1
00:00:06,947 --> 00:00:08,433
Ο ήλιος λάμπει.

2
00:00:08,433 --> 00:00:10,227
Τα πουλιά κελαηδούν.

3
00:00:10,227 --> 00:00:12,768
Φαίνεται πως ξεκινά
ακόμη μια όμορφη ημέρα.

4
00:00:12,768 --> 00:00:16,255
Περπατάτε χαρούμενα στο πάρκο,
όταν, «Αψού!»

5
00:00:16,255 --> 00:00:20,431
Ένας άγνωστος περαστικός εκτοξεύει βλέννα
και σάλια από το στόμα και τη μύτη του.

6
00:00:20,431 --> 00:00:23,196
Αισθάνεστε τα σταγονίδια υγρασίας
να πέφτουν στο δέρμα σας,

7
00:00:23,196 --> 00:00:26,483
αλλά αυτό που δεν αισθάνεστε είναι
τα χιλιάδες, ακόμη και εκατομμύρια

8
00:00:26,483 --> 00:00:29,705
μικροσκοπικών μικροβίων που ταξίδεψαν
συγκαλυμμένα μέσω αέρος

9
00:00:29,705 --> 00:00:32,232
πάνω στα ρούχα, στα χέρια 
και στο πρόσωπό σας.

10
00:00:32,232 --> 00:00:34,435
Όσο αηδιαστικό κι αν ακούγεται
αυτό το σενάριο,

11
00:00:34,435 --> 00:00:38,581
είναι πολύ κοινό να εκτίθεται το σώμα μας
σε παθογόνα μικρόβια,

12
00:00:38,581 --> 00:00:41,175
όπου τον περισσότερο καιρό,
δεν είναι και τόσο εμφανές.

13
00:00:41,175 --> 00:00:44,938
Τα μικρόβια βρίσκονται σχεδόν σε κάθε
επιφάνεια με την οποία ερχόμαστε σε επαφή.

14
00:00:44,938 --> 00:00:46,171
Όταν μιλάμε για μικρόβια,

15
00:00:46,171 --> 00:00:50,296
αναφερόμαστε σε πολλούς
διαφορετικούς μικροσκοπικούς οργανισμούς,

16
00:00:50,296 --> 00:00:55,224
συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων,
μυκήτων, πρωτοζώων και ιών.

17
00:00:55,224 --> 00:00:59,221
Αυτό που έχουν κοινό όλα τα μικρόβια 
είναι η ικανότητα να αλληλεπιδρούν με εμάς

18
00:00:59,221 --> 00:01:01,837
και να αλλάζουν
τον τρόπο αίσθησης και λειτουργίας μας.

19
00:01:01,837 --> 00:01:05,476
Οι επιστήμονες που μελετούν λοιμώδη
νοσήματα αναρωτιούνται εδώ και δεκαετίες

20
00:01:05,476 --> 00:01:08,859
γιατί μερικά μικρόβια
είναι σχετικά ακίνδυνα,

21
00:01:09,449 --> 00:01:13,721
ενώ άλλα προκαλούν ολέθριες επιπτώσεις
και μπορεί μερικές φορές να είναι μοιραία.

22
00:01:13,721 --> 00:01:16,390
Δεν έχουμε λύσει ακόμη ολόκληρο τον γρίφο,

23
00:01:16,390 --> 00:01:19,579
αλλά αυτό που γνωρίζουμε είναι
ότι βλαπτικότητα ή λοιμογόνος δύναμη

24
00:01:19,579 --> 00:01:21,650
ενός μικροβίου είναι αποτέλεσμα εξέλιξης.

25
00:01:21,650 --> 00:01:24,273
Πώς γίνεται η ίδια διαδικασία εξέλιξης

26
00:01:24,273 --> 00:01:27,960
να μπορεί να παράγει μικρόβια
που προκαλούν διαφορετικά επίπεδα ζημιάς;

27
00:01:27,960 --> 00:01:32,441
Η απάντηση ξεκαθαρίζει αν σκεφτούμε
τον τρόπο μετάδοσης ενός μικροβίου,

28
00:01:32,441 --> 00:01:36,315
τη στρατηγική που χρησιμοποιεί για
να πάει από τον έναν ξενιστή στον άλλον.

29
00:01:36,315 --> 00:01:38,821
Ένας κοινός τρόπος μετάδοσης
συμβαίνει μέσω του αέρα,

30
00:01:38,821 --> 00:01:40,514
όπως το φτέρνισμα που μόλις είδατε,

31
00:01:40,514 --> 00:01:43,497
ένα μικρόβιο που χρησιμοποιεί
αυτή τη μέθοδο είναι ο ρινοϊός,

32
00:01:43,497 --> 00:01:45,955
αναπαράγεται στις ανώτερες 
αναπνευστικές οδούς μας

33
00:01:45,955 --> 00:01:48,772
και είναι υπεύθυνος για πάνω
από τα μισά κοινά κρυολογήματα.

34
00:01:48,772 --> 00:01:50,454
Φανταστείτε ότι μετά το φτέρνισμα,

35
00:01:50,454 --> 00:01:54,006
ένα από τα τρία υποθετικά είδη ρινοϊού,

36
00:01:54,006 --> 00:01:58,329
ας τα αποκαλέσουμε «πάρα πολύ», 
«πολύ λίγο» και «ακριβώς»,

37
00:01:58,329 --> 00:02:00,573
ήταν αρκετά τυχερό να φτάσει πάνω σας.

38
00:02:00,573 --> 00:02:03,516
Αυτοί οι ιοί είναι προγραμματισμένοι
να αναπαράγονται,

39
00:02:03,516 --> 00:02:06,598
αλλά λόγω γενετικών διαφορών,
θα το κάνουν με διαφορετικό ρυθμό.

40
00:02:06,598 --> 00:02:09,680
Το «πάρα πολύ» πολλαπλασιάζεται 
πολύ συχνά,

41
00:02:09,680 --> 00:02:12,143
και είναι βραχυπρόθεσμα επιτυχές.

42
00:02:12,143 --> 00:02:15,476
Ωστόσο, αυτή η επιτυχία έχει ένα κόστος
σε εσάς, τον ξενιστή.

43
00:02:15,476 --> 00:02:19,296
Ένας ιός που αναπαράγεται γρήγορα μπορεί
να είναι πιο επιζήμιος για το σώμα σας

44
00:02:19,296 --> 00:02:21,871
κάνοντας τα συμπτώματα
του κρυολογήματος πιο σοβαρά.

45
00:02:21,871 --> 00:02:24,215
Αν είστε πολύ άρρωστος
για να βγείτε από το σπίτι

46
00:02:24,215 --> 00:02:27,737
δεν δίνετε πιθανότητες στον ιό
να βρει έναν νέο ξενιστή.

47
00:02:27,737 --> 00:02:29,574
Και αν η αρρώστια σας σκοτώσει,

48
00:02:29,574 --> 00:02:32,936
ο κύκλος ζωής του ιού
θα τελειώσει μαζί με τον δικό σας.

49
00:02:32,936 --> 00:02:35,595
Το « πολύ λίγο» από την άλλη,
πολλαπλασιάζεται σπάνια

50
00:02:35,595 --> 00:02:37,659
και δεν σας προκαλεί μεγάλη ζημιά.

51
00:02:37,659 --> 00:02:41,394
Αν και αυτό σας αφήνει αρκετά υγιή να
αλληλεπιδράτε με άλλους πιθανούς ξενιστές

52
00:02:41,394 --> 00:02:44,666
η έλλειψη συμπτωμάτων σημαίνει
ότι ίσως να μην φταρνιστείτε καθόλου

53
00:02:44,666 --> 00:02:49,480
ή αν φταρνιστείτε, η βλέννα θα έχει
πολύ λίγους ιούς για να κολλήσετε άλλους.

54
00:02:49,480 --> 00:02:52,801
Εντωμεταξύ, το «ακριβώς» αναπαράγεται
όσο γρήγορα χρειάζεται

55
00:02:52,801 --> 00:02:56,135
ώστε να σιγουρευτεί ότι κουβαλάτε
αρκετή ποσότητα ιού για να μεταδοθεί,

56
00:02:56,135 --> 00:03:00,021
αλλά όχι τόσο συχνά ώστε να είστε πολύ
άρρωστος για να σηκωθείτε από το κρεββάτι.

57
00:03:00,021 --> 00:03:02,723
Στο τέλος, θα είναι αυτός
που θα είναι ο πιο επιτυχημένος

58
00:03:02,723 --> 00:03:07,442
στη μετάδοσή του σε νέους ξενιστές
και στη δημιουργία της νέας γενιάς.

59
00:03:07,442 --> 00:03:10,837
Αυτό οι επιστήμονες το
αποκαλούν υπόθεση εξισορρόπησης.

60
00:03:10,837 --> 00:03:13,224
Πρωτοαναπτύχθηκε στις αρχές
της δεκαετίας του '80,

61
00:03:13,224 --> 00:03:16,969
προβλέπει ότι τα μικρόβια θα εξελιχθούν
ώστε να μεγιστοποιούν την επιτυχία τους

62
00:03:16,969 --> 00:03:20,394
επιτυγχάνοντας μια ισορροπία ανάμεσα
στην αναπαραγωγή μέσα στον ξενιστή,

63
00:03:20,394 --> 00:03:23,908
που δημιουργεί τη λοιμογόνο δύναμη,
και τη μετάδοση σε έναν νέο ξενιστή.

64
00:03:23,908 --> 00:03:25,926
Στην περίπτωση του ρινοϊού,

65
00:03:25,926 --> 00:03:30,599
η υπόθεση προβλέπει ότι η εξέλιξή του
θα ευνοήσει λιγότερο λοιμογόνες μορφές,

66
00:03:30,599 --> 00:03:34,273
επειδή εξαρτάται από την κοντινή επαφή
για να πάει στο επόμενο θύμα.

67
00:03:34,273 --> 00:03:37,383
Για τον ρινοϊό, ένας κινητός ξενιστής
είναι ένας καλός ξενιστής,

68
00:03:37,383 --> 00:03:39,331
και όντως, αυτό βλέπουμε.

69
00:03:39,331 --> 00:03:42,633
Ενώ οι περισσότεροι έχουν καταρροή,
βήχα και φτέρνισμα,

70
00:03:42,633 --> 00:03:46,254
το κοινό κρυολόγημα είναι γενικά ήπιο
και κρατάει περίπου μόνο μια εβδομάδα.

71
00:03:46,254 --> 00:03:48,213
Θα ήταν υπέροχα αν η ιστορία
τελείωνε εδώ,

72
00:03:48,213 --> 00:03:50,943
αλλά τα μικρόβια χρησιμοποιούν
πολλούς τρόπους μετάδοσης.

73
00:03:50,943 --> 00:03:55,248
Για παράδειγμα, το παράσιτο της ελονοσίας,
το πλασμώδιο, μεταδίδεται από τα κουνούπια.

74
00:03:55,248 --> 00:03:58,850
Αντίθετα με τον ρινοϊό, δεν μας χρειάζεται
να περπατάμε και να κυκλοφορούμε

75
00:03:58,850 --> 00:04:01,263
και ίσως να είναι προς όφελός του
να μας κάνει κακό

76
00:04:01,263 --> 00:04:04,952
αφού ένα άρρωστο και ακίνητο άτομο
τσιμπιέται πιο εύκολα από τα κουνούπια.

77
00:04:04,952 --> 00:04:06,339
Θα περιμέναμε ότι τα μικρόβια

78
00:04:06,339 --> 00:04:08,366
που εξαρτώνται λιγότερο
από την κινητικότητα του ξενιστή,

79
00:04:08,366 --> 00:04:10,975
όπως αυτά που μεταδίδονται
από έντομα, νερό ή φαγητό,

80
00:04:10,975 --> 00:04:12,989
να προκαλούν πιο σοβαρά συμπτώματα.

81
00:04:12,989 --> 00:04:16,772
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για να
μειώσουμε τη ζημιά λοιμωδών νοσημάτων;

82
00:04:16,772 --> 00:04:21,354
Ο εξελικτικός βιολόγος Δρ Πωλ Ίουαλντ
προτείνει ότι μπορούμε να κατευθύνουμε

83
00:04:21,354 --> 00:04:24,559
την εξέλιξή τους μέσω απλών
μεθόδων ελέγχου νοσημάτων.

84
00:04:24,559 --> 00:04:28,011
Με σπίτια ασφαλή από κουνούπια,
εγκαθιστώντας συστήματα καθαρού νερού

85
00:04:28,011 --> 00:04:29,941
ή με το να μείνουμε σπίτι
όταν κρυώσουμε,

86
00:04:29,941 --> 00:04:33,182
μπορούμε να εμποδίσουμε τη στρατηγική
μετάδοσης επικίνδυνων μικροβίων

87
00:04:33,182 --> 00:04:36,105
ενώ δημιουργούμε μεγαλύτερη
ανάγκη για την κίνηση του ξενιστή.

88
00:04:36,105 --> 00:04:39,246
Έτσι, ενώ οι παραδοσιακοί μέθοδοι
προσπαθούν να εξαλείψουν μικρόβια

89
00:04:39,246 --> 00:04:42,182
μόνο τα ισχυρότερα ίσως αναπαράγονται 
σε μακροπρόθεσμη βάση,

90
00:04:42,182 --> 00:04:45,832
αυτή η καινοτόμος προσέγγιση ενθάρρυνσης
σε εξέλιξη ηπιότερων μορφών


91
00:04:45,832 --> 00:04:48,000
θα μπορούσε να είναι
μια νικηφόρος κατάσταση.

92
00:04:48,000 --> 00:04:49,137
Γκουχ, γκουχ.

93
00:04:49,137 --> 00:04:51,242
Τις περισσότερες φορές τουλάχιστον.