WEBVTT

00:00:01.436 --> 00:00:04.643
เช้าวันหนึ่งในตุลาคมที่ร้อนรุ่ม

00:00:04.667 --> 00:00:07.377
ผมลงจากรถไฟเที่ยวกลางคืน

00:00:07.401 --> 00:00:08.559
ในมันดาเลย์

00:00:08.583 --> 00:00:11.701
เมืองหลวงเก่าของพม่า

00:00:11.725 --> 00:00:13.142
หรือ เมียนมา

00:00:13.660 --> 00:00:17.858
และที่ท้องถนนผมได้ไปเจอกับกลุ่มชายฉกรรจ์

00:00:17.882 --> 00:00:21.775
กำลังยืนอยู่ข้างรถสามล้อ

00:00:21.799 --> 00:00:23.169
หนึ่งในนั้นเข้ามาหาผม

00:00:23.193 --> 00:00:25.375
และเสนอที่จะนำเที่ยว

00:00:26.615 --> 00:00:29.279
ราคาที่เขาเสนอช่างน่าตกใจ

00:00:29.832 --> 00:00:33.820
มันถูกเสียกว่าช็อคโกแล๊ตแท่งหนึ่งเสียอีก

NOTE Paragraph

00:00:33.844 --> 00:00:36.985
ดังนั้นผมจึงปีนขึ้นไปบนรถสามล้อของเขา

00:00:37.009 --> 00:00:42.880
แล้วเขาก็เริ่มปั่นพาเราไปอย่างช้า ๆ
ระหว่างพระราชวังและเจดีย์

00:00:43.972 --> 00:00:49.271
ในระหว่างนั้นเขาก็เล่าเรื่อง
การที่เขาจากหมู่บ้านสู่เมืองหลวง

00:00:49.295 --> 00:00:51.674
เขามีใบปริญญาสาขาคณิตศาสตร์

00:00:51.698 --> 00:00:54.025
ความฝันของเขาคือการเป็นอาจารย์

00:00:54.445 --> 00:00:59.257
แต่แน่นอนชีวิตมันยากลำบาก
ภายใต้การปกครองของทหาร

00:00:59.281 --> 00:01:03.401
สุดท้ายนี่เป็นงานเดียวที่ใช้เลี้ยงปากท้อง

00:01:04.796 --> 00:01:08.737
หลายคืน เขาบอกผมว่าเขาต้องนอนบนสามล้อ

00:01:08.761 --> 00:01:13.147
เพื่อจะได้ลูกค้าคนแรกจากรถไฟ

NOTE Paragraph

00:01:15.543 --> 00:01:19.392
ไม่นานนักเราก็พบว่า

00:01:19.416 --> 00:01:21.082
เรามีอะไรเหมือนกันหลายอย่าง

00:01:21.106 --> 00:01:22.967
เราเกิดในช่วงยุค 20

00:01:22.991 --> 00:01:26.203
เราต่างหลงไหลในวัฒนธรรมต่างชาติ

00:01:26.734 --> 00:01:28.658
แล้วเขาก็ชวนผมไปที่บ้าน

NOTE Paragraph

00:01:30.056 --> 00:01:33.863
เราละจากถนนที่เต็มไปด้วยผู้คน

00:01:33.887 --> 00:01:38.097
แล้วเริ่มกระดอนไปตามซอยเปลี่ยวอันขรุขระ

00:01:38.121 --> 00:01:40.469
ที่มีกระท่อมผุ ๆ ตลอดทาง

00:01:40.493 --> 00:01:43.335
ผมไม่รู้เลยว่าตอนนี้ผมอยู่ไหน

00:01:44.136 --> 00:01:47.818
แล้วผมก็ได้ตระหนักว่า
ตอนนี้อะไรก็เกิดขึ้นได้

00:01:47.842 --> 00:01:50.284
ผมอาจถูกปล้นหรือถูกจี้

00:01:50.308 --> 00:01:51.624
หรืออาจแย่กว่านั้น

00:01:51.648 --> 00:01:53.032
ไม่มีทางรู้ได้เลย

NOTE Paragraph

00:01:54.309 --> 00:01:58.006
แล้วเขาก็หยุดลงและนำทางผมเข้าไปในกระท่อม

00:01:58.030 --> 00:02:01.354
ที่มีเพียงห้องเล็ก ๆ ห้องเดียว

00:02:02.228 --> 00:02:04.405
แล้วเขาก็ก้มลง

00:02:04.429 --> 00:02:06.371
ล้วงมือเข้าไปใต้เตียง

00:02:07.608 --> 00:02:09.786
แล้วบางอย่างในตัวผมก็แข็งทื่อ

00:02:12.046 --> 00:02:14.746
ผมรอดูว่าเขาจะหยิบอะไรออกมา

00:02:15.361 --> 00:02:18.371
และแล้วเขาก็หยิบกล่องออกมา

00:02:19.295 --> 00:02:24.226
ข้างในนั้นมีจดหมายทุกฉบับที่เขาได้รับ

00:02:24.250 --> 00:02:26.291
มาจากนักเดินทางต่างชาติ

00:02:27.001 --> 00:02:29.103
และบางฉบับเขาได้แปะ

00:02:29.127 --> 00:02:32.518
ภาพถ่ายขาวดำซีด ๆ

00:02:32.542 --> 00:02:34.746
ของเพื่อนต่างชาติคนใหม่

NOTE Paragraph

00:02:36.387 --> 00:02:40.014
เราลาจากกันในคืนนั้น

00:02:40.038 --> 00:02:42.625
แล้วผมก็ตระหนักว่าเขาได้แสดงให้เห็น

00:02:42.649 --> 00:02:44.959
เคล็ดลับของการเดินทาง

00:02:44.983 --> 00:02:47.039
ซึ่งคือการกล้าโผเข้าใส่

00:02:47.063 --> 00:02:49.755
ทั้งภายในและภายนอก

00:02:49.779 --> 00:02:52.294
สู่สถานที่ที่คุณจะไม่มีวันไปในโอกาสอื่น

00:02:52.990 --> 00:02:55.498
สู่การผจญความไม่แน่นอน

00:02:55.928 --> 00:02:57.101
ความครุมเครือ

00:02:57.498 --> 00:02:58.780
หรือแม้แต่ความกลัว

NOTE Paragraph

00:03:00.298 --> 00:03:02.737
ที่บ้าน มันเป็นเรื่องง่ายดายที่อันตราย

00:03:02.761 --> 00:03:04.971
ที่จะคิดว่าเราอยู่เหนือทุกสิ่ง

00:03:05.810 --> 00:03:09.822
แต่ที่โลกภายนอก เราจะรู้ตัวทุกช่วงขณะ
ว่ามันไม่เป็นเช่นนั้น

00:03:10.309 --> 00:03:12.855
แต่คุณก็ไม่ต้อยต่ำกว่าทุกสิ่งเช่นกัน

NOTE Paragraph

00:03:14.235 --> 00:03:17.137
ทุกหนทุกแห่ง ผู้คนต่างอยากปักหลัก

00:03:17.161 --> 00:03:19.440
ราล์ฟ วอลโด เอเมอร์สัน ได้เตือนพวกเรา

00:03:19.464 --> 00:03:22.140
"ตราบเท่าที่เรายังไม่ปักหลัก

00:03:22.164 --> 00:03:23.850
ก็ยังมีความหวังรอเราอยู่"

NOTE Paragraph

00:03:24.891 --> 00:03:27.318
ในการเสวนาครั้งนี้ เราโชคดีเหลือเกิน

00:03:27.342 --> 00:03:30.795
ที่ได้ฟังแนวคิดใหม่ ๆ ที่เบิกบานใจ
และการค้นพบหลายอย่าง

00:03:30.819 --> 00:03:32.575
และแน่นอนในทุกหนทาง

00:03:32.599 --> 00:03:35.922
ที่ความรู้ได้ถูกขับเคลื่อนอย่างสุดเหวี่ยง

00:03:36.797 --> 00:03:40.026
แต่ในบางเวลา เมื่อความรู้อันตธานไป

00:03:40.802 --> 00:03:42.026
และนั้นคือช่วงที่

00:03:42.050 --> 00:03:44.685
ชีวิตได้ถูกตัดสินอย่างแท้จริง

00:03:45.825 --> 00:03:47.507
คุณตกหลุมรัก

00:03:48.093 --> 00:03:49.928
คุณสูญเสียเพื่อน

00:03:50.893 --> 00:03:52.465
สูญสิ้นแสงสว่าง

00:03:53.000 --> 00:03:58.014
เมื่อตอนนั้น เมื่อคุณหลงทางหรือลำบาก
หรือย่อท้อ

00:03:58.038 --> 00:04:00.200
คุณจะรู้ว่าจริง ๆ คุณคือใคร

NOTE Paragraph

00:04:02.224 --> 00:04:05.552
ผมไม่คิดว่าความไม่รู้คือลาภอันประเสริฐ

00:04:06.193 --> 00:04:09.324
วิทยาศาสตร์ทำให้ชีวิตเรา

00:04:09.348 --> 00:04:11.816
สดใสขึ้น ยืนยาวขึ้นและสุขภาพดีขึ้น

00:04:12.825 --> 00:04:17.652
ผมขอบคุณบรรดาอาจารย์ทุกขณะ
ที่ท่านได้สอนกฏของฟิสิกส์

00:04:17.676 --> 00:04:21.189
และแสดงให้เห็นว่าสามคูณสามเท่ากับเก้า

00:04:21.678 --> 00:04:24.503
ซึ่งผมสามารถนับนิ้วหาคำตอบ

00:04:24.527 --> 00:04:26.869
ได้ตลอดไม่ว่าจะกลางวันหรือกลางคืน

00:04:28.802 --> 00:04:30.414
แต่เมื่อนักคณิตศาสตร์บอกผม

00:04:30.438 --> 00:04:33.961
ว่าลบสามคูณลบสามเท่ากับเก้า

00:04:33.985 --> 00:04:38.854
มันเป็นเรื่องของตรรกะซึ่งรู้สึก
เหมือนกับความเชื่อใจ

NOTE Paragraph

00:04:40.674 --> 00:04:44.435
สิ่งตรงข้ามกับความรู้ หรืออีกนัยหนึ่ง
ไม่ใช่ความไม่รู้เสมอไป

00:04:44.948 --> 00:04:46.098
มันอาจจะเป็นความพิศวง

00:04:46.482 --> 00:04:47.632
หรือเรื่องลึกลับ

00:04:47.964 --> 00:04:49.147
ความน่าจะเป็น

00:04:49.894 --> 00:04:53.731
และในชีวิตผม ผมพบว่าสิ่งที่ผมไม่รู้

00:04:53.755 --> 00:04:56.434
ได้ฉุดผมและผลักดันผมไปข้างหน้า

00:04:56.458 --> 00:04:59.026
มากกว่าสิ่งที่ผมรู้เสียอีก

00:05:00.222 --> 00:05:02.021
และก็เป็นสิ่งที่ผมไม่รู้อีก

00:05:02.045 --> 00:05:05.439
ที่พาผมใกล้ชิดกับคนรอบข้าง

NOTE Paragraph

00:05:06.549 --> 00:05:08.549
ทุกเดือนพฤศจิกายนแปดปีแล้ว 
และไม่นานมานี้

00:05:08.573 --> 00:05:13.001
ผมร่วมเดินทางกับดาไลลามะไปทั่วญี่ปุ่นทุกปี

00:05:14.001 --> 00:05:17.101
และมีสิ่งหนึ่งที่ท่านพูดทุกวัน ๆ

00:05:17.125 --> 00:05:20.672
เป็นคำพูดที่มอบหลักประกัน
และความมั่นใจให้แก่ผู้คนได้อย่างมาก

00:05:20.696 --> 00:05:22.754
คำพูดนั้นคือ "อาตมาไม่รู้"

NOTE Paragraph

00:05:24.325 --> 00:05:26.202
"ทิเบตจะเป็นยังไงต่อ"

00:05:27.226 --> 00:05:30.206
"เมื่อไหร่โลกเราจะได้พบสันติสุข"

00:05:30.765 --> 00:05:32.826
"หนทางไหนดีที่สุดในการเลี้ยงลูก"

NOTE Paragraph

00:05:34.134 --> 00:05:37.205
"พูดจริง ๆ" จากผู้เฉลียวฉลาด

00:05:37.229 --> 00:05:38.466
"อาตมาไม่รู้"

NOTE Paragraph

00:05:40.117 --> 00:05:43.818
เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ 
แดเนียล คาฮ์นะมัน

00:05:43.842 --> 00:05:48.345
ได้ใช้เวลากว่า 60 ปีวิจัยพฤติกรรมมนุษย์

00:05:48.369 --> 00:05:50.401
และบทสรุปก็คือ

00:05:50.425 --> 00:05:55.039
เราต่างมีความมมั่นใจเหลือล้น
กับสิ่งที่เราคิดว่ารู้

00:05:55.063 --> 00:05:56.788
มากกว่าที่ควรจะเป็นอยู่เสมอ

00:05:56.812 --> 00:05:59.471
และเขาได้อธิบายอย่างน่าจดจำว่า เรามี

00:05:59.495 --> 00:06:03.699
"ความสามารถไร้ขีดจำกัด
ที่จะไม่สนใจความไม่รู้"

00:06:04.849 --> 00:06:09.936
เรารู้--อ้างอิง ไม่อ้างอิง--
ว่าทีมเราจะต้องชนะสุดสัปดาห์นี้แน่

00:06:09.960 --> 00:06:12.129
และเราจดจำความรู้นั้น

00:06:12.153 --> 00:06:14.502
นาน ๆ ครั้งที่เราเดาถูก

00:06:15.582 --> 00:06:18.425
ตลอดเวลา เราอยู่กับความไม่รู้

00:06:19.319 --> 00:06:22.794
และนั่นคือที่ซึ่งการใกล้ชิดความจริง
หลบซ่อนตัวอยู่

NOTE Paragraph

00:06:24.580 --> 00:06:27.513
คุณรู้หรือว่าคนรักคุณจะทำอะไรในวันพรุ่งนี้

00:06:28.673 --> 00:06:29.946
แล้วคุณอยากรู้ไหม

NOTE Paragraph

00:06:31.621 --> 00:06:34.434
พ่อแม่ของพวกเราทุกคน 
เป็นอย่างที่บางคนเรียก

00:06:34.458 --> 00:06:35.617
อดัม กับ อีฟ

00:06:35.641 --> 00:06:39.799
จะไม่มีวันตาย จนกว่าได้กินผลไม้แห่งชีวิต

00:06:40.631 --> 00:06:42.829
แต่นาทีที่พวกเขาเริ่มแทะ

00:06:42.853 --> 00:06:45.435
ผลไม้จากต้นไม้แห่งความรู้ดีรู้ชั่ว

00:06:45.459 --> 00:06:47.263
พวกเขาก็ไม่ไร้เดียงสาอีกต่อไป

00:06:47.808 --> 00:06:50.833
พวกเขารู้สึกเกิดความอับอายและความไม่สบายใจ

00:06:50.857 --> 00:06:52.054
ความละอายใจ

00:06:52.865 --> 00:06:55.233
และพวกเขาก็เรียนรู้ ช้าเกินไปบ้าง บางที

00:06:55.257 --> 00:06:57.997
ว่ามีของบางอย่างเท่านั้นที่เราจำเป็นต้องรู้

00:06:58.021 --> 00:07:01.968
แต่ก็มีหลายอย่าง มากมายเหลือเกิน
ที่ไม่ต้องรู้จะดีกว่า

NOTE Paragraph

00:07:03.999 --> 00:07:05.924
ตอนที่ผมเป็นเด็ก

00:07:05.948 --> 00:07:09.266
แน่นอน ผมรู้หมดทุกอย่าง

00:07:09.290 --> 00:07:13.502
ผมได้ใช้เวลา 20 ปีในห้องเรียน
เพื่อสะสมความรู้ต่าง ๆ

00:07:13.526 --> 00:07:16.245
และผมก็ได้เข้าสู่ธุรกิจสื่อข้อมูลจริง ๆ

00:07:16.269 --> 00:07:18.419
เขียนบทความให้ Time Magazine

00:07:19.129 --> 00:07:24.305
และได้ไปยังญี่ปุ่นเป็นครั้งแรก
เป็นเวลากว่าสองอาทิตย์ครึ่ง

00:07:24.329 --> 00:07:27.609
และผมก็กลับมาพร้อมเรียงความ 40 หน้า

00:07:27.633 --> 00:07:31.197
อธิบายรายละเอียดล่าสุดของวัดญี่ปุ่น

00:07:31.221 --> 00:07:33.903
แฟชั่น เกมเบสบอล

00:07:34.490 --> 00:07:35.649
จิตวิญญาณญี่ปุ่น

NOTE Paragraph

00:07:37.276 --> 00:07:39.606
แต่ภายใต้สิ่งเหล่านั้น

00:07:39.630 --> 00:07:42.807
มีบางสิ่งที่ผมไม่อาจเข้าใจ

00:07:42.831 --> 00:07:47.325
ทำให้ผมต้องหาเหตุผลแต่ก็ยังไม่สามารถ
หาคำอธิบายได้

00:07:48.087 --> 00:07:51.296
ผมจึงตัดสินใจไปและอาศัยอยู่ที่ญี่ปุ่น

00:07:52.450 --> 00:07:55.201
ซึ่งตอนนี้ก็เป็นเวลากว่า 28 ปีแล้ว

00:07:55.225 --> 00:07:57.625
แต่ผมก็ยังไม่สามารถบอกคุณได้เต็มปาก

00:07:57.649 --> 00:07:59.313
เกี่ยวกับที่พักพิงของผม

00:08:00.222 --> 00:08:01.569
ซึ่งเป็นสิ่งที่แสนวิเศษ

00:08:01.593 --> 00:08:04.473
เพราะมันหมายความว่าทุก ๆ วัน
ผมจะเจอสิ่งใหม่ ๆ

00:08:04.497 --> 00:08:05.988
และในระหว่างนั้น

00:08:06.012 --> 00:08:09.906
แค่ผมมองดูรอบ ๆ ก็เห็นสรรพสิ่งหลายแสนอย่าง

00:08:09.930 --> 00:08:11.231
ที่ผมจะไม่เคยรู้

NOTE Paragraph

00:08:12.964 --> 00:08:15.430
ความรู้เป็นของขวัญอันล้ำค่า

00:08:16.452 --> 00:08:21.007
แต่ความเข้าใจผิดนั้นอันตรายกว่าความไม่รู้

NOTE Paragraph

00:08:21.895 --> 00:08:24.528
ความคิดที่ว่าคุณรู้จักคนรัก

00:08:25.115 --> 00:08:26.272
หรือรู้จักศัตรู

00:08:26.621 --> 00:08:28.076
จะสามารถทรยศมากกว่า

00:08:28.100 --> 00:08:30.548
การยอมรับกับตนเองว่าไม่รู้จักพวกเขาเลย

00:08:31.937 --> 00:08:36.409
ทุกเช้าที่ญี่ปุ่น พระอาทิตย์จะสาดแสง
เข้ามาในห้องเดี่ยวเล็ก ๆ ของผม

NOTE Paragraph

00:08:36.433 --> 00:08:40.791
ผมปวดร้าวอย่างยิ่งที่จะไม่พยากรณ์อากาศก่อน

00:08:40.815 --> 00:08:42.453
เพราะถ้าผมทำ

00:08:42.477 --> 00:08:45.740
จิตใจผมจะขุ่นมัวและวอกแวก

00:08:45.764 --> 00:08:48.278
แม้ว่าในวันนั้นอากาศจะสดใส

NOTE Paragraph

00:08:50.160 --> 00:08:54.353
ผมได้ทำงานเป็นนักเขียนมา 34 ปีแล้ว

00:08:54.816 --> 00:08:57.696
และมีสิ่งหนึ่งที่ผมได้เรียนรู้

00:08:57.720 --> 00:09:01.256
คือการแปรเปลี่ยนย่อมเข้ามา
เมื่อผมไม่เตรียมตัว

00:09:01.280 --> 00:09:03.457
เมื่อผมไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น

00:09:03.481 --> 00:09:08.008
เมื่อผมไม่สามารถคิดว่า
ผมยิ่งใหญ่กว่าทุกสิ่งรอบตัว

00:09:09.191 --> 00:09:11.097
และเหมือนเช่นความรักแท้

00:09:11.643 --> 00:09:13.919
หรือในช่วงวิกฤตชีวิต

00:09:14.929 --> 00:09:18.371
ทันใดนั้น เรากลับมาที่รถสามล้ออีกครั้ง

00:09:18.395 --> 00:09:22.430
และเรากำลังตายจากโลกกว้าง
ถนนที่ไฟสว่างไสว

00:09:22.454 --> 00:09:26.118
และเราได้ตระหนัก ถึงกฏข้อแรกของการเดินทาง
อย่างแท้จริง

00:09:26.142 --> 00:09:27.868
และกฏของชีวิตอีกเช่นกัน

00:09:29.090 --> 00:09:33.829
คุณแข็งแกร่งได้ตราบเท่าที่คุณพร้อมจะยอมแพ้

NOTE Paragraph

00:09:35.512 --> 00:09:37.521
สุดท้ายแล้วบางที

00:09:37.545 --> 00:09:38.739
การเป็นมนุษย์

00:09:39.262 --> 00:09:41.015
มันช่างสำคัญมากกว่า

00:09:41.039 --> 00:09:43.694
การได้ล่วงรู้ทุกสิ่ง

NOTE Paragraph

00:09:44.763 --> 00:09:45.949
ขอบคุณครับ

NOTE Paragraph

00:09:45.973 --> 00:09:52.596
(ตบมือ)