1
00:00:00,662 --> 00:00:03,085
Oto las stworzony przez człowieka.

2
00:00:03,690 --> 00:00:06,907
Może mieć wiele hektarów,

3
00:00:07,121 --> 00:00:09,613
może też być niewielki,

4
00:00:10,387 --> 00:00:13,125
jak domowy ogródek.

5
00:00:15,147 --> 00:00:18,546
Te lasy mają dopiero dwa lata.

6
00:00:19,298 --> 00:00:22,413
Ja też mam las w ogrodzie,

7
00:00:22,816 --> 00:00:24,985
sprzyjający bioróżnorodności.

8
00:00:25,582 --> 00:00:29,558
(Śpiew ptaka)

9
00:00:30,129 --> 00:00:31,914
Budzi mnie to co rano,

10
00:00:31,918 --> 00:00:33,207
jak królewnę z Disneya.

11
00:00:33,221 --> 00:00:34,618
(Śmiech)

12
00:00:35,164 --> 00:00:36,370
Jestem przedsiębiorcą,

13
00:00:36,394 --> 00:00:40,774
który uczy profesjonalnej uprawy lasów.

14
00:00:40,798 --> 00:00:42,722
Dotychczas wspomagaliśmy fabryki,

15
00:00:42,746 --> 00:00:43,903
farmy,

16
00:00:43,927 --> 00:00:45,085
szkoły,

17
00:00:46,167 --> 00:00:47,442
gospodarstwa domowe,

18
00:00:48,216 --> 00:00:49,482
ośrodki wypoczynkowe,

19
00:00:50,113 --> 00:00:51,629
osiedla mieszkaniowe,

20
00:00:52,891 --> 00:00:54,131
parki publiczne,

21
00:00:54,854 --> 00:00:56,197
a nawet zoo,

22
00:00:56,221 --> 00:00:57,960
by cieszyły się własnymi lasami.

23
00:00:58,715 --> 00:01:03,209
Las to nie jest odosobniony teren, 
gdzie mieszkają zwierzęta.

24
00:01:03,965 --> 00:01:09,575
Las może być nieodłączną częścią 
naszej miejskiej egzystencji.

25
00:01:10,212 --> 00:01:11,546
Według mnie las

26
00:01:11,570 --> 00:01:15,067
powinien być tak gęsty, żeby 
nie dało się do niego wejść.

27
00:01:15,540 --> 00:01:18,037
Nieważne, czy las jest mały, czy duży.

28
00:01:19,046 --> 00:01:22,429
Świat, w którym dziś żyjemy
był kiedyś porośnięty lasem,

29
00:01:22,453 --> 00:01:24,486
zanim ludzie zaczęli w niego ingerować.

30
00:01:24,865 --> 00:01:27,153
Później na miejscu lasów powstały miasta,

31
00:01:27,177 --> 00:01:28,677
takie jak Sao Paulo,

32
00:01:28,701 --> 00:01:31,470
i zapomnieliśmy, że też 
należymy do natury,

33
00:01:31,494 --> 00:01:35,244
jak pozostałe 8,4 miliona
innych żyjących gatunków.

34
00:01:36,215 --> 00:01:39,643
Nasze środowisko przestało być naturalne.

35
00:01:40,190 --> 00:01:42,192
Ale nie musi tak być,

36
00:01:42,647 --> 00:01:46,242
bo ja i zespół profesjonalistów
pomagamy dziś w tworzeniu lasów,

37
00:01:46,266 --> 00:01:48,073
gdzie się da.

38
00:01:49,368 --> 00:01:51,234
Jestem inżynierem przemysłowym,

39
00:01:51,258 --> 00:01:53,730
moja specjalizacja to konstrukcja aut.

40
00:01:54,078 --> 00:01:56,254
Kiedy pracowałem dla Toyoty,

41
00:01:56,278 --> 00:02:00,666
nauczyłem się przetwarzać 
naturalne zasoby w wyroby.

42
00:02:01,045 --> 00:02:02,187
Na przykład

43
00:02:02,201 --> 00:02:04,862
zebraliśmy żywicę 
z kauczukowców brazylijskich

44
00:02:05,006 --> 00:02:06,665
i przetworzyliśmy ją na kauczuk,

45
00:02:06,689 --> 00:02:09,354
a następnie na produkt, jakim jest opona.

46
00:02:09,358 --> 00:02:12,412
Niestety ten proces jest ostateczny.

47
00:02:13,272 --> 00:02:16,245
Z przyrody wyodrębniono element

48
00:02:16,269 --> 00:02:19,409
i przekształcono w stan nieodwracalny.

49
00:02:19,409 --> 00:02:21,246
Na tym polega produkcja przemysłowa.

50
00:02:22,025 --> 00:02:25,487
Przyroda natomiast działa na odwrót.

51
00:02:25,910 --> 00:02:27,915
Natura tworzy,

52
00:02:28,109 --> 00:02:29,876
łącząc poszczególne elementy,

53
00:02:29,876 --> 00:02:32,181
atom po atomie.

54
00:02:32,181 --> 00:02:37,913
Stworzone produkty naturalne ponownie 
stają się naturalnym zasobem.

55
00:02:38,089 --> 00:02:41,127
Uświadomiłem to sobie,

56
00:02:41,251 --> 00:02:44,301
kiedy posadziłem las 
w przydomowym ogródku.

57
00:02:44,311 --> 00:02:47,357
Po raz pierwszy pracowałem z naturą,

58
00:02:47,404 --> 00:02:49,140
a nie przeciwko niej.

59
00:02:49,754 --> 00:02:50,828
Od tamtej pory

60
00:02:50,828 --> 00:02:56,500
stworzyliśmy 75 takich lasów,
w 25 miastach na świecie.

61
00:02:57,584 --> 00:03:00,338
W każdym miejscu odkrywamy,

62
00:03:00,352 --> 00:03:03,812
że wszystkie potrzebne elementy
do stworzenia lasu

63
00:03:04,026 --> 00:03:06,341
są dostępne w naturze, która nas otacza.

64
00:03:06,581 --> 00:03:09,022
Wystarczy tylko pomóc się im połączyć,

65
00:03:09,340 --> 00:03:11,791
a natura zajmie się resztą.

66
00:03:12,955 --> 00:03:15,935
Żeby stworzyć las, trzeba zacząć od gleby.

67
00:03:16,165 --> 00:03:18,287
Trzeba dotknąć, poczuć, 
a nawet posmakować,

68
00:03:18,287 --> 00:03:21,112
by określić czego brakuje.

69
00:03:21,586 --> 00:03:24,679
Gdy ziemia jest drobna staje się zbita,

70
00:03:24,689 --> 00:03:28,056
tak bardzo, że nie przepuszcza wody.

71
00:03:28,310 --> 00:03:32,507
Wtedy trzeba zmieszać ją 
z dostępną lokalnie biomasą,

72
00:03:32,507 --> 00:03:36,576
co zwiększa przepuszczalność gleby.

73
00:03:36,946 --> 00:03:39,216
Woda wówczas przedostaje się swobodnie.

74
00:03:39,271 --> 00:03:43,661
Gdy gleba nadal nie przepuszcza wody,

75
00:03:43,721 --> 00:03:45,475
należy dodać więcej biomasy

76
00:03:45,589 --> 00:03:48,747
i materiałów wchłaniających wilgoć,
jak torf lub wytłoki,

77
00:03:48,830 --> 00:03:50,978
które sprawiają, że ziemia zatrzymuje wodę

78
00:03:50,978 --> 00:03:52,893
i dłużej jest wilgotna.

79
00:03:53,303 --> 00:03:54,523
Do uprawy roślin

80
00:03:54,523 --> 00:03:58,433
potrzebna jest woda, światło i pokarm.

81
00:03:58,893 --> 00:04:00,453
A jeśli ziemi brakuje

82
00:04:00,453 --> 00:04:02,235
substancji odżywczych?

83
00:04:02,435 --> 00:04:05,024
Dodanie ich bezpośrednio do gleby

84
00:04:05,024 --> 00:04:07,543
nie byłoby naturalne, a przeciwne naturze.

85
00:04:07,643 --> 00:04:10,854
Zamiast tego należy wspomóc 
glebę mikroorganizmami,

86
00:04:10,964 --> 00:04:14,262
które wytworzą składniki odżywcze 
w sposób naturalny.

87
00:04:14,603 --> 00:04:17,286
Żywią się biomasą dodaną do ziemi.

88
00:04:17,286 --> 00:04:20,163
Jedynym ich zadaniem
jest jedzenie i rozmnażanie.

89
00:04:20,163 --> 00:04:22,094
Im jest ich więcej,

90
00:04:22,094 --> 00:04:23,682
tym lepiej ziemia oddycha

91
00:04:23,682 --> 00:04:25,461
i wraca do życia.

92
00:04:25,939 --> 00:04:28,850
Bada się też rodzime 
gatunki danego terenu.

93
00:04:28,895 --> 00:04:31,219
W jaki sposób?

94
00:04:31,469 --> 00:04:35,530
Przyroda nie dotknięta ingerencją 
człowieka jest rodzima.

95
00:04:35,640 --> 00:04:37,141
To prosta zasada.

96
00:04:37,931 --> 00:04:42,070
Bada się park narodowy

97
00:04:42,226 --> 00:04:45,580
w poszukiwaniu szczątków pierwotnego lasu.

98
00:04:46,640 --> 00:04:49,473
Bada się też gaje pod ochroną

99
00:04:49,737 --> 00:04:52,774
i lasy wokół starych świątyń.

100
00:04:52,874 --> 00:04:54,767
Jeżeli nic się nie znajdzie,

101
00:04:55,037 --> 00:04:56,563
trzeba odwiedzić muzea,

102
00:04:56,617 --> 00:05:02,385
by zapoznać się z nasionami lub drewnem 
drzew istniejących w przeszłości.

103
00:05:02,435 --> 00:05:06,912
Należy przeanalizować stare obrazy, 
poezję i miejscowe piśmiennictwo,

104
00:05:06,912 --> 00:05:11,149
by zapoznać się z gatunkami
drzew typowymi dla danej okolicy.

105
00:05:11,166 --> 00:05:12,456
Gdy są już rozpoznane,

106
00:05:12,456 --> 00:05:14,529
dzieli się je na cztery części,

107
00:05:14,563 --> 00:05:17,622
krzewy, młode drzewa, drzewa i korony.

108
00:05:18,256 --> 00:05:20,832
Następnie ustala się
wielkość każdej warstwy

109
00:05:20,932 --> 00:05:25,999
oraz ilość gatunków 
przypadających na każdą z nich.

110
00:05:26,339 --> 00:05:28,308
Gdy chcemy stworzyć sad,

111
00:05:28,308 --> 00:05:31,277
zwiększa się ilość drzew owocowych.

112
00:05:31,277 --> 00:05:34,241
Może to też być kwitnący las,

113
00:05:34,259 --> 00:05:37,569
taki który przyciąga ptaki i pszczoły,

114
00:05:37,649 --> 00:05:42,106
lub może być to po prostu
pierwotny, wiecznie zielony las.

115
00:05:43,354 --> 00:05:46,464
Należy zebrać nasiona, z których 
kiełkują sadzonki drzew.

116
00:05:46,664 --> 00:05:49,959
Ważne jest, by drzewa należące
do tej samej warstwy,

117
00:05:49,959 --> 00:05:51,937
nie były sadzone blisko siebie,

118
00:05:51,937 --> 00:05:55,069
żeby nie musiały walczyć
o przestrzeń do życia.

119
00:05:55,185 --> 00:05:58,122
Rośliny różnych warstw 
sadzone są blisko siebie.

120
00:05:58,512 --> 00:06:01,291
Glebę pokrywa się grubą warstwą ściółki,

121
00:06:01,431 --> 00:06:04,600
która zatrzymuje wilgotność
nawet przy wysokich temperaturach

122
00:06:04,660 --> 00:06:05,674
Gdy jest zimno,

123
00:06:06,064 --> 00:06:09,514
mróz osiada tylko na ściółce,

124
00:06:09,514 --> 00:06:13,329
dzięki czemu ziemia może
oddychać swobodnie.

125
00:06:13,329 --> 00:06:16,717
Ziemia jest bardzo miękka,

126
00:06:16,866 --> 00:06:19,581
tak miękka, że korzenie mogą 
przenikać w głąb

127
00:06:19,581 --> 00:06:21,528
łatwo i szybko.

128
00:06:21,936 --> 00:06:24,410
Początkowo wydaje się,
że las się nie rozwija,

129
00:06:24,410 --> 00:06:26,739
gdyż rozrasta się pod ziemią.

130
00:06:26,739 --> 00:06:28,165
W pierwszych trzech miesiącach

131
00:06:28,165 --> 00:06:30,617
korzenie rozrastają się na metr w głąb.

132
00:06:30,617 --> 00:06:32,517
Tworzą podziemną sieć

133
00:06:32,517 --> 00:06:34,161
mocno trzymającą ziemię.

134
00:06:34,162 --> 00:06:38,122
W tej sieci korzeni rozwijają się 
mikroorganizmy i grzyby.

135
00:06:38,482 --> 00:06:42,285
Kiedy drzewo nie znajduje 
pożywienia w sąsiedztwie,

136
00:06:42,298 --> 00:06:45,113
dostarczą mu go mikroorganizmy.

137
00:06:45,553 --> 00:06:47,270
Gdy pada,

138
00:06:47,314 --> 00:06:48,359
ni stąd ni zowąd

139
00:06:48,399 --> 00:06:50,276
pojawiają się grzyby.

140
00:06:50,462 --> 00:06:54,173
To oznacza, że gleba ma 
zdrowy grzybiczy ekosystem.

141
00:06:54,616 --> 00:06:56,712
Gdy korzenie się rozwiną,

142
00:06:56,712 --> 00:06:59,286
las wyrasta ponad powierzchnię.

143
00:06:59,371 --> 00:07:03,929
Ten proces wymaga ciągłego nawadniania,

144
00:07:04,091 --> 00:07:08,407
więc przez następne dwa, 
trzy lata trzeba las podlewać.

145
00:07:08,627 --> 00:07:13,351
Żeby zatrzymać wodę
i pokarm wyłącznie dla drzew,

146
00:07:13,481 --> 00:07:16,843
usuwa się chwasty rosnące w podłożu.

147
00:07:16,914 --> 00:07:20,114
Wzrastający las blokuje światło słoneczne.

148
00:07:20,694 --> 00:07:22,881
W pewnym momencie jest tak gęsty,

149
00:07:23,008 --> 00:07:25,495
że promienie słoneczne
nie docierają do ziemi.

150
00:07:25,727 --> 00:07:29,235
Brak światła blokuje wzrost chwastów.

151
00:07:29,705 --> 00:07:30,996
W takiej fazie

152
00:07:30,996 --> 00:07:34,579
żadna kropla wody, która spadnie na drzewa

153
00:07:34,640 --> 00:07:37,008
nie wyparuje z powrotem do atmosfery.

154
00:07:37,278 --> 00:07:40,434
Takie zagęszczenie lasu powoduje 
skraplanie wilgotnego powietrza

155
00:07:40,434 --> 00:07:42,254
i zatrzymanie wilgoci.

156
00:07:42,254 --> 00:07:47,075
Na tym etapie należy podlewać las coraz 
rzadziej, aż w końcu zaprzestać.

157
00:07:47,191 --> 00:07:48,917
Nawet bez podlewania

158
00:07:48,917 --> 00:07:52,969
podłoże pozostaje wilgotne,
a czasami nawet czarne.

159
00:07:53,449 --> 00:07:57,238
Liście spadające na ziemię

160
00:07:57,293 --> 00:07:59,503
natychmiast zaczynają gnić.

161
00:08:00,257 --> 00:08:03,009
Gnijąca biomasa tworzy próchnicę,

162
00:08:03,349 --> 00:08:05,327
czyli pokarm dla gleby.

163
00:08:05,437 --> 00:08:07,160
Im las jest starszy,

164
00:08:07,173 --> 00:08:08,959
tym więcej liści spada na ziemię.

165
00:08:08,959 --> 00:08:10,979
Im więcej wytworzy się próchnicy,

166
00:08:10,999 --> 00:08:14,203
tym więcej będzie pokarmu dla gleby.

167
00:08:14,361 --> 00:08:17,707
Powyższe warunki zapewniają
żywiołowy wzrost lasu.

168
00:08:18,069 --> 00:08:20,240
Gdy takie lasy dojrzeją,

169
00:08:20,240 --> 00:08:23,521
będą się mogły same odnawiać

170
00:08:23,754 --> 00:08:25,299
już na zawsze.

171
00:08:26,343 --> 00:08:29,536
Lasy rozwijają się najlepiej

172
00:08:29,536 --> 00:08:31,775
pozostawione samym sobie.

173
00:08:32,165 --> 00:08:34,242
Taka mała, leśna samowolka.

174
00:08:34,242 --> 00:08:35,730
(Śmiech)

175
00:08:36,570 --> 00:08:39,297
Las rośnie zbiorowym wysiłkiem.

176
00:08:39,457 --> 00:08:40,901
Gdyby te same drzewa,

177
00:08:40,901 --> 00:08:42,210
te same gatunki,

178
00:08:42,354 --> 00:08:44,328
zostały zasadzone niezależnie,

179
00:08:44,638 --> 00:08:46,427
las nie urósłby tak szybko.

180
00:08:46,427 --> 00:08:50,427
Tak właśnie tworzy się stuletni las

181
00:08:50,574 --> 00:08:51,894
w dziesięć lat.

182
00:08:51,894 --> 00:08:53,234
Dziękuję bardzo.

183
00:08:53,384 --> 00:08:55,304
(Brawa)