1
00:00:00,791 --> 00:00:05,750
Nie jestem człowiekiem skłonnym do płaczu.

2
00:00:07,125 --> 00:00:10,500
Ale w moim zawodzie to dobra cecha.

3
00:00:10,791 --> 00:00:16,625
Jako obrońca praw obywatelskich
widywałem rzeczy okropne.

4
00:00:16,791 --> 00:00:21,375
Najpierw pracowałem przy sprawach
o nadużycie władzy przez policję w USA.

5
00:00:21,541 --> 00:00:26,541
W 1994 roku w Rwandzie 
prowadziłem z ramienia ONZ

6
00:00:26,541 --> 00:00:29,541
śledztwo w sprawie ludobójstwa.

7
00:00:29,541 --> 00:00:36,680
Okazuje się, że płacz
niewiele daje w takiej sytuacji.

8
00:00:36,833 --> 00:00:42,125
Rzeczy, które tam widziałem,
czułem i których musiałem dotknąć

9
00:00:42,291 --> 00:00:45,083
są nie do opisania.

10
00:00:45,250 --> 00:00:48,625
Mogę powiedzieć jedno.

11
00:00:48,791 --> 00:00:51,416
Ludobójstwo w Rwandzie

12
00:00:51,583 --> 00:00:57,916
było jedną z największych
porażek światowego współczucia.

13
00:00:58,083 --> 00:01:02,083
Słowo "współczucie" pochodzi
od łacińskiego zwrotu "cum passio",

14
00:01:02,250 --> 00:01:06,750
co znaczy dzielić z kimś cierpienie.

15
00:01:06,916 --> 00:01:12,375
To, co zobaczyłem w Rwandzie,
zbliżając się do ludzkiego cierpienia,

16
00:01:12,541 --> 00:01:16,166
czasem poruszało mnie do łez.

17
00:01:16,333 --> 00:01:21,625
Ale chciałbym, by świat
wzruszył się wcześniej.

18
00:01:21,791 --> 00:01:26,958
I żeby prócz łez wywołało to
powstrzymanie ludobójstwa.

19
00:01:27,125 --> 00:01:34,003
Brałem też udział w jednym
z największych triumfów współczucia.

20
00:01:34,833 --> 00:01:37,625
Jest nim walka z biedą na świecie.

21
00:01:37,791 --> 00:01:41,291
Z tym problemem
spotkał się chyba każdy z nas.

22
00:01:41,458 --> 00:01:45,750
Nie wiem czy zaczynaliście
od śpiewania przeboju "We are the world",

23
00:01:45,916 --> 00:01:53,458
zdjęcia "adoptowanego" dziecka na lodówce,
czy od darowizny na studnie w Afryce.

24
00:01:54,708 --> 00:01:57,125
Nie pamiętam swojego
pierwszego zetknięcia z biedą,

25
00:01:57,291 --> 00:02:00,666
ale pamiętam najbardziej poruszające.

26
00:02:00,833 --> 00:02:05,583
To było, gdy spotkałem Venus,
mamę z Zambii.

27
00:02:05,750 --> 00:02:09,208
Ma troje dzieci i jest wdową.

28
00:02:09,375 --> 00:02:15,208
Tamtego dnia przeszła 20 km,
w swoim jedynym ubraniu.

29
00:02:15,375 --> 00:02:19,500
Przyszła do stolicy,
by opowiedzieć swoją historię.

30
00:02:19,666 --> 00:02:23,208
W ciągu wielu godzin,
które z nią spędziłem,

31
00:02:23,375 --> 00:02:27,783
wprowadziła mnie w świat biedy.

32
00:02:28,250 --> 00:02:34,500
Mówiła, jak to jest, gdy podczas gotowania
wygasa ostatni kawałek drewna.

33
00:02:34,666 --> 00:02:39,250
Gdy kończy się ostatnia kropla oleju.

34
00:02:39,416 --> 00:02:44,925
Gdy mimo jej usilnych starań
kończy się jedzenie.

35
00:02:46,125 --> 00:02:51,416
Widziała, jak jej najmłodszy syn, Peter,
cierpi z powodu niedożywienia.

36
00:02:51,583 --> 00:02:55,500
Jak jego wykrzywione nóżki
powoli tracą siłę.

37
00:02:55,666 --> 00:02:58,833
Jak jego oczy zachodzą mgłą i gasną.

38
00:02:59,000 --> 00:03:03,750
I jak ciało Petera staje się zimne.

39
00:03:05,833 --> 00:03:11,333
Od ponad 50 lat takie historie
budzą w nas współczucie.

40
00:03:11,500 --> 00:03:14,388
Bo nasze dzieci mają jedzenia w bród.

41
00:03:14,535 --> 00:03:21,541
I nie chodzi tylko o współczucie,
chcemy jakoś powstrzymać to cierpienie.

42
00:03:21,708 --> 00:03:25,041
Można krytykować, że zrobiliśmy zbyt mało,

43
00:03:25,208 --> 00:03:29,250
a to, co osiągnęliśmy, działa za słabo...

44
00:03:29,416 --> 00:03:32,375
Ale prawda jest taka:

45
00:03:32,541 --> 00:03:40,916
walka z biedą jest bodaj największym
i najdłuższym przejawem współczucia

46
00:03:41,583 --> 00:03:44,208
w historii naszego gatunku.

47
00:03:44,375 --> 00:03:47,875
Chciałbym się z wami podzielić
dość szokującym odkryciem,

48
00:03:48,041 --> 00:03:52,000
które może na zawsze
zmienić wasze spojrzenie.

49
00:03:52,166 --> 00:03:54,958
Ale zacznijmy od tego,
co już pewnie wiecie.

50
00:03:55,125 --> 00:03:58,416
35 lat temu, pod koniec liceum,

51
00:03:58,583 --> 00:04:04,833
słyszałem, że z powodu biedy
codziennie umiera 40 tys. dzieci.

52
00:04:05,000 --> 00:04:09,208
Dziś tę liczbę zredukowano do 17 tysięcy.

53
00:04:09,375 --> 00:04:11,208
To wciąż zbyt wiele,

54
00:04:11,375 --> 00:04:18,713
ale znaczy to, że co roku 8 mln dzieci
nie umrze z powodu biedy.

55
00:04:20,125 --> 00:04:23,750
Co więcej, liczba osób,
które żyją w skrajnej biedzie,

56
00:04:23,916 --> 00:04:27,125
czyli muszą przeżyć
za niewiele ponad dolara dziennie,

57
00:04:27,291 --> 00:04:30,455
spadła z 50%

58
00:04:31,041 --> 00:04:34,125
do jedynie 15%.

59
00:04:35,125 --> 00:04:36,500
To olbrzymi postęp,

60
00:04:36,666 --> 00:04:41,791
przewyższający wszelkie oczekiwania.

61
00:04:41,958 --> 00:04:44,708
My wszyscy

62
00:04:44,875 --> 00:04:48,916
możemy być dumni i ośmieleni widząc,

63
00:04:49,083 --> 00:04:56,266
że współczucie naprawdę może
położyć kres cierpieniu milionów ludzi.

64
00:04:58,166 --> 00:05:02,375
Ale jest też coś,
o czym możecie nie wiedzieć.

65
00:05:02,541 --> 00:05:07,125
Jeśli podniesiemy granicę 
biedy do 2 dolarów na dzień,

66
00:05:07,291 --> 00:05:13,916
okaże się, że te same 2 miliardy 
biedaków z czasów mojego liceum

67
00:05:14,083 --> 00:05:18,208
nadal tkwi w biedzie 35 lat później.

68
00:05:18,375 --> 00:05:23,083
Dlaczego tylu ludzi tkwi w biedzie?

69
00:05:24,976 --> 00:05:27,631
Wróćmy na chwilę do Venus.

70
00:05:27,631 --> 00:05:31,083
Od lat współczucie
motywowało mnie i moją żonę

71
00:05:31,250 --> 00:05:33,875
do pomagania dzieciom,
udzielania mikropożyczek

72
00:05:34,041 --> 00:05:37,000
i wspierania pomocy międzynarodowej.

73
00:05:37,166 --> 00:05:40,083
Ale póki nie spotkałem Venus,

74
00:05:40,250 --> 00:05:48,041
nie wiedziałem, że żadne z tych działań
nie zapobiegłoby śmierci jej synka.

75
00:05:49,500 --> 00:05:53,791
Venus powiedziała mi,
że wszystko było dobrze,

76
00:05:53,958 --> 00:05:58,333
dopóki Brutus nie zaczął 
sprawiać problemów.

77
00:05:58,500 --> 00:06:00,973
Brutus to jej sąsiad,

78
00:06:00,973 --> 00:06:04,708
a "problemy" zaczęły się
dzień po śmierci jej męża,

79
00:06:04,875 --> 00:06:09,000
gdy Brutus wyrzucił Venus i dzieci z domu,

80
00:06:09,166 --> 00:06:14,186
zagarnął ich ziemię i splądrował 
prowadzony przez nią stragan.

81
00:06:14,353 --> 00:06:19,825
Venus wpędzono w nędzę przemocą.

82
00:06:20,791 --> 00:06:26,500
I wtedy mnie olśniło,
że ani pomoc dzieciom, ani mikro-pożyczki,

83
00:06:26,666 --> 00:06:30,083
ani żaden z tradycyjnych
programów walki z biedą

84
00:06:30,250 --> 00:06:34,041
nie powstrzymałyby Brutusa.

85
00:06:34,208 --> 00:06:37,416
Bo nie taki mają cel.

86
00:06:37,583 --> 00:06:42,416
Zrozumiałem to jeszcze lepiej,
gdy spotkałem Griseldę.

87
00:06:42,583 --> 00:06:48,458
Jest wspaniałą dziewczyną
z biednej społeczności w Gwatemali.

88
00:06:48,625 --> 00:06:50,833
Wiele lat doświadczeń wskazuje,

89
00:06:51,000 --> 00:06:53,750
że największy wpływ na poprawę

90
00:06:53,916 --> 00:06:59,763
sytuacji życiowej jej rodziny

91
00:06:59,763 --> 00:07:02,041
miałoby posłanie Griseldy do szkoły.

92
00:07:02,208 --> 00:07:06,791
Eksperci nazywają to zjawisko
"efektem dziewczynki".

93
00:07:06,958 --> 00:07:10,875
Ale gdy poznałem Griseldę,
nie chodziła do szkoły.

94
00:07:11,041 --> 00:07:15,666
Prawie w ogóle nie wychodziła z domu.

95
00:07:16,083 --> 00:07:20,333
Niedługo przed naszym spotkaniem,
gdy wracała z rodziną z kościoła,

96
00:07:20,500 --> 00:07:22,666
w biały dzień,

97
00:07:22,833 --> 00:07:26,083
mężczyzna z jej wioski porwał ją

98
00:07:26,250 --> 00:07:29,250
i brutalnie zgwałcił.

99
00:07:29,416 --> 00:07:33,750
Griselda mogła uczyć się w szkole.

100
00:07:33,916 --> 00:07:37,166
Tylko nie mogła do niej
bezpiecznie dotrzeć.

101
00:07:37,333 --> 00:07:40,000
I nie ona jedna.

102
00:07:40,166 --> 00:07:47,541
Na całym świecie ubogie dziewczynki
i kobiety między 15 a 44 rokiem życia

103
00:07:48,000 --> 00:07:54,250
padają ofiarą przemocy domowej
i przemocy na tle seksualnym.

104
00:07:55,583 --> 00:08:00,208
Te dwie formy przemocy przyczyniają się
do większej liczby zgonów i kalectwa,

105
00:08:00,375 --> 00:08:07,698
niż malaria, wypadki samochodowe
i wojna razem wzięte.

106
00:08:11,000 --> 00:08:16,291
Tak naprawdę biedni tkwią
w całych systemach przemocy.

107
00:08:16,458 --> 00:08:19,625
Będąc w południowej Azji,
przejeżdżałem obok młyna.

108
00:08:19,791 --> 00:08:24,625
Zobaczyłem chudego mężczyznę
dźwigającego 50-kilogramowy wór ryżu.

109
00:08:24,791 --> 00:08:28,875
Wtedy jeszcze nie miałem pojęcia,
że był niewolnikiem,

110
00:08:29,041 --> 00:08:34,375
przemocą zmuszanym do pracy
w tym młynie od 30 lat.

111
00:08:34,541 --> 00:08:37,791
Żaden program walki z biedą,
trafiający do jego społeczności

112
00:08:37,957 --> 00:08:42,250
nie uchronił jego
ani setki innych niewolników

113
00:08:42,416 --> 00:08:48,673
przed biciem, gwałtami
i gehenną przemocy w tym młynie.

114
00:08:49,333 --> 00:08:53,583
Po pół wieku działań
na rzecz walki z ubóstwem

115
00:08:53,750 --> 00:09:00,136
mamy więcej ubogich w niewoli
niż kiedykolwiek w historii.

116
00:09:00,791 --> 00:09:06,353
Obecnie eksperci szacują
liczbę niewolników na 35 milionów.

117
00:09:06,750 --> 00:09:12,000
Tyle, ile populacja Kanady,
w której jesteśmy.

118
00:09:13,875 --> 00:09:19,291
Właśnie dlatego zacząłem nazywać
plagę przemocy "efektem szarańczy".

119
00:09:19,458 --> 00:09:25,025
Bo spada na ubogich niczym plaga,
niszcząc wszystko.

120
00:09:25,291 --> 00:09:29,500
W sondażach wśród najuboższych

121
00:09:29,708 --> 00:09:33,583
największym zmartwieniem
okazuje się przemoc.

122
00:09:33,750 --> 00:09:38,708
Ale nie chodzi o ludobójstwa czy wojnę.

123
00:09:39,500 --> 00:09:41,666
Chodzi o przemoc w życiu codziennym.

124
00:09:41,833 --> 00:09:46,875
Jako prawnik w pierwszym momencie
byłem pewien, że trzeba zmienić prawo.

125
00:09:47,041 --> 00:09:50,708
Zdelegalizować przemoc
w stosunku do ubogich.

126
00:09:50,875 --> 00:09:54,416
Ale odkryłem, że już jest nielegalna.

127
00:09:54,583 --> 00:10:01,471
Problemem nie jest prawo,
tylko brak egzekwowania go.

128
00:10:02,250 --> 00:10:06,791
Służby w tych krajach są tak niewydolne,

129
00:10:06,958 --> 00:10:09,750
że według niedawnego raportu ONZ,

130
00:10:09,916 --> 00:10:15,083
że większość ubogich
żyje poza ochroną prawa.

131
00:10:15,708 --> 00:10:19,375
Nie mamy bladego pojęcia, co to znaczy.

132
00:10:19,541 --> 00:10:23,208
Bo tego nie doświadczamy.

133
00:10:23,375 --> 00:10:26,541
Egzekwowanie prawa
jest dla nas oczywistością.

134
00:10:26,708 --> 00:10:30,666
Nic tego nie wyraża lepiej niż trzy cyfry:

135
00:10:30,833 --> 00:10:33,250
9, 1, 1.

136
00:10:33,583 --> 00:10:38,791
To policyjny numer alarmowy
w Kanadzie i USA.

137
00:10:39,750 --> 00:10:45,351
Czas przyjazdu policji
to średnio 10 minut.

138
00:10:45,500 --> 00:10:48,541
To dla nas standard.

139
00:10:48,708 --> 00:10:53,666
A gdyby nie było służb, które nas chronią?

140
00:10:54,625 --> 00:10:58,750
Ostatnio doświadczyła tego
kobieta w Oregonie.

141
00:10:58,916 --> 00:11:02,916
Była sama w sobotni wieczór,

142
00:11:03,250 --> 00:11:06,416
gdy do jej domu zaczął
dobijać się mężczyzna.

143
00:11:06,583 --> 00:11:09,360
To był dla niej koszmar,

144
00:11:09,916 --> 00:11:15,000
bo trafiła już do szpitala
po jego napaści 2 tygodnie wcześniej.

145
00:11:15,166 --> 00:11:17,425
Przerażona chwyciła za słuchawkę

146
00:11:17,425 --> 00:11:20,875
i, jak każdy na jej miejscu,
wykręciła 911.

147
00:11:20,875 --> 00:11:25,541
I dowiedziała się,
że z powodu cięć budżetowych,

148
00:11:25,708 --> 00:11:29,541
policja w jej hrabstwie
nie pracuje w weekendy.

149
00:11:29,708 --> 00:11:30,708
Posłuchajcie.

150
00:11:30,708 --> 00:11:33,708
Dyspozytorka: Nie mam kogo wysłać.

151
00:11:33,708 --> 00:11:40,041
Jeśli zaatakuje, czy może go 
pani poprosić, by odszedł?

152
00:11:40,250 --> 00:11:41,916
Czy on jest nietrzeźwy?

153
00:11:42,083 --> 00:11:44,958
Ofiara: Już prosiłam,
mówiłam że dzwonię na policję.

154
00:11:45,125 --> 00:11:49,708
Już raz się włamał, zaatakował mnie.

155
00:11:49,875 --> 00:11:52,916
9-1-1: Czy może pani jakoś uciec?

156
00:11:53,083 --> 00:11:56,958
Ofiara: Nie mogę, blokuje jedyne wyjście.

157
00:11:57,125 --> 00:12:02,541
9-1-1: Mogę jedynie udzielić porady
i powiadomić szeryfa jutro.

158
00:12:02,708 --> 00:12:10,375
Co innego gdyby miał broń
lub próbował panią skrzywdzić.

159
00:12:10,541 --> 00:12:15,708
Ale posterunek szeryfa jest zamknięty,
nie mam kogo wysłać.

160
00:12:17,676 --> 00:12:25,018
GH: Niestety kobieta ta została
brutalnie napadnięta i zgwałcona.

161
00:12:26,041 --> 00:12:31,466
Tak wygląda życie poza ochroną prawa.

162
00:12:33,891 --> 00:12:37,750
Tak żyją miliardy najuboższych.

163
00:12:39,858 --> 00:12:41,958
Jak dokładnie?

164
00:12:42,125 --> 00:12:46,416
Mężczyzna molestujący seksualnie 
ubogie dziecko w Boliwii

165
00:12:46,583 --> 00:12:51,083
statystycznie ma większe szanse 
na skręcenie karku pod prysznicem,

166
00:12:51,250 --> 00:12:55,083
niż na to, że trafi do więzienia.

167
00:12:55,708 --> 00:13:00,208
Jeśli zniewolisz ubogiego 
w południowej Azji,

168
00:13:00,375 --> 00:13:06,328
to prędzej trafi cię piorun,
niż trafisz do więzienia.

169
00:13:06,655 --> 00:13:11,083
Epidemia przemocy szaleje.

170
00:13:11,666 --> 00:13:18,500
Rujnuje próby wyrwania miliardów ludzi
z piekła życia za 2 dolary.

171
00:13:19,000 --> 00:13:21,333
Dane nie kłamią.

172
00:13:21,500 --> 00:13:25,583
Możemy dać biednym
najróżniejsze dobra i usługi,

173
00:13:25,750 --> 00:13:30,541
ale jeśli nie powstrzymamy łobuzów, 
którzy im je odbierają przemocą,

174
00:13:30,708 --> 00:13:35,416
mocno nas zawiodą 
długofalowe skutki naszych starań.

175
00:13:35,583 --> 00:13:40,833
Myślicie pewnie, że egzekwowanie prawa

176
00:13:41,000 --> 00:13:45,538
jest jednym z priorytetów
światowej walki z ubóstwem.

177
00:13:46,035 --> 00:13:48,541
Ale nie jest.

178
00:13:49,250 --> 00:13:54,916
Niedawny audyt ujawnił,
że nawet 1% międzynarodowego wsparcia

179
00:13:55,083 --> 00:14:01,083
nie idzie na ochronę biednych
przed przemocą w życiu codziennym.

180
00:14:01,250 --> 00:14:07,333
Czasem mówimy o przemocy
wobec biednych w dziwaczny sposób.

181
00:14:07,500 --> 00:14:10,416
Pewna organizacja humarnitarna
opowiada poruszającą historię

182
00:14:10,583 --> 00:14:14,375
dziewczynek gwałconych
w drodze po wodę pitną.

183
00:14:14,541 --> 00:14:21,291
I świętuje wydrążenie nowej studni,
która znacząco skróci im drogę.

184
00:14:21,458 --> 00:14:23,958
Kropka.

185
00:14:24,833 --> 00:14:30,291
Ani słowa o gwałcicielach,
którzy wciąż tam są.

186
00:14:31,500 --> 00:14:36,791
Gdyby u nas zgwałcono studentkę
w drodze do biblioteki,

187
00:14:36,958 --> 00:14:42,666
nikt by nie proponował
przeniesienia biblioteki bliżej akademika.

188
00:14:42,833 --> 00:14:46,875
Ale biednym to ma wystarczyć.

189
00:14:48,625 --> 00:14:55,375
Eksperci od rozwoju i redukcji ubóstwa
nie wiedzą, co z tym począć.

190
00:14:55,833 --> 00:14:57,375
Co więc robią?

191
00:14:57,541 --> 00:15:00,666
Przemilczają to.

192
00:15:00,916 --> 00:15:09,083
Ale istotniejszą przyczyną 
zaniedbania ochrony przed przemocą

193
00:15:09,750 --> 00:15:13,458
jest to, że majętnym mieszkańcom

194
00:15:13,625 --> 00:15:16,708
ochrona nie jest potrzebna.

195
00:15:16,875 --> 00:15:19,458
Rozmawiałem niedawno
na Światowym Forum Ekonomicznym

196
00:15:19,625 --> 00:15:24,000
z prezesami spółek
robiących tam wielkie interesy.

197
00:15:24,166 --> 00:15:30,291
Zapytałem ich, jak zapewniają
bezpieczeństwo swoim firmom.

198
00:15:31,341 --> 00:15:35,956
Odpowiedzieli niemal jednogłośnie:

199
00:15:36,163 --> 00:15:38,833
"Kupujemy je".

200
00:15:39,166 --> 00:15:42,875
Prywatne firmy ochroniarske
w krajach rozwijających się

201
00:15:43,041 --> 00:15:48,706
są nawet 7-krotnie
potężniejsze niż policja.

202
00:15:49,833 --> 00:15:57,465
W Afryce największym pracodawcą
na kontynencie jest firma ochroniarska.

203
00:15:58,583 --> 00:16:02,250
Bogaci płacą za bezpieczeństwo
i mogą się bogacić.

204
00:16:02,416 --> 00:16:04,500
Biednych na to nie stać,

205
00:16:04,666 --> 00:16:09,291
a bez ochrony nie podniosą się z kolan.

206
00:16:10,166 --> 00:16:13,840
To ogromny skandal.

207
00:16:14,583 --> 00:16:17,375
Ale nie musi tak być.

208
00:16:17,541 --> 00:16:19,958
Egzekwowanie prawa można poprawić.

209
00:16:20,125 --> 00:16:22,041
Przemoc można powstrzymać.

210
00:16:22,208 --> 00:16:27,083
Prawie każdy system sprawiedliwości
z początku jest niewydolny i skorumpowany,

211
00:16:27,250 --> 00:16:31,208
ale można go zmienić
wielkim wysiłkiem i zaangażowaniem.

212
00:16:31,375 --> 00:16:33,788
Kierunek jest jasny.

213
00:16:33,945 --> 00:16:38,375
Po pierwsze,
traktujmy powstrzymanie przemocy

214
00:16:38,541 --> 00:16:41,041
jak nieodłączną część walki z ubóstwem.

215
00:16:41,208 --> 00:16:45,041
Każdą rozmowę o ubóstwie
pomijającą ten problem

216
00:16:45,208 --> 00:16:48,958
musimy uznać za niepoważną.

217
00:16:49,125 --> 00:16:55,708
Po drugie, musimy zainwestować
poważne środki i podzielić się wiedzą,

218
00:16:55,875 --> 00:17:00,666
by mógł tam powstać nowy,
publiczny system sprawiedliwości

219
00:17:00,833 --> 00:17:06,208
który zamiast prywatnej ochrony
dałby wszystkim szanse na bezpieczeństwo.

220
00:17:06,375 --> 00:17:11,415
Takie zmiany są możliwe
i już się zdarzają.

221
00:17:11,625 --> 00:17:17,375
Niedawno fundacja Gatesów wsparła projekt
w jednym z największych miast Filipin,

222
00:17:17,540 --> 00:17:26,683
gdzie miejscowi przedstawiciele prawa
tak przeobrazili kulejące sądy i policję,

223
00:17:26,833 --> 00:17:34,555
że w ciągu zaledwie 4 lat
ilość dzieci zmuszanych do prostytucji

224
00:17:34,708 --> 00:17:38,261
spadła o 79%.

225
00:17:39,833 --> 00:17:43,291
Z perspektywy historii

226
00:17:43,458 --> 00:17:48,375
co bywa najbardziej
niezrozumiałe i niewybaczalne?

227
00:17:48,541 --> 00:17:52,375
Brak zwykłego współczucia.

228
00:17:53,458 --> 00:17:57,750
Historia powoła trybunał
składający się z naszych wnuków,

229
00:17:57,916 --> 00:18:03,738
które zapytają:
"Babciu, dziadku, gdzie byliście?

230
00:18:03,916 --> 00:18:07,575
Gdzie byłeś dziadku, gdy Żydów 
uciekających przed nazizmem

231
00:18:07,575 --> 00:18:09,375
zawracano u naszych brzegów?

232
00:18:09,375 --> 00:18:11,833
Gdzie byłeś, dziadku?

233
00:18:12,000 --> 00:18:18,291
A ty, babciu, gdy internowano 
Japończyków w USA?

234
00:18:18,458 --> 00:18:26,000
Gdy katowano Murzynów
za to, że chcieli głosować?".

235
00:18:26,166 --> 00:18:30,166
Tak samo nasze wnuki zapytają,

236
00:18:30,333 --> 00:18:40,528
gdzie byliśmy, gdy miliardy najuboższych
grzęzły w bezprawiu i przemocy?

237
00:18:41,458 --> 00:18:48,291
Chciałbym, byśmy mogli powiedzieć,
że współczuliśmy i zabraliśmy głos,

238
00:18:48,458 --> 00:18:55,208
i jako pokolenie byliśmy tak poruszeni,
że powstrzymaliśmy przemoc.

239
00:18:56,041 --> 00:18:57,458
Dziękuję.

240
00:18:57,625 --> 00:19:01,270
[Musimy działać, żeby powstrzymać przemoc]

241
00:19:01,750 --> 00:19:03,888
(Brawa)

242
00:19:14,083 --> 00:19:16,291
Chris Anderson: Mocno powiedziane.

243
00:19:16,458 --> 00:19:25,125
Proszę opowiedzieć, co robi się,
by poprawić wyszkolenie policji.

244
00:19:25,291 --> 00:19:27,791
Jak trudny to proces?

245
00:19:27,958 --> 00:19:35,125
GH: Jednym z pozytywnych skutków jest to,
że rozpad tych służb staje się oczywisty.

246
00:19:35,291 --> 00:19:38,500
Pojawia się polityczna wola działania.

247
00:19:38,666 --> 00:19:43,500
Teraz potrzebne są
środki i doświadczenie.

248
00:19:43,666 --> 00:19:48,565
Będzie trochę politycznej szarpaniny,
ale jest do wygrania.

249
00:19:48,565 --> 00:19:53,481
Z moją organizacją wypracowaliśmy
na świecie obiecujące przykłady.

250
00:19:53,708 --> 00:20:00,696
CA: Ile może kosztować w jednym kraju
poprawa pracy policji?

251
00:20:00,696 --> 00:20:02,583
Jako fragmentu systemu.

252
00:20:02,583 --> 00:20:08,541
GH: W Gwatemali zaczęliśmy projekt
szkolenia policji, sędziów i prokuratorów,

253
00:20:08,708 --> 00:20:12,241
dzięki czemu będą potrafili
skutecznie prowadzić takie sprawy.

254
00:20:12,241 --> 00:20:17,380
Ilość spraw przeciwko
sprawcom przemocy na tle seksualnym

255
00:20:17,380 --> 00:20:19,666
wzrosła ponad tysiąckrotnie.

256
00:20:19,833 --> 00:20:24,083
Projekt ma skromne finansowanie,
rzędu miliona dolarów rocznie.

257
00:20:24,250 --> 00:20:30,375
Niesamowite jest przełożenie
na poddźwignięcie całego systemu,

258
00:20:30,541 --> 00:20:35,375
który mógłby działać właściwie 
dzięki szkoleniu, motywacji i prowadzeniu.

259
00:20:35,583 --> 00:20:39,375
W tych krajach 
zwłaszcza klasa średnia widzi,

260
00:20:39,541 --> 00:20:45,006
że nie ma przyszłości w destabilizacji
i prywatyzacji bezpieczeństwa.

261
00:20:45,203 --> 00:20:48,115
Myślę, że jest teraz szansa na zmiany.

262
00:20:48,341 --> 00:20:53,166
CA: By tak się stało,
istotny jest cały łańcuch.

263
00:20:53,333 --> 00:20:55,250
Co oprócz policji?

264
00:20:56,316 --> 00:20:59,058
GH: Egzekwowanie prawa

265
00:20:59,058 --> 00:21:02,471
zaczyna się od policji,
ona jest u źródeł tego procesu,

266
00:21:02,471 --> 00:21:06,226
ona przekazuje sprawę prokuratorom,
a oni dalej sądom.

267
00:21:06,226 --> 00:21:10,083
Ofiary muszą w całym procesie 
mieć instytucjonalne wsparcie.

268
00:21:10,250 --> 00:21:12,916
Trzeba to wszystko zebrać razem.

269
00:21:13,083 --> 00:21:18,041
Dawniej zaczynano szkolić sędziów,
ale dowody od policji były beznadziejne.

270
00:21:18,208 --> 00:21:22,041
Albo policja znała się
na narkotykach i terroryzmie,

271
00:21:22,208 --> 00:21:26,458
ale nie miała pojęcia,
jak zapewnić ochronę zwykłym ludziom.

272
00:21:26,625 --> 00:21:28,458
Musimy to połączyć w całość,

273
00:21:28,625 --> 00:21:33,916
dzięki czemu ludzie ubodzy
mogą być chronieni przez prawo jak my.

274
00:21:34,083 --> 00:21:36,845
Może to ochrona niedoskonała,

275
00:21:37,031 --> 00:21:43,181
ale wspaniale wiedzieć, że wykręcając 911
jest szansa, że ktoś cię ochroni.

276
00:21:43,378 --> 00:21:45,893
CA: Gary, wykonałeś kawał 
świetnej roboty,

277
00:21:45,893 --> 00:21:48,916
zwracając na to uwagę światu 
zarówno w książce, jak i tutaj.

278
00:21:49,083 --> 00:21:51,833
Dziękujemy. Gary Haugen.

279
00:21:52,000 --> 00:21:52,926
(Brawa)