WEBVTT

00:00:00.737 --> 00:00:03.616
Έχετε ακουστά το Δείκτης Νοημοσύνης,
τη γενική ευφυΐα σας,

00:00:03.616 --> 00:00:05.562
αλλά το Δείκτη Ψυχολογικής Ευφυίας;

00:00:05.562 --> 00:00:07.629
Τι γνωρίζετε γι' αυτά 
που σας ενθουσιάζουν

00:00:07.629 --> 00:00:10.474
και πόσο καλά προβλέπετε
την συμπεριφορά των άλλων

00:00:10.474 --> 00:00:11.880
ή ακόμη και τη δική σας;

00:00:11.890 --> 00:00:15.419
Πόσα από αυτά που νομίζετε πως ξέρετε
περί ψυχολογίας είναι λάθος;

00:00:15.419 --> 00:00:18.947
Ας το δούμε ανατρέχοντας στους 
10 κορυφαίους μύθους περί ψυχολογίας.

NOTE Paragraph

00:00:18.947 --> 00:00:22.343
Θα έχετε πιθανώς ακούσει να λέγεται ότι,
όσον αφορά τη ψυχολογία τους,

00:00:22.343 --> 00:00:25.215
οι άνδρες είναι από τον Άρη
και οι γυναίκες από την Αφροδίτη.

00:00:25.215 --> 00:00:27.264
Αλλά πόσο διαφέρουν άνδρες και γυναίκες;

00:00:27.264 --> 00:00:29.518
Για να το βρούμε,
ας αρχίσουμε εξετάζοντας κάτι

00:00:29.518 --> 00:00:31.495
όπου άνδρες και γυναίκες όντως διαφέρουν

00:00:31.495 --> 00:00:34.943
και σκιτσάροντας κάποιες διαφορές
ψυχολογίας των φύλων στην ίδια βάση.

00:00:34.943 --> 00:00:36.646
Ένα πράγμα που όντως διαφέρουν

00:00:36.646 --> 00:00:38.913
είναι πόσο μακριά μπορούν
να πετάξουν μια μπάλα.

00:00:38.913 --> 00:00:40.803
Αν δούμε τα δεδομένα για τους άνδρες

00:00:40.803 --> 00:00:43.274
θα δούμε τη λεγόμενη
ομοιόμορφη καμπύλη κατανομής.

00:00:43.274 --> 00:00:46.232
Λίγοι άντρες μπορούν να ρίξουν 
τη μπάλα μακρυά και λίγοι κοντά

00:00:46.232 --> 00:00:48.252
αλλά οι περισσότεροι σε μια μέση απόσταση.

00:00:48.252 --> 00:00:50.416
Οι γυναίκες έχουν την ίδια κατανομή

00:00:50.416 --> 00:00:52.175
αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά.

00:00:52.175 --> 00:00:54.553
Ο μέσος άνδρας
μπορεί να πετάξει τη μπάλα μακρύτερα

00:00:54.553 --> 00:00:56.620
από το 98% των γυναικών περίπου.

00:00:56.620 --> 00:00:59.817
Τώρα λοιπόν ας δούμε πώς 
μερικές ψυχολογικές διαφορές των φύλων

00:00:59.817 --> 00:01:01.884
μοιάζουν στην ίδια τυποποιημένη κλίμακα.

00:01:02.614 --> 00:01:04.010
Όλοι οι ψυχολόγοι θα σας πουν

00:01:04.010 --> 00:01:07.035
ότι οι άνδρες αντιλαμβάνονται τον χώρο
καλύτερα από τις γυναίκες

00:01:07.035 --> 00:01:09.513
όπως στο διάβασμα χάρτη,
το οποίο είναι αλήθεια,

00:01:09.513 --> 00:01:11.863
αλλά ας δούμε το μέγεθος της διαφοράς.

00:01:11.863 --> 00:01:15.250
Είναι ελάχιστη.
Οι γραμμές σχεδόν επικαλύπτονται.

00:01:15.250 --> 00:01:19.114
Μάλιστα, η μέση γυναίκα
είναι καλύτερη από το 33% των ανδρών,

00:01:19.114 --> 00:01:21.125
φυσικά εάν αυτό ήταν 50%

00:01:21.125 --> 00:01:23.551
τότε τα δύο φύλα θα ήταν ακριβώς ίσα.

00:01:23.551 --> 00:01:26.839
Αξίζει να θυμάστε ότι αυτή η διαφορά
και η επόμενη που θα σας δείξω

00:01:26.839 --> 00:01:29.614
είναι σχεδόν οι μεγαλύτερες
ψυχολογικές διαφορές των φύλων

00:01:29.614 --> 00:01:31.231
που έχει ανακαλύψει η ψυχολογία.

00:01:31.231 --> 00:01:32.232
Να και η επόμενη.

00:01:32.232 --> 00:01:33.690
Όλοι οι ψυχολόγοι θα σας πουν

00:01:33.690 --> 00:01:36.315
ότι οι γυναίκες υπερέχουν
στη γλώσσα και τη γραμματική.

00:01:36.315 --> 00:01:38.904
Να λοιπόν η απόδοση
στα τυποποιημένα τεστ γραμματικής.

00:01:38.904 --> 00:01:40.861
Εδώ οι γυναίκες. Εδώ οι άνδρες.

00:01:40.861 --> 00:01:44.560
Πάλι οι γυναίκες προηγούνται κατά μέσο όρο
αλλά οι γραμμές είναι τόσο κοντά

00:01:44.560 --> 00:01:48.047
που το 33% των ανδρών 
είναι καλύτεροι από τη μέση γυναίκα

00:01:48.047 --> 00:01:49.720
και πάλι αν ήταν 50%

00:01:49.720 --> 00:01:52.352
θα υπήρχε πλήρης ισότητα των φύλων.

00:01:52.352 --> 00:01:54.703
Άρα δεν είναι ακριβώς περίπτωση
Άρη και Αφροδίτης.

00:01:54.703 --> 00:01:57.250
Είναι πιο πολύ μια περίπτωση
μπαρών Μαρς και Σνίκερς

00:01:57.250 --> 00:02:01.612
όπου βασικά είναι ίδιες αλλά η μία 
έχει πιο πολλούς ξηρούς καρπούς.

00:02:01.612 --> 00:02:03.638
Δεν θα πω ποια από τους δύο.

NOTE Paragraph

00:02:03.638 --> 00:02:05.503
Τώρα έχουμε κάνει ζέσταμα.

00:02:05.503 --> 00:02:08.749
Ας σας ψυχαναλύσουμε
με το περίφημο Τεστ Ρόρσαχ.

00:02:08.749 --> 00:02:12.122
Προφανώς βλέπετε δύο αρκούδες
ή δύο ανθρώπους ή κάτι παρόμοιο.

00:02:12.122 --> 00:02:13.875
Αλλά τι νομίζετε ότι κάνουν;

00:02:13.875 --> 00:02:16.599
Σηκώστε το χέρι αν νομίζετε ότι χαιρετάνε.

00:02:17.749 --> 00:02:18.870
Όχι πολλοί. Εντάξει.

00:02:18.870 --> 00:02:21.337
Πόσοι νομίζετε
ότι «δίνουν πέντε» πανηγυρίζοντας.

00:02:21.337 --> 00:02:23.427
Ωραία. Κι αν νομίζετε ότι παλεύουν;

00:02:24.017 --> 00:02:25.062
Πολλοί λίγοι εδώ.

00:02:25.062 --> 00:02:28.079
Εντάξει, αν νομίζετε ότι χαιρετούν
ή πανηγυρίζουν,

00:02:28.079 --> 00:02:29.920
σημαίνει ότι είστε φιλικό άτομο.

00:02:29.920 --> 00:02:31.220
Αν νομίζετε ότι παλεύουν

00:02:31.220 --> 00:02:33.536
είστε μάλλον ένα δύσκολο
και επιθετικό άτομο.

00:02:33.536 --> 00:02:35.476
Βασικά είστε ή μαχητής ή εραστής.

00:02:35.476 --> 00:02:36.273
Κι αυτό εδώ;

00:02:36.273 --> 00:02:39.525
Εδώ δεν ψηφίζουμε οπότε με το τρία
όλοι φωνάξτε τι βλέπετε.

00:02:39.525 --> 00:02:41.489
Ένα, δύο, τρία.
(Φωνές από το ακροατήριο)

00:02:43.599 --> 00:02:45.641
Άκουσα χάμστερ. Ποιος είπε χάμστερ;

00:02:45.641 --> 00:02:46.778
Ανησυχητικό αυτό.

00:02:46.778 --> 00:02:48.561
Ένας τύπος εκεί είπε χάμστερ.

00:02:48.721 --> 00:02:52.029
Θα πρέπει να δείτε κάποιο δίποδο ζώο εδώ

00:02:52.029 --> 00:02:54.313
και μετά τον αντικατοπτρισμό του εκεί.

00:02:54.313 --> 00:02:57.744
Αν δεν το είδατε,
σημαίνει ότι δυσκολεύεστε

00:02:57.744 --> 00:03:01.004
να επεξεργαστείτε περίπλοκες καταστάσεις
όπου συμβαίνουν πολλά.

NOTE Paragraph

00:03:01.504 --> 00:03:03.729
Εκτός φυσικά
αν δεν σημαίνει απολύτως τίποτα.

00:03:03.729 --> 00:03:06.400
Τα τεστ Ρόρσαχ δεν έχουν
καμία ουσιαστική εγκυρότητα

00:03:06.400 --> 00:03:08.505
στη διάγνωση της ανθρώπινης προσωπικότητας

00:03:08.505 --> 00:03:11.136
και δεν χρησιμοποιούνται
από τους σύγχρονους ψυχολόγους.

00:03:11.136 --> 00:03:14.555
Στην πράξη, μια πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε
ότι όταν επιχειρήσετε

00:03:14.555 --> 00:03:17.614
να διαγνώσετε την ανθρώπινη προσωπικότητα
με τα τεστ Ρόρσαχ,

00:03:17.614 --> 00:03:19.356
θα διαγνώσετε σχιζοφρένεια

00:03:19.356 --> 00:03:23.179
στο 1/6 περίπου των εμφανέστατα
απόλυτα φυσιολογικών συμμετεχόντων.

NOTE Paragraph

00:03:24.179 --> 00:03:26.182
Άρα, αν δεν τα πήγατε και τόσο καλά εδώ,

00:03:26.182 --> 00:03:28.736
ίσως δεν είστε πολύ οπτικός τύπος.

00:03:28.736 --> 00:03:31.105
Πάμε για ένα άλλο γρήγορο κουίζ
για να δούμε.

00:03:31.105 --> 00:03:34.883
Όταν φτιάχνετε τούρτα,
- σηκώστε χέρι για καθένα -

00:03:34.883 --> 00:03:37.652
προτιμάτε να έχετε
ένα βιβλίο μαγειρικής με εικόνες;

00:03:38.482 --> 00:03:39.672
Ναι, λίγοι άνθρωποι.

00:03:39.672 --> 00:03:42.142
Να έχετε ένα φίλο
να σας δίνει προφορικές οδηγίες;

00:03:42.422 --> 00:03:45.075
Να ξεκινάτε να αυτοσχεδιάζετε στην πορεία;

00:03:45.455 --> 00:03:46.567
Αρκετοί άνθρωποι εδώ.

00:03:46.567 --> 00:03:48.287
Εντάξει, αν επιλέξατε το πρώτο,

00:03:48.287 --> 00:03:50.839
σημαίνει ότι μαθαίνετε οπτικά

00:03:50.839 --> 00:03:53.907
και μαθαίνετε καλύτερα
από οπτικοποιημένες πληροφορίες.

00:03:53.907 --> 00:03:56.749
Αν είπατε το δεύτερο,
σημαίνει ότι είστε ακουστικός τύπος,

00:03:56.749 --> 00:04:00.294
ότι μαθαίνετε καλύτερα
από πληροφορίες σε ακουστική μορφή.

00:04:00.294 --> 00:04:03.229
Κι αν είπατε το τρίτο,
σημαίνει πως είστε κιναισθητικός τύπος,

00:04:03.229 --> 00:04:06.720
ότι μαθαίνετε καλύτερα όταν καταπιαστείτε
και κάνετε πράγματα με τα χέρια.

NOTE Paragraph

00:04:06.730 --> 00:04:08.698
Εκτός φυσικά, όπως πιθανώς μαντέψατε,

00:04:08.698 --> 00:04:11.417
αν τίποτα δεν ισχύει,
γιατί όλα αυτά είναι ένας μύθος.

00:04:11.417 --> 00:04:15.465
Οι τρόποι μάθησης είναι επινοημένοι
και δεν έχουν επιστημονική τεκμηρίωση.

00:04:15.465 --> 00:04:18.931
Το γνωρίζουμε επειδή, σε στενά
ελεγχόμενο πειραματικό περιβάλλον,

00:04:18.931 --> 00:04:21.202
όταν δίνεται στους σπουδαστές
υλικό για μελέτη,

00:04:21.202 --> 00:04:23.872
είτε στη μορφή που προτιμούν,
είτε σε αντίθετη μορφή,

00:04:23.872 --> 00:04:27.338
δεν υπάρχει διαφορά
στον όγκο πληροφοριών που συγκρατούν.

00:04:27.338 --> 00:04:29.344
Αν το σκεφτείτε για λίγο,

00:04:29.344 --> 00:04:31.482
είναι προφανές ότι πρέπει να αληθεύει.

00:04:31.482 --> 00:04:34.154
Είναι προφανές
ότι η καλύτερη μορφή παρουσίασης

00:04:34.154 --> 00:04:37.317
δεν εξαρτάται από εσάς,
αλλά από αυτό που προσπαθείτε να μάθετε.

00:04:37.317 --> 00:04:39.499
Θα μπορούσατε, ας πούμε,
να μάθετε να οδηγείτε

00:04:39.499 --> 00:04:41.897
ακούγοντας μόνο κάποιον
να σας λέει τι να κάνετε

00:04:41.897 --> 00:04:43.525
χωρίς καμία κιναισθητική εμπειρία;

00:04:43.525 --> 00:04:45.681
Θα μπορούσατε να λύσετε σύστημα εξισώσεων

00:04:45.681 --> 00:04:48.397
μόνο με το μυαλό σας
και χωρίς να γράψετε κάτι;

00:04:48.397 --> 00:04:50.588
Θα μελετούσατε
για εξετάσεις στην αρχιτεκτονική

00:04:50.588 --> 00:04:53.261
κάνοντας χορό αυτοέκφρασης,
εάν μαθαίνετε κιναισθητικά;

00:04:53.261 --> 00:04:57.712
Όχι. Το διδακτικό υλικό πρέπει
να ταιριάζει με τη μορφή παρουσίασης,

00:04:57.712 --> 00:04:59.147
και όχι με εσάς.

NOTE Paragraph

00:05:00.147 --> 00:05:02.126
Ξέρω ότι πολλοί από εσάς είστε αριστούχοι

00:05:02.126 --> 00:05:04.588
και πρόσφατα πήρατε αποτελέσματα
από εξετάσεις GCSE.

00:05:04.588 --> 00:05:06.856
Αν δεν πήγατε τόσο καλά όσο ελπίζατε

00:05:06.856 --> 00:05:09.323
δεν πρέπει να κατηγορείτε
τον τρόπο που μαθαίνετε

00:05:09.323 --> 00:05:12.950
αλλά ένα πράγμα που ίσως μπορείτε 
να κατηγορήσετε είναι τα γονίδιά σας.

00:05:12.950 --> 00:05:16.635
Αναφέρομαι σε μια πρόσφατη μελέτη
από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου

00:05:16.635 --> 00:05:19.189
που βρήκε ότι 58% της διακύμανσης

00:05:19.189 --> 00:05:22.270
μεταξύ διαφόρων μαθητών
και των αποτελεσμάτων στις εξετάσεις GCSE

00:05:22.270 --> 00:05:24.097
αποδίδεται σε γενετικούς παράγοντες.

00:05:24.097 --> 00:05:27.233
Πώς μπορούμε να μιλάμε με τόση ακρίβεια;

00:05:28.243 --> 00:05:29.778
Όταν θέλουμε να δούμε αναλυτικά 


00:05:29.778 --> 00:05:32.842
τις σχετικές συνεισφορές
των γονιδίων και του περιβάλλοντος

00:05:32.842 --> 00:05:35.071
τότε μελετούμε τους δίδυμους.

00:05:35.071 --> 00:05:38.647
Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι
μοιράζονται το 100% του περιβάλλοντος

00:05:38.647 --> 00:05:40.551
και το 100% των γονιδίων,

00:05:40.551 --> 00:05:44.073
ενώ οι διζυγωτικοί δίδυμοι
μοιράζονται το 100% του περιβάλλοντος,

00:05:44.073 --> 00:05:47.509
αλλά όπως κάθε αδερφός και αδερφή,
μοιράζονται το 50% των γονιδίων.

00:05:47.509 --> 00:05:50.747
Συγκρίνοντας λοιπόν
παρόμοια αποτελέσματα εξετάσεων GCSE

00:05:51.087 --> 00:05:53.968
σε μονοζυγωτικούς
και διζυγωτικούς διδύμους,

00:05:53.968 --> 00:05:55.434
και με έξυπνους υπολογισμούς,

00:05:55.434 --> 00:05:59.565
βρίσκουμε πόση διακύμανση και απόδοση
οφείλεται στο περιβάλλον

00:05:59.565 --> 00:06:01.401
και πόση στα γονίδια.

00:06:01.401 --> 00:06:05.178
Αποδεικνύεται ότι 58% οφείλεται
στα γονίδια.

00:06:05.178 --> 00:06:08.941
Αυτό δεν υποσκάπτει τη δική σας
σκληρή δουλειά και των δασκάλων σας.

00:06:08.941 --> 00:06:12.072
Αν δεν πήγατε τόσο καλά όσο ελπίζατε
στις εξετάσεις της GCSE

00:06:12.072 --> 00:06:16.578
μπορείτε πάντα να κατηγορείτε τους
γονείς σας ή τουλάχιστον τα γονίδιά τους.

NOTE Paragraph

00:06:16.578 --> 00:06:18.256
Αυτό που δεν πρέπει να κατηγορήσετε

00:06:18.256 --> 00:06:21.418
είναι ότι μαθαίνετε με το αριστερό
ή το δεξί μέρος του εγκεφάλου,

00:06:21.418 --> 00:06:22.879
γιατί και πάλι είναι μύθος.

00:06:22.879 --> 00:06:26.136
Ο μύθος εδώ είναι
ότι το αριστερό μέρος είναι λογικό,

00:06:26.136 --> 00:06:27.825
είναι καλό για εξισώσεις όπως αυτή,

00:06:27.825 --> 00:06:31.534
και το δεξί μέρος είναι πιο δημιουργικό,
έτσι είναι καλύτερο στη μουσική.

00:06:31.534 --> 00:06:34.465
Και πάλι όμως είναι μύθος
επειδή σχεδόν όλα όσα κάνετε

00:06:34.465 --> 00:06:37.275
εμπλέκουν τη λειτουργία
όλων των μερών του εγκεφάλου,

00:06:37.275 --> 00:06:40.595
ακόμη και το πιο συνηθισμένο πράγμα
όπως μια απλή συζήτηση.

00:06:41.155 --> 00:06:43.938
Παρόλα αυτά, ένας λόγος
που ο μύθος παραμένει

00:06:43.938 --> 00:06:46.180
είναι ότι περιέχει ένα ίχνος αλήθειας.

00:06:46.180 --> 00:06:47.780
Μια σχετική έκδοση του μύθου

00:06:47.780 --> 00:06:51.173
είναι ότι οι αριστερόχειρες είναι
πιο δημιουργικοί από τους δεξιόχειρες,

00:06:51.173 --> 00:06:54.527
που έχει λογική μιας και ο εγκέφαλος
ελέγχει το αντίθετο χέρι,

00:06:54.527 --> 00:06:55.887
έτσι στους αριστερόχειρες,

00:06:55.887 --> 00:06:58.473
το δεξί μέρος του εγκεφάλου
είναι ελαφρώς πιο δραστήριο

00:06:58.473 --> 00:07:00.188
από το αριστερό μέρος του εγκεφάλου,

00:07:00.188 --> 00:07:02.636
και συμπεραίνουμε
ότι το δεξί είναι πιο δημιουργικό.

00:07:02.636 --> 00:07:04.253
Βέβαια, δεν αληθεύει πλήρως

00:07:04.253 --> 00:07:07.444
ότι οι αριστερόχειρες είναι
πιο δημιουργικοί από τους δεξιόχειρες.

00:07:07.444 --> 00:07:09.619
Αυτό που αληθεύει είναι ότι οι αμφιδέξιοι,

00:07:09.619 --> 00:07:12.442
όσοι χρησιμοποιούν
και τα δύο χέρια για δουλειές,

00:07:12.812 --> 00:07:16.074
σκέφτονται πιο δημιουργικά
από όσους χρησιμοποιούν το ένα χέρι,

00:07:16.074 --> 00:07:17.807
επειδή στον αμφιδέξιο

00:07:17.807 --> 00:07:20.536
τα δύο μέρη του εγκεφάλου
συνομιλούν πάρα πολύ,

00:07:20.536 --> 00:07:24.188
που φαίνεται να συμβάλει
στη δημιουργική ευέλικτη σκέψη.

00:07:24.298 --> 00:07:27.253
Ο μύθος του δημιουργικού αριστερόχειρα
προκύπτει από το γεγονός

00:07:27.253 --> 00:07:30.271
ότι αμφιδέξιοι βρίσκονται πιο συχνά
ανάμεσα στους αριστερόχειρες

00:07:30.271 --> 00:07:31.388
παρά στους δεξιόχειρες,

00:07:31.388 --> 00:07:34.347
άρα μόνο ένα ψήγμα της υπόθεσης
του δημιουργικού αριστερόχειρα,

00:07:34.347 --> 00:07:35.694
και όχι πολύ.

NOTE Paragraph

00:07:36.264 --> 00:07:38.181
Ένας σχετικός μύθος που θα έχετε ακούσει

00:07:38.181 --> 00:07:40.874
είναι ότι χρησιμοποιούμε
μόνο το 10% του εγκεφάλου μας.

00:07:40.874 --> 00:07:42.330
Αυτός είναι καθαρός μύθος.

00:07:42.330 --> 00:07:45.099
Σχεδόν καθετί που κάνουμε,
ακόμα και το πιο απλό πράγμα,

00:07:45.099 --> 00:07:47.242
χρησιμοποιεί σχεδόν όλο το μυαλό μας.

NOTE Paragraph

00:07:48.322 --> 00:07:51.573
Eίναι φυσικά αλήθεια
ότι οι περισσότεροι από εμάς

00:07:51.573 --> 00:07:55.273
δε χρησιμοποιούμε τη δύναμη 
του μυαλού μας όσο θα μπορούσαμε.

00:07:55.633 --> 00:07:58.239
Τι κάνουμε λοιπόν για να την ενισχύσουμε;


00:07:58.239 --> 00:08:00.377
Ίσως θα μπορούσαμε
να ακούσουμε λίγο Μότσαρτ.

00:08:00.377 --> 00:08:03.095
Έχετε ακούσει τη θεωρία
για την επίδραση του Μότσαρτ;

00:08:03.095 --> 00:08:06.142
Λέει ότι ακούγοντας Μότσαρτ
γίνεστε πιο έξυπνοι

00:08:06.142 --> 00:08:08.381
και αποδίδετε καλύτερα στα τεστ ευφυίας.

00:08:08.831 --> 00:08:12.036
Και εδώ, έχει ενδιαφέρον ότι,
παρότι είναι βασικά μύθος,

00:08:12.036 --> 00:08:13.767
ενέχει ίχνος αλήθειας.

00:08:13.767 --> 00:08:15.701
Έτσι η αρχική μελέτη αποκάλυψε

00:08:15.701 --> 00:08:19.612
ότι οι συμμετέχοντες που άκουσαν
μουσική του Μότσαρτ για λίγα λεπτά,

00:08:19.612 --> 00:08:21.901
τα πήγαν καλύτερα σε 
ακολουθούμενο τεστ ευφυίας

00:08:21.901 --> 00:08:25.034
από τους συμμετέχοντες
που απλώς περίμεναν ήσυχοι.

00:08:25.274 --> 00:08:29.078
Αλλά μια συμπληρωματική μελέτη
πήρε θαυμαστές της μουσικής του Μότσαρτ,

00:08:29.078 --> 00:08:30.459
και μια άλλη ομάδα ανθρώπων

00:08:30.459 --> 00:08:32.917
που τους άρεσαν
οι ιστορίες τρόμου του Στίβεν Κινγκ.

00:08:33.207 --> 00:08:36.771
Έβαλαν σε κάθε ομάδα
τη μουσική ή τις ιστορίες.

00:08:36.771 --> 00:08:39.289
Όσοι προτιμούσαν τη μουσική του Μότσαρτ

00:08:39.289 --> 00:08:42.170
ενισχύθηκαν περισσότερο από το Μότσαρτ
παρά από τις ιστορίες,

00:08:42.170 --> 00:08:44.688
αλλά αυτοί που προτιμούσαν τις ιστορίες,

00:08:44.688 --> 00:08:47.705
ενισχύθηκαν περισσότερο ακούγοντας
τις ιστορίες του Στίβεν Κινγκ

00:08:47.705 --> 00:08:49.170
παρά τη μουσική του Μότσαρτ.

00:08:49.170 --> 00:08:51.933
Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι,
όταν ακούς κάτι που σου αρέσει,

00:08:51.933 --> 00:08:55.394
αυτό σε αναπτερώνει λίγο
και σου ενισχύει προσωρινά την ευφυία

00:08:55.394 --> 00:08:57.111
σε μικρό αριθμό εργασιών.

00:08:57.111 --> 00:08:59.479
Δεν υπονοούμε ότι ακούγοντας Μότσαρτ,

00:08:59.479 --> 00:09:01.104
ή αντίστοιχα τον Στίβεν Κινγκ,

00:09:01.104 --> 00:09:04.526
θα γίνετε ευφυέστεροι μακροπρόθεσμα.

NOTE Paragraph

00:09:04.876 --> 00:09:07.466
Μια άλλη έκδοση του μύθου
περί της μουσικής Μότσαρτ

00:09:07.466 --> 00:09:12.324
είναι ότι ακούγοντάς την, όχι μόνο
σας κάνει εξυπνότερο αλλά και υγιέστερο.

00:09:12.444 --> 00:09:14.392
Δυστυχώς δεν φαίνεται να επαληθεύεται

00:09:14.392 --> 00:09:17.451
ούτε από κάποιον που άκουγε
τη μουσική του Μότσαρτ κάθε μέρα,

00:09:17.451 --> 00:09:19.169
τον ίδιον τον Μότσαρτ,

00:09:19.169 --> 00:09:22.149
που έπασχε από γονόρροια, 
ευλογιά, αρθρίτιδα,

00:09:22.149 --> 00:09:26.663
και από αυτό που πιστεύεται 
ότι τον σκότωσε, σύφιλη.

00:09:26.693 --> 00:09:30.035
Αυτό μάλλον υπονοεί ότι ο Μότσαρτ
θα έπρεπε να επιλέγει πιο προσεκτικά

00:09:30.035 --> 00:09:32.613
τους σεξουαλικούς του συντρόφους.

00:09:32.613 --> 00:09:34.772
Πώς όμως επιλέγουμε σύντροφο;

NOTE Paragraph

00:09:34.772 --> 00:09:39.768
Ένας μύθος που πρέπει να ομολογήσω 
πως διαδίδεται από κοινωνιολόγους

00:09:39.768 --> 00:09:42.951
είναι ότι οι προτιμήσεις μας
για ρομαντικό σύντροφο

00:09:42.951 --> 00:09:45.352
καθορίζονται ρητώς απ΄την κουλτούρα μας.

00:09:45.352 --> 00:09:47.496
Αλλά τα δεδομένα δεν το στηρίζουν αυτό.

00:09:47.496 --> 00:09:51.771
Γνωστή μελέτη εξέτασε άτομα από
37 διαφορετικές κουλτούρες ανά τον κόσμο.

00:09:51.771 --> 00:09:53.317
από Αμερικανούς έως Ζουλού,

00:09:53.317 --> 00:09:55.483
σχετικά με το τι ψάχνουν στο σύντροφο.

00:09:55.483 --> 00:09:57.852
Και σε όλες τις κουλτούρες του κόσμου

00:09:57.852 --> 00:10:01.567
οι άνδρες αξιολόγησαν περισσότερο
τη σωματική ομορφιά του συντρόφου

00:10:01.567 --> 00:10:02.867
από ό,τι οι γυναίκες,

00:10:02.867 --> 00:10:04.608
και σε κάθε μία κουλτούρα επίσης,

00:10:04.608 --> 00:10:09.222
οι γυναίκες έριχναν περισσότερο βάρος
στη φιλοδοξία και το υψηλό εισόδημα.

00:10:09.222 --> 00:10:10.675
Σε κάθε κουλτούρα επίσης

00:10:10.675 --> 00:10:13.130
οι άνδρες προτιμούσαν νεότερες γυναίκες

00:10:13.130 --> 00:10:16.249
κατά μέσο όρο 2,66 χρόνια νομίζω,

00:10:16.249 --> 00:10:17.768
και σε κάθε κουλτούρα επίσης

00:10:17.768 --> 00:10:20.378
οι γυναίκες προτίμησαν μεγαλύτερους άνδρες

00:10:20.378 --> 00:10:23.168
με κατά μέσο όρο τα 3,42 χρόνια,

00:10:23.168 --> 00:10:26.713
γι΄αυτό πιστεύεται
ότι όλες ψάχνουν έναν γέρο και πλούσιο.

NOTE Paragraph

00:10:27.233 --> 00:10:29.290
Φεύγουμε από την επιδίωξη συντρόφου

00:10:29.290 --> 00:10:33.212
και πάμε στην επιτυχία σε μπάσκετμπολ
ποδόσφαιρο και κάθε άλλο άθλημα.

00:10:33.212 --> 00:10:36.793
Υπάρχει ο μύθος ότι οι αθλητές
περνούν μια ρόδινη περίοδο

00:10:36.793 --> 00:10:39.553
που «έχουν μεγάλη ευστοχία», 
κατά το κοινώς λεγόμενο,

00:10:39.553 --> 00:10:42.393
όπου είναι αδύνατον να αστοχήσουν,
όπως αυτός εδώ ο τύπος.

00:10:42.393 --> 00:10:45.437
Η πραγματικότητα όμως είναι
ότι αν αναλύσουμε στατιστικά

00:10:45.437 --> 00:10:47.955
το μοτίβο εμφάνισης
επιτυχημένων και χαμένων βολών,

00:10:47.955 --> 00:10:50.164
αποδεικνύεται ότι σχεδόν πάντα
είναι τυχαία.

00:10:50.164 --> 00:10:52.579
Το μυαλό μας βλέπει μοτίβα
μέσα στις συγκυρίες.

00:10:52.579 --> 00:10:53.936
Αν στρίψεις ένα κέρμα

00:10:53.936 --> 00:10:57.572
θα προκύψει μια τυχαία σειρά 
από κορώνες και γράμματα,

00:10:57.572 --> 00:11:00.683
και καθώς το μυαλό θέλει να βλέπει μοτίβα
εκεί που δεν υπάρχουν,

00:11:00.683 --> 00:11:03.284
βλέπουμε αυτά τα σερί 
και τους αποδίδουμε κάποιο νόημα

00:11:03.284 --> 00:11:05.391
και λέμε «Είναι σε καλή φόρμα σήμερα»

00:11:05.391 --> 00:11:07.261
ενώ στην ουσία θα είχατε το ίδιο μοτίβο

00:11:07.261 --> 00:11:10.546
αν είχατε εντελώς τυχαίες επιτυχημένες 
και αποτυχημένες βολές.

NOTE Paragraph

00:11:11.976 --> 00:11:14.872
Μια εξαίρεση σε αυτό όμως 
είναι οι βολές πέναλτυ.

00:11:14.872 --> 00:11:17.957
Μια πρόσφατη μελέτη 
για τα πέναλτυ στο ποδόσφαιρο

00:11:17.957 --> 00:11:22.551
δείχνει ότι οι παίκτες που εκπροσωπούν
χώρες με άσχημο ρεκόρ στις βολές πέναλτυ,

00:11:22.551 --> 00:11:24.784
όπως για παράδειγμα η Αγγλία,

00:11:24.784 --> 00:11:28.545
τείνουν να σουτάρουν πιο βιαστικά 
από τις χώρες με καλύτερο ρεκόρ,

00:11:28.545 --> 00:11:31.855
και προφανώς σαν αποτέλεσμα αυτού
είναι πιο πιθανόν να αστοχήσουν.

NOTE Paragraph

00:11:31.855 --> 00:11:33.670
Το οποίο μας οδηγεί στην ερώτηση,

00:11:33.870 --> 00:11:36.949
εάν υπάρχει κάποιος τρόπος 
για να βελτιώσουμε την απόδοσή τους.

00:11:36.949 --> 00:11:38.737
Ένα πράγμα που ίσως να σκεφτείτε

00:11:38.737 --> 00:11:42.416
είναι να τους τιμωρείτε για τις αποτυχίες
και να δείτε αν θα φέρει αποτέλεσμα.

00:11:42.416 --> 00:11:45.728
Η ιδέα ότι η τιμωρία 
μπορεί να βελτιώσει την απόδοση

00:11:45.728 --> 00:11:48.204
είναι αυτό που συμμετέχοντες
νόμιζαν ότι εξεταζόταν

00:11:48.204 --> 00:11:50.976
στο πείραμα του Μίλγκραμ
για τη μάθηση και την τιμωρία

00:11:50.976 --> 00:11:53.744
που πιθανόν θα έχετε ακούσει
αν είστε φοιτητής ψυχολογίας.

00:11:53.744 --> 00:11:57.586
Το ιστορικό λέει ότι οι συμμετέχοντες
ήταν διατεθειμένοι να κάνουν ηλεκτρικά σοκ

NOTE Paragraph

00:11:57.586 --> 00:11:59.027
που νόμιζαν ότι ήταν μοιραία


00:11:59.027 --> 00:12:01.888
σε φίλο τους συμμετέχοντα
όταν απαντούσε λάθος σε ερώτηση,

00:12:01.888 --> 00:12:04.697
απλά και μόνο επειδή τους το έλεγε 
κάποιος με λευκή ποδιά.

NOTE Paragraph

00:12:04.697 --> 00:12:07.112
Αλλά αυτή η ιστορία είναι μύθος
για τρεις λόγους.

00:12:07.112 --> 00:12:11.486
Πρώτο και πιο σοβαρό, η ποδιά εργαστηρίου 
δεν ήταν λευκή, ήταν γκρίζα.

00:12:12.016 --> 00:12:16.423
Δεύτερον, πριν την μελέτη 
έλεγαν στους συμμετέχοντες,

00:12:16.423 --> 00:12:18.930
και το υπενθύμιζαν 
κάθε φορά που εξέφραζαν ανησυχία,

00:12:18.930 --> 00:12:21.803
ότι ενώ τα σοκ ήταν οδυνηρά,
δεν ήταν μοιραία,

00:12:21.803 --> 00:12:24.505
και ότι όντως δεν προκαλούσαν
οποιαδήποτε μόνιμη βλάβη.

00:12:24.505 --> 00:12:26.825
Και τρίτον,
οι συμμετέχοντες δεν έκαναν τα σοκ

00:12:26.825 --> 00:12:29.833
απλώς επειδή το έλεγε κάποιος με ποδιά.

00:12:29.833 --> 00:12:31.515
Όταν ερωτήθηκαν μετά την έρευνα,

00:12:31.515 --> 00:12:34.023
όλοι οι συμμετέχοντες είπαν 
ότι πραγματικά πίστευαν

00:12:34.023 --> 00:12:37.807
ότι η έρευνα περί μάθησης και τιμωρίας 
εξυπηρετούσε σοβαρό επιστημονικό σκοπό

00:12:37.807 --> 00:12:40.245
που θα επέφερε διαρκή οφέλη στην επιστήμη

00:12:40.245 --> 00:12:46.354
παρά την προσωρινή μη μοιραία ταλαιπωρία
των συμμετεχόντων.

NOTE Paragraph

00:12:47.295 --> 00:12:49.993
Εντάξει, σας μιλάω εδώ και 12 λεπτά

00:12:49.993 --> 00:12:51.699
και μάλλον κάθεστε και με ακούτε,

00:12:51.699 --> 00:12:54.509
αναλύοντας τον τρόπο ομιλίας
και τη γλώσσα του σώματός μου,

00:12:54.509 --> 00:12:58.116
και προσπαθείτε να καταλάβετε 
αν πρέπει να πιστέψετε τα λεγόμενά μου,

00:12:58.116 --> 00:13:00.577
αν σας λέω αλήλθεια ή αν σας λέω ψέμματα,

00:13:00.577 --> 00:13:02.619
αλλά αν το κάνετε έχετε αποτύχει πλήρως,

00:13:02.619 --> 00:13:05.344
γιατί, αν και όλοι νομίζουμε
ότι θα καταλάβουμε τον ψεύτη,

00:13:05.344 --> 00:13:07.197
από τη στάση και τον τρόπο ομιλίας,

00:13:07.197 --> 00:13:09.400
εκατοντάδες ψυχολογικά τεστ αυτά τα χρόνια

00:13:09.400 --> 00:13:12.561
έχουν δείξει ότι όλοι μας,
μαζί και αστυνομικοί και ντετέκτιβ,

00:13:12.561 --> 00:13:15.271
βασικά εικάζουν όταν προσπαθούν
να ανιχνεύσουν ψέμματα

00:13:15.271 --> 00:13:17.642
με τη γλώσσα του σώματος
και τα γλωσσικά μοτίβα.

00:13:17.642 --> 00:13:19.566
Ενδιαφέρον παρουσιάζει μια εξαίρεση:

00:13:19.566 --> 00:13:22.078
Οι τηλεοπτικές εκκλήσεις 
για αγνοούμενους συγγενείς.

00:13:22.078 --> 00:13:25.053
Είναι αρκετά εύκολο να προβλέψετε 
πότε αγνοούνται οι συγγενείς

00:13:25.053 --> 00:13:28.254
και πότε στην πραγματικότητα
έχουν δολοφονηθεί από τους αναζητώντες.

00:13:28.254 --> 00:13:31.949
Οι ψεύτες είναι πιο πιθανό να κινούν
το κεφάλι, να αποστρέφουν το βλέμμα,

00:13:31.949 --> 00:13:33.523
και να κάνουν γλωσσικά ολισθήματα

00:13:33.523 --> 00:13:35.098
ενώ οι γνήσιοι αναζητώντες

00:13:35.098 --> 00:13:37.993
μάλλον θα εκφράσουν ελπίδα
ότι το άτομο θα επιστρέψει ασφαλές

00:13:37.993 --> 00:13:39.584
και θα αποφύγουν τη βίαιη γλώσσα.

00:13:39.584 --> 00:13:44.187
Για παράδειγμα, θα πουν «τον πήραν
από κοντά μας» αντί για «τον σκότωσαν».

NOTE Paragraph

00:13:44.387 --> 00:13:46.844
Μιλώντας για αυτά,
ήρθε ώρα να τελειώνουμε

00:13:46.844 --> 00:13:50.052
αλλά πριν απ΄αυτό
θέλω να σας δώσω σε μισό λεπτό

00:13:50.052 --> 00:13:53.423
τον πονεμένο μύθο της ψυχολογίας.

00:13:53.423 --> 00:13:57.820
Ο μύθος είναι ότι η ψυχολογία είναι απλώς
μια συλλογή από ενδιαφέρουσες θεωρίες,

00:13:57.820 --> 00:14:01.241
που όλες λένε κάτι χρήσιμο
και όλες έχουν κάτι να προσφέρουν.

00:14:01.291 --> 00:14:03.740
Αυτό που ελπίζω
ότι σας έδειξα στα προηγούμενα λεπτά

00:14:03.740 --> 00:14:05.325
είναι πως αυτό δεν είναι αλήθεια.

00:14:05.325 --> 00:14:08.684
Χρειάζεται να αποτιμήσουμε
τις ψυχολογικές θεωρίες

00:14:08.684 --> 00:14:10.748
βλέποντας τις προβλέψεις τους,

00:14:10.748 --> 00:14:14.049
είτε πρόκειται για το αν η μουσική
του Μότσαρτ σας κάνει ευφυέστερους,

00:14:14.049 --> 00:14:18.056
ότι μαθαίνετε ευκολότερα από πληροφορίες
στη προτιμώμενη από εσάς μορφή,

00:14:18.056 --> 00:14:21.521
όλες αυτές είναι εμπειρικές προβλέψεις
που μπορούν να εξεταστούν

00:14:21.521 --> 00:14:23.306
και ο μόνος τρόπος να κάνουμε πρόοδο

00:14:23.306 --> 00:14:25.736
είναι να εξετάσουμε τις προβλέψεις
βάσει δεδομένων

00:14:25.736 --> 00:14:27.755
σε στενά ελεγχόμενες πειραματικές μελέτες.

00:14:27.755 --> 00:14:30.889
Μόνο έτσι ελπίζουμε να ανακαλύψουμε

00:14:30.889 --> 00:14:33.513
ποιες από αυτές τις θεωρίες
έχουν καλή βάση,

00:14:33.513 --> 00:14:36.903
και ποιες, όπως όλες που 
σας είπα σήμερα, είναι μύθοι.

NOTE Paragraph

00:14:36.903 --> 00:14:37.932
Ευχαριστώ.

NOTE Paragraph

00:14:37.932 --> 00:14:39.152
(Χειροκρότημα)