[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.09,0:00:05.15,Default,,0000,0000,0000,,Oliver was een buitengewoon energieke,
Dialogue: 0,0:00:05.15,0:00:09.97,Default,,0000,0000,0000,,knappe, charmante en uiterst labiele man,
Dialogue: 0,0:00:09.97,0:00:13.16,Default,,0000,0000,0000,,aan wie ik mijn hart totaal had verloren.
Dialogue: 0,0:00:13.16,0:00:16.08,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:00:16.08,0:00:17.75,Default,,0000,0000,0000,,Hij was een Berner Sennenhond
Dialogue: 0,0:00:17.75,0:00:20.93,Default,,0000,0000,0000,,die mijn ex-man en ik hadden geadopteerd.
Dialogue: 0,0:00:20.93,0:00:22.62,Default,,0000,0000,0000,,Na een maand of zes
Dialogue: 0,0:00:22.62,0:00:25.18,Default,,0000,0000,0000,,beseften we dat hij niet spoorde.
Dialogue: 0,0:00:25.18,0:00:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Hij had zo'n verlammende verlatingsangst\Ndat we hem niet alleen konden laten.
Dialogue: 0,0:00:29.50,0:00:32.63,Default,,0000,0000,0000,,Hij sprong eens uit ons appartement\Nop de 2de verdieping.
Dialogue: 0,0:00:32.63,0:00:37.05,Default,,0000,0000,0000,,Hij at textiel en recyclebare\Nvoorwerpen.
Dialogue: 0,0:00:37.05,0:00:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Hij joeg op vliegen die niet bestonden.
Dialogue: 0,0:00:38.95,0:00:40.68,Default,,0000,0000,0000,,Hij had hallucinaties.
Dialogue: 0,0:00:40.68,0:00:43.98,Default,,0000,0000,0000,,Er werd vastgesteld dat hij \Neen dwangstoornis had.
Dialogue: 0,0:00:43.98,0:00:47.33,Default,,0000,0000,0000,,En dat is nog maar het topje \Nvan de ijsberg.
Dialogue: 0,0:00:47.33,0:00:51.43,Default,,0000,0000,0000,,Maar bij mensen
Dialogue: 0,0:00:51.43,0:00:54.54,Default,,0000,0000,0000,,duurt het soms ook een half jaar
Dialogue: 0,0:00:54.54,0:00:56.58,Default,,0000,0000,0000,,voordat je doorhebt
Dialogue: 0,0:00:56.58,0:00:59.53,Default,,0000,0000,0000,,dat degene van wie je houdt\Nproblemen heeft.
Dialogue: 0,0:00:59.53,0:01:00.94,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:01:00.94,0:01:04.87,Default,,0000,0000,0000,,De meesten van ons brengen\Nonze date niet terug
Dialogue: 0,0:01:04.87,0:01:07.01,Default,,0000,0000,0000,,naar de bar waar we hem of haar\Nontmoetten.
Dialogue: 0,0:01:07.01,0:01:11.34,Default,,0000,0000,0000,,We geven hem niet terug aan de vriend\Ndie ons aan elkaar voorstelde,
Dialogue: 0,0:01:11.34,0:01:14.10,Default,,0000,0000,0000,,en we verwijzen hem niet terug\Nnaar de datingsite.
Dialogue: 0,0:01:14.10,0:01:16.93,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:01:16.93,0:01:18.73,Default,,0000,0000,0000,,Ondanks alles houden we van hem
Dialogue: 0,0:01:18.73,0:01:20.72,Default,,0000,0000,0000,,en geven we niet op.
Dialogue: 0,0:01:20.72,0:01:24.96,Default,,0000,0000,0000,,Dat is wat ik met mijn hond deed.
Dialogue: 0,0:01:24.96,0:01:28.38,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb biologie gestudeerd
Dialogue: 0,0:01:28.38,0:01:31.24,Default,,0000,0000,0000,,en heb een doctorsdiploma in\Nde wetenschapsgeschiedenis\N
Dialogue: 0,0:01:31.25,0:01:33.20,Default,,0000,0000,0000,,van het 'Institute of Technology' (MIT).
Dialogue: 0,0:01:33.20,0:01:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Als je me tien jaar terug had gevraagd\Nof mijn hond of honden in het algemeen
Dialogue: 0,0:01:36.93,0:01:38.82,Default,,0000,0000,0000,,emoties hebben, dan had ik 'ja' gezegd.
Dialogue: 0,0:01:38.82,0:01:40.29,Default,,0000,0000,0000,,Ik had jullie niet verteld
Dialogue: 0,0:01:40.29,0:01:42.59,Default,,0000,0000,0000,,dat ze een angststoornis kunnen krijgen,
Dialogue: 0,0:01:42.59,0:01:46.68,Default,,0000,0000,0000,,een recept voor Prozac en een therapeut.
Dialogue: 0,0:01:46.68,0:01:50.62,Default,,0000,0000,0000,,Maar toen werd ik verliefd en besefte\Ndat dat allemaal mogelijk is.
Dialogue: 0,0:01:50.62,0:01:53.25,Default,,0000,0000,0000,,De pogingen die ik deed\Nom mijn hond te helpen
Dialogue: 0,0:01:53.25,0:01:55.86,Default,,0000,0000,0000,,bij het overwinnen van zijn paniek\Nen angsten
Dialogue: 0,0:01:55.86,0:01:58.23,Default,,0000,0000,0000,,heeft mijn leven veranderd
Dialogue: 0,0:01:58.23,0:02:00.76,Default,,0000,0000,0000,,en mijn wereld op zijn kop gezet.
Dialogue: 0,0:02:00.76,0:02:03.13,Default,,0000,0000,0000,,De afgelopen zeven jaar heb ik besteed\N
Dialogue: 0,0:02:03.13,0:02:05.73,Default,,0000,0000,0000,,aan onderzoek naar psychische\Naandoeningen bij dieren.
Dialogue: 0,0:02:05.73,0:02:10.08,Default,,0000,0000,0000,,Kunnen dieren ook geestesziek zijn,\Nen zo ja, wat betekent dat voor ons?
Dialogue: 0,0:02:10.08,0:02:12.88,Default,,0000,0000,0000,,Ik kwam tot de ontdekking,\Nen dat geloof ik echt,
Dialogue: 0,0:02:12.88,0:02:14.82,Default,,0000,0000,0000,,dat dieren geestesziek kunnen zijn.
Dialogue: 0,0:02:14.82,0:02:19.30,Default,,0000,0000,0000,,Als we een psychische aandoening\Nbij dieren kunnen vaststellen,
Dialogue: 0,0:02:19.30,0:02:21.38,Default,,0000,0000,0000,,kunnen we betere vrienden voor ze zijn,
Dialogue: 0,0:02:21.38,0:02:25.43,Default,,0000,0000,0000,,en kunnen we onszelf beter begrijpen.
Dialogue: 0,0:02:25.43,0:02:28.88,Default,,0000,0000,0000,,Laten we het even hebben over \Nhet stellen van een diagnose.
Dialogue: 0,0:02:28.88,0:02:31.56,Default,,0000,0000,0000,,Velen van ons vinden \Ndat we niet kunnen weten
Dialogue: 0,0:02:31.56,0:02:34.02,Default,,0000,0000,0000,,wat voor gedachten een dier heeft.
Dialogue: 0,0:02:34.02,0:02:35.30,Default,,0000,0000,0000,,Dat is inderdaad zo.
Dialogue: 0,0:02:35.30,0:02:37.89,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je een relatie hebt
Dialogue: 0,0:02:37.89,0:02:39.75,Default,,0000,0000,0000,,-- dat geldt voor mij tenminste --
Dialogue: 0,0:02:39.75,0:02:41.55,Default,,0000,0000,0000,,en je vraagt je partner,
Dialogue: 0,0:02:41.55,0:02:43.74,Default,,0000,0000,0000,,je vader, je moeder of je kind\Nwat ze voelen,
Dialogue: 0,0:02:43.74,0:02:45.55,Default,,0000,0000,0000,,dan zeggen ze dat niet automatisch.
Dialogue: 0,0:02:45.55,0:02:47.87,Default,,0000,0000,0000,,Misschien kunnen ze niet \Nonder woorden brengen
Dialogue: 0,0:02:47.87,0:02:48.93,Default,,0000,0000,0000,,wat ze precies voelen.
Dialogue: 0,0:02:48.93,0:02:50.78,Default,,0000,0000,0000,,Misschien weten ze het niet.
Dialogue: 0,0:02:50.78,0:02:52.64,Default,,0000,0000,0000,,Het is een recent fenomeen
Dialogue: 0,0:02:52.64,0:02:54.39,Default,,0000,0000,0000,,dat we met iemand willen praten
Dialogue: 0,0:02:54.39,0:02:56.79,Default,,0000,0000,0000,,om hun emotionele problemen\Nte begrijpen.
Dialogue: 0,0:02:56.79,0:02:59.22,Default,,0000,0000,0000,,Voor het begin van de 20ste eeuw
Dialogue: 0,0:02:59.22,0:03:01.74,Default,,0000,0000,0000,,stelden artsen emotioneel lijden
Dialogue: 0,0:03:01.74,0:03:05.24,Default,,0000,0000,0000,,bij hun patiënten vast\Ndoor hen te observeren.
Dialogue: 0,0:03:05.24,0:03:06.92,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt dat nadenken
Dialogue: 0,0:03:06.92,0:03:10.72,Default,,0000,0000,0000,,over psychische aandoeningen bij dieren\Neigenlijk niet zo vergezocht is.
Dialogue: 0,0:03:10.72,0:03:13.32,Default,,0000,0000,0000,,De meeste psychische\Nstoornissen in de VS
Dialogue: 0,0:03:13.32,0:03:15.34,Default,,0000,0000,0000,,zijn angststoornissen.
Dialogue: 0,0:03:15.34,0:03:17.31,Default,,0000,0000,0000,,Als je erover nadenkt,\Nis angst
Dialogue: 0,0:03:17.31,0:03:21.50,Default,,0000,0000,0000,,een buitengewoon nuttige\Ndierlijke emotie.
Dialogue: 0,0:03:21.50,0:03:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Meestal voelen we ons angstig\Nin gevaarlijke situaties.
Dialogue: 0,0:03:24.60,0:03:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Als we ons zo voelen,
Dialogue: 0,0:03:25.90,0:03:27.53,Default,,0000,0000,0000,,worden we geprikkeld\Nom weg te gaan
Dialogue: 0,0:03:27.53,0:03:29.36,Default,,0000,0000,0000,,van datgene wat gevaarlijk is.
Dialogue: 0,0:03:29.36,0:03:34.33,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt een probleem als we bang zijn\Nin situaties die niet gevaarlijk zijn.
Dialogue: 0,0:03:34.33,0:03:36.84,Default,,0000,0000,0000,,Misschien zijn stemmingswisselingen
Dialogue: 0,0:03:36.84,0:03:41.04,Default,,0000,0000,0000,,ook slechts de keerzijde van het feit\Ndat we een gevoelsdier zijn.
Dialogue: 0,0:03:41.04,0:03:44.21,Default,,0000,0000,0000,,Ook obsessieve dwangstoornissen
Dialogue: 0,0:03:44.21,0:03:47.62,Default,,0000,0000,0000,,zijn vaak een uiting van het feit\Ndat we gezonde dieren zijn,
Dialogue: 0,0:03:47.62,0:03:50.40,Default,,0000,0000,0000,,namelijk dat we ons wassen en verzorgen.
Dialogue: 0,0:03:50.40,0:03:52.54,Default,,0000,0000,0000,,We noemen het pas een psychische stoornis
Dialogue: 0,0:03:52.54,0:03:53.69,Default,,0000,0000,0000,,als je bijvoorbeeld
Dialogue: 0,0:03:53.69,0:03:56.29,Default,,0000,0000,0000,,dwangmatig je handen of poten wast,
Dialogue: 0,0:03:56.29,0:03:58.36,Default,,0000,0000,0000,,of als je een extreem ritueel ontwikkelt,
Dialogue: 0,0:03:58.36,0:04:00.45,Default,,0000,0000,0000,,waarbij je pas kunt gaan zitten\Nom te eten
Dialogue: 0,0:04:00.45,0:04:03.44,Default,,0000,0000,0000,,als je dat ritueel hebt afgewerkt.
Dialogue: 0,0:04:03.44,0:04:07.77,Default,,0000,0000,0000,,Voor mensen hebben we het 'Diagnostisch\Nhandboek van psychische stoornissen'.
Dialogue: 0,0:04:07.77,0:04:09.90,Default,,0000,0000,0000,,Kort samengevat is het een atlas
Dialogue: 0,0:04:09.90,0:04:12.63,Default,,0000,0000,0000,,van de mentale stoornissen\Nwaar men het over eens is.
Dialogue: 0,0:04:12.63,0:04:15.88,Default,,0000,0000,0000,,Voor andere dieren hebben we YouTube.
Dialogue: 0,0:04:15.88,0:04:17.49,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:04:17.49,0:04:20.53,Default,,0000,0000,0000,,Dit is één zoekresultaat van\N'honden met een dwangstoornis'.
Dialogue: 0,0:04:20.53,0:04:21.93,Default,,0000,0000,0000,,Ik moedig jullie aan
Dialogue: 0,0:04:21.93,0:04:24.88,Default,,0000,0000,0000,,om te kijken bij 'katten\Nmet een dwangstoornis'.
Dialogue: 0,0:04:24.88,0:04:28.27,Default,,0000,0000,0000,,Je schrikt van \Nwat je te zien krijgt.
Dialogue: 0,0:04:28.27,0:04:32.77,Default,,0000,0000,0000,,Ik laat een paar voorbeelden zien.
Dialogue: 0,0:04:32.77,0:04:35.49,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een hond die zijn schaduw \Nachterna zit.
Dialogue: 0,0:04:35.49,0:04:38.57,Default,,0000,0000,0000,,Het is grappig en misschien wel\Naandoenlijk,
Dialogue: 0,0:04:38.57,0:04:42.06,Default,,0000,0000,0000,,maar het gaat erom dat honden\Ndwangmatig gedrag ontwikkelen\N
Dialogue: 0,0:04:42.06,0:04:44.96,Default,,0000,0000,0000,,en dat ze de hele dag niets anders doen.
Dialogue: 0,0:04:44.96,0:04:47.88,Default,,0000,0000,0000,,Ze gaan niet buiten wandelen\Nof met hun vriendjes spelen,
Dialogue: 0,0:04:47.89,0:04:49.48,Default,,0000,0000,0000,,of ze eten niet.
Dialogue: 0,0:04:49.48,0:04:51.01,Default,,0000,0000,0000,,Ze krijgen een gefixeerd gedrag
Dialogue: 0,0:04:51.01,0:04:54.13,Default,,0000,0000,0000,,zoals achter hun staart aanrennen.
Dialogue: 0,0:04:54.13,0:04:57.53,Default,,0000,0000,0000,,Dit voorbeeld is van een kat\Ndie Gizmo heet.
Dialogue: 0,0:04:57.53,0:05:00.74,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt alsof hij de zaak\Nin de gaten houdt,
Dialogue: 0,0:05:00.74,0:05:04.05,Default,,0000,0000,0000,,maar dit gedrag vertoont hij\Nvele, vele uren per dag.
Dialogue: 0,0:05:04.05,0:05:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Hij zit daar maar en tikt met zijn poot\Ntegen de luxaflex.
Dialogue: 0,0:05:09.10,0:05:11.57,Default,,0000,0000,0000,,Ook dit is een voorbeeld\Nvan wat wordt gezien
Dialogue: 0,0:05:11.57,0:05:13.35,Default,,0000,0000,0000,,als stereotiep gedrag.
Dialogue: 0,0:05:13.35,0:05:16.06,Default,,0000,0000,0000,,Ting Ting is een honingbeer\Nin de dierentuin van Oakland.
Dialogue: 0,0:05:16.06,0:05:17.82,Default,,0000,0000,0000,,Als je toevallig langs zou lopen,
Dialogue: 0,0:05:17.84,0:05:20.49,Default,,0000,0000,0000,,zou je kunnen denken\Ndat hij aan het spelen is.
Dialogue: 0,0:05:20.49,0:05:22.54,Default,,0000,0000,0000,,Maar Ting Ting doet dit de hele dag.
Dialogue: 0,0:05:22.54,0:05:24.13,Default,,0000,0000,0000,,Als je goed oplet,
Dialogue: 0,0:05:24.13,0:05:27.80,Default,,0000,0000,0000,,als ik jullie de hele videoclip\Nvan een half uur laat zien,
Dialogue: 0,0:05:27.80,0:05:29.83,Default,,0000,0000,0000,,zie je dat hij exact hetzelfde doet
Dialogue: 0,0:05:29.83,0:05:31.98,Default,,0000,0000,0000,,in exact dezelfde volgorde.\NHij pakt de stok
Dialogue: 0,0:05:31.98,0:05:34.33,Default,,0000,0000,0000,,op exact dezelfde manier,\Niedere keer opnieuw.
Dialogue: 0,0:05:34.33,0:05:36.82,Default,,0000,0000,0000,,Een ander voorbeeld van\Nvaak voorkomend gedrag
Dialogue: 0,0:05:36.82,0:05:38.64,Default,,0000,0000,0000,,vooral bij dieren in gevangenschap,
Dialogue: 0,0:05:38.64,0:05:43.20,Default,,0000,0000,0000,,is het stereotiep heen en weer lopen\Nof met het lichaam zwaaien.
Dialogue: 0,0:05:43.20,0:05:44.88,Default,,0000,0000,0000,,Mensen doen dat ook.
Dialogue: 0,0:05:44.88,0:05:46.62,Default,,0000,0000,0000,,We schommelen heen en weer,
Dialogue: 0,0:05:46.62,0:05:48.21,Default,,0000,0000,0000,,van de ene naar de andere kant.
Dialogue: 0,0:05:48.21,0:05:52.03,Default,,0000,0000,0000,,Velen van ons doen dat, \Nsoms om onszelf te troosten.
Dialogue: 0,0:05:52.03,0:05:54.68,Default,,0000,0000,0000,,Bij andere dieren is dat vaak hetzelfde.
Dialogue: 0,0:05:54.68,0:05:58.15,Default,,0000,0000,0000,,Maar andere dieren vertonen niet\Nuitsluitend stereotiep gedrag.
Dialogue: 0,0:05:58.15,0:06:00.26,Default,,0000,0000,0000,,Dit is Gigi, een vrouwtjesgorilla\N
Dialogue: 0,0:06:00.26,0:06:01.92,Default,,0000,0000,0000,,in de dierentuin van Boston.
Dialogue: 0,0:06:01.92,0:06:04.13,Default,,0000,0000,0000,,Ze wordt behandeld door een psychiater\N
Dialogue: 0,0:06:04.13,0:06:07.45,Default,,0000,0000,0000,,voor onder andere een stemmingsstoornis.
Dialogue: 0,0:06:07.45,0:06:10.43,Default,,0000,0000,0000,,Veel dieren ontwikkelen\Nstemmingsstoornissen.
Dialogue: 0,0:06:10.79,0:06:13.40,Default,,0000,0000,0000,,Een heleboel dieren,\Ndit paard bij voorbeeld,
Dialogue: 0,0:06:13.40,0:06:15.52,Default,,0000,0000,0000,,vertonen gedrag waarbij ze zich\Nverwonden.
Dialogue: 0,0:06:15.52,0:06:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Ze knagen op dingen of\Ndoen andere dingen om te kalmeren,
Dialogue: 0,0:06:18.50,0:06:21.53,Default,,0000,0000,0000,,ondanks hun zelfvernietigende gedrag.\NDat kun je vergelijken
Dialogue: 0,0:06:21.53,0:06:25.25,Default,,0000,0000,0000,,met de manier waarop sommige mensen \Nzich snijden.
Dialogue: 0,0:06:25.25,0:06:26.56,Default,,0000,0000,0000,,Plukken.
Dialogue: 0,0:06:26.56,0:06:29.85,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt dat, als je een vacht,\Nveren of een huid hebt,
Dialogue: 0,0:06:29.85,0:06:32.29,Default,,0000,0000,0000,,je jezelf dwangmatig kunt kaalplukken.
Dialogue: 0,0:06:32.29,0:06:34.62,Default,,0000,0000,0000,,Er is onderzoek gedaan naar papegaaien
Dialogue: 0,0:06:34.62,0:06:37.71,Default,,0000,0000,0000,,om trichotillomanie, dwangmatig\Nharen trekken, beter te begrijpen.
Dialogue: 0,0:06:37.71,0:06:41.45,Default,,0000,0000,0000,,Daar lijden op dit moment\N20 miljoen Amerikanen aan.
Dialogue: 0,0:06:41.45,0:06:43.83,Default,,0000,0000,0000,,Laboratoriumratten \Ntrekken hun haren uit.
Dialogue: 0,0:06:43.83,0:06:45.74,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt 'barbering' genoemd.
Dialogue: 0,0:06:45.74,0:06:48.82,Default,,0000,0000,0000,,Hondenveteranen uit oorlogsgebieden\Nals Irak en Afghanistan
Dialogue: 0,0:06:48.82,0:06:51.80,Default,,0000,0000,0000,,komen terug met een\Nposttraumatische stressstoornis.
Dialogue: 0,0:06:51.80,0:06:55.77,Default,,0000,0000,0000,,Na hun stationering hebben ze moeite\Nom in de maatschappij terug te keren.
Dialogue: 0,0:06:55.77,0:06:58.40,Default,,0000,0000,0000,,Soms hebben ze angst\Nvoor mannen met baarden
Dialogue: 0,0:06:58.40,0:07:01.12,Default,,0000,0000,0000,,of durven ze niet in de auto te springen.
Dialogue: 0,0:07:01.12,0:07:03.88,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil voorzichtig en duidelijk zijn.
Dialogue: 0,0:07:03.88,0:07:06.56,Default,,0000,0000,0000,,Het posttraumatisch stresssyndroom\Nbij honden\N\N
Dialogue: 0,0:07:06.56,0:07:09.36,Default,,0000,0000,0000,,is niet hetzelfde als bij mensen.
Dialogue: 0,0:07:09.36,0:07:12.92,Default,,0000,0000,0000,,Net zomin vind ik dat mijn PTSS\Nhetzelfde is als dat van jou.
Dialogue: 0,0:07:12.93,0:07:16.63,Default,,0000,0000,0000,,Of dat mijn angst of verdriet\Nhetzelfde is als het jouwe.
Dialogue: 0,0:07:16.63,0:07:18.34,Default,,0000,0000,0000,,We zijn allemaal anders.
Dialogue: 0,0:07:18.34,0:07:21.17,Default,,0000,0000,0000,,We hebben allemaal \Nonze eigen gevoeligheden.
Dialogue: 0,0:07:21.17,0:07:24.91,Default,,0000,0000,0000,,Van twee honden die in hetzelfde gezin\Nzijn opgegroeid,
Dialogue: 0,0:07:24.91,0:07:27.26,Default,,0000,0000,0000,,en die aan dezelfde dingen\Nzijn blootgesteld,
Dialogue: 0,0:07:27.26,0:07:31.16,Default,,0000,0000,0000,,kan er eentje een verlammende angst\Nvoor motorfietsen ontwikkelen,
Dialogue: 0,0:07:31.16,0:07:33.91,Default,,0000,0000,0000,,of een fobie voor het piepje\Nvan de magnetron,
Dialogue: 0,0:07:33.91,0:07:35.76,Default,,0000,0000,0000,,terwijl de andere helemaal in orde is.
Dialogue: 0,0:07:35.76,0:07:38.60,Default,,0000,0000,0000,,Mensen stellen mij vaak \Nde volgende vraag:
Dialogue: 0,0:07:38.60,0:07:40.54,Default,,0000,0000,0000,,Is dat een voorbeeld van mensen
Dialogue: 0,0:07:40.54,0:07:42.17,Default,,0000,0000,0000,,die een ander dier gek maken?
Dialogue: 0,0:07:42.17,0:07:46.09,Default,,0000,0000,0000,,Of is een mentale stoornis bij dieren\Nhet gevolg van mishandeling?
Dialogue: 0,0:07:46.09,0:07:47.62,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt dat we eigenlijk
Dialogue: 0,0:07:47.62,0:07:51.17,Default,,0000,0000,0000,,veel ingewikkelder in elkaar zitten.
Dialogue: 0,0:07:51.17,0:07:54.16,Default,,0000,0000,0000,,Er is me iets fantastisch overkomen.
Dialogue: 0,0:07:54.16,0:07:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Mijn boek over dit onderwerp \Nverscheen onlangs.
Dialogue: 0,0:07:57.41,0:08:01.36,Default,,0000,0000,0000,,Iedere dag als ik mijn e-mails bekijk,
Dialogue: 0,0:08:01.36,0:08:02.81,Default,,0000,0000,0000,,of als ik naar een lezing ga,
Dialogue: 0,0:08:02.81,0:08:04.92,Default,,0000,0000,0000,,of naar een cocktailparty,
Dialogue: 0,0:08:04.92,0:08:08.58,Default,,0000,0000,0000,,vertellen mensen hun verhalen over\Ndieren die ze zijn tegengekomen.
Dialogue: 0,0:08:08.58,0:08:11.02,Default,,0000,0000,0000,,Onlangs gaf ik een lezing in Californië.
Dialogue: 0,0:08:11.02,0:08:13.45,Default,,0000,0000,0000,,Een vrouw stak haar hand op en zei:
Dialogue: 0,0:08:13.45,0:08:17.13,Default,,0000,0000,0000,,"Ik denk dat mijn kat een\Nposttraumatische stressstoornis heeft."
Dialogue: 0,0:08:17.13,0:08:20.49,Default,,0000,0000,0000,,Ik zei: "Hoezo? Vertel er eens wat over."
Dialogue: 0,0:08:20.49,0:08:23.91,Default,,0000,0000,0000,,Haar kat heet Ping. \NZe had hem uit het asiel.
Dialogue: 0,0:08:23.91,0:08:26.63,Default,,0000,0000,0000,,Ze woonde samen met een man op leeftijd.
Dialogue: 0,0:08:26.63,0:08:28.90,Default,,0000,0000,0000,,Op een dag, toen hij aan\Nhet stofzuigen was,
Dialogue: 0,0:08:28.90,0:08:31.73,Default,,0000,0000,0000,,kreeg hij een hartaanval en overleed hij.
Dialogue: 0,0:08:31.73,0:08:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Een week later werd Ping\Nin het appartement gevonden\N
Dialogue: 0,0:08:34.66,0:08:36.66,Default,,0000,0000,0000,,naast het lichaam van de overledene.
Dialogue: 0,0:08:36.66,0:08:40.04,Default,,0000,0000,0000,,De stofzuiger had al die tijd aangestaan.
Dialogue: 0,0:08:40.04,0:08:45.35,Default,,0000,0000,0000,,Maandenlang, tot twee jaar\Nna het incident,
Dialogue: 0,0:08:45.35,0:08:47.96,Default,,0000,0000,0000,,kon Ping niet in huis zijn\Nals er werd schoongemaakt.
Dialogue: 0,0:08:47.96,0:08:49.75,Default,,0000,0000,0000,,Ze was een heel bange kat.
Dialogue: 0,0:08:49.75,0:08:52.19,Default,,0000,0000,0000,,Ze verstopte zich in de kast.
Dialogue: 0,0:08:52.19,0:08:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Ze had geen zelfvertrouwen en beefde,
Dialogue: 0,0:08:53.99,0:08:56.33,Default,,0000,0000,0000,,maar dankzij de liefdevolle hulp\Nvan de familie
Dialogue: 0,0:08:56.33,0:08:58.73,Default,,0000,0000,0000,,en een heleboel geduld,
Dialogue: 0,0:08:58.73,0:08:59.98,Default,,0000,0000,0000,,is Ping drie jaar later
Dialogue: 0,0:08:59.98,0:09:03.22,Default,,0000,0000,0000,,een gelukkige, zelfverzekerde kat.
Dialogue: 0,0:09:03.22,0:09:04.93,Default,,0000,0000,0000,,Een paar jaar geleden maakte ik
Dialogue: 0,0:09:04.93,0:09:07.68,Default,,0000,0000,0000,,een andere traumatische gebeurtenis mee.
Dialogue: 0,0:09:07.68,0:09:09.92,Default,,0000,0000,0000,,Ik was in Thailand voor onderzoek.
Dialogue: 0,0:09:09.92,0:09:13.01,Default,,0000,0000,0000,,Ik kwam een aap tegen\Ndie Boonlua heette.
Dialogue: 0,0:09:13.01,0:09:17.33,Default,,0000,0000,0000,,Hij werd als baby \Naangevallen door een stel honden.
Dialogue: 0,0:09:17.33,0:09:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Ze rukten z'n twee benen\Nen een arm uit zijn lijf.
Dialogue: 0,0:09:22.14,0:09:25.28,Default,,0000,0000,0000,,Boonlua sleepte zich \Nnaar een klooster.
Dialogue: 0,0:09:25.28,0:09:26.83,Default,,0000,0000,0000,,De monniken haalden hem binnen.
Dialogue: 0,0:09:26.83,0:09:29.44,Default,,0000,0000,0000,,Ze belden een dierenarts\Ndie zijn wonden verzorgde.
Dialogue: 0,0:09:29.44,0:09:31.32,Default,,0000,0000,0000,,Uiteindelijk kwam Boonlua
Dialogue: 0,0:09:31.32,0:09:33.87,Default,,0000,0000,0000,,in een opvangcentrum\Nvoor olifanten terecht.
Dialogue: 0,0:09:33.87,0:09:36.46,Default,,0000,0000,0000,,De verzorgers besloten om hem\Nonder hun hoede te nemen.
Dialogue: 0,0:09:36.46,0:09:38.16,Default,,0000,0000,0000,,Ze zagen wat hij lekker vond:
Dialogue: 0,0:09:38.16,0:09:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Mentos-pepermunt,
Dialogue: 0,0:09:39.80,0:09:43.28,Default,,0000,0000,0000,,neushoornkevers en eieren.
Dialogue: 0,0:09:43.28,0:09:45.73,Default,,0000,0000,0000,,Ze maakten zich zorgen\Nomdat hij zo alleen was.
Dialogue: 0,0:09:45.73,0:09:47.38,Default,,0000,0000,0000,,Hij mocht niet bij een andere aap
Dialogue: 0,0:09:47.38,0:09:52.23,Default,,0000,0000,0000,,want ze dachten dat hij zich met één arm\Nniet kon verdedigen of kon spelen.
Dialogue: 0,0:09:52.23,0:09:54.70,Default,,0000,0000,0000,,Dus gaven ze hem een konijn.
Dialogue: 0,0:09:54.70,0:09:57.52,Default,,0000,0000,0000,,Boonlua was op slag een andere aap.
Dialogue: 0,0:09:57.52,0:09:59.50,Default,,0000,0000,0000,,Hij was heel gelukkig met het konijn.
Dialogue: 0,0:09:59.50,0:10:01.78,Default,,0000,0000,0000,,Ze vlooiden elkaar en \Nwerden goede maatjes.
Dialogue: 0,0:10:01.78,0:10:04.48,Default,,0000,0000,0000,,Toen het konijn jongen kreeg,
Dialogue: 0,0:10:04.48,0:10:07.34,Default,,0000,0000,0000,,was Boonlua nog gelukkiger dan daarvoor.
Dialogue: 0,0:10:07.34,0:10:11.38,Default,,0000,0000,0000,,Het gaf hem een reden\Nom 's ochtends op te staan.
Dialogue: 0,0:10:11.38,0:10:13.19,Default,,0000,0000,0000,,Het werd zo belangrijk voor hem
Dialogue: 0,0:10:13.19,0:10:15.19,Default,,0000,0000,0000,,dat hij besloot\Nom niet meer te slapen.
Dialogue: 0,0:10:15.19,0:10:20.02,Default,,0000,0000,0000,,Hij nam de konijntjes extreem \Nin bescherming en stopte met slapen.\N
Dialogue: 0,0:10:20.02,0:10:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Hij zat te knikkebollen
Dialogue: 0,0:10:21.50,0:10:23.39,Default,,0000,0000,0000,,terwijl hij voor ze zorgde.
Dialogue: 0,0:10:23.39,0:10:25.83,Default,,0000,0000,0000,,Het beschermen en liefdevol verzorgen\Nwerd zo heftig
Dialogue: 0,0:10:25.83,0:10:29.76,Default,,0000,0000,0000,,dat de verzorgers de jongen uiteindelijk\Nbij hem moesten weghalen.
Dialogue: 0,0:10:29.76,0:10:31.88,Default,,0000,0000,0000,,Ze maakten zich zorgen
Dialogue: 0,0:10:31.88,0:10:33.76,Default,,0000,0000,0000,,dat hun moeder hen pijn zou doen.
Dialogue: 0,0:10:33.76,0:10:37.23,Default,,0000,0000,0000,,Het personeel was bang dat Boonlua\Nzonder hen depressief zou worden.
Dialogue: 0,0:10:37.23,0:10:38.45,Default,,0000,0000,0000,,Om dat te voorkomen,
Dialogue: 0,0:10:38.45,0:10:41.45,Default,,0000,0000,0000,,gaven ze hem een ander konijn\Nals speelkameraadje.
Dialogue: 0,0:10:41.45,0:10:44.80,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:10:44.80,0:10:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben van mening dat hij er\Nniet depressief uitziet.
Dialogue: 0,0:10:47.51,0:10:49.46,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:10:49.46,0:10:53.82,Default,,0000,0000,0000,,Ik zou graag willen\Ndat mensen voelen
Dialogue: 0,0:10:53.82,0:10:59.07,Default,,0000,0000,0000,,dat ze van bepaalde veronderstellingen\Nuit moeten kunnen gaan
Dialogue: 0,0:10:59.07,0:11:01.20,Default,,0000,0000,0000,,over de wezens die ze goed kennen.
Dialogue: 0,0:11:01.20,0:11:02.100,Default,,0000,0000,0000,,Als het dan over je hond gaat,
Dialogue: 0,0:11:02.100,0:11:06.20,Default,,0000,0000,0000,,of je kat of misschien je eenarmige aap,
Dialogue: 0,0:11:06.20,0:11:10.54,Default,,0000,0000,0000,,en je denkt dat hij getraumatiseerd\Nof depressief is,
Dialogue: 0,0:11:10.54,0:11:12.66,Default,,0000,0000,0000,,dan heb je waarschijnlijk gelijk.
Dialogue: 0,0:11:12.66,0:11:15.47,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben flink aan het antropomorfiseren:
Dialogue: 0,0:11:15.47,0:11:18.46,Default,,0000,0000,0000,,menselijke eigenschappen\N
Dialogue: 0,0:11:18.46,0:11:22.12,Default,,0000,0000,0000,,toekennen aan dieren of dingen.
Dialogue: 0,0:11:22.12,0:11:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk niet dat dat een probleem is.
Dialogue: 0,0:11:24.26,0:11:26.35,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we dat altijd zullen doen.
Dialogue: 0,0:11:26.35,0:11:29.25,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet zo dat je je hersens\Nuit je hoofd kunt halen,
Dialogue: 0,0:11:29.25,0:11:31.36,Default,,0000,0000,0000,,ze in een potje stopt en dan gebruikt
Dialogue: 0,0:11:31.36,0:11:33.56,Default,,0000,0000,0000,,om na te gaan wat een ander dier denkt.
Dialogue: 0,0:11:33.56,0:11:36.16,Default,,0000,0000,0000,,We zullen altijd dat ene dier blijven
Dialogue: 0,0:11:36.16,0:11:38.68,Default,,0000,0000,0000,,dat wil weten of het andere dier\Nook emoties ervaart.
Dialogue: 0,0:11:38.68,0:11:41.67,Default,,0000,0000,0000,,Dan sta je voor de keuze\Nof je goed antropomorfiseert
Dialogue: 0,0:11:41.67,0:11:43.93,Default,,0000,0000,0000,,of verkeerd antropomorfiseert.
Dialogue: 0,0:11:43.93,0:11:46.22,Default,,0000,0000,0000,,Op een verkeerde manier antropomorfiseren
Dialogue: 0,0:11:46.22,0:11:48.38,Default,,0000,0000,0000,,komt maar al te vaak voor.
Dialogue: 0,0:11:48.38,0:11:50.01,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:11:50.01,0:11:52.62,Default,,0000,0000,0000,,Zoals een bruiloftsfeest\Nvoor je corgi's organiseren.
Dialogue: 0,0:11:52.62,0:11:54.94,Default,,0000,0000,0000,,Of te dicht in de buurt van \Nwilde dieren komen
Dialogue: 0,0:11:54.94,0:11:57.23,Default,,0000,0000,0000,,omdat je een 'spirituele klik'\Nmet ze hebt.
Dialogue: 0,0:11:57.23,0:11:59.21,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt het zo gek niet bedenken.
Dialogue: 0,0:11:59.21,0:12:02.54,Default,,0000,0000,0000,,Op een goede manier antropomorfiseren
Dialogue: 0,0:12:02.54,0:12:05.83,Default,,0000,0000,0000,,betekent dat we overeenkomsten \Ntussen diersoorten accepteren
Dialogue: 0,0:12:05.83,0:12:08.64,Default,,0000,0000,0000,,en dat we die gebruiken\Nom aannames te maken
Dialogue: 0,0:12:08.64,0:12:12.28,Default,,0000,0000,0000,,die recht doen aan het verstand\Nen de ervaringen van andere dieren.
Dialogue: 0,0:12:12.28,0:12:14.82,Default,,0000,0000,0000,,Sterker nog, er bestaat een industrie
Dialogue: 0,0:12:14.82,0:12:18.34,Default,,0000,0000,0000,,die op een bepaalde manier\Nis gebaseerd op antropormorfiseren,
Dialogue: 0,0:12:18.34,0:12:20.95,Default,,0000,0000,0000,,namelijk de psychofarmaceutische\Nindustrie.\N
Dialogue: 0,0:12:20.95,0:12:25.47,Default,,0000,0000,0000,,Momenteel slikt één op de vijf Amerikanen\Neen psychofarmaceutisch medicijn.
Dialogue: 0,0:12:25.47,0:12:28.13,Default,,0000,0000,0000,,Dat varieert van antidepressiva \Nen angstmedicatie
Dialogue: 0,0:12:28.13,0:12:29.95,Default,,0000,0000,0000,,tot antipsychotica.
Dialogue: 0,0:12:29.95,0:12:33.67,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt dat we\Ndit arsenaal aan psychofarmaca
Dialogue: 0,0:12:33.67,0:12:35.89,Default,,0000,0000,0000,,te danken hebben aan andere dieren.
Dialogue: 0,0:12:35.89,0:12:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Deze medicijnen werden eerst\Nop dieren getest.
Dialogue: 0,0:12:38.40,0:12:42.34,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen op eventuele giftigheid,\Nmaar ook op hun invloed op het gedrag.
Dialogue: 0,0:12:42.34,0:12:45.16,Default,,0000,0000,0000,,Het populaire antipsychoticum\Nchloorpromazine
Dialogue: 0,0:12:45.16,0:12:49.26,Default,,0000,0000,0000,,kalmeerde eerst ratten en daarna mensen.
Dialogue: 0,0:12:49.26,0:12:51.43,Default,,0000,0000,0000,,Het rustgevende middel librium
Dialogue: 0,0:12:51.43,0:12:55.25,Default,,0000,0000,0000,,werd in de jaren 50 aan katten gegeven\Ndie op valsheid waren geselecteerd.
Dialogue: 0,0:12:55.25,0:12:57.64,Default,,0000,0000,0000,,Ze werden er heel rustig van.
Dialogue: 0,0:12:57.64,0:13:02.14,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs antidepressiva werden eerst\Nop konijnen getest.
Dialogue: 0,0:13:02.14,0:13:05.10,Default,,0000,0000,0000,,Maar tegenwoordig geven we die medicijnen\N
Dialogue: 0,0:13:05.10,0:13:07.46,Default,,0000,0000,0000,,niet alleen aan laboratoriumdieren,
Dialogue: 0,0:13:07.46,0:13:09.95,Default,,0000,0000,0000,,maar ook aan dieren die zelf patiënt zijn.
Dialogue: 0,0:13:09.95,0:13:14.43,Default,,0000,0000,0000,,Dat gebeurt op ethische en\Nminder ethische wijze.
Dialogue: 0,0:13:14.43,0:13:18.30,Default,,0000,0000,0000,,SeaWorld geeft kalmerende middelen\Naan zwaardwalvissen
Dialogue: 0,0:13:18.30,0:13:20.94,Default,,0000,0000,0000,,als hun kalveren worden weggenomen.
Dialogue: 0,0:13:20.94,0:13:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Gorilla's in dierentuinen\Nkrijgen antipsychotica
Dialogue: 0,0:13:23.23,0:13:25.29,Default,,0000,0000,0000,,en kalmerende medicijnen.
Dialogue: 0,0:13:25.29,0:13:28.16,Default,,0000,0000,0000,,Aan honden, zoals aan mijn hond Oliver,
Dialogue: 0,0:13:28.16,0:13:31.40,Default,,0000,0000,0000,,worden antidepressiva en angstremmers\Ngegeven
Dialogue: 0,0:13:31.40,0:13:33.14,Default,,0000,0000,0000,,zodat ze niet uit het raam springen\N
Dialogue: 0,0:13:33.14,0:13:35.20,Default,,0000,0000,0000,,of het verkeer inlopen.
Dialogue: 0,0:13:35.20,0:13:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Uit een recent onderzoek\Ndat is gepubliceerd in 'Science'
Dialogue: 0,0:13:38.40,0:13:40.23,Default,,0000,0000,0000,,blijkt dat zelfs rivierkreeften
Dialogue: 0,0:13:40.23,0:13:42.46,Default,,0000,0000,0000,,positief reageerden op\Nkalmerende middelen.
Dialogue: 0,0:13:42.46,0:13:44.73,Default,,0000,0000,0000,,Het maakte ze moediger\Nen minder schichtig,
Dialogue: 0,0:13:44.73,0:13:48.45,Default,,0000,0000,0000,,en ze wilden hun omgeving verkennen.
Dialogue: 0,0:13:49.78,0:13:52.49,Default,,0000,0000,0000,,We weten niet hoeveel dieren\Ndeze medicijnen krijgen
Dialogue: 0,0:13:52.49,0:13:55.60,Default,,0000,0000,0000,,maar de farmaceutische industrie\Ndie op dieren is gericht,
Dialogue: 0,0:13:55.60,0:13:57.39,Default,,0000,0000,0000,,is gigantisch en groeit nog steeds.
Dialogue: 0,0:13:57.39,0:14:00.11,Default,,0000,0000,0000,,In 2011 bedroeg de omzet 7 miljard dollar.
Dialogue: 0,0:14:00.11,0:14:04.77,Default,,0000,0000,0000,,Tegen 2015 wordt een omzet\Nvan 9,25 miljard dollar verwacht.
Dialogue: 0,0:14:05.69,0:14:09.54,Default,,0000,0000,0000,,Sommige dieren krijgen deze medicijnen\Nhun hele leven.
Dialogue: 0,0:14:09.54,0:14:15.41,Default,,0000,0000,0000,,Andere, zoals een bonobo in de zoo van\NMilwaukee, kreeg deze pillen
Dialogue: 0,0:14:15.41,0:14:17.51,Default,,0000,0000,0000,,totdat hij ze ging opsparen
Dialogue: 0,0:14:17.51,0:14:19.91,Default,,0000,0000,0000,,en begon uit te delen\Naan de andere bonobo's.
Dialogue: 0,0:14:19.91,0:14:23.48,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) (Applaus)
Dialogue: 0,0:14:24.92,0:14:27.80,Default,,0000,0000,0000,,Behalve het geven van psychofarmaca
Dialogue: 0,0:14:27.80,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn er allerlei andere therapeutische \Ninterventies die dieren kunnen helpen.
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.33,Default,,0000,0000,0000,,Dit is het terrein\Nwaarvan ik denk
Dialogue: 0,0:14:35.33,0:14:39.48,Default,,0000,0000,0000,,dat onze geneeskunde iets kan leren\Nvan de diergeneeskunde.
Dialogue: 0,0:14:39.48,0:14:41.35,Default,,0000,0000,0000,,Bij voorbeeld: je neemt je hond,
Dialogue: 0,0:14:41.35,0:14:44.95,Default,,0000,0000,0000,,die dwangmatig achter zijn staart aanrent,\Nmee naar de dierenpsychiater.
Dialogue: 0,0:14:44.95,0:14:47.73,Default,,0000,0000,0000,,Hij grijpt niet meteen\Nnaar zijn receptenboekje
Dialogue: 0,0:14:47.73,0:14:50.69,Default,,0000,0000,0000,,maar vraagt hoe het leven\Nvan je hond er uitziet.
Dialogue: 0,0:14:50.69,0:14:53.62,Default,,0000,0000,0000,,Hij wil weten hoe vaak je hond\Nbuiten komt,
Dialogue: 0,0:14:53.62,0:14:56.28,Default,,0000,0000,0000,,hoeveel lichaamsbeweging hij krijgt,
Dialogue: 0,0:14:56.28,0:14:57.76,Default,,0000,0000,0000,,hoe vaak hij gezelschap heeft
Dialogue: 0,0:14:57.76,0:15:00.18,Default,,0000,0000,0000,,van andere honden en andere mensen.
Dialogue: 0,0:15:00.18,0:15:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Hij wil weten wat voor therapieën,
Dialogue: 0,0:15:02.39,0:15:04.90,Default,,0000,0000,0000,,vooral gedragstherapieën,
Dialogue: 0,0:15:04.90,0:15:07.16,Default,,0000,0000,0000,,je bij je hond hebt uitgeprobeerd.
Dialogue: 0,0:15:07.16,0:15:09.56,Default,,0000,0000,0000,,Dat soort dingen werken vaak het beste,
Dialogue: 0,0:15:09.56,0:15:12.89,Default,,0000,0000,0000,,vooral in combinatie met psychofarmaca.
Dialogue: 0,0:15:12.89,0:15:15.34,Default,,0000,0000,0000,,Wat, denk ik, het meeste helpt
Dialogue: 0,0:15:15.34,0:15:17.30,Default,,0000,0000,0000,,bij dieren die sociaal zijn ingesteld,
Dialogue: 0,0:15:17.30,0:15:20.44,Default,,0000,0000,0000,,is tijd doorbrengen met andere \Nsociale dieren.
Dialogue: 0,0:15:20.44,0:15:24.35,Default,,0000,0000,0000,,Op allerlei manieren ben ik zelf \Neen gezelschapsdier
Dialogue: 0,0:15:24.35,0:15:26.85,Default,,0000,0000,0000,,van mijn eigen hond.
Dialogue: 0,0:15:26.85,0:15:30.32,Default,,0000,0000,0000,,Ik ken papegaaien die mensen\Ngezelschap houden,
Dialogue: 0,0:15:30.32,0:15:32.59,Default,,0000,0000,0000,,en mensen die papegaaien\Ngezelschap houden,
Dialogue: 0,0:15:32.59,0:15:37.31,Default,,0000,0000,0000,,honden die olifanten gezelschap houden\Nen olifanten die elkaar gezelschap houden.
Dialogue: 0,0:15:37.31,0:15:41.22,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet niet hoe het bij jullie zit,\Nmaar ik krijg veel berichten binnen
Dialogue: 0,0:15:41.22,0:15:43.43,Default,,0000,0000,0000,,over de gekste dierenvriendschappen.
Dialogue: 0,0:15:43.43,0:15:46.72,Default,,0000,0000,0000,,Op Facebook valt er een heleboel\Nover te zien.
Dialogue: 0,0:15:46.72,0:15:49.60,Default,,0000,0000,0000,,De aap die de kat adopteert.
Dialogue: 0,0:15:49.60,0:15:54.23,Default,,0000,0000,0000,,Of de Deense dog die het reekalfje\Nadopteerde.
Dialogue: 0,0:15:54.23,0:15:57.24,Default,,0000,0000,0000,,Of de koe die vriendschap sluit\Nmet een varken.
Dialogue: 0,0:15:57.24,0:16:01.17,Default,,0000,0000,0000,,Als je me hier negen jaar geleden\Nover had gevraagd,
Dialogue: 0,0:16:01.17,0:16:03.66,Default,,0000,0000,0000,,had ik gezegd dat dit gedrag\Nsentimenteel was
Dialogue: 0,0:16:03.66,0:16:06.79,Default,,0000,0000,0000,,en misschien overdreven antropomorf\Nop de foute manier
Dialogue: 0,0:16:06.79,0:16:09.56,Default,,0000,0000,0000,,en misschien in scène gezet,\Nmaar ik kan je nu vertellen
Dialogue: 0,0:16:09.56,0:16:12.52,Default,,0000,0000,0000,,dat dit gedrag geen flauwekul is.
Dialogue: 0,0:16:12.52,0:16:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Het is echt.\NSommige interessante studies
Dialogue: 0,0:16:16.11,0:16:18.04,Default,,0000,0000,0000,,verwijzen naar oxytocine-niveaus.
Dialogue: 0,0:16:18.04,0:16:20.63,Default,,0000,0000,0000,,Het hormoon oxytocine schept\Neen emotionele band.
Dialogue: 0,0:16:20.63,0:16:23.35,Default,,0000,0000,0000,,Het komt vrij als we seks hebben \Nof iemand verzorgen,
Dialogue: 0,0:16:23.35,0:16:25.63,Default,,0000,0000,0000,,of als we heel veel om iemand geven.
Dialogue: 0,0:16:25.63,0:16:28.12,Default,,0000,0000,0000,,Oxytocine neemt toe bij \Nzowel mensen als honden
Dialogue: 0,0:16:28.12,0:16:31.18,Default,,0000,0000,0000,,die om elkaar geven of die graag\Nin elkaars gezelschap verkeren.
Dialogue: 0,0:16:31.18,0:16:33.48,Default,,0000,0000,0000,,Andere studies laten zien dat oxytocine
Dialogue: 0,0:16:33.48,0:16:35.62,Default,,0000,0000,0000,,toeneemt bij verschillende diersoorten.
Dialogue: 0,0:16:35.62,0:16:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Bij geiten en honden die vriendjes\Nwaren en met elkaar speelden
Dialogue: 0,0:16:39.22,0:16:42.62,Default,,0000,0000,0000,,schoot het oxytocine-niveau\Nna het spelen de lucht in.
Dialogue: 0,0:16:43.68,0:16:46.45,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb een vriend die duidelijk maakte
Dialogue: 0,0:16:46.45,0:16:48.88,Default,,0000,0000,0000,,dat geestelijke gezondheid\Ntwee kanten heeft.
Dialogue: 0,0:16:48.88,0:16:52.87,Default,,0000,0000,0000,,Zijn naam is Lonnie Hodge.\NHij is een Vietnam-veteraan.
Dialogue: 0,0:16:52.87,0:16:55.50,Default,,0000,0000,0000,,Na zijn terugkeer in de VS\Nging hij werken
Dialogue: 0,0:16:55.50,0:16:58.14,Default,,0000,0000,0000,,met overlevenden van genocide\Nen met mensen
Dialogue: 0,0:16:58.14,0:16:59.67,Default,,0000,0000,0000,,die een oorlogstrauma hebben.
Dialogue: 0,0:16:59.67,0:17:02.15,Default,,0000,0000,0000,,Zelf had hij PTSS en hoogtevrees
Dialogue: 0,0:17:02.15,0:17:04.31,Default,,0000,0000,0000,,omdat hij in Vietnam
Dialogue: 0,0:17:04.31,0:17:07.73,Default,,0000,0000,0000,,achterstevoren aan het landingsgestel \Nvan de helikopter hing.
Dialogue: 0,0:17:07.73,0:17:10.80,Default,,0000,0000,0000,,Hij had een hulphond, een labradoodle, \Ndie Gander heette.
Dialogue: 0,0:17:10.80,0:17:14.25,Default,,0000,0000,0000,,Die hielp hem bij zijn PTSS en\Nhoogtevrees.
Dialogue: 0,0:17:14.25,0:17:16.91,Default,,0000,0000,0000,,Op deze dag zagen ze\Nelkaar voor het eerst.
Dialogue: 0,0:17:16.91,0:17:19.50,Default,,0000,0000,0000,,Het is ongelooflijk\Nen sinds die dag
Dialogue: 0,0:17:19.50,0:17:21.27,Default,,0000,0000,0000,,zijn ze vaak in elkaars gezelschap.
Dialogue: 0,0:17:21.27,0:17:25.52,Default,,0000,0000,0000,,Ze bezoeken andere veteranen\Nmet dezelfde problemen.
Dialogue: 0,0:17:25.52,0:17:28.58,Default,,0000,0000,0000,,Wat ik zo interessant\Naan hun relatie vind,
Dialogue: 0,0:17:28.58,0:17:30.36,Default,,0000,0000,0000,,is iets dat daarna gebeurde.\N\N
Dialogue: 0,0:17:30.36,0:17:33.68,Default,,0000,0000,0000,,Gander kreeg hoogtevrees, echt waar.
Dialogue: 0,0:17:33.68,0:17:37.98,Default,,0000,0000,0000,,Vermoedelijk omdat hij Lonnie\Nzo scherp in de gaten hield.
Dialogue: 0,0:17:37.98,0:17:41.45,Default,,0000,0000,0000,,Het mooie is dat hij nog steeds\Neen fantastische hulphond is.
Dialogue: 0,0:17:41.45,0:17:43.98,Default,,0000,0000,0000,,Als ze nu op een grote hoogte zijn,
Dialogue: 0,0:17:43.98,0:17:47.34,Default,,0000,0000,0000,,is Lonnie zo bezorgd\Nover het welzijn van Gander
Dialogue: 0,0:17:47.34,0:17:51.44,Default,,0000,0000,0000,,dat hij zijn eigen hoogtevrees vergeet.
Dialogue: 0,0:17:53.28,0:17:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Ik hou me al zo lang bezig\Nmet dit soort verhalen,\N
Dialogue: 0,0:17:56.60,0:18:00.44,Default,,0000,0000,0000,,met het spitten in archieven\N-- mijn onderzoek duurt al jaren --
Dialogue: 0,0:18:00.44,0:18:02.76,Default,,0000,0000,0000,,dat ik erdoor ben veranderd.
Dialogue: 0,0:18:02.76,0:18:06.69,Default,,0000,0000,0000,,Ik kijk niet meer\Nnaar diersoorten in het algemeen,
Dialogue: 0,0:18:06.69,0:18:08.92,Default,,0000,0000,0000,,maar ik zie elk dier als een individu.
Dialogue: 0,0:18:08.92,0:18:10.49,Default,,0000,0000,0000,,Ik beschouw ze als schepsels
Dialogue: 0,0:18:10.49,0:18:13.25,Default,,0000,0000,0000,,met elk een eigen meteorologisch systeem,
Dialogue: 0,0:18:13.25,0:18:17.27,Default,,0000,0000,0000,,dat hun gedrag stuurt en hen informeert\Nover hoe ze op hun omgeving reageren.
Dialogue: 0,0:18:17.27,0:18:22.47,Default,,0000,0000,0000,,Ik geloof dat dit van mij een empathischer\Nen nieuwsgieriger mens heeft gemaakt.
Dialogue: 0,0:18:22.47,0:18:25.97,Default,,0000,0000,0000,,Zowel met betrekking tot de dieren\Ndie bij me in bed slapen
Dialogue: 0,0:18:25.97,0:18:28.10,Default,,0000,0000,0000,,of die soms op mijn bord terecht komen,
Dialogue: 0,0:18:28.10,0:18:30.94,Default,,0000,0000,0000,,als met betrekking tot \Nde mensen die ik ken
Dialogue: 0,0:18:30.94,0:18:33.89,Default,,0000,0000,0000,,die aan een angststoornis lijden
Dialogue: 0,0:18:33.89,0:18:36.52,Default,,0000,0000,0000,,of aan een fobie of wat dan ook.
Dialogue: 0,0:18:36.52,0:18:38.50,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben ervan overtuigd,
Dialogue: 0,0:18:38.50,0:18:40.74,Default,,0000,0000,0000,,ook al kun je niet precies weten
Dialogue: 0,0:18:40.74,0:18:44.13,Default,,0000,0000,0000,,wat er omgaat in de geest van een varken,
Dialogue: 0,0:18:44.13,0:18:46.24,Default,,0000,0000,0000,,je mopshond of je partner,
Dialogue: 0,0:18:46.25,0:18:50.06,Default,,0000,0000,0000,,dat dat je er niet van mag weerhouden\Nje in te leven in hun gevoelens.
Dialogue: 0,0:18:50.06,0:18:52.54,Default,,0000,0000,0000,,Het beste dat we\Nvoor onze geliefden kunnen doen,
Dialogue: 0,0:18:52.54,0:18:56.84,Default,,0000,0000,0000,,is hen misschien menselijke\Neigenschappen toedichten.
Dialogue: 0,0:18:56.84,0:19:00.34,Default,,0000,0000,0000,,De vader van Charles Darwin \Nzei eens tegen zijn zoon
Dialogue: 0,0:19:00.34,0:19:05.56,Default,,0000,0000,0000,,dat iedereen op een gegeven moment\Nzijn verstand kan verliezen.
Dialogue: 0,0:19:05.56,0:19:08.39,Default,,0000,0000,0000,,Gelukkig kunnen we het meestal\Nweer terugvinden,
Dialogue: 0,0:19:08.39,0:19:10.56,Default,,0000,0000,0000,,maar dat kan alleen met elkaars hulp.
Dialogue: 0,0:19:10.56,0:19:12.62,Default,,0000,0000,0000,,Bedankt.
Dialogue: 0,0:19:12.62,0:19:16.19,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)