WEBVTT

00:00:00.996 --> 00:00:03.073
Tối nay, tôi sẽ cố gắng làm rõ

00:00:03.073 --> 00:00:07.699
rằng việc mời một người thân, người bạn
hoặc thậm chí là người lạ

00:00:07.699 --> 00:00:10.130
để ghi lại cuộc đối thoại đầy ý nghĩa
với bạn

00:00:10.130 --> 00:00:14.536
có thể là khoảnh khắc quan trọng nhất 
trong cuộc đời mỗi người,

00:00:14.536 --> 00:00:17.481
và bản thân bạn nữa.

NOTE Paragraph

00:00:17.481 --> 00:00:20.825
Khi tôi 22 tuổi, tôi thật may mắn
khi tìm ra điều thôi thúc tôi

00:00:20.825 --> 00:00:23.285
khi bắt đầu thực hiện
những câu chuyện bạn nghe đài.

00:00:23.285 --> 00:00:25.719
Cùng lúc ấy,

00:00:25.719 --> 00:00:30.688
tôi phát hiện ra rằng bố tôi,người tôi rất
rất gần gũi, là người đồng tính.

00:00:30.688 --> 00:00:32.990
Tôi thực sự ngạc nhiên.

00:00:32.990 --> 00:00:35.498
Gia đình tôi vô cùng khăng khít,

00:00:35.498 --> 00:00:37.889
và tôi cảm thấy rụng rời.

00:00:37.889 --> 00:00:40.234
Có lúc, trong một cuộc nói chuyện 
đầy căng thẳng,

00:00:40.234 --> 00:00:42.904
bố nhắc đến cuộc bạo loạn Stonewall.

00:00:42.904 --> 00:00:46.178
Ông kể rằng đó là một đêm năm 1969,

00:00:46.178 --> 00:00:47.178
các thanh niên da đen

00:00:47.178 --> 00:00:48.883
các nghệ sĩ Mỹ Latin 


00:00:48.883 --> 00:00:52.189
chống lại cảnh sát tại 
một quán bar đồng tính ở Manhattan

00:00:52.189 --> 00:00:54.358
tên là Stonewall Inn,

NOTE Paragraph

00:00:54.358 --> 00:00:57.767
làm dấy lên cuộc vận động
đòi quyền cho người đồng tính.

00:00:57.767 --> 00:01:01.538
Đó là câu chuyện tuyệt vời,
và khơi gợi sự quan tâm của tôi.

00:01:01.538 --> 00:01:05.804
Vì vậy tôi quyết định lấy máy ghi âm
và tìm hiểu thêm.

00:01:05.804 --> 00:01:09.491
Với sự giúp đỡ của Michael Shirker,
chuyên viên lưu trữ trẻ

00:01:09.491 --> 00:01:12.281
và lần theo nhũng người
mà chúng tôi có thể tìm thấy

00:01:12.281 --> 00:01:15.817
người cũng có mặt 
ở Stonewall đêm đó.

00:01:15.817 --> 00:01:17.684
Ghi lại những cuộc phỏng vấn,

00:01:17.684 --> 00:01:20.043
Tôi nhận ra cách mà chiếc micro
cho phép tôi

00:01:20.043 --> 00:01:22.779
đến những nơi mà bình thường 
tôi không thể vào được

00:01:22.779 --> 00:01:26.912
và nói chuyện với những người 
tôi không bao giờ có thể nói chuyện được

00:01:26.912 --> 00:01:28.754
Tôi có vinh dự được biết

00:01:28.754 --> 00:01:32.648
những người tuyệt vời, phi thường 
và dũng cảm nhất

00:01:32.648 --> 00:01:34.830
mà tôi từng được gặp.

00:01:34.830 --> 00:01:36.934
Đó là lần đầu tiên,
câu chuyện về Stonewall

00:01:36.934 --> 00:01:38.986
được kể cho thính giả toàn quốc.

00:01:38.986 --> 00:01:41.619
Tôi dành tặng chương trình này 
cho cha mình

00:01:41.619 --> 00:01:46.715
Nó thay đổi mối quan hệ với ông,
và thay đổi cuộc đời tôi.

NOTE Paragraph

00:01:48.181 --> 00:01:51.081
15 năm qua, tôi thực hiện thêm
nhiều chương trình phát thanh

00:01:51.607 --> 00:01:54.265
nỗ lực soi sáng những người
mà bạn ít khi được nghe từ

00:01:54.265 --> 00:01:55.681
các phương tiện truyền thông.

00:01:55.681 --> 00:01:57.260
lần này đến lần khác,

00:01:57.260 --> 00:01:59.860
Tôi muốn xem một hành động đơn giản 
như được phỏng vấn

00:01:59.860 --> 00:02:01.761
có ý nghĩa như thế nào với mọi người,

00:02:01.761 --> 00:02:05.690
đặc biệt là những người bị cho rằng 
câu chuyện của họ chẳng quan trọng.

00:02:05.690 --> 00:02:08.006
tôi có thể thấy 
mọi người trở nên dõng dạc

NOTE Paragraph

00:02:08.006 --> 00:02:10.821
khi họ bắt đầu nói vào micro.

00:02:10.821 --> 00:02:15.312
Vào năm 1998, tôi thực hiện một phóng sự
về những nhà trọ tồi tàn cuối cùng

00:02:15.312 --> 00:02:17.542
tại phố Bowery ở Manhattan.

00:02:17.542 --> 00:02:20.304
Họ vẫn ở trong những khách sạn
rẻ tiền trong nhiều thập kỳ.

00:02:20.304 --> 00:02:22.934
Họ sống trong các căn phòng
có kích thước như buồng giam

00:02:22.934 --> 00:02:24.284
bao quanh bởi lưới thép mỏng

00:02:24.284 --> 00:02:27.088
vì vậy bạn không thể chuyển từ
phòng này qua phòng kế bên.

00:02:27.088 --> 00:02:31.067
Sau đó, tôi viết một cuốn sách cùng 
nhiếp ảnh gia Harvey Wang

00:02:31.067 --> 00:02:35.281
Tôi bước vào một nhà trọ tồi tàn
với bản thảo của cuốn sách

00:02:35.281 --> 00:02:37.849
và cho một anh chàng xem 
trang về anh ấy.

00:02:37.849 --> 00:02:40.354
Anh đứng đó, nhìn chằm chằm 
nó trong im lặng,

00:02:40.354 --> 00:02:42.653
sau đó cậu chộp lấy cuốn sách 
khỏi tay tôi

00:02:42.653 --> 00:02:46.136
và bắt đầu chạy xuống
hành lang dài và hẹp

00:02:46.136 --> 00:02:47.645
giơ tay cao

00:02:47.645 --> 00:02:52.010
hét lên,"tôi tồn tại! tôi tồn tại!"

00:02:52.010 --> 00:02:56.943
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:02:56.943 --> 00:03:00.694
Bằng nhiều cách, câu nói "tôi tồn tại"
là lời kêu gọi vang dội cho StoryCorps,

00:03:00.694 --> 00:03:04.270
tôi đã có ý tưởng điên rồ này
cách đây 12 năm.

00:03:04.270 --> 00:03:06.499
Với ý nghĩ là sử dụng việc 
làm phim tài liệu

00:03:06.499 --> 00:03:08.356
và thay đổi nó hoàn toàn.

00:03:08.356 --> 00:03:10.610
Theo truyền thống, 
việc phát sóng phim tài liệu

00:03:10.610 --> 00:03:14.696
cần ghi âm cuộc phỏng vấn để tạo ra 
một tác phẩm nghệ thuật hay giải trí

00:03:14.696 --> 00:03:18.944
hay giáo dục được xem hoặc nghe 
bởi nhiều người,

00:03:18.944 --> 00:03:20.345
nhưng tôi muốn thử cái gì đó

00:03:20.345 --> 00:03:23.363
mà các cuộc phỏng vấn 
chính là mục tiêu,

00:03:23.363 --> 00:03:26.445
và liệu chúng tôi có thể
cho nhiều, nhiều người hơn nữa cơ hội

00:03:26.445 --> 00:03:29.069
để được lắng nghe theo cách này.

00:03:29.069 --> 00:03:32.119
Vì vậy, tại Grand Central Terminal
11 năm trước,

00:03:32.119 --> 00:03:34.152
Chúng tôi xây một gian phòng nhỏ

00:03:34.152 --> 00:03:36.483
nơi bất cứ ai cũng có thể
vinh danh người khác

00:03:36.483 --> 00:03:39.094
bằng việc phỏng vấn về
cuộc sống của họ.

00:03:39.094 --> 00:03:43.251
Khi bạn đến phòng thu này, điều phối viên 
sẽ gặp và đưa bạn vào bên trong.

00:03:43.251 --> 00:03:45.843
Bạn sẽ ngồi đối diện, 
ví dụ như, ông nội của bạn

00:03:45.843 --> 00:03:49.175
khoảng gần một tiếng
bạn lắng nghe và chia sẻ,

00:03:49.175 --> 00:03:52.460
Nhiều người nghĩ về nó như đó là
cuộc nói chuyện cuối cùng

00:03:52.460 --> 00:03:55.396
Điều gì mà bản thân muốn hỏi 
và nói với người này

00:03:55.396 --> 00:03:57.333
người có ý nghĩa rất nhiều
với bản thân

00:03:57.333 --> 00:04:01.141
Cuối mỗi buổi, bạn sẽ ra về với 
bản sao của cuộc phỏng vấn

00:04:01.141 --> 00:04:04.099
và một bản sao khác 
được gửi đến American Folklife Center

00:04:04.099 --> 00:04:05.885
tại thư viện Quốc Hội

00:04:05.885 --> 00:04:10.058
để một ngày nào đó, cháu chắt của bạn 
có thễ biết về ông nội của bạn

NOTE Paragraph

00:04:10.058 --> 00:04:13.545
qua giọng nói và câu chuyện của ông ấy.

00:04:13.545 --> 00:04:17.208
Vì vậy, chúng tôi đặt phòng thu ở một 
trong những nơi nhộn nhịp nhất thế giới

00:04:17.208 --> 00:04:20.039
và mời mọi người đến 
buổi trò chuyện vô cùng thân thiết

00:04:20.039 --> 00:04:21.275
với một người khác.

00:04:21.275 --> 00:04:25.904
Tôi đã từng mơ hồ về hiệu quả của ý tưởng 
này nhưng từ lúc bắt đầu, nó đã làm được.

00:04:25.904 --> 00:04:29.041
mọi người tham gia trải nghiệm này
với sự tôn trọng đáng kinh ngạc,

NOTE Paragraph

00:04:29.041 --> 00:04:32.612
và những cuộc trò chuyện tuyệt vời 
đã diễn ra

00:04:32.612 --> 00:04:34.853
Tôi muốn bật một trích đoạn hoạt hình

00:04:34.853 --> 00:04:38.721
từ một cuộc phỏng vấn được thu âm 
tại trụ sở chính

00:04:38.721 --> 00:04:43.287
Đây là Joshua Littman,12 tuổi, 
đang gặp riêng mẹ cậu bé

00:04:43.287 --> 00:04:45.222
Josh mắc chứng rối loạn tự kỷ.

00:04:45.222 --> 00:04:48.431
như đã biết, trẻ em bị mắc chứng tự kỷ 
thì cực kỳ thông minh.

00:04:48.431 --> 00:04:50.291
nhưng gặp khó khăn trong giao tiếp

00:04:50.291 --> 00:04:52.180
Họ thường bị ám ảnh.

00:04:52.180 --> 00:04:54.286
Trong trường hợp của Josh, đó là động vật,

00:04:54.286 --> 00:04:57.199
vì vậy Josh nói với mẹ của cậu, Sarah

00:04:57.199 --> 00:05:00.499
tại Grand Central 9 năm trước

NOTE Paragraph

00:05:00.499 --> 00:05:02.776
(đoạn phim)Josh Littman:
theo thang điểm từ 1-10

00:05:02.776 --> 00:05:05.558
Mẹ có nghĩ cuộc sống mẹ 
sẽ khác nếu không có các con vật,

00:05:05.558 --> 00:05:08.425
Sarah Littman: Mẹ nghĩ là 8 điểm
khi không có các con vật,

00:05:08.425 --> 00:05:11.199
bởi vì sẽ có thêm
nhiều niềm vui cho cuộc sống.

NOTE Paragraph

00:05:11.199 --> 00:05:13.958
JL: Mẹ nghĩ cuộc sống mẹ
sẽ như thế nào nếu không có chúng?

NOTE Paragraph

00:05:13.958 --> 00:05:16.387
SL: mẹ sẽ không nuôi những con vật
như gián hay rắn.

NOTE Paragraph

00:05:16.387 --> 00:05:19.148
JL: Vâng, con thấy ổn với những con rắn
nếu chúng không độc

00:05:19.148 --> 00:05:20.859
hay siết chặt mẹ hay những thứ khác.

NOTE Paragraph

00:05:20.859 --> 00:05:22.678
SL: Ừ, vì mẹ không phải người nuôi rắn

NOTE Paragraph

00:05:22.678 --> 00:05:25.578
JL: nhưng gián chỉ là côn trùng
mà chúng ta thường ghét chúng.

NOTE Paragraph

00:05:25.578 --> 00:05:26.581
SL: ừ, nó là vậy.

NOTE Paragraph

00:05:26.581 --> 00:05:30.125
JL: Đã bao giờ mẹ nghĩ không thể chịu đựng
việc có một đứa con chưa ?

NOTE Paragraph

00:05:30.125 --> 00:05:33.345
SL: Mẹ nhớ khi còn bé, 
con bị đau bụng quằn quại,

00:05:33.345 --> 00:05:34.948
con chỉ biết khóc và khóc.

NOTE Paragraph

00:05:34.948 --> 00:05:37.415
JL: Đau bụng là gì ạ?
SL: là khi con bị đau dạ dày?

00:05:37.415 --> 00:05:40.400
và tất cả những gì con làm là la hét
trong tầm 4 tiếng.

NOTE Paragraph

00:05:40.400 --> 00:05:42.563
JL: thậm chí át cả Amy ạ?

NOTE Paragraph

00:05:42.563 --> 00:05:45.907
SL: con hét khá to,
nhưng Amy có âm vực cao hơn.

NOTE Paragraph

00:05:45.907 --> 00:05:49.111
JL: Con thấy mọi người có vẽ
thích Amy hơn,

00:05:49.111 --> 00:05:51.781
như thể em ấy là một 
thiên thần nhỏ hoàn hảo

NOTE Paragraph

00:05:51.781 --> 00:05:55.644
SL: Ừ, mẹ có thể hiểu
tại sao con nghĩ vậy,

00:05:55.644 --> 00:05:58.483
mẹ không nói vậy bởi vì 
con bị rối loạn tự kỷ đâu

00:05:58.483 --> 00:06:01.487
nhưng dễ dàng dành sự thân thiện
cho Amy,

00:06:01.487 --> 00:06:03.732
trong khi mẹ nghĩ
dành cho con thì khó hơn,

00:06:03.732 --> 00:06:06.442
nhưng nếu mọi người dành thời gian 
để biết thêm về con

NOTE Paragraph

00:06:06.442 --> 00:06:07.847
thì họ sẽ yêu con rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:06:07.847 --> 00:06:10.978
JL: như là Ben hay Eric hay Carlos ạ?
SL: ừ

NOTE Paragraph

00:06:10.978 --> 00:06:14.529
JL: giống như là con có bạn tốt hơn
nhưng lại ít hơn? (cười)

00:06:14.529 --> 00:06:16.827
SL: Mẹ không đánh giá về phẩm chất,
nhưng mẹ nghĩ

00:06:16.827 --> 00:06:20.534
JL: ý con là, ban đầu nó như thế này, 
Amy thích Claudia, rồi lại ghét Claudia.

NOTE Paragraph

00:06:20.534 --> 00:06:22.262
thích Claudia, rồi lại ghét Claudia

00:06:22.262 --> 00:06:24.024
SL: đó là chuyện con gái, con yêu à.

00:06:24.024 --> 00:06:27.850
Điều quan trọng với con là
con có một vài người bạn rất tốt

NOTE Paragraph

00:06:27.850 --> 00:06:30.339
và đó thực sự là 
điều con cần trong cuộc sống

00:06:30.339 --> 00:06:34.031
JL: con có phải là đứa con 
mà mẹ muốn khi mới sinh con ra?

NOTE Paragraph

00:06:34.031 --> 00:06:37.134
Có đúng như mong đợi của mẹ

00:06:37.134 --> 00:06:39.944
SL: Con vượt quá mong đợi của mẹ,
con yêu à

00:06:39.944 --> 00:06:44.677
bởi vì, chắc chắn, mẹ đã tưởng tưởng về
đứa con của mình sẽ như thế nào


NOTE Paragraph

00:06:44.677 --> 00:06:47.938
nhưng con khiến mẹ trưởng thành hơn 
như là một người làm cha làm mẹ,

00:06:47.938 --> 00:06:48.888
vì con hãy nghĩ xem

NOTE Paragraph

00:06:48.888 --> 00:06:50.935
JL: vâng, con khiến mẹ thành
một bậc cha mẹ.

00:06:50.935 --> 00:06:53.509
SL: con khiến mẹ trở thành người mẹ.
đó là một điều tốt

00:06:53.509 --> 00:06:56.962
Nhưng cũng vì mẹ nghĩ khác 
con biết đấy,

00:06:56.962 --> 00:06:59.372
với những gì họ chỉ mẹ
trong sách nuôi dạy con cái,

00:06:59.372 --> 00:07:02.568
Mẹ thực sự phải học cách
suy nghĩ theo chiều hướng mới

00:07:02.568 --> 00:07:06.896
và nó khiến mẹ sáng tạo hơn
như là một người mẹ và một con người

NOTE Paragraph

00:07:06.896 --> 00:07:08.466
và mẹ luôn cảm ơn con vì điều đó

NOTE Paragraph

00:07:08.466 --> 00:07:10.370
JL: và điều đó giúp mẹ khi Amy chào đời?

00:07:10.370 --> 00:07:15.153
SL: và điều đó giúp mẹ khi Amy trào đời, 
nhưng con vô cùng đặc biệt với mẹ

00:07:15.153 --> 00:07:18.130
và mẹ may mắn vì có đứa con trai như con

NOTE Paragraph

00:07:19.150 --> 00:07:26.087
(Vỗ tay)

00:07:26.087 --> 00:07:29.421
David Isay: sau khi câu chuyện,
được phát trong chương trình phát thanh

00:07:29.421 --> 00:07:31.073
Josh nhận được hàng trăm bức thư

00:07:31.073 --> 00:07:32.932
nói với cậu rằng
cậu là đứa bé tuyệt vời

00:07:32.932 --> 00:07:35.388
Mẹ cậu bé, Sarah,
xếp chúng lại thành một quyển sách

00:07:35.388 --> 00:07:39.105
khi Josh bị trọc ghẹo tại trường,
họ lấy những lá thư ra đọc

00:07:39.105 --> 00:07:41.578
Tôi muốn bày tỏ sự biết ơn
đến hai người hùng của tôi


00:07:41.578 --> 00:07:43.149
có mặt tại đây trong tối hôm nay.

00:07:43.149 --> 00:07:46.709
Sarah Littman và Josh, hiện là một 
sinh viện danh dự tại một đại học.

NOTE Paragraph

00:07:46.709 --> 00:07:51.301
(Vỗ tay)

00:07:51.301 --> 00:07:55.198
Bạn biết đó, nhiều người nói 
họ đã khóc khi họ nghe StoryCorps

00:07:55.198 --> 00:07:57.342
và đó không phải vì họ buồn.


00:07:57.342 --> 00:07:58.575
Phần lớn không phải vậy.

00:07:58.575 --> 00:08:02.056
tôi nghĩ vì họ nghe về
điều gì đó chân thực và trong sáng

00:08:02.056 --> 00:08:04.282
và khoảnh khắc ấy,
đôi khi thật khó nói

00:08:04.282 --> 00:08:07.013
điều gì là sự thật và 
điều gì là quảng cáo.

00:08:07.013 --> 00:08:09.636
đại lọai như phản đối 
chương trình truyền hình thực thế

00:08:09.636 --> 00:08:11.847
Không một ai đến StoryCorps
để làm giàu.

00:08:11.847 --> 00:08:13.671
Không một ai đến vì sự nổi tiếng.

00:08:13.671 --> 00:08:17.333
Đó là hành động của sự rộng lượng
và lòng yêu thương,

00:08:17.333 --> 00:08:19.355
nhiều người chỉ là những người bình thường

00:08:19.355 --> 00:08:24.402
nói về việc sống tốt, can đảm, 
đứng đắn và lòng tự trọng,

00:08:24.402 --> 00:08:26.435
và khi nghe những câu chuyện như vậy

00:08:26.435 --> 00:08:30.760
đôi khi nó giống như bạn bước đi
trên vùng đất thánh

NOTE Paragraph

00:08:30.760 --> 00:08:33.280
vì vậy những trải nghiệm tại
Grand Central có hiệu quả

00:08:33.280 --> 00:08:35.473
và chúng tôi mở rộng 
khắp cả nước

00:08:35.473 --> 00:08:38.659
Hôm nay, có hơn 100,000 người
tại 50 bang

00:08:38.659 --> 00:08:41.494
ở 100 thành phố
và thị trấn khắp nước mỹ

00:08:41.494 --> 00:08:43.817
đã ghi âm buổi hội thoại tại StoryCorps

00:08:43.817 --> 00:08:49.155
bây giờ nó trở thành thu thập lớn nhất 
về tiếng nói của mọi người

NOTE Paragraph

00:08:49.155 --> 00:08:54.673
(Vỗ tay)

00:08:54.673 --> 00:08:57.329
Chúng tôi thuê và đào tạo 
hàng trăm điều phối viên

00:08:57.329 --> 00:09:00.234
giúp hướng dẫn mọi người
về trải nghiệm này

00:09:00.234 --> 00:09:02.531
Hầu hết làm việc 
từ 1 đến 2 năm tại StoryCorp

00:09:02.531 --> 00:09:05.560
đi khắp nước,
tập hợp trí tuệ của nhân loại


00:09:05.560 --> 00:09:07.775
họ gọi đó là nhân chứng

00:09:07.775 --> 00:09:09.419
nếu bạn hỏi họ,

00:09:09.419 --> 00:09:12.307
tất cả điều phối viên đều nói rằng
điều quan trọng nhất

00:09:12.307 --> 00:09:15.533
mà họ học từ việc có mặt 
trong suốt cuộc hội thoại

00:09:15.533 --> 00:09:18.771
là mọi người đều tuyệt vời

00:09:18.771 --> 00:09:21.257
tôi từng nghĩ trong năm đầu
ở StoryCorp, bạn cho rằng

00:09:21.257 --> 00:09:23.813
có vài thiên vị 
trong việc lựa chọn

00:09:23.813 --> 00:09:27.932
nhưng sau hàng chục ngàn buổi phỏng vấn
với mọi kiểu người

00:09:27.932 --> 00:09:29.318
ở mọi nơi trên đất nước

00:09:29.318 --> 00:09:32.393
giàu, nghèo, 5 tuổi cho đến 105,

00:09:32.393 --> 00:09:37.167
80 ngôn ngữ khác nhau,
trên mọi quang phổ chính trị

NOTE Paragraph

00:09:37.167 --> 00:09:40.608
và nghĩ rằng có thể họ
tìm ra những thông tin quan trọng

00:09:41.538 --> 00:09:44.232
tôi đã học hỏi rất nhiều
từ những buổi phỏng vấn

00:09:44.232 --> 00:09:47.862
tôi học về thơ ca, 
sự hiểu biết và khoan dung

00:09:47.862 --> 00:09:50.559
có thể được tìm thấy trong mỗi lời của
mọi người quanh ta

00:09:50.559 --> 00:09:53.722
khi ta đơn giản chỉ cần 
dành thời gian để lắng nghe

00:09:53.722 --> 00:09:57.090
như cuộc hội thoại sau

00:09:57.090 --> 00:10:00.422
giữa nhân viên trò cá độ tại Brooklyn
tên là Danny Perasa

NOTE Paragraph

00:10:00.422 --> 00:10:06.454
người đã đưa vợ là Anny đến StoryCorps
chia sẻ về tình yêu anh dành cho cô.

00:10:06.454 --> 00:10:08.650
Danny Perasa: em thấy đấy,
nó là như thế này,

00:10:08.650 --> 00:10:11.238
Anh cảm thấy tội lỗi khi nói 
"anh yêu em".

00:10:11.238 --> 00:10:14.644
anh hay nói điều đó
để nhắc em rằng

00:10:14.644 --> 00:10:17.268
anh thật là khờ, 
nó là tại anh.

00:10:17.268 --> 00:10:21.245
giống như nghe một bài hát hay
từ chiếc đài cũ bị vỡ,

NOTE Paragraph

00:10:21.245 --> 00:10:23.551
em thật tốt khi giữ nó quanh nhà.

00:10:23.551 --> 00:10:25.748
Annie Perasa: nếu em không để 
tờ ghi chú ở bếp

00:10:25.748 --> 00:10:26.942
em nghĩ là có gì không ổn

00:10:26.942 --> 00:10:28.511
anh viết thư tình 
cho em mỗi sáng

00:10:28.511 --> 00:10:30.274
DP: Ừ, thứ duy nhất 
có vẻ không đúng.

NOTE Paragraph

00:10:30.274 --> 00:10:32.481
là anh không tìm được 
một cây bút ngộ nghĩnh.

00:10:32.481 --> 00:10:33.908
AP: Gửi đến công chúa của tôi:

00:10:33.908 --> 00:10:36.671
hôm nay mưa khá nhiều.

NOTE Paragraph

00:10:36.671 --> 00:10:38.957
Anh sẽ gọi em lúc 11:20 sáng.

NOTE Paragraph

00:10:38.957 --> 00:10:40.817
DP: đó là một dự báo thời tiết 
lãng mạn

NOTE Paragraph

00:10:40.817 --> 00:10:43.086
AP: Và anh yêu em.
Anh yêu em. Anh yêu em.

00:10:43.086 --> 00:10:46.523
DP: khi một chàng trai kết hôn hạnh phúc,
dù tại nơi làm việc có thế nào,

00:10:46.523 --> 00:10:48.404
dù sau một ngày có ra sao,

00:10:48.404 --> 00:10:49.967
luôn có một tổ ấm khi anh về nhà

00:10:49.967 --> 00:10:52.344
biết rằng anh sẽ được ôm ai đó

00:10:52.344 --> 00:10:55.951
nếu họ không ném bạn xuống cầu thang
và nói: bỏ tay anh ra khỏi người tôi."

00:10:55.951 --> 00:10:59.228
kết hôn giống như có 
chiếc tivi màn hình màu

00:10:59.228 --> 00:11:01.910
bạn không bao giờ muốn 
trở về với màn hình đen trằng

NOTE Paragraph

00:11:01.910 --> 00:11:04.656
(Cười)

00:11:04.656 --> 00:11:06.839
DI: Danny chỉ cao tầm 5 feet

00:11:06.839 --> 00:11:10.651
với đôi mắt lé và 
một chiếc răng khểnh

00:11:10.651 --> 00:11:14.214
nhưng Danny Perasa luôn dành sự lãng mạn
trên ngón tay út bé nhỏ của mình

NOTE Paragraph

00:11:14.214 --> 00:11:16.837
hơn tất cả người đàn ông 
nổi tiếng Hollywood gộp lại.

00:11:16.837 --> 00:11:18.539
Tôi đã học được điều gì ư?

00:11:18.539 --> 00:11:21.742
tôi học được về 
khả năng gần như không tưởng

00:11:21.742 --> 00:11:24.047
để tâm hồn biết tha thứ

NOTE Paragraph

00:11:24.047 --> 00:11:27.470
Tôi học được về sự kiên cường
và nghị lực.

00:11:27.470 --> 00:11:31.031
Giống như buổi đối thoại giữa Oshea Israel
và Mary Johnson.

00:11:31.351 --> 00:11:35.846
Khi Oshea còn niên thiếu, cậu ấy đã giết
cậu con trai duy nhất của Mary,

00:11:35.846 --> 00:11:37.996
Laramiun Byrd, trong cuộc chiến băng đảng.

00:11:37.996 --> 00:11:40.816
10 năm sau, Mary đến trại giam

00:11:40.816 --> 00:11:43.555
gặp Oshea và để tìm ra
ai là người

00:11:43.555 --> 00:11:46.391
đã lấy đi mạng sống 
của con trai bà.

00:11:46.391 --> 00:11:49.095
thật chậm rãi và phi thường,
họ trở thành bạn,

00:11:49.095 --> 00:11:51.811
khi cậu ấy được thả
khỏi trại cải tạo,

00:11:51.811 --> 00:11:55.096
Oshea chuyển đến ở cạnh nhà Mary.

00:11:55.096 --> 00:11:58.249
Đây chỉ là một đoạn trích 
của một cuộc trò chuyện giữa họ

00:11:58.249 --> 00:12:01.019
ít lâu sau khi Oshea được tự do

NOTE Paragraph

00:12:02.099 --> 00:12:05.051
( Đoạn phim) Mary Johnson: con trai tôi 
không còn ở đây nữa.

00:12:05.051 --> 00:12:08.985
tôi không được thấy nó tốt nghiệp, 
và giờ cậu đang học đại học.

00:12:08.985 --> 00:12:12.132
tôi sẽ có cơ hội thấy cậu tốt nghiệp.

00:12:12.132 --> 00:12:14.823
tôi không được thấy nó kết hôn.

00:12:14.823 --> 00:12:18.532
hy vọng một ngày nào đó, 
tôi có thể trải nghiệm điều này.

00:12:18.532 --> 00:12:21.399
Oshea Israel: Chỉ cần nghe cô 
nói những điều này và hiện hữu

00:12:21.399 --> 00:12:24.859
trong cuộc sống theo cách
mà cô đang là động lực của cháu


00:12:24.859 --> 00:12:29.826
Cô khiến cháu chắc chắn rằng
cháu đi đúng hướng.

00:12:29.826 --> 00:12:31.543
Cô luôn tin tưởng cháu,

00:12:31.543 --> 00:12:35.599
và sự thật là cô có thể làm điều đó
dù nỗi đau cháu gây ra,

00:12:35.599 --> 00:12:37.209
nó thật kỳ diệu.

NOTE Paragraph

00:12:37.209 --> 00:12:43.106
MJ: cô biết nó không dễ dàng
sẻ chia câu chuyện của chúng ta,

00:12:43.106 --> 00:12:45.869
thậm chí khi ngôi đây
nhìn nhau ngay lúc này.

00:12:45.869 --> 00:12:52.256
Cô biết nó không dễ dàng gì, 
vì vậy cô cảm phục khi cháu làm được.

NOTE Paragraph

00:12:52.256 --> 00:12:56.666
OI: Cháu yêu cô, cô à.
MJ: Cô yêu cháu, con trai à.

00:13:00.156 --> 00:13:06.372
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:13:06.462 --> 00:13:11.526
DI: Và tôi được gợi nhớ vô số lần 
về sự dũng cảm và lòng tốt,

00:13:11.526 --> 00:13:16.588
và cách mà vòng cung của lịch sử
sẽ tự uốn cong về phía công lý

NOTE Paragraph

00:13:16.588 --> 00:13:21.069
Như quá khứ của Alexis Martinez,
người đã sinh Arthur Martinez

00:13:21.069 --> 00:13:23.693
trong dự án Harold Ickes tại Chicago.

00:13:23.693 --> 00:13:26.526
Trong cuộc hội thoại, cô ấy 
nói với cô con gái Lesley

00:13:26.526 --> 00:13:28.894
về việc một chàng trai trẻ
tham gia một băng đảng

00:13:28.894 --> 00:13:33.724
rồi sau đó chuyển giới thành nữ, 
điều mà cô luôn muốn.

00:13:33.724 --> 00:13:36.223
Đây là Alexis và con gái Lesley.

NOTE Paragraph

00:13:36.223 --> 00:13:39.482
(Đoạn băng) Alexis Martinez: một trong 
những điều khó nhất với mẹ là

00:13:39.482 --> 00:13:42.408
Mẹ luôn sợ rằng
Mẹ không được phép

00:13:42.408 --> 00:13:45.287
hiện diện trong cuộc sống của cháu gái mẹ,

00:13:45.287 --> 00:13:47.655
và con sẽ chối bỏ hoàn toàn,

00:13:47.655 --> 00:13:48.909
con và chồng của con

00:13:48.909 --> 00:13:52.269
Một trong những điều may mắn là, 
mối quan hệ với những đứa cháu gái ,

00:13:52.269 --> 00:13:55.236
là đôi khi chúng cãi nhau,
dù mẹ là đàn ông hay phụ nữ.

00:13:55.236 --> 00:13:55.946
con biết đấy

00:13:55.946 --> 00:13:58.333
Lesley Martinez: Nhưng chúng tự do 
nói về điều đó.

NOTE Paragraph

00:13:58.333 --> 00:14:01.489
AM: Chúng tự do nói về điều đó, 
nhưng, với mẹ, đó là điều kì diệu.

NOTE Paragraph

00:14:01.489 --> 00:14:04.791
LM: mẹ không phải xin lỗi.
Mẹ không phải đi nhón gót nữa.

00:14:04.791 --> 00:14:06.992
Chúng con sẽ không cắt đứt với mẹ đâu,

00:14:06.992 --> 00:14:12.337
và con luôn muốn mẹ biết rằng,
mẹ luôn được yêu thương.

NOTE Paragraph

00:14:12.337 --> 00:14:14.682
AM: con biết đấy, 
mẹ sống như vậy mỗi ngày.

00:14:14.682 --> 00:14:19.806
Mẹ xuống phố như một phụ nữ, 
và mẹ thanh thản với con người mẹ.

00:14:19.806 --> 00:14:22.360
Ý mẹ là, mẹ ước giọng mẹ nhẹ nhàng hơn,

00:14:22.360 --> 00:14:28.332
nhưng bây giờ mẹ thấy hạnh phúc
và mẹ cố gắng sống như vậy mỗi ngày.

NOTE Paragraph

00:14:31.302 --> 00:14:34.726
DI: giờ đây tôi hạnh phúc

NOTE Paragraph

00:14:34.726 --> 00:14:37.808
Tôi sẽ tiết lộ một 
bí mật của StoryCorps.

00:14:37.808 --> 00:14:41.193
Những cuộc trò chuyện thế này
cần sự dũng cảm.

00:14:41.193 --> 00:14:43.584
StoryCorps nói với loài người

00:14:43.584 --> 00:14:47.601
Những người tham gia biết rằng đoạn thu âm
sẽ được nghe rất lâu sau khi họ ra đi.

00:14:47.601 --> 00:14:50.515
Đây là một bác sĩ ở trung tâm 
bảo trợ xã hội là Ira Byock,

NOTE Paragraph

00:14:50.515 --> 00:14:53.029
người đã hợp tác 
với chúng tôi trong buổi phỏng vấn

00:14:53.029 --> 00:14:54.416
với những người đang hấp hối.

00:14:54.416 --> 00:14:57.051
Anh ấy đã viết cuốn sách
" 4 điều quan trọng nhất"

00:14:57.051 --> 00:15:00.882
về 4 điều bạn muốn nói với
những người quan trọng nhất đời bạn

00:15:00.882 --> 00:15:03.924
trước khi họ hay bạn chết

00:15:03.924 --> 00:15:06.455
cám ơn, tôi yêu bạn,

00:15:06.455 --> 00:15:09.682
thứ lỗi cho tôi, tôi tha thứ cho bạn.

00:15:09.682 --> 00:15:13.212
Đó là những câu nói mạnh mẽ nhất 
chúng ta nói với nhau,

00:15:13.212 --> 00:15:16.718
và nó hay xảy ra ờ StoryCorps.

00:15:16.718 --> 00:15:20.095
Nó là cơ hội để có cảm giác kết thúc
với ai đó mà bạn quan tâm --

00:15:20.095 --> 00:15:22.917
không hối tiếc, không còn gì chưa nói.

00:15:22.917 --> 00:15:26.354
nó rất khó và nó cần sự dũng cảm,

00:15:26.354 --> 00:15:29.579
nhưng đó là lý do ta sống, phải không?

NOTE Paragraph

00:15:31.299 --> 00:15:33.802
vì vậy, giải thưởng TED.

00:15:33.802 --> 00:15:36.779
Khi lần đầu tiên nghe về TED 
và Chris vài tháng trước

00:15:36.779 --> 00:15:40.615
về khả năng đoạt giải,
tôi thực sự rối trí.

00:15:40.615 --> 00:15:43.976
Họ yêu cầu tôi đưa ra thật vắn tắt
mong muốn cho nhân loại ,

00:15:43.976 --> 00:15:45.950
không nhiều hơn 50 chữ.

00:15:45.950 --> 00:15:49.314
Vậy là tôi nghĩ về điều ấy, 
tôi viết ra 50 từ,

00:15:49.314 --> 00:15:53.381
vài tuần sau,
Chris gọi và nói, "hãy thử xem."

NOTE Paragraph

00:15:53.381 --> 00:15:56.329
Và đây là ước muốn của tôi:

00:15:56.329 --> 00:15:59.278
là các bạn hãy giúp chúng tôi

00:15:59.278 --> 00:16:02.018
dùng mọi thứ chúng ta học 
ờ StoryCorps

00:16:02.018 --> 00:16:04.621
và mang đến thế giới

00:16:04.621 --> 00:16:08.798
vậy mọi người, ở mọi nơi có thể dễ dàng 
thu âm một cuộc phỏng vấn ý nghĩa

00:16:08.798 --> 00:16:13.715
với người khác
mà sau đó sẽ đi vào lịch sử.


NOTE Paragraph

00:16:13.715 --> 00:16:15.423
bằng cách nào ta làm được?

00:16:15.423 --> 00:16:18.653
với thứ này đây.

00:16:18.653 --> 00:16:22.011
chúng ta đang tiến nhanh tới tương lai
nơi mà mọi người trên thế giới

00:16:22.011 --> 00:16:24.114
sẽ kết nối với một trong số đó

00:16:24.114 --> 00:16:27.595
và nó có sức mạnh mà tôi chưa bao giờ
có thể tưởng tượng 11 năm trước

00:16:27.595 --> 00:16:29.635
khi tôi bắt đầu StoryCorps.

00:16:29.635 --> 00:16:31.358
Có một chiếc micro,

00:16:31.358 --> 00:16:33.669
có thể chỉ bạn làm nhiều thứ,

00:16:33.669 --> 00:16:36.200
và có thể gửi các tập tin âm thanh

00:16:36.200 --> 00:16:38.522
Đó là phần chính.

NOTE Paragraph

00:16:38.522 --> 00:16:41.726
Vậy là phần đầu của mong muốn
đã được thực hiện.

00:16:41.726 --> 00:16:43.305
Trong vài tháng qua,

00:16:43.305 --> 00:16:46.300
nhóm nghiên cứu tại StoryCorps
đã làm việc miệt mài

00:16:46.300 --> 00:16:49.760
tạo ra một ứng dụng
mang StoryCorps ra khỏi các căn phòng

00:16:49.760 --> 00:16:55.633
để nó được trải nghiệm
bới mọi người, mọi nơi, mọi lúc.

00:16:55.633 --> 00:16:58.874
Hãy nhớ rằng, StoryCorps luôn
gồm 2 người và 1 điều phối viên

00:16:58.874 --> 00:17:02.839
giúp họ ghi âm cuộc nói chuyện, 
cái được lưu giữ mãi mãi,

00:17:02.839 --> 00:17:04.567
nhưng lúc ấy,

00:17:04.567 --> 00:17:08.533
chúng tôi đang phát hành phiên bản 
thử nghiệm của ứng dụng StoryCorps.

00:17:08.533 --> 00:17:11.720
Đó là một hỗ trợ viên kỹ thuật số
sẽ hướng dẫn bạn

00:17:11.720 --> 00:17:14.005
về cách thức phỏng vấn của StoryCorps,

00:17:14.005 --> 00:17:15.777
giúp bạn chọn câu hỏi,

00:17:15.777 --> 00:17:17.867
đưa ra các lời khuyên bạn cần

00:17:17.867 --> 00:17:20.676
để ghi âm cuộc hội thoại tại StoryCorps,

00:17:20.676 --> 00:17:26.197
rồi bấm tải lên
nơi lưu trữ tại thư viện Quốc Hội


NOTE Paragraph

00:17:26.197 --> 00:17:29.337
Đó là phần dễ nhất, công nghệ.

00:17:29.337 --> 00:17:31.715
Thứ thách thực sự tùy thuộc vào bạn:

00:17:31.715 --> 00:17:34.913
để dùng công cụ này và
tìm ra cách sử dụng nó

00:17:34.913 --> 00:17:37.728
trên khắp nước Mỹ và toàn thế giới,

00:17:37.728 --> 00:17:41.462
thay vì ghi âm hàng trăm cuộc phỏng vấn 
của StoryCorps mỗi năm,

00:17:41.462 --> 00:17:44.232
chúng tôi có thể ghi âm 10 nghìn

00:17:44.232 --> 00:17:46.188
hay 100 nghìn

00:17:46.188 --> 00:17:48.185
hay thậm chí hơn thế nữa.

NOTE Paragraph

00:17:49.355 --> 00:17:53.093
hãy hình dung, ví dụ, 
bài tập về nhà trên toàn quốc


00:17:53.093 --> 00:17:57.087
mà mỗi học sinh trung học 
học lịch sử nước Mỹ trên toàn quốc

00:17:57.087 --> 00:17:59.989
thu âm cuộc phỏng vấn
với người lớn tuổi trong lễ Phục Sinh

00:17:59.989 --> 00:18:02.892
và trong 1 tuần duy nhất

00:18:02.892 --> 00:18:07.977
mọi thế hệ người Mỹ sống
và trải qua thời kỳ ấy đều bị bắt giữ


00:18:07.977 --> 00:18:13.512
(Vỗ tay)

00:18:15.652 --> 00:18:19.354
hay hình dung các bà mẹ ở hai phía 
đối diện của cuộc xung đột nào đó

00:18:19.354 --> 00:18:22.976
ngồi xuống không phải 
để nói chuyện về cuộc xung đột

00:18:22.976 --> 00:18:25.173
mà lại tìm ra con người họ,

00:18:25.173 --> 00:18:29.128
và bằng cách,
xây dựng mối liên kết của niềm tin

00:18:29.128 --> 00:18:32.314
hoặc một ngày nào đó nó sẽ trở thành
truyền thống trên khắp thế giới

00:18:32.314 --> 00:18:34.522
rằng những người được vinh danh
tại StoryCorps

00:18:34.522 --> 00:18:36.765
vào sinh nhật lần thứ 75;

00:18:36.765 --> 00:18:39.041
hay thành viên trong cộng đồng của bạn

00:18:39.041 --> 00:18:44.195
trong viện dưỡng lão hay bệnh viên
hay vô gia cư hay thậm chí là nhà tù

00:18:44.195 --> 00:18:47.725
dùng ứng dụng này để vinh danh những người
ít được biết đến trong xã hội

00:18:47.725 --> 00:18:50.711
và hỏi họ rằng họ là ai, họ đã 
học được cuộc sống những gì

00:18:50.711 --> 00:18:53.172
và họ muốn được nhớ đến như thế nào.

00:18:53.172 --> 00:18:58.707
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:19:00.947 --> 00:19:04.224
10 năm trước, tôi thu âm
cuộc phỏng vấn StoreCorps với bố tôi

00:19:04.224 --> 00:19:09.019
vốn là một bác sĩ tâm thần, và trở thành
một nhà hoạt động đồng tính nổi tiếng.

00:19:09.019 --> 00:19:12.456
Đây là bức ảnh
chúng tôi tại cuộc phỏng vấn đó.

00:19:12.456 --> 00:19:15.637
Tôi không bao giờ nghĩ về việc ghi âm 
một vài năm trước đây,

00:19:15.637 --> 00:19:18.632
Khi bố tôi còn khỏe

00:19:18.632 --> 00:19:21.233
và vẫn gặp bệnh nhân 
40 giờ mỗi tuần,

00:19:21.233 --> 00:19:23.996
bị chuẩn đoán mắc bệnh ung thư.

00:19:23.996 --> 00:19:27.386
Ông qua đời đột ngột
vài ngày sau đó.

00:19:27.386 --> 00:19:29.661
Đó là ngày 28 Tháng Sáu, 2012,

00:19:29.661 --> 00:19:34.041
ngày kỷ niệm cuộc bạo loạn Stonewall.

NOTE Paragraph

00:19:34.041 --> 00:19:37.398
Tôi nghe cuộc hội thoại
cho lần đầu tiên vào lúc ba giờ sáng

00:19:37.398 --> 00:19:39.126
vào ngày ông mất.

00:19:39.126 --> 00:19:41.123
vài đứa trẻ nhỏ ở nhà tôi,

00:19:41.123 --> 00:19:44.582
tôi biết đó là cách duy nhất
để chúng biết về ông

00:19:44.582 --> 00:19:49.428
người đóng vai trò mạnh mẽ trong tôi
có thể vượt qua giai đoạn ấy

00:19:49.428 --> 00:19:53.173
Tôi nghĩ mình không thể tin vào 
StoryCorps nữa như tôi đã từng làm

00:19:53.173 --> 00:19:54.961
nhưng vào khoảng khắc ấy

00:19:54.961 --> 00:20:00.180
tôi hoàn toàn nhận ra 
tầm quan trọng của những bản ghi âm

NOTE Paragraph

00:20:00.180 --> 00:20:02.243
Mỗi ngày, mọi người đến gặp tôi

00:20:02.243 --> 00:20:06.334
và nói rằng," tôi ước tôi đã nói chuyện
với cha tôi, mẹ tôi hay anh trai tôi"

00:20:06.334 --> 00:20:08.342
nhưng tôi chần chừ quá lâu."

00:20:08.342 --> 00:20:10.478
giờ đây, không ai phải chờ đợi thêm nữa.

00:20:10.478 --> 00:20:12.158
Khoảnh khắc này,

00:20:12.158 --> 00:20:16.180
khi mà cách chúng ta giao tiếp 
chỉ là thoáng qua và không mấy quan trọng,

00:20:16.180 --> 00:20:18.337
hãy cùng với chúng tôi
để tại ra kho số hóa

00:20:18.337 --> 00:20:22.514
của những cuộc đối thoại
tồn tại bền bỉ và quan trọng này.

00:20:22.514 --> 00:20:25.344
Hãy giúp chúng tôi tạo ra 
món quà cho con cái chúng ta

00:20:25.344 --> 00:20:29.342
bằng chứng về sự tồn tại của chúng ta

00:20:29.342 --> 00:20:33.268
tôi hy vọng bạn sẽ giúp chúng tôi
biến ước mơ thành hiện thực.

00:20:33.268 --> 00:20:37.779
phỏng vấn một thành viên gia đình, 
một người bạnhay thậm chí một người lạ,

00:20:37.779 --> 00:20:44.189
cùng nhau, chúng ta tạo ra kho lưu trữ
trí thông minh của loài người,

00:20:44.189 --> 00:20:45.913
và có thể bằng cách này,

00:20:45.913 --> 00:20:49.665
chúng ta sẽ học cách lắng nghe nhiều hơn
và la hét ít hơn.

00:20:49.665 --> 00:20:54.193
có thể những cuộc hội thoại ấy sẽ nhắc nhở
chúng ta về điều thực sự quan trọng

00:20:54.193 --> 00:20:56.956
và có thể, chỉ có thể,

00:20:56.956 --> 00:20:59.742
sẽ giúp chúng ta nhận ra rằng
sự thật đơn giản

00:20:59.742 --> 00:21:03.689
là với mỗi cuộc đời
mỗi cuộc sống đơn độc

00:21:03.689 --> 00:21:06.624
điều quan trọng là sự bình đẳng
và không giới hạn.

00:21:06.624 --> 00:21:08.755
Cám ơn các bạn rất nhiều.

00:21:08.755 --> 00:21:10.905
(Vỗ tay)

00:21:10.905 --> 00:21:15.113
Cám ơn các bạn. Xin cám ơn.

00:21:15.113 --> 00:21:17.389
(Vỗ tay)

00:21:17.389 --> 00:21:19.571
Cám ơn

00:21:19.571 --> 00:21:24.935
(Vỗ tay)