0:00:06.728,0:00:10.121
Mısır'da üç bin beş yüz yıl önce

0:00:10.121,0:00:14.426
soylu bir firavun[br]vahşi bir saldırının kurbanı oldu.

0:00:14.426,0:00:16.453
Fakat fiziksel saldırı değildi.

0:00:16.453,0:00:19.729
Bu soylunun ölümünün üzerinden [br]20 yıl geçmişti.

0:00:19.729,0:00:21.884
Tarihi bir saldırıydı,

0:00:21.884,0:00:26.834
"damnatio memoriae" yani[br]"hatıranın lanetlenmesi" idi.

0:00:26.834,0:00:29.699
Birisi eline bir iskarpela alıp[br]heykelini paramparça ederek

0:00:29.699,0:00:35.501
firavunun ismini ve suretini[br]tarihten silmeye teşebbüs etti.

0:00:35.501,0:00:39.420
Peki bu firavun kimdi [br]ve saldırının arkasındaki sebep neydi?

0:00:39.420,0:00:40.831
İşte size bir ipucu:

0:00:40.831,0:00:44.482
firavun Hatshepsut bir kadındı.

0:00:44.482,0:00:48.213
Usulen asla firavun olmamalıydı.

0:00:48.213,0:00:50.783
Bir kadının hükümdar olması[br]yasal olmasına rağmen

0:00:50.783,0:00:54.249
Mısır'a özgü bazı temel inançları[br]rahatsız etti.

0:00:54.249,0:00:57.525
İlk olarak, firavun eril tanrı Horus'un

0:00:57.525,0:01:00.412
somut hali olarak görürülürdü.

0:01:00.412,0:01:04.208
İkinci olarak, erkekler tarafından[br]yönetilme geleneğinin bozulması

0:01:04.208,0:01:07.323
bir "doğruluk" temsili,[br]düzene ve adalete olan inancın ifadesi,

0:01:07.323,0:01:11.788
Mısırlılar için[br]büyük öneme sahip olan Maat'a karşı

0:01:11.788,0:01:13.710
ciddi bir başkaldırıydı.

0:01:13.710,0:01:16.056
Hatshepsut belki de ünvanları vasıtasıyla[br]

0:01:16.056,0:01:20.809
bu düzen ve ataerkil arasındaki ilişkiye[br]olan inanca uyum sağlamaya çalışmıştı.

0:01:20.809,0:01:22.446
Maatkare ismini almış

0:01:22.446,0:01:24.549
ve kimi zaman kendine eril sonla biten[br][br]

0:01:24.549,0:01:28.132
Hatshepsu ismiyle hitap etmişti.

0:01:28.132,0:01:31.756
Fakat görünen o ki [br]bu girişimler herkesi ikna etmemiş

0:01:31.756,0:01:34.329
ve belki de birisi Hatshepsut'un heykelini

0:01:34.329,0:01:37.665
dünya Maat'ın rahatsız edilmesini unutsun

0:01:37.665,0:01:40.788
ve Mısır'daki dengeler rayına otursun diye[br]yok etmişti.

0:01:40.788,0:01:44.573
Zaten Hatshepsut[br]tahtın meşru varisi değildi

0:01:44.573,0:01:48.229
sadece bir saltanat vekili gibi[br]bir tür eş kraldı.

0:01:48.229,0:01:51.989
Mısır krallığı geleneksel olarak[br]babadan oğula geçiyordu.

0:01:51.989,0:01:56.002
I.Thutmose'dan Hatshepsut'un eşi olan

0:01:56.002,0:01:57.831
oğlu II.Thutmose'a geçmişti.

0:01:57.831,0:02:02.709
Taht II. Thutmose'dan sonra[br]oğlu III.Thutmose 'a geçmeliydi

0:02:02.709,0:02:06.663
fakat III.Thutmose babası öldüğünde[br]küçük bir çocuktu.

0:02:06.663,0:02:10.061
Ölen firavunun [br]baş kadını ve dul eşi Hatshepsut,

0:02:10.061,0:02:13.374
üvey oğlunun vekili olarak[br]yardıma koştu ancak

0:02:13.374,0:02:18.027
sonunda onun yanında tam yetkili[br]firavun olarak hüküm sürdü.

0:02:18.027,0:02:20.722
Belki de III.Thutmose buna bozulmuştu.

0:02:20.722,0:02:23.836
Belki de[br]Hatshepsut'un heykelini yıkan oydu.

0:02:23.836,0:02:26.887
Hatshepsut'un kötü bir firavun olmasından[br]dolayı birinin onu

0:02:26.887,0:02:28.980
lekelemek istemiş oması da muhtemeldir.

0:02:28.980,0:02:32.413
Fakat deliller aslında onun oldukça iyi [br]bir firavun olduğunu gösteriyor.

0:02:32.413,0:02:35.591
Makamının geleneksel görevlerini[br]beceriyle yerine getirmişti.

0:02:35.591,0:02:37.100
Hatshepsut harika bir mimardı.

0:02:37.100,0:02:39.959
Kabir tapınağı Djeser-Djeresu,

0:02:39.959,0:02:42.600
zamanında mimari bir fenomendi

0:02:42.600,0:02:44.583
ve bugün hâlâ daha takdir edilir.

0:02:44.583,0:02:46.772
Punt'un uzak bölgelerine

0:02:46.772,0:02:51.745
oldukça başarılı ticaret heyeti yürüterek[br]Mısır'ın ekonomisini büyütmüştü.

0:02:51.745,0:02:53.765
Güçlü dinsel bağları da vardı.

0:02:53.765,0:02:57.657
Hatta kendisinin resmi tanrı Amun'un kızı[br]olduğunu ileri sürmüştü.

0:02:57.657,0:03:02.055
Üstelik Nubian seferinde [br]başarılı bir askeri kariyer edinmişti

0:03:02.055,0:03:06.136
ve savaş meydanında askerleriyle birlikte[br]savaştığını iddia ederdi.

0:03:06.136,0:03:09.794
Tabii ki Hatsepsut'un kariyerindeki[br]başarıyı değerlendirirken

0:03:09.794,0:03:11.210
dikkatli olmalıyız

0:03:11.210,0:03:15.161
çünkü delillerin çoğu bizzat kendisi[br]tarafından yazılmıştır.

0:03:15.161,0:03:18.083
Hikayesini [br]kabir tapınağının duvarlarındaki

0:03:18.083,0:03:20.325
yazıtlarda ve resimlerde

0:03:20.325,0:03:23.439
ve Amun için yaptırdığı[br]kızıl şapelde anlatır.

0:03:23.439,0:03:27.228
O zaman Hatshepsut'un hatırasına karşı[br]kim suç işledi?

0:03:27.228,0:03:32.838
En yaygın şüpheli üvey oğlu, yeğeni[br]ve eş hükümdarı III.Thutmose'dır.

0:03:32.838,0:03:35.961
Tahtını çaldığından dolayı[br]kızgınlığından mı yapmıştı?

0:03:35.961,0:03:38.587
Bu pek olası değildir çünkü[br]Hatshepsut öldükten

0:03:38.587,0:03:41.735
20 yıl sonrasına kadar zarar verilmemişti.

0:03:41.735,0:03:46.134
Bu öfkeye tutunmak ve galeyana gelip[br]hareket etmek için uzun bir zaman.

0:03:46.134,0:03:49.471
Belki de III.Thutmose saltanatını [br]daha güçlü göstermek için yapmıştır.

0:03:49.471,0:03:53.521
Fakat büyük ihtimalle o ya da bir başkası,[br]insanlar Mısır tahtında

0:03:53.521,0:03:58.591
bir kadının oturduğunu unutsun diye[br]Hatshepsut'un heykelini yıkmıştır.

0:03:58.591,0:04:02.703
Bu cinsiyet aykırılığı adeta,[br]Maat'a haddinden fazla bir tehditti

0:04:02.703,0:04:05.786
ve tarihten silinmesi gerekiyordu.

0:04:05.786,0:04:09.730
Neyse ki, antik sansürler[br]yeterince kapsamlı değilmiş.

0:04:09.730,0:04:13.173
Bu eşsiz, kudretli kadının hikayesi [br]bugün anlatılabilsin diye

0:04:13.173,0:04:17.412
yeteri kadar delil olayları bir araya[br]getirmemiz için bize kadar ulaşmış.