1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
मलाई थाहा छ तपाईहरु के सोचिरहनुभएको छ |

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
तपाईहरु सोचिरहनुभएको छ कि मैले बाटो बिराए,

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
र केहि बेरमा कोही यो स्टेजमा आउँदैछ

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
र मलाई बिस्तारै मेरो सिटमा लैजानेछ |

5
00:00:09,000 --> 00:00:15,000
(ताली)

6
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
दुबईमा मलाई सधै नै यस्तो हुन्छ |

7
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
"तपाई यहाँ छुट्टीमा आउनुभएको हगि?"

8
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
(हाँसो)

9
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
"बच्चाहरु भेट्न आउनुभएको हो?

10
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
कहिले सम्म बस्नुहुन्छ?"

11
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
तर सत्य, म अझै अलि लामै समयको आशा गर्छु |

12
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
म खाडी क्षेत्रमा ३० वर्ष भन्दा अघि देखि

13
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
बस्ने र पढाउने काम गरिरहेको छु |

14
00:00:35,000 --> 00:00:39,000
(ताली)

15
00:00:39,000 --> 00:00:43,000
र त्यो समयमा, मैले धेरै परिवर्तनहरु देखेको छु |

16
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
त्यो तथ्यांक

17
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
अलिक निराशाजनक छ |

18
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
र आज म तपाईहरु संग

19
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
भाषाको विनाश र

20
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
अंग्रेजीको विश्वव्यापिकरण बारे केहि भन्न गैरहेकोछु |

21
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
म तपाईहरुलाई मेरो एक जना साथी को बारेमा उल्लेख गर्न चाहन्छु,

22
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
जसले आबु धाबीमा वयस्कहरुलाई अंग्रेजी पढाइरहेका थिए |

23
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
अनि एक राम्रो मौसम भएको दिन पारेर

24
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
उनीहरुलाई प्रकृति सम्बन्धि केहि शब्दहरु सिकाउन

25
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
बगैचामा लैजाने निर्णय गरिन् |

26
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
तर भयो के भने उनले उल्टै

27
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
स्थानीय बोटबिरुवाहरुको अरेबिक नाम सिकिन् |

28
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
तिनीहरु को प्रयोग सहित --

29
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
औषधि, सौन्दर्य,

30
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
पकाउने तथा जडिबुटी को रूपमा |

31
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
ती विद्यार्थीहरुले त्यो सबै ज्ञान कहाँ बाट पाए?

32
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
अवस्य पनि, उनीहरूका बाजे-बजु बाट

33
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
र अझ जिजु बाजे-बजु बाट |

34
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
तपाईहरुलाई यो भन्नु आवश्यक छैन कि

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
एक पुस्ता र अर्को पुस्ता बिचमा सम्बाद

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
गर्न सक्ने क्षमता कति आवश्यक छ |

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
तर दुःख को कुरा, आज

38
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
भाषाहरु विनाश भैरहेका छन्

39
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
र त्यो पनि अभूतपूर्व गतिमा |

40
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
प्रत्येक १४ दिनमा एउटा भाषा को विनाश हुन्छ |

41
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
र त्यहि समयमा,

42
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
अंग्रजी चाहिँ निर्बाध विश्व भाषा भैरहेकोछ |

43
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
के यो दुवैको को बिचमा केहि सम्बन्ध हुनसक्छ त?

44
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
खै मलाई चाहिँ थाहा छैन |

45
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
तर मलाई के थाहा छ भने मैले धेरै परिवर्तन देखेको छु |

46
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
जब म पहिलो पटक खाडी क्षेत्रमा आएँ, म कुबेत आएको थिए

47
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
त्यस्ता दिनहरुमा जब त्यो कठिन पद थियो |

48
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
उति सारो पहिला पनि हैन |

49
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
त्यो त अलि पहिला नै हो |

50
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
तैपनि,

51
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
ब्रिटिस काउन्सिलले म लगायत

52
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
अरु २५ शिक्षकहरुलाई नियुक्ति दियो |

53
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
र हामी कुबेतको सरकारी स्कुलमा पढाउने

54
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
पहिलो गैर-मुसलमान भयौं |

55
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
हामीहरु अंग्रेजी पढाउन ल्याईएका थियौं

56
00:02:16,000 --> 00:02:20,000
किनकि सरकार देशलाई आधुनिकरण गर्न

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
र आफ्ना नागरिकलाई शिक्षा द्वारा सुदृढ गराउन चाहन्थ्यो |

58
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
र अवस्य पनि बेलायतलाई फाइदा थियो

59
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
त्यो आकर्षक तेल को सम्पति बाट |

60
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
ल त्यसो भए |

61
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
अब यो चाहिँ मैले देखेको मुख्य परिवर्तन हो --

62
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
कसरी अंग्रेजी को पढाई

63
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
परस्पर फाइदा को

64
00:02:37,000 --> 00:02:41,000
परम्परा बाट हाल को एक भयंकर

65
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
अन्तराष्ट्रिय व्यापारमा रुपान्तरित भएको छ |

66
00:02:44,000 --> 00:02:48,000
अब यो विद्यालयको एक वैदेशिक भाषाको पाठ्यक्रम मात्र सिमित छैन |

67
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
र मातृभूमि बेलायतको

68
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
एकल क्षेत्राधिकार भित्र मात्र पनि छैन |

69
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
यो त अब विश्व का हरेक अंग्रेजी-भाषी

70
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
मुलुकको लागि देखासिकी भएको छ |

71
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
अनि किन नहोस त?

72
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
जे भएपनि, सर्वोत्कृष्ट शिक्षा --

73
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
हालैको विश्वभरका विश्वविद्यालयहरुको वर्गीकरणलाई आधार मान्ने हो भने --

74
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
बेलायत तथा अमेरिकाका

75
00:03:07,000 --> 00:03:11,000
विश्वविद्यालयहरुमा पाइन्छ |

76
00:03:11,000 --> 00:03:15,000
त्यसैले स्वभावत रूपमा सबैजनाले अंग्रेजी शिक्षा लिन चाहान्छन् |

77
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
तर यदि तपाई मौलिक भाषी हैन भने,

78
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
तपाईले एउटा परीक्षा उत्तीर्ण गर्नु पर्छ |

79
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
अब के एक विद्यार्थीलाई

80
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
भाषागत क्षमताको आधारमा मात्र

81
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
निषेध गर्नु उचित हुन्छ त?

82
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
हुनसक्छ तपाई संग एक कम्प्युटर बैज्ञानिक छ

83
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
जो अत्यन्त मेधावी छ |

84
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
उदहारण को लागि, के त्यो विद्यार्थीलाई एक वकिल हुन चाहिने जतिनै भाषा ज्ञान चाहिन्छ ?

85
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
खै, मलाई त त्यस्तो लाग्दैन |

86
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
हामी अंग्रेजी शिक्षक सदैव उनीहरुलाई निषेध गर्छौ |

87
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
हामी निषेधको चिन्ह राख्छौं,

88
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
र उनीहरुको बाटो बाट रोक्छौं |

89
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
अब उनीहरू आफ्नो सपना पुरा गर्न सक्दैनन्,

90
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
जब सम्म उनीहरू अंग्रजी सिक्दैनन् |

91
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
अब मलाई यसरी प्रस्तुत गर्न दिनुहोस्,

92
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
मैले एक एकल-भाषी नेडरल्यान्डवासी भेटें,

93
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
जो संग क्यान्सर को उपचार थियो,

94
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
के म उनलाई एक बेलायती विश्वविद्यालयमा प्रवेश गर्न बाट रोक्ने थिएँ ?

95
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
अहँ मलाई त त्यस्तो लाग्दैन |

96
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
तर वास्तवमा हामी त्यहि गरिरहेका छौं |

97
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
हामी अंग्रेजी शिक्षकहरु ढोके भएका छौं |

98
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
तपाईले हामीलाई सन्तुष्ट पार्नु पर्छ

99
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
कि तपाईको अंग्रजी राम्रो छ |

100
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
अब समाज को सानो समुदाय लाई

101
00:04:18,000 --> 00:04:21,000
धेरै शक्ति दिनु

102
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
खतरनाक पनि हुन सक्छ |

103
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
त्यो बाधा अलि बढि नै विश्वव्यापी पनि हुनसक्छ |

104
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
ल त्यसो भए |

105
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
"तर", म तपाईले भनेको सुन्छु,

106
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
अनुसन्धान जति सबै

107
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
अंग्रेजीमै छ नी, त्यो बारेमा के गर्नु ?

108
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
पुस्तकहरु सबै अंग्रेजीमा छन्,

109
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
अनुसन्धानको प्रकाशन सबै अंग्रेजी मै गरिन्छ,

110
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
तर त्यो आत्म-पूरा भविष्यवाणी मात्र हो |

111
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
त्यसले अंग्रेजी को आवश्यकतालाई पोषण गर्छ |

112
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
र त्यो त्यसरी नै बढिरहन्छ |

113
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
म तपाईहरुलाई सोध्छु, अनुवाद के भयो?

114
00:04:49,000 --> 00:04:53,000
इस्लाम को स्वर्ण युगलाई नियाल्नुहोस,

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
त्यति बेला धेरै नै अनुवादहरु हुन्थे |

116
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
उनीहरुले ल्याटिन र ग्रीकलाई

117
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
अरेबिकमा, अनि फारसीमा अनुवाद गरे,

118
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
अनि फेरी युरोपको

119
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
जर्मेनिक भाषामा अनुवाद गरियो

120
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
अनि पछि रोमनिक भाषामा |

121
00:05:07,000 --> 00:05:11,000
त्यस पछि युरोपको अन्धकार युगमा उज्यालो छायो |

122
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
मलाई गलत अर्थ नलगाउनुहोला;

123
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
सबै अंग्रेजी शिक्षक महोदय,

124
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
म अंग्रेजी शिक्षा को विरुद्धमा छैन |

125
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
म खुसि छु, हामी संग एउटा विश्व-भाषा छ |

126
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
अहिले त्यो हामीलाई सारै नै आवश्यक छ |

127
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
तर म त्यसलाई एक बाधकको

128
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
रूपमा प्रयोगको बिरुद्धमा छु |

129
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
के हामी ६०० भाषामा सिमित हुन चाहन्छौं

130
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
अंग्रेजी अथवा चीनिया भाषालाई मुख्य बनाएर ?

131
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
हामीलाई त्यो भन्दा धेरै चाहिन्छ | हामीले सिमा कहाँ कोर्ने त ?

132
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
अहिलेको यो प्रणालीले

133
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
बौद्धिकतालाई

134
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
अंग्रेजीको ज्ञान संग समान मान्छ

135
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
जुन स्वेच्छाचारी हो |

136
00:05:46,000 --> 00:05:52,000
(ताली)

137
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
तपाईहरुलाई म एउटा कुरा सम्झाउन चाहान्छु

138
00:05:54,000 --> 00:05:57,000
त्यो महान काँध जसमा

139
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
आजको बौद्धिकता अडेको छ,

140
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
त्यसले अंग्रेजी जान्नु परेको थिएन,

141
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
उनीहरुले अंग्रेजीको परीक्षा उत्तीर्ण गर्नु परेको थिएन |

142
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
उदाहरण को रूपमा आइन्स्टाइनलाई लिनुस् |

143
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
उनलाई विद्यालयमा उपचाररत मानिन्थ्यो

144
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
किनकि उनि, वास्तवमा भन्ने हो भने, सुस्तमनस्थिति का बिरामी थिए |

145
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
तर विश्वको भाग्यवश,

146
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
उनले अंग्रेजी परीक्षा उत्तीर्ण गर्नु परेको थिएन |

147
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
किनकि १९६४ सम्म उनीहरुले

148
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
टोफेल, अमेरिकन अंग्रेजीको परीक्षा,

149
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
को सुरुवात गरेका थिएनन् |

150
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
अहिले त्यो व्यापक छ |

151
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
आजकल अंग्रेजीका कयौं परिक्षाहरु छन् |

152
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
र प्रत्येक बर्ष लाखौ बिद्यार्थीहरुले

153
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
त्यो परीक्षा दिन्छन् |

154
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
अब तपाई सोच्नुहोला, तपाईहरु र म

155
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
ती शुल्कहरु त्यति नराम्रो छैन, ठिकै छन्,

156
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
तर तिनीहरु बाधक छन्

157
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
लाखौ गरिब मानिसहरुको लागि |

158
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
हामी तुरुन्तै उनीहरुलाई निषेध गरिरहेका छौ |

159
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
(ताली)

160
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
यसले मलाई भर्खरै को एउटा समाचार शिर्षक लाई सम्झाउँछ :

161
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
"शिक्षा : एक ठुलो विभाजन"

162
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
अब बल्ल म बुझ्दै छु,

163
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
अब बल्ल बुझ्दैछु कि किन मानिसहरु अंग्रेजीमा केन्द्रित छन् |

164
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
उनीहरू आफ्ना नानीहरुलाई जीवनको उत्कृष्ट अवसर दिन चाहन्छन |

165
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
अनि त्यो सब गर्नको लागि उनीहरूलाई पश्चिमी शिक्षा चाहिन्छ |

166
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
किनकि, अवस्य पनि, राम्रा अवसरहरु

167
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
पश्चिमी विश्वविद्यालय बाट शिक्षितलाई जान्छ,

168
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
जुन मैले पहिला भने |

169
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
यो एक चक्रीय कुरा हो |

170
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
ल त अब

171
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
मलाई दुई बैज्ञानिकहरुको कथा भन्नदिनुस,

172
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
दुई अंग्रेज बैज्ञानिक |

173
00:07:18,000 --> 00:07:20,000
उनीहरू एउटा प्रयोग गरिरहेका थिए

174
00:07:20,000 --> 00:07:22,000
जैविकीय प्रयोग

175
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
जनावरहरुका अगाडि र पछाडि का पाउहरुको |

176
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
तिनीहरुले आफुले चाहे जस्तो निचोड पाउन सकेनन |

177
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
उनीहरुलाई के गर्ने भन्ने नै थाहा भएन,

178
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
अनि एक जना जर्मन बैज्ञानिक आइपुगे

179
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
जसले उनीहरुले आगाडि र पछाडि का

180
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
पाउहरूको लागि दुई अलग अलग शब्दहरु प्रयोग गरिरहेका छन्

181
00:07:37,000 --> 00:07:41,000
जबकि जैविकताले त्यो कुरामा भेद गर्दैन

182
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
न त जर्मन भाषा ले |

183
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
ओह हो,

184
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
समस्या त समाधान भयो |

185
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
यदि तपाई एउटा सोच ल्याउन सक्नुहुन्न भने,

186
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
तपाई अड्किनु भयो |

187
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
तर यदि अर्को भाषाले त्यो सोच ल्याउन सक्छ भने,

188
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
सहकार्य द्वारा

189
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
हामीले धेरै कुरा प्राप्त गर्न र जान्न सक्छौं |

190
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
मेरी छोरी,

191
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
कुबेत बाट इंग्ल्यान्ड आइन् |

192
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
उनले बिज्ञान र गणित अरेबिक भाषामा सिकेकी थिईन |

193
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
त्यो अरेबिक माध्यम बिद्यालय थियो |

194
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
उनले त्यसलाई आफ्नो प्राथमिक बिद्यालयमा अनुबाद गर्नुपर्थ्यो |

195
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
र उनि आफ्नो कक्षामा सबसे तेज थिईन

196
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
सबै बिषयहरुमा |

197
00:08:19,000 --> 00:08:21,000
यसले हामीलाई के बुझाउछ भने

198
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
जब विदेश बाट बिद्यार्थीहरु हामी कहाँ आउछन्,

199
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
हामीले उनीहरूलाई उनीहरुको ज्ञानको लागि

200
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
उचित मान्यता नदिएको हुनसक्छ

201
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
र उनीहरुलाई त्यो कुराको आफ्नो भाषामा राम्रो ज्ञान हुन सक्छ |

202
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
जब एउटा भाषा लोप हुन्छ,

203
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
त्यो भाषा संग हामी के गुमाउदै छौ भन्ने ज्ञान हुदैन |

204
00:08:35,000 --> 00:08:39,000
जस्तै -- तपाईहरुले भर्खरै सी.एन.एन. मा हेर्नुभयो कि हेर्नुभएन --

205
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
उनीहरूले केन्या को एउटा गोठालोलाई

206
00:08:41,000 --> 00:08:44,000
"सी.एन.एन. नायक" पुरस्कारले सम्मान गरे

207
00:08:44,000 --> 00:08:47,000
जसले आफ्नो गाउँमा अन्य बालबालिका सरह

208
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
राती पढ्न सकेन,

209
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
किनकि त्यो मट्टीतेल को बत्ति बाट

210
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
धुवा आउथ्यो र त्यसले उसका आँखा खराब भए |

211
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
र त्यसमाथि, त्यहि मट्टीतेल पनि पुग्दो हुदैन थियो,

212
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
किनकि त्यो न्युन कमाईले के नै पो दिन सक्छ र ?

213
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
त्यसैले गर्दा उसले आविष्कार गर्यो

214
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
एउटा सित्तैमा चल्ने सौर्य बत्तिको |

215
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
अब उसका गाउँका केटाकेटीहरुले

216
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
विद्यालयमा त्यति नै अंक ल्याउछन्

217
00:09:08,000 --> 00:09:12,000
जति घरमा बिजुली भएका केटाकेटीहरुले ल्याउछन|

218
00:09:12,000 --> 00:09:18,000
(ताली)

219
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
जब उनले त्यो पुरस्कार पाए

220
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
उनले यी सुन्दर शब्दहरु भने :

221
00:09:22,000 --> 00:09:25,000
"केटाकेटीहरुले अफ्रीकाको अहिलेको अवस्था,

222
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
एउटा अधेरो अशिक्षित महादेश, बाट

223
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
एक उज्यालो र शिक्षित महादेश बनाउने तिर निर्देसित गर्नेछन्"

224
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
एउटा साधारण सोच,

225
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
तर जो संग त्यस्तो दुरगामी असर देखाउने क्षमता हुनसक्छ |

226
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
ती मानिसहरु, जो संग उज्यालो छैन,

227
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
भौतिक रूपमा अथवा लाक्षणिक रूपमा,

228
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
उनीहरुले हाम्रो परीक्षा उतिर्ण गर्न सक्दैनन्,

229
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
र हामीहरुलाई उनीहरुलाई के थाहा छ भन्ने कुरा कहिले पनि पत्तो हुदैन |

230
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
अब हामी आफु तथा उनीहरुलाई

231
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
अधेरोमा नराखौं |

232
00:09:51,000 --> 00:09:54,000
विविधतालाई अंगालौं |

233
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
आफ्नो भाषा बारे सोचौँ |

234
00:09:57,000 --> 00:10:01,000
त्यसलाई महान विचारहरु फैलाउन प्रयोग गरौं |

235
00:10:01,000 --> 00:10:08,000
(ताली)

236
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
यहाँहरुलाई धेरै धेरै धन्यवाद |

237
00:10:10,000 --> 00:10:13,000
(ताली)