0:00:01.357,0:00:04.406
คุณคงเคยได้ยินเรื่องไอคิว[br]ซึ่งเป็นความเฉลียวฉลาดโดยทั่วไป

0:00:04.406,0:00:05.902
เเล้วถ้าเป็น Psy-Q ล่ะ?

0:00:05.902,0:00:08.109
คุณรู้มากน้อยเเค่ไหน[br]ว่าอะไรทำให้เราเป็นแบบนั้น

0:00:08.109,0:00:10.614
เราเก่งเเค่ไหน ในการเดาพฤติกรรมคนอื่น

0:00:10.614,0:00:12.070
หรือเเม้เเต่ของตัวเราเอง

0:00:12.070,0:00:15.159
และเราเข้าใจเรื่องเกี่ยวกับจิตวิทยา[br]ผิดไปแค่ไหน

0:00:15.159,0:00:18.947
เรามาค้นหาคำตอบกัน โดยการนับถอยหลัง[br]เรื่องเข้าใจผิด 10 เรื่องด้านจิตวิทยา

0:00:18.947,0:00:21.833
เราคงเคยได้ยินมาว่า[br]เมื่อกล่าวถึงจิตวิทยา

0:00:21.833,0:00:24.975
มันเหมือนกับว่าผู้ชายมาจากดาวอังคาร[br]เเละผู้หญิงมาจากดาวศุกร์จริง ๆ

0:00:24.975,0:00:27.264
เเต่ความจริงแล้วชาย-หญิงต่างกันแค่ไหน

0:00:27.264,0:00:29.518
เเละเพื่อหาคำตอบ[br]เราจะเริ่มโดยการดูอะไรสักอย่าง

0:00:29.518,0:00:31.495
ที่ผู้ชายเเละผู้หญิงเเตกต่างกันจริง ๆ

0:00:31.495,0:00:34.943
เเละพลอตกราฟที่เเสดงถึง ความเเตกต่าง[br]ระหว่างเพศ โดยใช้หน่วยเดียวกัน

0:00:34.943,0:00:37.116
สิ่งหนึ่งที่ชายเเละหญิง[br]ต่างกันจริง ๆ

0:00:37.116,0:00:38.913
ก็คือ ความสามารถในการขว้างลูกบอล

0:00:38.913,0:00:40.803
ฉะนั้น ถ้าเรามาดูตัวเลข ของผู้ชายตรงนี้

0:00:40.803,0:00:43.274
เราจะเห็นสิ่งที่เรียกว่า[br]กราฟการเเจกเเจงเเบบปกติ

0:00:43.274,0:00:46.482
ชายจำนวนไม่เยอะ โยนบอลได้ไกลมาก[br]เเละอีกจำนวนน้อย ก็โยนได้ไม่ไกลเลย

0:00:46.482,0:00:48.252
เเต่ส่วนมาก โยนได้ปานกลาง

0:00:48.252,0:00:50.416
สัดส่วนผู้หญิง ก็เหมือนกัน

0:00:50.416,0:00:52.465
เเต่จริง ๆ มีความต่างกันมาก

0:00:52.465,0:00:54.533
จริง ๆ ผู้ชายโดยเฉลี่ย

0:00:54.533,0:00:56.620
สามารถโยนบอลได้ไกลกว่า[br]98% ของผู้หญิงทั้งหมด

0:00:56.620,0:00:59.647
ทีนี้เราจะมาดู[br]ความต่างระหว่างเพศ ทางจิตวิทยา

0:00:59.647,0:01:02.504
ว่าเป็นอย่างไร โดยใช้หน่วยมาตรฐานเดียวกัน

0:01:02.504,0:01:04.090
นักจิตวิทยาจะบอกเราว่า

0:01:04.090,0:01:06.635
ชายมีสำนึกเรื่องการกะระยะดีกว่าหญิง

0:01:06.635,0:01:09.373
เช่น การดูแผนที่เป็นต้น ซึ่งเป็นจริง

0:01:09.373,0:01:11.863
แต่เรามาดูว่ามีความต่างกันแค่ไหน

0:01:11.863,0:01:15.250
น้อยนิดเดียว เส้นชิดกันจนเกือบตรงกัน

0:01:15.250,0:01:19.244
จริง ๆ แล้ว หญิงโดยเฉลี่ย [br]เก่งกว่าชาย 33%

0:01:19.244,0:01:21.125
และถ้าเลขนั้นขยับเป็น 50%

0:01:21.125,0:01:23.181
ทั้งสองเพศ ก็เกือบจะเท่ากันเป๊ะ

0:01:23.181,0:01:26.839
ให้สังเกตว่า ความต่างนี้และอันหน้า[br]ที่จะแสดง

0:01:26.839,0:01:29.664
เป็นความแตกต่างทางเพศ ที่มากที่สุด

0:01:29.664,0:01:31.101
ที่เคยพบ ในสาขาจิตวิทยา

0:01:31.101,0:01:32.212
ครับ นี้เป็นอันต่อไป

0:01:32.212,0:01:34.650
นักจิตวิทยาจะบอกว่า หญิงเก่งกว่า

0:01:34.650,0:01:36.315
ในเรื่องภาษาและไวยากรณ์

0:01:36.315,0:01:38.904
และนี่เป็นคะแนนสอบไวยากรณ์มาตรฐาน

0:01:38.904,0:01:40.861
นั่นของผู้หญิง และนั่นของชาย

0:01:40.861,0:01:43.250
ใช่อีก หญิงเก่งกว่าโดยเฉลี่ย

0:01:43.250,0:01:44.560
แต่ใกล้กันมาก

0:01:44.560,0:01:47.807
ชายถึง 33% ก็ยังเก่งกว่าหญิงเฉลี่ย

0:01:47.807,0:01:49.720
และอีกที ถ้าเลขนั้นขยับเป็น 50%

0:01:49.720,0:01:52.462
ก็จะไม่มีความแตกต่างระหว่างเพศเลย

0:01:52.462,0:01:54.583
ดังนั้น นี่ไม่ใช่เรื่องดาวอังคาร ดาวศุกร์

0:01:54.583,0:01:56.820
แต่เป็นเรื่องขนมมาร์ส และสนิกเกอร์

0:01:56.820,0:02:00.820
มันก็เหมือนกัน แค่อีกอันถั่วหน่อยแค่นั้น

0:02:00.820,0:02:05.059
ตอนทำเค้ก คุณชอบใช้ตำราอาหารที่มีรูปไหม

0:02:05.059,0:02:06.829
ครับ มีบ้าง

0:02:06.829,0:02:09.379
หรือชอบให้เพื่อนบอก

0:02:09.379,0:02:12.172
หรือว่า เริ่มลองทำ ลองผิดลองถูกไป

0:02:12.172,0:02:13.304
มีหลายคน

0:02:13.304,0:02:15.274
โอเค ถ้าใครเลือกข้อแรก

0:02:15.274,0:02:17.496
นั่นหมายความว่าเราเรียนรู้โดยใช้ตา

0:02:17.496,0:02:20.664
และเรียนได้ดีทีสุด เมื่อข้อมูลเห็นได้ทางตา

0:02:20.664,0:02:23.226
ถ้าเลือกข้อ 2 นั่นหมายความว่า [br]เราเรียนรู้ทางหู

0:02:23.226,0:02:27.206
และเรียนรู้ได้ดี เมื่อมีข้อมูลเป็นเสียง

0:02:27.206,0:02:30.309
ถ้าเลือกข้อ 3 นั่นหมายถึง [br]เราเรียนรู้ทางการสัมผัส

0:02:30.309,0:02:33.107
และเราเรียนได้ดี เมื่อต้องทำอะไรด้วยมือ

0:02:33.107,0:02:35.365
ยกเว้นเรื่อง ... คงจะเดาออกแล้วว่า

0:02:35.365,0:02:38.030
ไม่ได้หมายเช่นนั้น เพราะว่า [br]มันเป็นแค่เรื่องพูดต่อ ๆ กัน

0:02:38.030,0:02:42.658
สไตล์การเรียนรู้ เป็นเรื่องกุขึ้น [br]ที่ไม่มีหลักฐานสนับสนุน ทางวิทยาศาสตร์

0:02:42.658,0:02:45.538
เรารู้ได้ เพราะว่า ในงานทดลอง[br]ที่ควบคุมอย่างเข้มงวด

0:02:45.538,0:02:48.139
ที่มีการให้ประเด็นการศึกษา

0:02:48.139,0:02:50.479
ในสไตล์ที่ตนชอบ หรือตรงกันข้าม

0:02:50.479,0:02:54.125
การจำข้อมูลได้ ไม่มีความแตกต่างเลย

0:02:54.125,0:02:56.281
และถ้าลองพิจารณาสักครู่หนึ่ง

0:02:56.281,0:02:58.409
ก็จะเห็นชัดว่า นี้ต้องเป็นจริง

0:02:58.409,0:03:00.961
มันชัดเจนว่า วิธีการแสดงข้อมูลที่ดีที่สุด

0:03:00.961,0:03:04.024
ไม่ได้ขึ้นอยู่กันเรา [br]แต่ขึ้นอยู่กับว่าเรากำลังศึกษาอะไร

0:03:04.024,0:03:06.296
ยกตัวอย่างเช่น เราเรียนขับรถได้ไหม

0:03:06.296,0:03:08.364
โดยแค่ฟังว่า เราต้องทำอะไร

0:03:08.364,0:03:10.679
โดยไม่ต้องจับอะไรเลย

0:03:10.679,0:03:12.848
แล้วเราแก้สมการหลายชั้น ได้หรือไม่

0:03:12.848,0:03:15.304
โดยคิดแต่ในหัว โดยไม่ต้องเขียนอะไร

0:03:15.304,0:03:17.765
สามารถผ่านการสอบทางสถาปัตย์ได้หรือไม่

0:03:17.765,0:03:20.108
โดยใช้วิธีการเต้นรำ [br]ถ้าคุณเรียนรู้โดยการสัมผัส

0:03:20.108,0:03:23.089
ไม่ได้ เราต้องจับคู่สิ่งที่จะศึกษา

0:03:23.089,0:03:24.551
กับวิธีให้ข้อมูล

0:03:24.551,0:03:27.069
ไม่ใช่กับเรา

0:03:27.069,0:03:29.180
ผมรู้ว่าพวกคุณหลายคนเป็นนักเรียนมัธยมปลาย

0:03:29.180,0:03:30.988
ซึ่งพึ่งจะได้ผลการสอบ GCSE

0:03:30.988,0:03:34.119
และถ้าไม่ได้คะแนนตามเป้าหมาย

0:03:34.119,0:03:36.110
คุณโทษสไตล์การเรียนตัวเองไม่ได้หรอก

0:03:36.110,0:03:38.724
แต่คุณอาจหันไปโทษยีนของคุณได้

0:03:38.724,0:03:42.702
เรื่องนี้มีอยู่ว่า งานวิจัยเร็ว ๆ นี้ [br]ที่ University College London

0:03:42.702,0:03:44.786
พบว่า ผลแตกต่างที่ได้ประมาณ 58%

0:03:44.786,0:03:49.522
ระหว่างนักเรียน ในเรื่องผลสอบ GCSE

0:03:49.522,0:03:51.804
มาจากปัจจัยทางกรรมพันธุ์

0:03:51.804,0:03:54.350
ตัวเลขนั้นฟังดูแม่นยำมาก แล้วรู้ได้อย่างไร

0:03:54.350,0:03:56.355
คือเมื่อเราต้องการที่จะแยกปัจจัย

0:03:56.355,0:03:59.316
ที่มาจากยีนหรือจากสิ่งแวดล้อมออกจากกัน

0:03:59.316,0:04:01.804
เราจะศึกษาเด็กแฝด

0:04:01.804,0:04:05.292
แฝดเหมือนจะอยู่ในสิ่งแวดล้อม[br]ที่เหมือนกัน 100%

0:04:05.292,0:04:08.068
และมียีนเหมือนกัน 100%

0:04:08.068,0:04:11.090
ส่วนแฝดต่าง[br]จะอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เหมือนกัน 100%

0:04:11.090,0:04:14.332
แต่เหมือนกับพี่น้องทั่วไป [br]จะมียีนเหมือนกันเพียง 50%

0:04:14.332,0:04:18.343
ดังนั้น เมื่อเปรียบเทียบผลสอบ GCSE[br]ของแฝดเหมือน

0:04:18.343,0:04:20.835
กับแฝดต่าง

0:04:20.835,0:04:22.671
แล้วคิดเลขเจ๋ง ๆ สักหน่อย

0:04:22.671,0:04:26.192
เราก็จะแยกได้ว่า ผลการสอบที่ออกมา[br]มีเหตุจากปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมเท่าไร

0:04:26.192,0:04:28.188
และมาจากปัจจัยเรื่องยีนเท่าไร

0:04:28.188,0:04:32.549
ซึ่งผลก็คือประมาณ 58% มาจากยีน

0:04:32.549,0:04:36.128
นี่ไม่ได้หมายความว่างานหนัก[br]ที่คุณกับครูลงมือลงแรงไม่สำคัญนะครับ

0:04:36.128,0:04:38.654
ถ้าผล GCSE ออกมาไม่ได้อย่างที่คุณต้องการ

0:04:38.654,0:04:41.068
คุณก็หันไปโทษพ่อแม่

0:04:41.068,0:04:43.625
หรืออย่างน้อย ก็ยีนของพ่อแม่ได้

0:04:43.625,0:04:45.043
แต่สิ่งที่ไม่ควรโทษ

0:04:45.043,0:04:47.576
ก็คือ การเป็นคนที่เรียนรู้[br]ด้วยสมองซีกซ้ายหรือซีกขวา

0:04:47.576,0:04:50.123
เพราะว่าอันนี้ก็พูดต่อ ๆ กันมาเหมือนกัน

0:04:50.123,0:04:52.949
สิ่งที่พูดกันก็คือ สมองซ้ายมีเหตุผล

0:04:52.949,0:04:54.982
เก่งในการแก้สมการเช่นนี้

0:04:54.982,0:04:58.611
และสมองขวา มีความคิดสร้างสรรค์[br]จึงเก่งกว่าในด้านดนตรี

0:04:58.611,0:05:00.483
แต่นี่ก็เป็นตำนานเรื่องเล่าเหมือนกัน

0:05:00.483,0:05:02.543
เพราะแทบทุกอย่างที่เราทำ

0:05:02.543,0:05:04.632
ต้องอาศัยแทบทุกส่วนในสมอง[br]ติดต่อประสานงานกัน

0:05:04.632,0:05:08.052
แม้แต่เรื่องธรรมดาที่สุด [br]เช่น คุยกันธรรมดา ๆ

0:05:08.052,0:05:11.575
แต่เหตุที่เรื่องนี้ยังพูดกันอยู่

0:05:11.575,0:05:14.087
ก็เพราะว่ามีความจริงบ้างเล็กน้อย

0:05:14.087,0:05:16.057
มีอีกเรื่องที่เกี่ยวกันคือ

0:05:16.057,0:05:18.060
คนถนัดซ้ายคิดสร้างสรรค์ [br]ดีกว่าคนถนัดขวา

0:05:18.060,0:05:21.104
ซึ่งเหมือนมีเหตุผล เพราะว่า[br]สมองควบคุมมือ ด้านละข้าง

0:05:21.104,0:05:23.875
ดังนั้น ในคนถนัดซ้าย[br]สมองขวาจะทำงานมากกว่า

0:05:23.880,0:05:26.427
สมองซ้าย

0:05:26.448,0:05:29.155
และแนวคิดก็คือ [br]สมองขวาสร้างสรรค์ดีกว่า

0:05:29.157,0:05:32.330
แต่ว่า นี่ไม่จริงโดยตรง[br]ว่าคนถนัดซ้ายมีความคิดสร้างสรรค์กว่า

0:05:32.330,0:05:33.661
คนถนัดขวา

0:05:33.661,0:05:36.156
เรื่องที่จริงก็คือ คนถนัดสองมือ

0:05:36.156,0:05:39.634
หรือคนที่ใช้ทั้งสองมือ [br]ในการทำสิ่งต่าง ๆ

0:05:39.634,0:05:42.921
มีความคิดสร้างสรรค์ [br]ดีกว่าคนถนัดมือเดียว

0:05:42.921,0:05:44.729
เพราะว่า จะถนัดสองมือได้

0:05:44.729,0:05:47.439
สมองสองข้างต้องสื่อสารระหว่างกันมาก

0:05:47.439,0:05:51.285
ซึ่งดูเหมือนจะมีบทบาท [br]ในการสร้างความคิดที่ยืดหยุ่นได้

0:05:51.285,0:05:53.350
เรื่องคนถนัดซ้ายมีความคิดสร้างสรรค์

0:05:53.350,0:05:54.958
มาจากความจริงว่าคนถนัดซ้าย

0:05:54.958,0:05:57.505
ใช้สองมือได้มากกว่าคนถนัดขวา

0:05:57.505,0:06:00.804
ความเชื่อนี้จึงมีความจริงปนอยู่นิดหน่อย

0:06:00.804,0:06:03.497
แต่ไม่มาก

0:06:03.497,0:06:05.518
ความเชื่อประมาณนี้ที่คุณอาจเคยได้ยิน

0:06:05.518,0:06:07.461
คือ เราใช้เพียงแค่ 10% ของสมอง

0:06:07.461,0:06:09.397
นี่เป็นเพียงความเชื่อปรัมปรา

0:06:09.397,0:06:11.826
ทุกอย่างที่เราทำ แม้เรื่องธรรมดาที่สุด

0:06:11.826,0:06:15.289
ใช้เกือบทุกส่วนในสมองของเรา

0:06:15.289,0:06:18.050
แม้เป็นเช่นนี้ แต่ก็จะต้องกล่าวด้วยว่า

0:06:18.050,0:06:22.300
เราส่วนมากใช้สมองได้[br]ไม่เต็มประสิทธิภาพเท่าที่ควร

0:06:22.300,0:06:24.736
แล้วเราจะทำอย่างไร เพื่อเพิ่มพลังสมอง

0:06:24.736,0:06:27.194
บางที เราอาจจะควรฟังดนตรีของโมซาร์ท

0:06:27.194,0:06:29.812
เคยได้ยินเรื่องปรากฏการณ์โมซาร์ทไหม

0:06:29.812,0:06:33.109
เป็นแนวคิดที่ว่า [br]ฟังดนตรีโมซาร์ทแล้วจะทำให้ฉลาดขึ้น

0:06:33.109,0:06:35.318
และผลคะแนนทดสอบไอคิวจะสูงขึ้น

0:06:35.318,0:06:37.473
ก็อีกแหละความเชื่อนี้น่าสนใจตรงที่

0:06:37.473,0:06:41.063
ก็คือ แม้ว่าจะเป็นเพียงความเชื่อ[br]แต่ก็มีความจริงแฝงนิดหน่อย

0:06:41.063,0:06:43.528
งานศึกษาดั้งเดิมพบว่า

0:06:43.528,0:06:46.819
คนที่ฟังดนตรีโมซารท์ก่อนเป็นเวลา 2-3 นาที[br]ก่อนทำการทดสอบไอคิว

0:06:46.819,0:06:48.458
จะทำคะแนนได้ดีกว่า

0:06:48.458,0:06:52.031
ผู้ทดสอบที่นั่งอยู่เงียบ ๆ

0:06:52.031,0:06:55.438
แต่งานศึกษาติดตามต่อมา [br]ทดสอบคนที่ชอบดนตรีโมซาร์ท

0:06:55.438,0:06:57.196
และคนอีกลุ่มหนึ่ง

0:06:57.196,0:06:59.724
ที่เป็นแฟนนิยายสยองขวัญ ของสตีเฟน คิง

0:06:59.724,0:07:03.698
โดยให้ฟังดนตรี หรือฟังนิยาย

0:07:03.698,0:07:06.186
คนที่ชอบดนตรีโมซารท์มากกว่านิยาย

0:07:06.186,0:07:08.927
ได้คะแนนเมื่อฟังดนตรี ดีกว่าเมื่อฟังนิยาย

0:07:08.927,0:07:11.565
แต่คนที่ชอบนิยายมากกว่าดนตรี

0:07:11.565,0:07:14.162
ก็ทำคะแนนได้ดีขึ้น[br]เมื่อฟังนิยายของสตีเฟน คิง

0:07:14.162,0:07:15.767
ดีกว่าเมื่อฟังดนตรี

0:07:15.767,0:07:18.920
ดังนั้น ความจริงก็คือ [br]การฟังสิ่งที่เราชอบฟัง

0:07:18.920,0:07:22.101
จะกระตุ้นเราหน่อยหนึ่ง[br]และเพิ่มระดับไอคิวชั่วคราว

0:07:22.101,0:07:23.938
ในงานเฉพาะบางอย่าง

0:07:23.938,0:07:25.936
ไม่มีหลักฐานที่แสดงว่า [br]การฟังดนตรีโมซาร์ท

0:07:25.936,0:07:28.131
หรือแม้แต่ฟังนิยายของสตีเฟน คิง

0:07:28.131,0:07:32.503
จะทำให้เราฉลาดขึ้นในระยะยาว

0:07:32.503,0:07:35.263
ความเชื่อเรื่องการฟังโมซาร์ทอีกเรื่องนึง

0:07:35.263,0:07:39.461
คือการฟังโมซาร์ทไม่เพียงทำให้คุณฉลาดขึ้น[br]อย่างเดียว แต่ทำให้สุขภาพดีขึ้นด้วย

0:07:39.461,0:07:41.299
แย่หน่อยที่อันนี้ก็ไม่จริง

0:07:41.299,0:07:44.168
สำหรับคนที่ฟังดนตรีโมซาร์ททุก ๆ วัน

0:07:44.168,0:07:46.156
เช่น ตัวโมซาร์ทเอง

0:07:46.156,0:07:48.786
ก็ทนทุกข์กับโรคหนองใน ฝีดาษ ข้ออักเสบ

0:07:48.786,0:07:54.238
และโรคที่เชื่อกันว่าคร่าชีวิตของเขา[br]คือซิฟิลิส

0:07:54.238,0:07:57.562
นี่แสดงว่าโมซาร์ทน่าจะระมัดระวังสักหน่อย

0:07:57.562,0:07:59.770
เมื่อเลือกคู่นอน

0:07:59.770,0:08:01.749
แล้วเราล่ะ เลือกคู่กันอย่างไร

0:08:01.749,0:08:05.855
ความเชื่อนี้[br]เป็นเรื่องที่นักสังคมวิทยาคุยกัน

0:08:05.855,0:08:09.248
คือเราเลือกคู่รักอย่างไรนั้น[br]ขึ้นกับว่าเรามาจากวัฒนธรรมใด

0:08:09.248,0:08:12.029
เป็นเรื่องวัฒนธรรมใครวัฒนธรรมมัน[br]อยู่มาก

0:08:12.029,0:08:15.373
แต่จริง ๆ แล้ว [br]ไม่มีข้อมูลตัวเลขที่สนับสนุนเรื่องนี้

0:08:15.373,0:08:18.188
งานวิจัยดังชิ้นหนึ่ง[br]สำรวจคนจากวัฒนธรรมต่าง ๆ ทั่วโลก

0:08:18.188,0:08:19.664
ตั้งแต่อเมริกันยันซูลู

0:08:19.664,0:08:22.810
ดูว่าเขามองหาคู่กันยังไง

0:08:22.810,0:08:24.729
และในทุก ๆ วัฒนธรรมทั่วโลก

0:08:24.729,0:08:28.084
ชายให้คุณค่ากับ[br]เสน่ห์ทางกายของคนที่จะมาเป็นคู่

0:08:28.084,0:08:29.146
มากกว่าหญิง

0:08:29.146,0:08:30.955
และในทุก ๆ วัฒนธรรม

0:08:30.955,0:08:36.016
หญิงให้ความสำคัญกับความทะเยอทะยาน[br]และความสามารถในการหาเลี้ยงชีพ มากกว่าชาย

0:08:36.016,0:08:37.742
และในทุก ๆ วัฒนธรรมอีกเช่นกัน

0:08:37.742,0:08:39.447
ชายชอบหญิงอายุน้อยกว่าตน

0:08:39.447,0:08:42.834
โดยเฉลี่ย ผมจำได้ว่า 2.66 ปี

0:08:42.834,0:08:44.519
และในทุกวัฒนธรรมอีกเช่นกัน

0:08:44.519,0:08:46.855
หญิงชอบชายที่มีอายุมากกว่าตน

0:08:46.855,0:08:49.255
โดยเฉลี่ย 3.42 ปี

0:08:49.255,0:08:52.860
ทำให้เรามีคำกล่าวว่า[br]"ใคร ๆ ก็อยากมีเสี่ยเลี้ยง"

0:08:52.860,0:08:54.450
(เสียงหัวเราะ)

0:08:54.450,0:08:56.657
จากการทำคะแนนหาคู่ ตอนนี้เราจะไปต่อ

0:08:56.657,0:08:59.909
เรื่องการทำคะแนนในเกมบาสเกตบอล[br]หรือฟุตบอล หรือกีฬาใด ๆ ที่คุณชอบ

0:08:59.909,0:09:03.890
ความเชื่อก็คือ นักกีฬาจะมีช่วงมือขึ้น [br]ซึ่งคนอเมริกันเรียกว่า "hot-hand streaks"

0:09:03.890,0:09:06.250
และเราคนอังกฤษเรียกว่า "purple patches"

0:09:06.250,0:09:09.130
เป็นช่วงที่นักกีฬาจะไม่พลาดเป้า [br]เหมือนกับชายคนนี้

0:09:09.130,0:09:12.614
แต่จริง ๆ แล้ว เมื่อมาวิเคราะห์รูปแบบ

0:09:12.614,0:09:14.532
ของการได้และการพลาดตามสถิติ

0:09:14.532,0:09:16.891
จะพบว่า เป็นเรื่องสุ่มหรือบังเอิญ[br]เกือบทั้งหมด

0:09:16.891,0:09:19.506
แต่สมองเรา จะสร้างรูปแบบจากเรื่องบังเอิญ

0:09:19.506,0:09:21.413
ถ้าเราโยนเหรียญ

0:09:21.413,0:09:24.569
จะมีบ้างที่ออกหัวหรือก้อยติด ๆ กัน [br]ในลำดับสุ่มนั้น

0:09:24.569,0:09:27.630
และเพราะว่า สมองชอบมองหารูปแบบ[br]แม้ว่าจะไม่มีรูปแบบก็ตาม

0:09:27.630,0:09:30.151
เราเห็นลำดับติด ๆ กันเราก็ชิงตีความ

0:09:30.151,0:09:32.258
และสรุปว่า "วันนี้เขาฟอร์มดีมาก"

0:09:32.258,0:09:35.158
ทั้ง ๆ ที่เราจะเห็นรูปแบบ[br]แบบเดียวกันนั่นแหละ

0:09:35.158,0:09:39.093
หากยิงเข้าเป้าหรือพลาดเป้าไปเรื่อย

0:09:39.093,0:09:41.579
แต่มีข้อยกเว้นอย่างหนึ่ง [br]คือตอนยิงลูกโทษ

0:09:41.579,0:09:44.494
มีงานศึกษาเร็ว ๆ นี้ [br]ที่ศึกษาเรื่องการยิงลูกโทษในกีฬาฟุตบอล

0:09:44.494,0:09:47.244
แสดงให้เห็นว่านักกีฬาจากประเทศ

0:09:47.244,0:09:49.308
ที่มีประวัติยิงลูกโทษไม่ค่อยเข้า

0:09:49.308,0:09:51.691
เช่น ประเทศอังกฤษ

0:09:51.691,0:09:55.492
มักจะรีบ ๆ ยิง มากกว่า[br]นักเตะประเทศที่มีประวัติดีกว่า

0:09:55.492,0:09:58.912
จึงเชื่อได้เลยว่า[br]มีโอกาสพลาดมากกว่า

0:09:58.912,0:10:00.747
ซึ่งนำไปสู่คำถามว่า

0:10:00.747,0:10:04.296
มีวิธีที่เราจะเพิ่ม[br]ประสิทธิภาพของคนได้หรือไม่

0:10:04.296,0:10:06.454
และสิ่งหนึ่งที่คุณอาจจะคิดขึ้นได้ก็คือ

0:10:06.454,0:10:09.893
ถ้าทำพลาดจะถูกทำโทษ แล้วดูว่าจะดีขึ้นไหม

0:10:09.893,0:10:12.655
แนวคิดนี้ที่ว่า[br]ผลการลงโทษช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพ

0:10:12.655,0:10:15.571
เป็นสิ่งที่ผู้ร่วมทดลองคิดว่า [br]ตนกำลังศึกษา

0:10:15.571,0:10:18.087
ในการทดลองมีชื่อของมิลแกรม[br]เรื่องการเรียนรู้และการลงโทษ

0:10:18.087,0:10:20.321
หากคุณเป็นนักศึกษาจิตวิทยา[br]คุณคงรู้จัก

0:10:20.321,0:10:23.203
เรื่องก็คือ ผู้ร่วมทดลองพร้อมที่จะปล่อย

0:10:23.203,0:10:27.214
กระแสไฟฟ้าที่ตนคิดว่าแรงจนฆ่าคนได้ [br]ไปช็อคผู้ร่วมการทดลองด้วยกัน

0:10:27.214,0:10:28.855
ถ้าพวกเขาตอบคำถามผิด

0:10:28.855,0:10:31.234
เพราะว่าคนเสื้อขาวบอกให้ทำ

0:10:31.234,0:10:33.819
แต่เรื่องนี้เป็นเพียงแค่เรื่องเล่า[br]โดยสามสาเหตุ

0:10:33.819,0:10:38.729
เรื่องแรกที่สำคัญที่สุด คือ[br]สีเสื้อในห้องทดลองไม่ใช่สีขาวแต่เป็นสีเทา

0:10:38.729,0:10:43.090
เรื่องที่สองคือ [br]มีการบอกผู้ร่วมทดลองล่วงหน้าก่อนแล้ว

0:10:43.090,0:10:45.877
และเตือนว่าทุกครั้งที่พวกเขาเกิดความกังวล

0:10:45.877,0:10:48.530
ว่าแม้การช็อคไฟฟ้าจะเจ็บ แต่จะไม่ถึงตาย

0:10:48.530,0:10:51.390
และจะไม่ทำให้เกิดความเสียหายถาวรใด ๆ

0:10:51.390,0:10:53.712
เรื่องสามคือ [br]ผู้ร่วมทดลองไม่ได้ปล่อยกระแสไฟฟ้า

0:10:53.712,0:10:56.722
เพียงแค่คนที่ใส่เสื้อกาวน์บอกให้ทำ

0:10:56.722,0:10:58.852
พวกเขาให้สัมภาษณ์หลังงานทดลอง

0:10:58.852,0:11:01.063
ผู้ร่วมการทดลองทุกคนกล่าวว่า[br]ตนเชื่อมั่นว่า

0:11:01.063,0:11:04.144
งานศึกษาเกี่ยวกับการเรียนรู้และการลงโทษ[br]มีคุณค่าทางวิทยาศาสตร์

0:11:04.144,0:11:06.662
ซึ่งจะทำให้เกิดพัฒนาการที่ยั่งยืน[br]ในวิทยาศาสตร์

0:11:06.662,0:11:14.214
เมื่อเทียบกับการเจ็บตัวเล็กน้อยไม่ถึงตาย[br]ที่เกิดกับผู้ร่วมการทดลอง

0:11:14.214,0:11:16.650
โอเค ผมพูดมาแล้วประมาณ 12 นาที

0:11:16.650,0:11:19.026
และพวกคุณอาจกำลังนั่งฟังผมไป

0:11:19.026,0:11:21.506
วิเคราะห์รูปแบบการพูด [br]และอากัปกิริยาของผมไป

0:11:21.506,0:11:24.643
เพื่อคำนวณว่าจะเชื่อในสิ่งที่ผมพูดไปดีไหม

0:11:24.643,0:11:26.863
ว่าผมพูดความจริง หรือว่าพูดเท็จ

0:11:26.863,0:11:29.697
ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง คุณคงผิดหวัง

0:11:29.697,0:11:32.341
เพราะว่า แม้เราจะคิดว่าเราจับโกหกได้

0:11:32.341,0:11:34.124
จากอากัปกิริยาหรือรูปแบบการพูด

0:11:34.124,0:11:37.337
หลายปีที่ผ่านมามีการทดสอบ[br]ทางจิตวิทยาเป็นร้อย ๆ ครั้งที่แสดงว่า

0:11:37.337,0:11:39.138
เราทุกคน รวมทั้งตำรวจและนักสืบ

0:11:39.138,0:11:42.088
จับโกหกจากท่าทางและการพูดจา

0:11:42.088,0:11:44.039
กันได้ก็แค่บังเอิญเท่านั้น

0:11:44.039,0:11:46.093
แต่น่าสนใจว่า มียกเว้นอยู่ข้อหนึ่ง

0:11:46.093,0:11:48.326
ในการออกสื่อทางทีวีขอให้ค้นหาญาติที่หายไป

0:11:48.326,0:11:51.650
ง่ายมากที่จะเดาว่า ญาติหายไปจริง

0:11:51.650,0:11:54.698
หรือความจริงคนที่ออกมาขอร้อง[br]ได้ฆ่าญาติของเขาไปเอง

0:11:54.698,0:11:58.730
เพราะคนที่ออกมาขอร้องซึ่งเป็นคนหลอกลวง[br]มีแนวโน้มที่จะส่ายหน้าและหันมองไปทางอื่น

0:11:58.730,0:12:00.160
และพูดผิด ๆ ถูก ๆ

0:12:00.160,0:12:03.005
ในขณะที่คนที่ขอร้องอย่างจริงใจ[br]มีแนวโน้มที่จะแสดงความหวัง

0:12:03.005,0:12:05.140
ว่าญาติของเขาจะกลับมาอย่างปลอดภัย

0:12:05.140,0:12:07.011
และจะหลีกเลี่ยงการใช้ถ้อยคำรุนแรง

0:12:07.011,0:12:11.347
เช่น เขาอาจพูดว่า "พรากไปจากเรา"[br]แทนที่จะพูดว่า "ถูกฆ่า"

0:12:11.347,0:12:14.041
ซึ่งก็พอดี ถึงเวลาที่ผมจะเลิกพูด

0:12:14.041,0:12:16.909
แต่ก่อนจะเลิก ผมอยากจะใช้เวลา [br]ภายใน 30 วินาทีกล่าวถึง

0:12:16.909,0:12:19.560
สุดยอดตำนานทางจิตวิทยาที่ครอบงำเรา

0:12:19.560,0:12:22.287
ที่ว่า[br]จิตวิทยาเป็นเพียงกลุ่มทฤษฎีที่น่าสนใจ

0:12:22.287,0:12:27.807
ทุกเรื่องให้สิ่งที่ประโยชน์[br]ทุกเรื่องมีดีให้เรานำไปใช้

0:12:27.807,0:12:30.547
สิ่งที่ผมหวังว่า[br]ที่ผมนำเสนอในไม่กี่นาทีที่ผ่านมา

0:12:30.547,0:12:32.412
แสดงให้คุณเห็นว่ามันไม่จริง

0:12:32.412,0:12:35.541
สิ่งที่เราควรทำก็คือ ประเมินทฤษฎีจิตวิทยา

0:12:35.541,0:12:37.605
โดยสังเกตว่า ทฤษฎีพยากรณ์อะไรบ้าง

0:12:37.605,0:12:40.426
เช่น การฟังดนตรีโมซาร์ท ทำให้เราฉลาดขึ้น

0:12:40.426,0:12:44.343
หรือเราเรียนรู้ได้ดีขึ้นหากได้รับข้อมูล[br]ที่ตรงกับสไตล์การเรียนรู้ของเรา

0:12:44.343,0:12:45.608
หรืออะไรก็ตาม

0:12:45.608,0:12:48.598
ทั้งหมดนี้ ล้วนแต่เป็นการคาดเดา[br]ที่เราสามารถทดสอบได้ด้วยหลักฐาน

0:12:48.598,0:12:50.683
และวิธีเดียวที่เราจะก้าวไปข้างหน้าได้

0:12:50.683,0:12:52.803
ก็คือเทียบการคาดเดาเหล่านี้ [br]กับข้อมูลตัวเลข

0:12:52.803,0:12:55.208
ที่ไ่ด้มาจากงานทดลองที่มีการควบคุมที่ดี

0:12:55.208,0:12:57.756
ทำเช่นนี้แล้ว เราจึงจะสามารถค้นพบได้ว่า

0:12:57.756,0:13:00.060
ทฤษฎีไหนที่มีหลักฐานสนับสนุนมากพอ

0:13:00.060,0:13:03.669
และทฤษฎีไหน เป็นเพียงแค่ตำนานปรัมปรา[br]ดังเช่นที่ผมยกตัวอย่างให้ฟัง

0:13:03.669,0:13:04.709
ขอบคุณครับ

0:13:04.709,0:13:07.776
(เสียงปรบมือ)