[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.44,0:00:04.64,Default,,0000,0000,0000,,Pewnego gorącego październikowego poranka Dialogue: 0,0:00:04.67,0:00:07.38,Default,,0000,0000,0000,,wysiadłem z nocnego pociągu Dialogue: 0,0:00:07.40,0:00:08.56,Default,,0000,0000,0000,,w Mandalaj, Dialogue: 0,0:00:08.58,0:00:11.70,Default,,0000,0000,0000,,starej królewskiej stolicy Birmy, Dialogue: 0,0:00:11.72,0:00:13.14,Default,,0000,0000,0000,,obecnie Mjanmy. Dialogue: 0,0:00:13.66,0:00:17.86,Default,,0000,0000,0000,,Na ulicy spotkałem grupę silnych mężczyzn Dialogue: 0,0:00:17.88,0:00:21.78,Default,,0000,0000,0000,,stojących koło swoich riksz. Dialogue: 0,0:00:21.80,0:00:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z nich podszedł do mnie Dialogue: 0,0:00:23.23,0:00:25.38,Default,,0000,0000,0000,,i zaoferował mi oprowadzenie po mieście. Dialogue: 0,0:00:26.62,0:00:29.28,Default,,0000,0000,0000,,Cena, którą podał, była oburzająca. Dialogue: 0,0:00:29.83,0:00:33.82,Default,,0000,0000,0000,,Mniej niż za tabliczkę czekolady. Dialogue: 0,0:00:33.84,0:00:36.98,Default,,0000,0000,0000,,Wdrapałem się do jego rikszy, Dialogue: 0,0:00:37.01,0:00:42.88,Default,,0000,0000,0000,,zaczęliśmy powoli jeździć\Nmiędzy pałacami i pagodami. Dialogue: 0,0:00:43.97,0:00:49.27,Default,,0000,0000,0000,,Opowiadał mi, jak trafił\Ndo tego miasta ze swojej wioski. Dialogue: 0,0:00:49.30,0:00:51.67,Default,,0000,0000,0000,,Uzyskał stopień naukowy z matematyki. Dialogue: 0,0:00:51.70,0:00:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Marzył o pracy nauczyciela. Dialogue: 0,0:00:54.44,0:00:59.26,Default,,0000,0000,0000,,Jednak pod wojskową dyktaturą\Nżycie jest ciężkie, Dialogue: 0,0:00:59.28,0:01:03.40,Default,,0000,0000,0000,,więc tylko tak mógł zarobić na życie. Dialogue: 0,0:01:04.80,0:01:08.74,Default,,0000,0000,0000,,Powiedział mi, że wiele razy\Nspał w swojej rikszy, Dialogue: 0,0:01:08.76,0:01:13.15,Default,,0000,0000,0000,,żeby móc złapać pierwszych gości\Nz nocnego pociągu. Dialogue: 0,0:01:15.54,0:01:19.39,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo wcześnie odkryliśmy, \Nże w pewien sposób Dialogue: 0,0:01:19.42,0:01:21.08,Default,,0000,0000,0000,,mieliśmy dużo wspólnego... Dialogue: 0,0:01:21.11,0:01:22.97,Default,,0000,0000,0000,,Obaj mieliśmy ponad 20 lat, Dialogue: 0,0:01:22.99,0:01:26.20,Default,,0000,0000,0000,,fascynowały nas obce kultury. Dialogue: 0,0:01:26.73,0:01:28.66,Default,,0000,0000,0000,,Zaprosił mnie do siebie. Dialogue: 0,0:01:30.06,0:01:33.86,Default,,0000,0000,0000,,Skręciliśmy z szerokich, zatłoczonych ulic Dialogue: 0,0:01:33.89,0:01:38.10,Default,,0000,0000,0000,,w wyboiste, odrapane, dzikie zaułki. Dialogue: 0,0:01:38.12,0:01:40.47,Default,,0000,0000,0000,,Wszędzie wokół stały zniszczone chałupy. Dialogue: 0,0:01:40.49,0:01:43.34,Default,,0000,0000,0000,,Straciłem poczucie, gdzie jestem. Dialogue: 0,0:01:44.14,0:01:47.82,Default,,0000,0000,0000,,Zdałem sobie sprawę, że wtedy\Nwszystko mogło mnie spotkać. Dialogue: 0,0:01:47.84,0:01:50.28,Default,,0000,0000,0000,,Mogłem zostać obrabowany,\Nnafaszerowany narkotykami Dialogue: 0,0:01:50.31,0:01:51.62,Default,,0000,0000,0000,,lub nawet gorzej. Dialogue: 0,0:01:51.65,0:01:53.03,Default,,0000,0000,0000,,Nikt by się nie dowiedział. Dialogue: 0,0:01:54.31,0:01:58.01,Default,,0000,0000,0000,,W końcu zatrzymał się \Ni zaprowadził do chaty, Dialogue: 0,0:01:58.03,0:02:01.35,Default,,0000,0000,0000,,która składała się tylko \Nz jednego pokoiku. Dialogue: 0,0:02:02.23,0:02:06.28,Default,,0000,0000,0000,,Schylił się pod łóżko. Dialogue: 0,0:02:07.61,0:02:10.60,Default,,0000,0000,0000,,Zamarłem w bezruchu. Dialogue: 0,0:02:12.05,0:02:14.75,Default,,0000,0000,0000,,Czekałem, by zobaczyć, co wyciągnie. Dialogue: 0,0:02:15.36,0:02:18.37,Default,,0000,0000,0000,,Wreszcie wyciągnął pudełko. Dialogue: 0,0:02:19.30,0:02:24.23,Default,,0000,0000,0000,,W środku były listy, które otrzymał Dialogue: 0,0:02:24.25,0:02:26.29,Default,,0000,0000,0000,,od gości zza granicy. Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.10,Default,,0000,0000,0000,,Na kilku z nich nakleił małe, Dialogue: 0,0:02:29.13,0:02:32.52,Default,,0000,0000,0000,,czarno-białe, przetarte zdjęcia Dialogue: 0,0:02:32.54,0:02:34.75,Default,,0000,0000,0000,,jego nowych zagranicznych przyjaciół. Dialogue: 0,0:02:36.39,0:02:40.01,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy powiedzieliśmy sobie "dobranoc", Dialogue: 0,0:02:40.04,0:02:42.62,Default,,0000,0000,0000,,pojąłem, że pokazał mi także Dialogue: 0,0:02:42.65,0:02:44.96,Default,,0000,0000,0000,,ukryty cel podróży, Dialogue: 0,0:02:44.98,0:02:47.04,Default,,0000,0000,0000,,którym jest zanurzenie się, Dialogue: 0,0:02:47.06,0:02:49.76,Default,,0000,0000,0000,,zarówno wewnętrznie,\Nduchowo, jak i zewnętrznie, Dialogue: 0,0:02:49.78,0:02:52.79,Default,,0000,0000,0000,,w miejsca, do których \Ninaczej byś nie poszedł. Dialogue: 0,0:02:52.99,0:02:55.92,Default,,0000,0000,0000,,Celem jest wyprawa w niepewność, Dialogue: 0,0:02:55.93,0:02:57.10,Default,,0000,0000,0000,,niejednoznaczność, Dialogue: 0,0:02:57.50,0:02:58.78,Default,,0000,0000,0000,,nawet strach. Dialogue: 0,0:03:00.30,0:03:02.74,Default,,0000,0000,0000,,Z niebezpieczną łatwością\Nprzyjmuje się w domu, Dialogue: 0,0:03:02.76,0:03:04.97,Default,,0000,0000,0000,,że jest się na bieżąco. Dialogue: 0,0:03:05.81,0:03:09.82,Default,,0000,0000,0000,,Poza nim każdy moment\Nprzypomina, że tak nie jest Dialogue: 0,0:03:10.31,0:03:12.86,Default,,0000,0000,0000,,i trudno zrozumieć pewne rzeczy. Dialogue: 0,0:03:14.24,0:03:17.14,Default,,0000,0000,0000,,Wszędzie słychać: "Ludzie chcą być pewni". Dialogue: 0,0:03:17.16,0:03:19.44,Default,,0000,0000,0000,,Ralph Waldo Emerson przypomniał nam, Dialogue: 0,0:03:19.46,0:03:22.14,Default,,0000,0000,0000,,"dopóki jesteśmy niepewni, Dialogue: 0,0:03:22.16,0:03:23.85,Default,,0000,0000,0000,,dopóty jest dla nas nadzieja". Dialogue: 0,0:03:24.89,0:03:27.32,Default,,0000,0000,0000,,Podczas tej konferencji mieliśmy szczęście Dialogue: 0,0:03:27.34,0:03:30.80,Default,,0000,0000,0000,,usłyszeć kilka radosnych \Nnowych idei i odkryć Dialogue: 0,0:03:30.82,0:03:33.10,Default,,0000,0000,0000,,oraz o wszystkich\Nemocjonujących sposobach, Dialogue: 0,0:03:33.10,0:03:35.92,Default,,0000,0000,0000,,na jakie wiedza idzie naprzód. Dialogue: 0,0:03:36.80,0:03:40.03,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym momencie wiedza słabnie. Dialogue: 0,0:03:40.80,0:03:44.41,Default,,0000,0000,0000,,To decydujący moment w życiu. Dialogue: 0,0:03:45.82,0:03:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Zakochujecie się, Dialogue: 0,0:03:48.09,0:03:49.93,Default,,0000,0000,0000,,tracicie przyjaciela, Dialogue: 0,0:03:50.89,0:03:52.46,Default,,0000,0000,0000,,gaśnie światło. Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:58.01,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy, gdy jesteście zagubieni,\Nniespokojni lub wychodzicie z siebie, Dialogue: 0,0:03:58.04,0:04:00.20,Default,,0000,0000,0000,,poznajecie, kim jesteście. Dialogue: 0,0:04:02.22,0:04:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Nie uważam niewiedzy za błogosławieństwo. Dialogue: 0,0:04:06.19,0:04:09.32,Default,,0000,0000,0000,,Nauka niewątpliwie wniosła nam w życie Dialogue: 0,0:04:09.35,0:04:11.82,Default,,0000,0000,0000,,światło, długowieczność i zdrowie. Dialogue: 0,0:04:12.82,0:04:17.65,Default,,0000,0000,0000,,Jestem dozgonnie wdzięczny nauczycielom,\Nktórzy wyjaśnili mi prawa fizyki Dialogue: 0,0:04:17.68,0:04:21.19,Default,,0000,0000,0000,,i pokazali, że trzy razy trzy to dziewięć. Dialogue: 0,0:04:21.68,0:04:24.50,Default,,0000,0000,0000,,Mogę policzyć to na palcach Dialogue: 0,0:04:24.53,0:04:26.87,Default,,0000,0000,0000,,o każdej porze dnia i nocy. Dialogue: 0,0:04:28.80,0:04:30.41,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy matematyk mówi mi, Dialogue: 0,0:04:30.44,0:04:33.96,Default,,0000,0000,0000,,że minus trzy razy \Nminus trzy równa się dziewięć, Dialogue: 0,0:04:33.98,0:04:38.85,Default,,0000,0000,0000,,jest to rodzaj logiki \Nbardzo podobny do zaufania. Dialogue: 0,0:04:40.67,0:04:44.44,Default,,0000,0000,0000,,Przeciwieństwem wiedzy \Nnie zawsze jest niewiedza. Dialogue: 0,0:04:44.95,0:04:46.10,Default,,0000,0000,0000,,Może być to domysł. Dialogue: 0,0:04:46.48,0:04:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Albo tajemnica. Dialogue: 0,0:04:47.96,0:04:49.15,Default,,0000,0000,0000,,Możliwość. Dialogue: 0,0:04:49.89,0:04:53.73,Default,,0000,0000,0000,,Zauważyłem, że w moim życiu \Nrzeczy, których nie wiem Dialogue: 0,0:04:53.76,0:04:56.43,Default,,0000,0000,0000,,podniosły mnie i popchnęły dalej Dialogue: 0,0:04:56.46,0:04:59.03,Default,,0000,0000,0000,,o wiele bardziej niż rzeczy, które wiem. Dialogue: 0,0:05:00.22,0:05:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Rzeczy, których nie wiem, Dialogue: 0,0:05:02.04,0:05:05.44,Default,,0000,0000,0000,,zbliżyły mnie także do ludzi, \Nktórzy mnie otaczają. Dialogue: 0,0:05:06.55,0:05:08.55,Default,,0000,0000,0000,,Przez osiem ostatnich listopadów Dialogue: 0,0:05:08.57,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,podróżowałem corocznie\Nz Dalai Lamą przez Japonię.\N Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:17.10,Default,,0000,0000,0000,,Każdego dnia mówił coś, Dialogue: 0,0:05:17.12,0:05:20.67,Default,,0000,0000,0000,,co wydawało się podnosić ludzi na duchu: Dialogue: 0,0:05:20.70,0:05:23.55,Default,,0000,0000,0000,,"Nie wiem". Dialogue: 0,0:05:24.32,0:05:26.73,Default,,0000,0000,0000,,"Co stanie się z Tybetem?" Dialogue: 0,0:05:27.23,0:05:30.59,Default,,0000,0000,0000,,"Kiedy w końcu na świecie zapanuje pokój?" Dialogue: 0,0:05:30.76,0:05:33.87,Default,,0000,0000,0000,,"Jak najlepiej wychowywać dzieci?" Dialogue: 0,0:05:34.13,0:05:37.20,Default,,0000,0000,0000,,"Szczerze" - mówił ten \Nbardzo mądry człowiek Dialogue: 0,0:05:37.23,0:05:38.47,Default,,0000,0000,0000,,- "Nie wiem". Dialogue: 0,0:05:40.12,0:05:43.82,Default,,0000,0000,0000,,Zdobywca Nagrody Nobla\Nz ekonomii Daniel Kahneman Dialogue: 0,0:05:43.84,0:05:48.34,Default,,0000,0000,0000,,spędził ponad 60 lat\Nna badaniu ludzkiego zachowania Dialogue: 0,0:05:48.37,0:05:50.40,Default,,0000,0000,0000,,i doszedł do wniosku, Dialogue: 0,0:05:50.42,0:05:55.04,Default,,0000,0000,0000,,że nasza pewność co do rzeczy,\Nktóre podobno wiemy, Dialogue: 0,0:05:55.06,0:05:56.79,Default,,0000,0000,0000,,jest dużo większa niż powinna. Dialogue: 0,0:05:56.81,0:05:59.47,Default,,0000,0000,0000,,Mamy, tak jak to pamiętnie przedstawił, Dialogue: 0,0:05:59.50,0:06:03.70,Default,,0000,0000,0000,,"nieograniczoną zdolność \Nignorowania własnej niewiedzy". Dialogue: 0,0:06:04.85,0:06:09.94,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy, że "nasza drużyna \Nwygra w ten weekend" Dialogue: 0,0:06:09.96,0:06:12.13,Default,,0000,0000,0000,,i pamiętamy o tej wiedzy Dialogue: 0,0:06:12.15,0:06:14.50,Default,,0000,0000,0000,,tylko w tych rzadkich przypadkach,\Ngdy mamy rację. Dialogue: 0,0:06:15.58,0:06:18.42,Default,,0000,0000,0000,,Przez większość czasu \Njesteśmy w ciemności. Dialogue: 0,0:06:19.32,0:06:22.79,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie tam jest prawdziwa intymność. Dialogue: 0,0:06:24.58,0:06:27.51,Default,,0000,0000,0000,,Czy wiecie, co wasz ukochany\Nzamierza zrobić jutro? Dialogue: 0,0:06:28.67,0:06:30.86,Default,,0000,0000,0000,,Czy chcecie to wiedzieć? Dialogue: 0,0:06:31.62,0:06:34.43,Default,,0000,0000,0000,,Rodzice nas wszystkich,\Ntak nazywają ich niektórzy, Dialogue: 0,0:06:34.46,0:06:35.62,Default,,0000,0000,0000,,Adam i Ewa Dialogue: 0,0:06:35.64,0:06:39.80,Default,,0000,0000,0000,,mogli żyć wiecznie tak długo, \Njak długo jedli z drzewa życia. Dialogue: 0,0:06:40.63,0:06:42.83,Default,,0000,0000,0000,,Ale od chwili, gdy nadgryźli owoc Dialogue: 0,0:06:42.85,0:06:45.44,Default,,0000,0000,0000,,z drzewa poznania dobra i zła, Dialogue: 0,0:06:45.46,0:06:47.26,Default,,0000,0000,0000,,przestali być niewinni. Dialogue: 0,0:06:47.81,0:06:50.83,Default,,0000,0000,0000,,Byli zakłopotani, niespokojni, Dialogue: 0,0:06:50.86,0:06:52.05,Default,,0000,0000,0000,,samoświadomi. Dialogue: 0,0:06:52.86,0:06:55.23,Default,,0000,0000,0000,,Nauczyli się, być może za późno, Dialogue: 0,0:06:55.26,0:06:57.100,Default,,0000,0000,0000,,że oczywiście są rzeczy,\Nktóre trzeba wiedzieć, Dialogue: 0,0:06:58.02,0:07:01.97,Default,,0000,0000,0000,,ale jest o wiele więcej tych,\No których lepiej się nie dowiedzieć. Dialogue: 0,0:07:03.100,0:07:05.92,Default,,0000,0000,0000,,Wiedziałem to wszystko, Dialogue: 0,0:07:05.95,0:07:09.27,Default,,0000,0000,0000,,gdy byłem dzieckiem. Dialogue: 0,0:07:09.29,0:07:13.50,Default,,0000,0000,0000,,Przez 20 lat zbierałem fakty w szkołach, Dialogue: 0,0:07:13.53,0:07:16.24,Default,,0000,0000,0000,,potem pracowałem w branży informacyjnej, Dialogue: 0,0:07:16.27,0:07:18.42,Default,,0000,0000,0000,,pisząc artykuły dla Time'a. Dialogue: 0,0:07:19.13,0:07:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Pojechałem na pierwszą wycieczkę\Ndo Japonii na dwa i pół tygodnia Dialogue: 0,0:07:24.33,0:07:27.61,Default,,0000,0000,0000,,i wróciłem z 40-stronicowym esejem, Dialogue: 0,0:07:27.63,0:07:31.20,Default,,0000,0000,0000,,tłumaczącym każdy \Ndetal japońskich świątyń, Dialogue: 0,0:07:31.22,0:07:33.90,Default,,0000,0000,0000,,mody, meczów baseballowych, Dialogue: 0,0:07:34.49,0:07:35.65,Default,,0000,0000,0000,,duszy. Dialogue: 0,0:07:37.28,0:07:39.61,Default,,0000,0000,0000,,Jednakże pod tym wszystkich było coś, Dialogue: 0,0:07:39.63,0:07:42.81,Default,,0000,0000,0000,,czego nie mogłem zrozumieć, Dialogue: 0,0:07:42.83,0:07:47.32,Default,,0000,0000,0000,,i to działało na mnie z przyczyn,\Nktórych nie umiem wam wyjaśnić. Dialogue: 0,0:07:48.09,0:07:51.30,Default,,0000,0000,0000,,Zamieszkałem w Japonii. Dialogue: 0,0:07:52.45,0:07:55.20,Default,,0000,0000,0000,,Żyję tam już od 28 lat Dialogue: 0,0:07:55.22,0:07:57.62,Default,,0000,0000,0000,,i nie umiałbym powiedzieć wam dużo Dialogue: 0,0:07:57.65,0:07:59.31,Default,,0000,0000,0000,,o moim przybranym domu. Dialogue: 0,0:08:00.22,0:08:01.57,Default,,0000,0000,0000,,Jest cudowny, Dialogue: 0,0:08:01.59,0:08:04.47,Default,,0000,0000,0000,,bo każdego dnia odkrywam coś nowego. Dialogue: 0,0:08:06.01,0:08:09.91,Default,,0000,0000,0000,,Rozglądam się i dostrzegam\Nsetki nowych rzeczy, Dialogue: 0,0:08:09.93,0:08:11.23,Default,,0000,0000,0000,,których nigdy nie poznam. Dialogue: 0,0:08:12.96,0:08:15.43,Default,,0000,0000,0000,,Wiedza to bezcenny dar, Dialogue: 0,0:08:16.45,0:08:21.01,Default,,0000,0000,0000,,lecz iluzja wiedzy może być\Ngroźniejsza od niewiedzy. Dialogue: 0,0:08:21.90,0:08:24.53,Default,,0000,0000,0000,,Myślenie, że znasz swojego ukochanego Dialogue: 0,0:08:25.12,0:08:26.27,Default,,0000,0000,0000,,albo wroga Dialogue: 0,0:08:26.62,0:08:28.08,Default,,0000,0000,0000,,może być bardziej zdradliwe Dialogue: 0,0:08:28.10,0:08:30.55,Default,,0000,0000,0000,,niż uznanie, że nigdy ich nie poznamy. Dialogue: 0,0:08:31.94,0:08:36.41,Default,,0000,0000,0000,,Każdego poranka w Japonii, gdy słońce\Nwlewa się do naszego małego mieszkania, Dialogue: 0,0:08:36.43,0:08:40.79,Default,,0000,0000,0000,,starannie omijam prognozę pogody, Dialogue: 0,0:08:40.82,0:08:42.45,Default,,0000,0000,0000,,bo jeśli zajrzę, Dialogue: 0,0:08:42.48,0:08:45.74,Default,,0000,0000,0000,,mój umysł będzie zachmurzony, rozproszony, Dialogue: 0,0:08:45.76,0:08:48.28,Default,,0000,0000,0000,,nawet jeśli dzień jest pogodny. Dialogue: 0,0:08:50.16,0:08:54.35,Default,,0000,0000,0000,,Jestem pisarzem\Nna pełnym etacie od 34 lat. Dialogue: 0,0:08:54.82,0:08:57.70,Default,,0000,0000,0000,,Nauczyłem się, Dialogue: 0,0:08:57.72,0:09:01.26,Default,,0000,0000,0000,,że zmiana przychodzi,\Ngdy nie mam kontroli Dialogue: 0,0:09:01.28,0:09:03.46,Default,,0000,0000,0000,,gdy nie wiem, co zaraz nastąpi, Dialogue: 0,0:09:03.48,0:09:08.01,Default,,0000,0000,0000,,gdy nie mogę założyć,\Nże jestem ponad wszystko. Dialogue: 0,0:09:09.19,0:09:11.10,Default,,0000,0000,0000,,To samo dzieje się w miłości Dialogue: 0,0:09:11.64,0:09:13.92,Default,,0000,0000,0000,,lub w momentach kryzysowych. Dialogue: 0,0:09:14.93,0:09:18.37,Default,,0000,0000,0000,,Nagle znów jesteśmy w rikszy Dialogue: 0,0:09:18.40,0:09:22.43,Default,,0000,0000,0000,,i podskakujemy na szerokich, \Ndobrze oświetlonych ulicach. Dialogue: 0,0:09:22.45,0:09:26.12,Default,,0000,0000,0000,,Przypomina nam się pierwsze prawo podróży, Dialogue: 0,0:09:26.14,0:09:28.78,Default,,0000,0000,0000,,a zatem i życia: Dialogue: 0,0:09:29.09,0:09:35.26,Default,,0000,0000,0000,,masz tyle siły ile gotowości,\Nby się poddać. Dialogue: 0,0:09:35.51,0:09:37.52,Default,,0000,0000,0000,,W końcu to możliwe, Dialogue: 0,0:09:37.54,0:09:38.74,Default,,0000,0000,0000,,że bycie człowiekiem Dialogue: 0,0:09:39.26,0:09:41.02,Default,,0000,0000,0000,,jest o wiele ważniejsze Dialogue: 0,0:09:41.04,0:09:43.69,Default,,0000,0000,0000,,niż posiadanie pełni wiedzy. Dialogue: 0,0:09:44.76,0:09:45.95,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:09:45.97,0:09:52.60,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)