetlerini kaybettiler.

00:06:47.808 --> 00:06:50.833
Utanç, öfke,

00:06:50.857 --> 00:06:52.054
mahcup hissettiler.

00:06:52.865 --> 00:06:55.233
Biraz geç de olsa,

00:06:55.257 --> 00:06:57.997
gerçekten bilmemiz gereken 
şeyler olduğunu,

00:06:58.021 --> 00:07:01.968
ancak üstü kapalı kalması çok daha 
iyi olan birçok şey olduğunu öğrendiler.

NOTE Paragraph

00:07:03.999 --> 00:07:05.924
Çocukken

00:07:05.948 --> 00:07:09.266
tabii ki hepsini biliyordum.

00:07:09.290 --> 00:07:13.502
20 yılımı sınıflarda, 
olgusal gerçekleri toplayarak geçirmiştim,

00:07:13.526 --> 00:07:16.245
bilfiil de bilgi sektöründeydim,

00:07:16.269 --> 00:07:18.419
Time dergisine makaleler yazıyordum.

00:07:19.129 --> 00:07:24.305
İki buçuk haftalığına Japonya'ya
ilk seyahatimi yaptım

00:07:24.329 --> 00:07:27.609
ve Japonya'nın tapınaklarını,

00:07:27.633 --> 00:07:31.197
modasını, beyzbol maçlarını,

00:07:31.221 --> 00:07:33.903
ruhunu anlatan 40 sayfalık

00:07:34.490 --> 00:07:35.649
yazıyla döndüm.

NOTE Paragraph

00:07:37.276 --> 00:07:39.606
Fakat alt taraftan

00:07:39.630 --> 00:07:42.807
ne olduğunu anlayamadığım bir şey

00:07:42.831 --> 00:07:47.325
size şimdi açıklayamayacağım
nedenlerle beni hareketlendirdi,

00:07:48.087 --> 00:07:51.296
böylece Japonya'da yaşamaya karar verdim.

00:07:52.450 --> 00:07:55.201
28 yıldır orada yaşıyorum,

00:07:55.225 --> 00:07:57.625
benimsediğim yurdum hakkında

00:07:57.649 --> 00:07:59.313
pek bir şey anlatamam.

00:08:00.222 --> 00:08:01.569
Bu harika bir şey,

00:08:01.593 --> 00:08:04.473
çünkü bu, her gün yeni keşifler yapıyorum

00:08:04.497 --> 00:08:05.988
ve bu süreçte

00:08:06.012 --> 00:08:09.906
köşede durup
bilemeyeceğim yüz binlerce şeyi

00:08:09.930 --> 00:08:11.231
görüyorum demek oluyor.

NOTE Paragraph

00:08:12.964 --> 00:08:15.430
Bilgi paha biçilmez bir armağandır.

00:08:16.452 --> 00:08:21.007
Fakat bildiğini sanmak bilgisizlikten
daha tehlikeli olabilir.

NOTE Paragraph

00:08:21.895 --> 00:08:24.528
Sevgilinizi veya düşmanınızı

00:08:25.115 --> 00:08:26.272
tanıdığınızı sanmanız

00:08:26.621 --> 00:08:28.076
onları hiç tanımadığınızı

00:08:28.100 --> 00:08:30.548
kabul etmekten daha aldatıcı olabilir.

00:08:31.937 --> 00:08:36.409
Japonya'da her sabah güneş 
küçük dairemize vururken

00:08:36.433 --> 00:08:40.791
hava tahminlerine bakmaya zahmet etmiyorum

00:08:40.815 --> 00:08:42.453
çünkü bakarsam

00:08:42.477 --> 00:08:45.740
gün aydınlıkken bile

00:08:45.764 --> 00:08:48.278
zihnim kapalı, dağınık olacak.

NOTE Paragraph

00:08:50.160 --> 00:08:54.353
34 yıllık tam zamanlı bir yazarım.

00:08:54.816 --> 00:08:57.696
Öğrendiğim tek şey

00:08:57.720 --> 00:09:01.256
değişimin iş başında değilken,

00:09:01.280 --> 00:09:03.457
ardından ne geleceğini bilmezken,

00:09:03.481 --> 00:09:08.008
çevremdeki her şeyden büyük 
olduğumu sanmazken geldiğiydi.

00:09:09.191 --> 00:09:11.097
Aynı şey aşk

00:09:11.643 --> 00:09:13.919
veya kriz anları için de geçerli.

00:09:14.929 --> 00:09:18.371
Birdenbire bisiklete geri döndük

00:09:18.395 --> 00:09:22.430
ve geniş, aydınlık caddelerde ilerliyorduk

00:09:22.454 --> 00:09:26.118
ve seyahatin ilk kuralını hatırladık

00:09:26.142 --> 00:09:27.868
ve aynı zamanda hayatın:

00:09:29.090 --> 00:09:33.829
Yalnız, teslim olmaya 
hazır olduğunuz kadar güçlüsünüz.

NOTE Paragraph

00:09:35.512 --> 00:09:37.521
Sonuç olarak,

00:09:37.545 --> 00:09:38.739
insan olmak

00:09:39.262 --> 00:09:41.075
çoğu kimsenin bilmediklerini bilmekten

00:09:41.075 --> 00:09:43.694
çok daha önemlidir.

NOTE Paragraph

00:09:44.763 --> 00:09:45.949
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:09:45.973 --> 00:09:52.596
(Alkışlar)