[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.86,0:00:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Słyszeliście o IQ, \Nogólnym ilorazie inteligencji, Dialogue: 0,0:00:03.52,0:00:06.19,Default,,0000,0000,0000,,ale ile wynosi wasz \Niloraz inteligencji psychologicznej? Dialogue: 0,0:00:06.19,0:00:07.98,Default,,0000,0000,0000,,Czy wiecie, co wami powoduje Dialogue: 0,0:00:07.98,0:00:10.37,Default,,0000,0000,0000,,i czy potraficie przewidywać \Nreakcje innych ludzi Dialogue: 0,0:00:10.37,0:00:11.88,Default,,0000,0000,0000,,lub nawet swoje własne? Dialogue: 0,0:00:11.88,0:00:15.16,Default,,0000,0000,0000,,Ile z tego, co sądzicie, że wiecie \No psychologii, jest nieprawdą? Dialogue: 0,0:00:15.16,0:00:18.95,Default,,0000,0000,0000,,Sprawdźmy to, przyglądając się \N10 największym mitom psychologii. Dialogue: 0,0:00:18.95,0:00:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie słyszeliście, że męska \Ni żeńska psychika różni się tak bardzo, Dialogue: 0,0:00:22.34,0:00:24.96,Default,,0000,0000,0000,,jakby mężczyźni pochodzili z Marsa, \Na kobiety z Wenus. Dialogue: 0,0:00:24.96,0:00:27.39,Default,,0000,0000,0000,,Lecz jak bardzo różnimy się\Nw rzeczywistości? Dialogue: 0,0:00:27.39,0:00:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Dowiemy się, przyglądając się obszarom, Dialogue: 0,0:00:29.26,0:00:31.50,Default,,0000,0000,0000,,w których naprawdę istnieją \Nmiędzy nami różnice Dialogue: 0,0:00:31.50,0:00:34.97,Default,,0000,0000,0000,,i analizując psychologiczne różnice \Nmiędzy płciami w tej samej skali. Dialogue: 0,0:00:34.97,0:00:36.91,Default,,0000,0000,0000,,Prawdziwą różnicą jest odległość, Dialogue: 0,0:00:36.91,0:00:39.10,Default,,0000,0000,0000,,na jaką kobieta i mężczyzna \Nmogą rzucić piłkę. Dialogue: 0,0:00:39.10,0:00:40.80,Default,,0000,0000,0000,,Patrząc na dane dotyczące mężczyzn, Dialogue: 0,0:00:40.80,0:00:42.78,Default,,0000,0000,0000,,widzimy krzywą rozkładu normalnego. Dialogue: 0,0:00:42.78,0:00:46.34,Default,,0000,0000,0000,,Część mężczyzn potrafi rzucić piłkę \Nbardzo daleko, a część nie, Dialogue: 0,0:00:46.34,0:00:48.44,Default,,0000,0000,0000,,Większość rzuca przeciętnie. Dialogue: 0,0:00:48.44,0:00:50.42,Default,,0000,0000,0000,,U kobiet rozkład jest taki sam, Dialogue: 0,0:00:50.42,0:00:52.46,Default,,0000,0000,0000,,ale mamy istotną różnicę. Dialogue: 0,0:00:52.46,0:00:54.91,Default,,0000,0000,0000,,Przeciętny mężczyzna \Nmoże rzucić piłkę dalej Dialogue: 0,0:00:54.91,0:00:56.62,Default,,0000,0000,0000,,niż 98% wszystkich kobiet. Dialogue: 0,0:00:56.62,0:00:57.77,Default,,0000,0000,0000,,Spójrzmy teraz, Dialogue: 0,0:00:57.77,0:01:00.30,Default,,0000,0000,0000,,jak psychologiczne różnice między płciami Dialogue: 0,0:01:00.30,0:01:02.50,Default,,0000,0000,0000,,rozłożą się na tej samej skali. Dialogue: 0,0:01:02.50,0:01:04.09,Default,,0000,0000,0000,,Każdy psycholog powie wam, Dialogue: 0,0:01:04.09,0:01:07.06,Default,,0000,0000,0000,,że mężczyźni mają lepszą \Norientację przestrzenną niż kobiety, Dialogue: 0,0:01:07.06,0:01:08.97,Default,,0000,0000,0000,,przykładem jest czytanie map. Dialogue: 0,0:01:08.97,0:01:11.86,Default,,0000,0000,0000,,To prawda, spójrzmy jednak \Nna skalę tej różnicy. Dialogue: 0,0:01:11.86,0:01:15.25,Default,,0000,0000,0000,,Jest mała. Linie są tak blisko siebie, \Nże prawie się pokrywają. Dialogue: 0,0:01:15.25,0:01:19.24,Default,,0000,0000,0000,,Przeciętna kobieta jest lepsza \Nniż 33% mężczyzn. Dialogue: 0,0:01:19.24,0:01:21.12,Default,,0000,0000,0000,,A oczywiście, gdyby było to 50%, Dialogue: 0,0:01:21.12,0:01:23.76,Default,,0000,0000,0000,,umiejętności obu płci byłyby identyczne. Dialogue: 0,0:01:23.76,0:01:26.84,Default,,0000,0000,0000,,Warto pamiętać, że ta różnica \Noraz kolejna, o której powiem, Dialogue: 0,0:01:26.84,0:01:29.49,Default,,0000,0000,0000,,to największe różnice między płciami Dialogue: 0,0:01:29.49,0:01:31.49,Default,,0000,0000,0000,,odkryte dotąd w psychologii. Dialogue: 0,0:01:31.49,0:01:32.21,Default,,0000,0000,0000,,Oto kolejna. Dialogue: 0,0:01:32.21,0:01:34.65,Default,,0000,0000,0000,,Każdy psycholog powie, \Nże kobiety są lepsze Dialogue: 0,0:01:34.65,0:01:36.32,Default,,0000,0000,0000,,w językach obcych i gramatyce. Dialogue: 0,0:01:36.32,0:01:38.90,Default,,0000,0000,0000,,Oto rezultaty standardowego\Ntestu z gramatyki. Dialogue: 0,0:01:38.90,0:01:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Wyniki kobiet. Wyniki mężczyzn. Dialogue: 0,0:01:40.86,0:01:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Tak, przeciętna kobieta jest lepsza, \Nale linie są tak blisko siebie, Dialogue: 0,0:01:44.56,0:01:47.90,Default,,0000,0000,0000,,że 33% mężczyzn jest lepszych \Nod przeciętnej kobiety, Dialogue: 0,0:01:47.90,0:01:49.72,Default,,0000,0000,0000,,a gdyby liczba ta wynosiła 50%, Dialogue: 0,0:01:49.72,0:01:52.46,Default,,0000,0000,0000,,oznaczałoby to całkowitą \Nrówność płci w tym zakresie. Dialogue: 0,0:01:52.46,0:01:55.16,Default,,0000,0000,0000,,Czyli nie różnią się jak Mars i Wenus. Dialogue: 0,0:01:55.16,0:01:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Bardziej jak Mars i Snickers: Dialogue: 0,0:01:57.25,0:02:01.61,Default,,0000,0000,0000,,praktycznie to samo, ale jeden jest \Ntrochę bardziej odjechany. Dialogue: 0,0:02:01.61,0:02:03.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie powiem, który. Dialogue: 0,0:02:03.64,0:02:05.35,Default,,0000,0000,0000,,Już się rozgrzaliśmy. Dialogue: 0,0:02:05.35,0:02:08.57,Default,,0000,0000,0000,,Zrobię wam teraz psychoanalizę \Nza pomocą słynnego testu Rorschacha. Dialogue: 0,0:02:08.57,0:02:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie pewnie dwa misie, \Ndwoje ludzi lub coś takiego. Dialogue: 0,0:02:12.12,0:02:13.88,Default,,0000,0000,0000,,Ale co, według was, robią? Dialogue: 0,0:02:13.88,0:02:17.06,Default,,0000,0000,0000,,Podnieście rękę, \Njeśli uważacie, że się witają. Dialogue: 0,0:02:17.06,0:02:18.86,Default,,0000,0000,0000,,Niewiele osób. W porządku. Dialogue: 0,0:02:18.86,0:02:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Podnieście rękę, jeśli sądzicie, \Nże przybijają piątkę. Dialogue: 0,0:02:21.48,0:02:23.31,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze. Kto myśli, że walczą? Dialogue: 0,0:02:23.31,0:02:24.56,Default,,0000,0000,0000,,Tylko kilka osób. Dialogue: 0,0:02:24.56,0:02:27.64,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze. Ten, kto sądzi,\Nże się witają lub przybijają piątkę Dialogue: 0,0:02:27.64,0:02:29.63,Default,,0000,0000,0000,,ma sympatyczne usposobienie. Dialogue: 0,0:02:29.63,0:02:31.22,Default,,0000,0000,0000,,Kto myśli, że walczą, Dialogue: 0,0:02:31.22,0:02:33.54,Default,,0000,0000,0000,,jest człowiekiem bardziej agresywnym. Dialogue: 0,0:02:33.54,0:02:35.48,Default,,0000,0000,0000,,Albo kochasz albo walczysz. Dialogue: 0,0:02:35.48,0:02:36.76,Default,,0000,0000,0000,,Co powiecie o tym? Dialogue: 0,0:02:36.76,0:02:40.26,Default,,0000,0000,0000,,To nie jest właściwie głosowanie, \Nwięc na trzy: krzyknijcie, co widzicie. Dialogue: 0,0:02:40.26,0:02:43.55,Default,,0000,0000,0000,,Raz, dwa, trzy. \N(Publiczność krzyczy) Dialogue: 0,0:02:43.55,0:02:45.78,Default,,0000,0000,0000,,Usłyszałem "chomik". \NKto powiedział "chomik"? Dialogue: 0,0:02:45.78,0:02:46.80,Default,,0000,0000,0000,,To było niepokojące. Dialogue: 0,0:02:46.80,0:02:48.41,Default,,0000,0000,0000,,Tamten facet powiedział "chomik". Dialogue: 0,0:02:48.41,0:02:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Powinniście zobaczyć tu \Njakieś dwunożne zwierzę Dialogue: 0,0:02:51.60,0:02:53.98,Default,,0000,0000,0000,,oraz jego lustrzane odbicie. Dialogue: 0,0:02:53.98,0:02:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli tak nie było, \Noznacza to trudności Dialogue: 0,0:02:57.41,0:03:01.50,Default,,0000,0000,0000,,w skomplikowanych sytuacjach, \Ngdy dużo się dzieje. Dialogue: 0,0:03:01.50,0:03:03.86,Default,,0000,0000,0000,,Tylko, że, oczywiście, \Nto wcale tego nie oznacza. Dialogue: 0,0:03:03.86,0:03:06.40,Default,,0000,0000,0000,,Testy Rorschacha nie są miarodajne Dialogue: 0,0:03:06.40,0:03:08.68,Default,,0000,0000,0000,,przy diagnozowaniu osobowości Dialogue: 0,0:03:08.68,0:03:11.14,Default,,0000,0000,0000,,i współcześni psycholodzy ich nie stosują. Dialogue: 0,0:03:11.14,0:03:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie badania wykazały, Dialogue: 0,0:03:14.14,0:03:17.61,Default,,0000,0000,0000,,że diagnozując osobowość\Nza pomocą testów Rorschacha Dialogue: 0,0:03:17.61,0:03:19.36,Default,,0000,0000,0000,,stwierdzono schozofrenię Dialogue: 0,0:03:19.36,0:03:24.23,Default,,0000,0000,0000,,u jednej szóstej \Nzupełnie zdrowych uczestników. Dialogue: 0,0:03:24.23,0:03:26.52,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli źle poszedł ci ten test, Dialogue: 0,0:03:26.52,0:03:28.74,Default,,0000,0000,0000,,może nie jesteś wzrokowcem. Dialogue: 0,0:03:28.74,0:03:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Zróbmy więc inny szybki test. Dialogue: 0,0:03:31.10,0:03:34.88,Default,,0000,0000,0000,,Przez podniesienie rąk: \Nczy przy pieczeniu ciasta Dialogue: 0,0:03:34.88,0:03:37.65,Default,,0000,0000,0000,,wolisz używać książki \Nkucharskiej z obrazkami? Dialogue: 0,0:03:37.65,0:03:39.67,Default,,0000,0000,0000,,Tak, kilka osób. Dialogue: 0,0:03:39.67,0:03:42.41,Default,,0000,0000,0000,,Żeby ktoś mówił ci, co robić? Dialogue: 0,0:03:42.41,0:03:45.64,Default,,0000,0000,0000,,Czy po prostu spróbować, \Npatrząc jak wychodzi w trakcie? Dialogue: 0,0:03:45.64,0:03:46.57,Default,,0000,0000,0000,,Sporo osób. Dialogue: 0,0:03:46.57,0:03:48.29,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedź A oznacza, Dialogue: 0,0:03:48.29,0:03:50.46,Default,,0000,0000,0000,,że jesteś wzrokowcem Dialogue: 0,0:03:50.46,0:03:53.99,Default,,0000,0000,0000,,i uczysz się najlepiej z informacji \Nprzedstawionych wizualnie. Dialogue: 0,0:03:53.99,0:03:56.57,Default,,0000,0000,0000,,B wybierają słuchowcy, Dialogue: 0,0:03:56.57,0:04:00.29,Default,,0000,0000,0000,,którzy wolą informacje dźwiękowe. Dialogue: 0,0:04:00.29,0:04:03.23,Default,,0000,0000,0000,,Opcja C oznacza, że jesteś kinestetykiem, Dialogue: 0,0:04:03.23,0:04:06.63,Default,,0000,0000,0000,,uczysz się najlepiej \Npoprzez praktyczne czynności. Dialogue: 0,0:04:06.63,0:04:08.79,Default,,0000,0000,0000,,Tylko, jak już zapewne zgadliście, Dialogue: 0,0:04:08.79,0:04:11.61,Default,,0000,0000,0000,,to wszystko jest całkowitym mitem. Dialogue: 0,0:04:11.61,0:04:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Style uczenia nie są poparte \Nżadnymi naukowymi dowodami. Dialogue: 0,0:04:15.46,0:04:19.02,Default,,0000,0000,0000,,Podczas ściśle kontrolowanych \Nempirycznych badań, Dialogue: 0,0:04:19.02,0:04:21.36,Default,,0000,0000,0000,,gdy uczniowie mają się czegoś nauczyć, Dialogue: 0,0:04:21.36,0:04:23.76,Default,,0000,0000,0000,,fakt, czy preferują dany styl, czy nie, Dialogue: 0,0:04:23.76,0:04:27.34,Default,,0000,0000,0000,,nie ma żadnego wpływu \Nna ilość zapamiętanych informacji. Dialogue: 0,0:04:27.34,0:04:29.40,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli pomyślicie o tym\Nchociaż przez chwilę, Dialogue: 0,0:04:29.40,0:04:31.26,Default,,0000,0000,0000,,to całkiem logiczne. Dialogue: 0,0:04:31.26,0:04:34.05,Default,,0000,0000,0000,,To logiczne, że najlepszy sposób \Nzaprezentowania materiału Dialogue: 0,0:04:34.05,0:04:37.35,Default,,0000,0000,0000,,zależy nie od ciebie, ale od tego, \Nczego chcesz się nauczyć. Dialogue: 0,0:04:37.36,0:04:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Czy można nauczyć się prowadzić samochód Dialogue: 0,0:04:39.48,0:04:41.67,Default,,0000,0000,0000,,jedynie słuchając czyichś instrukcji, Dialogue: 0,0:04:41.67,0:04:43.52,Default,,0000,0000,0000,,a nie prowadząc samodzielnie? Dialogue: 0,0:04:43.52,0:04:45.34,Default,,0000,0000,0000,,Czy rozwiązałbyś układ równań, Dialogue: 0,0:04:45.34,0:04:48.10,Default,,0000,0000,0000,,podstawiając wszystko \Nw pamięci bez zapisywania? Dialogue: 0,0:04:48.10,0:04:50.59,Default,,0000,0000,0000,,Czy powtórzyłbyś materiał \Nna egzamin z architektury Dialogue: 0,0:04:50.59,0:04:53.45,Default,,0000,0000,0000,,przez taniec interpretacyjny, \Njeśli jesteś kinestetykiem? Dialogue: 0,0:04:53.45,0:04:56.20,Default,,0000,0000,0000,,Nie. Trzeba dopasować formę prezentacji Dialogue: 0,0:04:56.20,0:04:59.98,Default,,0000,0000,0000,,do rodzaju materiału, \Na nie do swoich preferencji. Dialogue: 0,0:04:59.98,0:05:02.13,Default,,0000,0000,0000,,Wiem, że wielu z was kończy szkołę średnią Dialogue: 0,0:05:02.13,0:05:04.63,Default,,0000,0000,0000,,i niedawno otrzymaliście \Nwyniki egzaminów końcowych. Dialogue: 0,0:05:04.63,0:05:06.98,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli was rozczarowały, Dialogue: 0,0:05:06.98,0:05:09.32,Default,,0000,0000,0000,,nie możecie obarczać winą \Nwaszego stylu nauki, Dialogue: 0,0:05:09.32,0:05:12.95,Default,,0000,0000,0000,,ale możecie winić wasze geny. Dialogue: 0,0:05:12.95,0:05:16.64,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie badania \Nna University College London Dialogue: 0,0:05:16.64,0:05:19.19,Default,,0000,0000,0000,,wykazały, że za 58% różnic Dialogue: 0,0:05:19.19,0:05:22.44,Default,,0000,0000,0000,,między wynikami poszczególnych uczniów Dialogue: 0,0:05:22.44,0:05:24.28,Default,,0000,0000,0000,,odpowiedzialność ponoszą geny. Dialogue: 0,0:05:24.28,0:05:27.23,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo precyzyjna liczba, prawda? Dialogue: 0,0:05:27.23,0:05:33.39,Default,,0000,0000,0000,,W porównaniu wpływu genów i środowiska Dialogue: 0,0:05:33.39,0:05:35.07,Default,,0000,0000,0000,,pomadają badania nad bliźniętami. Dialogue: 0,0:05:35.07,0:05:38.65,Default,,0000,0000,0000,,Bliźnięta jednojajowe wychowują się \Nw 100% identycznym środowisku Dialogue: 0,0:05:38.65,0:05:40.55,Default,,0000,0000,0000,,i mają w 100% identyczne geny. Dialogue: 0,0:05:40.55,0:05:43.77,Default,,0000,0000,0000,,Bliźnięta dwujajowe żyją \Nw 100% identycznym środowisku, Dialogue: 0,0:05:43.77,0:05:47.51,Default,,0000,0000,0000,,ale tak jak każde rodzeństwo \Ndzielą jedynie 50% genów. Dialogue: 0,0:05:47.51,0:05:51.51,Default,,0000,0000,0000,,Porównując, jak podobne są wyniki Dialogue: 0,0:05:51.51,0:05:53.63,Default,,0000,0000,0000,,bliźniąt jedno- oraz dwujajowych Dialogue: 0,0:05:53.63,0:05:55.36,Default,,0000,0000,0000,,i wykonując sprytne obliczenia, Dialogue: 0,0:05:55.36,0:05:58.100,Default,,0000,0000,0000,,możemy zrozumieć, \Nna ile przy sukcesach szkolnych Dialogue: 0,0:05:58.100,0:06:01.40,Default,,0000,0000,0000,,liczy się środowisko, \Na ile zawdzięczamy genom. Dialogue: 0,0:06:01.40,0:06:05.18,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że wpływ genów wynosi 58%. Dialogue: 0,0:06:05.18,0:06:08.94,Default,,0000,0000,0000,,Nie chodzi tu o podważanie wartości \Npracy ucznia i nauczyciela. Dialogue: 0,0:06:08.94,0:06:12.07,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli wyniki egzaminów końcowych \Nnie spełniły twoich oczekiwań, Dialogue: 0,0:06:12.07,0:06:16.58,Default,,0000,0000,0000,,możesz próbować zrzucić winę na rodziców, \Na przynajmniej na ich geny. Dialogue: 0,0:06:16.58,0:06:18.27,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma natomiast znaczenia, Dialogue: 0,0:06:18.27,0:06:21.07,Default,,0000,0000,0000,,czy masz bardziej rozwiniętą \Nprawą czy lewą półkulę mózgu. Dialogue: 0,0:06:21.07,0:06:22.88,Default,,0000,0000,0000,,To jest kolejny mit. Dialogue: 0,0:06:22.88,0:06:25.48,Default,,0000,0000,0000,,Mitem jest to, że lewa półkula \Nodpowiada za logikę, Dialogue: 0,0:06:25.48,0:06:27.44,Default,,0000,0000,0000,,dobrze radzi sobie \Nz takimi równaniami, Dialogue: 0,0:06:27.44,0:06:31.53,Default,,0000,0000,0000,,a prawa półkula jest bardziej kreatywna \Ni odpowiada za zdolności muzyczne. Dialogue: 0,0:06:31.53,0:06:34.46,Default,,0000,0000,0000,,To nieprawda, bo praktycznie \Nwe wszystko, co robisz, Dialogue: 0,0:06:34.46,0:06:37.28,Default,,0000,0000,0000,,angażują się razem \Nprawie wszystkie części mózgu, Dialogue: 0,0:06:37.28,0:06:40.60,Default,,0000,0000,0000,,nawet przy codziennych czynnościach,\Njak zwykła rozmowa. Dialogue: 0,0:06:40.60,0:06:43.94,Default,,0000,0000,0000,,Ten mit przetrwał pewnie dlatego, Dialogue: 0,0:06:43.94,0:06:46.18,Default,,0000,0000,0000,,że jest w nim ziarnko prawdy. Dialogue: 0,0:06:46.18,0:06:47.96,Default,,0000,0000,0000,,Powiązany z nim mit głosi, Dialogue: 0,0:06:47.96,0:06:51.07,Default,,0000,0000,0000,,że leworęczni są bardziej kreatywni. Dialogue: 0,0:06:51.07,0:06:54.53,Default,,0000,0000,0000,,Ma to sens, bo półkule mózgowe \Nkontrolują przeciwne ręce. Dialogue: 0,0:06:54.53,0:06:56.64,Default,,0000,0000,0000,,U leworęcznych prawa półkula mózgu Dialogue: 0,0:06:56.64,0:06:59.28,Default,,0000,0000,0000,,jest trochę bardziej aktywna niż lewa, Dialogue: 0,0:06:59.28,0:07:02.61,Default,,0000,0000,0000,,a prawa półkula ma być bardziej kreatywna. Dialogue: 0,0:07:02.61,0:07:04.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie jest prawdą samo w sobie, Dialogue: 0,0:07:04.64,0:07:07.20,Default,,0000,0000,0000,,że leworęczni są bardziej kreatywni. Dialogue: 0,0:07:07.20,0:07:09.62,Default,,0000,0000,0000,,Prawdą jest, że ludzie oburęczni, Dialogue: 0,0:07:09.62,0:07:12.31,Default,,0000,0000,0000,,którzy używają obu rąk \Ndo różnych czynności, Dialogue: 0,0:07:12.31,0:07:16.07,Default,,0000,0000,0000,,myślą bardziej kreatywnie niż jednoręczni. Dialogue: 0,0:07:16.07,0:07:20.35,Default,,0000,0000,0000,,Oburęczność wymaga \Ndużej współpracy obu półkul, Dialogue: 0,0:07:20.35,0:07:24.30,Default,,0000,0000,0000,,co pomaga w kreatywnym \Nelastycznym myśleniu. Dialogue: 0,0:07:24.30,0:07:26.11,Default,,0000,0000,0000,,Mit kreatywnej osoby leworęcznej Dialogue: 0,0:07:26.11,0:07:28.17,Default,,0000,0000,0000,,powstał z faktu, że oburęczność Dialogue: 0,0:07:28.17,0:07:31.30,Default,,0000,0000,0000,,występuje częściej u osób \Nlewo- niż praworęcznych. Dialogue: 0,0:07:31.30,0:07:34.35,Default,,0000,0000,0000,,Mamy więc znowu ziarnko prawdy, Dialogue: 0,0:07:34.35,0:07:36.18,Default,,0000,0000,0000,,ale nie jest jej wiele. Dialogue: 0,0:07:36.18,0:07:38.30,Default,,0000,0000,0000,,Podobny mit, o którym pewnie słyszeliście, Dialogue: 0,0:07:38.30,0:07:40.87,Default,,0000,0000,0000,,mówi, że wykorzystujemy tylko 10% mózgu. Dialogue: 0,0:07:40.87,0:07:42.49,Default,,0000,0000,0000,,To też zupełny mit. Dialogue: 0,0:07:42.49,0:07:45.34,Default,,0000,0000,0000,,Niemal wszystko co robimy, \Nnajbardziej codzienne czynności, Dialogue: 0,0:07:45.34,0:07:48.14,Default,,0000,0000,0000,,angażują prawie cały nasz mózg. Dialogue: 0,0:07:48.14,0:07:50.69,Default,,0000,0000,0000,,Natomiast rzeczywiście większość z nas Dialogue: 0,0:07:50.69,0:07:55.27,Default,,0000,0000,0000,,nie wykorzystuje możliwości mózgu \Ndo maksimum. Dialogue: 0,0:07:55.27,0:07:58.24,Default,,0000,0000,0000,,Co pomoże pobudzić mózg? Dialogue: 0,0:07:58.24,0:08:00.38,Default,,0000,0000,0000,,Może powinniśmy posłuchać Mozarta. Dialogue: 0,0:08:00.38,0:08:03.10,Default,,0000,0000,0000,,Słyszeliście o efekcie Mozarta? Dialogue: 0,0:08:03.10,0:08:06.05,Default,,0000,0000,0000,,Słuchanie Mozarta ma ci dodać inteligencji Dialogue: 0,0:08:06.05,0:08:08.68,Default,,0000,0000,0000,,i poprawić wyniki na testach I.Q. Dialogue: 0,0:08:08.68,0:08:10.33,Default,,0000,0000,0000,,Co interesujące Dialogue: 0,0:08:10.33,0:08:13.77,Default,,0000,0000,0000,,w tym micie jest ziarno prawdy. Dialogue: 0,0:08:13.77,0:08:15.54,Default,,0000,0000,0000,,Badanie wykazało, Dialogue: 0,0:08:15.54,0:08:19.32,Default,,0000,0000,0000,,że uczestnicy słuchający\Nprzez kilka minut muzyki Mozarta, Dialogue: 0,0:08:19.32,0:08:21.62,Default,,0000,0000,0000,,uzyskali lepsze wyniki na testach IQ Dialogue: 0,0:08:21.62,0:08:25.03,Default,,0000,0000,0000,,niż ci, którzy siedzieli w ciszy. Dialogue: 0,0:08:25.03,0:08:28.76,Default,,0000,0000,0000,,Jednak do kolejnego badania wybrano \Nosoby lubiące muzykę Mozarta, Dialogue: 0,0:08:28.76,0:08:32.64,Default,,0000,0000,0000,,oraz grupę fanów \Npowieści grozy Stephena Kinga. Dialogue: 0,0:08:32.64,0:08:36.77,Default,,0000,0000,0000,,Puszczano im muzykę lub powieści. Dialogue: 0,0:08:36.77,0:08:39.28,Default,,0000,0000,0000,,U osób, które wolały \Nmuzykę Mozarta od powieści, Dialogue: 0,0:08:39.28,0:08:42.01,Default,,0000,0000,0000,,IQ pobudzane było przez muzykę, Dialogue: 0,0:08:42.01,0:08:44.85,Default,,0000,0000,0000,,a osobom preferującym powieści Dialogue: 0,0:08:44.85,0:08:47.96,Default,,0000,0000,0000,,bardziej pomagało słuchanie \Ntwórczości Stephena Kinga Dialogue: 0,0:08:47.96,0:08:49.17,Default,,0000,0000,0000,,niż muzyki Mozarta. Dialogue: 0,0:08:49.17,0:08:51.93,Default,,0000,0000,0000,,Wynika z tego,\Nże słuchanie tego, co lubisz, Dialogue: 0,0:08:51.93,0:08:55.18,Default,,0000,0000,0000,,ożywia cię i pobudza czasowo IQ Dialogue: 0,0:08:55.18,0:08:57.11,Default,,0000,0000,0000,,w wąskim zakresie zadań. Dialogue: 0,0:08:57.11,0:08:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Nie oznacza to, że słuchanie Mozarta Dialogue: 0,0:08:59.48,0:09:01.10,Default,,0000,0000,0000,,lub powieści Stephena Kinga Dialogue: 0,0:09:01.10,0:09:05.31,Default,,0000,0000,0000,,na dłuższą metę zwiększy ci inteligencję. Dialogue: 0,0:09:05.31,0:09:07.47,Default,,0000,0000,0000,,Inna wersja mitu Mozarta mówi, Dialogue: 0,0:09:07.47,0:09:12.83,Default,,0000,0000,0000,,że jego muzyka poprawia też zdrowie. Dialogue: 0,0:09:12.83,0:09:14.82,Default,,0000,0000,0000,,Niezbyt się to sprawdziło u osoby, Dialogue: 0,0:09:14.82,0:09:17.45,Default,,0000,0000,0000,,która słuchała tej muzyki \Nniemal codziennie, Dialogue: 0,0:09:17.45,0:09:19.17,Default,,0000,0000,0000,,czyli samego Mozarta, Dialogue: 0,0:09:19.17,0:09:22.15,Default,,0000,0000,0000,,który cierpiał na rzeżączkę, \Nczarną ospę, zapalenie stawów Dialogue: 0,0:09:22.15,0:09:26.66,Default,,0000,0000,0000,,oraz, co, jak wielu sądzi, \Nw końcu go zabiło - kiłę. Dialogue: 0,0:09:26.67,0:09:30.04,Default,,0000,0000,0000,,Być może powinien być ostrożniejszy Dialogue: 0,0:09:30.04,0:09:32.61,Default,,0000,0000,0000,,przy doborze partnerek seksualnych. Dialogue: 0,0:09:32.61,0:09:34.77,Default,,0000,0000,0000,,Ale jak wybieramy partnera? Dialogue: 0,0:09:34.77,0:09:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Mitem rozprzestrzenianym \Nczasem przez socjologów Dialogue: 0,0:09:39.80,0:09:43.42,Default,,0000,0000,0000,,jest to, że nasze preferencje \Nsą produktem kultury Dialogue: 0,0:09:43.42,0:09:45.35,Default,,0000,0000,0000,,i zależą od kultury. Dialogue: 0,0:09:45.35,0:09:47.50,Default,,0000,0000,0000,,Jednak dane tego nie potwierdzają. Dialogue: 0,0:09:47.50,0:09:51.54,Default,,0000,0000,0000,,W słynnym badaniu zapytano ludzi\Nz 32 różnych kultur Dialogue: 0,0:09:51.54,0:09:53.12,Default,,0000,0000,0000,,od Amerykanów po Zulusów, Dialogue: 0,0:09:53.12,0:09:55.48,Default,,0000,0000,0000,,czego szukają w partnerze. Dialogue: 0,0:09:55.48,0:09:57.85,Default,,0000,0000,0000,,W każdej kulturze Dialogue: 0,0:09:57.85,0:10:01.57,Default,,0000,0000,0000,,mężczyźni przykładali większą wagę \Ndo fizycznej atrakcyjności Dialogue: 0,0:10:01.57,0:10:02.87,Default,,0000,0000,0000,,niż kobiety. Dialogue: 0,0:10:02.87,0:10:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Również w każdej kulturze Dialogue: 0,0:10:04.61,0:10:09.22,Default,,0000,0000,0000,,kobiety bardziej niż mężczyźni \Nzwracały uwagę na ambicję i zarobki. Dialogue: 0,0:10:09.22,0:10:10.60,Default,,0000,0000,0000,,W każdej kulturze Dialogue: 0,0:10:10.60,0:10:13.13,Default,,0000,0000,0000,,mężczyźni woleli \Nkobiety młodsze od siebie, Dialogue: 0,0:10:13.13,0:10:15.94,Default,,0000,0000,0000,,średnio chyba o 2,66 roku, Dialogue: 0,0:10:15.94,0:10:17.59,Default,,0000,0000,0000,,i również w każdej kulturze Dialogue: 0,0:10:17.59,0:10:20.19,Default,,0000,0000,0000,,kobiety preferowały \Nstarszych od siebie mężczyzn, Dialogue: 0,0:10:20.19,0:10:22.100,Default,,0000,0000,0000,,średnio o 3,42 roku, Dialogue: 0,0:10:22.100,0:10:26.71,Default,,0000,0000,0000,,Stąd popularność starszych kochanków. Dialogue: 0,0:10:26.71,0:10:29.29,Default,,0000,0000,0000,,Przejdźmy od zdobywania partnera Dialogue: 0,0:10:29.29,0:10:33.21,Default,,0000,0000,0000,,do zdobywania punktów w koszykówce, \Npiłce nożnej lub w innym sporcie. Dialogue: 0,0:10:33.21,0:10:37.35,Default,,0000,0000,0000,,Mitem jest "gorąca ręka", \Njak mówią Amerykanie, Dialogue: 0,0:10:37.35,0:10:39.55,Default,,0000,0000,0000,,lub inaczej "dobra passa", Dialogue: 0,0:10:39.55,0:10:42.39,Default,,0000,0000,0000,,kiedy po prostu nie można spudłować. Dialogue: 0,0:10:42.39,0:10:47.90,Default,,0000,0000,0000,,Tak naprawdę statystyczna zależność \Nmiędzy trafieniami i pudłami Dialogue: 0,0:10:47.90,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,okazuje się prawie zawsze losowa. Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.58,Default,,0000,0000,0000,,Mózg tworzy wzory na podstawie \Nprzypadkowych zdarzeń. Dialogue: 0,0:10:52.58,0:10:53.94,Default,,0000,0000,0000,,Przy rzucaniu monetą Dialogue: 0,0:10:53.94,0:10:57.57,Default,,0000,0000,0000,,trafią się gdzieś pasma orłów i reszek. Dialogue: 0,0:10:57.57,0:11:00.68,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ mózg lubi widzieć wzorce \Ntam, gdzie ich nie ma, Dialogue: 0,0:11:00.68,0:11:03.28,Default,,0000,0000,0000,,przypisujemy tym powtórkom znaczenie Dialogue: 0,0:11:03.28,0:11:05.59,Default,,0000,0000,0000,,i mówimy : "Tak, on dziś jest w formie", Dialogue: 0,0:11:05.59,0:11:07.90,Default,,0000,0000,0000,,gdy tak naprawdę \Notrzymalibyśmy ten sam wzorzec, Dialogue: 0,0:11:07.90,0:11:10.55,Default,,0000,0000,0000,,trafiając i pudłując przypadkowo. Dialogue: 0,0:11:11.41,0:11:14.87,Default,,0000,0000,0000,,Wyjątkiem są tu rzuty karne. Dialogue: 0,0:11:14.87,0:11:17.96,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie badania nad seriami \Nrzutów karnych w piłce nożnej Dialogue: 0,0:11:17.96,0:11:19.98,Default,,0000,0000,0000,,pokazały, że reprezentanci krajów Dialogue: 0,0:11:19.98,0:11:22.60,Default,,0000,0000,0000,,o bardzo złych wynikach w rzutach karnych, Dialogue: 0,0:11:22.60,0:11:24.78,Default,,0000,0000,0000,,jak, na przykład, Anglia, Dialogue: 0,0:11:24.78,0:11:28.54,Default,,0000,0000,0000,,strzelają szybciej niż zawodnicy \Nkrajów o lepszych wynikach. Dialogue: 0,0:11:28.54,0:11:31.86,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie dlatego częściej pudłują. Dialogue: 0,0:11:31.86,0:11:33.56,Default,,0000,0000,0000,,To rodzi pytanie, Dialogue: 0,0:11:33.56,0:11:36.95,Default,,0000,0000,0000,,czy możemy jakoś poprawić ich wyniki. Dialogue: 0,0:11:36.95,0:11:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Można wprowadzić kary za pudłowanie Dialogue: 0,0:11:38.95,0:11:42.37,Default,,0000,0000,0000,,i obserwować rezultat. Dialogue: 0,0:11:42.37,0:11:45.100,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie wpływ kary na naukę Dialogue: 0,0:11:45.100,0:11:48.20,Default,,0000,0000,0000,,miał być rzekomo testowany Dialogue: 0,0:11:48.20,0:11:50.52,Default,,0000,0000,0000,,przez uczestników eksperymentu Milgrama, Dialogue: 0,0:11:50.52,0:11:53.74,Default,,0000,0000,0000,,o którym musieliście słyszeć, \Njeśli studiujecie psychologię. Dialogue: 0,0:11:53.74,0:11:56.57,Default,,0000,0000,0000,,Uczestnicy byli przekonani, Dialogue: 0,0:11:56.57,0:11:59.87,Default,,0000,0000,0000,,że zadają śmiertelne \Nelektrowstrząsy współuczestnikowi, Dialogue: 0,0:11:59.87,0:12:01.89,Default,,0000,0000,0000,,gdy źle odpowiedział na pytanie, Dialogue: 0,0:12:01.89,0:12:04.70,Default,,0000,0000,0000,,tylko dlatego, że ktoś \Nw białym kitlu im kazał. Dialogue: 0,0:12:04.70,0:12:07.11,Default,,0000,0000,0000,,Ta historia to mit z trzech powodów. Dialogue: 0,0:12:07.11,0:12:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze i najważniejsze, Dialogue: 0,0:12:09.02,0:12:12.75,Default,,0000,0000,0000,,fartuch nie był biały, tylko szary. Dialogue: 0,0:12:12.75,0:12:16.42,Default,,0000,0000,0000,,Po drugie, przed badaniem \Npoinformowano uczestników, Dialogue: 0,0:12:16.42,0:12:18.93,Default,,0000,0000,0000,,i przypominano im, gdy się niepokoili, Dialogue: 0,0:12:18.93,0:12:21.76,Default,,0000,0000,0000,,że chociaż wstrząsy były bolesne, \Nto nie były śmiertelne Dialogue: 0,0:12:21.76,0:12:24.28,Default,,0000,0000,0000,,i nie powodowały żadnej trwałej szkody. Dialogue: 0,0:12:24.28,0:12:26.82,Default,,0000,0000,0000,,Po trzecie, uczestnicy \Nnie zadawali elektrowstrząsów Dialogue: 0,0:12:26.82,0:12:29.47,Default,,0000,0000,0000,,tylko dlatego, że ktoś w fartuchu \Nkazał im to zrobić. Dialogue: 0,0:12:29.47,0:12:31.52,Default,,0000,0000,0000,,Gdy rozmawiano z uczestnikami po badaniu, Dialogue: 0,0:12:31.52,0:12:34.02,Default,,0000,0000,0000,,wszyscy twierdzili, \Nże byli w pełni przekonani, Dialogue: 0,0:12:34.02,0:12:37.81,Default,,0000,0000,0000,,że badanie o wpływie kary na naukę \Nsłużyło ważnym celom naukowym Dialogue: 0,0:12:37.81,0:12:40.33,Default,,0000,0000,0000,,i przyniesie nauce trwałe korzyści, Dialogue: 0,0:12:40.33,0:12:42.66,Default,,0000,0000,0000,,przy których chwilowy, Dialogue: 0,0:12:42.66,0:12:46.11,Default,,0000,0000,0000,,niezagrażający życiu dyskomfort \Nuczestników ma mniejsze znaczenie. Dialogue: 0,0:12:47.02,0:12:49.60,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze, mówię już od około 12 minut, Dialogue: 0,0:12:49.60,0:12:52.06,Default,,0000,0000,0000,,a wy pewnie, słuchając mnie, Dialogue: 0,0:12:52.06,0:12:54.51,Default,,0000,0000,0000,,analizujecie mój styl \Nwysławiania się i mowę ciała Dialogue: 0,0:12:54.51,0:12:57.38,Default,,0000,0000,0000,,by wydedukować, \Nczy trzeba przykładać wagę Dialogue: 0,0:12:57.38,0:12:58.55,Default,,0000,0000,0000,,do tego, co mówię, Dialogue: 0,0:12:58.55,0:13:00.58,Default,,0000,0000,0000,,czy mówię prawdę, czy kłamię. Dialogue: 0,0:13:00.58,0:13:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli tak jest, poniesiecie porażkę, Dialogue: 0,0:13:02.76,0:13:05.10,Default,,0000,0000,0000,,bo chociaż sądzimy, \Nże można rozpoznać kłamcę Dialogue: 0,0:13:05.10,0:13:07.20,Default,,0000,0000,0000,,po mowie ciała i sposobie mówienia, Dialogue: 0,0:13:07.20,0:13:09.76,Default,,0000,0000,0000,,setki testów psychologicznych wykazały, Dialogue: 0,0:13:09.76,0:13:12.56,Default,,0000,0000,0000,,że w przypadku wszystkich, \Nnawet policjantów i detektywów, Dialogue: 0,0:13:12.56,0:13:16.06,Default,,0000,0000,0000,,wykrywanie kłamstw na podstawie \Nmowy ciała i sposobu mówienia Dialogue: 0,0:13:16.06,0:13:17.64,Default,,0000,0000,0000,,to po prostu zgadywanie. Dialogue: 0,0:13:17.64,0:13:19.69,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje jednak jeden wyjątek: Dialogue: 0,0:13:19.69,0:13:21.94,Default,,0000,0000,0000,,apele rodziny do zaginionych krewnych. Dialogue: 0,0:13:21.94,0:13:24.92,Default,,0000,0000,0000,,Jest łatwo przewidzieć, \Nkiedy ci ludzie zaginęli, Dialogue: 0,0:13:24.92,0:13:28.25,Default,,0000,0000,0000,,a kiedy apelujący sami \Nzamordowali swoich krewnych. Dialogue: 0,0:13:28.25,0:13:31.77,Default,,0000,0000,0000,,Fałszywi apelujący częściej kręcą głową, \Npatrzą w inną stronę, Dialogue: 0,0:13:31.77,0:13:33.48,Default,,0000,0000,0000,,popełniają błędy w wypowiedzi. Dialogue: 0,0:13:33.48,0:13:35.50,Default,,0000,0000,0000,,Ci szczerzy często wyrażają nadzieję, Dialogue: 0,0:13:35.50,0:13:37.84,Default,,0000,0000,0000,,że dana osoba bezpiecznie wróci do domu Dialogue: 0,0:13:37.84,0:13:39.58,Default,,0000,0000,0000,,i unikają brutalnego języka. Dialogue: 0,0:13:39.58,0:13:44.19,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład, powiedzą raczej\N"zaginiony" niż "zabity". Dialogue: 0,0:13:44.19,0:13:46.84,Default,,0000,0000,0000,,Powoli czas kończyć. Dialogue: 0,0:13:46.84,0:13:50.05,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawię wam w 30 sekund Dialogue: 0,0:13:50.05,0:13:53.42,Default,,0000,0000,0000,,ogólny mit psychologii. Dialogue: 0,0:13:53.42,0:13:57.72,Default,,0000,0000,0000,,Mitem jest to, że psychologia \Nto zbiór interesujących teorii, Dialogue: 0,0:13:57.72,0:14:01.14,Default,,0000,0000,0000,,z których każda jest przydatna\Ni do czegoś służy. Dialogue: 0,0:14:01.14,0:14:03.74,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję, że udało mi się \Nw ciągu ostatnich minut, Dialogue: 0,0:14:03.74,0:14:05.32,Default,,0000,0000,0000,,pokazać wam, że to nieprawda. Dialogue: 0,0:14:05.32,0:14:08.58,Default,,0000,0000,0000,,Należy oceniać teorie psychologiczne Dialogue: 0,0:14:08.58,0:14:10.47,Default,,0000,0000,0000,,sprawdzając ich założenia. Dialogue: 0,0:14:10.47,0:14:13.29,Default,,0000,0000,0000,,To, że słuchanie Mozarta \Nzwiększa inteligencję, Dialogue: 0,0:14:13.29,0:14:18.06,Default,,0000,0000,0000,,to, że uczysz się najlepiej \Nwykorzystując ulubiony sposób nauki Dialogue: 0,0:14:18.06,0:14:21.52,Default,,0000,0000,0000,,i każde inne założenie można testować. Dialogue: 0,0:14:21.52,0:14:23.31,Default,,0000,0000,0000,,Postęp możemy osiągnąć jedynie Dialogue: 0,0:14:23.31,0:14:25.43,Default,,0000,0000,0000,,porównując te założenia z danymi Dialogue: 0,0:14:25.43,0:14:27.76,Default,,0000,0000,0000,,uzyskanymi w ściśle \Nkontrolowanych badaniach. Dialogue: 0,0:14:27.76,0:14:30.89,Default,,0000,0000,0000,,Tylko w ten sposób możemy odkryć, Dialogue: 0,0:14:30.89,0:14:33.51,Default,,0000,0000,0000,,które z tych teorii mają dobre podstawy, Dialogue: 0,0:14:33.51,0:14:36.90,Default,,0000,0000,0000,,a które, jak te wszystkie, \No których dziś mówiłem, są mitami. Dialogue: 0,0:14:36.90,0:14:38.41,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:14:38.41,0:14:41.87,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)