1
00:00:01,436 --> 00:00:04,643
Sıcak bir Ekim sabahı

2
00:00:04,667 --> 00:00:07,377
Mandalay'da

3
00:00:07,401 --> 00:00:08,559
gece treninden indim,

4
00:00:08,583 --> 00:00:11,701
Burma'nın eski kraliyet merkezi,

5
00:00:11,725 --> 00:00:13,142
şimdi Myanmar.

6
00:00:13,660 --> 00:00:17,858
Caddeye çıkınca 
bisikletlerinin başında bekleyen

7
00:00:17,882 --> 00:00:21,775
bir grup kaba saba adama rastladım.

8
00:00:21,799 --> 00:00:23,169
İçlerinden biri yaklaşıp

9
00:00:23,193 --> 00:00:25,375
bana etrafı gezdirmeyi teklif etti.

10
00:00:26,615 --> 00:00:29,279
Talep ettiği fiyat şok ediciydi.

11
00:00:29,832 --> 00:00:33,820
Kendi ülkemde bir kalıp çikolataya 
verdiğimden daha azdı.

12
00:00:33,844 --> 00:00:36,985
Üç tekerli bisikletine bindim

13
00:00:37,009 --> 00:00:42,880
ve sarayların ve tapınakların arasında 
yavaşça pedal çevirmeye başladı.

14
00:00:43,972 --> 00:00:49,271
Yolda giderken köyünden şehre
nasıl geldiğinden bahsetti.

15
00:00:49,295 --> 00:00:51,674
Matematik okumuştu.

16
00:00:51,698 --> 00:00:54,025
Hayali öğretmen olmaktı.

17
00:00:54,445 --> 00:00:59,257
Tabii askeri diktatörlüğün 
altında yaşam zordu

18
00:00:59,281 --> 00:01:03,401
ve şimdilik geçimini 
sağlayabileceği tek yol buydu.

19
00:01:04,796 --> 00:01:08,737
Çoğu geceler üç tekerli
bisikletinde uyuduğunu,

20
00:01:08,761 --> 00:01:13,147
böylece gece treninden ilk inenleri
yakalayabildiğini anlattı.

21
00:01:15,543 --> 00:01:19,392
Çok geçmeden birçok açıdan

22
00:01:19,416 --> 00:01:21,132
ortak yönlerimiz olduğunu keşfettik;

23
00:01:21,132 --> 00:01:22,967
ikimiz de 20 yaşındaydık,

24
00:01:22,991 --> 00:01:26,203
yabancı kültürlere ilgi duyuyorduk

25
00:01:26,734 --> 00:01:28,658
ve beni eve davet etti.

26
00:01:30,056 --> 00:01:33,863
Sonra geniş, kalabalık caddelerden geçip

27
00:01:33,887 --> 00:01:38,097
taşlı, ıssız dar yollarda sarsıla sarsıla
yol almaya başladık.

28
00:01:38,121 --> 00:01:40,469
Her yerde derme çatma gecekondular vardı.

29
00:01:40,493 --> 00:01:43,335
Nerede olduğumu gerçekten bilmiyordum,

30
00:01:44,136 --> 00:01:47,818
o an başıma bir şey
gelebileceğini fark ettim.

31
00:01:47,842 --> 00:01:50,284
Soyulabilir ya da uyuşturulabilirdim,

32
00:01:50,308 --> 00:01:51,624
daha kötüsü de olabilirdi.

33
00:01:51,648 --> 00:01:53,032
Kimse de bilmezdi.

34
00:01:54,309 --> 00:01:58,006
Sonunda durdu ve beni
tek bir odadan ibaret olan

35
00:01:58,030 --> 00:02:01,354
bir kulübeye doğru götürdü.

36
00:02:02,228 --> 00:02:04,405
Eğildi ve

37
00:02:04,429 --> 00:02:06,371
yatağın altına uzandı.

38
00:02:07,608 --> 00:02:09,786
İçimde bir şeyler donup kaldı.

39
00:02:12,046 --> 00:02:14,746
Ne çıkaracağını görmeyi bekledim.

40
00:02:15,361 --> 00:02:18,371
Sonunda bir kutu çıkardı.

41
00:02:19,295 --> 00:02:24,226
İçinde yurt dışından gelenlerden aldığı

42
00:02:24,250 --> 00:02:26,291
mektuplar vardı,

43
00:02:27,001 --> 00:02:29,103
birkaç tanesinin üzerine

44
00:02:29,127 --> 00:02:32,518
yeni yabancı arkadaşlarının
siyah-beyaz küçük

45
00:02:32,542 --> 00:02:34,746
şipşak fotoğraflarını yapıştırmıştı.

46
00:02:36,387 --> 00:02:40,014
Vedalaştığımız gece

47
00:02:40,038 --> 00:02:42,625
bana seyahatin püf noktasını

48
00:02:42,649 --> 00:02:44,959
gösterdiğini de fark ettim;

49
00:02:44,983 --> 00:02:47,039
dışa olduğu kadar

50
00:02:47,063 --> 00:02:49,755
içe doğru,

51
00:02:49,779 --> 00:02:52,294
başka türlü hiç gidemediğiniz
yerlere gitmek,

52
00:02:52,990 --> 00:02:55,498
belirsizliği,

53
00:02:55,928 --> 00:02:57,101
bilinmezliği,

54
00:02:57,498 --> 00:02:58,840
hatta korkuyu göze almaktı.

55
00:03:00,298 --> 00:03:02,737
Kendi ülkemizde olayların

56
00:03:02,761 --> 00:03:04,971
üstünde olduğumuzu sanmak
korkunç kolaydır.

57
00:03:05,810 --> 00:03:09,822
Dış dünyada ise, öyle olmadığı
her an hatırlatılır

58
00:03:10,309 --> 00:03:12,855
ve olayların temelini dahi bulamazsınız.

59
00:03:14,235 --> 00:03:17,137
Ralph Waldo Emerson'un 
dediği şeyi hatırlayalım:

60
00:03:17,161 --> 00:03:19,440
"İnsanlar kararlı olmak ister,

61
00:03:19,464 --> 00:03:22,140
ancak yalnız, kararsız olduğumuzda

62
00:03:22,164 --> 00:03:23,850
bizim için bir umut vardır."

63
00:03:24,891 --> 00:03:27,318
Bu konferansta keyif verici yeni fikirler

64
00:03:27,342 --> 00:03:30,795
ve buluşlar duyacak kadar şanslıyız,

65
00:03:30,819 --> 00:03:32,575
gerçekten de bilginin

66
00:03:32,599 --> 00:03:35,922
hızla ilerlediğini görüyoruz.

67
00:03:36,797 --> 00:03:40,026
Fakat bir noktada bilgi tükeniyor.

68
00:03:40,802 --> 00:03:42,026
İşte o an,

69
00:03:42,050 --> 00:03:44,685
hayatınızın tümüne karar verildiği andır:

70
00:03:45,825 --> 00:03:47,507
Aşık olursunuz,

71
00:03:48,093 --> 00:03:49,928
arkadaşınızı kaybedersiniz,

72
00:03:50,893 --> 00:03:52,465
karanlıkta kalırsınız.

73
00:03:53,000 --> 00:03:58,014
Kaybolduğunuz veya huzursuz olduğunuz
veya kendiniz olmadığınız o an,

74
00:03:58,038 --> 00:04:00,200
kim olduğunuzu keşfettiğiniz andır.

75
00:04:02,224 --> 00:04:05,552
Bilmemenin mutluluk olduğuna inanmıyorum.

76
00:04:06,193 --> 00:04:09,324
Bilim hiç tartışmasız hayatlarımızı

77
00:04:09,348 --> 00:04:11,816
daha parlak, uzun ve 
sağlıklı hale getirdi.

78
00:04:12,825 --> 00:04:17,652
Bana fizik kurallarını ve üç kere üçün 
dokuz yaptığını gösteren öğretmenlerime

79
00:04:17,676 --> 00:04:21,189
sonsuza kadar minnettarım.

80
00:04:21,678 --> 00:04:24,503
Gece veya gündüz olsun bunu

81
00:04:24,527 --> 00:04:26,869
parmak hesabıyla yapabiliyorum.

82
00:04:28,802 --> 00:04:30,414
Fakat bir matematikçi

83
00:04:30,438 --> 00:04:33,961
bana eksi üç kere eksi üçün
dokuz ettiğini söylediği an,

84
00:04:33,985 --> 00:04:38,854
mantıksal olarak sanki 
güven gibi bir şey hissettiriyor.

85
00:04:40,674 --> 00:04:44,435
Bilginin zıttı, her zaman 
bilgisizlik demek değildir.

86
00:04:44,948 --> 00:04:46,098
Merak etmek olabilir.

87
00:04:46,482 --> 00:04:47,632
Ya da gizem.

88
00:04:47,964 --> 00:04:49,147
İhtimal.

89
00:04:49,894 --> 00:04:53,731
Kendi hayatımda, beni yükselten
ve ileri götüren şeylerin

90
00:04:53,755 --> 00:04:56,434
bildiğim şeylerdense 
bilmediklerim olduğunu

91
00:04:56,458 --> 00:04:59,026
fark ettim.

92
00:05:00,222 --> 00:05:02,021
Ayrıca, beni çevremdeki insanlara

93
00:05:02,045 --> 00:05:05,439
daha çok yaklaştıran da 
bilmediğim şeylerdi.

94
00:05:06,549 --> 00:05:08,549
Son sekiz yıldır kasım aylarında

95
00:05:08,573 --> 00:05:13,001
Dalai Lama'yla beraber 
Japonya'yı geziyorum.

96
00:05:14,001 --> 00:05:17,101
Her gün söylediği şeylerden birisi de

97
00:05:17,125 --> 00:05:20,672
insanlara güven ve rahatlık veren şeyin

98
00:05:20,696 --> 00:05:22,754
"Bilmiyorum." demek olduğuydu.

99
00:05:24,325 --> 00:05:26,202
"Tibet'e ne olacaktı?"

100
00:05:27,226 --> 00:05:30,206
"Ne zaman dünyaya barış getireceğiz?"

101
00:05:30,765 --> 00:05:32,826
"Çocuk yetiştirmenin en iyi yolu neydi?"

102
00:05:34,134 --> 00:05:37,205
"Açıkçası..." derdi bu bilge adam;

103
00:05:37,229 --> 00:05:38,466
"Bilmiyorum."

104
00:05:40,117 --> 00:05:43,818
Nobel ödüllü ekonomist Daniel Kahneman

105
00:05:43,842 --> 00:05:48,345
insan davranışlarını araştırmaya 
60 yıldan fazlasını vermiş

106
00:05:48,369 --> 00:05:50,401
ve vardığı sonuç ise

107
00:05:50,425 --> 00:05:55,039
her zaman bildiğimizi 
düşündüğümüz şeylerden

108
00:05:55,063 --> 00:05:56,788
olması gerekenden daha fazla eminiz.

109
00:05:56,812 --> 00:05:59,471
Her zaman hatırlattığı gibi

110
00:05:59,495 --> 00:06:03,699
"bilgisizliğimizi göz ardı etmek
gibi sınırsız bir yeteneğimiz" var.

111
00:06:04,849 --> 00:06:09,936
Tırnak içinde söylüyorum,
"bu hafta sonu takımımız kazanacak"

112
00:06:09,960 --> 00:06:12,129
ve biz bu bilgiyi sadece

113
00:06:12,153 --> 00:06:14,502
haklı çıktığımız nadir
zamanlarda hatırlayacağız.

114
00:06:15,582 --> 00:06:18,425
Çoğu zaman karanlıktayız.

115
00:06:19,319 --> 00:06:22,794
Gerçek yakınlık işte orada yatar.

116
00:06:24,580 --> 00:06:27,513
Sevgilinizin yarın ne yapacağını
biliyor musunuz?

117
00:06:28,673 --> 00:06:29,946
Bilmek istiyor musunuz?

118
00:06:31,621 --> 00:06:34,434
Bazılarının dediği gibi,
hepimizin anne babası

119
00:06:34,458 --> 00:06:35,617
Adem ile Havva

120
00:06:35,641 --> 00:06:39,799
hayat ağacının meyvesini 
yemeseydi ölmeyecekti.

121
00:06:40,631 --> 00:06:42,829
Fakat iyi ve kötünün kökleri olan

122
00:06:42,853 --> 00:06:45,435
bilgi ağacının meyvesini ısırdıkları an

123
00:06:45,459 --> 00:06:47,263
masumiyetlerini kaybettiler.

124
00:06:47,808 --> 00:06:50,833
Utanç, öfke,

125
00:06:50,857 --> 00:06:52,054
mahcup hissettiler.

126
00:06:52,865 --> 00:06:55,233
Biraz geç de olsa,

127
00:06:55,257 --> 00:06:57,997
gerçekten bilmemiz gereken 
şeyler olduğunu,

128
00:06:58,021 --> 00:07:01,968
ancak üstü kapalı kalması çok daha 
iyi olan birçok şey olduğunu öğrendiler.

129
00:07:03,999 --> 00:07:05,924
Çocukken

130
00:07:05,948 --> 00:07:09,266
tabii ki hepsini biliyordum.

131
00:07:09,290 --> 00:07:13,502
20 yılımı sınıflarda, 
olgusal gerçekleri toplayarak geçirmiştim,

132
00:07:13,526 --> 00:07:16,245
bilfiil de bilgi sektöründeydim,

133
00:07:16,269 --> 00:07:18,419
Time dergisine makaleler yazıyordum.

134
00:07:19,129 --> 00:07:24,305
İki buçuk haftalığına Japonya'ya
ilk seyahatimi yaptım

135
00:07:24,329 --> 00:07:27,609
ve Japonya'nın tapınaklarını,

136
00:07:27,633 --> 00:07:31,197
modasını, beyzbol maçlarını,

137
00:07:31,221 --> 00:07:33,903
ruhunu anlatan 40 sayfalık

138
00:07:34,490 --> 00:07:35,649
yazıyla döndüm.

139
00:07:37,276 --> 00:07:39,606
Fakat alt taraftan

140
00:07:39,630 --> 00:07:42,807
ne olduğunu anlayamadığım bir şey

141
00:07:42,831 --> 00:07:47,325
size şimdi açıklayamayacağım
nedenlerle beni hareketlendirdi,

142
00:07:48,087 --> 00:07:51,296
böylece Japonya'da yaşamaya karar verdim.

143
00:07:52,450 --> 00:07:55,201
28 yıldır orada yaşıyorum,

144
00:07:55,225 --> 00:07:57,625
benimsediğim yurdum hakkında

145
00:07:57,649 --> 00:07:59,313
pek bir şey anlatamam.

146
00:08:00,222 --> 00:08:01,569
Bu harika bir şey,

147
00:08:01,593 --> 00:08:04,473
çünkü bu, her gün yeni keşifler yapıyorum

148
00:08:04,497 --> 00:08:05,988
ve bu süreçte

149
00:08:06,012 --> 00:08:09,906
köşede durup
bilemeyeceğim yüz binlerce şeyi

150
00:08:09,930 --> 00:08:11,231
görüyorum demek oluyor.

151
00:08:12,964 --> 00:08:15,430
Bilgi paha biçilmez bir armağandır.

152
00:08:16,452 --> 00:08:21,007
Fakat bildiğini sanmak bilgisizlikten
daha tehlikeli olabilir.

153
00:08:21,895 --> 00:08:24,528
Sevgilinizi veya düşmanınızı

154
00:08:25,115 --> 00:08:26,272
tanıdığınızı sanmanız

155
00:08:26,621 --> 00:08:28,076
onları hiç tanımadığınızı

156
00:08:28,100 --> 00:08:30,548
kabul etmekten daha aldatıcı olabilir.

157
00:08:31,937 --> 00:08:36,409
Japonya'da her sabah güneş 
küçük dairemize vururken

158
00:08:36,433 --> 00:08:40,791
hava tahminlerine bakmaya zahmet etmiyorum

159
00:08:40,815 --> 00:08:42,453
çünkü bakarsam

160
00:08:42,477 --> 00:08:45,740
gün aydınlıkken bile

161
00:08:45,764 --> 00:08:48,278
zihnim kapalı, dağınık olacak.

162
00:08:50,160 --> 00:08:54,353
34 yıllık tam zamanlı bir yazarım.

163
00:08:54,816 --> 00:08:57,696
Öğrendiğim tek şey

164
00:08:57,720 --> 00:09:01,256
değişimin iş başında değilken,

165
00:09:01,280 --> 00:09:03,457
ardından ne geleceğini bilmezken,

166
00:09:03,481 --> 00:09:08,008
çevremdeki her şeyden büyük 
olduğumu sanmazken geldiğiydi.

167
00:09:09,191 --> 00:09:11,097
Aynı şey aşk

168
00:09:11,643 --> 00:09:13,919
veya kriz anları için de geçerli.

169
00:09:14,929 --> 00:09:18,371
Birdenbire bisiklete geri döndük

170
00:09:18,395 --> 00:09:22,430
ve geniş, aydınlık caddelerde ilerliyorduk

171
00:09:22,454 --> 00:09:26,118
ve seyahatin ilk kuralını hatırladık

172
00:09:26,142 --> 00:09:27,868
ve aynı zamanda hayatın:

173
00:09:29,090 --> 00:09:33,829
Yalnız, teslim olmaya 
hazır olduğunuz kadar güçlüsünüz.

174
00:09:35,512 --> 00:09:37,521
Sonuç olarak,

175
00:09:37,545 --> 00:09:38,739
insan olmak

176
00:09:39,262 --> 00:09:41,075
çoğu kimsenin bilmediklerini bilmekten

177
00:09:41,075 --> 00:09:43,694
çok daha önemlidir.

178
00:09:44,763 --> 00:09:45,949
Teşekkür ederim.

179
00:09:45,973 --> 00:09:52,596
(Alkışlar)