WEBVTT

00:00:01.357 --> 00:00:04.406
คุณคงเคยได้ยินเรื่องไอคิว
ซึ่งเป็นความเฉลียวฉลาดโดยทั่วไป

00:00:04.406 --> 00:00:05.902
เเล้วถ้าเป็น Psy-Q ล่ะ?

00:00:05.902 --> 00:00:08.109
คุณรู้มากน้อยเเค่ไหน
ว่าอะไรทำให้เราเป็นแบบนั้น

00:00:08.109 --> 00:00:10.614
เราเก่งเเค่ไหน ในการเดาพฤติกรรมคนอื่น

00:00:10.614 --> 00:00:12.070
หรือเเม้เเต่ของตัวเราเอง

00:00:12.070 --> 00:00:15.159
และเราเข้าใจเรื่องเกี่ยวกับจิตวิทยา
ผิดไปแค่ไหน

00:00:15.159 --> 00:00:18.947
เรามาค้นหาคำตอบกัน โดยการนับถอยหลัง
เรื่องเข้าใจผิด 10 เรื่องด้านจิตวิทยา

NOTE Paragraph

00:00:18.947 --> 00:00:21.833
เราคงเคยได้ยินมาว่า
เมื่อกล่าวถึงจิตวิทยา

00:00:21.833 --> 00:00:24.975
มันเหมือนกับว่าผู้ชายมาจากดาวอังคาร
เเละผู้หญิงมาจากดาวศุกร์จริง ๆ

00:00:24.975 --> 00:00:27.264
เเต่ความจริงแล้วชาย-หญิงต่างกันแค่ไหน

00:00:27.264 --> 00:00:29.518
เเละเพื่อหาคำตอบ
เราจะเริ่มโดยการดูอะไรสักอย่าง

00:00:29.518 --> 00:00:31.495
ที่ผู้ชายเเละผู้หญิงเเตกต่างกันจริง ๆ

00:00:31.495 --> 00:00:34.943
เเละพลอตกราฟที่เเสดงถึง ความเเตกต่าง
ระหว่างเพศ โดยใช้หน่วยเดียวกัน

00:00:34.943 --> 00:00:37.116
สิ่งหนึ่งที่ชายเเละหญิง
ต่างกันจริง ๆ

00:00:37.116 --> 00:00:38.913
ก็คือ ความสามารถในการขว้างลูกบอล

00:00:38.913 --> 00:00:40.803
ฉะนั้น ถ้าเรามาดูตัวเลข ของผู้ชายตรงนี้

00:00:40.803 --> 00:00:43.274
เราจะเห็นสิ่งที่เรียกว่า
กราฟการเเจกเเจงเเบบปกติ

00:00:43.274 --> 00:00:46.482
ชายจำนวนไม่เยอะ โยนบอลได้ไกลมาก
เเละอีกจำนวนน้อย ก็โยนได้ไม่ไกลเลย

00:00:46.482 --> 00:00:48.252
เเต่ส่วนมาก โยนได้ปานกลาง

00:00:48.252 --> 00:00:50.416
สัดส่วนผู้หญิง ก็เหมือนกัน

00:00:50.416 --> 00:00:52.465
เเต่จริง ๆ มีความต่างกันมาก

00:00:52.465 --> 00:00:54.533
จริง ๆ ผู้ชายโดยเฉลี่ย

00:00:54.533 --> 00:00:56.620
สามารถโยนบอลได้ไกลกว่า
98% ของผู้หญิงทั้งหมด

00:00:56.620 --> 00:00:59.647
ทีนี้เราจะมาดู
ความต่างระหว่างเพศ ทางจิตวิทยา

00:00:59.647 --> 00:01:02.504
ว่าเป็นอย่างไร โดยใช้หน่วยมาตรฐานเดียวกัน

00:01:02.504 --> 00:01:04.090
นักจิตวิทยาจะบอกเราว่า

00:01:04.090 --> 00:01:06.635
ชายมีสำนึกเรื่องการกะระยะดีกว่าหญิง

00:01:06.635 --> 00:01:09.373
เช่น การดูแผนที่เป็นต้น ซึ่งเป็นจริง

00:01:09.373 --> 00:01:11.863
แต่เรามาดูว่ามีความต่างกันแค่ไหน

00:01:11.863 --> 00:01:15.250
น้อยนิดเดียว เส้นชิดกันจนเกือบตรงกัน

00:01:15.250 --> 00:01:19.244
จริง ๆ แล้ว หญิงโดยเฉลี่ย 
เก่งกว่าชาย 33%

00:01:19.244 --> 00:01:21.125
และถ้าเลขนั้นขยับเป็น 50%

00:01:21.125 --> 00:01:23.181
ทั้งสองเพศ ก็เกือบจะเท่ากันเป๊ะ

00:01:23.181 --> 00:01:26.839
ให้สังเกตว่า ความต่างนี้และอันหน้า
ที่จะแสดง

00:01:26.839 --> 00:01:29.664
เป็นความแตกต่างทางเพศ ที่มากที่สุด

00:01:29.664 --> 00:01:31.101
ที่เคยพบ ในสาขาจิตวิทยา

00:01:31.101 --> 00:01:32.212
ครับ นี้เป็นอันต่อไป

00:01:32.212 --> 00:01:34.650
นักจิตวิทยาจะบอกว่า หญิงเก่งกว่า

00:01:34.650 --> 00:01:36.315
ในเรื่องภาษาและไวยากรณ์

00:01:36.315 --> 00:01:38.904
และนี่เป็นคะแนนสอบไวยากรณ์มาตรฐาน

00:01:38.904 --> 00:01:40.861
นั่นของผู้หญิง และนั่นของชาย

00:01:40.861 --> 00:01:43.250
ใช่อีก หญิงเก่งกว่าโดยเฉลี่ย

00:01:43.250 --> 00:01:44.560
แต่ใกล้กันมาก

00:01:44.560 --> 00:01:47.807
ชายถึง 33% ก็ยังเก่งกว่าหญิงเฉลี่ย

00:01:47.807 --> 00:01:49.720
และอีกที ถ้าเลขนั้นขยับเป็น 50%

00:01:49.720 --> 00:01:52.462
ก็จะไม่มีความแตกต่างระหว่างเพศเลย

00:01:52.462 --> 00:01:54.583
ดังนั้น นี่ไม่ใช่เรื่องดาวอังคาร ดาวศุกร์

00:01:54.583 --> 00:01:56.820
แต่เป็นเรื่องขนมมาร์ส และสนิกเกอร์

00:01:56.820 --> 00:02:00.820
มันก็เหมือนกัน แค่อีกอันถั่วหน่อยแค่นั้น

NOTE Paragraph

00:02:00.820 --> 00:02:05.059
ตอนทำเค้ก คุณชอบใช้ตำราอาหารที่มีรูปไหม

00:02:05.059 --> 00:02:06.829
ครับ มีบ้าง

00:02:06.829 --> 00:02:09.379
หรือชอบให้เพื่อนบอก

00:02:09.379 --> 00:02:12.172
หรือว่า เริ่มลองทำ ลองผิดลองถูกไป

00:02:12.172 --> 00:02:13.304
มีหลายคน

00:02:13.304 --> 00:02:15.274
โอเค ถ้าใครเลือกข้อแรก

00:02:15.274 --> 00:02:17.496
นั่นหมายความว่าเราเรียนรู้โดยใช้ตา

00:02:17.496 --> 00:02:20.664
และเรียนได้ดีทีสุด เมื่อข้อมูลเห็นได้ทางตา

00:02:20.664 --> 00:02:23.226
ถ้าเลือกข้อ 2 นั่นหมายความว่า 
เราเรียนรู้ทางหู

00:02:23.226 --> 00:02:27.206
และเรียนรู้ได้ดี เมื่อมีข้อมูลเป็นเสียง

00:02:27.206 --> 00:02:30.309
ถ้าเลือกข้อ 3 นั่นหมายถึง 
เราเรียนรู้ทางการสัมผัส

00:02:30.309 --> 00:02:33.107
และเราเรียนได้ดี เมื่อต้องทำอะไรด้วยมือ

NOTE Paragraph

00:02:33.107 --> 00:02:35.365
ยกเว้นเรื่อง ... คงจะเดาออกแล้วว่า

00:02:35.365 --> 00:02:38.030
ไม่ได้หมายเช่นนั้น เพราะว่า 
มันเป็นแค่เรื่องพูดต่อ ๆ กัน

00:02:38.030 --> 00:02:42.658
สไตล์การเรียนรู้ เป็นเรื่องกุขึ้น 
ที่ไม่มีหลักฐานสนับสนุน ทางวิทยาศาสตร์

00:02:42.658 --> 00:02:45.538
เรารู้ได้ เพราะว่า ในงานทดลอง
ที่ควบคุมอย่างเข้มงวด

00:02:45.538 --> 00:02:48.139
ที่มีการให้ประเด็นการศึกษา

00:02:48.139 --> 00:02:50.479
ในสไตล์ที่ตนชอบ หรือตรงกันข้าม

00:02:50.479 --> 00:02:54.125
การจำข้อมูลได้ ไม่มีความแตกต่างเลย

00:02:54.125 --> 00:02:56.281
และถ้าลองพิจารณาสักครู่หนึ่ง

00:02:56.281 --> 00:02:58.409
ก็จะเห็นชัดว่า นี้ต้องเป็นจริง

00:02:58.409 --> 00:03:00.961
มันชัดเจนว่า วิธีการแสดงข้อมูลที่ดีที่สุด

00:03:00.961 --> 00:03:04.024
ไม่ได้ขึ้นอยู่กันเรา 
แต่ขึ้นอยู่กับว่าเรากำลังศึกษาอะไร

00:03:04.024 --> 00:03:06.296
ยกตัวอย่างเช่น เราเรียนขับรถได้ไหม

00:03:06.296 --> 00:03:08.364
โดยแค่ฟังว่า เราต้องทำอะไร

00:03:08.364 --> 00:03:10.679
โดยไม่ต้องจับอะไรเลย

00:03:10.679 --> 00:03:12.848
แล้วเราแก้สมการหลายชั้น ได้หรือไม่

00:03:12.848 --> 00:03:15.304
โดยคิดแต่ในหัว โดยไม่ต้องเขียนอะไร

00:03:15.304 --> 00:03:17.765
สามารถผ่านการสอบทางสถาปัตย์ได้หรือไม่

00:03:17.765 --> 00:03:20.108
โดยใช้วิธีการเต้นรำ 
ถ้าคุณเรียนรู้โดยการสัมผัส

00:03:20.108 --> 00:03:23.089
ไม่ได้ เราต้องจับคู่สิ่งที่จะศึกษา

00:03:23.089 --> 00:03:24.551
กับวิธีให้ข้อมูล

00:03:24.551 --> 00:03:27.069
ไม่ใช่กับเรา

NOTE Paragraph

00:03:27.069 --> 00:03:29.180
ผมรู้ว่าพวกคุณหลายคนเป็นนักเรียนมัธยมปลาย

00:03:29.180 --> 00:03:30.988
ซึ่งพึ่งจะได้ผลการสอบ GCSE

00:03:30.988 --> 00:03:34.119
และถ้าไม่ได้คะแนนตามเป้าหมาย

00:03:34.119 --> 00:03:36.110
คุณโทษสไตล์การเรียนตัวเองไม่ได้หรอก

00:03:36.110 --> 00:03:38.724
แต่คุณอาจหันไปโทษยีนของคุณได้

00:03:38.724 --> 00:03:42.702
เรื่องนี้มีอยู่ว่า งานวิจัยเร็ว ๆ นี้ 
ที่ University College London

00:03:42.702 --> 00:03:44.786
พบว่า ผลแตกต่างที่ได้ประมาณ 58%

00:03:44.786 --> 00:03:49.522
ระหว่างนักเรียน ในเรื่องผลสอบ GCSE

00:03:49.522 --> 00:03:51.804
มาจากปัจจัยทางกรรมพันธุ์

00:03:51.804 --> 00:03:54.350
ตัวเลขนั้นฟังดูแม่นยำมาก แล้วรู้ได้อย่างไร

00:03:54.350 --> 00:03:56.355
คือเมื่อเราต้องการที่จะแยกปัจจัย

00:03:56.355 --> 00:03:59.316
ที่มาจากยีนหรือจากสิ่งแวดล้อมออกจากกัน

00:03:59.316 --> 00:04:01.804
เราจะศึกษาเด็กแฝด

00:04:01.804 --> 00:04:05.292
แฝดเหมือนจะอยู่ในสิ่งแวดล้อม
ที่เหมือนกัน 100%

00:04:05.292 --> 00:04:08.068
และมียีนเหมือนกัน 100%

00:04:08.068 --> 00:04:11.090
ส่วนแฝดต่าง
จะอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เหมือนกัน 100%

00:04:11.090 --> 00:04:14.332
แต่เหมือนกับพี่น้องทั่วไป 
จะมียีนเหมือนกันเพียง 50%

00:04:14.332 --> 00:04:18.343
ดังนั้น เมื่อเปรียบเทียบผลสอบ GCSE
ของแฝดเหมือน

00:04:18.343 --> 00:04:20.835
กับแฝดต่าง

00:04:20.835 --> 00:04:22.671
แล้วคิดเลขเจ๋ง ๆ สักหน่อย

00:04:22.671 --> 00:04:26.192
เราก็จะแยกได้ว่า ผลการสอบที่ออกมา
มีเหตุจากปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมเท่าไร

00:04:26.192 --> 00:04:28.188
และมาจากปัจจัยเรื่องยีนเท่าไร

00:04:28.188 --> 00:04:32.549
ซึ่งผลก็คือประมาณ 58% มาจากยีน

00:04:32.549 --> 00:04:36.128
นี่ไม่ได้หมายความว่างานหนัก
ที่คุณกับครูลงมือลงแรงไม่สำคัญนะครับ

00:04:36.128 --> 00:04:38.654
ถ้าผล GCSE ออกมาไม่ได้อย่างที่คุณต้องการ

00:04:38.654 --> 00:04:41.068
คุณก็หันไปโทษพ่อแม่

00:04:41.068 --> 00:04:43.625
หรืออย่างน้อย ก็ยีนของพ่อแม่ได้

NOTE Paragraph

00:04:43.625 --> 00:04:45.043
แต่สิ่งที่ไม่ควรโทษ

00:04:45.043 --> 00:04:47.576
ก็คือ การเป็นคนที่เรียนรู้
ด้วยสมองซีกซ้ายหรือซีกขวา

00:04:47.576 --> 00:04:50.123
เพราะว่าอันนี้ก็พูดต่อ ๆ กันมาเหมือนกัน

00:04:50.123 --> 00:04:52.949
สิ่งที่พูดกันก็คือ สมองซ้ายมีเหตุผล

00:04:52.949 --> 00:04:54.982
เก่งในการแก้สมการเช่นนี้

00:04:54.982 --> 00:04:58.611
และสมองขวา มีความคิดสร้างสรรค์
จึงเก่งกว่าในด้านดนตรี

00:04:58.611 --> 00:05:00.483
แต่นี่ก็เป็นตำนานเรื่องเล่าเหมือนกัน

00:05:00.483 --> 00:05:02.543
เพราะแทบทุกอย่างที่เราทำ

00:05:02.543 --> 00:05:04.632
ต้องอาศัยแทบทุกส่วนในสมอง
ติดต่อประสานงานกัน

00:05:04.632 --> 00:05:08.052
แม้แต่เรื่องธรรมดาที่สุด 
เช่น คุยกันธรรมดา ๆ

00:05:08.052 --> 00:05:11.575
แต่เหตุที่เรื่องนี้ยังพูดกันอยู่

00:05:11.575 --> 00:05:14.087
ก็เพราะว่ามีความจริงบ้างเล็กน้อย

00:05:14.087 --> 00:05:16.057
มีอีกเรื่องที่เกี่ยวกันคือ

00:05:16.057 --> 00:05:18.060
คนถนัดซ้ายคิดสร้างสรรค์ 
ดีกว่าคนถนัดขวา

00:05:18.060 --> 00:05:21.104
ซึ่งเหมือนมีเหตุผล เพราะว่า
สมองควบคุมมือ ด้านละข้าง

00:05:21.104 --> 00:05:23.875
ดังนั้น ในคนถนัดซ้าย
สมองขวาจะทำงานมากกว่า

00:05:23.880 --> 00:05:26.427
สมองซ้าย

00:05:26.448 --> 00:05:29.155
และแนวคิดก็คือ 
สมองขวาสร้างสรรค์ดีกว่า

00:05:29.157 --> 00:05:32.330
แต่ว่า นี่ไม่จริงโดยตรง
ว่าคนถนัดซ้ายมีความคิดสร้างสรรค์กว่า

00:05:32.330 --> 00:05:33.661
คนถนัดขวา

00:05:33.661 --> 00:05:36.156
เรื่องที่จริงก็คือ คนถนัดสองมือ

00:05:36.156 --> 00:05:39.634
หรือคนที่ใช้ทั้งสองมือ 
ในการทำสิ่งต่าง ๆ

00:05:39.634 --> 00:05:42.921
มีความคิดสร้างสรรค์ 
ดีกว่าคนถนัดมือเดียว

00:05:42.921 --> 00:05:44.729
เพราะว่า จะถนัดสองมือได้

00:05:44.729 --> 00:05:47.439
สมองสองข้างต้องสื่อสารระหว่างกันมาก

00:05:47.439 --> 00:05:51.285
ซึ่งดูเหมือนจะมีบทบาท 
ในการสร้างความคิดที่ยืดหยุ่นได้

00:05:51.285 --> 00:05:53.350
เรื่องคนถนัดซ้ายมีความคิดสร้างสรรค์

00:05:53.350 --> 00:05:54.958
มาจากความจริงว่าคนถนัดซ้าย

00:05:54.958 --> 00:05:57.505
ใช้สองมือได้มากกว่าคนถนัดขวา

00:05:57.505 --> 00:06:00.804
ความเชื่อนี้จึงมีความจริงปนอยู่นิดหน่อย

00:06:00.804 --> 00:06:03.497
แต่ไม่มาก

NOTE Paragraph

00:06:03.497 --> 00:06:05.518
ความเชื่อประมาณนี้ที่คุณอาจเคยได้ยิน

00:06:05.518 --> 00:06:07.461
คือ เราใช้เพียงแค่ 10% ของสมอง

00:06:07.461 --> 00:06:09.397
นี่เป็นเพียงความเชื่อปรัมปรา

00:06:09.397 --> 00:06:11.826
ทุกอย่างที่เราทำ แม้เรื่องธรรมดาที่สุด

00:06:11.826 --> 00:06:15.289
ใช้เกือบทุกส่วนในสมองของเรา

NOTE Paragraph

00:06:15.289 --> 00:06:18.050
แม้เป็นเช่นนี้ แต่ก็จะต้องกล่าวด้วยว่า

00:06:18.050 --> 00:06:22.300
เราส่วนมากใช้สมองได้
ไม่เต็มประสิทธิภาพเท่าที่ควร

00:06:22.300 --> 00:06:24.736
แล้วเราจะทำอย่างไร เพื่อเพิ่มพลังสมอง

00:06:24.736 --> 00:06:27.194
บางที เราอาจจะควรฟังดนตรีของโมซาร์ท

00:06:27.194 --> 00:06:29.812
เคยได้ยินเรื่องปรากฏการณ์โมซาร์ทไหม

00:06:29.812 --> 00:06:33.109
เป็นแนวคิดที่ว่า 
ฟังดนตรีโมซาร์ทแล้วจะทำให้ฉลาดขึ้น

00:06:33.109 --> 00:06:35.318
และผลคะแนนทดสอบไอคิวจะสูงขึ้น

00:06:35.318 --> 00:06:37.473
ก็อีกแหละความเชื่อนี้น่าสนใจตรงที่

00:06:37.473 --> 00:06:41.063
ก็คือ แม้ว่าจะเป็นเพียงความเชื่อ
แต่ก็มีความจริงแฝงนิดหน่อย

00:06:41.063 --> 00:06:43.528
งานศึกษาดั้งเดิมพบว่า

00:06:43.528 --> 00:06:46.819
คนที่ฟังดนตรีโมซารท์ก่อนเป็นเวลา 2-3 นาที
ก่อนทำการทดสอบไอคิว

00:06:46.819 --> 00:06:48.458
จะทำคะแนนได้ดีกว่า

00:06:48.458 --> 00:06:52.031
ผู้ทดสอบที่นั่งอยู่เงียบ ๆ

00:06:52.031 --> 00:06:55.438
แต่งานศึกษาติดตามต่อมา 
ทดสอบคนที่ชอบดนตรีโมซาร์ท

00:06:55.438 --> 00:06:57.196
และคนอีกลุ่มหนึ่ง

00:06:57.196 --> 00:06:59.724
ที่เป็นแฟนนิยายสยองขวัญ ของสตีเฟน คิง

00:06:59.724 --> 00:07:03.698
โดยให้ฟังดนตรี หรือฟังนิยาย

00:07:03.698 --> 00:07:06.186
คนที่ชอบดนตรีโมซารท์มากกว่านิยาย

00:07:06.186 --> 00:07:08.927
ได้คะแนนเมื่อฟังดนตรี ดีกว่าเมื่อฟังนิยาย

00:07:08.927 --> 00:07:11.565
แต่คนที่ชอบนิยายมากกว่าดนตรี

00:07:11.565 --> 00:07:14.162
ก็ทำคะแนนได้ดีขึ้น
เมื่อฟังนิยายของสตีเฟน คิง

00:07:14.162 --> 00:07:15.767
ดีกว่าเมื่อฟังดนตรี

00:07:15.767 --> 00:07:18.920
ดังนั้น ความจริงก็คือ 
การฟังสิ่งที่เราชอบฟัง

00:07:18.920 --> 00:07:22.101
จะกระตุ้นเราหน่อยหนึ่ง
และเพิ่มระดับไอคิวชั่วคราว

00:07:22.101 --> 00:07:23.938
ในงานเฉพาะบางอย่าง

00:07:23.938 --> 00:07:25.936
ไม่มีหลักฐานที่แสดงว่า 
การฟังดนตรีโมซาร์ท

00:07:25.936 --> 00:07:28.131
หรือแม้แต่ฟังนิยายของสตีเฟน คิง

00:07:28.131 --> 00:07:32.503
จะทำให้เราฉลาดขึ้นในระยะยาว

NOTE Paragraph

00:07:32.503 --> 00:07:35.263
ความเชื่อเรื่องการฟังโมซาร์ทอีกเรื่องนึง

00:07:35.263 --> 00:07:39.461
คือการฟังโมซาร์ทไม่เพียงทำให้คุณฉลาดขึ้น
อย่างเดียว แต่ทำให้สุขภาพดีขึ้นด้วย

00:07:39.461 --> 00:07:41.299
แย่หน่อยที่อันนี้ก็ไม่จริง

00:07:41.299 --> 00:07:44.168
สำหรับคนที่ฟังดนตรีโมซาร์ททุก ๆ วัน

00:07:44.168 --> 00:07:46.156
เช่น ตัวโมซาร์ทเอง

00:07:46.156 --> 00:07:48.786
ก็ทนทุกข์กับโรคหนองใน ฝีดาษ ข้ออักเสบ

00:07:48.786 --> 00:07:54.238
และโรคที่เชื่อกันว่าคร่าชีวิตของเขา
คือซิฟิลิส

00:07:54.238 --> 00:07:57.562
นี่แสดงว่าโมซาร์ทน่าจะระมัดระวังสักหน่อย

00:07:57.562 --> 00:07:59.770
เมื่อเลือกคู่นอน

00:07:59.770 --> 00:08:01.749
แล้วเราล่ะ เลือกคู่กันอย่างไร

NOTE Paragraph

00:08:01.749 --> 00:08:05.855
ความเชื่อนี้
เป็นเรื่องที่นักสังคมวิทยาคุยกัน

00:08:05.855 --> 00:08:09.248
คือเราเลือกคู่รักอย่างไรนั้น
ขึ้นกับว่าเรามาจากวัฒนธรรมใด

00:08:09.248 --> 00:08:12.029
เป็นเรื่องวัฒนธรรมใครวัฒนธรรมมัน
อยู่มาก

00:08:12.029 --> 00:08:15.373
แต่จริง ๆ แล้ว 
ไม่มีข้อมูลตัวเลขที่สนับสนุนเรื่องนี้

00:08:15.373 --> 00:08:18.188
งานวิจัยดังชิ้นหนึ่ง
สำรวจคนจากวัฒนธรรมต่าง ๆ ทั่วโลก

00:08:18.188 --> 00:08:19.664
ตั้งแต่อเมริกันยันซูลู

00:08:19.664 --> 00:08:22.810
ดูว่าเขามองหาคู่กันยังไง

00:08:22.810 --> 00:08:24.729
และในทุก ๆ วัฒนธรรมทั่วโลก

00:08:24.729 --> 00:08:28.084
ชายให้คุณค่ากับ
เสน่ห์ทางกายของคนที่จะมาเป็นคู่

00:08:28.084 --> 00:08:29.146
มากกว่าหญิง

00:08:29.146 --> 00:08:30.955
และในทุก ๆ วัฒนธรรม

00:08:30.955 --> 00:08:36.016
หญิงให้ความสำคัญกับความทะเยอทะยาน
และความสามารถในการหาเลี้ยงชีพ มากกว่าชาย

00:08:36.016 --> 00:08:37.742
และในทุก ๆ วัฒนธรรมอีกเช่นกัน

00:08:37.742 --> 00:08:39.447
ชายชอบหญิงอายุน้อยกว่าตน

00:08:39.447 --> 00:08:42.834
โดยเฉลี่ย ผมจำได้ว่า 2.66 ปี

00:08:42.834 --> 00:08:44.519
และในทุกวัฒนธรรมอีกเช่นกัน

00:08:44.519 --> 00:08:46.855
หญิงชอบชายที่มีอายุมากกว่าตน

00:08:46.855 --> 00:08:49.255
โดยเฉลี่ย 3.42 ปี

00:08:49.255 --> 00:08:52.860
ทำให้เรามีคำกล่าวว่า
"ใคร ๆ ก็อยากมีเสี่ยเลี้ยง"

00:08:52.860 --> 00:08:54.450
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:08:54.450 --> 00:08:56.657
จากการทำคะแนนหาคู่ ตอนนี้เราจะไปต่อ

00:08:56.657 --> 00:08:59.909
เรื่องการทำคะแนนในเกมบาสเกตบอล
หรือฟุตบอล หรือกีฬาใด ๆ ที่คุณชอบ

00:08:59.909 --> 00:09:03.890
ความเชื่อก็คือ นักกีฬาจะมีช่วงมือขึ้น 
ซึ่งคนอเมริกันเรียกว่า "hot-hand streaks"

00:09:03.890 --> 00:09:06.250
และเราคนอังกฤษเรียกว่า "purple patches"

00:09:06.250 --> 00:09:09.130
เป็นช่วงที่นักกีฬาจะไม่พลาดเป้า 
เหมือนกับชายคนนี้

00:09:09.130 --> 00:09:12.614
แต่จริง ๆ แล้ว เมื่อมาวิเคราะห์รูปแบบ

00:09:12.614 --> 00:09:14.532
ของการได้และการพลาดตามสถิติ

00:09:14.532 --> 00:09:16.891
จะพบว่า เป็นเรื่องสุ่มหรือบังเอิญ
เกือบทั้งหมด

00:09:16.891 --> 00:09:19.506
แต่สมองเรา จะสร้างรูปแบบจากเรื่องบังเอิญ

00:09:19.506 --> 00:09:21.413
ถ้าเราโยนเหรียญ

00:09:21.413 --> 00:09:24.569
จะมีบ้างที่ออกหัวหรือก้อยติด ๆ กัน 
ในลำดับสุ่มนั้น

00:09:24.569 --> 00:09:27.630
และเพราะว่า สมองชอบมองหารูปแบบ
แม้ว่าจะไม่มีรูปแบบก็ตาม

00:09:27.630 --> 00:09:30.151
เราเห็นลำดับติด ๆ กันเราก็ชิงตีความ

00:09:30.151 --> 00:09:32.258
และสรุปว่า "วันนี้เขาฟอร์มดีมาก"

00:09:32.258 --> 00:09:35.158
ทั้ง ๆ ที่เราจะเห็นรูปแบบ
แบบเดียวกันนั่นแหละ

00:09:35.158 --> 00:09:39.093
หากยิงเข้าเป้าหรือพลาดเป้าไปเรื่อย

NOTE Paragraph

00:09:39.093 --> 00:09:41.579
แต่มีข้อยกเว้นอย่างหนึ่ง 
คือตอนยิงลูกโทษ

00:09:41.579 --> 00:09:44.494
มีงานศึกษาเร็ว ๆ นี้ 
ที่ศึกษาเรื่องการยิงลูกโทษในกีฬาฟุตบอล

00:09:44.494 --> 00:09:47.244
แสดงให้เห็นว่านักกีฬาจากประเทศ

00:09:47.244 --> 00:09:49.308
ที่มีประวัติยิงลูกโทษไม่ค่อยเข้า

00:09:49.308 --> 00:09:51.691
เช่น ประเทศอังกฤษ

00:09:51.691 --> 00:09:55.492
มักจะรีบ ๆ ยิง มากกว่า
นักเตะประเทศที่มีประวัติดีกว่า

00:09:55.492 --> 00:09:58.912
จึงเชื่อได้เลยว่า
มีโอกาสพลาดมากกว่า

NOTE Paragraph

00:09:58.912 --> 00:10:00.747
ซึ่งนำไปสู่คำถามว่า

00:10:00.747 --> 00:10:04.296
มีวิธีที่เราจะเพิ่ม
ประสิทธิภาพของคนได้หรือไม่

00:10:04.296 --> 00:10:06.454
และสิ่งหนึ่งที่คุณอาจจะคิดขึ้นได้ก็คือ

00:10:06.454 --> 00:10:09.893
ถ้าทำพลาดจะถูกทำโทษ แล้วดูว่าจะดีขึ้นไหม

00:10:09.893 --> 00:10:12.655
แนวคิดนี้ที่ว่า
ผลการลงโทษช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพ

00:10:12.655 --> 00:10:15.571
เป็นสิ่งที่ผู้ร่วมทดลองคิดว่า 
ตนกำลังศึกษา

00:10:15.571 --> 00:10:18.087
ในการทดลองมีชื่อของมิลแกรม
เรื่องการเรียนรู้และการลงโทษ

00:10:18.087 --> 00:10:20.321
หากคุณเป็นนักศึกษาจิตวิทยา
คุณคงรู้จัก

00:10:20.321 --> 00:10:23.203
เรื่องก็คือ ผู้ร่วมทดลองพร้อมที่จะปล่อย

00:10:23.203 --> 00:10:27.214
กระแสไฟฟ้าที่ตนคิดว่าแรงจนฆ่าคนได้ 
ไปช็อคผู้ร่วมการทดลองด้วยกัน

00:10:27.214 --> 00:10:28.855
ถ้าพวกเขาตอบคำถามผิด

00:10:28.855 --> 00:10:31.234
เพราะว่าคนเสื้อขาวบอกให้ทำ

NOTE Paragraph

00:10:31.234 --> 00:10:33.819
แต่เรื่องนี้เป็นเพียงแค่เรื่องเล่า
โดยสามสาเหตุ

00:10:33.819 --> 00:10:38.729
เรื่องแรกที่สำคัญที่สุด คือ
สีเสื้อในห้องทดลองไม่ใช่สีขาวแต่เป็นสีเทา

00:10:38.729 --> 00:10:43.090
เรื่องที่สองคือ 
มีการบอกผู้ร่วมทดลองล่วงหน้าก่อนแล้ว

00:10:43.090 --> 00:10:45.877
และเตือนว่าทุกครั้งที่พวกเขาเกิดความกังวล

00:10:45.877 --> 00:10:48.530
ว่าแม้การช็อคไฟฟ้าจะเจ็บ แต่จะไม่ถึงตาย

00:10:48.530 --> 00:10:51.390
และจะไม่ทำให้เกิดความเสียหายถาวรใด ๆ

00:10:51.390 --> 00:10:53.712
เรื่องสามคือ 
ผู้ร่วมทดลองไม่ได้ปล่อยกระแสไฟฟ้า

00:10:53.712 --> 00:10:56.722
เพียงแค่คนที่ใส่เสื้อกาวน์บอกให้ทำ

00:10:56.722 --> 00:10:58.852
พวกเขาให้สัมภาษณ์หลังงานทดลอง

00:10:58.852 --> 00:11:01.063
ผู้ร่วมการทดลองทุกคนกล่าวว่า
ตนเชื่อมั่นว่า

00:11:01.063 --> 00:11:04.144
งานศึกษาเกี่ยวกับการเรียนรู้และการลงโทษ
มีคุณค่าทางวิทยาศาสตร์

00:11:04.144 --> 00:11:06.662
ซึ่งจะทำให้เกิดพัฒนาการที่ยั่งยืน
ในวิทยาศาสตร์

00:11:06.662 --> 00:11:14.214
เมื่อเทียบกับการเจ็บตัวเล็กน้อยไม่ถึงตาย
ที่เกิดกับผู้ร่วมการทดลอง

NOTE Paragraph

00:11:14.214 --> 00:11:16.650
โอเค ผมพูดมาแล้วประมาณ 12 นาที

00:11:16.650 --> 00:11:19.026
และพวกคุณอาจกำลังนั่งฟังผมไป

00:11:19.026 --> 00:11:21.506
วิเคราะห์รูปแบบการพูด 
และอากัปกิริยาของผมไป

00:11:21.506 --> 00:11:24.643
เพื่อคำนวณว่าจะเชื่อในสิ่งที่ผมพูดไปดีไหม

00:11:24.643 --> 00:11:26.863
ว่าผมพูดความจริง หรือว่าพูดเท็จ

00:11:26.863 --> 00:11:29.697
ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง คุณคงผิดหวัง

00:11:29.697 --> 00:11:32.341
เพราะว่า แม้เราจะคิดว่าเราจับโกหกได้

00:11:32.341 --> 00:11:34.124
จากอากัปกิริยาหรือรูปแบบการพูด

00:11:34.124 --> 00:11:37.337
หลายปีที่ผ่านมามีการทดสอบ
ทางจิตวิทยาเป็นร้อย ๆ ครั้งที่แสดงว่า

00:11:37.337 --> 00:11:39.138
เราทุกคน รวมทั้งตำรวจและนักสืบ

00:11:39.138 --> 00:11:42.088
จับโกหกจากท่าทางและการพูดจา

00:11:42.088 --> 00:11:44.039
กันได้ก็แค่บังเอิญเท่านั้น

00:11:44.039 --> 00:11:46.093
แต่น่าสนใจว่า มียกเว้นอยู่ข้อหนึ่ง

00:11:46.093 --> 00:11:48.326
ในการออกสื่อทางทีวีขอให้ค้นหาญาติที่หายไป

00:11:48.326 --> 00:11:51.650
ง่ายมากที่จะเดาว่า ญาติหายไปจริง

00:11:51.650 --> 00:11:54.698
หรือความจริงคนที่ออกมาขอร้อง
ได้ฆ่าญาติของเขาไปเอง

00:11:54.698 --> 00:11:58.730
เพราะคนที่ออกมาขอร้องซึ่งเป็นคนหลอกลวง
มีแนวโน้มที่จะส่ายหน้าและหันมองไปทางอื่น

00:11:58.730 --> 00:12:00.160
และพูดผิด ๆ ถูก ๆ

00:12:00.160 --> 00:12:03.005
ในขณะที่คนที่ขอร้องอย่างจริงใจ
มีแนวโน้มที่จะแสดงความหวัง

00:12:03.005 --> 00:12:05.140
ว่าญาติของเขาจะกลับมาอย่างปลอดภัย

00:12:05.140 --> 00:12:07.011
และจะหลีกเลี่ยงการใช้ถ้อยคำรุนแรง

00:12:07.011 --> 00:12:11.347
เช่น เขาอาจพูดว่า "พรากไปจากเรา"
แทนที่จะพูดว่า "ถูกฆ่า"

NOTE Paragraph

00:12:11.347 --> 00:12:14.041
ซึ่งก็พอดี ถึงเวลาที่ผมจะเลิกพูด

00:12:14.041 --> 00:12:16.909
แต่ก่อนจะเลิก ผมอยากจะใช้เวลา 
ภายใน 30 วินาทีกล่าวถึง

00:12:16.909 --> 00:12:19.560
สุดยอดตำนานทางจิตวิทยาที่ครอบงำเรา

00:12:19.560 --> 00:12:22.287
ที่ว่า
จิตวิทยาเป็นเพียงกลุ่มทฤษฎีที่น่าสนใจ

00:12:22.287 --> 00:12:27.807
ทุกเรื่องให้สิ่งที่ประโยชน์
ทุกเรื่องมีดีให้เรานำไปใช้

00:12:27.807 --> 00:12:30.547
สิ่งที่ผมหวังว่า
ที่ผมนำเสนอในไม่กี่นาทีที่ผ่านมา

00:12:30.547 --> 00:12:32.412
แสดงให้คุณเห็นว่ามันไม่จริง

00:12:32.412 --> 00:12:35.541
สิ่งที่เราควรทำก็คือ ประเมินทฤษฎีจิตวิทยา

00:12:35.541 --> 00:12:37.605
โดยสังเกตว่า ทฤษฎีพยากรณ์อะไรบ้าง

00:12:37.605 --> 00:12:40.426
เช่น การฟังดนตรีโมซาร์ท ทำให้เราฉลาดขึ้น

00:12:40.426 --> 00:12:44.343
หรือเราเรียนรู้ได้ดีขึ้นหากได้รับข้อมูล
ที่ตรงกับสไตล์การเรียนรู้ของเรา

00:12:44.343 --> 00:12:45.608
หรืออะไรก็ตาม

00:12:45.608 --> 00:12:48.598
ทั้งหมดนี้ ล้วนแต่เป็นการคาดเดา
ที่เราสามารถทดสอบได้ด้วยหลักฐาน

00:12:48.598 --> 00:12:50.683
และวิธีเดียวที่เราจะก้าวไปข้างหน้าได้

00:12:50.683 --> 00:12:52.803
ก็คือเทียบการคาดเดาเหล่านี้ 
กับข้อมูลตัวเลข

00:12:52.803 --> 00:12:55.208
ที่ไ่ด้มาจากงานทดลองที่มีการควบคุมที่ดี

00:12:55.208 --> 00:12:57.756
ทำเช่นนี้แล้ว เราจึงจะสามารถค้นพบได้ว่า

00:12:57.756 --> 00:13:00.060
ทฤษฎีไหนที่มีหลักฐานสนับสนุนมากพอ

00:13:00.060 --> 00:13:03.669
และทฤษฎีไหน เป็นเพียงแค่ตำนานปรัมปรา
ดังเช่นที่ผมยกตัวอย่างให้ฟัง

NOTE Paragraph

00:13:03.669 --> 00:13:04.709
ขอบคุณครับ

NOTE Paragraph

00:13:04.709 --> 00:13:07.776
(เสียงปรบมือ)