WEBVTT

00:00:00.499 --> 00:00:03.052
Në pranverën e vitit 2016

00:00:03.052 --> 00:00:07.450
një betejë ligjore mes Apple
dhe Byrosë Federale të Investigimit (FBI)

00:00:07.474 --> 00:00:09.622
tërhoqi vëmendjen e botës.

NOTE Paragraph

00:00:09.633 --> 00:00:12.972
Apple ka krijuar në telefonat e saj
karakteristika sigurie që mbrojnë

00:00:12.996 --> 00:00:16.829
nga kushdo tjetër vec pronarit të dhënat
që përmbajne produktet telefonike.

00:00:16.853 --> 00:00:21.498
Kjo do të thotë se, kriminelët
hackers-at dhe po, edhe qeveritë

00:00:21.522 --> 00:00:23.572
janë të gjithë të bllokuar.

00:00:23.580 --> 00:00:26.549
Për klientët e Apple,
kjo është dicka e shkëlqyer.

00:00:26.581 --> 00:00:28.620
Por qeveritë nuk janë aq te lumtura.

00:00:28.642 --> 00:00:31.469
E shihni, Apple ka marrë një 
vendim shumë të vetëdijshëm,

00:00:31.493 --> 00:00:34.053
të qëndrojë jashtë punëve të mbikqyrjes.

00:00:34.077 --> 00:00:37.288
Apple e ka bërë mbikqyrjen
për qeverinë dhe aktorët e tjerë

00:00:37.312 --> 00:00:39.678
sa me të vështire që ka mundur.

NOTE Paragraph

00:00:41.676 --> 00:00:44.006
Ne fakt ekzistojnë dy sisteme operative

00:00:44.030 --> 00:00:45.658
të smartphonëve në tregun botëror:

00:00:45.682 --> 00:00:47.396
iOS dhe Android.

00:00:47.409 --> 00:00:50.817
iOS është zhvilluar nga Apple.
Android është zhvilluar nga Google.

00:00:50.866 --> 00:00:54.570
Apple ka harxhuar shumë kohë dhe para

00:00:54.594 --> 00:00:58.345
për të siguruar që produktet e saj
të jenë sa më të sigurta që mundet.

00:00:58.368 --> 00:01:01.892
Apple kodon automatikisht 
të dhënat që gjenden në iPhone

00:01:01.916 --> 00:01:05.922
si dhe SMS-et e dërguara nga një 
përdorues Apple në tjetrin

00:01:05.946 --> 00:01:07.648
janë të koduara automatikisht

00:01:07.672 --> 00:01:10.189
pa pasur nevojë që përdoruesi
të bëjë dicka.

NOTE Paragraph

00:01:10.769 --> 00:01:12.380
Pra, kjo do te thotë që,

00:01:12.404 --> 00:01:16.324
nqse policia konfiskon një iPhone
dhe ai ka nje fjalëkalim

00:01:16.324 --> 00:01:20.366
ata do ta kenë mjaft të vështirë
të nxjerrin ndonjë informacion prej tij

00:01:20.390 --> 00:01:22.372
sigurisht, nqse do mund t'ia dalin.

00:01:22.374 --> 00:01:26.512
Ndryshe nga Apple, siguria në Android
nuk është dhe aq e mirë.

00:01:26.536 --> 00:01:29.582
Telefonat Android, ose te paktën
shumica e telefonave Android

00:01:29.606 --> 00:01:31.212
që u jane shitur përdoruesve

00:01:31.236 --> 00:01:34.431
nuk i kodojne informacionet e ruajtura
në pajisje, automatikisht,

00:01:34.431 --> 00:01:39.101
dhe aplikacionet integrale te Androidit
nuk përdorin kodim.

00:01:39.135 --> 00:01:42.249
Kështu që, nqse policia konfiskon
një Android

00:01:42.273 --> 00:01:45.630
shanset jane, që ata do mund të 
marrin cfarëdo që duan

00:01:45.654 --> 00:01:46.946
nga ajo pajisje.

NOTE Paragraph

00:01:47.858 --> 00:01:49.544
Dy smartphone

00:01:49.568 --> 00:01:51.901
nga dy prej kompanive më
të mëdha në botë;

00:01:51.907 --> 00:01:54.268
një e cila i mbron të dhënat automatikisht

00:01:54.268 --> 00:01:56.222
dhe një e cila nuk i mbron.

NOTE Paragraph

00:01:56.840 --> 00:01:59.982
Apple është shitësi i produkteve luksoze.

00:02:00.006 --> 00:02:02.255
Ai dominon pjesën e shtrenjtë të tregut.

00:02:02.710 --> 00:02:07.064
Dhe konsumatori, pret nga prodhuesi i 
produktit luksoz të ketë produkte

00:02:07.088 --> 00:02:09.045
që përfshijne me shumë mundësi.

00:02:09.567 --> 00:02:11.908
Por jo të gjithë
mund të blejnë një iPhone.

00:02:11.908 --> 00:02:14.685
Këtu pra, Androidi dominon, dominon
me të vertete bindshëm,

00:02:14.685 --> 00:02:17.360
me cmime mesatare dhe të lira të tregut,

00:02:17.384 --> 00:02:20.010
smartphone për një miliard
e gjysmë të njerzve

00:02:20.034 --> 00:02:22.904
që nuk mund të shpenzojnë

00:02:22.928 --> 00:02:25.389
600 dollarë në një telefon.

NOTE Paragraph

00:02:29.275 --> 00:02:35.105
Por dominanca e Android-it 
na ka cuar drejt asaj që unë e quaj

00:02:35.129 --> 00:02:37.341
"ndarja e sigurisë digjitale".

00:02:37.365 --> 00:02:40.350
Që do të thotë se, tani është
një ndarje në rritje

00:02:40.374 --> 00:02:44.499
mes privatësisë dhe
sigurisë së të pasurve që mund

00:02:44.523 --> 00:02:48.043
të blejnë pajisje që i sigurojnë
të dhënat e tyre automatikisht

00:02:48.043 --> 00:02:49.818
dhe të varfërve,

00:02:49.851 --> 00:02:54.525
pajisjet e të cilëve s'bëjnë thuajse
asgjë për t'i mbrojtur ato automatikisht.

NOTE Paragraph

00:02:55.667 --> 00:02:58.782
Pra, mendoni për një klient 
mesatar të Apple:

00:03:00.013 --> 00:03:04.875
një bankier, një jurist, 
një doktor, një politikan.

00:03:05.387 --> 00:03:10.641
Këta individë gjithmonë e në rritje
kanë në xhepat e tyre smartphonë

00:03:10.665 --> 00:03:13.922
që kodojnë bisedat e tyre,
mesazhet e tyre,

00:03:13.922 --> 00:03:15.697
dhe të gjitha të dhënat në pajisje

00:03:15.721 --> 00:03:19.729
pa pasur nevojë që ata të bëjnë dicka
konkrete për të siguruar informacionet.

00:03:20.904 --> 00:03:24.949
Në kontrast, të varfërit dhe ndërkohë,
dhe me të cënuarit në shoqërine tonë

00:03:24.973 --> 00:03:30.160
janë duke përdorur pajisje që i lenë 
komplet të hapur ndaj mbikqyrjes.

NOTE Paragraph

00:03:31.065 --> 00:03:33.054
Në Shtetet e Bashkuara, ku unë jetoj,

00:03:33.078 --> 00:03:37.027
ka të ngjarë që Afro-Amerikanët 
të shihen si më të dyshimtë,

00:03:37.051 --> 00:03:39.632
ose ka të ngjarë të shihen
më të profilizuar

00:03:39.640 --> 00:03:43.305
dhe ka të ngjarë të jenë të piketuar
nga shteti për sa i përket mbikqyrjes.

00:03:44.008 --> 00:03:46.797
Por për Afro-Amerikanë, ka po 
aq të ngjarë

00:03:46.821 --> 00:03:49.917
që të mos përdorin pajisjet Android
të cilat nuk bëjnë asgjë

00:03:49.941 --> 00:03:52.011
për t'i mbrojtur ata nga mbikqyrja.

00:03:52.974 --> 00:03:54.298
Ky është një problem.

NOTE Paragraph

00:03:55.536 --> 00:03:58.045
Nuk duhet të harrojmë se
mbikqyrja është një mjet.

00:03:58.810 --> 00:04:01.458
Eshtë një mjet i përdorur nga
ata që kanë pushtet,

00:04:01.934 --> 00:04:04.192
kundrejt atyre që nuk kanë pushtet.

00:04:05.173 --> 00:04:09.923
Dhe ndërkohë që mendoj
se ështëe e mrekullueshme

00:04:09.947 --> 00:04:13.395
që kompani si Apple po e bëjnë
kaq të thjeshtë për njerëzit, kodimin,

00:04:14.355 --> 00:04:18.170
nqse njerëzit e vetëm që mund
të mbrojnë vetveten

00:04:18.194 --> 00:04:19.685
nga vështrimi i qeverisë

00:04:19.709 --> 00:04:21.739
janë të pasurit dhe të pushtetshmit,

00:04:21.741 --> 00:04:23.548
ky është një problem.

00:04:23.549 --> 00:04:27.681
Dhe nuk është vetëm një problem
privatësie apo kibernetik.

00:04:27.739 --> 00:04:30.373
Eshtë nje problem i të drejtës civile.

NOTE Paragraph

00:04:30.466 --> 00:04:33.673
Kështu që mungesa e sigurisë
automatike në Android

00:04:33.697 --> 00:04:39.076
nuk është vetëm një problem për
të varfërit dhe ata që mund të cënohen

00:04:39.100 --> 00:04:41.318
që varen nga pajisjet e tyre.

00:04:41.342 --> 00:04:44.092
Ky është në fakt një problem,
për demokracinë tonë.

00:04:44.127 --> 00:04:46.134
Po e shpjegoj se cfarë nënkuptoj.

NOTE Paragraph

00:04:46.134 --> 00:04:49.389
Lëvizjet moderne sociale,
mbështeten në teknologji

00:04:49.413 --> 00:04:54.836
nga kauzat "Black Lives Matter." në
"Arab Spring" deri në "Occupy Wall Street".

00:04:54.888 --> 00:04:59.213
Organizatorët e këtyre lëvizjeve
dhe pjesëmarrësit në këto lëvizje

00:04:59.237 --> 00:05:03.817
gjithmonë e në rritje komunikojnë
dhe koordinohen mes smartphonëve.

00:05:03.846 --> 00:05:08.297
Dhe kështu, natyrisht qeveritë që
ndjehen të kërcënuara nga këto lëvizje

00:05:08.321 --> 00:05:12.477
do të piketojnë organizatorët
dhe smartphonët e tyre.

00:05:12.502 --> 00:05:15.536
Tani, ka shume gjasa

00:05:15.560 --> 00:05:19.624
që një Martin Luther King, Mandela apo
Gandhi i ardhshëm,

00:05:19.648 --> 00:05:23.493
të ketë një iPhone dhe të jetë i mbrojtur
nga mbikqyrja e qeverisë.

00:05:23.493 --> 00:05:25.830
Por mundesitë janë që,

00:05:25.854 --> 00:05:29.896
ata më shumë mundet të kenë një telefon
të lirë Android $20 në xhepin e tyre.

NOTE Paragraph

00:05:29.896 --> 00:05:34.497
Dhe kështu, nqse s'bëjmë asgje për
të adresuar ndarjen digjitale të sigurisë

00:05:34.521 --> 00:05:38.709
nqse s'bëjme asgjë për të
siguruar që secili nga ne

00:05:38.709 --> 00:05:41.286
merr të njëjtin përfitim nga kodimi

00:05:41.286 --> 00:05:45.203
dhe është i aftë në mënyrë të barabartë
të mbrojë vetveten nga mbikqyrja e shtetit,

00:05:45.203 --> 00:05:49.939
jo vetëm që i varfri dhe i cënuari
do të jenë të ekspozuar ndaj mbikqyrjes,

00:05:49.964 --> 00:05:53.029
por lëvizjet e ardhshme për
të drejtat civile do të shtypen

00:05:53.029 --> 00:05:55.889
përpara se të mund të arrijnë
në potencialin e tyre të plotë

NOTE Paragraph

00:05:55.889 --> 00:05:57.200
Ju falemnderit!

NOTE Paragraph

00:05:57.200 --> 00:06:00.111
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:06:03.270 --> 00:06:05.866
Helen Walters: Chris, ju falemnderit shumë.

00:06:05.890 --> 00:06:07.762
Kam një pyetje për ju.

00:06:07.786 --> 00:06:09.639
Pamë së fundmi në shtyp

00:06:09.663 --> 00:06:15.167
që Mark Zuckerberg i Facebook-ut mbulon
kameran e kompjuterit të tij

00:06:15.191 --> 00:06:18.165
dhe bën dicka me fishën e mikrofonit
dhe kufjes.

00:06:18.189 --> 00:06:20.668
Prandaj doja t'u bëja një
pyetje personale, që është:

00:06:20.668 --> 00:06:22.140
A e bën dhe ti dicka të tillë?

00:06:22.140 --> 00:06:24.513
Dhe, në emër të të gjithëve
ne këtu, dhe vetes,

00:06:24.537 --> 00:06:25.942
A duhet ta bëjme dhe ne këtë?

00:06:25.942 --> 00:06:27.654
A duhet ti mbulojmë këto gjëra?

NOTE Paragraph

00:06:27.678 --> 00:06:31.839
CS: Të vendosësh një letër-ngjitëse --
në fakt, mua më pëlqejnë leukoplastet,

00:06:31.863 --> 00:06:34.128
sepse mund ti heqësh dhe ti
vendosësh përsëri

00:06:34.152 --> 00:06:36.464
kurdo që do të bësh një 
telefonatë ose një thirrje në Skype.

00:06:36.488 --> 00:06:38.190
Të vendosësh një leter-ngjitëse
mbi kamera,

00:06:38.214 --> 00:06:41.210
është ndoshta gjëja më e mirë
që mund të bësh për privatësinë

00:06:41.210 --> 00:06:42.840
duke mos harxhuar asgjë.

00:06:42.840 --> 00:06:46.341
Ekziston me të vërtet një
virus, me të vërtet infektiv

00:06:46.365 --> 00:06:48.222
që mund të kontrollojë kamerën tuaj

00:06:48.246 --> 00:06:50.116
edhe pa e ndezur dritën e saj.

00:06:50.140 --> 00:06:53.309
Kjo përdoret nga kriminelët.
Kjo përdoret nga vëzhguesit.

00:06:53.333 --> 00:06:57.415
Ju mund ta blini online për vetëm
$19.99 programin "spiunoni ish-in tuaj"

00:06:57.415 --> 00:06:59.446
Eshtë me të vërtetë e tmerrshme.

00:06:59.470 --> 00:07:01.994
Dhe patjeter, ajo përdoret
edhe nga qeveritë.

00:07:02.018 --> 00:07:05.239
Dhe dukshem, është dhe një detaj
i dhunës seksuale

00:07:05.263 --> 00:07:08.964
për të cilën kjo lloj mbikqyrjeje
mund të përdoret në mënyrë më efektive,

00:07:08.988 --> 00:07:15.207
kundrejt grave dhe njerëzve të tjerë
që mund të turpërohen në shoqëri.

00:07:15.207 --> 00:07:18.525
Edhe nqse mendoni se 
nuk keni asgjë për të fshehur

00:07:18.549 --> 00:07:22.091
në rastin më të keq, nqse keni fëmijë,
adoleshentë në jetën tuaj,

00:07:22.091 --> 00:07:25.985
sigurohuni që të vendosni një leter-ngjitse
mbi kamerën e tyre për t'i mbrojtur ata.

NOTE Paragraph

00:07:25.985 --> 00:07:28.159
HW: Ju falemnderit shumë.
CS: Ju falemnderit.

NOTE Paragraph

00:07:28.183 --> 00:07:29.334
HW: Falemnderit, Chris.

NOTE Paragraph

00:07:29.358 --> 00:07:31.830
(Duartrokitje)