WEBVTT

00:00:00.662 --> 00:00:03.262
Tôi muốn kể về một cuộc chiến
đã rơi vào quên lãng

00:00:03.474 --> 00:00:07.040
Đó là một sự kiện hiếm khi được
các tờ báo đưa lên trang nhất.

00:00:07.320 --> 00:00:11.260
Nó xảy ra ngay tại đây, 
ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô.

NOTE Paragraph

00:00:11.474 --> 00:00:16.842
Hiện giờ, đa số những ai không ở Châu Phi
đều không biết tới chiến tranh Công-gô.

00:00:16.842 --> 00:00:20.099
Vậy hãy để tôi kể bạn nghe đôi điều về nó.

00:00:20.099 --> 00:00:25.017
Xung đột ở Công-gô là sự kiện đẫm máu nhất
kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2.

00:00:25.307 --> 00:00:28.437
Nó gây ra gần 4 triệu cái chết,

00:00:28.737 --> 00:00:33.061
và dẫn tới tình trạng mất ổn định ở
phần lớn vùng Trung Phi trong 18 năm qua.

00:00:33.581 --> 00:00:38.181
Nó là cuộc khủng hoảng về vấn đề nhân đạo
lớn nhất đang xảy ra trên thế giới.

NOTE Paragraph

00:00:38.461 --> 00:00:42.162
Đó là lý do tôi đến Công-gô
lần đầu tiên vào năm 2001

00:00:42.162 --> 00:00:47.294
như một nhân viên cứu trợ nhân đạo trẻ.
Và ở đó tôi đã gặp một cô gái cùng tuổi.

00:00:47.294 --> 00:00:49.768
Cô ấy là Isabelle.

00:00:50.518 --> 00:00:54.179
Dân quân địa phương đã 
tấn công làng của Isabelle.

00:00:54.179 --> 00:00:57.227
Họ giết rất nhiều đàn ông,
hãm hiếp nhiều phụ nữ.

00:00:57.227 --> 00:00:59.224
Họ cướp đi tất cả mọi thứ.

00:00:59.224 --> 00:01:01.847
Và sau đó, họ muốn bắt Isabelle,

00:01:01.847 --> 00:01:03.224
nhưng chồng cô ấy đã ngăn họ

00:01:03.224 --> 00:01:06.422
và anh ta nói, "Không, đừng bắt Isabelle.

00:01:06.422 --> 00:01:09.709
Thay vào đó hãy bắt tôi này."

00:01:09.709 --> 00:01:12.700
Vậy là anh ta biến mất vào rừng sâu
với dân quân,

00:01:12.700 --> 00:01:16.871
và Isabelle chẳng bao giờ 
gặp lại anh ấy lần nữa .

NOTE Paragraph

00:01:17.351 --> 00:01:20.841
Bởi vì những người như 
Isabelle và chồng của cô ấy

00:01:20.841 --> 00:01:23.860
nên tôi đã dành hết sự nghiệp
để nghiên cứu cuộc chiến tranh này

00:01:23.860 --> 00:01:26.268
- một cuộc chiến tranh
mà chúng ta còn biết quá ít.

NOTE Paragraph

00:01:27.118 --> 00:01:30.892
Mặc dù có đôi điều về Công-gô 
mà có thể bạn đã nghe qua,

00:01:30.892 --> 00:01:34.844
như là những câu chuyên
về khoáng sản và hiếp dâm.

00:01:35.214 --> 00:01:37.800
Những tuyên bố chính trị và
các báo cáo truyền thông

00:01:37.800 --> 00:01:42.534
đều thường tập trung vào nguyên nhân
cơ bản gây ra bạo lực ở Công-gô,

00:01:42.534 --> 00:01:47.312
đó là khai thác và buôn bán bất hợp pháp
tài nguyên thiên nhiên -

00:01:47.312 --> 00:01:50.049
- những thứ đã dẫn tới hậu quả là

00:01:50.049 --> 00:01:54.453
lạm dụng tình dục phụ nữ và thiếu nữ 
như một vũ khí chiến tranh.

NOTE Paragraph

00:01:55.243 --> 00:02:01.220
Hai vấn đề này thật sự quan trọng 
và nhức nhối vô cùng.

00:02:02.080 --> 00:02:05.978
Nhưng hôm nay tôi muốn kể với các bạn
một câu chuyện khác

00:02:05.978 --> 00:02:09.596
với mục đích nhấn mạnh
vào nguyên nhân chủ yếu

00:02:09.596 --> 00:02:12.203
của cuộc xung đột đang diễn ra.

00:02:12.853 --> 00:02:19.400
Bạo lực ở Công-gô bắt nguồn
tư những mối bất hòa ở các địa phương,

00:02:19.400 --> 00:02:24.345
mà những nỗ lực vì hòa bình trên thế giới
không thể nào hóa giải được.

NOTE Paragraph

00:02:25.325 --> 00:02:30.568
Có một sự thật là Công-gô không chỉ
được biết đến

00:02:30.568 --> 00:02:34.885
bởi cuộc khủng hoảng nhân đạo
tệ nhất đang tiếp diễn,

00:02:34.885 --> 00:02:37.841
mà còn bởi vì nơi đây là cái nôi

00:02:37.841 --> 00:02:41.782
của những nỗ lực quốc tế
nhằm xây dựng hòa bình trên thế giới.

00:02:42.572 --> 00:02:45.485
Công-gô là nơi đặt trụ sở
lớn nhất và được đầu tư nhiều nhất

00:02:45.485 --> 00:02:49.030
trong số những trụ sở gìn giữ
hòa bình thế giới của Liên Hợp Quốc.

00:02:49.530 --> 00:02:54.229
Đây cũng Châu Âu chọn đặt trụ sở hòa bình
đầu tiên của mình,

00:02:54.229 --> 00:02:56.903
và cũng ở nơi đây, lần đầu tiên,

00:02:56.903 --> 00:03:02.375
Tòa án Hình sự Quốc tế quyết định 
khởi tố các lãnh chúa Công-gô.

00:03:03.535 --> 00:03:08.945
Năm 2006, khi Công-gô tổ chức cuộc bầu cử
tụ do toàn quốc đầu tiên trong lịch sử,

00:03:08.945 --> 00:03:15.041
nhiều nhà quan sát cho rằng cái kết của
bạo lực vùng miền cuối cùng cũng đã đến.

00:03:15.561 --> 00:03:21.670
Cộng đồng thế giới đã ca ngợi 
việc tổ chức thành công các cuộc bầu cử

00:03:21.670 --> 00:03:26.037
như một minh chứng cho kết quả
từ những can thiệp quốc tế

00:03:26.037 --> 00:03:28.465
trong một đất nước đã từng thất bại.

NOTE Paragraph

00:03:29.095 --> 00:03:30.853
Tuy nhiên những tỉnh ở phía đông

00:03:30.853 --> 00:03:34.260
vẫn tiếp tục đối mặt với nạn di dân ồ ạt

00:03:34.260 --> 00:03:37.153
và vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.

00:03:37.653 --> 00:03:40.318
Không lâu trước khi tôi trở lại
vào mùa hè vừa rồi,

00:03:40.318 --> 00:03:44.179
một cuộc tàn sát khủng khiếp 
xảy ra ở một tỉnh phía Nam Kivu.

00:03:44.767 --> 00:03:47.245
33 người bị giết hại.

00:03:47.245 --> 00:03:49.977
Hầu hết là phụ nữ và trẻ em,

00:03:49.977 --> 00:03:53.166
và rất nhiều người bị đánh đập đến chết.

00:03:54.116 --> 00:03:56.069
Trong suốt 8 năm qua,

00:03:56.069 --> 00:03:58.967
chiến tranh ở các tỉnh phía đông
thường nhen nhóm

00:03:58.967 --> 00:04:03.074
sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh
mang quy mô toàn dân và quốc tế.

00:04:03.794 --> 00:04:08.055
Cơ bản là, cứ khi nào chúng tôi cảm thấy
như đang đứng trên bờ vực của hòa bình,

00:04:08.055 --> 00:04:10.897
thì một cuộc xung đột nữa lại nổ ra.

NOTE Paragraph

00:04:11.137 --> 00:04:12.615
Tại sao?

00:04:12.775 --> 00:04:15.587
Tại sao những nỗ lực quốc tế to lớn kia

00:04:15.587 --> 00:04:21.926
lại thất bại trong việc giúp Công-gô
gìn giữ hòa bình và an ninh lâu dài?

00:04:22.436 --> 00:04:28.484
Vâng, câu trả lời của tôi chủ yếu
xoay quanh 2 sự việc tôi quan sát được.

00:04:29.064 --> 00:04:35.097
Thứ nhất: lý do chính
của việc tiếp diễn bạo lực ở đây

00:04:35.097 --> 00:04:38.005
về cơ bản chính là do địa phương --

00:04:38.005 --> 00:04:39.292
và khi nói tới "địa phương"

00:04:39.292 --> 00:04:42.823
tức là tôi đang đề cập đến
cấp độ một cá nhân, một gia đình,

00:04:42.823 --> 00:04:46.712
một bộ lạc, một thành phố,
một cộng đồng, một quận,

00:04:46.712 --> 00:04:49.541
đôi khi là một nhóm dân tộc.

00:04:49.951 --> 00:04:54.019
Ví dụ, bạn còn nhớ câu chuyện về Isabelle?

00:04:54.479 --> 00:04:58.683
Vâng, lý do mà dân quân
tấn công làng của Isabelle

00:04:58.683 --> 00:05:01.793
là vị họ muốn chiếm lấy đất

00:05:01.793 --> 00:05:05.658
mà dân làng dùng để trồng trọt
và sinh sống.

NOTE Paragraph

00:05:06.508 --> 00:05:11.278
Điều thứ 2 tôi quan sát được đó là:
việc những nỗ lực hòa bình quốc tế

00:05:11.278 --> 00:05:14.832
thất bại trong việc giúp giải quyết
những xung đột tại địa phương,

00:05:14.832 --> 00:05:20.161
chính là do "văn hóa xây dựng
hòa bình" tại đây.

00:05:20.511 --> 00:05:23.777
Ý tôi muốn nói rằng,

00:05:23.777 --> 00:05:26.150
những nhà ngoại giao phương Tây 
và châu Phi,

00:05:26.150 --> 00:05:28.997
những nhà quyên góp và bảo vệ hòa bình
từ Liên Hợp Quốc,

00:05:28.997 --> 00:05:31.601
thành viên của hầu hết
các tổ chức phi chính phủ,

00:05:31.601 --> 00:05:35.037
hay những người đang cố gắng
giải quyết các xung đột nói chung,

00:05:35.037 --> 00:05:39.215
tất cả đều nhìn về thế giới này
theo 1 cách giống nhau.

00:05:39.215 --> 00:05:43.221
Và tôi đã là một trong số họ - tôi cũng
đã từng chia sẻ cái "văn hóa" này,

00:05:43.221 --> 00:05:46.923
nên tôi hiểu nó có sức mạnh như thế nào.

00:05:47.433 --> 00:05:51.482
Khắp thế giới, và mọi khu vực có xung đột,

00:05:51.482 --> 00:05:55.290
văn hóa này khiến những nhà cải cách
thấy rằng

00:05:55.290 --> 00:05:57.774
những nguyên nhân gây ra bạo lực

00:05:57.774 --> 00:06:03.887
chủ yếu xuất phát
từ các yếu tố quốc gia và quốc tế.

00:06:04.517 --> 00:06:07.908
Nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng
con đường tiến tời hòa bình

00:06:07.908 --> 00:06:11.756
đòi hỏi phải có một sự can thiệp
bao quát từ trên xuống dưới

00:06:11.756 --> 00:06:15.279
để giải quyết những căng thằng
của quốc gia và quốc tế.

00:06:15.879 --> 00:06:20.088
Và nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng
vai trò của những nhà hoạt động ngoại quốc

00:06:20.088 --> 00:06:24.499
là tham gia vào các tiến trình
gìn giữ hòa bình của quốc gia và quốc tế.

00:06:25.159 --> 00:06:29.034
Quan trọng hơn là, 
cái văn hóa chung này

00:06:29.034 --> 00:06:35.234
khiến các nhà xây dựng hòa bình quốc tế
xem nhẹ các căng thẳng ở tầm vi mô

00:06:35.234 --> 00:06:39.990
trong khi chính chúng có thể
làm lung lay các hiệp ước vĩ mô.

NOTE Paragraph

00:06:40.480 --> 00:06:42.581
Ví dụ, ở Công-gô,

00:06:42.581 --> 00:06:46.795
dựa theo cách họ đã được
rèn luyện và tập huấn,

00:06:46.795 --> 00:06:49.181
quan chức Liên Hợp Quốc,
nhà quyên góp, ngoại giao,

00:06:49.181 --> 00:06:52.340
những nhân viên của hầu hết
các tổ chức phi chính phủ,

00:06:52.340 --> 00:06:58.500
đều nghĩ chiến tranh và các cuộc tàn sát
là một vấn đề mang tính hệ thống.

00:06:59.350 --> 00:07:01.574
Với họ, bạo lực mà họ nhìn thấy

00:07:01.574 --> 00:07:06.554
là hậu quả của những căng thẳng
giữa Tổng thống Kabila

00:07:06.554 --> 00:07:09.224
và những phe đối lập trong nước,

00:07:09.224 --> 00:07:13.517
bên cạnh những bất hòa giữa Công-gô,
Rwanda và Uganda.

00:07:14.217 --> 00:07:20.288
Thêm vào đó, các nhà xây dựng hòa bình 
quốc tế xem những xung đột địa phương

00:07:20.288 --> 00:07:26.081
đơn giản là kết quả của
các căng thẳng của quốc gia và quốc tế,

00:07:26.081 --> 00:07:28.496
từ việc chính quyền nhà nước
thiếu uy quyền,

00:07:28.496 --> 00:07:34.160
và từ cái mà họ vẫn gọi là "xu hướng
bạo lực cố hữu của người Công-gô".

NOTE Paragraph

00:07:35.364 --> 00:07:39.316
Văn hóa này cũng khởi đầu
cho những can thiệp

00:07:39.316 --> 00:07:42.149
đến từ các cấp độ quốc gia và quốc tế,

00:07:42.149 --> 00:07:49.362
như thể đó là nhiệm vụ trước nhất
của thành viên và nhà ngoại giao LHQ.

00:07:49.362 --> 00:07:53.721
Và nó thúc đẩy việc tổ chức
các cuộc tổng tuyển cử -

00:07:53.721 --> 00:07:55.807
- điều được xem như một phương pháp tối ưu

00:07:55.807 --> 00:07:59.591
và là cơ chế quan trọng nhất
trong tái thiết nhà nước

00:07:59.591 --> 00:08:02.626
hơn là các giải pháp xây dựng đất nước.

00:08:02.626 --> 00:08:07.745
Và điều này đang xảy ra không chỉ ở Công-gô,
mà còn ở nhiều vùng xung đột khác.

00:08:08.155 --> 00:08:11.404
Nhưng hãy xem xét một cách sâu sắc hơn,

NOTE Paragraph

00:08:11.404 --> 00:08:14.823
về những nguyên nhân khác của bạo lực.

00:08:15.093 --> 00:08:18.173
Ở Công-gô, bạo lực đang tiếp diễn

00:08:18.173 --> 00:08:21.782
bị thúc đẩy không chỉ do
nguyên nhân quốc gia, quốc tế

00:08:21.782 --> 00:08:27.145
mà còn bởi những kế hoạch, ý đinh lâu dài
xuất phát từ các tầng lớp nhân dân,

00:08:27.145 --> 00:08:30.702
mà những người chủ mưu lại
chính là các dân làng, tù trưởng,

00:08:30.702 --> 00:08:33.983
hay người đứng đầu các bộ lạc,

00:08:34.213 --> 00:08:38.961
Nhiều xung đột liên quan đến lợi ích
chính trị, xã hội, kinh tế

00:08:38.961 --> 00:08:42.466
đặc trưng của từng địa phương.

00:08:42.726 --> 00:08:44.914
Ví dụ, có rất nhiều cuộc đấu tranh

00:08:44.914 --> 00:08:47.750
ở cấp độ làng hoặc quận huyện

00:08:47.750 --> 00:08:51.618
để tìm ra người sẽ lãnh đạo làng hoặc vùng

00:08:51.618 --> 00:08:53.724
dựa trên luật truyền thống,

00:08:53.974 --> 00:08:58.238
và tìm xem ai có thể điều khiển việc
phân chia vùng đất

00:08:58.238 --> 00:09:00.636
và việc khai thác khoáng sản.


00:09:01.076 --> 00:09:05.885
Cuộc đấu tranh thường dẫn đến
xung đột địa phương,

00:09:05.885 --> 00:09:09.016
ví dụ như trong ngôi làng hay lãnh thổ,

00:09:09.286 --> 00:09:13.190
và nó thường lan ra thành một
cuộc đấu tranh diện rộng

00:09:13.190 --> 00:09:14.773
lan khắp cả tỉnh,

00:09:14.773 --> 00:09:17.772
và thậm chí sang cả các nước láng giềng.

00:09:18.402 --> 00:09:23.771
Như cuộc xung đột giữa dân Công-gô
của dòng dỏi Rwanda

NOTE Paragraph

00:09:23.771 --> 00:09:27.758
và cộng đồng dân bản địa ở Kivus.

00:09:28.259 --> 00:09:33.949
Xung đột này bắt đầu vào những năm 1930
trong suốt chế độ thực dân Bỉ,

00:09:33.949 --> 00:09:38.895
khi hai cộng đồng dân cư địa phương
tranh chấp quyền sử dụng đất và quyền lực

00:09:39.135 --> 00:09:43.138
Tiếp đó, năm 1960, sau ngày Công-gô
giành độc lập,

00:09:43.138 --> 00:09:48.157
xung đột lớn dần bởi các phe phái dù đã
liên minh với chính trị gia trong nước,

00:09:48.157 --> 00:09:52.042
nhưng vẫn tiếp tục củng cố
thế lực riêng trong địa phương.

00:09:52.172 --> 00:09:56.542
Và tiếp sau đó, vào thời điểm
nạn diệt chủng năm 1994 ở Rwanda,

00:09:56.542 --> 00:10:02.630
các phe phái lại liên minh
vởi quân đội Công-gô và Rwanda,

00:10:02.630 --> 00:10:07.769
nhưng vẫn tiếp tục mở rộng
thế lực tại tỉnh Kivus.

00:10:08.159 --> 00:10:13.789
Từ đó trở đi, những tranh chấp
tại địa phương về đất đai và quyền lực

00:10:13.789 --> 00:10:15.903
đã châm ngòi cho bạo lực,

00:10:15.903 --> 00:10:18.073
và thường xuyên làm ảnh hưởng đến

00:10:18.073 --> 00:10:21.519
những hiệp ước quốc gia và quốc tế.

00:10:22.249 --> 00:10:26.992
Giờ đây chúng ta có thể đang tự hỏi
tại sao trong hoàn cảnh đó,

NOTE Paragraph

00:10:26.992 --> 00:10:31.457
những nhà bảo vệ hòa bình
lại thất bại trong việc

00:10:31.457 --> 00:10:35.069
thực hiện những chương trình
củng cố hòa bình địa phương?

00:10:35.279 --> 00:10:40.077
Câu trả lời chính là:
do những tổ chức quốc tế

00:10:40.077 --> 00:10:44.323
đã xem nhẹ việc giải quyết các xung đột
ở cấp độ cơ sở, địa phương,

00:10:44.843 --> 00:10:49.966
coi chúng không đáng kể, không quan trọng,
không cần thiết.

00:10:49.966 --> 00:10:54.030
Chỉ riêng ý tưởng "tham gia giải quyết
các vấn đề cấp địa phương"

00:10:54.030 --> 00:10:58.129
đã cơ bản đi ngược lại các chuẩn mực
của "văn hóa" tôi đã đề cập tới,

00:10:58.129 --> 00:11:02.437
và thậm chí đe dọa đến quyền lợi
của các tổ chức hòa bình.

00:11:02.717 --> 00:11:06.690
Thí dụ, Liên Hợp Quốc được xem như là

00:11:06.690 --> 00:11:10.247
một tổ chức ngoại giao mang tầm vĩ mô,

00:11:10.247 --> 00:11:15.953
và điều đó không cho phép họ tập trung
vào các vấn đề mang tính địa phương.

00:11:16.303 --> 00:11:21.641
Kết quả là, kể cả những bất đồng
trong nội bộ

00:11:21.641 --> 00:11:24.086
về "văn hóa" chung,

00:11:24.086 --> 00:11:26.533
hay những tác động bên ngoài,

00:11:26.533 --> 00:11:29.466
đều không thể khiến những nhà hoạt động
quốc tế hiểu rằng:

00:11:29.466 --> 00:11:35.038
họ nên thay đổi suy nghĩ về bạo lực
và cách họ nên can thiệp.

00:11:35.580 --> 00:11:39.240
Hiện giờ, mới chỉ có rất ít
trường hợp ngoại lệ.

00:11:39.240 --> 00:11:42.313
Dù đã xuất hiện những ngoại lệ,
nhưng chúng vẫn còn quá ít

00:11:42.313 --> 00:11:44.756
so với mô hình chung hiện nay.

00:11:45.176 --> 00:11:49.734
Để tóm lại vấn đề,
những gì mà tôi vừa kể

NOTE Paragraph

00:11:49.734 --> 00:11:54.456
là câu chuyện về cách "văn hóa
xây dựng hòa bình" đang thịnh hành

00:11:54.456 --> 00:11:57.495
đã hình thành nên suy nghĩ
của những người trong cuộc

00:11:57.495 --> 00:11:59.392
về bạo lực và hòa bình

00:11:59.392 --> 00:12:03.973
và mục tiêu của các can thiệp như thế nào.

00:12:04.453 --> 00:12:08.265
Những suy nghĩ đó khiến
những nhà xây dựng hòa bình

00:12:08.265 --> 00:12:11.104
bỏ qua các nền tảng cấp vi mô

00:12:11.104 --> 00:12:15.112
đóng vai trò thiết yếu để xây dựng
hòa bình bền vững.

00:12:15.482 --> 00:12:19.001
Sự thiếu quan tâm
tới các vấn đề địa phương

00:12:19.001 --> 00:12:22.554
đã dẫn tới hậu quả tức thời là
hòa bình không đủ vững mạnh,

00:12:22.554 --> 00:12:26.692
và xa hơn là nguy cơ
tái bùng nổ chiến tranh.

00:12:27.122 --> 00:12:29.818
Điều quan trọng ở đây là:
những phân tích này

00:12:29.818 --> 00:12:34.544
có thể giúp chúng ta hiểu được
nguyên nhân của rất nhiều xung đột

00:12:34.544 --> 00:12:38.844
cũng như tại sao nỗ lực quốc tế
lại thất bại ở Châu Phi, hay ở bất cứ đâu.

00:12:39.234 --> 00:12:44.583
Xung đột địa phương thường là nguyên nhân
của chiến tranh và bạo lực sau chiến tranh

00:12:44.583 --> 00:12:48.044
ở các nước từ Afghanistan tới Sudan,
tới Đông Ti-mo.

00:12:48.474 --> 00:12:53.605
Nhưng cứ khi nào xuất hiện
một giải pháp xây dựng hòa bình hiếm hoi

00:12:53.605 --> 00:12:55.526
vừa toàn diện, vừa bao quát,

00:12:55.526 --> 00:12:59.723
thì giải pháp đó sẽ rất thành công
trong việc đảm bảo hòa bình bền vững.

00:13:00.223 --> 00:13:02.297
Ví dụ tiêu biểu nhất cho điều này

00:13:02.297 --> 00:13:08.267
là sự đối lập giữa
bối cảnh hòa bình ở Somaliland

00:13:08.267 --> 00:13:12.898
có được từ việc gây dựng hòa bình
từ dưới lên, từ cá thể tới tập thể,


00:13:12.898 --> 00:13:17.418
với tình trạng bạo loạn ở
hầu khắp phần còn lại của Somalia,

00:13:17.418 --> 00:13:20.486
nơi mà các biện pháp hòa bình
đang được triển khai từ trên xuống.

00:13:20.746 --> 00:13:23.525
Và còn rất nhiều trường hợp khác

00:13:23.525 --> 00:13:26.786
cho thấy việc giải quyết triệt để
các xung đột làng xã địa phương

00:13:26.786 --> 00:13:29.851
có thể mang lại những thay đổi quan trọng.

00:13:30.251 --> 00:13:33.330
Vì thế, nếu chung ta muốn
xây dựng hòa bình quốc tế,

NOTE Paragraph

00:13:33.330 --> 00:13:37.032
thì bên cạnh việc can thiệp từ trên xuống,

00:13:37.032 --> 00:13:41.004
chúng ta phải tìm cách
giải quyết vấn đề từ dưới lên.

00:13:41.004 --> 00:13:46.285
Tôi không có ý nói rằng những căng thẳng
quốc gia và quốc tế là điều nhỏ nhặt.

00:13:46.285 --> 00:13:47.497
Chúng không nhỏ chút nào!

00:13:47.497 --> 00:13:49.083
Và cũng không có ý muốn nói rằng

00:13:49.083 --> 00:13:52.065
xây dựng hòa bình quốc gia và quốc tế
là điều không quan trọng.

00:13:52.065 --> 00:13:53.727
Chúng rất quan trọng là đằng khác!

00:13:53.727 --> 00:14:00.930
Tuy nhiên, chúng phải được triển khai
ở cả hai cấp độ vi mô và vĩ mô,

00:14:00.930 --> 00:14:03.705
để có thể tiến đến hòa bình bền vững.

00:14:03.905 --> 00:14:06.072
Bên cạnh đó, các tổ chức phi chính phủ,

00:14:06.072 --> 00:14:09.313
cùng với chính quyền và đại diện
các cộng đồng địa phương,

00:14:09.313 --> 00:14:13.402
nên là nhân tố chính trong công cuộc
xây dựng hòa bình từ riêng tới chung.

00:14:13.642 --> 00:14:15.932
Dĩ nhiên là sẽ xuất hiện
rất nhiều trở ngại.

NOTE Paragraph

00:14:15.932 --> 00:14:18.521
Như là thiếu ngân sách đia phương,

00:14:18.521 --> 00:14:22.356
hoặc đôi khi thiếu các phương tiện hậu cần
và năng lực chuyên môn cần thiết

00:14:22.356 --> 00:14:26.423
để xây dựng hòa bình địa phương
một cách hiệu quả.

00:14:26.693 --> 00:14:31.747
Do đó, các nhà hoạt động nước ngoài
nên mở rộng quỹ ngân sách và hỗ trợ

00:14:31.747 --> 00:14:34.883
cho các nỗ lực hòa bình địa phương.

00:14:35.163 --> 00:14:38.230
Còn riêng với Công-gô, có thể làm gì đây?

NOTE Paragraph

00:14:38.520 --> 00:14:42.646
Sau 2 thập kỷ đầy bạo loạn
và cái chết của hàng triệu người,

00:14:42.646 --> 00:14:45.690
rõ ràng là đã đến lúc chúng ta
phải đưa ra các giải pháp mới.

00:14:45.980 --> 00:14:48.275
Dựa trên những nghiên cứu thực địa
của bản thân,

00:14:48.275 --> 00:14:51.123
tôi tin rằng những nhà hoạt động
ở Công- gô và quốc tế

00:14:51.123 --> 00:14:55.023
nên quan tâm nhiều hơn tới việc giải quyết
các trang chấp đất đai địa phương

00:14:55.023 --> 00:14:59.259
và thúc đẩy việc hòa giải và gắn kết
các cộng đồng với nhau.

00:14:59.529 --> 00:15:02.209
Thí dụ, giữa các tỉnh ở Kivus,

00:15:02.209 --> 00:15:05.381
Tổ chức Cuộc sống và Hòa bình
và những đối tác Công-gô

00:15:05.381 --> 00:15:08.729
đã thành lập diễn đàn liên kết cộng đồng

00:15:08.729 --> 00:15:12.784
để thảo luận về giải pháp
đối với các tranh chấp đất đai địa phương.

00:15:12.784 --> 00:15:17.846
Những diễn đàn này cũng đã tìm ra cách
giúp giải quyết trình trạng bạo lực.

00:15:18.176 --> 00:15:22.391
Và những chương trình như thế này
chính là điều cần thiết hơn bao giờ hết


00:15:22.391 --> 00:15:24.660
cho các địa phương phía đông Công-gô.

00:15:24.770 --> 00:15:26.567
Với những chương trình này,

00:15:26.567 --> 00:15:31.405
chúng ta có thể giúp những người
như Isabelle và chồng cô ấy.

00:15:31.625 --> 00:15:34.235
Những chương trình này
không tạo ra phép màu gì cả,

NOTE Paragraph

00:15:34.235 --> 00:15:39.748
nhưng nếu chúng giúp hóa giải
những nguyên nhân gốc rễ của bạo lực,

00:15:39.748 --> 00:15:42.706
thì đây quả thực là một thay đổi vĩ đại.

00:15:42.716 --> 00:15:43.820
Xin cám ơn.

NOTE Paragraph

00:15:43.820 --> 00:15:45.504
(Tiếng vỗ tay)