[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.86,0:00:03.72,Default,,0000,0000,0000,,Hẳn bạn đã biết về I.Q, \Nhay chỉ số thông minh Dialogue: 0,0:00:03.72,0:00:05.39,Default,,0000,0000,0000,,vậy Psy-Q là gì? Dialogue: 0,0:00:05.39,0:00:07.63,Default,,0000,0000,0000,,Bạn biết bao nhiêu về những gì khiến bạn hành xử như vậy, Dialogue: 0,0:00:07.63,0:00:10.37,Default,,0000,0000,0000,,và bạn giỏi tiên đoán hành vi người khác Dialogue: 0,0:00:10.37,0:00:11.88,Default,,0000,0000,0000,,hay thậm chí của chính bạn ra sao? Dialogue: 0,0:00:11.88,0:00:15.16,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn nghĩ bao nhiêu trong những gì mình biết về tâm lí học là sai? Dialogue: 0,0:00:15.16,0:00:18.95,Default,,0000,0000,0000,,Hãy tìm ra bằng việc đếm ngược top 10 giai thoại về tâm lí học. Dialogue: 0,0:00:18.95,0:00:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có lẽ đã nghe nói rằng khi nói về tâm lí của mình, Dialogue: 0,0:00:22.34,0:00:25.22,Default,,0000,0000,0000,,thì như thể là đàn ông đến từ sao hỏa, và phụ nữ đến từ sao Kim. Dialogue: 0,0:00:25.24,0:00:27.26,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đàn ông và phụ nữ thực sự khác nhau ra sao? Dialogue: 0,0:00:27.26,0:00:29.52,Default,,0000,0000,0000,,Để tìm hiểu, hãy bắt đầu bằng việc nhìn vào thứ gì đó Dialogue: 0,0:00:29.52,0:00:31.50,Default,,0000,0000,0000,,mà cả đàn ông và phụ nữ đều thực sự làm khác Dialogue: 0,0:00:31.50,0:00:34.94,Default,,0000,0000,0000,,và chỉ ra những khác biệt giới tính về mặt tâm lí trên cùng bình diện. Dialogue: 0,0:00:34.94,0:00:37.12,Default,,0000,0000,0000,,Một điều đàn ông và phụ nữ làm thực sự khác nhau là Dialogue: 0,0:00:37.12,0:00:38.91,Default,,0000,0000,0000,,khoảng cách họ có thể ném một quả bóng. Dialogue: 0,0:00:38.91,0:00:40.80,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nếu ta nhìn vào số liệu cho đàn ông ở đây, Dialogue: 0,0:00:40.80,0:00:43.27,Default,,0000,0000,0000,,ta thấy điều được cho là một đường cong phân bổ bình thường. Dialogue: 0,0:00:43.27,0:00:46.48,Default,,0000,0000,0000,,Một vài người có thể ném bóng đi rất xa, và một vài thì không hề, Dialogue: 0,0:00:46.48,0:00:48.25,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đa số là ở khoảng cách trung bình. Dialogue: 0,0:00:48.25,0:00:50.42,Default,,0000,0000,0000,,Và phụ nữ cũng có cùng sự phân bổ như vậy, Dialogue: 0,0:00:50.42,0:00:52.46,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thực ra có một sự khác biệt khá lớn. Dialogue: 0,0:00:52.46,0:00:54.91,Default,,0000,0000,0000,,Trên thực tế, đàn ông trung bình có thể ném bóng xa hơn Dialogue: 0,0:00:54.91,0:00:56.62,Default,,0000,0000,0000,,khoảng 98% phụ nữ. Dialogue: 0,0:00:56.62,0:00:59.65,Default,,0000,0000,0000,,Vậy giờ hãy nhìn vào một vài sự khác biệt tâm lí giới Dialogue: 0,0:00:59.65,0:01:02.50,Default,,0000,0000,0000,,có vẻ như ở cùng cán cân tiêu chuẩn. Dialogue: 0,0:01:02.50,0:01:04.09,Default,,0000,0000,0000,,Bất kì nhà tâm lí học nào cũng sẽ nói với bạn Dialogue: 0,0:01:04.09,0:01:06.64,Default,,0000,0000,0000,,rằng đàn ông giỏi nhận thức không gian hơn phụ nữ - Dialogue: 0,0:01:06.64,0:01:09.37,Default,,0000,0000,0000,,nên ví dụ như đọc bản đồ - và điều đó đúng, Dialogue: 0,0:01:09.37,0:01:11.86,Default,,0000,0000,0000,,nhưng hãy nhìn vào tầm cỡ của sự khác biệt này, Dialogue: 0,0:01:11.86,0:01:15.25,Default,,0000,0000,0000,,Rất nhỏ; đường phân cách quá gần đến nỗi gần như chồng lên nhau. Dialogue: 0,0:01:15.25,0:01:19.24,Default,,0000,0000,0000,,Trên thực tế, phụ nữ trung bình giỏi hơn 33% đàn ông, Dialogue: 0,0:01:19.24,0:01:21.12,Default,,0000,0000,0000,,và dĩ nhiên, nếu đó là 50%, Dialogue: 0,0:01:21.12,0:01:23.18,Default,,0000,0000,0000,,thì hai giới sẽ chính xác là ngang bằng. Dialogue: 0,0:01:23.18,0:01:26.84,Default,,0000,0000,0000,,Đáng lưu ý là sự khác biệt này và cái tiếp tôi sẽ chỉ cho các bạn Dialogue: 0,0:01:26.84,0:01:29.66,Default,,0000,0000,0000,,có lẽ là những khác biệt tâm lí giới lớn nhất Dialogue: 0,0:01:29.66,0:01:31.10,Default,,0000,0000,0000,,từng được phát hiện trong tâm lí học. Dialogue: 0,0:01:31.10,0:01:32.21,Default,,0000,0000,0000,,Và đây là cái tiếp theo. Dialogue: 0,0:01:32.21,0:01:34.65,Default,,0000,0000,0000,,Nhà tâm lí học nào cũng sẽ bảo bạn rằng phụ nữ giỏi hơn Dialogue: 0,0:01:34.65,0:01:36.32,Default,,0000,0000,0000,,với ngôn ngữ và ngữ pháp so với đàn ông. Dialogue: 0,0:01:36.32,0:01:38.90,Default,,0000,0000,0000,,Và đây là kết quả trong bài kiểm tra ngữ pháp tiêu chuẩn. Dialogue: 0,0:01:38.90,0:01:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Phụ nữ ở đây. Đàn ông ở đây. Dialogue: 0,0:01:40.86,0:01:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Lại lần nữa, vâng, trung bình thì phụ nữ giỏi hơn, nhưng ranh giới rất mong manh Dialogue: 0,0:01:44.56,0:01:48.05,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi 33% đàn ông giỏi hơn một phụ nữ trung bình, Dialogue: 0,0:01:48.05,0:01:49.72,Default,,0000,0000,0000,,và lại nữa, nếu đó là 50%, Dialogue: 0,0:01:49.72,0:01:52.46,Default,,0000,0000,0000,,nó sẽ đại diên cho sự cân bằng giới hoàn toàn. Dialogue: 0,0:01:52.46,0:01:54.58,Default,,0000,0000,0000,,Vậy đó không thực sự là một trường hợp của sao hỏa và sao kim. Dialogue: 0,0:01:54.58,0:01:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Nó giống hơn với trường hợp của hãng Mars (Sao hỏa) và Snickers (Nhãn hàng socola của công ti này). Dialogue: 0,0:01:57.25,0:02:01.61,Default,,0000,0000,0000,,về cơ bản là giống nhau, nhưng một cái có lẽ ít nhiều hấp dẫn hơn cái kia. Dialogue: 0,0:02:01.61,0:02:03.64,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ không nói ra cái nào. Dialogue: 0,0:02:03.64,0:02:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Giờ các bạn đã hứng thú hơn rồi. Dialogue: 0,0:02:05.50,0:02:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Hãy phân tích tâm lí bạn bằng việc sử dụng bài kiểm tra tâm lí của Rorschach. Dialogue: 0,0:02:08.54,0:02:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Vậy bạn có thể thấy 2, tôi không biết, 2 con gấu hay hai người hay cái gì đó. Dialogue: 0,0:02:12.12,0:02:13.88,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bạn nghĩ chúng (họ) đang làm gì? Dialogue: 0,0:02:13.88,0:02:17.06,Default,,0000,0000,0000,,Giơ tay lên nếu bạn nghĩ họ đang nói xin chào. Dialogue: 0,0:02:17.06,0:02:18.87,Default,,0000,0000,0000,,Không nhiều người. Được rồi. Dialogue: 0,0:02:18.87,0:02:21.34,Default,,0000,0000,0000,,Giơ tay lên nếu bạn nghĩ chúng đang đập tay. Dialogue: 0,0:02:21.34,0:02:23.31,Default,,0000,0000,0000,,Được rồi. Nếu bạn nghĩ chúng đang đánh nhau thì sao nhỉ? Dialogue: 0,0:02:23.31,0:02:24.56,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ rất ít người ở kia. Dialogue: 0,0:02:24.56,0:02:27.64,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, vậy nếu bạn nghĩ họ đang nói xin chào hay đang đập tay, Dialogue: 0,0:02:27.64,0:02:29.63,Default,,0000,0000,0000,,thì tức là bạn là một người thân thiện. Dialogue: 0,0:02:29.63,0:02:31.22,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn nghĩ chúng đang đánh nhau, Dialogue: 0,0:02:31.22,0:02:33.54,Default,,0000,0000,0000,,bạn có lẽ là người hơi khó tính và hung hăng. Dialogue: 0,0:02:33.54,0:02:35.48,Default,,0000,0000,0000,,Cơ bản thì, bạn là một người yêu hay một chiến binh. Dialogue: 0,0:02:35.48,0:02:36.76,Default,,0000,0000,0000,,Còn cái này thì sao? Dialogue: 0,0:02:36.76,0:02:40.38,Default,,0000,0000,0000,,Đây không thực sự là một cuộc biểu quyết, nên khi tôi đếm đến 3, mọi người hãy hô to xem bạn nhìn thấy gì. Dialogue: 0,0:02:40.38,0:02:43.55,Default,,0000,0000,0000,,Một, hai, ba. (Khán giả hô vang) Dialogue: 0,0:02:43.55,0:02:45.24,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghe là chuột hamster. Ai nói rằng hamster? Dialogue: 0,0:02:45.24,0:02:46.78,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó rất đáng lo ngại. Dialogue: 0,0:02:46.78,0:02:48.29,Default,,0000,0000,0000,,Một người ở kia nói rằng hamster. Dialogue: 0,0:02:48.29,0:02:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, bạn nên thấy một con vật hai chân gì đó ở đây, Dialogue: 0,0:02:51.60,0:02:53.98,Default,,0000,0000,0000,,và rồi hình ảnh qua gương của chúng ở đó. Dialogue: 0,0:02:53.98,0:02:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn không thấy, thì tức là bạn gặp khó khăn Dialogue: 0,0:02:57.41,0:03:01.50,Default,,0000,0000,0000,,trong việc xử lí những bình huống phức tạp khi có nhiều chuyện đang diễn ra. Dialogue: 0,0:03:01.50,0:03:03.73,Default,,0000,0000,0000,,Dĩ nhiên, ngoại trừ việc nó không có ý nghĩa như vậy. Dialogue: 0,0:03:03.73,0:03:06.40,Default,,0000,0000,0000,,Bài kiểm tra Rorschach cơ bản không có giá trị pháp lí Dialogue: 0,0:03:06.40,0:03:08.68,Default,,0000,0000,0000,,trong việc chẩn đoán tính cách của một người Dialogue: 0,0:03:08.68,0:03:11.14,Default,,0000,0000,0000,,và không được sử dụng bởi các nhà tâm lí học ngày nay. Dialogue: 0,0:03:11.14,0:03:14.56,Default,,0000,0000,0000,,Trên thực tế, một nghiên cứu gần đây tìm ra rằng khi bạn cố gắng Dialogue: 0,0:03:14.56,0:03:17.61,Default,,0000,0000,0000,,chẩn đoán tính cách người khác với bài kiểm tra này, Dialogue: 0,0:03:17.61,0:03:19.36,Default,,0000,0000,0000,,chứng tâm thần phân liệt đã được phát hiện Dialogue: 0,0:03:19.36,0:03:23.35,Default,,0000,0000,0000,,trong khoảng 1/6 những người hoàn toàn bình thường. Dialogue: 0,0:03:23.35,0:03:26.18,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nếu bạn không làm tốt bài kiểm tra này, Dialogue: 0,0:03:26.18,0:03:28.74,Default,,0000,0000,0000,,có lẽ bạn không phải người giỏi nhìn hình cho lắm. Dialogue: 0,0:03:28.74,0:03:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Vậy hãy làm một câu hỏi nhanh khác để tìm ra. Dialogue: 0,0:03:31.10,0:03:34.88,Default,,0000,0000,0000,,Khi làm bánh, bạn có thích - xin hãy giơ tay lên với mỗi cái như khi nãy - Dialogue: 0,0:03:34.88,0:03:37.65,Default,,0000,0000,0000,,bạn thích dùng một cuốn công thức có hình ảnh? Dialogue: 0,0:03:37.65,0:03:39.67,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, một vài người. Dialogue: 0,0:03:39.67,0:03:42.41,Default,,0000,0000,0000,,Có một người bạn chỉ dần từng bước? Dialogue: 0,0:03:42.41,0:03:45.08,Default,,0000,0000,0000,,Hay thử tự mình nghĩ sao làm vậy? Dialogue: 0,0:03:45.08,0:03:46.57,Default,,0000,0000,0000,,Khá ít người ở kia. Dialogue: 0,0:03:46.57,0:03:48.29,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, nếu bạn nói A, Dialogue: 0,0:03:48.29,0:03:50.46,Default,,0000,0000,0000,,thì tức là bạn là một người học từ hình ảnh Dialogue: 0,0:03:50.46,0:03:53.99,Default,,0000,0000,0000,,và bạn học hỏi tốt nhất khi thông tin được trình bày dưới dạng hình. Dialogue: 0,0:03:53.99,0:03:56.57,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn nói B, tức là bạn là một người học bằng tai, Dialogue: 0,0:03:56.57,0:04:00.29,Default,,0000,0000,0000,,và bạn học tốt nhất khi thông tin được đưa đến dưới hình thức âm thanh. Dialogue: 0,0:04:00.29,0:04:03.23,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn nói C, tức là bạn là một người học vân động, Dialogue: 0,0:04:03.23,0:04:06.63,Default,,0000,0000,0000,,và học tốt nhất khi có hứng thú và tự làm mọi thứ với đôi bàn tay mình. Dialogue: 0,0:04:06.63,0:04:08.79,Default,,0000,0000,0000,,Dĩ nhiên, ngoại trừ việc, chắc bạn đã đoán ra, Dialogue: 0,0:04:08.79,0:04:11.61,Default,,0000,0000,0000,,rằng nó không phải vậy, vì toàn bộ hoàn toàn chỉ là một giai thoại. Dialogue: 0,0:04:11.61,0:04:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Các phong cách học được tạo ra và không được khoa học kiểm chứng. Dialogue: 0,0:04:15.46,0:04:19.02,Default,,0000,0000,0000,,Vậy ta biết được điều này vì những nghiên cứu thực nghiệm được kiểm soát chặt chẽ, Dialogue: 0,0:04:19.02,0:04:21.14,Default,,0000,0000,0000,,khi người học được trao cho tài liệu để học Dialogue: 0,0:04:21.14,0:04:23.76,Default,,0000,0000,0000,,hoặc theo phong cách ưa thích của họ hay theo cách đối ngược, Dialogue: 0,0:04:23.76,0:04:27.34,Default,,0000,0000,0000,,thì không có gì khác biệt trong lượng thông tin họ giữ lại được. Dialogue: 0,0:04:27.34,0:04:29.40,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn nghĩ về điều đó chỉ một chốc lát, Dialogue: 0,0:04:29.40,0:04:31.48,Default,,0000,0000,0000,,rất hiển nhiên rằng nó phải là sự thật. Dialogue: 0,0:04:31.48,0:04:34.05,Default,,0000,0000,0000,,Rõ ràng là hình thức trình bày tốt nhất Dialogue: 0,0:04:34.05,0:04:37.35,Default,,0000,0000,0000,,không phụ thuộc vào bạn, mà vào điều bạn đang cố học. Dialogue: 0,0:04:37.36,0:04:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Giả sử, liệu bạn có thể học lái ô tô Dialogue: 0,0:04:39.48,0:04:41.90,Default,,0000,0000,0000,,chỉ bằng nghe ai đó bảo bạn phải làm gì Dialogue: 0,0:04:41.90,0:04:43.52,Default,,0000,0000,0000,,với không một trải nghiệm vận động? Dialogue: 0,0:04:43.52,0:04:45.34,Default,,0000,0000,0000,,Liệu bạn có thể giải các phương trình đồng thời Dialogue: 0,0:04:45.34,0:04:48.49,Default,,0000,0000,0000,,bằng việc bàn về chúng trong đầu và không hề viết chúng ra? Dialogue: 0,0:04:48.49,0:04:50.59,Default,,0000,0000,0000,,Liệu bạn có thể ôn tập cho bài kiểm tra kiến trúc Dialogue: 0,0:04:50.59,0:04:53.26,Default,,0000,0000,0000,,bằng việc sử dụng điệu nhảy trình diễn nếu bạn là một người học vận động? Dialogue: 0,0:04:53.26,0:04:56.20,Default,,0000,0000,0000,,Không. Điều bạn cần làm là thích ứng tài liệu cần học Dialogue: 0,0:04:56.20,0:04:59.98,Default,,0000,0000,0000,,với hình thức trình bày, không phải với bạn. Dialogue: 0,0:04:59.98,0:05:02.13,Default,,0000,0000,0000,,Tôi biết nhiều trong các bạn là những học sinh A-level Dialogue: 0,0:05:02.13,0:05:04.42,Default,,0000,0000,0000,,và sẽ sớm nhận được kết quả GCSE của mình. Dialogue: 0,0:05:04.42,0:05:06.98,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn dường như không đạt được những gì mình mong đợi, Dialogue: 0,0:05:06.98,0:05:09.32,Default,,0000,0000,0000,,thì bạn không thể đỗ lỗi cho phong cách học của mình, Dialogue: 0,0:05:09.32,0:05:12.95,Default,,0000,0000,0000,,mà một điều bạn có thể muốn nghĩ đến là gen của mình. Dialogue: 0,0:05:12.95,0:05:16.64,Default,,0000,0000,0000,,Vậy điều này tất cả có liên quan đến một nghiên cứu gần đây ở Đại học Cao Đẳng Luân Đôn Dialogue: 0,0:05:16.64,0:05:19.19,Default,,0000,0000,0000,,tìm ra rằng 58% sự thay đổi Dialogue: 0,0:05:19.19,0:05:22.44,Default,,0000,0000,0000,,giữa những học sinh khác nhau và kết quả GCSE của họ Dialogue: 0,0:05:22.44,0:05:24.10,Default,,0000,0000,0000,,được quy cho những nhân tố gen của họ. Dialogue: 0,0:05:24.10,0:05:27.23,Default,,0000,0000,0000,,Nghe như là một con số chính xác, vậy bằng cách nào ta có thể nói vậy? Dialogue: 0,0:05:27.23,0:05:30.74,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, khi ta muốn gỡ bỏ những đóng góp liên quan Dialogue: 0,0:05:30.74,0:05:32.84,Default,,0000,0000,0000,,của gen và môi trường, Dialogue: 0,0:05:32.84,0:05:35.07,Default,,0000,0000,0000,,điều ta có thể làm là một nghiên cứu về các cặp song sinh. Dialogue: 0,0:05:35.07,0:05:38.65,Default,,0000,0000,0000,,Những cặp sinh đôi cùng trứng có cùng 100% môi trường Dialogue: 0,0:05:38.65,0:05:40.55,Default,,0000,0000,0000,,và cùng chung 100% gen, Dialogue: 0,0:05:40.55,0:05:43.77,Default,,0000,0000,0000,,trong khi những cặp khác trứng có cùng 100% môi trường, Dialogue: 0,0:05:43.77,0:05:47.51,Default,,0000,0000,0000,,nhưng cũng như anh/em trai và chị/em gái, chỉ có cùng 50% gen. Dialogue: 0,0:05:47.51,0:05:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Do đó bằng việc so sánh sự tương đồng giữa các kết quả GCSE ở các cặp cùng trứng Dialogue: 0,0:05:51.71,0:05:54.02,Default,,0000,0000,0000,,với những cặp khác trứng, Dialogue: 0,0:05:54.02,0:05:55.36,Default,,0000,0000,0000,,và làm một vài phéo toán khéo léo, Dialogue: 0,0:05:55.36,0:05:59.26,Default,,0000,0000,0000,,ta có thể nắm được sự thay đổi và kết quả phụ thuộc bao nhiêu vào môi trường, Dialogue: 0,0:05:59.26,0:06:01.40,Default,,0000,0000,0000,,và bao nhiêu vào gen. Dialogue: 0,0:06:01.40,0:06:05.18,Default,,0000,0000,0000,,Và hóa ra có khoảng 58% là do gen. Dialogue: 0,0:06:05.18,0:06:08.94,Default,,0000,0000,0000,,Vâng điều này không nhằm hạ thấp những nỗ lực mà bạn và giáo viên của mình đã đặt vào. Dialogue: 0,0:06:08.94,0:06:12.07,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn không dường như có được kết quả GCSE mình mong muốn, Dialogue: 0,0:06:12.07,0:06:16.58,Default,,0000,0000,0000,,thì bạn luôn có thể đổ lỗi cha mẹ mình, hay ít nhất là gen của họ. Dialogue: 0,0:06:16.58,0:06:18.61,Default,,0000,0000,0000,,Một điều bạn không nên đổ lỗi Dialogue: 0,0:06:18.61,0:06:21.07,Default,,0000,0000,0000,,là việc làm một người não trái hay não phải, Dialogue: 0,0:06:21.07,0:06:22.88,Default,,0000,0000,0000,,vì lại lần nữa, đó là một giai thoại. Dialogue: 0,0:06:22.88,0:06:25.64,Default,,0000,0000,0000,,Vậy giai thoại ở đây là rằng não trái hợp với logic, Dialogue: 0,0:06:25.64,0:06:27.44,Default,,0000,0000,0000,,nó giỏi với những phương trình kiểu này, Dialogue: 0,0:06:27.44,0:06:31.53,Default,,0000,0000,0000,,và não phải sáng tạo hơn, nên giỏi về âm nhạc hơn. Dialogue: 0,0:06:31.53,0:06:34.46,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng lần nữa, đậy là một giai thoại vì gần như mọi việc bạn làm Dialogue: 0,0:06:34.46,0:06:37.28,Default,,0000,0000,0000,,liên quan gần như tất cả các phần của não bộ phối hợp cùng nhau, Dialogue: 0,0:06:37.28,0:06:40.60,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí chỉ việc đơn thuần nhất là một cuộc nói chuyện bình thường. Dialogue: 0,0:06:40.60,0:06:43.94,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, có lẽ một lí do vì sao nó vẫn tồn tại Dialogue: 0,0:06:43.94,0:06:46.18,Default,,0000,0000,0000,,là rằng có một mẩu sự thật trong đó. Dialogue: 0,0:06:46.18,0:06:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Vậy một phiên bản liên quan của giai thoại này Dialogue: 0,0:06:47.79,0:06:51.07,Default,,0000,0000,0000,,là rằng người thuận tay trái sáng tạo hơn người thuận tay phải, Dialogue: 0,0:06:51.07,0:06:54.53,Default,,0000,0000,0000,,điều khá dễ hiểu vì não bạn kiểm soát tay đối diện, Dialogue: 0,0:06:54.53,0:06:55.89,Default,,0000,0000,0000,,nên hỡi những người thuận tay trái, Dialogue: 0,0:06:55.89,0:06:58.31,Default,,0000,0000,0000,,phần não bên phải có phần chủ động hơn Dialogue: 0,0:06:58.31,0:07:00.12,Default,,0000,0000,0000,,phần não bên trái, Dialogue: 0,0:07:00.12,0:07:02.61,Default,,0000,0000,0000,,và ý tưởng là phần tay trái sáng tạo hơn. Dialogue: 0,0:07:02.61,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ, điều này tự nó không còn đúng nữa Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:07.20,Default,,0000,0000,0000,,rằng người thuận tay trái sáng tạo hơn người thuận tay phải. Dialogue: 0,0:07:07.20,0:07:09.62,Default,,0000,0000,0000,,Điều đúng là rằng những người thuận cả hai tay, Dialogue: 0,0:07:09.62,0:07:12.31,Default,,0000,0000,0000,,hay người dùng cả hai tay cho những việc khác nhau, Dialogue: 0,0:07:12.31,0:07:16.07,Default,,0000,0000,0000,,là những người suy nghĩ sáng tạo hơn người chỉ thuận một tay, Dialogue: 0,0:07:16.07,0:07:17.81,Default,,0000,0000,0000,,vì việc thuận hai tay liên quan đến việc Dialogue: 0,0:07:17.81,0:07:20.54,Default,,0000,0000,0000,,để hai bên não bộ trao đổi lẫn nhau rất nhiều, Dialogue: 0,0:07:20.54,0:07:24.30,Default,,0000,0000,0000,,điều dường như liên quan đến việc tạo nên suy nghĩ linh hoạt. Dialogue: 0,0:07:24.30,0:07:26.11,Default,,0000,0000,0000,,Giai thoại về người thuật tay trái sáng tạo Dialogue: 0,0:07:26.11,0:07:28.17,Default,,0000,0000,0000,,bắt nguồn từ sự thật rằng người thuận hai tay Dialogue: 0,0:07:28.17,0:07:31.30,Default,,0000,0000,0000,,là thường thấy ở người thuận tay trái hơn là tay phải, Dialogue: 0,0:07:31.30,0:07:34.35,Default,,0000,0000,0000,,vậy là có chút sự thật trong quan niệm về người thuận tay trái sáng tạo hơn, Dialogue: 0,0:07:34.35,0:07:35.69,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không nhiều. Dialogue: 0,0:07:35.69,0:07:38.13,Default,,0000,0000,0000,,Một giai thoại có liên quan bạn có lẽ đã nghe nói Dialogue: 0,0:07:38.13,0:07:40.50,Default,,0000,0000,0000,,là rằng ta chỉ dùng 10% não bộ. Dialogue: 0,0:07:40.50,0:07:42.03,Default,,0000,0000,0000,,Lần nữa, đây hoàn toàn chỉ là một giai thoại. Dialogue: 0,0:07:42.03,0:07:44.75,Default,,0000,0000,0000,,Gần như mọi thứ ta làm, dù là điều nhỏ nhặt nhất, Dialogue: 0,0:07:44.75,0:07:46.93,Default,,0000,0000,0000,,đều dùng gần như tất cả não bộ. Dialogue: 0,0:07:46.93,0:07:50.69,Default,,0000,0000,0000,,Tức là, dĩ nhiên là đúng Dialogue: 0,0:07:50.69,0:07:55.27,Default,,0000,0000,0000,,rằng đa số chúng ta không dùng năng lượng não bộ hết mức có thể. Dialogue: 0,0:07:55.27,0:07:58.24,Default,,0000,0000,0000,,Vậy ta có thể làm gì để tăng cường năng lượng não bộ? Dialogue: 0,0:07:58.24,0:08:00.38,Default,,0000,0000,0000,,Có lẽ ta có thể nghe chút nhạc Mô-da. Dialogue: 0,0:08:00.38,0:08:03.10,Default,,0000,0000,0000,,Bạn đã bao giờ nghe về ý tưởng về hiệu ứng Mô-da? Dialogue: 0,0:08:03.10,0:08:06.05,Default,,0000,0000,0000,,Vậy ý tưởng là rằng việc nghe nhạc Mô-da khiến bạn thông minh hơn Dialogue: 0,0:08:06.05,0:08:08.22,Default,,0000,0000,0000,,và cải thiện kết quả trong bài kiểm tra IQ. Dialogue: 0,0:08:08.22,0:08:10.33,Default,,0000,0000,0000,,Lại lần nữa, điều thú vị về giai thoại này Dialogue: 0,0:08:10.33,0:08:13.77,Default,,0000,0000,0000,,là rằng dù nó cơ bản là một giai thoại, có chút sự thật trong đó. Dialogue: 0,0:08:13.77,0:08:15.54,Default,,0000,0000,0000,,Nghiên cứu ban đầu đã tìm ra rằng Dialogue: 0,0:08:15.54,0:08:19.32,Default,,0000,0000,0000,,những người tham gia được nghe nhạc Mô-da một vài phút Dialogue: 0,0:08:19.32,0:08:21.62,Default,,0000,0000,0000,,làm tốt hơn trong một bài kiểm tra IQ sau đó Dialogue: 0,0:08:21.62,0:08:25.03,Default,,0000,0000,0000,,hơn những người chỉ đơn giản ngồi trong yên lặng. Dialogue: 0,0:08:25.03,0:08:28.76,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng một nghiên cứu kế thừa đã nhờ vài người thích nhạc Mô-da Dialogue: 0,0:08:28.76,0:08:30.54,Default,,0000,0000,0000,,và một nhóm người khác Dialogue: 0,0:08:30.54,0:08:33.21,Default,,0000,0000,0000,,là fan truyện kinh dị của Stephen King. Dialogue: 0,0:08:33.21,0:08:36.77,Default,,0000,0000,0000,,Và họ đã cho những người này nghe nhạc hoặc truyện. Dialogue: 0,0:08:36.77,0:08:39.28,Default,,0000,0000,0000,,Những người thích nhạc Mô-da hơn là truyện Dialogue: 0,0:08:39.28,0:08:42.01,Default,,0000,0000,0000,,có một sự tăng IQ lớn hơn so với việc nghe truyện kể, Dialogue: 0,0:08:42.01,0:08:44.85,Default,,0000,0000,0000,,nhưng những người thích truyện hơn nhạc Mô-da Dialogue: 0,0:08:44.85,0:08:47.96,Default,,0000,0000,0000,,có một sự tăng trưởng IQ lớn hơn từ việc nghe truyện của Stephen King Dialogue: 0,0:08:47.96,0:08:49.17,Default,,0000,0000,0000,,so với nhạc Mô-da. Dialogue: 0,0:08:49.17,0:08:51.93,Default,,0000,0000,0000,,Vậy sự thật là rằng việc nghe thứ gì đó bạn thích Dialogue: 0,0:08:51.93,0:08:55.18,Default,,0000,0000,0000,,phần nào tạo hứng thú cho bạn và giúp IQ của bạn tăng lên tạm thời Dialogue: 0,0:08:55.18,0:08:57.11,Default,,0000,0000,0000,,trong một phạm vi hẹp các hoạt động. Dialogue: 0,0:08:57.11,0:08:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Không có đề xuất rằng việc nghe nhạc Mô-da, Dialogue: 0,0:08:59.48,0:09:01.10,Default,,0000,0000,0000,,hay quả thực truyện Stephen King Dialogue: 0,0:09:01.10,0:09:04.53,Default,,0000,0000,0000,,sẽ khiến bạn thông minh hơn về lâu về dài. Dialogue: 0,0:09:04.53,0:09:07.47,Default,,0000,0000,0000,,Một phiên bản khác của giai thoại Mô-da Dialogue: 0,0:09:07.47,0:09:12.32,Default,,0000,0000,0000,,là rằng việc nghe nhạc Mô-da có thể khiến bạn không chỉ thông minh mà còn khỏe mạnh hơn. Dialogue: 0,0:09:12.32,0:09:14.39,Default,,0000,0000,0000,,Không may thay, điều này cũng không có vẻ đúng Dialogue: 0,0:09:14.39,0:09:17.45,Default,,0000,0000,0000,,với những người nghe nhạc Mô-da gần như mỗi ngày, Dialogue: 0,0:09:17.45,0:09:19.17,Default,,0000,0000,0000,,bản thân Mô-da, Dialogue: 0,0:09:19.17,0:09:22.15,Default,,0000,0000,0000,,người mắc chứng bệnh lậu, đậu mùa, viêm khớp, Dialogue: 0,0:09:22.15,0:09:26.66,Default,,0000,0000,0000,,và, điều đa số cho rằng cuối cùng đã giết chết ông, bệnh giang mai. Dialogue: 0,0:09:26.67,0:09:30.04,Default,,0000,0000,0000,,Điều này cho thấy rằng Mô-da lẽ ra nên cẩn thận hơn, có lẽ, Dialogue: 0,0:09:30.04,0:09:32.61,Default,,0000,0000,0000,,khi chọn bạn đời của mình. Dialogue: 0,0:09:32.61,0:09:34.77,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng ta chọn bạn đời bằng cách nào? Dialogue: 0,0:09:34.77,0:09:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Vậy một giai thoại tôi phải nói ra, đã được lan truyền bởi các nhà xã hội học Dialogue: 0,0:09:39.80,0:09:43.42,Default,,0000,0000,0000,,là rằng sự ưa thích hơn vào một người bạn tình là một sản phẩm của nên văn hóa, Dialogue: 0,0:09:43.42,0:09:45.35,Default,,0000,0000,0000,,rằng chúng là đặc trưng văn hóa. Dialogue: 0,0:09:45.35,0:09:47.50,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trên thực tế, số liệu không cho thấy điều này. Dialogue: 0,0:09:47.50,0:09:51.54,Default,,0000,0000,0000,,Một nghiên cứu nổi tiếng đã khảo sát mọi người từ 37 nền văn hóa khác nhau trên toàn cầu, Dialogue: 0,0:09:51.54,0:09:53.12,Default,,0000,0000,0000,,từ người Mỹ đến người Zulu (Nam Phi), Dialogue: 0,0:09:53.12,0:09:55.48,Default,,0000,0000,0000,,về điều họ tìm kiếm ở một người bạn đời. Dialogue: 0,0:09:55.48,0:09:57.85,Default,,0000,0000,0000,,Và trong mỗi nền văn hóa riêng biệt trên toàn cầu, Dialogue: 0,0:09:57.85,0:10:01.57,Default,,0000,0000,0000,,đàn ông đặt nặng hơn về sự hấp dẫn sinh lí ở một người bạn đời Dialogue: 0,0:10:01.57,0:10:02.87,Default,,0000,0000,0000,,hơn là phụ nữ, Dialogue: 0,0:10:02.87,0:10:04.61,Default,,0000,0000,0000,,và cũng trong mỗi nền văn hóa riêng, Dialogue: 0,0:10:04.61,0:10:09.22,Default,,0000,0000,0000,,phụ nữ đặt nặng hơn đàn ông ở tham vọng và quyền lực. Dialogue: 0,0:10:09.22,0:10:10.60,Default,,0000,0000,0000,,Cũng trong mỗi nền văn hóa, Dialogue: 0,0:10:10.60,0:10:13.13,Default,,0000,0000,0000,,đàn ông thích những người phụ nữ trẻ hơn mình, Dialogue: 0,0:10:13.13,0:10:15.94,Default,,0000,0000,0000,,trung bình, tôi cho là 2,66 năm, Dialogue: 0,0:10:15.94,0:10:17.59,Default,,0000,0000,0000,,và cũng trong mỗi nền văn hóa, Dialogue: 0,0:10:17.59,0:10:20.19,Default,,0000,0000,0000,,phụ nữ thích đàn ông lớn tuổi hơn mình, Dialogue: 0,0:10:20.19,0:10:22.100,Default,,0000,0000,0000,,trung bình khoảng 3,42 tuổi, Dialogue: 0,0:10:22.100,0:10:26.71,Default,,0000,0000,0000,,đó là lí do tại sao ta có ở đây "Mỗi người cần một người "cha nuôi"". Dialogue: 0,0:10:26.71,0:10:29.29,Default,,0000,0000,0000,,Vậy đi từ việc cố gắng ghi điểm với bạn tình Dialogue: 0,0:10:29.29,0:10:33.21,Default,,0000,0000,0000,,đến việc cố ghi điểm trong môn bóng rổ, bóng đá hay bất kì môn thể thao nào bạn tham gia. Dialogue: 0,0:10:33.21,0:10:37.35,Default,,0000,0000,0000,,Giai thoại ở đây là rằng vận động viên đi từ chuỗi hot-hand (thành công trong bóng rổ), người Mỹ gọi như vậy, Dialogue: 0,0:10:37.35,0:10:39.55,Default,,0000,0000,0000,,hay purple patch (giai đoạn thành công), ta thường nói ở Anh, Dialogue: 0,0:10:39.55,0:10:42.39,Default,,0000,0000,0000,,nơi người ta không thể bỏ lỡ, như anh chàng ở đây. Dialogue: 0,0:10:42.39,0:10:46.08,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trên thực tế, điều xảy ra là rằng nếu bạn phân tích kiểu mẫu Dialogue: 0,0:10:46.08,0:10:47.86,Default,,0000,0000,0000,,của những quả trúng và quả trật theo số liệu, Dialogue: 0,0:10:47.86,0:10:50.16,Default,,0000,0000,0000,,hóa ra là nó gần như luôn ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:10:50.16,0:10:52.58,Default,,0000,0000,0000,,Não bạn tạo ra những kiểu mẫu từ sự ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:10:52.58,0:10:53.94,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn tung một đồng xu, Dialogue: 0,0:10:53.94,0:10:57.57,Default,,0000,0000,0000,,một chuỗi ngửa và sấp sẽ xuất hiện đâu đó trong sự ngẫu nhiên, Dialogue: 0,0:10:57.57,0:11:00.68,Default,,0000,0000,0000,,và vì não bộ thích nhìn thấy những kiểu mẫu ở nơi không hề có, Dialogue: 0,0:11:00.68,0:11:03.28,Default,,0000,0000,0000,,ta nhìn vào những chuỗi này và gán ý nghĩa cho chúng Dialogue: 0,0:11:03.28,0:11:05.59,Default,,0000,0000,0000,,và nói, "Yeah, anh ta sẽ chơi tốt hôm nay." Dialogue: 0,0:11:05.59,0:11:07.90,Default,,0000,0000,0000,,trong khi thực sự bạn sẽ nhận cùng kiểu mẫu Dialogue: 0,0:11:07.90,0:11:10.55,Default,,0000,0000,0000,,nếu bạn chỉ nhận được những cú trúng và trật ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:11:11.41,0:11:14.87,Default,,0000,0000,0000,,Vậy một ngoại lệ cho điều này, tuy nhiên, là những cú sút penaty trong bóng đá. Dialogue: 0,0:11:14.87,0:11:17.96,Default,,0000,0000,0000,,Một nghiên cứu gần đây khảo sát các cú sút penaty trong bóng đá Dialogue: 0,0:11:17.96,0:11:19.98,Default,,0000,0000,0000,,chỉ ra rằng những người chơi đại diện những nước Dialogue: 0,0:11:19.98,0:11:22.60,Default,,0000,0000,0000,,với lịch sử xấu về các quả sút phạt, Dialogue: 0,0:11:22.60,0:11:24.78,Default,,0000,0000,0000,,ví dụ như nước Anh, Dialogue: 0,0:11:24.78,0:11:28.54,Default,,0000,0000,0000,,có xu hướng thực hiện cú sút của mình nhanh hơn những nước có lịch sử tốt hơn, Dialogue: 0,0:11:28.54,0:11:31.86,Default,,0000,0000,0000,,và kết quả là, như bạn có thể đoán, họ có khả năng bỏ lỡ cao hơn. Dialogue: 0,0:11:31.86,0:11:33.56,Default,,0000,0000,0000,,Điều này đặt ra câu hỏi Dialogue: 0,0:11:33.56,0:11:36.95,Default,,0000,0000,0000,,là liệu có khả năng nào ta có thể cải thiện sự thực hiện của người khác. Dialogue: 0,0:11:36.95,0:11:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Và một điều bạn có thể nghĩ đến Dialogue: 0,0:11:38.95,0:11:42.37,Default,,0000,0000,0000,,là phạt những người bỏ lỡ và xem liệu điều đó có giúp họ tốt hơn không. Dialogue: 0,0:11:42.37,0:11:45.100,Default,,0000,0000,0000,,Ý tưởng này, ảnh hưởng rằng sự trừng phạt có thể cải thiện sự thực hiện, Dialogue: 0,0:11:45.100,0:11:48.20,Default,,0000,0000,0000,,là điều những người tham gia nghĩ họ đang thử nghiệm Dialogue: 0,0:11:48.20,0:11:50.74,Default,,0000,0000,0000,,trong thí nghiệm học và phạt nổi tiếng của Milgram Dialogue: 0,0:11:50.74,0:11:53.74,Default,,0000,0000,0000,,mà bạn có lẽ đã nghe nói đến nếu bạn là một học sinh khoa tâm lí. Dialogue: 0,0:11:53.74,0:11:56.57,Default,,0000,0000,0000,,Chuyện kể rằng những người tham gia sẵn sàng để trao Dialogue: 0,0:11:56.57,0:11:59.87,Default,,0000,0000,0000,,cái mà họ tin là những ổ điện chết người cho một người kia Dialogue: 0,0:11:59.87,0:12:01.89,Default,,0000,0000,0000,,khi họ trả lời sai, Dialogue: 0,0:12:01.89,0:12:04.70,Default,,0000,0000,0000,,chỉ vì ai đó trong chiếc áo choàng trắng bảo họ làm vậy. Dialogue: 0,0:12:04.70,0:12:07.11,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng câu chuyện này là một giai thoại vì ba lí do. Dialogue: 0,0:12:07.11,0:12:12.02,Default,,0000,0000,0000,,Đầu tiên và quan trọng nhất, áo phòng thí nghiệm không có màu trắng, trên thực tế là xám. Dialogue: 0,0:12:12.02,0:12:16.42,Default,,0000,0000,0000,,Thứ hai, những người tham gia được yêu cầu trước nghiên cứu Dialogue: 0,0:12:16.42,0:12:18.93,Default,,0000,0000,0000,,và được nhắc nhở mỗi lần họ quan ngại, Dialogue: 0,0:12:18.93,0:12:21.76,Default,,0000,0000,0000,,rằng dù cơn giật rất đau đớn, chúng hoàn toàn không gây chết người Dialogue: 0,0:12:21.76,0:12:24.50,Default,,0000,0000,0000,,và thực tế là chẳng gây một tổn thương vĩnh viễn nào hết. Dialogue: 0,0:12:24.50,0:12:26.82,Default,,0000,0000,0000,,Và thứ ba, những người tham gia đã không trao dây điện Dialogue: 0,0:12:26.82,0:12:29.47,Default,,0000,0000,0000,,chỉ vì ai đó trong chiếc áo choàng bảo họ làm vậy. Dialogue: 0,0:12:29.47,0:12:31.52,Default,,0000,0000,0000,,Khi họ được phỏng vấn sau nghiên cứu, Dialogue: 0,0:12:31.52,0:12:34.02,Default,,0000,0000,0000,,tất cả nói rằng họ tin tưởng chắc chắn Dialogue: 0,0:12:34.02,0:12:37.81,Default,,0000,0000,0000,,rằng nghiên cứu học hỏi và trừng phạt phục vụ một mục đích khoa học xứng đáng Dialogue: 0,0:12:37.81,0:12:40.24,Default,,0000,0000,0000,,cái mà sẽ có những gặt hái lâu bền cho khoa học Dialogue: 0,0:12:40.24,0:12:46.11,Default,,0000,0000,0000,,so với sự không thoải mái tạm thời được gây đến cho người tham gia. Dialogue: 0,0:12:47.02,0:12:49.60,Default,,0000,0000,0000,,Được rồi, vậy là tôi vừa nói được khoảng 12 phút, Dialogue: 0,0:12:49.60,0:12:52.29,Default,,0000,0000,0000,,và bạn có lẽ đã luôn ngồi kia lắng nghe tôi, Dialogue: 0,0:12:52.29,0:12:54.51,Default,,0000,0000,0000,,phân tích những cách dùng từ và ngôn ngữ cơ thể của tôi Dialogue: 0,0:12:54.51,0:12:58.12,Default,,0000,0000,0000,,và cố gắng hiểu ra liệu bạn có nên chú ý đến những gì tôi đang nói không, Dialogue: 0,0:12:58.12,0:13:00.58,Default,,0000,0000,0000,,liệu tôi có đang nói thật hay nói dối, Dialogue: 0,0:13:00.58,0:13:02.76,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nếu là vậy, bạn có lẽ đã hoàn toàn thất bại, Dialogue: 0,0:13:02.76,0:13:05.10,Default,,0000,0000,0000,,vì dù ta đều nghĩ rằng ta có thể nhận ra kẻ nói dối Dialogue: 0,0:13:05.10,0:13:07.20,Default,,0000,0000,0000,,từ ngôn ngữ cơ thể và cấu trúc lời nói của họ, Dialogue: 0,0:13:07.20,0:13:09.87,Default,,0000,0000,0000,,hàng trăm bài kiểm tra tâm lí qua nhiều năm đã chỉ ra Dialogue: 0,0:13:09.87,0:13:12.56,Default,,0000,0000,0000,,rằng tất cả chúng ta, bao gồm cả sĩ quan cảnh sát và thám tử, Dialogue: 0,0:13:12.56,0:13:16.06,Default,,0000,0000,0000,,cơ bản cũng ngẫu nhiên mới phát hiện ra lời nói dối từ ngôn ngữ cơ thể Dialogue: 0,0:13:16.06,0:13:17.64,Default,,0000,0000,0000,,và đặc điểm khẩu hình. Dialogue: 0,0:13:17.64,0:13:19.69,Default,,0000,0000,0000,,Thú vị thay, có một ngoại lệ: Dialogue: 0,0:13:19.69,0:13:21.94,Default,,0000,0000,0000,,TV nhờ tìm người thân bị mất tích Dialogue: 0,0:13:21.94,0:13:24.92,Default,,0000,0000,0000,,Khá dễ để dự đoán thời điểm người thân bị thất lạc Dialogue: 0,0:13:24.92,0:13:28.25,Default,,0000,0000,0000,,và khi nào người kháng án thực tế đã tự mình giết chết người họ hàng. Dialogue: 0,0:13:28.25,0:13:31.77,Default,,0000,0000,0000,,Vậy những kẻ kháng án gian trá có khả năng lắc đầu, hay nhìn đi nơi khác, Dialogue: 0,0:13:31.77,0:13:33.48,Default,,0000,0000,0000,,và mắc lỗi trong lời nói của mình, Dialogue: 0,0:13:33.48,0:13:35.50,Default,,0000,0000,0000,,trong khi kẻ nói thật có thiên hướng Dialogue: 0,0:13:35.50,0:13:37.84,Default,,0000,0000,0000,,bày tỏ hi vọng rằng người kia sẽ trở về an toàn Dialogue: 0,0:13:37.84,0:13:39.58,Default,,0000,0000,0000,,và tránh ngôn từ cay nghiệt. Dialogue: 0,0:13:39.58,0:13:44.19,Default,,0000,0000,0000,,Do vậy, cho ví dụ, họ có thể nói "bị tước đi khỏi chúng tôi" thay vì "bị giết." Dialogue: 0,0:13:44.19,0:13:46.84,Default,,0000,0000,0000,,Nhân tiện nói về điều này, đã đến lúc tôi kết thúc bài thuyết trình của mình, Dialogue: 0,0:13:46.84,0:13:50.05,Default,,0000,0000,0000,,nhưng trước đó, tôi chỉ muốn mang đến cho các bạn trong 30 giây Dialogue: 0,0:13:50.05,0:13:53.42,Default,,0000,0000,0000,,giai thoại bao quát của tâm lí học. Dialogue: 0,0:13:53.42,0:13:57.72,Default,,0000,0000,0000,,Vậy giai thoại là rằng tâm lí học chỉ là một sự tập hợp những lí thuyết thú vị, Dialogue: 0,0:13:57.72,0:14:01.24,Default,,0000,0000,0000,,tất cả chúng nói lên điều gì đó hữu ích và có gì đó để dâng hiến. Dialogue: 0,0:14:01.24,0:14:03.74,Default,,0000,0000,0000,,Điều tôi hi vọng đã chỉ ra cho các bạn trong vài phút qua Dialogue: 0,0:14:03.74,0:14:05.32,Default,,0000,0000,0000,,là rằng điều này không đúng. Dialogue: 0,0:14:05.32,0:14:08.58,Default,,0000,0000,0000,,Điều ta cần làm là đánh giá những lí thuyết tâm lí Dialogue: 0,0:14:08.58,0:14:10.47,Default,,0000,0000,0000,,bằng việc xem xét những tiên đoán chúng đưa ra, Dialogue: 0,0:14:10.47,0:14:13.29,Default,,0000,0000,0000,,liệu đó là nghe nhạc Mô-da khiến bạn thông minh hơn, Dialogue: 0,0:14:13.29,0:14:18.06,Default,,0000,0000,0000,,rằng bạn học tốt hơn khi thông tin được trình bày theo phong cách ưa thích Dialogue: 0,0:14:18.06,0:14:21.52,Default,,0000,0000,0000,,hay dù gì chăng nữa, tất cả những cái này chỉ là những dự đoán dựa trên kinh nghiệm, Dialogue: 0,0:14:21.52,0:14:23.31,Default,,0000,0000,0000,,và cách duy nhất ta có thể cải thiện Dialogue: 0,0:14:23.31,0:14:25.43,Default,,0000,0000,0000,,là kiểm tra những dự đoán này với dữ liệu Dialogue: 0,0:14:25.43,0:14:27.76,Default,,0000,0000,0000,,trong những nghiên cứu thực nghiệm được kiểm soát chặt chẽ. Dialogue: 0,0:14:27.76,0:14:30.89,Default,,0000,0000,0000,,Và chỉ bằng cách đó ta mới có thể hi vọng phát hiện ra Dialogue: 0,0:14:30.89,0:14:33.51,Default,,0000,0000,0000,,cái nào trong những lí thuyết này được chứng minh, Dialogue: 0,0:14:33.51,0:14:36.90,Default,,0000,0000,0000,,và cái nào, như những gì tôi đã nói hôm nay, những giai thoại. Dialogue: 0,0:14:36.90,0:14:38.41,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Dialogue: 0,0:14:38.41,0:14:41.87,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)