0:00:00.737,0:00:03.616
Έχετε ακουστά το Δείκτης Νοημοσύνης,[br]τη γενική ευφυΐα σας,

0:00:03.616,0:00:05.562
αλλά το Δείκτη Ψυχολογικής Ευφυίας;

0:00:05.562,0:00:07.629
Τι γνωρίζετε γι' αυτά [br]που σας ενθουσιάζουν

0:00:07.629,0:00:10.474
και πόσο καλά προβλέπετε[br]την συμπεριφορά των άλλων

0:00:10.474,0:00:11.880
ή ακόμη και τη δική σας;

0:00:11.890,0:00:15.419
Πόσα από αυτά που νομίζετε πως ξέρετε[br]περί ψυχολογίας είναι λάθος;

0:00:15.419,0:00:18.947
Ας το δούμε ανατρέχοντας στους [br]10 κορυφαίους μύθους περί ψυχολογίας.

0:00:18.947,0:00:22.343
Θα έχετε πιθανώς ακούσει να λέγεται ότι,[br]όσον αφορά τη ψυχολογία τους,

0:00:22.343,0:00:25.215
οι άνδρες είναι από τον Άρη[br]και οι γυναίκες από την Αφροδίτη.

0:00:25.215,0:00:27.264
Αλλά πόσο διαφέρουν άνδρες και γυναίκες;

0:00:27.264,0:00:29.518
Για να το βρούμε,[br]ας αρχίσουμε εξετάζοντας κάτι

0:00:29.518,0:00:31.495
όπου άνδρες και γυναίκες όντως διαφέρουν

0:00:31.495,0:00:34.943
και σκιτσάροντας κάποιες διαφορές[br]ψυχολογίας των φύλων στην ίδια βάση.

0:00:34.943,0:00:36.646
Ένα πράγμα που όντως διαφέρουν

0:00:36.646,0:00:38.913
είναι πόσο μακριά μπορούν[br]να πετάξουν μια μπάλα.

0:00:38.913,0:00:40.803
Αν δούμε τα δεδομένα για τους άνδρες

0:00:40.803,0:00:43.274
θα δούμε τη λεγόμενη[br]ομοιόμορφη καμπύλη κατανομής.

0:00:43.274,0:00:46.232
Λίγοι άντρες μπορούν να ρίξουν [br]τη μπάλα μακρυά και λίγοι κοντά

0:00:46.232,0:00:48.252
αλλά οι περισσότεροι σε μια μέση απόσταση.

0:00:48.252,0:00:50.416
Οι γυναίκες έχουν την ίδια κατανομή

0:00:50.416,0:00:52.175
αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά.

0:00:52.175,0:00:54.553
Ο μέσος άνδρας[br]μπορεί να πετάξει τη μπάλα μακρύτερα

0:00:54.553,0:00:56.620
από το 98% των γυναικών περίπου.

0:00:56.620,0:00:59.817
Τώρα λοιπόν ας δούμε πώς [br]μερικές ψυχολογικές διαφορές των φύλων

0:00:59.817,0:01:01.884
μοιάζουν στην ίδια τυποποιημένη κλίμακα.

0:01:02.614,0:01:04.010
Όλοι οι ψυχολόγοι θα σας πουν

0:01:04.010,0:01:07.035
ότι οι άνδρες αντιλαμβάνονται τον χώρο[br]καλύτερα από τις γυναίκες

0:01:07.035,0:01:09.513
όπως στο διάβασμα χάρτη,[br]το οποίο είναι αλήθεια,

0:01:09.513,0:01:11.863
αλλά ας δούμε το μέγεθος της διαφοράς.

0:01:11.863,0:01:15.250
Είναι ελάχιστη.[br]Οι γραμμές σχεδόν επικαλύπτονται.

0:01:15.250,0:01:19.114
Μάλιστα, η μέση γυναίκα[br]είναι καλύτερη από το 33% των ανδρών,

0:01:19.114,0:01:21.125
φυσικά εάν αυτό ήταν 50%

0:01:21.125,0:01:23.551
τότε τα δύο φύλα θα ήταν ακριβώς ίσα.

0:01:23.551,0:01:26.839
Αξίζει να θυμάστε ότι αυτή η διαφορά[br]και η επόμενη που θα σας δείξω

0:01:26.839,0:01:29.614
είναι σχεδόν οι μεγαλύτερες[br]ψυχολογικές διαφορές των φύλων

0:01:29.614,0:01:31.231
που έχει ανακαλύψει η ψυχολογία.

0:01:31.231,0:01:32.232
Να και η επόμενη.

0:01:32.232,0:01:33.690
Όλοι οι ψυχολόγοι θα σας πουν

0:01:33.690,0:01:36.315
ότι οι γυναίκες υπερέχουν[br]στη γλώσσα και τη γραμματική.

0:01:36.315,0:01:38.904
Να λοιπόν η απόδοση[br]στα τυποποιημένα τεστ γραμματικής.

0:01:38.904,0:01:40.861
Εδώ οι γυναίκες. Εδώ οι άνδρες.

0:01:40.861,0:01:44.560
Πάλι οι γυναίκες προηγούνται κατά μέσο όρο[br]αλλά οι γραμμές είναι τόσο κοντά

0:01:44.560,0:01:48.047
που το 33% των ανδρών [br]είναι καλύτεροι από τη μέση γυναίκα

0:01:48.047,0:01:49.720
και πάλι αν ήταν 50%

0:01:49.720,0:01:52.352
θα υπήρχε πλήρης ισότητα των φύλων.

0:01:52.352,0:01:54.703
Άρα δεν είναι ακριβώς περίπτωση[br]Άρη και Αφροδίτης.

0:01:54.703,0:01:57.250
Είναι πιο πολύ μια περίπτωση[br]μπαρών Μαρς και Σνίκερς

0:01:57.250,0:02:01.612
όπου βασικά είναι ίδιες αλλά η μία [br]έχει πιο πολλούς ξηρούς καρπούς.

0:02:01.612,0:02:03.638
Δεν θα πω ποια από τους δύο.

0:02:03.638,0:02:05.503
Τώρα έχουμε κάνει ζέσταμα.

0:02:05.503,0:02:08.749
Ας σας ψυχαναλύσουμε[br]με το περίφημο Τεστ Ρόρσαχ.

0:02:08.749,0:02:12.122
Προφανώς βλέπετε δύο αρκούδες[br]ή δύο ανθρώπους ή κάτι παρόμοιο.

0:02:12.122,0:02:13.875
Αλλά τι νομίζετε ότι κάνουν;

0:02:13.875,0:02:16.599
Σηκώστε το χέρι αν νομίζετε ότι χαιρετάνε.

0:02:17.749,0:02:18.870
Όχι πολλοί. Εντάξει.

0:02:18.870,0:02:21.337
Πόσοι νομίζετε[br]ότι «δίνουν πέντε» πανηγυρίζοντας.

0:02:21.337,0:02:23.427
Ωραία. Κι αν νομίζετε ότι παλεύουν;

0:02:24.017,0:02:25.062
Πολλοί λίγοι εδώ.

0:02:25.062,0:02:28.079
Εντάξει, αν νομίζετε ότι χαιρετούν[br]ή πανηγυρίζουν,

0:02:28.079,0:02:29.920
σημαίνει ότι είστε φιλικό άτομο.

0:02:29.920,0:02:31.220
Αν νομίζετε ότι παλεύουν

0:02:31.220,0:02:33.536
είστε μάλλον ένα δύσκολο[br]και επιθετικό άτομο.

0:02:33.536,0:02:35.476
Βασικά είστε ή μαχητής ή εραστής.

0:02:35.476,0:02:36.273
Κι αυτό εδώ;

0:02:36.273,0:02:39.525
Εδώ δεν ψηφίζουμε οπότε με το τρία[br]όλοι φωνάξτε τι βλέπετε.

0:02:39.525,0:02:41.489
Ένα, δύο, τρία.[br](Φωνές από το ακροατήριο)

0:02:43.599,0:02:45.641
Άκουσα χάμστερ. Ποιος είπε χάμστερ;

0:02:45.641,0:02:46.778
Ανησυχητικό αυτό.

0:02:46.778,0:02:48.561
Ένας τύπος εκεί είπε χάμστερ.

0:02:48.721,0:02:52.029
Θα πρέπει να δείτε κάποιο δίποδο ζώο εδώ

0:02:52.029,0:02:54.313
και μετά τον αντικατοπτρισμό του εκεί.

0:02:54.313,0:02:57.744
Αν δεν το είδατε,[br]σημαίνει ότι δυσκολεύεστε

0:02:57.744,0:03:01.004
να επεξεργαστείτε περίπλοκες καταστάσεις[br]όπου συμβαίνουν πολλά.

0:03:01.504,0:03:03.729
Εκτός φυσικά[br]αν δεν σημαίνει απολύτως τίποτα.

0:03:03.729,0:03:06.400
Τα τεστ Ρόρσαχ δεν έχουν[br]καμία ουσιαστική εγκυρότητα

0:03:06.400,0:03:08.505
στη διάγνωση της ανθρώπινης προσωπικότητας

0:03:08.505,0:03:11.136
και δεν χρησιμοποιούνται[br]από τους σύγχρονους ψυχολόγους.

0:03:11.136,0:03:14.555
Στην πράξη, μια πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε[br]ότι όταν επιχειρήσετε

0:03:14.555,0:03:17.614
να διαγνώσετε την ανθρώπινη προσωπικότητα[br]με τα τεστ Ρόρσαχ,

0:03:17.614,0:03:19.356
θα διαγνώσετε σχιζοφρένεια

0:03:19.356,0:03:23.179
στο 1/6 περίπου των εμφανέστατα[br]απόλυτα φυσιολογικών συμμετεχόντων.

0:03:24.179,0:03:26.182
Άρα, αν δεν τα πήγατε και τόσο καλά εδώ,

0:03:26.182,0:03:28.736
ίσως δεν είστε πολύ οπτικός τύπος.

0:03:28.736,0:03:31.105
Πάμε για ένα άλλο γρήγορο κουίζ[br]για να δούμε.

0:03:31.105,0:03:34.883
Όταν φτιάχνετε τούρτα,[br]- σηκώστε χέρι για καθένα -

0:03:34.883,0:03:37.652
προτιμάτε να έχετε[br]ένα βιβλίο μαγειρικής με εικόνες;

0:03:38.482,0:03:39.672
Ναι, λίγοι άνθρωποι.

0:03:39.672,0:03:42.142
Να έχετε ένα φίλο[br]να σας δίνει προφορικές οδηγίες;

0:03:42.422,0:03:45.075
Να ξεκινάτε να αυτοσχεδιάζετε στην πορεία;

0:03:45.455,0:03:46.567
Αρκετοί άνθρωποι εδώ.

0:03:46.567,0:03:48.287
Εντάξει, αν επιλέξατε το πρώτο,

0:03:48.287,0:03:50.839
σημαίνει ότι μαθαίνετε οπτικά

0:03:50.839,0:03:53.907
και μαθαίνετε καλύτερα[br]από οπτικοποιημένες πληροφορίες.

0:03:53.907,0:03:56.749
Αν είπατε το δεύτερο,[br]σημαίνει ότι είστε ακουστικός τύπος,

0:03:56.749,0:04:00.294
ότι μαθαίνετε καλύτερα[br]από πληροφορίες σε ακουστική μορφή.

0:04:00.294,0:04:03.229
Κι αν είπατε το τρίτο,[br]σημαίνει πως είστε κιναισθητικός τύπος,

0:04:03.229,0:04:06.720
ότι μαθαίνετε καλύτερα όταν καταπιαστείτε[br]και κάνετε πράγματα με τα χέρια.

0:04:06.730,0:04:08.698
Εκτός φυσικά, όπως πιθανώς μαντέψατε,

0:04:08.698,0:04:11.417
αν τίποτα δεν ισχύει,[br]γιατί όλα αυτά είναι ένας μύθος.

0:04:11.417,0:04:15.465
Οι τρόποι μάθησης είναι επινοημένοι[br]και δεν έχουν επιστημονική τεκμηρίωση.

0:04:15.465,0:04:18.931
Το γνωρίζουμε επειδή, σε στενά[br]ελεγχόμενο πειραματικό περιβάλλον,

0:04:18.931,0:04:21.202
όταν δίνεται στους σπουδαστές[br]υλικό για μελέτη,

0:04:21.202,0:04:23.872
είτε στη μορφή που προτιμούν,[br]είτε σε αντίθετη μορφή,

0:04:23.872,0:04:27.338
δεν υπάρχει διαφορά[br]στον όγκο πληροφοριών που συγκρατούν.

0:04:27.338,0:04:29.344
Αν το σκεφτείτε για λίγο,

0:04:29.344,0:04:31.482
είναι προφανές ότι πρέπει να αληθεύει.

0:04:31.482,0:04:34.154
Είναι προφανές[br]ότι η καλύτερη μορφή παρουσίασης

0:04:34.154,0:04:37.317
δεν εξαρτάται από εσάς,[br]αλλά από αυτό που προσπαθείτε να μάθετε.

0:04:37.317,0:04:39.499
Θα μπορούσατε, ας πούμε,[br]να μάθετε να οδηγείτε

0:04:39.499,0:04:41.897
ακούγοντας μόνο κάποιον[br]να σας λέει τι να κάνετε

0:04:41.897,0:04:43.525
χωρίς καμία κιναισθητική εμπειρία;

0:04:43.525,0:04:45.681
Θα μπορούσατε να λύσετε σύστημα εξισώσεων

0:04:45.681,0:04:48.397
μόνο με το μυαλό σας[br]και χωρίς να γράψετε κάτι;

0:04:48.397,0:04:50.588
Θα μελετούσατε[br]για εξετάσεις στην αρχιτεκτονική

0:04:50.588,0:04:53.261
κάνοντας χορό αυτοέκφρασης,[br]εάν μαθαίνετε κιναισθητικά;

0:04:53.261,0:04:57.712
Όχι. Το διδακτικό υλικό πρέπει[br]να ταιριάζει με τη μορφή παρουσίασης,

0:04:57.712,0:04:59.147
και όχι με εσάς.

0:05:00.147,0:05:02.126
Ξέρω ότι πολλοί από εσάς είστε αριστούχοι

0:05:02.126,0:05:04.588
και πρόσφατα πήρατε αποτελέσματα[br]από εξετάσεις GCSE.

0:05:04.588,0:05:06.856
Αν δεν πήγατε τόσο καλά όσο ελπίζατε

0:05:06.856,0:05:09.323
δεν πρέπει να κατηγορείτε[br]τον τρόπο που μαθαίνετε

0:05:09.323,0:05:12.950
αλλά ένα πράγμα που ίσως μπορείτε [br]να κατηγορήσετε είναι τα γονίδιά σας.

0:05:12.950,0:05:16.635
Αναφέρομαι σε μια πρόσφατη μελέτη[br]από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου

0:05:16.635,0:05:19.189
που βρήκε ότι 58% της διακύμανσης

0:05:19.189,0:05:22.270
μεταξύ διαφόρων μαθητών[br]και των αποτελεσμάτων στις εξετάσεις GCSE

0:05:22.270,0:05:24.097
αποδίδεται σε γενετικούς παράγοντες.

0:05:24.097,0:05:27.233
Πώς μπορούμε να μιλάμε με τόση ακρίβεια;

0:05:28.243,0:05:29.778
Όταν θέλουμε να δούμε αναλυτικά [br]

0:05:29.778,0:05:32.842
τις σχετικές συνεισφορές[br]των γονιδίων και του περιβάλλοντος

0:05:32.842,0:05:35.071
τότε μελετούμε τους δίδυμους.

0:05:35.071,0:05:38.647
Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι[br]μοιράζονται το 100% του περιβάλλοντος

0:05:38.647,0:05:40.551
και το 100% των γονιδίων,

0:05:40.551,0:05:44.073
ενώ οι διζυγωτικοί δίδυμοι[br]μοιράζονται το 100% του περιβάλλοντος,

0:05:44.073,0:05:47.509
αλλά όπως κάθε αδερφός και αδερφή,[br]μοιράζονται το 50% των γονιδίων.

0:05:47.509,0:05:50.747
Συγκρίνοντας λοιπόν[br]παρόμοια αποτελέσματα εξετάσεων GCSE

0:05:51.087,0:05:53.968
σε μονοζυγωτικούς[br]και διζυγωτικούς διδύμους,

0:05:53.968,0:05:55.434
και με έξυπνους υπολογισμούς,

0:05:55.434,0:05:59.565
βρίσκουμε πόση διακύμανση και απόδοση[br]οφείλεται στο περιβάλλον

0:05:59.565,0:06:01.401
και πόση στα γονίδια.

0:06:01.401,0:06:05.178
Αποδεικνύεται ότι 58% οφείλεται[br]στα γονίδια.

0:06:05.178,0:06:08.941
Αυτό δεν υποσκάπτει τη δική σας[br]σκληρή δουλειά και των δασκάλων σας.

0:06:08.941,0:06:12.072
Αν δεν πήγατε τόσο καλά όσο ελπίζατε[br]στις εξετάσεις της GCSE

0:06:12.072,0:06:16.578
μπορείτε πάντα να κατηγορείτε τους[br]γονείς σας ή τουλάχιστον τα γονίδιά τους.

0:06:16.578,0:06:18.256
Αυτό που δεν πρέπει να κατηγορήσετε

0:06:18.256,0:06:21.418
είναι ότι μαθαίνετε με το αριστερό[br]ή το δεξί μέρος του εγκεφάλου,

0:06:21.418,0:06:22.879
γιατί και πάλι είναι μύθος.

0:06:22.879,0:06:26.136
Ο μύθος εδώ είναι[br]ότι το αριστερό μέρος είναι λογικό,

0:06:26.136,0:06:27.825
είναι καλό για εξισώσεις όπως αυτή,

0:06:27.825,0:06:31.534
και το δεξί μέρος είναι πιο δημιουργικό,[br]έτσι είναι καλύτερο στη μουσική.

0:06:31.534,0:06:34.465
Και πάλι όμως είναι μύθος[br]επειδή σχεδόν όλα όσα κάνετε

0:06:34.465,0:06:37.275
εμπλέκουν τη λειτουργία[br]όλων των μερών του εγκεφάλου,

0:06:37.275,0:06:40.595
ακόμη και το πιο συνηθισμένο πράγμα[br]όπως μια απλή συζήτηση.

0:06:41.155,0:06:43.938
Παρόλα αυτά, ένας λόγος[br]που ο μύθος παραμένει

0:06:43.938,0:06:46.180
είναι ότι περιέχει ένα ίχνος αλήθειας.

0:06:46.180,0:06:47.780
Μια σχετική έκδοση του μύθου

0:06:47.780,0:06:51.173
είναι ότι οι αριστερόχειρες είναι[br]πιο δημιουργικοί από τους δεξιόχειρες,

0:06:51.173,0:06:54.527
που έχει λογική μιας και ο εγκέφαλος[br]ελέγχει το αντίθετο χέρι,

0:06:54.527,0:06:55.887
έτσι στους αριστερόχειρες,

0:06:55.887,0:06:58.473
το δεξί μέρος του εγκεφάλου[br]είναι ελαφρώς πιο δραστήριο

0:06:58.473,0:07:00.188
από το αριστερό μέρος του εγκεφάλου,

0:07:00.188,0:07:02.636
και συμπεραίνουμε[br]ότι το δεξί είναι πιο δημιουργικό.

0:07:02.636,0:07:04.253
Βέβαια, δεν αληθεύει πλήρως

0:07:04.253,0:07:07.444
ότι οι αριστερόχειρες είναι[br]πιο δημιουργικοί από τους δεξιόχειρες.

0:07:07.444,0:07:09.619
Αυτό που αληθεύει είναι ότι οι αμφιδέξιοι,

0:07:09.619,0:07:12.442
όσοι χρησιμοποιούν[br]και τα δύο χέρια για δουλειές,

0:07:12.812,0:07:16.074
σκέφτονται πιο δημιουργικά[br]από όσους χρησιμοποιούν το ένα χέρι,

0:07:16.074,0:07:17.807
επειδή στον αμφιδέξιο

0:07:17.807,0:07:20.536
τα δύο μέρη του εγκεφάλου[br]συνομιλούν πάρα πολύ,

0:07:20.536,0:07:24.188
που φαίνεται να συμβάλει[br]στη δημιουργική ευέλικτη σκέψη.

0:07:24.298,0:07:27.253
Ο μύθος του δημιουργικού αριστερόχειρα[br]προκύπτει από το γεγονός

0:07:27.253,0:07:30.271
ότι αμφιδέξιοι βρίσκονται πιο συχνά[br]ανάμεσα στους αριστερόχειρες

0:07:30.271,0:07:31.388
παρά στους δεξιόχειρες,

0:07:31.388,0:07:34.347
άρα μόνο ένα ψήγμα της υπόθεσης[br]του δημιουργικού αριστερόχειρα,

0:07:34.347,0:07:35.694
και όχι πολύ.

0:07:36.264,0:07:38.181
Ένας σχετικός μύθος που θα έχετε ακούσει

0:07:38.181,0:07:40.874
είναι ότι χρησιμοποιούμε[br]μόνο το 10% του εγκεφάλου μας.

0:07:40.874,0:07:42.330
Αυτός είναι καθαρός μύθος.

0:07:42.330,0:07:45.099
Σχεδόν καθετί που κάνουμε,[br]ακόμα και το πιο απλό πράγμα,

0:07:45.099,0:07:47.242
χρησιμοποιεί σχεδόν όλο το μυαλό μας.

0:07:48.322,0:07:51.573
Eίναι φυσικά αλήθεια[br]ότι οι περισσότεροι από εμάς

0:07:51.573,0:07:55.273
δε χρησιμοποιούμε τη δύναμη [br]του μυαλού μας όσο θα μπορούσαμε.

0:07:55.633,0:07:58.239
Τι κάνουμε λοιπόν για να την ενισχύσουμε;[br]

0:07:58.239,0:08:00.377
Ίσως θα μπορούσαμε[br]να ακούσουμε λίγο Μότσαρτ.

0:08:00.377,0:08:03.095
Έχετε ακούσει τη θεωρία[br]για την επίδραση του Μότσαρτ;

0:08:03.095,0:08:06.142
Λέει ότι ακούγοντας Μότσαρτ[br]γίνεστε πιο έξυπνοι

0:08:06.142,0:08:08.381
και αποδίδετε καλύτερα στα τεστ ευφυίας.

0:08:08.831,0:08:12.036
Και εδώ, έχει ενδιαφέρον ότι,[br]παρότι είναι βασικά μύθος,

0:08:12.036,0:08:13.767
ενέχει ίχνος αλήθειας.

0:08:13.767,0:08:15.701
Έτσι η αρχική μελέτη αποκάλυψε

0:08:15.701,0:08:19.612
ότι οι συμμετέχοντες που άκουσαν[br]μουσική του Μότσαρτ για λίγα λεπτά,

0:08:19.612,0:08:21.901
τα πήγαν καλύτερα σε [br]ακολουθούμενο τεστ ευφυίας

0:08:21.901,0:08:25.034
από τους συμμετέχοντες[br]που απλώς περίμεναν ήσυχοι.

0:08:25.274,0:08:29.078
Αλλά μια συμπληρωματική μελέτη[br]πήρε θαυμαστές της μουσικής του Μότσαρτ,

0:08:29.078,0:08:30.459
και μια άλλη ομάδα ανθρώπων

0:08:30.459,0:08:32.917
που τους άρεσαν[br]οι ιστορίες τρόμου του Στίβεν Κινγκ.

0:08:33.207,0:08:36.771
Έβαλαν σε κάθε ομάδα[br]τη μουσική ή τις ιστορίες.

0:08:36.771,0:08:39.289
Όσοι προτιμούσαν τη μουσική του Μότσαρτ

0:08:39.289,0:08:42.170
ενισχύθηκαν περισσότερο από το Μότσαρτ[br]παρά από τις ιστορίες,

0:08:42.170,0:08:44.688
αλλά αυτοί που προτιμούσαν τις ιστορίες,

0:08:44.688,0:08:47.705
ενισχύθηκαν περισσότερο ακούγοντας[br]τις ιστορίες του Στίβεν Κινγκ

0:08:47.705,0:08:49.170
παρά τη μουσική του Μότσαρτ.

0:08:49.170,0:08:51.933
Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι,[br]όταν ακούς κάτι που σου αρέσει,

0:08:51.933,0:08:55.394
αυτό σε αναπτερώνει λίγο[br]και σου ενισχύει προσωρινά την ευφυία

0:08:55.394,0:08:57.111
σε μικρό αριθμό εργασιών.

0:08:57.111,0:08:59.479
Δεν υπονοούμε ότι ακούγοντας Μότσαρτ,

0:08:59.479,0:09:01.104
ή αντίστοιχα τον Στίβεν Κινγκ,

0:09:01.104,0:09:04.526
θα γίνετε ευφυέστεροι μακροπρόθεσμα.

0:09:04.876,0:09:07.466
Μια άλλη έκδοση του μύθου[br]περί της μουσικής Μότσαρτ

0:09:07.466,0:09:12.324
είναι ότι ακούγοντάς την, όχι μόνο[br]σας κάνει εξυπνότερο αλλά και υγιέστερο.

0:09:12.444,0:09:14.392
Δυστυχώς δεν φαίνεται να επαληθεύεται

0:09:14.392,0:09:17.451
ούτε από κάποιον που άκουγε[br]τη μουσική του Μότσαρτ κάθε μέρα,

0:09:17.451,0:09:19.169
τον ίδιον τον Μότσαρτ,

0:09:19.169,0:09:22.149
που έπασχε από γονόρροια, [br]ευλογιά, αρθρίτιδα,

0:09:22.149,0:09:26.663
και από αυτό που πιστεύεται [br]ότι τον σκότωσε, σύφιλη.

0:09:26.693,0:09:30.035
Αυτό μάλλον υπονοεί ότι ο Μότσαρτ[br]θα έπρεπε να επιλέγει πιο προσεκτικά

0:09:30.035,0:09:32.613
τους σεξουαλικούς του συντρόφους.

0:09:32.613,0:09:34.772
Πώς όμως επιλέγουμε σύντροφο;

0:09:34.772,0:09:39.768
Ένας μύθος που πρέπει να ομολογήσω [br]πως διαδίδεται από κοινωνιολόγους

0:09:39.768,0:09:42.951
είναι ότι οι προτιμήσεις μας[br]για ρομαντικό σύντροφο

0:09:42.951,0:09:45.352
καθορίζονται ρητώς απ΄την κουλτούρα μας.

0:09:45.352,0:09:47.496
Αλλά τα δεδομένα δεν το στηρίζουν αυτό.

0:09:47.496,0:09:51.771
Γνωστή μελέτη εξέτασε άτομα από[br]37 διαφορετικές κουλτούρες ανά τον κόσμο.

0:09:51.771,0:09:53.317
από Αμερικανούς έως Ζουλού,

0:09:53.317,0:09:55.483
σχετικά με το τι ψάχνουν στο σύντροφο.

0:09:55.483,0:09:57.852
Και σε όλες τις κουλτούρες του κόσμου

0:09:57.852,0:10:01.567
οι άνδρες αξιολόγησαν περισσότερο[br]τη σωματική ομορφιά του συντρόφου

0:10:01.567,0:10:02.867
από ό,τι οι γυναίκες,

0:10:02.867,0:10:04.608
και σε κάθε μία κουλτούρα επίσης,

0:10:04.608,0:10:09.222
οι γυναίκες έριχναν περισσότερο βάρος[br]στη φιλοδοξία και το υψηλό εισόδημα.

0:10:09.222,0:10:10.675
Σε κάθε κουλτούρα επίσης

0:10:10.675,0:10:13.130
οι άνδρες προτιμούσαν νεότερες γυναίκες

0:10:13.130,0:10:16.249
κατά μέσο όρο 2,66 χρόνια νομίζω,

0:10:16.249,0:10:17.768
και σε κάθε κουλτούρα επίσης

0:10:17.768,0:10:20.378
οι γυναίκες προτίμησαν μεγαλύτερους άνδρες

0:10:20.378,0:10:23.168
με κατά μέσο όρο τα 3,42 χρόνια,

0:10:23.168,0:10:26.713
γι΄αυτό πιστεύεται[br]ότι όλες ψάχνουν έναν γέρο και πλούσιο.

0:10:27.233,0:10:29.290
Φεύγουμε από την επιδίωξη συντρόφου

0:10:29.290,0:10:33.212
και πάμε στην επιτυχία σε μπάσκετμπολ[br]ποδόσφαιρο και κάθε άλλο άθλημα.

0:10:33.212,0:10:36.793
Υπάρχει ο μύθος ότι οι αθλητές[br]περνούν μια ρόδινη περίοδο

0:10:36.793,0:10:39.553
που «έχουν μεγάλη ευστοχία», [br]κατά το κοινώς λεγόμενο,

0:10:39.553,0:10:42.393
όπου είναι αδύνατον να αστοχήσουν,[br]όπως αυτός εδώ ο τύπος.

0:10:42.393,0:10:45.437
Η πραγματικότητα όμως είναι[br]ότι αν αναλύσουμε στατιστικά

0:10:45.437,0:10:47.955
το μοτίβο εμφάνισης[br]επιτυχημένων και χαμένων βολών,

0:10:47.955,0:10:50.164
αποδεικνύεται ότι σχεδόν πάντα[br]είναι τυχαία.

0:10:50.164,0:10:52.579
Το μυαλό μας βλέπει μοτίβα[br]μέσα στις συγκυρίες.

0:10:52.579,0:10:53.936
Αν στρίψεις ένα κέρμα

0:10:53.936,0:10:57.572
θα προκύψει μια τυχαία σειρά [br]από κορώνες και γράμματα,

0:10:57.572,0:11:00.683
και καθώς το μυαλό θέλει να βλέπει μοτίβα[br]εκεί που δεν υπάρχουν,

0:11:00.683,0:11:03.284
βλέπουμε αυτά τα σερί [br]και τους αποδίδουμε κάποιο νόημα

0:11:03.284,0:11:05.391
και λέμε «Είναι σε καλή φόρμα σήμερα»

0:11:05.391,0:11:07.261
ενώ στην ουσία θα είχατε το ίδιο μοτίβο

0:11:07.261,0:11:10.546
αν είχατε εντελώς τυχαίες επιτυχημένες [br]και αποτυχημένες βολές.

0:11:11.976,0:11:14.872
Μια εξαίρεση σε αυτό όμως [br]είναι οι βολές πέναλτυ.

0:11:14.872,0:11:17.957
Μια πρόσφατη μελέτη [br]για τα πέναλτυ στο ποδόσφαιρο

0:11:17.957,0:11:22.551
δείχνει ότι οι παίκτες που εκπροσωπούν[br]χώρες με άσχημο ρεκόρ στις βολές πέναλτυ,

0:11:22.551,0:11:24.784
όπως για παράδειγμα η Αγγλία,

0:11:24.784,0:11:28.545
τείνουν να σουτάρουν πιο βιαστικά [br]από τις χώρες με καλύτερο ρεκόρ,

0:11:28.545,0:11:31.855
και προφανώς σαν αποτέλεσμα αυτού[br]είναι πιο πιθανόν να αστοχήσουν.

0:11:31.855,0:11:33.670
Το οποίο μας οδηγεί στην ερώτηση,

0:11:33.870,0:11:36.949
εάν υπάρχει κάποιος τρόπος [br]για να βελτιώσουμε την απόδοσή τους.

0:11:36.949,0:11:38.737
Ένα πράγμα που ίσως να σκεφτείτε

0:11:38.737,0:11:42.416
είναι να τους τιμωρείτε για τις αποτυχίες[br]και να δείτε αν θα φέρει αποτέλεσμα.

0:11:42.416,0:11:45.728
Η ιδέα ότι η τιμωρία [br]μπορεί να βελτιώσει την απόδοση

0:11:45.728,0:11:48.204
είναι αυτό που συμμετέχοντες[br]νόμιζαν ότι εξεταζόταν

0:11:48.204,0:11:50.976
στο πείραμα του Μίλγκραμ[br]για τη μάθηση και την τιμωρία

0:11:50.976,0:11:53.744
που πιθανόν θα έχετε ακούσει[br]αν είστε φοιτητής ψυχολογίας.

0:11:53.744,0:11:57.586
Το ιστορικό λέει ότι οι συμμετέχοντες[br]ήταν διατεθειμένοι να κάνουν ηλεκτρικά σοκ

0:11:57.586,0:11:59.027
που νόμιζαν ότι ήταν μοιραία[br]

0:11:59.027,0:12:01.888
σε φίλο τους συμμετέχοντα[br]όταν απαντούσε λάθος σε ερώτηση,

0:12:01.888,0:12:04.697
απλά και μόνο επειδή τους το έλεγε [br]κάποιος με λευκή ποδιά.

0:12:04.697,0:12:07.112
Αλλά αυτή η ιστορία είναι μύθος[br]για τρεις λόγους.

0:12:07.112,0:12:11.486
Πρώτο και πιο σοβαρό, η ποδιά εργαστηρίου [br]δεν ήταν λευκή, ήταν γκρίζα.

0:12:12.016,0:12:16.423
Δεύτερον, πριν την μελέτη [br]έλεγαν στους συμμετέχοντες,

0:12:16.423,0:12:18.930
και το υπενθύμιζαν [br]κάθε φορά που εξέφραζαν ανησυχία,

0:12:18.930,0:12:21.803
ότι ενώ τα σοκ ήταν οδυνηρά,[br]δεν ήταν μοιραία,

0:12:21.803,0:12:24.505
και ότι όντως δεν προκαλούσαν[br]οποιαδήποτε μόνιμη βλάβη.

0:12:24.505,0:12:26.825
Και τρίτον,[br]οι συμμετέχοντες δεν έκαναν τα σοκ

0:12:26.825,0:12:29.833
απλώς επειδή το έλεγε κάποιος με ποδιά.

0:12:29.833,0:12:31.515
Όταν ερωτήθηκαν μετά την έρευνα,

0:12:31.515,0:12:34.023
όλοι οι συμμετέχοντες είπαν [br]ότι πραγματικά πίστευαν

0:12:34.023,0:12:37.807
ότι η έρευνα περί μάθησης και τιμωρίας [br]εξυπηρετούσε σοβαρό επιστημονικό σκοπό

0:12:37.807,0:12:40.245
που θα επέφερε διαρκή οφέλη στην επιστήμη

0:12:40.245,0:12:46.354
παρά την προσωρινή μη μοιραία ταλαιπωρία[br]των συμμετεχόντων.

0:12:47.295,0:12:49.993
Εντάξει, σας μιλάω εδώ και 12 λεπτά

0:12:49.993,0:12:51.699
και μάλλον κάθεστε και με ακούτε,

0:12:51.699,0:12:54.509
αναλύοντας τον τρόπο ομιλίας[br]και τη γλώσσα του σώματός μου,

0:12:54.509,0:12:58.116
και προσπαθείτε να καταλάβετε [br]αν πρέπει να πιστέψετε τα λεγόμενά μου,

0:12:58.116,0:13:00.577
αν σας λέω αλήλθεια ή αν σας λέω ψέμματα,

0:13:00.577,0:13:02.619
αλλά αν το κάνετε έχετε αποτύχει πλήρως,

0:13:02.619,0:13:05.344
γιατί, αν και όλοι νομίζουμε[br]ότι θα καταλάβουμε τον ψεύτη,

0:13:05.344,0:13:07.197
από τη στάση και τον τρόπο ομιλίας,

0:13:07.197,0:13:09.400
εκατοντάδες ψυχολογικά τεστ αυτά τα χρόνια

0:13:09.400,0:13:12.561
έχουν δείξει ότι όλοι μας,[br]μαζί και αστυνομικοί και ντετέκτιβ,

0:13:12.561,0:13:15.271
βασικά εικάζουν όταν προσπαθούν[br]να ανιχνεύσουν ψέμματα

0:13:15.271,0:13:17.642
με τη γλώσσα του σώματος[br]και τα γλωσσικά μοτίβα.

0:13:17.642,0:13:19.566
Ενδιαφέρον παρουσιάζει μια εξαίρεση:

0:13:19.566,0:13:22.078
Οι τηλεοπτικές εκκλήσεις [br]για αγνοούμενους συγγενείς.

0:13:22.078,0:13:25.053
Είναι αρκετά εύκολο να προβλέψετε [br]πότε αγνοούνται οι συγγενείς

0:13:25.053,0:13:28.254
και πότε στην πραγματικότητα[br]έχουν δολοφονηθεί από τους αναζητώντες.

0:13:28.254,0:13:31.949
Οι ψεύτες είναι πιο πιθανό να κινούν[br]το κεφάλι, να αποστρέφουν το βλέμμα,

0:13:31.949,0:13:33.523
και να κάνουν γλωσσικά ολισθήματα

0:13:33.523,0:13:35.098
ενώ οι γνήσιοι αναζητώντες

0:13:35.098,0:13:37.993
μάλλον θα εκφράσουν ελπίδα[br]ότι το άτομο θα επιστρέψει ασφαλές

0:13:37.993,0:13:39.584
και θα αποφύγουν τη βίαιη γλώσσα.

0:13:39.584,0:13:44.187
Για παράδειγμα, θα πουν «τον πήραν[br]από κοντά μας» αντί για «τον σκότωσαν».

0:13:44.387,0:13:46.844
Μιλώντας για αυτά,[br]ήρθε ώρα να τελειώνουμε

0:13:46.844,0:13:50.052
αλλά πριν απ΄αυτό[br]θέλω να σας δώσω σε μισό λεπτό

0:13:50.052,0:13:53.423
τον πονεμένο μύθο της ψυχολογίας.

0:13:53.423,0:13:57.820
Ο μύθος είναι ότι η ψυχολογία είναι απλώς[br]μια συλλογή από ενδιαφέρουσες θεωρίες,

0:13:57.820,0:14:01.241
που όλες λένε κάτι χρήσιμο[br]και όλες έχουν κάτι να προσφέρουν.

0:14:01.291,0:14:03.740
Αυτό που ελπίζω[br]ότι σας έδειξα στα προηγούμενα λεπτά

0:14:03.740,0:14:05.325
είναι πως αυτό δεν είναι αλήθεια.

0:14:05.325,0:14:08.684
Χρειάζεται να αποτιμήσουμε[br]τις ψυχολογικές θεωρίες

0:14:08.684,0:14:10.748
βλέποντας τις προβλέψεις τους,

0:14:10.748,0:14:14.049
είτε πρόκειται για το αν η μουσική[br]του Μότσαρτ σας κάνει ευφυέστερους,

0:14:14.049,0:14:18.056
ότι μαθαίνετε ευκολότερα από πληροφορίες[br]στη προτιμώμενη από εσάς μορφή,

0:14:18.056,0:14:21.521
όλες αυτές είναι εμπειρικές προβλέψεις[br]που μπορούν να εξεταστούν

0:14:21.521,0:14:23.306
και ο μόνος τρόπος να κάνουμε πρόοδο

0:14:23.306,0:14:25.736
είναι να εξετάσουμε τις προβλέψεις[br]βάσει δεδομένων

0:14:25.736,0:14:27.755
σε στενά ελεγχόμενες πειραματικές μελέτες.

0:14:27.755,0:14:30.889
Μόνο έτσι ελπίζουμε να ανακαλύψουμε

0:14:30.889,0:14:33.513
ποιες από αυτές τις θεωρίες[br]έχουν καλή βάση,

0:14:33.513,0:14:36.903
και ποιες, όπως όλες που [br]σας είπα σήμερα, είναι μύθοι.

0:14:36.903,0:14:37.932
Ευχαριστώ.

0:14:37.932,0:14:39.152
(Χειροκρότημα)