0:00:00.627,0:00:02.957
Bu insan yapımı bir orman.

0:00:03.621,0:00:06.964
Alana dönüm dönüm yayılabilir

0:00:06.964,0:00:10.290
ya da küçük bir yere de sığabilir --

0:00:10.290,0:00:13.269
evinizin bahçesi kadar küçük bir yere.

0:00:15.217,0:00:18.524
Bu ormanların her biri sadece iki yaşında.

0:00:19.149,0:00:22.450
Evimin arka bahçesinde bir ormanım var.

0:00:22.871,0:00:25.188
Birçok canlı çeşitliliğini çekiyor.

0:00:25.398,0:00:29.044
(Kuş sesi)

0:00:29.790,0:00:31.932
Sabahları böyle uyanıyorum,

0:00:31.932,0:00:33.385
bir Disney prensesi gibi.

0:00:33.385,0:00:34.553
(Kahkahalar)

0:00:35.170,0:00:38.186
Ben profesyonel olarak bu ormanların

0:00:38.186,0:00:40.660
yapımına olanak sağlayan bir girişimciyim.

0:00:40.660,0:00:42.632
Fabrikaların,

0:00:42.632,0:00:43.782
çiftliklerin,

0:00:43.782,0:00:45.826
okulların,

0:00:45.826,0:00:48.166
evlerin,

0:00:48.166,0:00:50.291
tatil yerlerinin,

0:00:50.291,0:00:52.696
apartmanların,

0:00:52.696,0:00:54.686
halk parklarının

0:00:54.686,0:00:56.456
ve hatta bir hayvanat bahçesinin bile

0:00:56.456,0:00:58.508
böylesi bir ormana sahip olmasına[br]yardımcı oluyoruz.[br]

0:00:58.508,0:01:03.429
Orman, hayvanların beraber yaşadığı[br]izole edilmiş bir kara parçası değildir.

0:01:03.769,0:01:09.705
Orman, kentsel varlığımızın bütünleyici[br]bir parçası olabilir.

0:01:10.016,0:01:11.627
Benim için, orman,

0:01:11.627,0:01:15.224
içinde yürüyemeceğiniz kadar yoğun[br]bir şekilde ağaçlarla dolu bir yerdir.

0:01:15.414,0:01:18.207
Ne kadar büyük ya da küçük[br]oldukları önemli değildir.

0:01:19.137,0:01:22.393
Bugün içinde yaşadığımız dünyanın[br]çoğunluğu ormandı.

0:01:22.393,0:01:24.677
İnsan müdahalesinden önceydi.

0:01:24.677,0:01:28.202
Sonra biz, en az gezegendeki diğer[br]8,4 milyon tür kadar

0:01:28.202,0:01:30.942
bizim de doğaya ait olduğumuzu unutarak,

0:01:30.942,0:01:33.412
o ormanların üzerine şehirlerimizi kurduk,

0:01:33.412,0:01:35.698
São Paulo gibi.

0:01:36.148,0:01:40.125
Yaşam alanlarımız doğal[br]yaşam alanımız olmayı bıraktılar.

0:01:40.125,0:01:42.609
Ama artık hepimiz için geçerli değil.

0:01:42.609,0:01:46.113
Bugün, birkaç kişi ve ben[br]profesyonel olarak bu ormanları yapıyoruz,

0:01:46.113,0:01:48.112
herhangi bir yerde ve her yerde.

0:01:49.372,0:01:51.308
Ben endüstri mühendisiyim.

0:01:51.308,0:01:53.921
Araba yapmada uzmanım.

0:01:53.921,0:01:56.372
Toyota'daki eski işimde,

0:01:56.372,0:02:00.464
doğal kaynakların nasıl ürüne [br]dönüştürülebileceğini öğrendim.

0:02:00.464,0:02:02.128
Bir örnek verecek olursak,

0:02:02.128,0:02:04.530
kauçuk ağacının özsuyunu[br]damla damla akıtıp

0:02:04.530,0:02:06.721
onu ham kauçuğa dönüştürebilir

0:02:06.721,0:02:08.924
ve ondan bir[br]tekerlek -bir ürün- yapabiliriz.

0:02:09.274,0:02:12.862
Fakat bu ürünler tekrar doğal[br]kaynağa dönüşemez.

0:02:12.862,0:02:16.517
Elementleri doğadan ayırıyor ve

0:02:16.517,0:02:19.706
onları geri dönülemez bir[br]vaziyete sokuyoruz.

0:02:19.706,0:02:21.835
Bu endüstriyel üretim.

0:02:22.125,0:02:26.181
Öte yandan, doğa ise tam tersi[br]şekilde işliyor.

0:02:26.181,0:02:30.443
Doğal sistem, elementleri[br]atom atom bir araya getirerek

0:02:30.443,0:02:32.242
üretim yapar.

0:02:32.242,0:02:37.887
Tüm doğal ürünler, tekrar[br]doğal kaynak olabilirler.

0:02:37.887,0:02:42.410
Bu evimin arka bahçesinde [br]bir orman yaparken

0:02:42.410,0:02:44.133
öğrendiğim bir şey.

0:02:44.133,0:02:46.628
Ve bu doğaya karşıdan ziyade

0:02:46.628,0:02:49.824
doğayla birlikte ilk çalışışımdı.

0:02:49.824,0:02:50.768
O zamandan beri,

0:02:50.768,0:02:56.423
tüm dünyada 25 şehirde bu [br]ormanlardan 75 tane yaptık.

0:02:57.443,0:02:59.850
Yeni bir yerde her çalışışımızda,

0:02:59.850,0:03:03.747
bir orman yapmak için gereken[br]her bir elementin

0:03:03.747,0:03:06.488
hemen etrafımızda ulaşılabilir[br]olduğunu keşfediyoruz.

0:03:06.488,0:03:09.229
Tek yapmamız gereken tüm bu[br]elementleri bir araya getirmek

0:03:09.229,0:03:11.495
ve doğanın kontrolü ele [br]almasına izin vermek.

0:03:12.925,0:03:16.375
Orman yapmak için toprakla işe başlıyoruz.

0:03:16.375,0:03:19.880
Ona dokunuyoruz, onu hissediyoruz [br]ve hangi özelliklerden yoksun olduğunu

0:03:19.880,0:03:21.657
tanımlayabilmek için onu tadıyoruz.

0:03:21.657,0:03:24.752
Eğer toprak küçük parçalardan oluşmuş[br]olursa sıkışık hâle geliyor,

0:03:24.752,0:03:27.446
o kadar sıkışık oluyor ki[br]su sızamıyor.

0:03:28.106,0:03:32.756
Etrafımızdaki, toprağın daha gözenekli[br]bir hâle gelmesine yardımcı olabilecek,

0:03:32.756,0:03:36.358
kullanılabilir yerel biyokütleden[br]biraz karıştırıyoruz.

0:03:37.018,0:03:39.247
Artık su sızabilir.

0:03:39.247,0:03:43.807
Eğer toprağın suyu tutma [br]kapasitesi yoksa,

0:03:43.807,0:03:45.847
biraz daha biyokütle katıyoruz --

0:03:45.847,0:03:48.649
turba ya da biga gibi[br]su emici materyallerden,

0:03:48.649,0:03:52.938
böylece toprak bu suyu tutabilecek[br]ve nemli kalacak.

0:03:53.538,0:03:58.911
Büyümek için, bitkiler suya, [br]güneş ışığına ve besine ihtiyaç duyar.

0:03:59.111,0:04:01.850
Eğer toprak içinde hiç besin[br]bulundurmazsa ne olur?

0:04:02.340,0:04:04.632
Besini direkt toprağa eklemiyoruz.

0:04:04.632,0:04:06.162
Bu endüstriyel bir yol olurdu.

0:04:06.162,0:04:07.928
Doğaya karşı.

0:04:07.928,0:04:11.245
Onun yerine, biz toprağa [br]mikroorganizmalar ekliyoruz.

0:04:11.245,0:04:14.661
Onlar toprakta doğal bir şekilde [br]besin üretiyorlar.

0:04:14.661,0:04:17.145
Toprağa karıştırdığımız biyokütle[br]ile besleniyorlar,

0:04:17.145,0:04:20.223
bu yüzden tek yapmaları gereken[br]yemek ve çoğalmak.

0:04:20.223,0:04:21.765
Sayıları arttıkça,

0:04:21.765,0:04:23.488
toprak tekrar nefes almaya başlıyor.

0:04:23.488,0:04:25.139
Hayata dönüyor.

0:04:26.169,0:04:29.029
Mekânın yerli üç türünü inceledik.

0:04:29.029,0:04:31.852
Bir şeyin yerli olup olmadığına[br]nasıl karar veririz?

0:04:31.852,0:04:35.953
Pekâlâ, insan müdahalesinden önce[br]var olan her şey yerlidir.

0:04:35.953,0:04:37.377
Bu ana kural.

0:04:38.147,0:04:43.364
Doğal bir ormandan en son[br]geriye kalanları bulabilmek için

0:04:43.364,0:04:45.547
bir ulusal parkı inceliyoruz.

0:04:45.547,0:04:49.582
Kutsal koruları inceliyoruz

0:04:49.582,0:04:52.827
ya da eski tapınakların etrafındaki[br]kutsal ormanları.

0:04:52.827,0:04:54.651
Eğer hiçbir şey bulamazsak

0:04:54.651,0:05:00.019
uzun zaman önce orada bulunan[br]ağaçların odunlarını ya da tohumlarını

0:05:00.019,0:05:02.373
görmek için müzelere gidiyoruz.

0:05:02.653,0:05:04.901
Oraya ait ağaç türlerini[br]tanımlayabilmek için

0:05:04.901,0:05:10.753
o yerin eski tablolarını, şiirlerini[br]ve edebiyatını araştırıyoruz.

0:05:10.993,0:05:12.834
Ağaçlarımızı öğrendiğimizde ise

0:05:12.834,0:05:14.702
onları dört farklı tabakaya ayırıyoruz:

0:05:14.702,0:05:17.940
Çalı tabakası, alt ağaç tabakası,[br]ağaç tabakası ve gölgelik tabakası.

0:05:18.310,0:05:20.615
Her katmanın oranını düzeltiyoruz

0:05:20.615,0:05:26.155
ve sonra karışımdaki her ağaç[br]türünün yüzdesine karar veriyoruz.

0:05:26.565,0:05:28.624
Eğer meyve ormanı yapıyorsak,

0:05:28.624,0:05:31.217
meyve veren ağaç yüzdesini arttırıyoruz.

0:05:31.627,0:05:34.175
Bu bir çiçek ormanı da olabilir,

0:05:34.175,0:05:37.382
bir sürü kuşu ya da arıyı kendine[br]çeken bir orman

0:05:37.382,0:05:42.528
ya da bu sadece yerli, sürekli[br]yeşil kalan yabani bir orman olabilir.

0:05:43.538,0:05:46.897
Tohumları topluyor ve [br]fidanlarını filizlendiriyoruz.

0:05:46.897,0:05:49.684
Aynı katmana ait olan ağaçların

0:05:49.684,0:05:52.081
yan yana dikilmediklerinden emin oluyoruz,

0:05:52.081,0:05:55.570
yoksa uzadıklarında aynı dikey alana[br]sahip olabilmek için savaşacaklardır.

0:05:55.570,0:05:57.590
Fidanları birbirine yakın ekiyoruz.

0:05:58.440,0:06:01.682
Yüzeyde, kalın bir kuru ot[br]tabakası oluşturuyoruz,

0:06:01.682,0:06:04.468
böylece dışarısı sıcakken[br]toprak nemli kalıyor.

0:06:04.468,0:06:06.081
Soğukken ise,

0:06:06.081,0:06:09.881
don oluşumu sadece kuru ot[br]tabakasının üzerinde gerçekleşiyor,

0:06:09.881,0:06:13.526
bu yüzden dışarısı dondurucu[br]soğukken toprak hâlâ nefes alabiliyor.

0:06:13.526,0:06:16.565
Toprak çok yumuşak --

0:06:16.565,0:06:19.849
o kadar yumuşak ki kökler [br]kolayca, hızlıca

0:06:19.849,0:06:21.364
içine girebiliyor.

0:06:22.004,0:06:24.680
Başlangıçta, orman [br]gelişmiyormuş gibi görünebilir

0:06:24.680,0:06:26.805
ama yüzeyin altında gelişiyor.

0:06:26.805,0:06:28.333
İlk üç ayda,

0:06:28.333,0:06:30.929
kökler bir metre derinliğe ulaştılar.

0:06:30.929,0:06:33.144
Bu kökler toprağı sımsıkı tutan

0:06:33.144,0:06:34.512
bir örgü oluşturuyor.

0:06:34.512,0:06:38.569
Mikroplar ve mantarlar bu kökten ağ[br]boyunca yaşarlar.

0:06:38.569,0:06:42.579
Eğer bir ağacın çevresinde bazı[br]besinler ulaşılabilir değilse,

0:06:42.579,0:06:45.275
bu mikroplar ağaca o besini getirecektir.

0:06:45.275,0:06:47.172
Her yağmur yağdığında,

0:06:47.172,0:06:48.732
büyülü bir şekilde,

0:06:48.732,0:06:50.831
aniden mantarlar ortaya çıkıyor.

0:06:50.831,0:06:54.543
Bu da demek oluyor ki alttaki toprak[br]sağlıklı bir mantar kökenli ağa sahip.

0:06:54.673,0:06:57.207
Bu kökler kurulduğu zaman,

0:06:57.207,0:06:59.580
orman yüzeyin üzerinde büyümeye başlıyor.

0:06:59.580,0:07:04.320
Orman geliştikçe onu[br]sulamaya devam ediyoruz --

0:07:04.320,0:07:07.640
sonraki iki ya da üç yıl da[br]ormanı suluyoruz.

0:07:08.260,0:07:13.678
Tüm suyu ve topraktaki besini sadece[br]ağaçlarımıza saklamak istiyoruz,

0:07:13.678,0:07:16.844
bu yüzden zemindeki yabani[br]otları temizliyoruz.

0:07:16.844,0:07:19.932
Bu orman büyüdükçe,[br]güneş ışığını engelliyor.

0:07:20.772,0:07:23.341
Nihayet, orman o kadar yoğun oluyor ki

0:07:23.341,0:07:25.873
güneş ışığı artık zemine ulaşamıyor.

0:07:25.973,0:07:29.566
Yabani otlar artık büyüyemiyor, çünkü[br]onların da güneş ışığına ihtiyacı var.

0:07:29.696,0:07:31.155
Bu seviyede,

0:07:31.155,0:07:33.649
ormana düşen her bir damla su

0:07:33.649,0:07:37.369
atmosfere tekrar buharlaşmıyor.

0:07:37.369,0:07:40.489
Bu yoğun orman nemli havayı yoğunlaştırır

0:07:40.489,0:07:42.536
ve nemini korur.

0:07:42.536,0:07:47.406
Kademe kademe azaltarak en sonunda[br]ormanı sulamayı keseriz.

0:07:47.406,0:07:49.022
Sulama olmadan bile,

0:07:49.022,0:07:52.789
orman tabanı nemli ve hatta [br]bazen karanlık kalıyor.

0:07:53.639,0:07:57.546
Artık, tek bir yaprak[br]orman tabanına düştüğünde,

0:07:57.546,0:07:59.637
anında çürümeye başlıyor.

0:07:59.637,0:08:03.717
Bu çürümüş biyokütle humusu oluşturuyor

0:08:03.717,0:08:05.796
ki o da ormanın besinidir.

0:08:05.796,0:08:07.026
Orman geliştikçe,

0:08:07.026,0:08:08.711
yüzeye daha fazla yaprak düşüyor --

0:08:08.711,0:08:10.960
bu da daha fazla[br]humus üretiliyor demek oluyor,

0:08:10.960,0:08:14.527
bu da daha fazla besin demek oluyor,[br]böylece orman hâlâ daha da büyüyebilir.

0:08:14.527,0:08:17.992
Ve bu orman hızlanarak [br]büyümeye devam ediyor.

0:08:17.992,0:08:19.640
Bir kere kurulduğunda,

0:08:19.640,0:08:23.796
bu ormanlar kendilerini tekrar ve[br]tekrar oluşturacaklardır --

0:08:23.796,0:08:25.473
muhtemelen sonsuza kadar.

0:08:25.473,0:08:28.698
Bunun gibi bir doğal ormanda,

0:08:28.698,0:08:31.907
hiçbir yönetim en iyi yönetim değildir.

0:08:31.907,0:08:34.349
Bu küçük bir orman partisi.

0:08:34.349,0:08:35.840
(Kahkaha)

0:08:35.840,0:08:39.855
Bu orman kolektif olarak büyüyor.

0:08:39.855,0:08:41.175
Eğer aynı ağaçlar --

0:08:41.175,0:08:42.494
aynı türler --

0:08:42.494,0:08:44.702
bağımsızca dikilseydi,

0:08:44.702,0:08:46.659
bu kadar hızlı büyüyemezdi.

0:08:46.659,0:08:49.263
100 yıllık bir ormanı,

0:08:49.263,0:08:51.993
10 yılda işte bu şekilde yetiştiriyoruz.

0:08:51.993,0:08:52.986
Çok teşekkürler.

0:08:52.986,0:08:55.950
(Alkışlar)