WEBVTT

00:00:00.791 --> 00:00:05.750
Nie jestem człowiekiem skłonnym do płaczu.

00:00:07.125 --> 00:00:10.500
Ale w moim zawodzie to dobra cecha.

00:00:10.791 --> 00:00:16.625
Jako obrońca praw obywatelskich
widywałem rzeczy okropne.

00:00:16.791 --> 00:00:21.375
Najpierw pracowałem przy sprawach
o nadużycie władzy przez policję w USA.

00:00:21.541 --> 00:00:26.541
W 1994 roku w Rwandzie 
prowadziłem z ramienia ONZ

00:00:26.541 --> 00:00:29.541
śledztwo w sprawie ludobójstwa.

00:00:29.541 --> 00:00:36.680
Okazuje się, że płacz
niewiele daje w takiej sytuacji.

00:00:36.833 --> 00:00:42.125
Rzeczy, które tam widziałem,
czułem i których musiałem dotknąć

00:00:42.291 --> 00:00:45.083
są nie do opisania.

00:00:45.250 --> 00:00:48.625
Mogę powiedzieć jedno.

00:00:48.791 --> 00:00:51.416
Ludobójstwo w Rwandzie

00:00:51.583 --> 00:00:57.916
było jedną z największych
porażek światowego współczucia.

00:00:58.083 --> 00:01:02.083
Słowo "współczucie" pochodzi
od łacińskiego zwrotu "cum passio",

00:01:02.250 --> 00:01:06.750
co znaczy dzielić z kimś cierpienie.

00:01:06.916 --> 00:01:12.375
To, co zobaczyłem w Rwandzie,
zbliżając się do ludzkiego cierpienia,

00:01:12.541 --> 00:01:16.166
czasem poruszało mnie do łez.

00:01:16.333 --> 00:01:21.625
Ale chciałbym, by świat
wzruszył się wcześniej.

00:01:21.791 --> 00:01:26.958
I żeby prócz łez wywołało to
powstrzymanie ludobójstwa.

00:01:27.125 --> 00:01:34.003
Brałem też udział w jednym
z największych triumfów współczucia.

00:01:34.833 --> 00:01:37.625
Jest nim walka z biedą na świecie.

00:01:37.791 --> 00:01:41.291
Z tym problemem
spotkał się chyba każdy z nas.

00:01:41.458 --> 00:01:45.750
Nie wiem czy zaczynaliście
od śpiewania przeboju "We are the world",

00:01:45.916 --> 00:01:53.458
zdjęcia "adoptowanego" dziecka na lodówce,
czy od darowizny na studnie w Afryce.

00:01:54.708 --> 00:01:57.125
Nie pamiętam swojego
pierwszego zetknięcia z biedą,

00:01:57.291 --> 00:02:00.666
ale pamiętam najbardziej poruszające.

00:02:00.833 --> 00:02:05.583
To było, gdy spotkałem Venus,
mamę z Zambii.

00:02:05.750 --> 00:02:09.208
Ma troje dzieci i jest wdową.

00:02:09.375 --> 00:02:15.208
Tamtego dnia przeszła 20 km,
w swoim jedynym ubraniu.

00:02:15.375 --> 00:02:19.500
Przyszła do stolicy,
by opowiedzieć swoją historię.

00:02:19.666 --> 00:02:23.208
W ciągu wielu godzin,
które z nią spędziłem,

00:02:23.375 --> 00:02:27.783
wprowadziła mnie w świat biedy.

00:02:28.250 --> 00:02:34.500
Mówiła, jak to jest, gdy podczas gotowania
wygasa ostatni kawałek drewna.

00:02:34.666 --> 00:02:39.250
Gdy kończy się ostatnia kropla oleju.

00:02:39.416 --> 00:02:44.925
Gdy mimo jej usilnych starań
kończy się jedzenie.

00:02:46.125 --> 00:02:51.416
Widziała, jak jej najmłodszy syn, Peter,
cierpi z powodu niedożywienia.

00:02:51.583 --> 00:02:55.500
Jak jego wykrzywione nóżki
powoli tracą siłę.

00:02:55.666 --> 00:02:58.833
Jak jego oczy zachodzą mgłą i gasną.

00:02:59.000 --> 00:03:03.750
I jak ciało Petera staje się zimne.

00:03:05.833 --> 00:03:11.333
Od ponad 50 lat takie historie
budzą w nas współczucie.

00:03:11.500 --> 00:03:14.388
Bo nasze dzieci mają jedzenia w bród.

00:03:14.535 --> 00:03:21.541
I nie chodzi tylko o współczucie,
chcemy jakoś powstrzymać to cierpienie.

00:03:21.708 --> 00:03:25.041
Można krytykować, że zrobiliśmy zbyt mało,

00:03:25.208 --> 00:03:29.250
a to, co osiągnęliśmy, działa za słabo...

00:03:29.416 --> 00:03:32.375
Ale prawda jest taka:

00:03:32.541 --> 00:03:40.916
walka z biedą jest bodaj największym
i najdłuższym przejawem współczucia

00:03:41.583 --> 00:03:44.208
w historii naszego gatunku.

00:03:44.375 --> 00:03:47.875
Chciałbym się z wami podzielić
dość szokującym odkryciem,

00:03:48.041 --> 00:03:52.000
które może na zawsze
zmienić wasze spojrzenie.

00:03:52.166 --> 00:03:54.958
Ale zacznijmy od tego,
co już pewnie wiecie.

00:03:55.125 --> 00:03:58.416
35 lat temu, pod koniec liceum,

00:03:58.583 --> 00:04:04.833
słyszałem, że z powodu biedy
codziennie umiera 40 tys. dzieci.

00:04:05.000 --> 00:04:09.208
Dziś tę liczbę zredukowano do 17 tysięcy.

00:04:09.375 --> 00:04:11.208
To wciąż zbyt wiele,

00:04:11.375 --> 00:04:18.713
ale znaczy to, że co roku 8 mln dzieci
nie umrze z powodu biedy.

00:04:20.125 --> 00:04:23.750
Co więcej, liczba osób,
które żyją w skrajnej biedzie,

00:04:23.916 --> 00:04:27.125
czyli muszą przeżyć
za niewiele ponad dolara dziennie,

00:04:27.291 --> 00:04:30.455
spadła z 50%

00:04:31.041 --> 00:04:34.125
do jedynie 15%.

00:04:35.125 --> 00:04:36.500
To olbrzymi postęp,

00:04:36.666 --> 00:04:41.791
przewyższający wszelkie oczekiwania.

00:04:41.958 --> 00:04:44.708
My wszyscy

00:04:44.875 --> 00:04:48.916
możemy być dumni i ośmieleni widząc,

00:04:49.083 --> 00:04:56.266
że współczucie naprawdę może
położyć kres cierpieniu milionów ludzi.

00:04:58.166 --> 00:05:02.375
Ale jest też coś,
o czym możecie nie wiedzieć.

00:05:02.541 --> 00:05:07.125
Jeśli podniesiemy granicę 
biedy do 2 dolarów na dzień,

00:05:07.291 --> 00:05:13.916
okaże się, że te same 2 miliardy 
biedaków z czasów mojego liceum

00:05:14.083 --> 00:05:18.208
nadal tkwi w biedzie 35 lat później.

00:05:18.375 --> 00:05:23.083
Dlaczego tylu ludzi tkwi w biedzie?

00:05:24.976 --> 00:05:27.631
Wróćmy na chwilę do Venus.

00:05:27.631 --> 00:05:31.083
Od lat współczucie
motywowało mnie i moją żonę

00:05:31.250 --> 00:05:33.875
do pomagania dzieciom,
udzielania mikropożyczek

00:05:34.041 --> 00:05:37.000
i wspierania pomocy międzynarodowej.

00:05:37.166 --> 00:05:40.083
Ale póki nie spotkałem Venus,

00:05:40.250 --> 00:05:48.041
nie wiedziałem, że żadne z tych działań
nie zapobiegłoby śmierci jej synka.

00:05:49.500 --> 00:05:53.791
Venus powiedziała mi,
że wszystko było dobrze,

00:05:53.958 --> 00:05:58.333
dopóki Brutus nie zaczął 
sprawiać problemów.

00:05:58.500 --> 00:06:00.973
Brutus to jej sąsiad,

00:06:00.973 --> 00:06:04.708
a "problemy" zaczęły się
dzień po śmierci jej męża,

00:06:04.875 --> 00:06:09.000
gdy Brutus wyrzucił Venus i dzieci z domu,

00:06:09.166 --> 00:06:14.186
zagarnął ich ziemię i splądrował 
prowadzony przez nią stragan.

00:06:14.353 --> 00:06:19.825
Venus wpędzono w nędzę przemocą.

00:06:20.791 --> 00:06:26.500
I wtedy mnie olśniło,
że ani pomoc dzieciom, ani mikro-pożyczki,

00:06:26.666 --> 00:06:30.083
ani żaden z tradycyjnych
programów walki z biedą

00:06:30.250 --> 00:06:34.041
nie powstrzymałyby Brutusa.

00:06:34.208 --> 00:06:37.416
Bo nie taki mają cel.

00:06:37.583 --> 00:06:42.416
Zrozumiałem to jeszcze lepiej,
gdy spotkałem Griseldę.

00:06:42.583 --> 00:06:48.458
Jest wspaniałą dziewczyną
z biednej społeczności w Gwatemali.

00:06:48.625 --> 00:06:50.833
Wiele lat doświadczeń wskazuje,

00:06:51.000 --> 00:06:53.750
że największy wpływ na poprawę

00:06:53.916 --> 00:06:59.763
sytuacji życiowej jej rodziny

00:06:59.763 --> 00:07:02.041
miałoby posłanie Griseldy do szkoły.

00:07:02.208 --> 00:07:06.791
Eksperci nazywają to zjawisko
"efektem dziewczynki".

00:07:06.958 --> 00:07:10.875
Ale gdy poznałem Griseldę,
nie chodziła do szkoły.

00:07:11.041 --> 00:07:15.666
Prawie w ogóle nie wychodziła z domu.

00:07:16.083 --> 00:07:20.333
Niedługo przed naszym spotkaniem,
gdy wracała z rodziną z kościoła,

00:07:20.500 --> 00:07:22.666
w biały dzień,

00:07:22.833 --> 00:07:26.083
mężczyzna z jej wioski porwał ją

00:07:26.250 --> 00:07:29.250
i brutalnie zgwałcił.

00:07:29.416 --> 00:07:33.750
Griselda mogła uczyć się w szkole.

00:07:33.916 --> 00:07:37.166
Tylko nie mogła do niej
bezpiecznie dotrzeć.

00:07:37.333 --> 00:07:40.000
I nie ona jedna.

00:07:40.166 --> 00:07:47.541
Na całym świecie ubogie dziewczynki
i kobiety między 15 a 44 rokiem życia

00:07:48.000 --> 00:07:54.250
padają ofiarą przemocy domowej
i przemocy na tle seksualnym.

00:07:55.583 --> 00:08:00.208
Te dwie formy przemocy przyczyniają się
do większej liczby zgonów i kalectwa,

00:08:00.375 --> 00:08:07.698
niż malaria, wypadki samochodowe
i wojna razem wzięte.

00:08:11.000 --> 00:08:16.291
Tak naprawdę biedni tkwią
w całych systemach przemocy.

00:08:16.458 --> 00:08:19.625
Będąc w południowej Azji,
przejeżdżałem obok młyna.

00:08:19.791 --> 00:08:24.625
Zobaczyłem chudego mężczyznę
dźwigającego 50-kilogramowy wór ryżu.

00:08:24.791 --> 00:08:28.875
Wtedy jeszcze nie miałem pojęcia,
że był niewolnikiem,

00:08:29.041 --> 00:08:34.375
przemocą zmuszanym do pracy
w tym młynie od 30 lat.

00:08:34.541 --> 00:08:37.791
Żaden program walki z biedą,
trafiający do jego społeczności

00:08:37.957 --> 00:08:42.250
nie uchronił jego
ani setki innych niewolników

00:08:42.416 --> 00:08:48.673
przed biciem, gwałtami
i gehenną przemocy w tym młynie.

00:08:49.333 --> 00:08:53.583
Po pół wieku działań
na rzecz walki z ubóstwem

00:08:53.750 --> 00:09:00.136
mamy więcej ubogich w niewoli
niż kiedykolwiek w historii.

00:09:00.791 --> 00:09:06.353
Obecnie eksperci szacują
liczbę niewolników na 35 milionów.

00:09:06.750 --> 00:09:12.000
Tyle, ile populacja Kanady,
w której jesteśmy.

00:09:13.875 --> 00:09:19.291
Właśnie dlatego zacząłem nazywać
plagę przemocy "efektem szarańczy".

00:09:19.458 --> 00:09:25.025
Bo spada na ubogich niczym plaga,
niszcząc wszystko.

00:09:25.291 --> 00:09:29.500
W sondażach wśród najuboższych

00:09:29.708 --> 00:09:33.583
największym zmartwieniem
okazuje się przemoc.

00:09:33.750 --> 00:09:38.708
Ale nie chodzi o ludobójstwa czy wojnę.

00:09:39.500 --> 00:09:41.666
Chodzi o przemoc w życiu codziennym.

00:09:41.833 --> 00:09:46.875
Jako prawnik w pierwszym momencie
byłem pewien, że trzeba zmienić prawo.

00:09:47.041 --> 00:09:50.708
Zdelegalizować przemoc
w stosunku do ubogich.

00:09:50.875 --> 00:09:54.416
Ale odkryłem, że już jest nielegalna.

00:09:54.583 --> 00:10:01.471
Problemem nie jest prawo,
tylko brak egzekwowania go.

NOTE Paragraph

00:10:02.250 --> 00:10:06.791
Służby w tych krajach są tak niewydolne,

00:10:06.958 --> 00:10:09.750
że według niedawnego raportu ONZ,

00:10:09.916 --> 00:10:15.083
że większość ubogich
żyje poza ochroną prawa.

00:10:15.708 --> 00:10:19.375
Nie mamy bladego pojęcia, co to znaczy.

00:10:19.541 --> 00:10:23.208
Bo tego nie doświadczamy.

00:10:23.375 --> 00:10:26.541
Egzekwowanie prawa
jest dla nas oczywistością.

00:10:26.708 --> 00:10:30.666
Nic tego nie wyraża lepiej niż trzy cyfry:

00:10:30.833 --> 00:10:33.250
9, 1, 1.

00:10:33.583 --> 00:10:38.791
To policyjny numer alarmowy
w Kanadzie i USA.

00:10:39.750 --> 00:10:45.351
Czas przyjazdu policji
to średnio 10 minut.

00:10:45.500 --> 00:10:48.541
To dla nas standard.

00:10:48.708 --> 00:10:53.666
A gdyby nie było służb, które nas chronią?

00:10:54.625 --> 00:10:58.750
Ostatnio doświadczyła tego
kobieta w Oregonie.

00:10:58.916 --> 00:11:02.916
Była sama w sobotni wieczór,

00:11:03.250 --> 00:11:06.416
gdy do jej domu zaczął
dobijać się mężczyzna.

00:11:06.583 --> 00:11:09.360
To był dla niej koszmar,

00:11:09.916 --> 00:11:15.000
bo trafiła już do szpitala
po jego napaści 2 tygodnie wcześniej.

00:11:15.166 --> 00:11:17.425
Przerażona chwyciła za słuchawkę

00:11:17.425 --> 00:11:20.875
i, jak każdy na jej miejscu,
wykręciła 911.

00:11:20.875 --> 00:11:25.541
I dowiedziała się,
że z powodu cięć budżetowych,

00:11:25.708 --> 00:11:29.541
policja w jej hrabstwie
nie pracuje w weekendy.

00:11:29.708 --> 00:11:30.708
Posłuchajcie.

00:11:30.708 --> 00:11:33.708
Dyspozytorka: Nie mam kogo wysłać.

00:11:33.708 --> 00:11:40.041
Jeśli zaatakuje, czy może go 
pani poprosić, by odszedł?

00:11:40.250 --> 00:11:41.916
Czy on jest nietrzeźwy?

00:11:42.083 --> 00:11:44.958
Ofiara: Już prosiłam,
mówiłam że dzwonię na policję.

00:11:45.125 --> 00:11:49.708
Już raz się włamał, zaatakował mnie.

00:11:49.875 --> 00:11:52.916
9-1-1: Czy może pani jakoś uciec?

00:11:53.083 --> 00:11:56.958
Ofiara: Nie mogę, blokuje jedyne wyjście.

00:11:57.125 --> 00:12:02.541
9-1-1: Mogę jedynie udzielić porady
i powiadomić szeryfa jutro.

00:12:02.708 --> 00:12:10.375
Co innego gdyby miał broń
lub próbował panią skrzywdzić.

00:12:10.541 --> 00:12:15.708
Ale posterunek szeryfa jest zamknięty,
nie mam kogo wysłać.

00:12:17.676 --> 00:12:25.018
GH: Niestety kobieta ta została
brutalnie napadnięta i zgwałcona.

00:12:26.041 --> 00:12:31.466
Tak wygląda życie poza ochroną prawa.

00:12:33.891 --> 00:12:37.750
Tak żyją miliardy najuboższych.

00:12:39.858 --> 00:12:41.958
Jak dokładnie?

00:12:42.125 --> 00:12:46.416
Mężczyzna molestujący seksualnie 
ubogie dziecko w Boliwii

00:12:46.583 --> 00:12:51.083
statystycznie ma większe szanse 
na skręcenie karku pod prysznicem,

00:12:51.250 --> 00:12:55.083
niż na to, że trafi do więzienia.

00:12:55.708 --> 00:13:00.208
Jeśli zniewolisz ubogiego 
w południowej Azji,

00:13:00.375 --> 00:13:06.328
to prędzej trafi cię piorun,
niż trafisz do więzienia.

00:13:06.655 --> 00:13:11.083
Epidemia przemocy szaleje.

00:13:11.666 --> 00:13:18.500
Rujnuje próby wyrwania miliardów ludzi
z piekła życia za 2 dolary.

00:13:19.000 --> 00:13:21.333
Dane nie kłamią.

00:13:21.500 --> 00:13:25.583
Możemy dać biednym
najróżniejsze dobra i usługi,

00:13:25.750 --> 00:13:30.541
ale jeśli nie powstrzymamy łobuzów, 
którzy im je odbierają przemocą,

00:13:30.708 --> 00:13:35.416
mocno nas zawiodą 
długofalowe skutki naszych starań.

00:13:35.583 --> 00:13:40.833
Myślicie pewnie, że egzekwowanie prawa

00:13:41.000 --> 00:13:45.538
jest jednym z priorytetów
światowej walki z ubóstwem.

00:13:46.035 --> 00:13:48.541
Ale nie jest.

00:13:49.250 --> 00:13:54.916
Niedawny audyt ujawnił,
że nawet 1% międzynarodowego wsparcia

00:13:55.083 --> 00:14:01.083
nie idzie na ochronę biednych
przed przemocą w życiu codziennym.

00:14:01.250 --> 00:14:07.333
Czasem mówimy o przemocy
wobec biednych w dziwaczny sposób.

00:14:07.500 --> 00:14:10.416
Pewna organizacja humarnitarna
opowiada poruszającą historię

00:14:10.583 --> 00:14:14.375
dziewczynek gwałconych
w drodze po wodę pitną.

00:14:14.541 --> 00:14:21.291
I świętuje wydrążenie nowej studni,
która znacząco skróci im drogę.

00:14:21.458 --> 00:14:23.958
Kropka.

00:14:24.833 --> 00:14:30.291
Ani słowa o gwałcicielach,
którzy wciąż tam są.

00:14:31.500 --> 00:14:36.791
Gdyby u nas zgwałcono studentkę
w drodze do biblioteki,

00:14:36.958 --> 00:14:42.666
nikt by nie proponował
przeniesienia biblioteki bliżej akademika.

00:14:42.833 --> 00:14:46.875
Ale biednym to ma wystarczyć.

00:14:48.625 --> 00:14:55.375
Eksperci od rozwoju i redukcji ubóstwa
nie wiedzą, co z tym począć.

00:14:55.833 --> 00:14:57.375
Co więc robią?

00:14:57.541 --> 00:15:00.666
Przemilczają to.

00:15:00.916 --> 00:15:09.083
Ale istotniejszą przyczyną 
zaniedbania ochrony przed przemocą

00:15:09.750 --> 00:15:13.458
jest to, że majętnym mieszkańcom

00:15:13.625 --> 00:15:16.708
ochrona nie jest potrzebna.

00:15:16.875 --> 00:15:19.458
Rozmawiałem niedawno
na Światowym Forum Ekonomicznym

00:15:19.625 --> 00:15:24.000
z prezesami spółek
robiących tam wielkie interesy.

00:15:24.166 --> 00:15:30.291
Zapytałem ich, jak zapewniają
bezpieczeństwo swoim firmom.

00:15:31.341 --> 00:15:35.956
Odpowiedzieli niemal jednogłośnie:

00:15:36.163 --> 00:15:38.833
"Kupujemy je".

00:15:39.166 --> 00:15:42.875
Prywatne firmy ochroniarske
w krajach rozwijających się

00:15:43.041 --> 00:15:48.706
są nawet 7-krotnie
potężniejsze niż policja.

00:15:49.833 --> 00:15:57.465
W Afryce największym pracodawcą
na kontynencie jest firma ochroniarska.

00:15:58.583 --> 00:16:02.250
Bogaci płacą za bezpieczeństwo
i mogą się bogacić.

00:16:02.416 --> 00:16:04.500
Biednych na to nie stać,

00:16:04.666 --> 00:16:09.291
a bez ochrony nie podniosą się z kolan.

00:16:10.166 --> 00:16:13.840
To ogromny skandal.

00:16:14.583 --> 00:16:17.375
Ale nie musi tak być.

00:16:17.541 --> 00:16:19.958
Egzekwowanie prawa można poprawić.

00:16:20.125 --> 00:16:22.041
Przemoc można powstrzymać.

00:16:22.208 --> 00:16:27.083
Prawie każdy system sprawiedliwości
z początku jest niewydolny i skorumpowany,

00:16:27.250 --> 00:16:31.208
ale można go zmienić
wielkim wysiłkiem i zaangażowaniem.

00:16:31.375 --> 00:16:33.788
Kierunek jest jasny.

00:16:33.945 --> 00:16:38.375
Po pierwsze,
traktujmy powstrzymanie przemocy

00:16:38.541 --> 00:16:41.041
jak nieodłączną część walki z ubóstwem.

00:16:41.208 --> 00:16:45.041
Każdą rozmowę o ubóstwie
pomijającą ten problem

00:16:45.208 --> 00:16:48.958
musimy uznać za niepoważną.

00:16:49.125 --> 00:16:55.708
Po drugie, musimy zainwestować
poważne środki i podzielić się wiedzą,

00:16:55.875 --> 00:17:00.666
by mógł tam powstać nowy,
publiczny system sprawiedliwości

00:17:00.833 --> 00:17:06.208
który zamiast prywatnej ochrony
dałby wszystkim szanse na bezpieczeństwo.

00:17:06.375 --> 00:17:11.415
Takie zmiany są możliwe
i już się zdarzają.

00:17:11.625 --> 00:17:17.375
Niedawno fundacja Gatesów wsparła projekt
w jednym z największych miast Filipin,

00:17:17.540 --> 00:17:26.683
gdzie miejscowi przedstawiciele prawa
tak przeobrazili kulejące sądy i policję,

00:17:26.833 --> 00:17:34.555
że w ciągu zaledwie 4 lat
ilość dzieci zmuszanych do prostytucji

00:17:34.708 --> 00:17:38.261
spadła o 79%.

00:17:39.833 --> 00:17:43.291
Z perspektywy historii

00:17:43.458 --> 00:17:48.375
co bywa najbardziej
niezrozumiałe i niewybaczalne?

00:17:48.541 --> 00:17:52.375
Brak zwykłego współczucia.

00:17:53.458 --> 00:17:57.750
Historia powoła trybunał
składający się z naszych wnuków,

00:17:57.916 --> 00:18:03.738
które zapytają:
"Babciu, dziadku, gdzie byliście?

00:18:03.916 --> 00:18:07.575
Gdzie byłeś dziadku, gdy Żydów 
uciekających przed nazizmem

00:18:07.575 --> 00:18:09.375
zawracano u naszych brzegów?

00:18:09.375 --> 00:18:11.833
Gdzie byłeś, dziadku?

00:18:12.000 --> 00:18:18.291
A ty, babciu, gdy internowano 
Japończyków w USA?

00:18:18.458 --> 00:18:26.000
Gdy katowano Murzynów
za to, że chcieli głosować?".

00:18:26.166 --> 00:18:30.166
Tak samo nasze wnuki zapytają,

00:18:30.333 --> 00:18:40.528
gdzie byliśmy, gdy miliardy najuboższych
grzęzły w bezprawiu i przemocy?

00:18:41.458 --> 00:18:48.291
Chciałbym, byśmy mogli powiedzieć,
że współczuliśmy i zabraliśmy głos,

00:18:48.458 --> 00:18:55.208
i jako pokolenie byliśmy tak poruszeni,
że powstrzymaliśmy przemoc.

00:18:56.041 --> 00:18:57.458
Dziękuję.

00:18:57.625 --> 00:19:01.270
[Musimy działać, żeby powstrzymać przemoc]

00:19:01.750 --> 00:19:03.888
(Brawa)

00:19:14.083 --> 00:19:16.291
Chris Anderson: Mocno powiedziane.

00:19:16.458 --> 00:19:25.125
Proszę opowiedzieć, co robi się,
by poprawić wyszkolenie policji.

00:19:25.291 --> 00:19:27.791
Jak trudny to proces?

00:19:27.958 --> 00:19:35.125
GH: Jednym z pozytywnych skutków jest to,
że rozpad tych służb staje się oczywisty.

00:19:35.291 --> 00:19:38.500
Pojawia się polityczna wola działania.

00:19:38.666 --> 00:19:43.500
Teraz potrzebne są
środki i doświadczenie.

00:19:43.666 --> 00:19:48.565
Będzie trochę politycznej szarpaniny,
ale jest do wygrania.

00:19:48.565 --> 00:19:53.481
Z moją organizacją wypracowaliśmy
na świecie obiecujące przykłady.

00:19:53.708 --> 00:20:00.696
CA: Ile może kosztować w jednym kraju
poprawa pracy policji?

00:20:00.696 --> 00:20:02.583
Jako fragmentu systemu.

00:20:02.583 --> 00:20:08.541
GH: W Gwatemali zaczęliśmy projekt
szkolenia policji, sędziów i prokuratorów,

00:20:08.708 --> 00:20:12.241
dzięki czemu będą potrafili
skutecznie prowadzić takie sprawy.

00:20:12.241 --> 00:20:17.380
Ilość spraw przeciwko
sprawcom przemocy na tle seksualnym

00:20:17.380 --> 00:20:19.666
wzrosła ponad tysiąckrotnie.

00:20:19.833 --> 00:20:24.083
Projekt ma skromne finansowanie,
rzędu miliona dolarów rocznie.

00:20:24.250 --> 00:20:30.375
Niesamowite jest przełożenie
na poddźwignięcie całego systemu,

00:20:30.541 --> 00:20:35.375
który mógłby działać właściwie 
dzięki szkoleniu, motywacji i prowadzeniu.

00:20:35.583 --> 00:20:39.375
W tych krajach 
zwłaszcza klasa średnia widzi,

00:20:39.541 --> 00:20:45.006
że nie ma przyszłości w destabilizacji
i prywatyzacji bezpieczeństwa.

00:20:45.203 --> 00:20:48.115
Myślę, że jest teraz szansa na zmiany.

00:20:48.341 --> 00:20:53.166
CA: By tak się stało,
istotny jest cały łańcuch.

00:20:53.333 --> 00:20:55.250
Co oprócz policji?

00:20:56.316 --> 00:20:59.058
GH: Egzekwowanie prawa

00:20:59.058 --> 00:21:02.471
zaczyna się od policji,
ona jest u źródeł tego procesu,

00:21:02.471 --> 00:21:06.226
ona przekazuje sprawę prokuratorom,
a oni dalej sądom.

00:21:06.226 --> 00:21:10.083
Ofiary muszą w całym procesie 
mieć instytucjonalne wsparcie.

00:21:10.250 --> 00:21:12.916
Trzeba to wszystko zebrać razem.

00:21:13.083 --> 00:21:18.041
Dawniej zaczynano szkolić sędziów,
ale dowody od policji były beznadziejne.

00:21:18.208 --> 00:21:22.041
Albo policja znała się
na narkotykach i terroryzmie,

00:21:22.208 --> 00:21:26.458
ale nie miała pojęcia,
jak zapewnić ochronę zwykłym ludziom.

00:21:26.625 --> 00:21:28.458
Musimy to połączyć w całość,

00:21:28.625 --> 00:21:33.916
dzięki czemu ludzie ubodzy
mogą być chronieni przez prawo jak my.

00:21:34.083 --> 00:21:36.845
Może to ochrona niedoskonała,

00:21:37.031 --> 00:21:43.181
ale wspaniale wiedzieć, że wykręcając 911
jest szansa, że ktoś cię ochroni.

00:21:43.378 --> 00:21:45.893
CA: Gary, wykonałeś kawał 
świetnej roboty,

00:21:45.893 --> 00:21:48.916
zwracając na to uwagę światu 
zarówno w książce, jak i tutaj.

00:21:49.083 --> 00:21:51.833
Dziękujemy. Gary Haugen.

00:21:52.000 --> 00:21:52.926
(Brawa)